Tài liệu Phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông, qua thực tiễn tỉnh quảng bình

Phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông, qua thực tiễn tỉnh Quảng Bình Đặng Quang Tuân Khoa Luật Luận văn ThS ngành: Lý luận về lịch sử nhà nước và pháp luật; Mã số: 60 38 01 Người hướng dẫn: GS. TS Hoàng Thị Kim Quế Năm bảo vệ: 2012 Abstract: Trình bày cơ sở khoa học, vị trí, vai trò, mục đích của phố biến giáo dục Luật trật tự an toàn giao thông (TTATGT). Khái quát tình hình phổ biến giáo dục Luật TTATGT ở nước ta hiện nay. Phân tích thực trạng phổ biến giáo dục Luật trật tự an toàn giao thông, qua thực tiễn tĩnh Quảng Bình. Đề xuất một số giải pháp cho phố biến, giáo dục Luật trật tự an toàn giao thông: Phát triển các nguồn nhân lực (nhân lực và tài chính); Tăng cường sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của các cấp lãnh đạo, chính quyền địa phương; Nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về an toàn giao thông (ATGT); Kiện toàn tổ chức của Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và nâng cao vai trò của cơ quan tư pháp; Đổi mới hình thức cũng như nội dung phổ biến, giáo dục; tùy từng đối tượng để có nội dung phù hợp; Xây dựng văn hóa giao thông; Tăng cường xử phạt, cưỡng chế đối với các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông; Tăng cường phổ biến giáo dục ATGT cho thanh thiếu niên; Trách nhiệm của người dân khi tham gia giao thông. Keywords: Giáo dục pháp luật; Lịch sử nhà nước; Giao thông; Pháp luật Việt Nam; Quảng Bình Content MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trung bình, mỗi ngày trên cả nước có 30 người chết do tai nạn giao thông (TNGT), cộng lại mỗi năm có trên 1 vạn người chết và vài chục ngàn người bị thương vì lý do không đáng có này. Tính sơ qua, số người chết do TNGT một năm ở nước ta bằng số người chết trong 120 cơn bão lớn, gấp gần 3 lần hậu quả cuộc chiến kéo dài 7 năm ở I rắc. Trong nhiều nguyên nhân dẫn đến TNGT như: cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu, lưu lượng phương tiện tham gia lớn..., thì có một nguyên nhân chủ quan hết sức quan trọng, đó là ý thức tham gia giao thông, cao hơn có thể nói, văn hoá giao thông của chúng ta đang có vấn đề! Điều này được chứng minh bởi tình trạng vi phạm Luật Giao thông đường bộ gia tăng với các hành vi như: chạy quá tốc độ, sử dụng rượu, bia, vượt đèn đỏ, không đội mũ bảo hiểm... Năm nay, năm 2012. Được ủy ban an toàn quốc gia chọn làm “năm an toàn giao thông”, với chủ đề: “ Thiết lập kỷ cương trật tự an toàn giao thông trong phạm vi cả nước và chông ùn tắc giao thông ở các tỉnh thành phố lớn. Đồng thời, phát động mạnh mẽ phong trào toàn dân tham gia giữ gìn trật tự an toàn giao thông, khắc phục ùn tắc giao thông và xây dựng văn hóa giao thông đến từng phường xã, khu dân cư”. Thời gian qua, cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp đã nêu cao vai trò trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện quyết liệt nhiều biện pháp bảo đảm trật tự an toan giao thông, nên tình hình trật tự an toàn giao thông trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực, tai nan giao thông được kiềm chế, giảm cả về số vụ số người chết và bị thương. Ý thức được sự nóng bỏng của vấn đề TTATGT và vai trò vô cùng quan trọng của công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông ở nước ta nói chung cũng như ở Quảng Bình nói riêng. Đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, khi đất nước đang có sự chuyển mình đáng kể về kinh tế xã hội và cùng với nó là đời sống giao thông vô cùng phức tạp, ngày ngày đang là bài toán nan giải cho nước nhà và cũng như ở Quảng Bình. Mặt khác, để góp phần nhỏ vào sự nghiệp xây dựng văn hóa giao thông, đưa đời sống giao thông nước nhà và khu vực tỉnh nhà đi vào ổn định. Tôi đã lựa chọn nội dung: “ Phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông, qua thực tiễn ở Tỉnh Quảng Bình” làm đề tài Luận văn tốt nghiệp cho mình. 2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Khi nghiên cứu đề tài, nhất là qua việc phân tích thực trạng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông, từ đó đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giao thông trên phạm vi cả nước nói chung và cụ thể ở Tỉnh Quang Bình nói riêng. Qua đó góp phần xây dựng lối sống văn hóa giao thông tiên tiến, văn minh, cùng với cả nước phát triển một cách toàn diện và bền vững. Ngoài ra, khi nghiên cứu đề tài. Giúp cho chính bản thân Tôi và những người có quan tâm về vấn đề trật tự an toan giao thông và văn hóa giao thông hiểu thêm về tầm quan trọng của phổ biến giáo dục pháp luật giao thông. Nó thực sự là một nhân tố thiết yếu ảnh hướng tới hạnh phúc của mọi người, mọi nhà và góp phần ổn định kinh tế - xã hội- chính trị quốc gia. Từ đó mối chúng ta sẽ có cách ứng sứ phù hợp, tốt đẹp khi tham gia giao thông, từng bước xây dựng nền văn hóa giao thông tiến bộ văn minh phù hợp với xu thế thời đại và văn minh nhân loại. Đối với địa phương Tỉnh Quảng Bình, một vùng đất ở miền Trung đang từng ngày đối mới, là một trong những Tỉnh có đường Quốc Lộ 1A chạy qua với chiều dài lớn nhất trong nước.Đây cũng là khu vực có đời sống giao thông phức tạp nhất, là điểm nóng về trật tự an toàn giao thông trong những năm gần đây. . Bởi vậy, khi nghiên cứu đề tài không có mục đích gì khác là tìm ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông của Tỉnh nhà, qua đó đúc rút những kinh nghiệm và đưa ra giải pháp nhằm nâng cao ý thức của người dân khi tham gia giao thông và từng bước đưa giao thông Tỉnh nhà đi vào nề nếp ổn định, bảo đám hạnh phúc mọi nhà. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. Đề tài tập trung nghiên cứu vào đối tượng là hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật giao thông trên địa bàn Tỉnh Quảng Bình và một vài địa phương khác trên cả nước, từ đó tìm ra những cái làm được và những hạn chế của công tác phố biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông. Cuối cùng là rút ra những bài học kinh nghiệm và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác tuyên truyên, phổ biến, giáo dục pháp luật giao thông của Tỉnh cũng như cả nước. Về phạm vi nghiên cứu: đề tài chú yếu nghiên cứu vần đề phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn Tỉnh Quảng Bình. Cụ thể là thực trạng của công tác này ở các Huyện, thành phố Đồng Hới Quảng bình trong những năm gần đây. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài. - Phương pháp phân tích tổng hợp, thống kê so sánh. - Phương pháp định tính: nhận định và giả thuyết về tình hình phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông. - Phương pháp thống kê xã hội học: Điều tra, thu thập và xử lí số liệu qua phiếu thăm dò thông tin. 5. Nội dung và kết cấu đề tài Đề tài được chia làm 3 chương như sau: Chương 1. Cơ sở khoa học, vị trí, vai trò, mục đích của phố biến giáo dục Luật trật tự an toàn giao thông. Chương 2. Thực trạng phổ biến giáo dục Luật trật tự an toàn giao thông, qua thực tiễn tĩnh Quảng Bình. Chương 3. Một số giải pháp cho phố biến, giáo dục Luật trật tự an toàn giao thông. CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT ATGT 1.1.Cơ sở lý luận của phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông 1.1.1. Khái niệm phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông “Phổ biến, giáo dục pháp luật là hoạt động do tổ chức, cá nhân thực hiện thông qua các hình thức nhất định nhằm nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật cho tổ chức, cá nhân được phổ biến, giáo dục pháp luật, góp phần nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa”. Cả cụm từ phổ biến, giáo dục pháp luật có hai nghĩa: (i) Nghĩa hẹp: Là việc truyền bá pháp luật cho đối tượng nhằm nâng cao tri thức, tình cảm, niềm tin pháp luật cho đối tượng, từ đó nâng cao ý thức tôn trọng pháp luật, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật của đối tượng. (ii) Nghĩa rộng: Là công tác, lĩnh vực, ngạch (theo nghĩa thông thường mà không phải nghĩa trong pháp luật về cán bộ, công chức) phổ biến, giáo dục pháp luật bao gồm tất cả các công đoạn phục vụ cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật: Định hướng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; Lập chương trình, kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật; Áp dụng các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật; Triển khai chương trình kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật; Kiểm tra, đôn đốc, sơ kết, tổng kết công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, rút kinh nghiệm, nghiên cứu khoa học, nâng cao trình độ lý luận…về phổ biến, giáo dục pháp luật. Khái niệm phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông về cơ bản cũng giống với phổ biến giáo dục pháp luật nói chung nhưng khác chăng ở phạm vi hoạt động được giới hạn ở lĩnh vực giao thông vận tải. Có thể hiểu phổ biến, giáo dục pháp luật trong ngành giao thông vận tải nói chung và phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông nói riêng là công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, góp phần tăng cường công tác quản lý nhà nước về giao thông vận tải, đóng vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong ngành giao thông vận tải cũng như người tham gia giao thông nhằm bảo đảm trật tự an toàn giao thông, từng bước kiềm chế, giảm thiểu tai nạn giao thông. 1.1.2. Mục đích của phổ biến, giáo dục pháp luật Trong phổ biến, giáo dục pháp luật vấn đề quan trọng và cơ bản nhất đó là xác định được mục đích là gì? Mục đích của phổ biến, giáo dục pháp luật là những gì mà chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật đặt ra khi thực hiện và mục đích chính là một trong những yếu tố tạo nên cấu trúc bên trong của phổ biến, giáo dục pháp luật. Có thể khái quát các mục đích chính của giáo dục pháp luật bao gồm: - Hình thành, làm sâu sắc và từng bước mở rộng hệ thống tri thức pháp luật cho đối tượng. - Hình thành, bồi dưỡng, phát triển niềm tin pháp luật cho đối tượng - Giáo dục ý thức nhân cách, rèn luyện thói quen, hành vi tuân thủ pháp luậ cho đối tượng. 1.1.3. Vai trò của phổ biến, giáo dục pháp luật Phổ biến, giáo dục pháp luật có vị trí, vai trò quan trọng, thể hiện rõ nét trên hai khía cạnh sau: Thứ nhất, Phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, quản lý xã hội. Vai trò này bắt nguồn từ vai trò và giá trị xã hội của pháp luật. Thứ hai, phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần nâng cao ý thức pháp luật, văn hoá pháp lý của mọi thành viên trong xã hội . 1.1.4. Đặc điểm phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông 1.1.4.1. Đặc điểm về đối tƣợng và chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông Chủ thể của phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông: Đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông, các cán bộ làm công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông có thể kể đến là Cảnh sát giao thông, Thanh tra giao thông, giáo viên giảng dạy pháp luật trong các nhà trường, phóng viên, biên tập viên chuyên mục an toàn giao thông của các báo, đài phát thanh, vô tuyến truyền hình, các luật gia đang công tác tại cơ quan Tòa án, Viện kiểm sát, Tư pháp, các tổ chức nghề nghiệp (Hội luật gia, Đoàn luật sư, Tư vấn pháp lý...). Khách thể (đối tượng) giáo dục pháp luật: ở đây có thể là cá nhân, những nhóm cộng đồng xã hội, đó có thể là cán bộ, công chức, viên chức; công nhân lao động; nông dân, học sinh sinh viên, thanh niên và thậm chí là cả những người tham gia đảm bảo an toàn giao thông như lực lượng công an, thanh tra… Xét trong mối quan hệ này thì họ là đối tượng được giáo dục pháp luật, trong mối quan hệ khác họ có thể trở thành các chủ thể giáo dục pháp luật. 1.1.2.3. Đặc điểm về nội dung và hình thức Đặc điểm về nội dung: Nội dung phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông phải bao gồm đầy đủ các thông tin pháp luật về an toàn giao thông (bao gồm cả kiến thức pháp luật cơ bản về các văn bản pháp luật thực định); các thông tin về việc thực hiện pháp luật trong lĩnh vực an toàn giao thông; thông tin hướng dẫn hành vi pháp luật cụ thể của công dân (quyền, nghĩa vụ pháp luật các quy trình, thủ tục để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp)... Phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông hiện nay bao gồm: Luật Giao thông đường bộ năm 2008, Nghị định 34/2010/NĐ-CP ngày 02/4/2010 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ; Luật Giao thông đường thuỷ nội địa và văn bản hướng dẫn thi hành; Luật đường sắt, Pháp lệnh Bảo vệ công trình giao thông... Tuyên truyền về tình hình, kết quả công tác bảo đảm an toàn giao thông, những tấm gương tập thể, cá nhân có cách làm hay, hiệu quả, những khó khăn vướng mắc từ thực tế, biện pháp tháo gỡ...Tuyên truyền về hậu quả của tai nạn giao thông đối với xã hội, gia đình và mỗi cá nhân làm bài học cho mọi người. Đặc điểm về hình thức: - Phổ biến giáo dục pháp luật về an toàn giao thông thông qua các phương tiện thông tin đại chúng -Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua tổ chức cuộc thi tìm hiểu về an toàn giao thông Phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông thông qua hoạt động giáo dục pháp luật trong nhà trường -Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các loại hình văn hoá, văn nghệ - Phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông thông qua hoạt động của đội ngũ cán bộ nòng cốt tại xã, phường, thị trấn 1.1.5.Quan niệm về hiệu quả PBGDPL và các tiêu chí đánh giá hiệu quả PBGDPL Hiệu quả của phổ biến, giáo dục pháp luật là kết quả đạt được theo đúng yêu cầu, mục đích của các quy định pháp luật tương ứng và các lợi ích xã hội được đem lại với chi phí về vật chất, tinh thần thấp nhất. Về hiệu quả PBGDPL xét trên phương diện thực hiện đúng các yêu cầu, mục đích của các quy định pháp luật tương ứng. Hiệu quả PBGDPL cần được đánh giá trên từng mục đích cơ bản của PBGDPL: mục đích nhận thức, mục đích thái độ, tình cảm, niềm tin pháp luật và mục đích hành vi phù hợp pháp luật. Đây chính là “bộ ba mục đích“ của PBGDPL. Như vậy mới thật sự khách quan, toàn diện và công bằng đối với hoạt động PBGDPL. Theo đó, có các tiêu chí sau: Tiêu chí 1: đạt được mục đích nhận thức pháp luật; Tiêu chí 2: đạt được mục đích thái độ, tình cảm, niềm tin pháp luật; Tiêu chí 3: đạt được mục đích hành vi phù hợp pháp luật. Hiểu một cách cụ thể hơn, hiệu qủa PBGDPL được đánh giá thông qua các tiêu chí cơ bản sau đây: Tiêu chí thứ nhất: về trạng thái tri thức ban đầu của đối tượng PBGDPL khi chưa được phổ biến, giáo dục pháp luật. Tiêu chí thứ hai: về trạng thái thái độ, tình cảm pháp luật ở đối tượng phổ biến,giáo dục pháp luật trước khi được phổ biến,giáo dục pháp luật nhằm xây dựng, củng cố niềm tin vào pháp luật. Tiêu chí thứ ba: về trạng thái của động cơ và hành vi tích cực pháp luật ở đối tượng phổ biến, giáo dục pháp luật. Hiệu quả của hoạt động PBGDPL được đánh giá 1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài 1.2.1. Chủ trƣơng của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về giao thông đường bộ tuy còn đơn giản nhưng cũng đã có đóng góp vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hành vi tham gia giao thông, cụ thể như: - Về bảo đảm an toàn giao thông có Chỉ thị số 317/TTg ngày 26/05/1995 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác quản lý trật tự an toàn giao thông đường bộ và trật tự an toàn giao thông đô thị, Nghị định số 36/CP ngày 29/5/1995 của Chính phủ về bảo đảm an toàn giao thông đường bộ và trật tự an toàn giao thông đô thị. - Về kết cấu hạ tầng giao thông có Pháp lệnh Bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông, Nghị định số 172/1999/NĐ-CP ngày 07/12/1999 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh Bảo vệ công trình giao thông đối với công trình giao thông đường bộ - Về xử phạt vi phạm hành chính có Nghị định số 49/CP ngày 26/7/1995 quy định xử phạt hành chính về hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông đường bộ và trật tự an toàn giao thông đô thị. - Về hệ thống hóa, pháp điển hóa các quy định pháp luật về giao thông đường bộ: ngày 29/6/2001 Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá X kỳ họp thứ 9 đã thông qua Luật Giao thông đường bộ. Luật này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2002. Đây là Luật đầu tiên về lĩnh vực giao thông đường bộ, được đúc kết sau một quá trình thực hiện các Pháp lệnh, Nghị định, Quyết định, Thông tư liên quan.. Ngay sau khi Luật có hiệu lực, Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải và và các Bộ, ngành có liên quan đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để hướng dẫn thực hiện. Chỉ tính trong 6 năm (từ năm 2001 đến năm 2007) để triển khai thực hiện Luật đã có tới 190 văn bản được ban hành, trong đó Chính phủ ban hành 14 Nghị định và 02 Nghị quyết, Thủ tướng Chính phủ ban hành 09 Quyết định và 05 Chỉ thị; Bộ Giao thông vận tải ban hành 93 Quyết định, 11 Thông tư và 09 Chỉ thị; Bộ Công an ban hành 10 Quyết định, 13 Thông tư, 02 Chỉ thị; Bộ Tài chính ban hành 02 Quyết định và 11 Thông tư; Bộ Y tế ban hành 01 Quyết định và các Bộ ban hành 08 Thông tư liên tịch. Song song với những kết quả đạt được từ khi luật 2001 có hiệu lực thì bản thân luật 2001 vẫn bộc lộ những hạn chế. Chính vì vậy luật giao thông đường bộ 2008 đã được ban hành với nhiều điểm mới, tiến bộ và phù hợp với sự phát triểu của đất nước. Bên cạnh đó còn có nhiều chỉ thị hướng dẫn thi hành luật 2008 và đưa luật mới vào nhân dân. Chỉ thị 07/2008/CT-BGTVT về tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông vận tải giai đoạn 2008_ 2012 do Bộ trưởng bộ giao thông vận tải ban hành. 1.2.2. Phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông là yêu cầu cấp bách hiện nay Giao thông đường bộ là một lĩnh vực mang tính xã hội cao, đối tượng tham gia giao thông đa dạng về thành phần, lứa tuổi, trình độ văn hoá. Trong khi đó, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông đường bộ chưa sâu và chưa thường xuyên, nội dung và hình thức chưa thực sự phù hợp với từng vùng, từng đối tượng, nhất là đồng bào ở nông thôn, vùng sâu vùng xa. Việc tổ chức dạy Luật Giao thông đường bộ trong các trường học còn ít; Chương trình truyền hình đưa tin về trật tự an toàn giao thông trong Bản tin “Chào buổi sáng” nhiều thông tin chưa được chọn lọc, kiểm chứng nên có nhiều tin chưa chính xác và thời gian đưa tin chỉ phù hợp đối tượng cán bộ công chức làm giờ hành chính, cán bộ hưu trí, còn ít tác dụng đối với viên chức, công nhân làm việc ca kíp, học sinh, sinh viên, người làm nghề tự do và người lao động ở khu vực nông thôn. Công tác tuyên truyền mới tập trung thực hiện ở các Bộ, ngành chức năng và một số cơ quan thông tin đại chúng, chưa có sự tham gia tích cực của các tổ chức xã hội. Tại nhiều địa phương, việc tuyên truyền chủ yếu ở UBND cấp tỉnh do Ban An toàn giao thông, Sở Giao thông vận tải, Công an tỉnh thực hiện; UBND cấp huyện, cấp xã chưa quan tâm đúng mức nên chưa phát huy được sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội tham gia. Nếu xét từ góc độ quyền về sức khỏe, tính mạng, quyền sống của con người thì hoàn toàn có thể nói rằng, đảm bảo an toàn, trật tự giao thông còn nóng bỏng hơn, bức xúc hơn so với các vấn đề xã hội khác. PBGDPL trong lĩnh vực này thực sự là vấn đề đặc biệt cấp bách hiện nay. Không nên tiết kiệm vào việc huy động trí tuệ, công sức, thời gian để tìm ra những biện pháp quyết liệt, hợp lý, khả thi hơn thì mới có thể cải thiện được tình hình chấp hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông, hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại về sức khỏe, tính mạng, tài sản của người dân CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG PHỔ BIẾN GIÁO DỤC LUẬT ATGT, QUA THỰC TIỄN TỈNH QUẢNG BÌNH. 2.1. Khái quát tình hình phổ biến giáo dục Luật TTATGT ở nƣớc ta Trong những năm gần đây, tình hình trật tự an toàn giao thông ở nước ta có nhiều diễn biến phức tạp, đặc biệt là trên lĩnh vực giao thông đường bộ. Mỗi ngày, các phương tiện thông tin đại chúng đều có bản tin về số lượng các vụ tai nạn giao thông xảy ra trên các địa bàn cả nước. Đáng báo động, tính chất các vụ tai nạn ngày càng nghiêm trọng, thể hiện qua số người chết tăng mạnh Trước thực trạng đáng bức xúc trên , Đảng và Nhà nước ta phải tăng cường công tác phổ biến, giáo dục ý thức chấp hành luật lệ giao thông. - Công tác phổ biến, giáo dục luật trật tự an toàn giao thông được thực hiện đồng bộ kết hợp giữa các cơ quan, ban ngành từ trung ương đến địa phương. - Phổ biến, giáo dục luật TTATGT cho mọi đối tượng và ở mọi nơi -Đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục 2.2. Thực trạng phổ biến an toàn giao thông tỉnh Quảng Bình Quảng Bình (các tên gọi cũ khu vực này gồm: Lâm Bình, Tiên Bình, Tân Bình) là một tỉnh duyên hải thuộc vùng Bắc Trung Bộ Việt Nam, nằm ở nơi hẹp nhất theo chiều Đông-Tây của dải đất hình chữ S của Việt Nam (50 km theo đường ngắn nhất tính từ biên giới Lào ra biển Đông). Tỉnh giáp Hà Tĩnh về phía bắc với dãy Hoành Sơn là ranh giới tự nhiên; giáp Quảng Trị về phía nam; giáp Biển Đông về phía đông; phía tây là tỉnh Khăm Muộn của Lào với dãy Trường Sơn là biên giới tự nhiên.Diện tích tự nhiên của Quảng Bình là 8.065,27 km² trong đó 85% Tổng diện tích tự nhiên là đồi núi. Tên Diện tích Dân số Mật độ Đồng Hới 156 112.517 721 Minh Hóa 1.413 47.083 33 Tuyên Hóa 1.151 77.700 68 Bố Trạch 2.124 178.460 84 Quảng Ninh 1.191 86.845 73 Lệ Thủy 1.416 140.527 99 Quảng Trạch 614 206.139 336 Đơn vị diện tích: km²; mật độ: người/km² (Nguồn: Niên giám thống kê Quảng Bình năm 2010) Bảng 2.1. Các đơn vị hành chính cấp huyện thuộc Quảng Bình Dải đất Quảng Bình như một bức tranh hoành tráng, có rừng, có biển với nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp, thắng cảnh nổi tiếng: đèo Ngang, đèo Lý Hòa, cửa bãi biển Nhật Lệ, phá Hạc Hải, Cổng Trời… và Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới đây cũng được công nhận là khu du lịch quốc gia Việt Nam. 2.2.1. Thực trạng giao thông trên địa bàn tỉnh Quảng Bình 2.2.1.1. Hệ thống giao thông tỉnh Quảng Bình Hệ thống đường bộ của tỉnh bao gồm: -Quốc lộ: Quốc lộ 1A, Đường Hồ Chí Minh nhánh Đông, Đường Hồ Chí Minh phía Tây, Quốc lộ 15 dài 69 km, Quốc lộ 12A từ Ba Đồn đến Mụ Dạ - Hệ thống tỉnh lộ: Gồm 14 tuyến, có tổng chiều dài 364 km, có 29 cầu các loại với tổng chiều dài là 401m, 3 ngầm có chiều dài 205 m. - Đường nội thị: có 34 km, nền dường rộng từ 6m dến 34 m, mặt đường rộng từ 4m đến 22,5m. - Đường huyện xã có: 744 km đường huyện và 2.647 km đường xã, 2.2.1.2. Tình hình Tai nạn giao thông đƣờng bộ qua các năm Năm 01-07/2012 2011 2010 2009 2008 2007 Bị thương Tăng, giảm 27 -48%(*) 97 -16,5% 113 -23,9% 140 -33,5% 187 -23% 230 (*): so với cùng kỳ năm 2011 Bảng 2.2. Tai nạn giao thông đường bộ qua các năm Qua bảng số liệu cho thấy tai nạn giao thông giảm cả trên 3 mặt: số vụ, số người chết và bị thương. Tuy vậy, so với yêu cầu, tỷ lệ giảm chưa nhiều, số vụ và số người chết vẫn còn cao. Đặc biệt là giai đoạn 2008-2009, số người chết vì tai nạn giao thông năm 2009 lên đến 286 tăng 20,2% so với năm 2008; và giai đoạn này Quảng Bình là tỉnh có tỉ suất tử vong trung bình do tai nạn giao thông cao nhất (38,9 người tử vong/100.000 dân. 2.2.1.3. Tình hình vi phạm trật tự an toàn giao thông Tình hình TTATGT ở địa bàn tỉnhh diễn biến khá phức tạp ở các các huyện, thành phố thuộc tỉnh trong các năm qua. Thực hiện Tháng ATGT năm 2011, lực lượng CSGT, CSTT Công an thành phố Đồng Hới đã tăng cường công tác tuần tra kiểm soát tại các “điểm đen” như ngã tư Bưu điện tỉnh, ngã 3 Bắc Lý, đường Trương Pháp, đường Trần Hưng Đạo... và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm ATGT. Kết quả lực lượng CSGT đã thực hiện 30 ca tuần tra kiểm soát, với 136 lượt cán bộ chiến sĩ tham gia, phát hiện được 421 trường hợp vi phạm (trong đó ô tô 25 trường hợp, mô tô 396 trường hợp), xử phạt 317 trường hợp, nộp Kho bạc Nhà nước 105.345.000 đồng và tước quyền sử dụng giấy phép lái xe có thời hạn của 9 trường hợp vi phạm. Trên các tuyến đường thủy nội địa, lực lượng CSGT Công an thành phố đã phối hợp với Công an xã Bảo Ninh kiểm tra hoạt động của các bến đò khách ngang sông Nhật Lệ, yêu cầu công an xã kiểm tra tất cả các chuyến đò trước khi xuất bến. Thực hiện năm An toàn giao thông (ATGT) 2012, ngay từ những ngày đầu năm, lãnh đạo Công an huyện Minh Hóa đã chỉ đạo Đội CSGT chủ động nắm chắc tình hình, tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý kiên quyết những trường hợp vi phạm nhằm lập lại trật tự ATGT trên địa bàn. Ngay từ đầu năm, lực lượng Cảnh sát giao thông Công an huyện đã tổ chức 162 ca tuần tra, kiểm soát với 486 lượt cán bộ chiến sỹ tham gia. Thông qua công tác tuần tra, kiểm soát đã phát hiện, lập biên bản 180 trường hợp vi phạm, tạm giữ 47 phương tiện, trong đó có 6 xe ô tô, 41 xe mô tô và 133 giấy tờ; không đội mũ bảo hiểm 50 trường hợp... Để giảm thiểu tối đa các vụ vi phạm giao thông trong thời gian tới, lực lượng CSGT huyện Minh Hóa tiếp tục tăng cường hơn nữa công tác tuần tra kiểm soát, xử lý kiên quyết các hành vi vi phạm; tổ chức tuần tra lưu động, khép kín địa bàn, đảm bảo lực lượng CSGT liên tục có mặt trên đường; đặc biệt, tập trung theo từng chuyên đề xử lý các đối tượng điều khiển mô tô, xe máy lạng lách, đánh võng, sử dụng rượu, bia quá nồng độ quy định, phóng nhanh vượt ẩu, đón trả khách không đúng nơi quy định... Đội Cảnh sát giao thông - trật tự và Cơ động Công an huyện Quảng Ninh đã tổ chức 830 ca tuần tra, kiểm soát, phát hiện 2.886 trường hợp vi phạm, trong đó lập biên bản 1.967 trường hợp, Số vụ 75 208 228 237 244 260 Tăng, giảm -33%(*) -9,6% -4% -3% -6% Người chết 80 205 233 286 228 255 Tăng, giảm -30%(*) -13,6% -22,7% 20,2% -11,8% tạm giữ 396 phương tiện và xử lý tại chỗ 523 trường hợp với số tiền trên 47 triệu đồng; xử lý tại trụ sở 2.708 trường hợp, phạt tiền 728 triệu đồng, tước Giấy phép lái xe có thời hạn 15 trường hợp... Ngoài ra, Ban Chỉ đạo An toàn giao thông huyện cũng thường xuyên kiểm tra việc đảm bảo hành lang an toàn giao thông tại các ngã ba, ngã tư và những điểm thường xảy ra tai nạn giao thông. Các xã, thị trấn đã chủ động kiểm tra, ngăn chặn tình trạng cơi nới trái phép để bán hàng hóa, nguyên - vật liệu hai bên lề đường. Đối với người đi bộ, những lỗi thường vi phạm là: Đi bộ dưới lòng đường, Băng qua đường không đúng vạch quy định, Băng qua đường không đúng đèn giao thông . Nguyên nhân là do vỉa hè bị lấn chiếm . “Vỉa hè dành cho người đi bộ”, nhưng ở Tp. Đồng Hới và một số thị trấn của tỉnh Quảng Bình thực tế không phải như vậy.Tình trạng chiếm dụng vỉa hè xảy ra phổ biến trên các tuyến đường thị trấn Ba Đồn. Câu chuyện chiếm dụng vỉa hè, lòng lề đường có nhiều nguyên nhân nhưng vẫn là ý thức của người dân chưa cao, việc xử lý của các cơ quan chức năng không nghiêm và thường xuyên. Bởi vậy, việc lấn chiếm vỉa hè, lòng lề đường vẫn tái diễn liên tục. 2.2.1.4. Các nguyên nhân gây tai nạn giao thông ở Quảng bình Có nhiều nguyên nhân gây ra tai nạn giao thông ở Quảng Bình, nhưng các nguyên nhân chính gây nên tai nạn giao thông ở nước ta nói chung và Quảng Bình nói riêng có thể kể đến: - Cơ sở hạ tầng, phương tiện giao thông không đảm bảo điều kiện an toàn - Trách nhiệm, năng lực quản lý của cơ quan giao thông chưa tốt - Ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông còn kém 2.2.2. Tình hình phổ biến, giáo dục luật an toàn giao thông tại Quảng Bình Xác định công tác tuyên truyền là biện pháp trọng tâm trong việc nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành của người tham gia lưu thông và là biện pháp quyết định hiệu quả trong công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị trên địa bàn, các ban ngành, đoàn thể tỉnh Quảng Bình đã phối hợp chặt chẽ cùng thực hiện tốt chủ đề “Năm An toàn giao thông 2012”. 2.2.2.1. Các hoạt động phổ biến, giáo dục luật an toàn giao thông tại Quảng Bình . Xác định công tác tuyên truyền là biện pháp trọng tâm trong việc nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành của người tham gia lưu thông và là biện pháp quyết định hiệu quả trong công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị trên địa bàn, các ban ngành, đoàn thể tỉnh Quảng Bình đã phối hợp chặt chẽ cùng thực hiện tốt chủ đề “Năm An toàn giao thông 2012”. - Hưởng ứng các hoạt động phổ năm an toàn giao thông. Nâng cao ý thức chấp hành luật lệ ATGT trong đoàn viên thanh niên. Hưởng ứng Năm An toàn giao thông 2012, Tỉnh đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi trong đoàn viên thanh niên, hội thảo với chủ đề “Thanh niên với văn hóa giao thông”, “Thanh niên công nhân với văn hóa giao thông”, “Hiểm họa bia rượu và tai nạn giao thông”, “Thanh niên học sinh, sinh viên với vấn đề đội mũ bảo hiểm”. Theo đó, nội dung tham gia bảo đảm trật tự an toàn giao thông được xác định là tiêu chí thi đua hàng năm của các cấp bộ Đoàn trong tỉnh, góp phần tích cực trong việc giáo dục ý thức chấp hành pháp luật giao thông trong các tầng lớp nhân dân nói chung và thanh, thiếu niên nói riêng - Mở rộng phạm vi tuyên tuyên truyền từ cụm dân cư, khu phố đến nông thôn. Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Quảng Bình triển khai mô hình điểm "Thôn văn hoá giao thông" ở thôn Phúc Tự Đông, xã Đại Trạch, huyện Bố Trạch, Quảng Bình. Được biết, đây là mô hình điểm về an toàn giao thông đầu tiên trên toàn quốc được triển khai. Mô hình “Thôn văn hóa giao thông” với đối tượng tham gia là tất cả cán bộ, đảng viên, công nhân viên, học sinh và quần chúng nhân dân trên địa bàn. “Thôn văn hoá giao thông” thống nhất đưa ra 3 nội dung hoạt động như: Không lấn chiếm hành lang an toàn đường bộ, đường sắt, đường thuỷ; không sử dụng vỉa hè, lòng đường làm nơi buôn bán; phê phán, ngăn chặn các hành vi gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông như rải đinh; ném đất, đá lên tàu hoả, xả rác thải ra đường... Tôn trọng, nhường nhịn người khác khi tham gia giao thông. Tự giác chấp hành nghiêm chỉnh các quy định pháp luật về đảm bảo TTATGT. Sau khi thí điểm mô hình "thôn văn hoá giao thông" có kết quả tốt, Ban ATGT tỉnh Quảng Bình sẽ nhân rộng mô hình ra tất cả các địa phương khác trong tỉnh. - Tuyên truyền an toàn giao thông trong trường học luôn được chú trọng. Tai nạn giao thông luôn là nỗi lo, mối quan tâm thường trực của các ngành chức năng, của những người tham gia giao thông nói chung và đối với ngành Giáo dục-Đào tạo nói riêng. Để góp phần giảm thiểu tối đa tai nạn giao thông của học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, Sở Giáo dục-Đào tạo(GDĐT) đã phối hợp với Ban An toàn giao thông tỉnh và Tỉnh đoàn thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về giao thông cho học sinh, sinh viên thông qua những buổi sinh hoạt, học tập kiến thức giao thông ngoại khóa.... “Để hưởng ứng “Tháng AT-GT” do Sở GD-ĐT phát động, ban giám hiệu nhà trường đã tổ chức các hội thi cho học sinh tham gia như: các cuộc thi viết, thi báo tường, thi sáng tác ca khúc, tranh, ảnh, tranh biếm họa, hội diễn sân khấu kịch ngắn và tấu hài có nội dung giáo dục, tuyên truyền về việc chấp hành pháp luật khi tham gia giao thông, chú ý nhấn mạnh thái độ ứng xử, hành vi của người tham gia giao thôn Công an huyện Minh Hóa phối hợp với Trường Dân tộc nội trú huyện tổ chức tuyên truyền Luật Giao thông đường bộ cho gần 250 học sinh cùng toàn thể cán bộ, giáo viên nhà trường. Quảng Ninh với công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông. Xác định công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông là một trong những nhiệm vụ quan trọng, cấp bách hàng đầu nên thời gian qua, Ban Chỉ đạo An toàn giao thông huyện Quảng Ninh đã phối hợp với các cấp, các ngành, cơ quan, đoàn thể tổ chức nhiều đợt truyên truyền an toàn giao thông cho trên 5.000 lượt giáo viên, học sinh của các trường THCS, THPT; thuyền thông Luật Giao thông đường sắt, đường thủy nội địa và các văn bản pháp luật liên quan cho hàng ngàn lượt người 2.2.2.2. Hiệu quả công tác tuyên truyền ở Quảng bình Trong những năm qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và các sở, ban, ngành liên quan đã chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt nhiều nhiệm vụ, giải pháp mạnh về bảo đảm trật tự ATGT, cùng với sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể và sự đồng thuận của nhân dân, trong đó phải kể đến những kết quả tích cực của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật TTATGT. Với những kiến thức về TTATGT được giáo dục trong nhà trường cũng như qua các phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương thì đoàn học sinh Quảng Bình đã đạt thành tích cao tại hội thi "An toàn giao thông" cấp quốc gia. Kết quả 1 giải nhất và hai giải ba có thể nói là những “con số sống” ghi nhận sự nỗ lực của các cấp, các ngành trong công tác giáo dục, phổ biến luật TTATGT. Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, tại Quảng Bình, đã có 5.755 hộ dân tự nguyện hiến gần 500.000m2 đất với giá trị ước lên đến hàng chục tỷ đồng. Tại huyện Quảng Trạch, người dân hiến trên 86.000m2, nhiều nhất tỉnh, tiếp đến là các huyện: Bố Trạch trên 55.252m2, Tuyên Hoá trên 257.380m2. Cùng với việc hiến đất, người dân Quảng Bình còn tự giác tháo dỡ gần 2.000.000m hàng rào, 187 trụ cổng, hiến trên 100.000 cây cối các loại, với tổng giá trị ước tính gần 20 tỷ đồng để mở rộng đường giao thông, dành đất xây dựng công trình thuỷ lợi, xây dựng nhà văn hoá, chợ nông thôn Và Quảng Bình là một trong 10 địa phương được Thủ tướng Chính biểu dương trong việc phấn đấu giảm nhiều người chết do tai nạn giao thông trong năm 2010 và năm 2011.10 địa phương được Thủ tướng biểu dương gồm: Đắk Nông, Hải Dương, Hà Nam, Lào Cai, Phú Thọ, Quảng Bình, Đắk Lắk, Nghệ An, thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Để tìm hiểu nhận thức của người dân Quảng Bình về TTATGT, tôi đã tiến hành khảo sát ý kiến người dân dưới hình thức phiếu khảo sát với các câu hỏi liên quan đến nhận thức của người dân về luật Giao thông đường bộ, sự quan tâm của người dân về các chương trình tuyên truyền về ATGT của tỉnh. Qua đó làm thước đo cho công tác tuyên truyền, phổ biến luật TTATGT của tỉnh. Tỉ lệ % Không để ý 1.Khi tham gia giao thông, bạn có tuân thủ theo những biển báo có trên đường? 2.Theo bạn, đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường bộ là trách nhiệm của ai? 3.Bạn có tham gia giao thông sau khi đã uống rượu bia quá mức cho phép không? 4.Bạn đã có giấy phép lái xe môtô chưa? 5. Tốc độ tối đa bạn thường chạy khoảng bao biêu? 42,5 Không hiểu nội dung của biển báo 31,6 Có 25,9 CSGT 39,3 Ngành GTVT và công an 20,1 Cá nhân và tổ chức 40,6 Thỉnh thoảng 37,4 Không 8,8 Có 53,8 Chưa 20,5 Có 79,5 30-40km/h 31,2 Trên 40-50km/h 46,0 6. Bạn có thường đi bộ dưới lòng đường hay không? Trên 50km/h 22,8 Thỉnh thoảng 49,7 Có 28,5 Không 21,8 Bảng 2.3. Thống kê nhận thức của người dân về Luật ATGT Qua bảng thống kê số liệu từ phiếu đánh giá có thể nhận thấy rằng tình hình nhận thức về luật lệ an toàn giao thông của người dân địa phương còn ở mức tương đối thấp. Mặc dù số lượng người dân có giấy phép lái xe chiếm một tỉ lệ khá cao (79,5%), thế nhưng các hành vi vi phạm ATGT đường bộ vẫn thường xuyên xảy ra: -Không tuân thủ những biển báo có trên đường: 74,1% -Tham gia giao thông khi đã uống rượu bia:91,2% -Chạy vượt quá tốc độ quy định: 68,8% -Đi không đúng làn đường quy định Điều đó cho thấy Công tác đào tạo sát hạch cấp giấy phép lái xe còn một số tồn tại, việc quản lý, giáo dục lái xe chưa được coi trọng đúng mức. Trình độ quản lý, năng lực đội ngũ giáo viên dạy lái xe chưa đồng đều, nhiều nơi công tác quản lý chưa tốt. Trong công tác sát hạch, việc sát hạch lái xe môtô làm thủ công, phân tán, chất lượng không đồng đều, ở một số nơi chất lượng thấp, có nơi xảy ra tiêu cực. thông qua việc tìm hiểu nhận thức về luật an toàn giao thông của người dân có thể nhận thấy công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông đường bộ ở địa phương chưa đạt hiệu quả, việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật mới đạt yêu cầu về diện, thiếu chiều sâu, còn mang tính hình thức, chưa phù hợp với đặc điểm từng đối tượng nên chất lượng, hiệu quả còn hạn chế. Tỉ lệ % Không 1. bạn có thường xuyên theo dõi các chương trình về ATGT trên truyền hình tỉnh hay Thỉnh thoảng không? Có Phương tiện thông tin đại chúng(báo nói, 2.Những nguồn nào sẽ giúp báo viết, báo đài…) bạn nhận được các thông tin về ATGT một cách dễ dàng và Các buổi vận động, tuyên truyền nhanh chóng nhất Gia đình và bạn bè 49,8 27,9 22,3 49,6 24,3 26,1 Hấp dẫn 3.các chương trình an toàn giao thông trên truyền hình như thế Bình thường nào Không thu thút 3,7 32,0 64,3 Bảng 2.4. Thống kê sự quan tâm của người dân về các chương trình tuyên truyền ATGT của tỉnh Khi khảo sát về mức độ thường xuyên theo dõi các chương trình về an toàn giao thông trên truyền hình thì có 49,8 % ý kiến không theo dõi, 27,9% thỉnh thoảng theo dõi và chỉ có 22,3% ý kiến chọn có. Như vậy công tác tuyên truyền giáo dục phổ biến luật an toàn giao thông thông qua các chương trình truyền hình chưa thực sự phát huy được hiệu quả và có lẽ nguyên nhân chính tạo nên khoảng cách giữa các chương trình truyền về an toàn giao thông và người dân là nội dung và hình thức chương trình, đa số người dân ý kiến rằng các chương trình về an toàn giao thông không thu hút(64,3%), chỉ có 3,7% đồng ý là chương trình an toàn giao thông trên tuyền hình là hấp dẫn, những con số này cũng lý giải cho nguyên nhân vì sao các chương trình truyền hình giáo dục tuyên truyền an toàn giao thông cho người dân chưa đạt hiệu quả. Và cần nhận thấy rằng kênh thông tin về an toàn giao thông giúp người dân tiếp cận một cách nhanh chóng và dễ dàng nhất là các phương tiện thông tin đại chúng(báo nói, báo viết, báo đài…)(49,6%); 24,3 % ý kiến đồng ý các buổi nói chuyện, tuyên truyền cũng là một kênh truyền thông đơn giản,tiết kiệm nhưng lại gần gũi quen thuộc với người dân, ngoài ra gia đình chính là một kênh truyền thông quan trọng trong công tác tuyên truyền, gia đình là công cụ tuyên truyền tiền đề quan trọng để có được một xã hội có văn hóa giao thông sau này. 2.2.2.3.Đánh giá chung về kết quả thực hiện (những mặt đƣợc, mặt chƣa đƣợc) và các tồn tại, khó khăn cần khắc phục trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật an toàn giao thông Những mặt được: Về cơ bản công tác PBGDPL về GTVT nói chung và ATGT đã góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về ATGT ở đại đa số cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong ngành GTVT và một bộ phận không nhỏ người tham gia giao thông. Qua công tác PBGDPL về ATGT đã thu được những kết quả với hiệu quả và chất lượng nhất định: góp phần giảm tai nạn giao thông và vi phạm pháp luật về ATGT. Những mặt chưa được: Công tác TTPBGDPL về ATGT cũng còn một số hạn chế, khiếm khuyết, chất lượng và hiệu quả chưa đạt được như mong muốn như sau: - Một số nội dung tuyên truyền còn chung chung, chưa sát với thực tế địa phương, đối tượng được tuyên truyền; - Công tác tuyên truyên, phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự, an toàn giao thông còn hình thức, chưa hiệu quả, chưa gắn với trách nhiệm của chính quyến các cấp, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, của nhà trường, … . - Nội dung và biện pháp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về TTATGT chưa làm cho từng người dân nhận thức được việc chấp hành pháp luật về bảo đảm TTATGT. Nội dung tuyên truyền chưa sâu, phương pháp tuyên truyền chưa thực sự phù hợp với từng vùng, từng loại đối tượng, nhất là đồng bào nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số. - Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về TTATGT chưa được duy trì thuờng xuyên, còn thiên về tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, chưa chú ý đúng mức việc phổ biến, hướng dẫn, giáo dục pháp luật trong nhà trường, tại cơ sở nơi người dân cư trú và làm việc, nhất là ít tập trung vào đối tượng là chủ doanh ngiệp (chủ xe, chủ phương tiện), vùng sâu, vùng xa. Các tồn tại, khó khăn - Nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật khi tham gia giao thông của một bộ phận không nhỏ người tham gia giao thông còn thiếu tự giác, mang tính đối phó hoặc có thái độ “coi thường luật”. - Việc tổ chức dạy và học kiến thức về an toàn giao thông trong nhà trường vẫn còn nhiều bất cập. - Phạm vi tuyên truyền rộng - Đối tượng tuyên truyền, một bộ phận không nhỏ người tham gia giao thông có trình độ dân trí thấp hoặc không có điều kiện tiếp cận với các quy định về ATGT nên nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về ATGT chưa cao. - Đội ngũ thực hiện công tác PBGDPL (báo cáo viên, tuyên truyền viên, cán bộ, công chức liên quan đến công tác này) số lượng quá ít, kiêm nhiệm, không ổn định, ít được tập huấn bài bản về nghiệp vụ PBGDPL về ATGT - Việc ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật mới về ATGT trong những năm gần đây, trong số đó vẫn còn hiện tượng “chồng chéo”, “mâu thuẫn” hoặc thiếu tính khả thi - Phương tiện, công cụ, tài liệu, sách báo, ... có nơi còn chưa được cung cấp, trang bị đầy đủ. - Cơ chế, thể chế còn chưa rõ ràng, nguồn kinh phí còn rất hạn hẹp, ngân sách nhà nước bố trí cho công tác này rất ít. Cơ chế phân bổ tài chính còn vướng mắc, mức chi cụ thể cho từng hạng mục tuyên truyền còn rất thấp so với mặt bằng giá cả. - Bên cạnh đó, khối doanh nghiệp, tổng công ty còn gặp một số khó khăn như thiếu cán bộ làm công tác tuyên truyền, PBGDPL, phương tiện, thiết bị, người lao động ở các công trường còn phân tán ở nhiều vùng, nhiều địa phương nên việc tuyên truyền đến những người lao động ở đây không dễ dàng. CHƢƠNG 3.:MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHO CÔNG TÁC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC LUẬT AN TOÀN GIAO THÔNG Ở TỈNH QUẢNG BÌNH 3.1. Các nguyên tắc chỉ đạo nhằm nâng cao chất lƣợng, hiệu quả công tác phổ biến giáo dục pháp luật về an toàn giao thông - Cần xác định công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến về trật tự an toàn giao thông có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng. - Hiệu quả của công tác phổ biến giáo dục pháp luật về ATGT chính là việc nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về ATGT của các cơ quan, đơn vị, người thi hành công vụ, của cộng đồng, doanh nghiệp, người tham gia giao thông. - Chú trọng nâng cao chất lượng và số lượng đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông - Xây dựng các biện pháp đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về an toàn giao thông đối với các đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong ngành giao thông vận tải, thanh niên, học sinh, sinh viên các trường đào tạo, huấn luyện thuộc Bộ giao thông vận tải. - Phổ biến, giáo dục pháp luật về ATGT là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị và người tham gia giao thông; -Xác định Ủy ban an toàn giao thông quốc gua, các Bộ, Sở: GTVT, Công an là những cơ quan nòng cốt trong công tác chỉ đạo và định hướng -Các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật cần phải tập trung nhằm nâng cao ý thức, hiểu biết và chấp hành pháp luật về ATGT của các cơ quan, đơn vị, người thi hành công vụ, của cộng đồng, doanh nghiệp, nhân dân … những người trực tiếp tham gia giao thông và khai thác giao thông. -Phổ biến giáo dục pháp luật về ATGT cần được thực hiện thường xuyên, liên tục cho các đối tượng liên quan. -Cần có sự phối kết hợp chặt chẽ và có hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với các hoạt động và nội dung công tác bảo đảm an toàn giao thông của ngành giao thông vận tải -Phổ biến, giáo dục pháp luật về ATGT đòi hỏi phải có sự tham gia của các lực lượng xã hội, các ban, ngành, đoàn thể; huy động các phương tiện truyền thông đại chúng -Các giải pháp nâng cao hiệu quả phổ biến, giáo dục pháp luật cần phải tổng thể và toàn diện và mang tính chiến lược. -Tính đồng bộ và chiến lược của các giải pháp về công tác tuyên truyền tập trung vào hai nội dung cơ bản:Các giải pháp liên quan đến củng cố và tăng cường tổ chức và thể chế về TTPBGDPL về ATGT; Các nội dung/biện pháp liên quan trực tiếp đến công tác TTPBGDPL về ATGT 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông ở tỉnh Quảng Bình 3.2.1. Phát triển các nguồn nhân lực (nhân lực và tài chính) 3.2.1.1. Tăng cƣờng công tác đào tạo, bồi dƣỡng về pháp luật an toàn giao thông cho các báo cáo viên- chủ thể của hoạt động phổ biến, giáo dục Để hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đưa lại hiệu quả cao, bên cạnh việc chọn những người có đầy đủ phẩm chất năng lực để kết nạp vào đội ngũ báo cáo viên pháp luật thì công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho họ cũng là một việc làm rất cần thiết. - Cần bồi dưỡng và định hướng nội dung tuyên truyền an toàn giao thông thường xuyên cho đội ngũ báo cáo viên - UBND cấp tỉnh và cấp huyện (trên cơ sở tham mưu của Sở Tư pháp và Phòng Tư pháp) rà soát lại đội ngũ báo cáo viên pháp luật hiện có, trên cơ sở phân loại trình độ đã được đào tạo của đội ngũ này để từ đó có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với từng đối tượng. - Việc bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật bên cạnh chú ý nội dung, cần chú ý bồi dưỡng cả cách thức, phương pháp truyền đạt 3.2.1.2. Bảo đảm kinh phí cho các hoạt động phổ biến, giáo dục an toàn giao thông trên địa bàn tỉnh Hiện nay chưa có một đánh giá cụ thể về một kế hoạch, chương trình tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, sử dụng một lượng kinh phí bao nhiêu thì kế hoạch, chương trình đó có thể thực hiện được khả thi, hiệu quả và tiết kiệm. Do vậy trong thời gian tới, để đảm bảo hoạt động giáo dục pháp luật đạt hiệu quả cao, cần đầu tư hơn nữa kinh phí cho hoạt động này, cụ thể, phải triển khai sớm Thông tư số 63/2005/TTBTC ngày 05/8/2005 của Bộ Tài chính hướng dẫn về lập dự toán kinh phí phổ biến, giáo dục pháp luật. Cần đầu tư kinh phí nhằm đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ báo cáo viên pháp luật. Đảm bảo kinh phí để in ấn các tài liệu cần thiết, các văn bản pháp luật mới về an toàn giao thông, làm phong phú hơn tủ sách pháp luật về an toàn giao thông cho địa bàn tỉnh. Uỷ ban nhân dân tỉnh cần dành một khoản kinh phí cần thiết, từng bước trang bị các phương tiện cho hệ thống cơ sở kỹ thuật về an toàn giao thông bao gồm: hệ thống tín hiệu giao thông, hệ thống các biển báo giao thông ở các huyện, xã, đặc biệt là ở các tuyến đường quốc lộ, các tuyến đường hay xảy ra tai nạn giao thông. 3.2.2.Tăng cƣờng sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của các cấp lãnh đạo, chính quyền địa phƣơng Cấp ủy Đảng các cấp, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, các đoàn thể cần quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên và có sự hiểu biết nhất định các nguyên tắc nội dung các giải pháp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và cam kết thực hiện các giải pháp. Quán triệt và nghiêm túc thực hiện văn bản chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, UBATGTQG, Bộ GTVT, UBND, Sở GTVT về công tác TTPBGDPL nói chung và ATGT nói riêng. 3.2.3. Nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về ATGT Đây là giải pháp tổng thể tập trung vào các nội dung liên quan đến việc xây dựng và thực hiện một kế hoạch chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông vận tải và bao gồm các nội dung cụ thể như sau: - Xây dựng chương trình/kế hoạch thực hiện TTPBGDPL theo cách lồng ghép - Xây dựng tài liệu TTPBGDPL cho các đối tượng được tuyên truyền khác nhau - Triển khai thực hiện các chiến dịch mang tính quốc gia thông qua hệ thống truyền thông đại chúng - Củng cố công tác theo dõi, kiểm tra, đánh giá và tổng kết rút kinh nghiệm 3.2.4. Kiện toàn tổ chức của Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và nâng cao vai trò của cơ quan tƣ pháp Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là cơ quan tham mưu cho UBND, với nhiệm vụ là đề ra các kế hoạch phối hợp, phổ biến, giáo dục hàng quý, hàng năm để các ngành, các cấp phối hợp thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; kiểm tra đôn đốc các cấp, các ngành thực hiện kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật; phối hợp xây dựng lực lượng báo cáo viên của ngành; định kỳ sơ kết, tổng kết công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Do vậy, việc củng cố và kiện toàn hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những yếu tố quan trọng tạo điều kiện để hoạt động giáo dục pháp luật nói chung và an toàn giao thông nói riêng hiệu quả tốt. Vì vậy: -Cần gấp rút việc xây dựng quy chế hoạt động cho hội đồng phối hợp công tác. Bên cạnh đó, cần quy định và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên trong Hội đồng, tăng cường trách nhiệm của cơ quan thường trực, phát huy vai trò của hội đồng phối hợp công tác phổ biến giáo dục pháp luật các cấp trong việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là an toàn giao thông. -Cần củng cố và kiện toàn hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở các huyện và thành phố. Cần tuyển chọn những cán bộ có trình độ, phẩm chất, năng lực, nhiệt tình để bổ sung, thay thế những thành viên trong Hội đồng đã chuyển công tác hoặc đã nghỉ việc. -Cần tăng cường hơn nữa vai trò chỉ đạo, hướng dẫn của hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cấp tỉnh đối với hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật các huyện và thành phố. 3.2.5. Đổi mới hình thức cũng nhƣ nội dung phổ biến, giáo dục; tùy từng đối tƣợng để có nội dung phù hợp Tuyên truyền theo từng điểm: Áp dụng với khu vực đông dân cư trên các trục quốc lộ, đường đô thị có mật độ phương tiện tham gia giao thông cao. Các tụ điểm phức tạp về trật tự An toàn giao thông, các tuyến đường thường xảy ra tai nạn giao thông; các khu công nghiệp, trường học, các nơi công cộng nhà ga, bến xe ... Các cơ quan truyền thông (Báo, Đài truyền hình, phát thanh) khai thác và truyên truyền các nội dung được cung cấp cho bạn đọc, xã hội. - Tuyên truyền nội dung theo đối tượng: Tuỳ từng đối tượng cần có nội dung và biện pháp tuyên truyền phù hợp: Đối với cán bộ, công chức, viên chức tập trung phổ biến các quy định về quy tắc giao thông, điều kiện của phương tiện tham gia giao thông, người điều khiển phương tiện giao thông.... Với học sinh, sinh viên: Tăng cường chất lượng giờ học môn Giáo dục công dân, môn học pháp luật, các hoạt động ngoại khoá, tập trung phổ biến về quy tắc giao thông, điều kiện đối với người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đặc biệt là về độ tuổi. Với thanh niên: Tập trung giới thiệu các quy định về quy tắc giao thông, các hành vi bị nghiêm cấm và hình thức xử phạt nếu vi phạm. Đối với nông dân: Quy tắc giao thông, người điều khiển phương tiện giao thông, các quy định về kết cấu hạ tầng giao thông, hành vi vi phạm và mức xử phạt. Đối với những người tham gia đảm bảo an toàn giao lưu thông như lực lượng công an, thanh tra giao thông: Phải nắm rõ các quy định của pháp luật về an toàn giao thông, quy định về quy trình tuần tra, kiểm soát, phát hiện xử lý vi phạm nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị và của các cá nhân có thẩm quyền(ATGT). - Đổi mới hình thức và nội dung tuyên truyền: + Tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng + Tuyên truyền trực quan + Tuyên truyền bằng tờ rơi + Tổ chức các buổi tọa đàm nói chuyên về an toàn giao thông ủy + Tổ chức các cuộc thi về an toàn giao thông 3.2.6. Xây dựng văn hóa giao thông VHGT không phải cái gì cao xa, trừu tượng hay mang tính hình thức, trái lại, là những vấn đề rất thiết thực, cụ thể, có thể nhìn thấy được, nghe thấy được, cảm nhận được. Đó chính là một tổ hợp các yếu tố: tri thức, kinh nghiệm, kỹ năng, ý thức trách nhiệm, đạo đức và ý thức pháp luật của những người tham gia giao thông và của các nhà quản lý. VHGT thể hiện các giá trị chân, thiện, mỹ và ích. Xây dựng VHGT cũng chính là xây dựng ý thức và thái độ về an toàn đối với tất cả mọi người. Bên cạnh các giải pháp pháp lý chủ yếu mà lâu nay chúng ta đã và đang nỗ lực thực hiện, có thể kể đến các biện pháp sau: Sự “quyết liệt” nhằm thiết lập, đảm bảo trật tự, an toàn giao thông Sự “quyết liệt” phải mang tính toàn diện, đồng bộ và hệ thống. Cần phải áp dụng đồng bộ các biện pháp pháp lý, đạo đức, văn hoá, tâm lý, kỹ thuật và công nghệ, thực hiện thường xuyên, mọi nơi, mọi lúc chứ không nên chỉ dừng lại ở các đợt ra quân rầm rộ, các “tháng an toàn giao thông” hay “tuần lễ an toàn giao thông”. Đồng thời, các biện pháp cần đi thẳng vào các nguyên nhân chủ yếu nhất trong việc gây ra các vụ tai nạn - đó chính là lỗi của người tham gia giao thông: chạy quá tốc độ, phóng nhanh, giành đường, vượt ẩu và chủ yếu là do các đối tượng trẻ tuổi là nam giới gây nên. Về các phương tiện băng rôn, khẩu hiệu Trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông, các băng rôn, khẩu hiệu có vai trò to lớn góp phần hình thành thái độ đúng đắn và các thói quen chấp hành pháp luật. Vấn đề là nội dung, địa điểm, cách thức treo chúng như thế nào để có hiệu quả và tác dụng thiết thực nhất. Nội dung ghi trên các băng rôn, khẩu hiệu nên cụ thể, thiết thực, cụ thể như: “Gặp đèn đỏ phải dừng lại, kể cả khi không có cảnh sát giao thông”, “Tai nạn giao thông không phải là Định mệnh”, “Chắc chắn bạn không muốn gây tai nạn cho người khác và cho chính mình”... Tính cách con người, thói quen, tập quán, nếp sống và vấn đề văn hoá pháp luật giao thông Một trong những đặc trưng của VHGT là sự hiện hữu của các yếu tố phi kinh tế, chủ quan bao gồm: tính cách, tập quán, nếp sống, thói quen; tố chất đạo đức, cách cư xử của các cá nhân. Những yếu tố này có ảnh hướng mạnh mẽ đến ý thức và hành vi pháp luật, đạo đức của những người tham gia giao thông và kể cả của những nhà quản lý. Giáo dục, tuyên truyền, kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm pháp luật giao thông, xây dựng văn hoá pháp luật giao thông Con người và Con đường trong trật tự, an toàn giao thông đường bộ, đường sắt nói riêng VHPLGT như vậy cần phải được nhìn nhận từ hai phía – những người tham gia giao thông và các nhà quản lý. Hai yếu tố cơ bản hợp thành: Con người và Con đường cùng với những hành vi tương ứng của các cá nhân tham gia giao thông và của các cán bộ nhà nước có trách nhiệm điều hành, quản lý. Ở đây, chúng ta muốn nói đến việc phải đầu tư thực sự, phải “quyết liệt” hơn nữa về phương diện quản lý nhà nước, quản lý xã hội, pháp luật và tổ chức thực thi pháp luật. Tăng cường năng lực điều hành, năng lực kiểm soát, xử lý, ban hành quy định pháp luật, huy động dư luận xã hội, trí tuệ xã hội nhằm hạn chế đến mức thấp nhất tai nạn giao thông và ách tắc giao thông, trong đó, vi phạm dẫn đến tai nạn giao thông phải đặt lên hành đầu để tìm các liều “vắc xin” đặc trị. 3.2.7. Tăng cƣờng xử phạt, cƣỡng chế Đối với những hành vi cố ý vi phạm pháp luật về an toàn giao thông, cần sử dụng các biện pháp giáo dục có tính chất cưỡng chế. Bổ sung các quy định tăng mức xử phạt vi phạm hành chính, áp dụng hình thức xử phạt bổ sung đối với một số hành vi cố ý vi phạm; Sử dụng các biện pháp xử phạt, cưỡng chế mạnh là một trong các biện pháp tuyên truyền, giáo dục hiệu quả đặc biệt đối với các đối tượng cố ý vi phạm, đồng thời có tác dụng tuyên truyền, răn đe nhiều đối tượng khác. Kịp thời đưa tin các vụ việc này lên các phương tiện thông tin đại chúng. Đặc biệt, việc xây dựng kế hoạch truyên truyền hoặc các chiến dịch về tuyên truyền cần phải gắn kết chặt chẽ với công tác tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm, điều tra xử lý tai nạn giao thông với mục đích tuyên truyền hỗ trợ các hoạt động cưỡng chế và ngược lại. Đồng thời, thực hiện xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông vận tải bảo đảm nghiêm minh, đúng pháp luật. Khi tiến hành xử phạt vi phạm hành chính, các lực lượng chức năng cũng tuyên truyền, giải thích cho đối tượng vi phạm là người tham gia giao thông biết các quy định pháp luật để không tái phạm. 3.2.8. Tăng cƣờng phổ biến giáo dục ATGT cho thanh thiếu niên 3.2.8.1. Phổ biến giáo dục ATGT đƣờng bộ cho thanh thiếu niên trong trƣờng học Công tác giáo dục ý thức chấp hành pháp luật về TTATGT cần đặc biệt coi trọng giáo dục và tạo sự chuyển biến trong hành động đối với học sinh, sinh viên, phát huy tác dụng trước mắt và lâu dài để từ đó hành thành một thế hệ mới có văn hóa giao thông, có nếp sống văn minh, công nghiệp. Thanh niên, học sinh, sinh viên là những đối tượng dễ bị tác động, tuyên truyền. Các đối tượng này có thể là những tuyên truyền viên rất tốt nếu như các em chia sẻ với gia đình và cộng đồng về những điều đã học được ở trường về ATGT. 3.2.8.2. Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông cho thanh thiếu niên đang làm nghề tự do ở các địa bàn dân cƣ Song song với các biện pháp phổ biến, giáo dục pháp luật cần phải có các biện pháp hỗ trợ hiệu quả như hướng nghiệp, dạy nghề, giải quyết việc làm cho thanh thiếu niên, đặc biệt là thanh niên nông thôn, không để tình trạng “nhàn cư vi bất thiện”. Có như thế mới thu hút được thanh thiếu niên làm nghề tự do ở các địa bàn dân cư tham gia nghe phổ biến pháp luật nói chung và an toàn giao thông nói riêng. - Các cấp bộ Đoàn cần tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn lồng ghép phổ biến, giáo dục pháp luật an toàn giao thông với thực hiện các cuộc vận động, phong trào, chương trình, kế hoạch, tháng hành động của Đoàn, Đội 3.2.8.3. Kết hợp giáo dục pháp luật và giáo dục đạo đức cho thanh thiếu niên Chúng ta đã biết, cả pháp luật và đạo đức đều góp phần bảo vệ các giá trị chân chính, đều liên quan đến hành vi đến lợi ích của con người và xã hội. Tuy nhiên đạo đức và pháp luật có những đặc điểm và tính chất khác nhau trong quá trình điều chỉnh hành vi của con người:Đạo đức và pháp luật khác nhau về phương thức điều chỉnh hành vi con người; Đạo đức thì tình cảm mềm dẻo, pháp luật thì bắt buộc và cứng rắn; Đạo đức mang tính chung, định hướng. Pháp luật thì cụ thể và rõ ràng; Đạo đức đạt được kết quả là một quá trình. Pháp luật đạt được kết quả ngay tức thì; Đạo đức là kết quả tự thân, bền vững. Pháp luật là kết quả tác động từ bên ngoài, chưa bền vững. Để nâng cao vai trò và phát triển ý thức đạo đức, ngoài các biện pháp tích cực khác, thì không thể thiếu vai trò của pháp luật và ý thức pháp quyền. Pháp luật càng chặt chẽ, càng đầy đủ và được thi hành nghiêm chỉnh thì đạo đức càng được đề cao, khả năng điều chỉnh và giáo dục của đạo đức càng được mở rộng và ảnh hưởng một cách toàn diện, tích cực đến mọi hành vi, mọi mối quan hệ giữa con người với con người, giữa con người với xã hội 3.2.9. Trách nhiệm của ngƣời dân khi tham gia giao thông Nâng cao hiệu quả của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan chức năng, Đảng- nhà nước mà đó là nhiệm vụ của toàn dân. Mọi người dân là một mắt xích quan trọng quyết định cho thành công của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giao thông, xây dựng thành công nếp sông văn hóa giao thông. Trách nhiệm của người dân thể hiện ở các khía cạnh sau đây: - Mỗi người dân phải có thái độ tôn trọng pháp luật về giao thông. - Mỗi người dân phải có thái độ tích cực ủng hộ, tham gia vào công tác tuyên truyền, phổ biên giáo dục pháp luật giao thông. - Mỗi người dân phải kiên quyết trong việc đấu tranh chống lại các hành vi vi phạm pháp luật giao thông. - Mỗi người dân chúng ta hãy là một kênh thông tin về an toàn giao thông. - Hãy bỏ những thói quen xấu: - Gia đình là cái nối giáo dục đầu tiên trực tiếp cho mỗi con người chúng ta. KẾT LUẬN Giao thông được ví như mạch máu trong cơ thể con người, huyết mạch có lưu thông tốt không tắc nghẹn, thì cơ thể mới tồn tại và phát triển được, giao thông cũng vậy. Xã hội muốn tồn tại phát triển thì nhất thiết phải có một hệ thông giao thông thông suốt đảm bảo sự vận hành của một cơ thể sống khổng lồ đó là xã hội loài người. Nói như vậy để thấy được tầm quan trọng của giao thông và nhất là giao thông đường bộ. Thế nhưng, thực trạng giao thông Việt nam thì sao. Hàng năm chúng ta đang phải gánh chịu những thiệt hại quá lớn về người và tài sản do tai nạn giao thông đem lại, đất nước phải bỏ ra những khoản tiền không nhở chút nào để giải quyết gánh nặng xã hội về giao thông. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nan giải của giao thông Việt Nam thì có nhiều như do chất lượng kết cấu hạ tầng yếu kém, phương tiện tham gia giao thông quá đa dạng và phong phú, do luật đến với người dân còn quá chậm, và nhất là do ý thức của người dân quá thấp khi tham gia giao thông… đặc biệt nhất chúng ta cũng có thể thấy là chất lượng của công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông chưa đạt hiệu quả cao. Phổ biến giáo dục pháp luật nói chung và pháp luật về giao thông nói riêng là cầu nối trực tiếp nhất để đưa kiến thức giao thông đến với người dân qua đó nâng cao ý thức người dân khi tham gia giao thông và cao hơn nữa là góp phần xây dựng văn hóa giao thông. Đó là nền tảng quan trọng cho chúng ta phát triển mọi mặt của xã hội (kinh tể xã hội, an ninh quốc phòng…) đảm bảo hạnh phúc cho mọi nhà mọi người. Nhất là trong giai đoạn hiện nay, đất nước đang tập trung cho công cuộc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa – nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật. vì vậy, xây dựng nếp sống văn hóa giao thông cũng chính là thực hiện mục tiêu của nhà nước pháp quyền. Đó là chưa kể đến, chúng ta đang sống trong thời đại kinh tế mở toàn cầu hóa. Vài trò của văn hóa pháp lý rất cao, nếu văn hóa pháp lý nói chung và văn hóa giao thông nói riêng yếu kém thì chúng ta rất khó hội nhập cùng sự phát triển của nhân loại. Bởi vậy, vai trò của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông càng có vai trò vô cùng quan trọng. Tuy vậy, công tác này ở nước ta nói chung và ở địa phương Quảng Bình nói riêng hiệu quả còn rất thấp. Chúng ta làm rất nhiều nhưng kết quả thì chẳng được là bao, như đã phân tích ở phần trên. Nguyên nhân dân đến kết quả không như mong muốn thì cũng có rất nhiều nhưng có thể liệt kê một vài ý như: chúng ta làm theo phong trào, coi trọng hình thức, quản lý còn mang tính quan liêu, báo cáo dựa trên giấy tờ sổ sách ; công tác phổ biến không thường xuyên mà theo mùa vụ, chưa sáng tạo trong hoạt động tuyên truyền, chưa khai thác được sức mạnh toàn dân trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giao thông; đặc biệt là ý thức người dân còn hời hợt với công tác này. Ở địa phương Quảng Bình, ngoài những nguyên nhân nói trên thì còn có một số nguyên nhân đặc thù khác nữa đó là: Quảng Bình là vùng đất có điều kiện kinh tế xã hội tương đối khó khăn so với cả nước, có tất cả 7 huyện, thành phố, trong đó có một số huyện lũy địa hình đồi núi xa xôi hiểm trở như huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa… điều kiện về mọi mặt của các huyện này vô cùng khó khăn. Vì vậy công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung là rất hạn chế. Đó là chưa kể đến nền tảng văn hóa học vấn của người dân những vùng này lại con quá thấp. Vì những lý do đó, khi nghiên cứu đề tài. Chúng tôi ngoài việc tìm hiểu về thực trạng công tác phổ biến giao dục pháp luật giao thông ở tỉnh Quảng Bình và đưa ra những giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác này, thì còn mong rằng Đảng - nhà nước sẽ quan tâm hơn nữa đối với Tỉnh nhà và một số tỉnh thành khác có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn như Quảng Bình. Để góp phần nâng cao ý thức, trạch nhiệm của người dân khi tham gia giao thông, qua đó đưa lại cho Quảng Bình một đời sống giao thông ổn định lành mạnh tạo tiền đề cho sự phát triển mọi mặt một cách bền vững.