Tài liệu Phát triển ý thức quốc phòng cho cán bộ công chức trên địa bàn hà nội hiện nay

3 ®¹i häc quèc gia hµ néi Tr-êng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ----------------------------------- NguyÔn thÞ thanh PH¸T TRIÓN ý THøC QUèC PHßNG CHO C¸N Bé C¤NG CHøC TR£N §ÞA BµN Hµ NéI HIÖN NAY Chuyªn ngµnh : TriÕt häc M· sè : 60 22 80 LuËn v¨n th¹c sÜ triÕt häc Ng-êi h-íng dÉn khoa häc: PGS.TS. NguyÔn B¸ D-¬ng Hµ Néi - 2010 4 MỤC LỤC Trang 3 Më §Çu Ch-¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò Lý LUËN Vµ THùC TIÔN 10 PH¸T TRIÓN ý THøC QUèC PHßNG Cña C¸N Bé C¤NG CHøC Hµ NéI hiÖn nay 1.1. Kh¸i niÖm, vai trß vµ ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn ý thøc quèc 10 phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi 1.2. Thùc tr¹ng, nguyªn nh©n vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi 30 víi viÖc ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÖn nay Ch-¬ng 2 Nh©n tè t¸c ®éng, quan ®iÓm chØ ®¹o 51 Vµ GI¶I PH¸P PH¸T TRIÓN ý THøC QUèC PHßNG cña C¸N Bé C¤NG CHøC Hµ NéI HIÖN NAY Nh©n tè t¸c ®éng vµ quan ®iÓm chØ ®¹o ph¸t triÓn ý thøc 51 quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÖn nay 2.2. Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng 69 cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÖn nay KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ 89 Phô lôc 93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 100 5 Më §Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi luËn v¨n X©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc lµ hai nhiÖm vô chiÕn l-îc cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Hai nhiÖm vô nµy cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, t¸c ®éng vµ quy ®Þnh lÉn nhau. KÓ tõ khi ViÖt Nam gia nhËp Tæ chøc Th-¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO), nhiÖm vô x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n g¾n víi x©y dùng vµ cñng cè thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu míi ®èi víi ng-êi d©n ViÖt Nam, trong ®ã cã c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi. Ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng, lµ c¬ së x©y dùng vµ ph¸t huy nh©n tè chÝnh trÞ tinh thÇn, n©ng cao søc m¹nh chiÕn ®Êu, phßng thñ, b¶o vÖ Thñ ®«, gãp phÇn b¶o vÖ v÷ng ch¾c Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa trong t×nh h×nh míi; gióp c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÓu râ ®-êng lèi qu©n sù, quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc cña §¶ng, Nhµ n-íc ta; b¶n chÊt, ©m m-u, thñ ®o¹n th©m ®éc cña kÎ thï; ®èi t-îng, ®èi t¸c vµ c¸ch øng xö, quan hÖ, hîp t¸c quèc tÕ cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. §ång thêi, lµ c¬ së lý luËn - thùc tiÔn ®Ó c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi trªn c-¬ng vÞ, chøc tr¸ch cña m×nh, tham m-u, ®Ò xuÊt cho cÊp uû, ng-êi chØ huy l·nh ®¹o, chØ ®¹o tèt h¬n c«ng t¸c qu©n sù, quèc phßng, thùc hiÖn LuËt NghÜa vô qu©n sù, LuËt Quèc phßng, Ph¸p lÖnh D©n qu©n Tù vÖ, dù bÞ ®éng viªn ®¹t chÊt l-îng, hiÖu qu¶ tèt h¬n, hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®-îc giao. HiÖn nay, tr-íc sù vËn ®éng, biÕn ®æi phøc t¹p cña t×nh h×nh thÕ giíi, khu vùc vµ trong n­íc; tr­íc ©m m­u, thñ ®o¹n “diÔn biÕn hoµ b×nh”, b¹o lo¹n lËt ®æ vµ “phi chÝnh trÞ ho¸” qu©n ®éi cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi lµ mét trong nh÷ng chç dùa tin cËy cña §¶ng, Nhµ n-íc, cña chÝnh quyÒn Thñ ®«, lµ mét trong nh÷ng träng ®iÓm kÎ thï tËp trung chèng ph¸ víi nhiÒu biÖn ph¸p tinh vi, x¶o quyÖt nh- mua chuéc, l«i kÐo, v.v., lµm cho c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi xa rêi môc tiªu, lý t-ëng c¸ch m¹ng, l·ng quªn 6 tr¸ch nhiÖm c«ng d©n trong thùc hiÖn nhiÖm vô x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n, b¶o vÖ Thñ ®«, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa. C¸c thÕ lùc thï ®Þch hy väng r»ng, víi chøc tr¸ch, c-¬ng vÞ vµ quyÒn h¹n cña c¸n bé c«ng chøc, hä cã thÓ dïng mÖnh lÖnh, chØ thÞ cña m×nh hoÆc tham m-u cho ng-êi l·nh ®¹o, chØ huy c¸c cÊp thùc hiÖn yªu cÇu cña hä hoÆc Ýt nhÊt “l¸i c¬ quan, ®¬n vÞ” ®i theo h­íng kh¸c cã lîi cho hä. Lµm nh­ thÕ, c«ng t¸c qu©n sù, quèc phßng, b¶o vÖ c¬ së tõng b-íc sÏ bÞ bu«ng láng hoÆc sao nh·ng; dùa vµo ®ã, hä cã thÓ thùc hiÖn ©m m-u "diÔn biÕn hoµ b×nh”, b¹o lo¹n lËt ®æ dÔ dµng h¬n. Trªn thùc tÕ, nh÷ng n¨m qua, ý thøc vÒ nhiÖm vô quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc cña mét bé phËn c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Quan niÖm vÒ c«ng t¸c qu©n sù, quèc phßng; ®èi t¸c, ®èi t-îng; b¹n vµ thï còng nh- tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô c«ng d©n vÒ x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n, chuÈn bÞ cho chiÕn tranh nh©n d©n, phßng thñ ®Êt n-íc, b¶o vÖ Thñ ®« cña mét bé phËn c¸n bé c«ng chøc ch-a râ rµng. Kh«ng Ýt ng-êi cßn quan niÖm gi¶n ®¬n vÒ “diÔn biÕn hoµ b×nh”, vÒ chÝnh s¸ch ®Çu t- cña §¶ng, Nhµ n-íc ta cho sù nghiÖp x©y dùng, cñng cè quèc phßng, an ninh. Víi t- c¸ch lµ c«ng d©n, ®iÒu ®ã ®· kh«ng thÓ chÊp nhËn; víi t- c¸ch lµ c¸n bé c«ng chøc - nh÷ng ng-êi cã vai trß, vÞ thÕ nhÊt ®Þnh trong tæ chøc ®¶ng vµ bé m¸y chÝnh quyÒn nhµ n-íc, ®iÒu ®ã cµng kh«ng thÓ chÊp nhËn. Nh÷ng ®Ò xuÊt, tham m-u kh«ng tróng, kh«ng ®óng cña c¸n bé c«ng chøc nhµ n-íc t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn viÖc ho¹ch ®Þnh chñ tr-¬ng, ®-êng lèi, chÝnh s¸ch quèc phßng, an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc còng nh- thùc hiÖn c«ng viÖc nµy ë c¬ quan, ®¬n vÞ c¬ së. Nguy c¬ mÊt c¶nh gi¸c sÏ tõ ®ã mµ ra, kÎ thï sÏ triÖt ®Ó lîi dông nh÷ng s¬ hë nµy ®Ó thùc hiÖn m-u ®å chèng ph¸, g©y mÊt æn ®Þnh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi trªn ®Þa bµn Thñ ®«, tõ ®ã g©y b¹o lo¹n lËt ®æ ë Thñ ®«, nhÊt lµ thêi ®iÓm khi thµnh phè Hµ Néi tæ chøc §¹i lÔ kû niÖm 1000 n¨m Th¨ng Long - Hµ Néi vµ chuÈn bÞ §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø XI cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. 7 Râ rµng, ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cho c¸n bé c«ng chøc Thñ ®« võa lµ yªu cÇu cÊp thiÕt tr-íc m¾t võa lµ nhiÖm vô c¬ b¶n, l©u dµi, g¾n liÒn víi nhu cÇu gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi trªn ®Þa bµn Thñ ®« - trung t©m chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa, khoa häc vµ c«ng nghÖ cña c¶ n-íc. §©y còng lµ yªu cÇu kh¸ch quan cña qu¸ tr×nh x©y dùng, ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc trong s¹ch v÷ng m¹nh toµn diÖn trong x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ë n-íc ta trong thêi kú míi. 2. Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi luËn v¨n ë n-íc ta, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô b¶o vÖ Tæ quèc, x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n, g¾n víi x©y dùng vµ cñng cè thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n, vÊn ®Ò quèc phßng, x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n ®· ®-îc nhiÒu ng-êi quan t©m bµn ®Õn, tiªu biÓu lµ c¸c h-íng nghiªn cøu vµ c¸c c«ng tr×nh khoa häc d-íi ®©y: VÒ quèc phßng vµ x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n cã c¸c ph¸p lÖnh cña Nhµ n-íc: Ph¸p lÖnh D©n qu©n Tù vÖ, Ph¸p lÖnh Dù bÞ ®éng viªn, Ph¸p lÖnh Bé ®éi Biªn phßng, Ph¸p lÖnh B¶o vÖ c¸c c«ng tr×nh quèc phßng, Ph¸p lÖnh An ninh nh©n d©n, LuËt Quèc phßng; Ch-¬ng tr×nh khoa häc KX.07, KH.XH.07: “Nh÷ng vÊn ®Ò chiÕn l-îc chñ yÕu cña c«ng cuéc b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa trong thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc”; Tæng luËn ch-¬ng tr×nh KX.09 “Nh÷ng luËn cø khoa häc cña chiÕn l­îc b¶o vÖ Tæ quèc trong thêi kú ®æi míi”; B¸o c¸o kÕt qu¶ cña ch-¬ng tr×nh KX.06: “Dù b¸o chiÕn tranh kiÓu míi cña ®Þch, ®Ò xuÊt chñ tr­¬ng vµ gi¶i ph¸p ®èi phã”; “NÒn quèc phßng toµn d©n trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ hiÖn nay” cña ViÖn Khoa häc x· héi nh©n v¨n qu©n sù, Nhµ xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi 2002; Bé Quèc phßng, Quèc phßng ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ®æi míi, Nhµ xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi 2006; ViÖn Khoa häc x· héi nh©n v¨n qu©n sù, Nhµ xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi 2002. 8 Bé Tæng tham m-u: “C¸c v¨n b¶n vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc quèc phßng an ninh”, Nhµ xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi 2008; Trung t-íng, PGS. TS. Lª Minh Vô: “ChuÈn bÞ vµ ®éng viªn chÝnh trÞ - tinh thÇn cña nh©n d©n vµ qu©n ®éi nh»m ®¸nh th¾ng chiÕn tranh kiÓu míi cña ®Þch”, Nhµ xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi 2006, v.v.. Nghiªn cøu vÒ ý thøc chÝnh trÞ vµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ý thøc quèc phßng: §ç T-: “ý thøc x· héi chñ nghÜa - nguån søc m¹nh tinh thÇn cña nh©n d©n ta”, T¹p chÝ Quèc phßng toµn d©n, sè 7 n¨m 1992; PTS. NguyÔn ThÕ Lùc: “ý thøc quèc phßng, mÊy vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn”, T¹p chÝ Gi¸o dôc Lý luËn chÝnh trÞ qu©n sù, sè 4 n¨m 1996; PGS. TS. Lª V¨n Quang: “Ph¸t triÓn ý thøc chÝnh trÞ x· héi chñ nghÜa trong x· héi vµ qu©n ®éi thêi kú ®æi míi”, Nhµ xuÊt b¶n Qu©n ®éi nh©n d©n, Hµ Néi 2001; TrÇn Xu©n B×nh: “Ph¸t triÓn ý thøc chÝnh trÞ cho ®éi ngò sÜ quan cÊp ph©n ®éi”, luËn v¨n th¹c sÜ triÕt häc, Hµ Néi 1997; NguyÔn V¨n QuyÒn: “Ph¸t triÓn ý thøc chÝnh trÞ x· héi chñ nghÜa cña häc viªn d©n téc thiÓu sè hiÖn nay”, luËn v¨n th¹c sÜ triÕt häc, Hµ Néi 2005; Phïng V¨n Ngäc: “Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ý thøc chÝnh trÞ ë häc viªn sÜ quan ph¸o binh hiÖn nay”, luËn v¨n th¹c sÜ triÕt häc, Hµ Néi 1997… C¸c c«ng tr×nh nªu trªn tuy tiÕp cËn tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau, song ®· tËp trung lµm râ quan ®iÓm, môc tiªu, nguyªn t¾c, néi dung, h×nh thøc vµ biÖn ph¸p x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n, ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña ng-êi d©n ViÖt Nam. Tuy nhiªn, ch-a cã c«ng tr×nh khoa häc nµo luËn gi¶i mét c¸ch hÖ thèng, c¬ b¶n vµ chuyªn s©u vÒ x©y dùng ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi tr-íc t×nh h×nh míi. V× thÕ, häc viªn lùa chän vÊn ®Ò nµy lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cña luËn v¨n víi hy väng gãp phÇn ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi, b¶o vÖ Thñ ®«, b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa hiÖn nay. 9 3. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu * Môc ®Ých Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng lµm c¬ së ®Ó ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cho c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÖn nay. * NhiÖm vô - Ph©n tÝch, lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÖn nay. - §Ò xuÊt c¸c yªu cÇu vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÖn nay. 4. C¬ së lý luËn, thùc tiÔn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu LuËn v¨n dùa vµo c¬ së lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t- t-ëng Hå ChÝ Minh, quan ®iÓm, ®-êng lèi cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vÒ quèc phßng, x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n, b¶o vÖ Tæ quèc; c¸c chØ thÞ, nghÞ quyÕt cña §¶ng uû Qu©n sù Trung -¬ng, Bé Quèc phßng, Tæng côc ChÝnh trÞ; c¸c v¨n b¶n cña c¸c bé, ban, ngµnh vÒ gi¸o dôc vµ båi d-ìng kiÕn thøc quèc phßng - an ninh vµ mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi. LuËn v¨n dùa trªn c¬ së thùc tiÔn chñ yÕu lµ t×nh h×nh tæ chøc, thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ trªn ®Þa bµn Hµ Néi; c¸c b¸o c¸o tæng kÕt cña c¸c bé, ban, ngµnh vÒ kÕt qu¶ gi¸o dôc, båi d-ìng kiÕn thøc quèc phßng cho häc sinh, sinh viªn vµ c¸c ®èi t-îng 2, 3, 4, 5 cña Bé T- lÖnh Thñ ®« Hµ Néi, cña Côc D©n qu©n Tù vÖ, Bé Quèc phßng; kÕt qu¶ ®iÒu tra, kh¶o s¸t cña t¸c gi¶ vÒ thùc tr¹ng ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc trªn ®Þa bµn Hµ Néi. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu cña luËn v¨n lµ kÕt hîp chÆt chÏ ph-¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö víi c¸c ph-¬ng ph¸p: tæng kÕt thùc tiÔn, ®iÒu tra x· héi häc, ph©n tÝch, tæng hîp, thèng kª, so s¸nh vµ ph-¬ng ph¸p chuyªn gia, v.v, trªn c¬ së nghiªn cøu thùc tÕ cña t¸c gi¶ vµ c¸c nguån tµi liÖu kh¸c cã liªn quan. 10 5. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t-îng: Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ý thøc quèc phßng, ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng. - Ph¹m vi: C¸c vÊn ®Ò liªn quan trùc tiÕp ®Õn ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc trªn ®Þa bµn Hµ Néi cò, chñ yÕu lµ c¸c c¬ quan cña Hµ Néi vµ mét sè c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng ®øng ch©n trªn ®Þa bµn Hµ Néi; quan t©m vµ lµm râ vai trß cña gi¸o dôc, båi d-ìng kiÕn thøc quèc phßng - c¬ së trùc tiÕp ®Ó ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cho c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi. HiÖn nay, trong c¸c v¨n kiÖn tµi liÖu gi¸o dôc vµ båi d-ìng kiÕn thøc quèc phßng th-êng dïng côm tõ: Båi d-ìng kiÕn thøc quèc phßng - an ninh. Tuy nhiªn trong luËn v¨n nµy, t¸c gi¶ xin ®-îc ®i s©u nghiªn cøu, lµm râ phÇn quèc phßng, ®iÒu ®ã phï hîp víi tªn ®Ò tµi luËn v¨n vµ phÇn “an ninh” sÏ ®­îc ®Ò cËp khi ®iÒu kiÖn cho phÐp. Thêi gian kh¶o s¸t vµ sö dông tµi liÖu phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu, thùc hiÖn nhiÖm vô cña ®Ò tµi, chñ yÕu tõ n¨m 2000 ®Õn nay. 6. §ãng gãp cña luËn v¨n - X©y dùng kh¸i niÖm: ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi. - X©y dùng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÖn nay. - §Ò xuÊt gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÖn nay. 7. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn v¨n KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn v¨n gãp phÇn cung cÊp nh÷ng luËn cø khoa häc vÒ viÖc ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi hiÖn nay, gióp ®éi ngò nµy ph¸t huy vai trß tÝch cùc trong tham m-u, ®Ò xuÊt, ho¹ch ®Þnh ®-êng lèi, chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch, c¸c gi¶i ph¸p, biÖn ph¸p ®æi míi, n©ng cao chÊt l-îng c«ng t¸c quèc phßng, an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc ë c¬ quan, ®¬n vÞ; gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi ë Thñ ®«. 11 LuËn v¨n cã thÓ lµm tµi liÖu tham kh¶o phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu, häc tËp m«n gi¸o dôc, båi d-ìng kiÕn thøc quèc phßng - an ninh cho c¸c ®èi t-îng 1, 2 , 3, 4, 5; cho ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi vµ c¸c bé, ban, ngµnh ®øng ch©n trªn ®Þa bµn Thñ ®«; ®ång thêi lµ tµi liÖu tham kh¶o cho c¸n bé, häc sinh, sinh viªn, ng-êi d¹y vµ häc m«n gi¸o dôc quèc phßng ë Thñ ®« hiÖn nay vµ nh÷ng ng-êi quan t©m vÒ vÊn ®Ò quèc phßng, ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng, b¶o vÖ Thñ ®«, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa. 8. KÕt cÊu cña luËn v¨n Më ®Çu, 2 ch-¬ng (4 tiÕt), kÕt luËn, kiÕn nghÞ, danh môc tµi liÖu tham kh¶o vµ phô lôc. 12 Ch-¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò Lý LUËN Vµ THùC TIÔN PH¸T TRIÓN ý THøC QUèC PHßNG Cña C¸N Bé C¤NG CHøC Hµ NéI hiÖn nay 1.1. Kh¸i niÖm, vai trß vµ ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi 1.1.1. Kh¸i niÖm ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi Quan niÖm vÒ ý thøc quèc phßng ®· cã trong lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lª nin, t- t-ëng Hå ChÝ Minh. V.I.Lªnin chØ râ : “Mét cuéc c¸ch m¹ng chØ cã gi¸ trÞ khi nµo nã biÕt tù b¶o vÖ” [14, tr. 320]. KÕ thõa lÞch sö t- t-ëng nh©n lo¹i vÒ b¶o vÖ thµnh qu¶ c¸ch m¹ng, truyÒn thèng quý b¸u cña d©n téc ta trong lÞch sö hµng ngµn n¨m dùng n-íc vµ gi÷ n-íc, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh - ng-êi tæ chøc vµ l·nh ®¹o sù nghiÖp c¸ch m¹ng ViÖt Nam lu«n quan t©m tíi nhiÖm vô b¶o vÖ thµnh qu¶ c¸ch m¹ng; trong mét lÇn nãi chuyÖn víi c¸n bé, chiÕn sÜ §¹i ®oµn qu©n Tiªn phong t¹i §Òn Hïng - Phó Thä, Ng-êi c¨n dÆn: “C¸c Vua Hïng ®· cã c«ng dùng n-íc, B¸c ch¸u ta ph¶i cïng nhau gi÷ lÊy n-íc” [19, tr 210]. Lêi d¹y cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®-îc c¶ d©n téc ta ®· vµ ®ang ra søc phÊn ®Êu thùc hiÖn hai nhiÖm vô chiÕn l-îc cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam: x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi vµ b¶o vÖ v÷ng ch¾c Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa. Sù nghiÖp quèc phßng cña d©n téc ViÖt Nam ngµy nay lµ sù nghiÖp quèc phßng toµn d©n. Sù nghiÖp nµy ®-îc §¶ng, B¸c Hå x¸c ®Þnh ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu tiªn, sau khi n-íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ (nay lµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam) ra ®êi. Tõ ®ã ®Õn nay, sù nghiÖp x©y dùng, cñng cè nÒn quèc phßng toµn d©n lu«n ®-îc §¶ng, Nhµ n-íc vµ x· héi ta quan t©m, ph¸t triÓn; nhê ®ã nã ®· vµ ®ang gãp phÇn ®-a sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n-íc ®i ®Õn thµnh c«ng, ®ång thêi gãp phÇn b¶o vÖ v÷ng ch¾c ®éc lËp chñ quyÒn, thèng nhÊt toµn vÑn l·nh thæ, b¶o vÖ §¶ng, 13 Nhµ n-íc, nh©n d©n vµ b¶o vÖ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. V× thÕ, t- duy vÒ nhiÖm vô qu©n sù, quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc lu«n cã sù ph¸t triÓn míi, ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô b¶o vÖ Thñ ®« trong ®iÒu kiÖn më cöa, héi nhËp quèc tÕ, chuÈn bÞ tæ chøc §¹i lÔ kû niÖm 1000 n¨m Th¨ng Long - Hµ Néi vµ chuÈn bÞ §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø XI cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Kh¸i niÖm quèc phßng vµ ý thøc quèc phßng: Quèc phßng lµ c«ng viÖc gi÷ n-íc cña mét quèc gia, gåm tæng thÓ c¸c c«ng viÖc vÒ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i; vÒ qu©n sù, chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc… cña Nhµ n-íc vµ nh©n d©n ®Ó phßng thñ ®Êt n-íc, t¹o nªn søc m¹nh toµn diÖn, c©n ®èi; trong ®ã, søc m¹nh qu©n sù lµ ®Æc tr-ng nh»m gi÷ v÷ng hoµ b×nh, æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi; ng¨n chÆn, ®Èy lïi c¸c ho¹t ®éng g©y chiÕn cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, nguy c¬ chiÕn tranh cã thÓ x¶y ra; s½n sµng ®¸nh th¾ng chiÕn tranh x©m l-îc d-íi mäi h×nh thøc vµ quy m«. Quèc phßng vµ x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n v÷ng m¹nh lµ nhiÖm vô cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ, cña toµn §¶ng, toµn d©n vµ toµn qu©n, trong ®ã lùc l-îng vò trang nh©n d©n lµm nßng cèt; quèc phßng kÕt hîp chÆt chÏ víi an ninh ®Ó b¶o vÖ vµ x©y dùng ®Êt n-íc. ý thøc quèc phßng lµ mét bé phËn cña h×nh th¸i ý thøc chÝnh trÞ, bao gåm nh÷ng quan ®iÓm, t- t-ëng, lý luËn vµ t×nh c¶m, t©m tr¹ng, truyÒn thèng, tËp qu¸n, thãi quen; ®-îc h×nh thµnh, ph¸t triÓn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng gi÷ g×n ®Êt n-íc cña mét giai cÊp, nhµ n-íc cña mét quèc gia, d©n téc ë mét thêi ®iÓm lÞch sö nhÊt ®Þnh. ý thøc quèc phßng xuÊt hiÖn cïng víi con ng-êi, x· héi loµi ng-êi vµ ph¸t triÓn khi cã sù xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn chÕ ®é t- h÷u, giai cÊp vµ Nhµ n-íc ra ®êi, khi cã xung ®ét hoÆc ®Êu tranh vò trang, chiÕn tranh x¶y ra. MÇm mèng cña ý thøc quèc phßng cã thÓ thÊy ë truyÒn thuyÕt S¬n Tinh - Thuû Tinh. TruyÒn thuyÕt nµy ®· ph¶n ¸nh tÝnh chñ ®éng, tÝch cùc, s¸ng t¹o cña «ng cha ta trong phßng, chèng thiªn tai, b·o lôt vµ chèng l¹i sù x©m l-îc cña kÎ thï. §Õn thÕ kû XIII, trong s¸ch “Ngô binh ­ n«ng” cña Nhµ 14 TrÇn ®· thÓ hiÖn râ t- t-ëng, chñ ®éng, s¸ng t¹o trong viÖc phßng thñ vµ gi÷ n-íc cña d©n téc ViÖt Nam. Ngµy nay, t- t-ëng quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc cña d©n téc ViÖt Nam ®-îc kÕ thõa, ph¸t triÓn vµ ngµy cµng hoµn thiÖn. Sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945, quan ®iÓm ®óng ®¾n vÒ x©y dùng nÒn quèc phßng toµn diÖn, b¶o vÖ Tæ quèc cña d©n téc ViÖt Nam ®· ®-îc Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cïng toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam kÕ thõa, ph¸t triÓn b»ng c¸ch ®em hÕt kh¶ n¨ng, tinh thÇn, søc lùc vµ cña c¶i ®Ó g×n gi÷ nÒn ®éc lËp d©n téc, sù thèng nhÊt, toµn vÑn l·nh thæ cña n-íc ViÖt Nam d©n chñ céng hßa. ý thøc quèc phßng cña d©n téc ViÖt Nam trë thµnh gi¸ trÞ t- t-ëng chÝnh trÞ - tinh thÇn, v¨n ho¸, ®¹o ®øc v« gi¸. Quan niÖm vÒ ý thøc quèc phßng cña d©n téc ViÖt Nam cã nhiÒu nÐt ®éc ®¸o, mang b¶n s¾c riªng cña nÒn quèc phßng ViÖt Nam, ®ã lµ nÒn quèc phßng toµn d©n; nÒn quèc phßng cña d©n, do d©n, v× d©n. ý thøc quèc phßng lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña h×nh th¸i ý thøc chÝnh trÞ. Lµ mét bé phËn cña ý thøc x· héi, ý thøc quèc phßng thuéc lÜnh vùc ®êi sèng tinh thÇn cña con ng-êi, tån t¹i hiÖn thùc th«ng qua c¸c ho¹t ®éng nhËn thøc vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn qu©n sù, quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc. Do vËy, ý thøc quèc phßng cña mét quèc gia, d©n téc kh«ng ph¶i lµ nh÷ng kh¸i niÖm trõu t-îng mµ lµ sù ph¶n ¸nh c¸c ho¹t ®éng cô thÓ vÒ qu©n sù, quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc cña quèc gia, d©n téc. ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan; ý thøc quèc phßng chÝnh lµ sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan cña ho¹t ®éng qu©n sù, quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc cña quèc gia, d©n téc. XÐt vÒ b¶n chÊt, ý thøc quèc phßng cña mét quèc gia, d©n téc lµ sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ vÒ ho¹t ®éng qu©n sù, quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc vµ vai trß chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng ®ã cña giai cÊp thèng trÞ. Sù ph¶n ¸nh cña ý thøc quèc phßng lµ kÕt qu¶ nhËn thøc cña c¸c chñ thÓ lÞch sö. Do ®ã, quèc gia, d©n téc nµo cã sù quan t©m ®óng møc tíi 15 ho¹t ®éng quèc phßng, th× ë ®ã, c¸c thµnh viªn trong quèc gia, d©n téc lu«n cã ý thøc quèc phßng ®óng ®¾n vµ ë ®ã, gi÷ v÷ng ®éc lËp chñ quyÒn quèc gia; sù thèng nhÊt toµn vÑn l·nh thæ cña quèc gia, d©n téc ®ã lu«n æn ®Þnh, ph¸t triÓn. Ng-îc l¹i, hÖ thèng quan ®iÓm, t- t-ëng, t×nh c¶m vÒ quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc cña bÊt cø quèc gia, d©n téc nµo nÕu kh«ng ®óng ®¾n th× quèc gia, d©n téc ®ã kh«ng thÓ x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n v÷ng m¹nh, vµ do ®ã, kh«ng thÓ gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. ý thøc quèc phßng thÓ hiÖn ë viÖc gi÷ g×n, b¶o vÖ t×nh yªu quª h-¬ng ®Êt n-íc, tinh thÇn tù t«n d©n téc, th¸i ®é th-êng xuyªn c¶nh gi¸c tr-íc mäi ©m m-u, thñ ®o¹n chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch; nhËn thøc râ quyÒn lîi, tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña mçi c¸ nh©n, gia ®×nh, tæ chøc ®èi víi c¸c vÊn ®Ò: vinh - nhôc, an - nguy, thÞnh - suy vµ tån - vong cña quèc gia, d©n téc, ë viÖc ho¹ch ®Þnh ®-êng lèi chiÕn l-îc vµ th¸i ®é phßng thñ quèc gia, b¶o vÖ Tæ quèc. Trong c¸c giai ®o¹n lÞch sö kh¸c nhau, ý thøc quèc phßng cã néi dung thÓ hiÖn còng rÊt kh¸c nhau. ë n-íc ta, tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 ®Õn nay, ý thøc quèc phßng cña nh©n d©n ViÖt Nam cã néi dung vµ h×nh thøc thÓ hiÖn míi. §ã lµ ý thøc vÒ mét nÒn quèc phßng kiÓu míi - nÒn quèc phßng toµn d©n, toµn diÖn: võa mang tÝnh kÕ thõa, ph¸t triÓn tinh hoa, kinh nghiÖm gi÷ n-íc, truyÒn thèng cña d©n téc võa tiÕp nhËn, bæ sung c¸c yÕu tè míi, c¸c gi¸ trÞ thêi ®¹i, trë thµnh tµi s¶n v« gi¸, lµ “bøc t­êng thµnh” v÷ng ch¾c, lµ “vò khÝ lý luËn s¾c bÐn” ®Ó x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n, g¾n víi x©y dùng, cñng cè thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa. ý thøc quèc phßng ngµy nay thÓ hiÖn râ quan ®iÓm, ®-êng lèi x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n cña §¶ng, Nhµ n-íc vµ nh©n d©n ta; ph¶n ¸nh râ tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng b¶o vÖ Tæ quèc tõ xa; s½n sµng ®èi phã vµ ®¸nh b¹i mäi ©m m-u, thñ ®o¹n chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch. 16 Ngµy nay, vÊn ®Ò gi÷ v÷ng ®éc lËp chñ quyÒn, thèng nhÊt toµn vÑn l·nh thæ, thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, ®ang ®Æt ý thøc quèc phßng vµo vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng. ý thøc quèc phßng ®-îc biÓu hiÖn tËp trung, thèng nhÊt ë ý thøc gi÷ g×n nÒn ®éc lËp d©n téc, chñ quyÒn quèc gia, ý thøc tù t«n d©n téc, tinh thÇn c¶nh gi¸c, s½n sµng ®¸nh b¹i mäi ©m m-u x©m ph¹m l·nh thæ, x©m ph¹m chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ë n-íc ta hiÖn nay. ý thøc quèc phßng tr-íc hÕt lµ ý thøc tù b¶o vÖ cña mçi ng-êi d©n, mçi gia ®×nh, dßng hä, cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi vµ cña c¶ d©n téc vÒ c«ng viÖc ch¨m lo gi÷ n-íc, x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n g¾n víi x©y dùng, cñng cè thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n; x©y dùng thÕ trËn lßng d©n. ý thøc quèc phßng cña ng-êi d©n Việt Nam hiÖn nay là dạng ®Æc thï của ý thức x· héi, ph¶n ¸nh c«ng t¸c x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n, g¾n víi x©y dùng, cñng cè thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n. ý thức quèc phßng bao hàm cả ý thức phßng thñ, bảo vệ quª hương, b¶o vÖ ruộng vườn, nhà cửa, đất đai, cuộc sống, quyền làm chủ, lợi Ých… của mỗi người d©n, cña cộng đồng x· hội, cña c¸c tầng lớp d©n cư, d©n tộc, t«n gi¸o và chế độ. Từ đ©y cã thể thấy rằng, ý thức quèc phßng là mạch nguồn và là "bệ đỡ" cña sự h×nh thành, ph¸t triển ý thức bảo vệ Tổ quốc x· hội chủ nghĩa của mọi người d©n Việt Nam trong thời kỳ mới. ý thøc quèc phßng ph¶n ¸nh tån t¹i quèc phßng, chñ yÕu lµ ho¹t ®éng x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n g¾n víi x©y dùng, cñng cè thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n, x©y dùng thÕ trËn lßng d©n, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa; mang b¶n chÊt vµ néi dung giai cÊp s©u s¾c, ph¶n ¸nh ý chÝ, nguyÖn väng, quyÒn lîi cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng ViÖt Nam. XÐt ë gãc ®é nµy, ý thøc quèc phßng cña ng-êi d©n ViÖt Nam nãi chung, cña c¸n bé c«ng chøc nãi riªng thuéc vÒ h×nh th¸i ý thøc chÝnh trÞ, cã quan hÖ biÖn chøng víi c¸c h×nh th¸i ý thøc x· héi kh¸c, tr-íc hÕt lµ ý thøc ph¸p luËt vµ ý thøc ®¹o ®øc, v.v.. 17 Mét trong nh÷ng nh©n tè chi phèi, quyÕt ®Þnh b¶n chÊt ý thøc quèc phßng cña ng-êi d©n ViÖt Nam lµ nh÷ng quan ®iÓm, t- t-ëng cña hä vÒ nhiÖm vô qu©n sù, quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa, vÒ x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t- t-ëng Hå ChÝ Minh vµ ®-êng lèi cña §¶ng ta. T×nh c¶m, tr¸ch nhiÖm, niÒm tin vÒ th¾ng lîi cña sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n chÞu sù quy ®Þnh, ®Þnh h-íng cña nh÷ng quan ®iÓm, t- t-ëng ®ã. Tuy vËy, trong qu¸ tr×nh tån t¹i, ph¸t triÓn, t×nh c¶m, tr¸ch nhiÖm, niÒm tin, ý chÝ quyÕt t©m, t©m thÕ s½n sµng b¶o vÖ Tæ quèc cã t¸c ®éng to lín ®èi víi viÖc cñng cè, t¨ng c-êng hoÆc lµm suy gi¶m søc m¹nh cña ý thøc quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc cña mäi ng-êi d©n ViÖt Nam. Kh¸i niÖm ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi. Ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng cña c¸c chñ thÓ gi¸o dôc vµ båi d-ìng kiÕn thøc quèc phßng, lµm biÕn ®æi vÒ chÊt trong nhËn thøc, t- t-ëng, t×nh c¶m, ý chÝ, niÒm tin; h×nh thµnh vµ c¸c quan ®iÓm vÒ quèc phßng, x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n g¾n víi x©y dùng, cñng cè thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n, x©y dùng thÕ trËn lßng d©n; b¶o vÖ v÷ng ch¾c Thñ ®« vµ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa, ph¶n ¸nh ®êi sèng t©m lý, t×nh c¶m tèt ®Ñp vÒ Thñ ®«, ®Êt n-íc, vÒ an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi, sù æn ®Þnh vµ m«i tr-êng sèng hoµ b×nh cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi. Ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng biÖn chøng cña c¸c chñ thÓ gi¸o dôc vµ båi d-ìng kiÕn thøc quèc phßng cïng víi sù tù gi¸o dôc, tù rÌn luyÖn cña c¸n bé c«ng chøc ®Ó n©ng cao nhËn thøc, t- t-ëng, t©m lý, t×nh c¶m, quyÒn lîi vµ nghÜa vô c«ng d©n ®èi víi viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc. Th«ng qua ho¹t ®éng gi¸o dôc, båi d-ìng kiÕn thøc quèc phßng - an ninh, c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi qu¸n triÖt vµ n¾m v÷ng ch¾c h¬n nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t- t-ëng Hå ChÝ Minh vÒ chiÕn tranh, qu©n ®éi, vÒ b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa, vÒ nghÖ thuËt qu©n sù 18 ViÖt Nam, ®-êng lèi, chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch qu©n sù, quèc phßng cña §¶ng, Nhµ n-íc; nhiÖm vô qu©n sù, quèc phßng cña Thñ ®«, nhËn thøc ®óng ®¾n ©m m-u, thñ ®o¹n cña kÎ thï; cã thªm nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ qu©n sù, quèc phßng, lµm c¬ së gióp c¸n bé c«ng chøc nhËn thøc râ h¬n vai trß, sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c qu©n sù, quèc phßng, d©n qu©n tù vÖ ë c¬ së. Trªn c¬ së ®ã, c¸n bé c«ng chøc x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô ®èi víi nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, tÝch cùc, chñ ®éng trong rÌn luyÖn ®Ó n©ng cao nhËn thøc, t- t-ëng, t©m lý, t×nh c¶m ®èi víi nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc. Ng-îc l¹i, nÕu c¸n bé c«ng chøc thiÕu nh÷ng hiÓu biÕt cÇn thiÕt vÒ quèc phßng - an ninh sÏ kh«ng nhËn thøc ®óng gi¸ trÞ, ý nghÜa, tÇm quan träng cña c«ng t¸c qu©n sù, quèc phßng, dÉn ®Õn l¬ lµ, mÊt c¶nh gi¸c, thiÕu tÝch cùc, chñ ®éng trong thùc hiÖn nhiÖm vô qu©n sù, quèc phßng theo ph¹m vi chøc tr¸ch ®-îc ph©n c«ng hoÆc thùc hiÖn mét c¸ch miÔn c-ìng, thiÕu tr¸ch nhiÖm; chÊt l-îng, hiÖu qu¶ c«ng t¸c quèc phßng - an ninh thÊp. Néi dung cèt lâi ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi lµ nhËn thøc vÒ môc tiªu, yªu cÇu, nhiÖm vô x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n g¾n víi x©y dùng, cñng cè thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n, b¶o vÖ Thñ ®«, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa; ng¨n ngõa, phßng, chèng vµ gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi, kh«ng ®Ó c¸c thÕ lùc thï ®Þch thùc hiÖn chiÕn l­îc “diÔn biÕn hßa b×nh”, b¹o lo¹n lËt ®æ, lµm rèi lo¹n t×nh h×nh chÝnh trÞ ë Thñ ®«. Do sù thay ®æi tÝnh chÊt, yªu cÇu nhiÖm vô b¶o vÖ Thñ ®«, b¶o vÖ Tæ quèc trong giai ®o¹n míi; ®èi t-îng, néi dung, yªu cÇu, nhiÖm vô b¶o vÖ Thñ ®« kh«ng ngõng ph¸t triÓn, cho nªn n©ng cao ý thøc quèc phßng, lµm cho quan ®iÓm, ®-êng lèi quèc phßng cña §¶ng ngµy cµng thÊm s©u vµo ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi lµ rÊt cÇn thiÕt. Qu¸ tr×nh n©ng cao ®ã diÔn ra trong m«i tr-êng võa cã thuËn lîi võa cã khã kh¨n, phøc t¹p. Sù tiÕp nhËn ®ã ph¶i lµ tù gi¸c, lµ nhu cÇu tù th©n cña ®éi ngò nµy. §©y lµ yªu cÇu vµ lµ ®ßi hái cña c«ng viÖc, cña nhiÖm vô chÝnh trÞ ®Æt ra. Cã tù gi¸c tiÕp thu, coi ®ã lµ nhu cÇu 19 n©ng cao ®èi víi viÖc hiÓu biÕt vÒ quèc phßng, b¶o vÖ Tæ quèc th× c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi míi tÝch cùc t×m tßi, kh¸m ph¸, ®æi míi c«ng t¸c quèc phßng - an ninh cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña Thñ ®«, cña ®Êt n-íc. Ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi lµ qu¸ tr×nh l©u dµi, th«ng qua sù t¸c ®éng biÖn chøng cña c¸c ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ nh©n tè chñ quan: tÝnh tÝch cùc, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña c¸n bé c«ng chøc. ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc kh«ng tån t¹i ë tr¹ng th¸i tÜnh t¹i mµ lu«n vËn ®éng, biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng. Sù ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña ®éi ngò nµy lµ mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt biÖn chøng gi÷a nh÷ng biÕn ®æi cña ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ vai trß n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña nh©n tè chñ quan lµ ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc. BiÓu hiÖn cô thÓ vÒ ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi rÊt phong phó. Nã kh«ng chØ biÓu hiÖn trong ý thøc, nhËn thøc mµ cßn biÓu hiÖn sinh ®éng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn thùc thi c¸c nhiÖm vô quèc phßng - an ninh cña mçi ng-êi. ý thức quốc phßng của c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi cã tÝnh lịch sử - cụ thể. Tuỳ theo sự vËn ®éng, ph¸t triÓn cña nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, nhiÖm vô b¶o vÖ Tæ quèc vµ sù ph¸t triÓn, tiÕn bé cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi mµ néi dung ý thøc quèc phßng cña hä cã sù vËn ®éng, biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cho phï hîp. §Ó ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng, c¸n bé c«ng chøc cÇn cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ néi dung, ®Æc ®iÓm c«ng t¸c x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n, g¾n víi x©y dùng, cñng cè thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n ë tõng ngµnh, ®Þa ph-¬ng vµ c¸c ®¬n vÞ, c¬ quan Nhµ n-íc ®ãng trªn ®Þa bµn Thñ ®«. Do ®ã, viÖc tiÕp nhËn hÖ thèng tri thøc khoa häc qu©n sù, quèc phßng lµ rÊt quan träng, t¸c ®éng trùc tiÕp tíi sù h×nh thµnh, lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi. 20 Từ sự tiếp thu những tri thức về quốc phßng, c¸n bé c«ng chøc cÇn chñ ®éng chuyển hãa tri thøc Êy thành t×nh cảm, niềm tin, th¸i độ, tr¸ch nhiệm của chủ thể đối với sự nghiệp quốc phßng, b¶o vÖ Thñ ®«. Hiệu quả việc tiếp nhận những tri thức đã phụ thuộc vào th¸i độ, t×nh cảm của chñ thể. Nếu t×nh cảm, th¸i độ đóng đắn, tÝch cực th× qu¸ tr×nh tiếp thu tri thức khoa häc qu©n sù, quèc phßng thuận lợi, hiệu quả. Ngược lại, th¸i độ, t×nh cảm thô ®éng th× qu¸ tr×nh tiếp thu, chuyÓn hãa tri thøc khoa häc qu©n sù thµnh ý thøc quèc phßng - an ninh kÐm hiệu quả. Râ rµng lµ, tiếp thu tri thức khoa häc qu©n sù - quèc phßng - an ninh, còng nh- th¸i độ, t×nh cảm ®óng ®¾n lµ c¬ së chuyển ho¸ tri thøc ®Ó thu nhËn thành ý thøc, tr¸ch nhiệm, nghĩa vụ và niềm tin của chủ thể với sự nghiệp quốc phßng, b¶o vÖ Thñ ®«, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa. Qu¸ tr×nh chuyển ho¸ tri thøc khoa häc qu©n sù - quèc phßng- an ninh thành th¸i độ, tr¸ch nhiệm, nghĩa vụ của chủ thể đối với c«ng t¸c quốc phßng Thñ ®« được ®¸nh gi¸ bằng chất lượng, hiệu quả thực thi nhiệm vụ chÝnh trị cña c¬ quan, ®¬n vÞ. Nhận thức, ý thức quốc phßng của c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi được ®¸nh gi¸, kiểm nghiệm bằng hiệu quả c«ng t¸c. Theo ®ã, nhËn thøc, tr¸ch nhiệm cña c¸n bé c«ng chøc ®-îc coi lµ tèt chØ khi hoµn thµnh tốt nhiệm vụ quốc phßng, an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc. Kh«ng thÓ cã nhËn thøc, ý thøc quèc phßng tèt nÕu c«ng t¸c x©y dựng nÒn quốc phßng toµn d©n ë ph¹m vi ngµnh, c¬ quan, ®¬n vÞ kÐm chÊt l-îng, hiÖu qu¶. 1.1.2. Vai trß ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi Ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc, t- duy lý luËn vÒ quèc phßng, an ninh, b¶o vÖ Thñ ®«, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa. NÕu nh- tr-íc §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø V cña §¶ng, nhiÖm vô b¶o vÖ Tæ quèc - mét trong hai nhiÖm vô chiÕn l-îc cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam míi chØ nhÊn m¹nh tíi b¶o vÖ ®éc lËp chñ quyÒn, thèng nhÊt toµn vÑn 21 l·nh thæ, tøc lµ b¶o vÖ tõng tÊc ®Êt thiªng liªng cña Tæ quèc, th× sau §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø V cña §¶ng, t- duy míi cña §¶ng ta vÒ b¶o vÖ Tæ quèc kh«ng chØ coi träng b¶o vÖ ®éc lËp chñ quyÒn, thèng nhÊt toµn vÑn l·nh thæ mµ cßn nhÊn m¹nh nhiÖm vô b¶o vÖ §¶ng, Nhµ n-íc, b¶o vÖ sù nghiÖp ®æi míi, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc, b¶o vÖ nh©n d©n vµ b¶o vÖ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, v.v.. Do ®ã, ý thøc vÒ nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc ®-îc më réng h¬n. Khi nh©n d©n ta ph¶i tiÕn hµnh chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc, thùc hiÖn thèng nhÊt ®Êt n-íc th× trong t- duy quèc phßng cña chóng ta thêi Êy, chñ yÕu chØ nhÊn m¹nh nhiÖm vô chiÕn ®Êu, s½n sµng chiÕn ®Êu “®¸nh cho Mü cót, ®¸nh cho ngôy nhµo, thùc hiÖn B¾c - Nam thèng nhÊt”, quyÕt t©m giµnh th¾ng lîi hoµn toµn. Ngµy nay, chóng ta thùc hiÖn nhiÖm vô x©y dùng vµ b¶o vÖ Thñ ®«, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa trong t×nh h×nh míi, tduy míi vÒ qu©n sù - quèc phßng ®ßi hái §¶ng ta kh«ng dõng l¹i ë nhiÖm vô b¶o vÖ Tæ quèc, xÐt ë mÆt tù nhiªn - lÞch sö, mµ ph¶i nhÊn m¹nh nghÜa vô b¶o vÖ Tæ quèc, xÐt ë mÆt chÝnh trÞ - x· héi. TÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña c«ng chøc Hµ Néi thÓ hiÖn ë viÖc tÝch cùc tham gia, quyÕt t©m, tr-íc hÕt thùc hiÖn th¾ng lîi ®-îc nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc hiÖn nay, thÓ hiÖn râ nhÊt ë chÊt l-îng hoµn thµnh nhiÖm vô chÝnh trÞ trung t©m. Vai trß ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi cßn thÓ hiÖn râ ë viÖc chÊp hµnh, triÓn khai, thùc hiÖn tèt nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc ë tõng c¬ quan, ®¬n vÞ. Víi l-îng kiÕn thøc quèc phßng - an ninh ®· ®-îc trang bÞ, c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi lu«n tÝch cùc, chñ ®éng tham m-u, thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng, lµm cho mäi ng-êi hiÓu biÕt ®Çy ®ñ h¬n yªu cÇu, nhiÖm vô quèc phßng, an ninh ë c¬ quan, ®¬n vÞ, cña ngµnh. Ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi g¾n chÆt víi viÖc phæ biÕn, tuyªn truyÒn quan ®iÓm, ®-êng lèi, x©y dùng nÒn quèc phßng - an ninh nh©n d©n cña §¶ng, lµm râ h¬n yªu cÇu nhiÖm vô, chøc 22 n¨ng, vai trß cña c«ng t¸c quèc phßng trong thêi kú míi, lµm cho tri thøc quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc thÊm s©u, chuyÓn ho¸ thµnh t×nh c¶m, ý thøc, tr¸ch nhiÖm, niÒm tù hµo vµ niÒm tin cña ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc vÒ nhiÖm vô quèc phßng - an ninh ë Thñ ®«; ®ång thêi, gãp phÇn kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm, h¹n chÕ, bÊt cËp cña c«ng t¸c quèc phßng- an ninh, c«ng t¸c d©n qu©n tù vÖ ë tõng c¬ quan, ®¬n vÞ; kh¾c phôc th¸i ®é thê ¬, thiÕu tr¸ch nhiÖm cña ng-êi c¸n bé ®èi víi c«ng viÖc c¬ quan, nhÊt lµ c«ng viÖc cã liªn quan tíi quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc. Ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cßn cã vai trß quan träng trong viÖc n©ng cao chÊt l-îng c«ng t¸c chÝnh trÞ, tt-ëng cña chÝnh ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi; qua ®ã, n©ng cao ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c¬ quan, ®¬n vÞ vµ nh©n d©n trªn ®Þa bµn khu vùc c¬ quan, ®¬n vÞ ®øng ch©n. Ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi gãp phÇn h×nh thµnh ®éng c¬, th¸i ®é, ý thøc, tr¸ch nhiÖm c«ng d©n ®èi víi viÖc ®Ò cao c¶nh gi¸c, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi, kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn, ®Èy lïi mäi ©m m-u, thñ ®o¹n chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, gi÷ v÷ng m«i tr-êng hßa b×nh, æn ®Þnh ë Thñ ®«, ®Æc biÖt lµ vµo thêi ®iÓm tr-íc vµ sau khi thµnh phè Hµ Néi tæ chøc §¹i lÔ Kû niÖm 1000 n¨m Th¨ng Long - Hµ Néi vµ §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø XI cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Ph¸t triÓn ý thøc quèc phßng cña c¸n bé c«ng chøc Hµ Néi nh»m trang bÞ kiÕn thøc, sù hiÓu biÕt vÒ quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Tæ quèc; x©y dùng, cñng cè th¸i ®é, t×nh c¶m, niÒm tin ®èi víi sù nghiÖp x©y dùng quèc phßng toµn d©n, b¶o vÖ Thñ ®« ngµn n¨m v¨n hiÕn, gi÷ g×n t×nh yªu ®èi víi gia ®×nh, khu phè, céng ®ång d©n c-; x©y dùng ý chÝ quyÕt t©m b¶o vÖ Thñ ®«, b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng néi dung x©y dùng ®ã trùc tiÕp gãp phÇn n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc trong x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, tham gia thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô quèc phßng - an ninh, b¶o vÖ Thñ ®« ë c¬ quan, ®¬n vÞ.