Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Phát triển thị trường tài chính (vốn, tiền tệ, chứng khoán) trong bối cảnh
hội nhập ở Việt Nam.
Mục lục
Đặt vấn đề.
Nội dung.
1. Tổng quan về thị trường tài chính.
1.1. Bản chất, vai trò của thị trường tài chính.
1.1.1. Bản chất của thị trường tài chính.
1.1.2. Vai trò của thị trường tài chính.
1.2. Tổng quan về thị trường tài chính Việt Nam.
2. Các loại thị trường tài chính chủ yếu nước ta hiện nay.
2.1. Thị trường vốn.
2.2. Thị trường tiền tệ.
2.3. Thị trường chứng khoán.
3. Các phương hướng,chính sách phát triển thị trường tài
chính ở Việt Nam.
3.1. Thị trường vốn.
3.2. Thị trường tiền tệ.
3.3. Thị trường chứng khoán.
Kết luận.
Tài liệu tham khảo.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
A-Đặt vấn đề.
Có thê nói, thị trường tài chính nước ta chưa bao giờ lại phát triển mạnh và
đạt được những thành công, tốc độ tăng trưởng cao vượt bậc, trở thành “địa
điểm” đầu tư hấp dẫn trong con mắt các tổ chức, nhà đầu tư nước ngoài. Thị
trường tiền tệ phát triển mạnh với hệ thống ngân hàng hai cấp, và ngày càng
xuất hiện nhiều các ngân hàng thương mại cổ phần và thương mại nước ngoài.
Thị trường vốn thì vẫn tiếp tục được coi là một thị trường tiềm năng, thu hút
nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Lượng vốn đầu tư gián tiếp trong các năm qua liên
tục tăng cao. Còn thị trường chứng khóan thì lại sôi động hơn bao giờ hết, không
chỉ những nhà đầu tư mà ngay cả những người dân cũng quan tâm đến thị
trường này. Tất cả những điều đó càng được thể hiện rõ nét sau sự kiện Việt
Nam gia nhập Tổ chức thương mại thế giới WTO.
Mặc dù đã có những phát triển manh mẽ như vây, nhưng không thể không
nhìn nhận sự tụt hậu của tài chính nước ta so với trong khu vực và thế giới. Thị
trường tài chính dù là vốn, tiền tệ hay chứng khoán đều đóng một vai trò quan
trọng trong sự phát triển kinh tế Việt Nam. Vì vậy sự phát triển thị trường tài
chính có thể coi là một trong những ưu tiên hàng đầu của nước ta hiên nay. Là
một sinh viên Kinh tế, dặc biệt lại là sinh viên chuyên ngành ngân hàng, việc tìm
hiểu về thị trường tài chính là vô cùng quan trọng, để từ đó có thể rút ra những
bài học, kinh nghiệm quý báu làm hành trang vào đời sau 4 năm nữa.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B-Nội dung.
1.Tổng quan về thị trường tài chính.
1.1. Bản chất, vai trò của thị trường tài chính.
1.1.1. Bản chất của thị trường tài chính.
Trước khi tìm hiểu thị trường tài chính là gì, chúng ta sẽ tìm hiểu qua về
thế nào là tài chính?
Lịch sử xã hội cho thấy tài chính ra đời và phát triển gắn liền với sự ra đời
của nhà nước và nền sản xuất hàng hóa. Tài chính là hệ thống quan hệ kinh tế
biểu hiện trong lĩnh vực hình thành, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ trong
nền kinh tế quốc dân nhằm xây dựng, bảo vệ và phát triển xã hội xã hội chủ
nghĩa.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, để tổ chức các họat động kinh tế,
cần phải tạo lập các quỹ tiền tệ mà thực chất là các quỹ giá trị khác nhau và chia
thành các phần để phân phối và sử dụng các quỹ đó. Vì vậy ngoài các quan hệ
hàng hóa-tiền tệ, thì hàng loạt các quan hệ tiền tệ khác nảy sinh , đó là các quan
hệ tài chính. Khác với quan hệ hàng hóa-tiền tệ, tiền biểu hiện như vật ngang
giá, giá trị chỉ thay đổi hình thức tồn tại thì trong các quan hệ tài chính, giá trị
thực sự chuyển dịch từ chủ thể hay bộ phận này sang chủ thể hay bộ phận khác.
Chẳng hạn như quan hệ về thuế, khi một doanh nghiệp nộp thuế cho Nhà nước,
giá trị dịch chuyển từ quỹ tài chính doanh nghiệp sang ngân sách nhà nước. Với
nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa hiện nay thì bản chất của tài
chính biểu hiện qua các nhóm quan hệ: đó là quan hệ tài chính giữa các doanh
nghiệp, dân cư, các tổ chức xã hội với Nhà nước; giữa các doanh nghiệp, tổ chức
xã hội, dân cư với hệ thống ngân hàng; giữa các chủ thể với thị trường; và cuối
cùng là nhóm các quan hệ tài chính trong nội bộ mỗi chủ thể(doanh nghiệp, dân
cư, tổ chức xã hội,..).
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tổng thể các mối quan hệ tài chính cùng các tổ chức bộ máy thực hiện các
chức năng tài chính của các chủ thể trong nền kinh tế được gọi là hệ thống tài
chính. Nền kinh tế nước ta là một nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ
chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Trong đó, hệ thống tài chính bao
gồm các bộ phận hợp thành với tư cách là các tụ điểm tài chính. Các tụ điểm tài
chính này gắn với một chủ thể nhất định và thực hiện quá trình “bơm”, “hút” các
nguồn lực tài chính dưới hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua thị trường
tài chính. Như vậy với tư cách là nơi diễn ra cá hoạt động trao đổi mua bán
quyền sử dụng các nguồn tài chính thông qua những phương thức giao dịch, các
công cụ và dịch vụ tài chính nhất định, thị trường tài chính có thể hiểu là tổng
hòa các quan hệ cung cầu về vốn.
Thị trường tài chính được phân thành 2 loại: thị trường vốn ngắn hạn(thị
trường tiền tệ) và thị trường vốn dài hạn.
-Thị trường vốn ngắn hạn hay còn gọi là thị trường tiền tệ, là các hoạt
động về cung cấp vốn ngắn hạn(dưới một năm) diễn ra chủ yếu thông qua hoạt
động của hệ thống ngân hàng các cấp
-Thị trường vốn dài hạn là nơi diễn ra các hoạt động về cung cấp vốn dài
hạn cho Chính phủ, doanh nghiệp, hộ gia đình. Thị trường vốn dài hạn bao gồm
thị trường vay nợ dài hạn và thị trưừong chứng khoán.
1.1.2.Vai trò của thị trường tài chính.
Nhìn chung, dù là ngắn hạn hay dài hạn thì thị trường tài chính ngày nay
càng ngày càng mang tính mở và đóng góp vai trò quan trọng trong đời sống
kinh tế-xã hội hiện đại ở cấp quốc gia cũng như cấp quốc tế. Đó là những vai
trò:
-Tạo ra các kênh và công cụ huy động vốn cho đầu tư phát triển từ các
nguồn trong nước và ngòai nước, từ trong doanh ngiệp và trong dân. Trong nền
kinh tế luôn diễn ra quá trình di chuyển nguồn tài chính hai chiều từ lĩnh vực sản
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
xuất sang lĩnh vực phi sản xuất, từ trong nước ra ngòai nước và ngược lại. Nếu
nhà nước có chính sách điều chỉnh tốtcác quan hệ tài chính nảy sinh trong quá
trình di chuyển đó thì có thể thúc đẩy quá trình tập trung vốn cho đầu tư phát
triển , giảm bớt các chi phí không cần thiết và thu hút được nhiều vốn đầu tư
nước ngoài. Đây là nhiệm vụ, vai trò cực kỳ quan trọng, nhất là trong giai đọan
đầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho
chủ nghĩa xã hội.
-Cung cấp cho các nhà đầu tư những cơ hội và hình thức đầu tư đa dạng
và phù hợp. Nhà nước trên cơ sở kiểm tra giám sát bằng đồng tiền, nắm được
thực tế hoạt động của nền kinh tế, có thể dùng các biện pháp đầu tư thêm vốn,
bổ sung thêm vốn để đẩy mạnh những ngành kém phát triển và các lĩnh vực
trọng yếu của nền kinh tế quốc dân. Hay Nhà nước cũng có thể dùng biện pháp
giảm vốn đầu tư và hỗ trợ để hạn chế sự phát triển của những ngành những khâu
chưa cần thiết. Đồng thời, Nhà nước cũng có thể thông qua việc nâng cao hoặc
hạ thấp thuế suất để điều tiết hoạt động đầu tư kinh doanh giữa các ngành.
-Làm tăng khả năng thanh khoản của các công cụ tài chính và giúp đánh
giá xác thực hơn giá trị của các doanh ngiệp và nền kinh tế.
-Và cuối cùng là giúp thực hiện một các có hiệu quả hơn các chính sách
kinh tế vĩ mô theo hướng thị trường mở. Thông qua việc điều chỉnh các quan hệ
thu - chi tài chính và phân phối thu nhập, theo nguyên tắc khuyến khích vật chất,
xử lý chính xác mối quan hệ về lợi ích kinh tế giữa nhà nước, doanh nghiệp,
người lao động, tài chính có thể nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh
doanh; thông qua giám đốc tài chính mà có thể duy trì kỷ luật tài chính, góp
phần đẩy lùi lãng phí, tham ô,..
1.2. Tổng quan về thị trường tài chính Việt Nam.
Tính từ năm 1986, năm bắt đầu công cuộc đổi mới ở Việt Nam, như vậy
sau hơn 20 năm đổi mới, hệ thống tài chính Việt Nam đã có những bước chuyển
biến lớn, từ hành chính bao cấp sang vận hành theo cơ chế kinh tế thị trường.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Dẫn chứng cho những điều đó, ta có thể thấy: nước ta đã có nhiều cải cách về hệ
thống thuế, đổi mới hệ thống ngân hàng và tiền tệ, phát triển thị trường bảo
hiểm, xây dựng thị trường thị trường chứng khoán,…Có thể nói cho đến nay,
nước ta đã có một cấu trúc thị trường tài chính khá đầy đủ. Tuy nhiên không chỉ
hình thành một cách đầy đủ mà thị trường tài chính Việt Nam những năm gần
đây đã phát triển mạnh và đạt được tốc độ tăng trưởng cao vượt bậc, nhanh
chóng trở thành “địa điểm” đầu tư hấp dẫn trong con mắt của các nhà đầu tư, tổ
chức nước ngoài. Theo nhận định của những nhà chuyên môn, thị trường tài
chính Việt Nam là một trong những thị trường tài chính phát triển nhanh nhất
thế giới.
Thị trường tài chính Việt Nam được hình thành trong thời kỳ đổi mới,
ngày càng gia tăng về quy mô; đồng bộ về cơ cấu, hiện đại hơn về công nghệ,
nghiệp vụ và cũng ngày càng khẳng định đậm nét hơn vị thế không thể thiếu
được trong tổng thể nền kinh tế thị trường, đặc biệt trong tạo động lực định
hướng và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, cả hiện tại lẫn
tương lai... Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, xét về tổng thể,
thị trường tài chính Việt Nam hiện nay nổi lên một số đặc điểm sau:
Thứ nhất, thị trường tài chính chưa phát triển đồng bộ về cơ cấu, chưa
đồng đều về trình độ giữa các bộ phận hợp thành.Có thể nói, ở nước ta cho đến
nay, dường như còn chưa có thị trường tài chính thực sự với đầy đủ hình hài, bộ
phận cần có như thị trường tài chính ở các nước khu vực có nền kinh tế thị
trường phát triển. Các hoạt động trên thị trường tài chính ở nước ta mới chỉ tập
trung vào thị trường vốn ngắn hạn, chưa nhiều các hoạt động trên thị trường vốn
dài hạn. Hơn nữa, trong thị trường vốn ngắn hạn cũng chủ yếu mới tập trung ở
một số hoạt động huy động và cho vay tín dụng thông thường của các ngân
hàng thương mại nhà nước, còn ở thị trường vốn dài hạn mới tập trung ở các
hoạt động vay nợ dài hạn của Chính phủ hoặc doanh nghiệp nhà nước... Thị
trường chứng khoán - một định chế tài chính tiên tiến, thước đo trình độ phát
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
triển thị trường của một quốc gia, một hình thức tổ chức trực tiếp giữa người có
cung - cầu vốn, không có trung gian tài chính, một thị trường liên tục, gần với
thị trường cạnh tranh hoàn hảo - thì hầu như chưa hình thành với tư cách một thị
trường, cũng như chưa được mở rộng trên cả nước. Cho đến nay, mới chỉ có 1
trung tâm giao dịch chứng khoán ở Thành phố Hồ Chí Minh, với 21 công ty
niêm yết với tổng giá trị cổ phiếu tương đương 130 triệu USD, tức chưa đến 2%
GDP cả nước năm 2002. Tổng cộng mới có 11 công ty chứng khoán, 6 công ty
kiểm toán, 3 ngân hàng lưu ký nước ngoài được thừa nhận về tư cách pháp lý
phục vụ cho 21 công ty niêm yết nói trên và 13000 tài khoản đầu tư thống kê
được tại các công ty chứng khoán và chỉ khoảng 1/4 số tài khoản này là hoạt
động thực sự (trong đó tài khoản của các nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư có
tổ chức rất ít). Đó là chưa kể chỉ số chứng khoán Việt Nam (VN Index) hiện đã
giảm còn chừng 1/3 so với đỉnh điểm (khoảng 150 điểm vào giữa tháng 7/2003
so với 571 điểm ngay 25/6/2001).
Thứ hai, quy mô thị trường còn nhỏ, các hàng hóa và dịch vụ tài chính còn
nghèo nàn, đơn giản và tính chuyên nghiệp chưa cao. Mặc dầu còn thiếu số liệu
đầy đủ để đánh giá tổng quát quy mô thị trường tài chính của nước ta cả về tổng
thể, cũng như từng bộ phận, song có thể cảm nhận thấy sự khiêm tốn của chúng
qua số lượng và quy mô vốn điều lệ, cũng như khả năng thanh toán của các ngân
hàng, công ty tài chính và các cơ sở kinh doanh khác đang hoạt động trong lĩnh
vực tài chính. Hiện tại, trên địa bàn thủ đô Hà Nội - trung tâm tài chính hàng đầu
của cả nước - có 113 các tổ chức tài chính, tín dụng hoạt động, bao gồm 67 ngân
hàng và chi nhánh ngân hàng, 2 công ty tài chính, 6 công ty cho thuê tài chính, 9
công ty chứng khoán, 9 quỹ tín dụng nhân dân và 5 quỹ tài chính Nhà nước. Các
ngân hàng và công ty bảo hiểm quốc doanh lớn nhất nước ta cũng mới chỉ cung
cấp chừng 60 sản phẩm dịch vụ cho các khách hàng so với từ 200 - 600 sản
phẩm dịch vụ hết sức đa dạng và linh hoạt của các ngân hàng và công ty bảo
hiểm trung bình ở các nước phát triển trên thế giới. Đa số dân cư và phần lớn
các hoạt động kinh tế - xã hội của đất nước còn nằm ngoài "vùng phủ sóng" của
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
các dịch vụ thị trường tài chính; nhiều doanh nghiệp đang khát vốn kinh doanh,
trong khi thiếu cơ chế và công cụ hiệu quả khai thông nguồn vốn "chết" trong
dân, trong các ngân hàng .... Tính chuyên nghiệp và năng động của các nhân
viên và cơ sở kinh doanh tín dụng "đen" hoặc tư nhân ở góc độ nào đó đang tỏ
ra hiệu quả hơn so với các cơ sở tín dụng quốc doanh.
Thứ ba, thị trường tài chính còn tập trung vào “sân chơi” và đối tác thuộc
khu vực kinh tế nhà nước, chưa có sư liên thông và mở rộng trong cả nước cũng
như với nước ngoài. Có thể nhận thấy trong bức tranh chung hoạt động của thị
trường tài chính ở nước ta, các điểm sáng và đầu mối cung - cầu lớn nhất, các
công cụ tài chính quan trọng nhất, dường như đều tập trung trong sân chơi giữa
các đối tác thuộc khu vực kinh tế nhà nước với nhau hoặc huy động vốn từ xã
hội, nhưng lại đầu tư cho khu vực kinh tế này, và ước tính có lẽ chiếm không
dưới 80% tổng giá trị các giao dịch hiện hành trên thị trường tài chính nước ta.
Các ngân hàng, cơ sở kinh doanh tài chính tư nhân và các đối tượng vay vốn tư
nhân còn chiếm tỷ lệ khiêm tốn. Rất nhiều doanh nghiệp tư nhân ở nước ta đang
gặp khó khăn trong tiếp cận các dịch vụ tài chính - ngân hàng do thiếu tài sản
thế chấp, thiếu dự án kinh doanh "khả thi", thiếu thông tin cần thiết, thiếu sự
thấu hiểu và tận tụy của ngân hàng hoặc đơn giản chỉ là do chưa quen vì chưa
từng được hưởng các dịch vụ tài chính này...
Thứ tư, thị trường tài chính hoạt động chưa mang tính thị trường cao và
chưa gắn đồng bộ với các thị trường khác trong nền kinh tế. Rất nhiều ngân
hàng, công ty tài chính vẫn còn mang dáng dấp và phong cách kinh doanh của
thời bao cấp. Hơn nữa, do còn một số bất cập trong khung pháp lý về hoạt động,
do tập trung vào các đối tác thuộc khu vực kinh tế nhà nước, nên các nguyên tắc
kinh doanh thị trường nhiều khi được thực hiện một cách ước lệ, hình thức.
Dòng vốn xã hội, thông qua thị trường tài chính, vẫn chưa được thực sự chảy
đến những nơi cần đến và tuân theo tín hiệu, nguyên tắc thị trường. Tính cạnh
tranh thị trường giữa các ngân hàng mới đựoc khởi động gần đây, từ khi Ngân
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hàng nhà nước áp dụng chế độ lãi suất cơ bản và bãi bỏ kiểm soát lãi suất... Nợ
quá hạn, khó đòi của nhiều ngân hàng còn cao do ngân hàng chịu sức ép "cho
vay chính sách", còn các đối tác được vay thì sẵn tâm lý xin hỗ trợ chính sách
càng nhiều càng tốt...Hơn nữa, thị trường tài chính dường như còn hoạt động
một cách đơn độc, thiếu gắn kết đồng bộ với nhiều thị trường và các hoạt động
kinh tế - xã hội lớn khác. Chẳng hạn, thị trường chứng khoán còn thờ ơ với quá
trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước; hoặc thị trường tiền tệ trong nước còn
khá ""lãnh đạm"" với thị trường tài chính quốc tế.... Những rủi ro phi thị trường
còn lớn đối với các hoạt động kinh doanh trên thị trường tài chính, nhất là thị
trường chứng khoán (do thông tin cổ phiếu thiếu về số lượng, không đảm bảo về
chất lượng hoặc không kịp thời...).
Thứ năm, thị trường tài chính đang từng bước được xây dựng, củng cố và
phát triển phù hợp quá trình chuyển đổi cơ chế và đáp ứng các cam kết hội nhập
và thông lệ quốc tế. Đây đã, đang và sẽ còn là đặc điểm lớn nhất bao trùm,
xuyên suốt, chi phối và định hướng toàn bộ qua trình vận động của thị trường tài
chính Việt Nam. Cùng với sự chuyển biến về nhận thức và sự hoàn thiện cơ chế
thị trường mở nói chung, hệ thống pháp lý kinh tế nói riêng, thị trường tài chính
Việt Nam sẽ ngày càng được củng cố và phát triển vững chắc, an toàn và hiệu
quả hơn cả về bề rộng lẫn bề sâu. Các bộ phận thị trường trong hệ thống thị
trường tài chính sẽ tiếp tục mở rộng về quy mô, tăng thêm các công cụ, dịch vụ
chuyên nghiệp, phân nhánh chi tiết và rõ nét hơn các bộ phận thị trường chuyên
biệt (ví dụ, thị trường cổ phiếu doanh nghiệp sẽ phân thành thị trường cổ phiếu
của nhóm doanh nghiệp cơ khí, nhóm doanh nghiệp may mặc, nhóm doanh
nghiệp giầy, ...). Kiến thức, tâm lý và thông tin về thị trường tài chính sẽ được
củng cố, cải thiện cả về phía bên cung lẫn bên cầu, cũng như bên trung gian và
toàn xã hội, tạo thuận lợi cho hoạt động của thị trường tài chính. Đặc biệt, thị
trường tài chính Việt Nam sẽ ngày càng được kết nối đồng bộ với các thị trường
khác trong nền kinh tế, được liên thông với thị trường tài chính quốc tế và thu
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hút ngày càng rộng rãi hơn và phục vụ ngày càng có chất lượng, hiệu quả hơn
mọi thành viên, đối tác và các hoạt động kinh tế - xã hội đất nước.
2.Các loại thị trường tài chính chủ yếu ở nước ta hiện nay.
2.1.Thị trường tiền tệ.
Ngân hàng quốc gia Việt Nam được thành lập từ tháng 5 năm 1951 ở vùng
tự do trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Sau ngày miền Nam hòan toàn giải
phóng cả nước tồn tại một hệ thống ngân hàng Nhà nước từ trung ương đến chi
nhánh ở các tỉnh và chi điếm ngân hàng các huyện. Trong thời gian này, hệ
thống tổ chức ngân hàng nói trên là hệ thống ngân hàng một cấp độc quyền; trực
tiếp kinh doanh tiền tệ, hoạt động thông qua các trung tâm tiền mặt, trung tâm
tín dụng, trung tâm thanh toán và kinh doanh vàng bạc, đá quý. Tuy nhiên kiểu
hoạt động này chỉ thích ứng với điều kiện chiến tranh và mô hình kinh tế chỉ huy
quan liêu, bao cấp. Khi nền kinh tế chuyển sang kinh tế thị trường, hệ thống này
bộc lộ nhiều nhược điểm. Bởi lẽ hệ thống đó không phân biệt chức năng quản lý
vĩ mô của Nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ với chức năng kinh doanh của các
ngân hàng thương mại.
Phải đến tận năm tháng 9 năm 1990, Chính phủ ban hành Luật Ngân hàng,
từ đó thay đổi hệ thống ngân hàng về mặt tổ chức từ một cấp đã chuyển thành hệ
thống ngân hàng hai cấp: Ngân hàng Nhà nước và ngân hàng thương mại(kinh
doanh).
- Ngân hàng Nhà nước có hệ thống tổ chức gồm Ngân hàng trung ương và
các chi nhánh của nó tại các tỉnh, thành phố trong cả nước.
- Ngân hàng thương mại, mà hình thức tổ chức của nó khá đa dạng dựa
theo các tiêu thức khác nhau để phân loại.
2.2.Thị trường vốn.
Trong bối cảnh, thị trường tài chính Việt Nam đang phát triển một cách
mạnh mẽ, tốc đọ tăng trưởng cao vượt bậc, trở thành một trong những thị trường
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tài chính phát triển nhanh nhất thế giới, thì việc tăng cường thu hút nguồn vốn
nước ngòai đầy tiềm năng cùng với việc xây dựng và phát triển thị trường vốn
an tòan hiệu quả, từng bước hội nhập với thị trường vốn khu vực và thế giới
đang là mục tiêu trọng tâm mà các nhà quản lý trong ngành tài chính hướng tới.
Ngày 27/10/2005, trái phiếu Chính phủ Việt Nam lần đầu chào bán trên thị
trường vốn quốc tế. Đó là bước đi đầu tiên cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp
cận thị trường vốn quốc tế. Trong bối cảnh nguồn viện trợ chính thức(ODA)
đang ngày càng thu hẹp dần và dự kiến đến năm 2010 sẽ biến mất khỏi cơ cấu
vốn vay thì trái phiếu trở thành một kênh huy đọng vốn quan trọng cho đầu tư
phát triển. Sau hơn 10 năm nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm, khi đã có đủ
những điều kiện thuận lợi: kinh tế trong nước phát triển, nợ nước ngoài ở mức
an toàn, thị trường tài chính thế giới ổn định cộng với nhu cầu vốn đầu tư cho
phát triển ngày càng lớn, việc chào bán trái phiếu lần đầu tiên trên thị trường
quốc tế của Việt Nam đã thu được những kết quả vô cùng khả quan. Tuy nhiên
ngoài vấn đề thu hút vốn đầu tư, vấn đề sử dụng hiệu quả nguồn vốn như thế nào
mới là quan trọng.
Sau đợt phát hành trái phiếu đầu tiên đó, thị trường vốn ở nước ta vẫn tiếp
tục đạt được tốc độ tăng trưởng cao vượt bậc. Năm 2006, Việt nam thu hút được
9,22 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài, trong đó đầu tư mới của các công ty Nhật
bản chiếm 1,06 tỷ USD, tăng gấp đôi so với năm 2005 và gấp 6,5 lần so với năm
2001. Các chuyên gia nước ngoài cũng đánh giá cao môi trường đầu tư của Việt
Nam. Đó cũng chính là lí do Euro Events, đơn vị chuyên tổ chức các hội nghị về
vốn uy tín trên thế giới, đã lựa chọn Việt Nam là nơi tổ chức hội nghị về phát
triển thị trường vốn và tài chính quy mô lớn vào cuối năm qua. Trái phiếu từ
Việt Nam được dự đóan sẽ tăng nhanh trong năm 2007-2008 do các công ty phát
hành trái phiếu mới sẽ gia tăng. Giấy chứng nhận sở hữu hiện tại của Việt Nam
hoạt động khá tốt trên thị trường thứ cấp (qua đợt phát hành 500 triệu USD trái
phiếu Chính phủ ra thị trường quốc tế năm 2006) và điều này cho thấy các nhà
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
đầu tư rất muốn được tiếp cận nhiều hơn với Việt Nam đồng thời cũng mở
đường cho các công ty Việt Nam tiếp cận các nhà đầu tư toàn cầu.
Việc chính phủ Việt Nam quyết hoàn thành tiến trình đổi sở hữu doanh
nghiệp Nhà nước sẽ mở cơ hội cho các nhà đầu tư nước ngòai tìm được thị
trường dầu tư. Song song đó, việc Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế
giới cũng tạo điều kiện để Việt Nam hấp thu hết các nguồn vốn đầu tư gián tiếp,
và cũng là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư, thu hút vốn trên thị
trường thế giới. Theo các chuyên gia, hiện tại tiềm năng tăng trưởng của các
doanh nghiệp Việt Nam là rất lớn, vì so với các doanh nghiệp nước ngoài xuât
phát điểm của các doanh nghiệp Việt Nam còn thấp. Chính điều này đã dặc biệt
hấp dẫn các doanh nghiệp nước ngoài. Bên cạnh đó việc nhiều doanh nghiệp
đang niêm yết tại thị trường Việt Nam chuẩn bị niêm yết trên thị trường nước
ngoài, cùng với sự phát triển vượt bậc của thị trường chứng khóan Việt Nam
trong hơn một năm qua đã khiến các nhà đầu tư nước ngòai thêm quan tâm đầu
tư vào cổ phiếu doanh nghiệp Việt Nam.
2.3.Thị trường chứng khoán.
Mối quan tâm về thị trường chứng khoán ở Việt Nam có lẽ chưa bao giờ
nóng như thời gian gần đây, đặc biệt sau khi Việt Nam chính thức gia nhập
WTO, tổ chức thương mại thế giới. Thị trường đã liên tục phá vỡ những kỷ lục
mới, khi tâm lý đầu cơ hầu như chi phối hoàn toàn các nhà đầu tư nội địa, theo
sau những đánh giá lạc quan và các động thái đầu tư chiến lược của các nhà đầu
tư nước ngoài.Cải cách kinh tế đang đi đúng quỹ đạo, và triển vọng tăng trưởng
kinh tế đang rất sáng sủa là hai trong số những yếu tố chính làm các nhà đầu tư
nước ngoài đổ tiền vào thị trường Việt Nam. Trong khi đó, thị trường đang ở
trạng thái hưng phấn quá mức, được quản lý còn khá lỏng lẻo, và cực kỳ rủi ro
cho những nhà đầu tư amateur mù mờ.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thị trường bùng nổ
Ở Việt Nam hiện nay, dân chúng đổ xô vào mua chứng khoán như thể
không còn ngày mai. Người ta chỉ quan tâm đến chuyện mua mà không cần
quan tâm đến các doanh nghiệp phát hành chứng khoán đang làm gì, có tỷ suất
P/E hay lợi tức như thế nào. Kết quả của làn sóng đầu cơ này là sự thăng hoa
của VN-Index, từ 100 điểm vào lúc khai trương năm 2000 lên trên 750 điểm
trong tuần qua. Giá chứng khoán tăng từng ngày mà không vì lý do cụ thể gì.
Trong thời kỳ 2002-2005, thị trường đã tăng trưởng với tốc độ gộp 19%/năm.
Hơn thế nữa, chỉ trong 3 tháng gần đây, VN-Index đã tăng gần 19%, mà theo
các chuyên gia thì không có tiền lệ ở trên thế giới.
Tuy vậy, bất chấp sự phát triển có tính bùng nổ của thị trường chứng
khoán gần đây, nó vẫn còn quá nhỏ bé về quy mô. Sau hơn 4 năm đi vào hoạt
động, số lượng công ty niêm yết hiện nay mới chỉ là trên 60, so với 24 công ty
năm 2000. Mặc dù khối lượng vốn hóa ước tính đã đạt trên 3 tỷ USD, tăng một
cách ấn tượng so với con số 16,8 triệu USD vào năm 2000, nó mới chỉ tương
đương với gần 6% GDP - một con số quá nhỏ so với mức 20-30% GDP của các
nước trong khu vực. Xét về trị giá khối lượng cổ phiếu giao dịch hàng ngày, con
số này của thị trường chứng khoán Việt Nam mới đạt khoảng 6,6 triệu USD,
thấp xa so với mức 314 triệu USD/ngày của Thái Lan. Với những con số không
mấy ấn tượng về quy mô thế này, thật ngạc nhiên tại sao thị trường chứng khoán
Việt Nam lại thu hút được sự quan tâm mạnh mẽ của giới đầu tư như vậy.
Trên thực tế, thị trường chứng khoán Việt Nam có một số điểm đủ làm
hưng phấn các nhà đầu tư. Trước tiên, còn rất nhiều công ty sáng giá chưa được
niêm yết, đặc biệt các đại gia trong các ngành chủ chốt như viễn thông, ngân
hàng, xây dựng, bất động sản... Thị trường giao dịch cổ phiếu không chính thức
(OTC) có quy mô rất đáng kể, trị giá khoảng trên 4 tỷ USD, và đang hoạt động
rất sôi động. Nếu cộng dồn thị trường OTC này với thị trường chứng khoán và
thị trường trái phiếu chính phủ và các giấy tờ có giá khác (ước tính khoảng 5 tỷ
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
USD) thì bức tranh sẽ trở nên hoàn toàn khác. Ngoài ra, Chính phủ còn có kế
hoạch nâng quy mô thị trường chứng khoán lên tới 20-30% GDP vào năm 2010.
Đây là điều xem ra nằm trong tầm tay, với hàng loạt công ty đang chờ niêm yết
trên thị trường và nhiều công ty đã niêm yết đang chuẩn bị phát hành thêm cổ
phiếu.
Tâm lý phong trào
Tuy không thể phủ nhận rằng tiềm năng phát triển của thị trường chứng
khoán Việt Nam còn rất lớn, nhưng vấn đề đáng lo ngại ở đây là những nhà đầu
tư tham gia vào cuộc chơi này đa phần là các nhà đầu tư nội địa cò con - những
người coi thị trường chứng khoán chỉ như một kênh đầu tư thay thế cho vàng và
bất động sản. Hầu như không có một tổ chức kinh doanh chứng khoán nội địa
(của người Việt Nam) nào cả. Theo một ước tính của Ủy ban Chứng khoán Nhà
nước, có đến 90% các nhà đầu tư là các cá nhân người Việt Nam. Phần lớn các
tổ chức đầu tư chuyên nghiệp là những tổ chức do người nước ngoài thành lập
tại Việt Nam. Con số và quy mô của các tổ chức này còn nhỏ nhưng đang phát
triển khá nhanh. Điều quan trọng là họ hoạt động với một sự lạc quan có chừng
mực. Với tâm lý phong trào, thị trường đã liên tục bị đẩy đến những cơn sốt nối
tiếp nhau. Trong khi đó, đa phần các nhà đầu tư nước ngoài có cái nhìn tỉnh táo
hơn về thị trường, mà theo họ tuy vẫn rất có triển vọng nhưng không đến mức
quá cao.Về điểm này, có thể nói sự sụt giảm mạnh của VN-Index từ sau tháng 4,
và gần đây là cuối tháng 11 (có ngày rớt tới 60 điểm) xem ra lại là một điều tích
cực vì ngoài việc nó tạo một cơ hội mua vào cho những nhà đầu tư chiến lược
trong dài hạn (đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài), nó còn là điều cảnh tỉnh cho
các nhà đầu tư nội địa rằng thị trường chứng khoán mới nổi là con phố hai
chiều, kể cả trong bối cảnh có tăng trưởng kinh tế nhanh.
Nhà đầu tư nước ngoài vẫn bị trói tay.Thực tế không đúng như kỳ vọng
của giới đầu tư nội địa. Rào cản về hành chính và luật lệ đã làm nản lòng nhiều
nhà đầu tư. Ví dụ, nhà đầu tư có thể mua bán chứng khoán trực tiếp từ nước
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ngoài với điều kiện phải có mã số kinh doanh (mà để lấy được nó thì rất phức
tạp), và phải có mặt để ký các mẫu chứng từ, hoặc phải ủy quyền cho một công
ty môi giới nội địa (là điều rất rủi ro trong con mắt của họ, trong trường hợp
giao dịch không thành công).Bởi vậy, giải pháp tối ưu cho nhiều nhà đầu tư vẫn
còn muốn đầu tư vào Việt Nam là đầu tư thông qua các quỹ đầu tư nước ngoài ở
Việt Nam, tuy vẫn còn nhỏ về mặt quy mô và tổ chức, nhưng ít nhất thì cũng
đang hoạt động một cách rất bài bản và ít rủi ro hơn đối với các nhà đầu tư nước
ngoài.
3.Các phương hướng, chính sách phát triển thị trường tài chính ở
nước ta hiện nay.
Việt Nam đã xác định cần sớm ra khỏi tình trạng kém phát triển vào trước
năm 2010, tạo đà phát triển để đến năm 2020 cơ bản trở thành một nước công
nghiệp. Để thực hiện được mục tiêu này thì một trong những nhiệm vụ quan
trọng là Việt Nam cần phải xây dựng được một nền tài chính quốc gia đủ mạnh
để điều tiết vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh về bền vững, giải quyết
các vấn đề xã hội.
3.1.Thị trường tiền tệ.
Điều đầu tiên để thực hiện điều đó là chính sách tài chính - ngân sách cần
được đổi mới, phù hợp hơn với cơ chế thị trường trong điều kiện hội nhập kinh
tế quốc tế; có khả năng động viên tối đa, nâng cao hiệu quả quản lý, phân phối
và sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả các nguồn nội lực và ngoại lực. Tỷ lệ huy động
vào ngân sách Nhà nước cần ở khoảng 21-22% GDP; kiểm soát và duy trì tỷ lệ
bội chi ngân sách Nhà nước ở mức không quá 5% GDP; kiểm soát nợ Chính
phủ, nợ ngoài nước của quốc gia đều ở mức không quá 50% GDP; hình thành
đồng bộ các loại thị trường, trong đó có thị trường vốn và dịch vụ tài chính, thị
trường bất động sản; hoàn thành việc sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước,
nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp; đồng thời tăng
cường tính công khai, minh bạch trong hệ thống tài chính.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Để một nền tài chính quốc gia đủ mạnh đạt được mục tiêu trên, Bộ Tài
chính cho biết một số nhiệm vụ và giải pháp tài chính - ngân sách trong giai
đoạn 2006 – 2010, đó là:
Về chính sách tài khoá, tập trung cải cách cơ chế xây dựng dự toán ngân
sách Nhà nước, trong đó chú trọng đến kế hoạch ngân sách trung và ngắn hạn
mang tính khả thi gắn với việc quản lý ngân sách theo kết quả đầu ra, nhằm
phục vụ tốt cho việc thực hiện các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong
quá trình hội nhập. Đồng thời, tiến hành rà soát tổng thể các cơ chế, chính sách
hiện hành để bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc của WTO và yêu cầu hội nhập
kinh tế quốc tế, bao gồm cơ chế chính sách tài chính liên quan trợ cấp.
Nâng cao vai trò định hướng phân bổ và sử dụng nguồn lực tài chính Nhà
nước trong đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, trong đó vốn đầu tư của ngân sách
Nhà nước tập trung chủ yếu cho xây dựng, nâng cấp kết cấu hạ tầng kinh tế - xã
hội, và bảo đảm vốn cho các công trình trọng điểm quốc gia và các mục tiêu,
nhiệm vụ ưu tiên của chiến lược như đầu tư phát triển con người nhằm tạo
nguồn nhân lực có chất lượng cao, điều chỉnh cơ cấu đầu tư để đẩy nhanh quá
trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thực hiện chính sách tài chính cho tăng trưởng
bền vững, xoá đói, giảm nghèo.
Về cải cách hệ thống chính sách thuế và hải quan, triển khai có hiệu quả
chương trình cải cách hệ thống thuế đến năm 2010 với mục tiêu xây dựng một
hệ thống chính sách thuế đồng bộ, công bằng, hiệu quả, minh bạch và công khai
nhằm khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển, bảo đảm nguồn lực tài
chính lâu dài và bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội
nhập kinh tế quốc tế.
Về cải cách doanh nghiệp, xây dựng và hoàn thiện chính sách, cơ chế tài
chính doanh nghiệp, bảo đảm bình đẳng, ổn định, minh bạch, tạo điều kiện thuận
lợi để các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế khai thác và phát huy mọi
nguồn lực bên trong và bên ngoài doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. Mở rộng diện
các doanh nghiệp nhà nước cần cổ phần hoá, kể cả các tổng công ty và doanh
nghiệp lớn trong các lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, viễn thông. Đổi mới căn bản
chính sách, cơ chế quản lý tài chính doanh nghiệp nhà nước trên cơ sở tách bạch
rõ chức năng quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực sản xuất kinh doanh với
chức năng đại diện chủ sở hữu vốn của Nhà nước tại doanh nghiệp; xoá bỏ cơ
chế chủ quản; áp dụng cơ chế nhà nước đặt hàng việc sản xuất, cung cấp các
hàng hoá và dịch vụ công ích.
Về hoạt động tài chính đối ngoại và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế về
tài chính, xác định lộ trình hợp lý đối với phát triển và tự do hoá từng bước
luồng vốn trong điều kiện hội nhập, thực hiện đa dạng hoá nguồn vốn, đa
phương hoá quan hệ đối tác; hoàn thiện công tác quản lý nợ nước ngoài, quản lý
nguồn vốn Hỗ trợ phát triển chính thức ODA; xây dựng hệ thống giám sát nợ, hệ
thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả các dự án, chương trình sử dụng vốn vay
nước ngoài; tổ chức việc thanh toán nợ đúng hạn. Hoàn thiện bộ máy, tăng
cường nhân lực trong quản lý nợ nước ngoài. Hoàn thiện khung pháp lý về tài
chính theo chuẩn mực quốc tế để hội nhập thành công; điều chỉnh và xây dựng
cơ chế, chính sách tài chính phù hợp với các cam kết song phương và đa
phương, chủ động phát triển các định chế tài chính, ngân hàng, thương mại có
trọng điểm, có thời gian và lộ trình rõ ràng, minh bạch. Tăng cường công khai,
minh bạch trong hệ thống tài chính, xây dựng và tăng cường công tác kế toán,
kiểm toán, thanh tra giám sát, công bố thông tin đối với các hoạt động thu chi tài
chính, ngân sách. Thực hiện chế độ kiểm toán và công bố thông tin bắt buộc đối
với các cấp ngân sách, các đơn vị sử dụng ngân sách và các công ty nhà nước.
Phân định trách nhiệm và tăng cường phối hợp giữa cơ quan kiểm toán nhà
nước, thanh tra tài chính, kiểm soát nội bộ, mở rộng sử dụng dịch vụ kiểm toán
độc lập đối với các đơn vị thu, chi tài chính, ngân sách. Tổ chức triển khai có
hiệu quả việc thực hiện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và Luật
Phòng, chống tham nhũng. Nâng cao năng lực giám sát của các cơ quan dân cử,
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
các tổ chức xã hội nghề nghiệp và nhân dân. Thực hiện chế độ trách nhiệm đối
với người đứng đầu cơ quan đơn vị trong việc sử dụng ngân sách; áp dụng chế
tài xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài chính - ngân sách.
Về cải cách hành chính trong lĩnh vực tài chính, đồng bộ hoá hệ thống văn
bản quy phạm pháp luật và cải cách thủ tục hành chính về tài chính; hoàn thiện
chức năng, nhiệm vụ, củng cố và kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý tài chính ngân sách; tiêu chuẩn hoá cán bộ tài chính, xây dựng đội ngũ công chức tài
chính đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý và có trình độ chuyên môn nghiệp vụ
cao. Hiện đại hoá quản lý tài chính - ngân sách, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ
thuật để nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý trước hết là lĩnh vực thuế, hải
quan, kho bạc; tiến tới thực hiện thống nhất các quy trình nghiệp vụ quản lý,
điều hành công tác tài chính theo tiêu chuẩn quản lý chất lượng quốc tế.
3.2.Thị trường vốn.
Về thị trường vốn, tiếp tục phát triển thị trường vốn thành một kênh huy
động vốn dài hạn, an toàn, có hiệu quả cao cho đầu tư phát triển và từng bước
hội nhập với thị trường vốn khu vực và thế giới.
Ngày 6/4, Bộ Tài chính đã trình bày Đề án phát triển thị trường vốn đến
năm 2010 và định hướng tới năm 2020 tại phiên họp thường kỳ tháng 3 của
Chính phủ. Theo Đề án, Bộ Tài chính đề ra mục tiêu phát triển thị trường vốn
trong giai đoạn trên là cần nhanh chóng hoàn thiện về thể chế, đảm bảo tính
công khai minh bạch và có sự giám sát của Nhà nước đối với toàn bộ thị trường;
từng bước đưa thị trường vốn trở thành một cấu thành quan trọng của thị trường
tài chính. Bên cạnh đó, thị trường vốn cần phát triển đa dạng để đáp ứng nhu cầu
huy động vốn và đầu tư của mọi dối tượng trong nền kinh tế. Phấn đấu đến năm
2010 sẽ hoàn chỉnh cơ bản về cấu trúc thị trường vốn và đến năm 2020 sẽ phát
triển tương đương với thị trường các nước trong khu vực. Một số chỉ tiêu cụ thể
được dự báo đến năm 2010 như giá trị vốn hóa thị trường bằng 50% GDP, huy
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
động vốn cho đầu tư phát triển thông qua thị trường vốn đạt 16% GDP; hai tỷ lệ
tương ứng dự báo đến năm 2020 sẽ là 70% và 30%.
Theo Bộ tài chính, để thực hiện được những mục tiêu phát triển thị trường
vốn như đã đề ra cho giai đoạn 2010 và 2020, thì điều đầu tiên trước hết là cần
phải phát triển số lượng, nâng cao chất lượng, đa dạng hóa các loại hàng hóa,
đáp ứng nhu cầu thị trường. Điều này được cụ thể hóa bằng việc đây mạnh cổ
phần hóa các doanh nghiệp, tổng công ty, ngân hàng thương mại nhà nước và
gắn với niêm yết trên thị trường chứng khoán; thúc đẩy những doanh nghiệp đã
cổ phần hóa đủ điều kiện phải thực hiện niêm yết đồng thời tiến hành rà soát để
có thể bán tiếp phần vốn của Nhà nước tại các công ty cổ phiếu mà Nhà nước
không cần giữ cổ phiếu chi phối. Mặt khac, cần đa dạng hóa các loại trái phiếu
trên thị trường như trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu Chính phủ, ỉái phiếu đô
thị,..,phát triển các sản phẩm chứng khóan phái sinh như: quyền chọn mua, bán
chứng khóan, hợp đồng tương lai, hợp đồng dài hạn, các sản phẩm từ chứng
khóan hóa tài sản và các khỏan nợ,..
Thứ hai, thị trường chứng vốn phải phát triển theo hướng hiện đại, hòan
chỉnh về cấu trúc, được quản lý giám sát bởi Nhà nước và có khả năng liên kết
với thị trường khu vực và quốc tế. Để làm được điều đó cần phải sớm hình thành
loại trái phiếu chuyên biệt nhằm tạo kênh huy động vốn; hình thành và phát triển
các thị trường giao dịch tương lai cho các công cụ phái sinh; thị trường chứng
khóan hóa cho các khỏan vay trung, dài hạn của ngân hàng,.. hay việc phát triển
thị trường cổ phiếu theo nhiều cấp độ để đáp ứng nhu cầu đa dạng của nhiều loại
hình doanh nghiệp. Trước mắt, từ tháng 6/2008, thị trường giaodịch chứng
khoán sẽ trở thành Sở giao dịch chứng khoán hoạt đông theo mô hình công ty
theo tinh thần của Luật chứng khoán.
Thứ ba, cần phát triển các định chế trung gian và dịch vụ thị trường bằng
cách thúc đẩy tăng số lượng, chất lượng hoạt động và năng lực tài chính của các
công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ,… cũng như việc nghiên cứu thành
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
lập các tổ chức định mức tín nhiệm tại Việt Nam và cho phép một số định mức
tín nhiệm có uy tín của nước ngòai vào hoạt động.
Thứ tư, phát triển hệ thống nhà đầu tư trong và ngoài nước, khuyến khích
các định chế đầu tư chuyên nghiệp như ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm,..
tham gia vào thị trường. Đa dạng hóa các loại hình quỹ đầu tư để thu hút vốn
dân cư tham gia; khuyến khích việc thành lập các quỹ đầu tư nước ngoài đầu tư
dài hạn vào Việt Nam theo quy định.
Thứ năm, cuối cùng là, phải nâng cao hiệu quả giám sát và quản lý của
Nhà nước; nghiên cứu các biện pháp kiểm soát vốn chặt chẽ trong những trường
hợp cần thiết trên nguyên tắc được thể chế hóa, công bố công khai cho nhà đầu
tư và chỉ áp dụng khi có những nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh của hệ thống tài
chính.
3.3.Thị trường chứng khoán.
Mặc dù thị trường chứng khóan nước ta còn tồn tại nhiều bất cập nhưng
may mắn là các nhà làm luật Việt Nam đang tiếp tục tiến trình cải cách thị
trường, tuy còn chậm. Đã có những dấu hiệu cho thấy một số doanh nghiệp nhà
nước đang sẽ được cổ phần hóa và sẽ đồng thời được đưa lên sàn giao dịch trong
những năm tới, và thị trường OTC sẽ được hợp nhất với thị trường chứng khoán.
Khi thị trường chứng khoán đạt đến quy mô 10-15% GDP thì nó sẽ tạo ra động
lực để hình thành các tổ chức đầu tư. Sự nới lỏng tỷ lệ nắm giữ quyền sở hữu tối
đa trong doanh nghiệp nội địa từ 30% lên 49%, và thậm chí còn có thể lên đến
100% đối với một số ngành, cũng sẽ đem lại thêm nhiều cơ hội để thị trường
chứng khoán phát triển mạnh mẽ. Động thái củng cố thị trường chứng khoán
Việt Nam tập trung vào Sở Giao dịch chứng khoán Tp.HCM, để Sở Giao dịch
chứng khoán Hà Nội tập trung vào các giao dịch OTC cho các doanh nghiệp vừa
và nhỏ cũng là một hướng đi tích cực.Tuy vậy, thị trường chứng khoán Việt
Nam vẫn còn là một công trình đang thực hiện dang dở theo đúng nghĩa, với
nguy cơ phát sinh rõ ràng sự thao túng thị trường và giao dịch nội gián, cũng
20