Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Phát triển đội ngũ giáo viên trường thpt trung nghĩa huyện thanh thủy ti...

Tài liệu Phát triển đội ngũ giáo viên trường thpt trung nghĩa huyện thanh thủy tỉnh phú thọ trong đổi mới giáo dục.

.PDF
125
55
55

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN MINH HẢI PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRUNG NGHĨA HUYỆN THANH THỦY TỈNH PHÚ THỌ TRONG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2017 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN MINH HẢI PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRUNG NGHĨA HUYỆN THANH THỦY TỈNH PHÚ THỌ TRONG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS Đặng Quốc Bảo HÀ NỘI - 2017 LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và thực hiện luận văn, tác giả đã nhận được sự động viên, khuyến khích và sự giúp đỡ nhiệt tình của các cấp lãnh đạo, các thầy cô, bạn bè, và đồng nghiệp. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc Khoa quản lý Giáo dục , Phòng Đào tạo , các Thầy cô trực tiếp giảng dạy , đã tạo điều kiện để tác giả hoàn thành nghiên cứu đúng tiến độ và đạt hiệu quả luận văn. Tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy hướng dẫn PGS. TS Đặng Quốc Bảo, Người đã tận tâm, tận lực giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện đề tài này. Tác giả cũng xin cảm ơn BGH trường THPT Trung Nghĩa, đồng nghiệp cùng bạn bè đã tạo điều kiện về thời gian, vật chất, tinh thần trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Trong quá trình thực hiện luận văn, mặc dù bản thân tác giả đã cố gắng nhưng chắc không thể tránh được những khiếm khuyết. Kính mong nhận được sự góp ý, chỉ dẫn của thầy cô, và bạn bè đồng nghiệp. Phú Thọ, ngày 20 tháng 10 năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Minh Hải i DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BGH: Ban giám hiệu CB,GV,NV: Cán bộ, giáo viên, nhân viên CBGV: Cán bộ giáo viên CBQL: Cán bộ quản lý CĐ-ĐH: Cao đẳng đại học CNH: Công nghiê ̣p hóa CNTT: Công nghệ thông tin CNXH: Chủ nghĩa xã hội CSTĐ: Chiến sĩ thi đua CSVC: Cơ sở vật chất GD&ĐT: Giáo dục và Đào tạo GDP: Tổng sản phẩm quốc nội GS: Giáo sư GV: Giáo viên HĐH: Hiện đại hóa HĐND: Hội đồng nhân dân HS: Học sinh HSG: Học sinh giỏi HU: Huyện ủy LĐTT: Lao động tiên tiến QLGD: Quản lý giáo dục THCS: Trung học cơ sở THPT: Trung học phổ thông TNCS: Thanh niên cộng sản TNTP: Thiếu niên tiền phong UBND: Ủy ban nhân dân XHCN: Xã hội chủ nghĩa ii MỤC LỤC Lời cảm ơn ......................................................................................................... i Danh mục chữ viết tắt ....................................................................................... ii Danh mục các bảng .......................................................................................... vi Danh mục các biểu đồ ..................................................................................... vii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦ A VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTRONG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .....................................................................................................................6 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ............................................................ 6 1.1.1. Trên thế giới .................................................................................... 6 1.1.2. Ở Việt Nam ...................................................................................... 7 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài ........................................................... 10 1.2.1. Khái niện phát triển ...................................................................... 10 1.2.2. Đội ngũ Giáo viên ......................................................................... 11 1.2.3. Phát triển Đội ngũ Giáo viên THPT ............................................. 17 1.2.4. Trường Trung Học Phổ Thông...................................................... 18 1.2.5. Đổi mới giáo dục........................................................................... 21 1.3. Nhƣ̃ng vấ n đề chung về nhà trƣờng THPT ......................................... 24 1.3.1. Vị trí của trường THPT................................................................. 24 1.3.2. Nhiệm vụ giáo viên THPT ............................................................. 24 1.4. Những nội dung và yêu cầu của phát triển đô ̣i ngũ giáo viên............ 25 1.4.1. Yêu cầu về phẩm chất và năng lực của người giáo viên trường..... THPT 25 1.4.2. Yêu cầ u về đội ngũ ........................................................................ 28 1.4.3. Yêu cầ u về quản lý ........................................................................ 32 1.5. Nhƣ̃ng yế u tố ảnh hƣởng đế n phát triể n đô ̣i ngũ giáo viên .............. 34 1.5.1. Yếu tố khách quan ..................................................................... 34 1.5.2. Yếu tố chủ quan ......................................................................... 34 Tiểu kết Chƣơng 1 ........................................................................................ 35 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN VÀ CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƢỜNG THPT TRUNG NGHĨ ...... 36A iii 2.1. Khái quát vi tri ̣ ́ điạ lý ,điều kiện tự nhiên, xã hội, kinh tế huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ .............................................................. 36 2.1.1. Vị trí địa lí xã Trung Nghĩa , huyện Thanh Thủy ......................... 36 2.1.2. Điều kiện tự nhiên huyện Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ .................. 36 2.1.3. Điều kiện xã hội huyện Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ ...................... 37 2.1.4. Đặc điểm kinh tế huyện Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ . .................... 37 2.2. Khái quát về giáo dục ở trƣờng THPT Trung Nghiã tỉnh Phú Thọ ....... 37 2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên THPT Trung Nghĩa tỉnh Phú Thọ .......... 40 2.3.1. Số lượng giáo viên ........................................................................ 40 2.3.2. Trình độ ......................................................................................... 40 2.3.3. Cơ cấu giới, độ tuổi và thâm niên công tác .................................. 42 2.3.4. Kết quả khảo sát thực trạng đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa ............................................................................................. 45 2.3.5. Đánh giá chung về đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa tỉnh Phú Thọ ................................................................................. 51 2.4. Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên trƣờ ng THPT Trung Nghiã tỉnh Phú Thọ ........................................................................... 52 2.4.1. Công tác quy hoạch....................................................................... 52 2.4.2. Công tác lựa chọn, phân công. ..................................................... 53 2.4.3. Công tác chỉ đạo, bồi dưỡng năng lực chuyên môn ..................... 55 2.4.4. Công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá ......................................... 56 2.4.5. Những thành công và thiế u sót về công tác phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghiã tỉnh Phú Thọ. Được thể hiện qua bảng SWOT sau ........................................................................ 58 2.4.6. Những thuận lợi, khó khăn trong công tác phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa tỉnh Phú Thọ................................ 62 Tiểu kết Chƣơng 2 ......................................................................................... 64 CHƢƠNG 3: PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƢỜNG THPT TRUNG NGHĨA TỈNH PHÚ THỌ ............................................................................66 3.1. Định hƣớng công tác phát triển đội ngũ giáo viên Trung học phổ thông Trung Nghĩa trong đổi mới giáo dục......................................... 66 3.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo trƣờng THPT Trung Nghiã .......................................................................... 66 iv 3.2.1. Tính đồng bộ ................................................................................. 67 3.2.2. Tính cấp thiết ................................................................................ 68 3.2.3. Tính khả thi ................................................................................... 68 3.2.4. Tính kế thừa................................................................................... 68 3.2.5. Tính hiệu quả ................................................................................ 69 3.3. Các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trƣờng THPT Trung Nghĩa ....... 69 3.3.1. Biện ph¸p 1: Tổ chức gi¸o dục chÝnh trị tư tưởng, n©ng cao nhận thức vai trß, tr¸ch nhiệm của người gi¸o viªn .............................. 70 3.3.2. Biện pháp 2: Đổi mới hoạt động kiểm tra đánh giá giáo viên hàng năm dựa trên chuẩn nghề nghiệp, gắn với mục tiêu của nhà trường .............. 72 3.3.3. Biện pháp 3: Cung ứng điều kiện, lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và tạo cơ hội cho việc ứng dụng kiến thức mới vào thực tế giảng dạy. ................................................................................................ 76 3.3.4. Biện pháp 4: Phân công, sử dụng đội ngũ giáo viên phù hợp với năng lực và sở trường của mỗi cá nhân giáo viên và kế hoạch chuyên môn của trường ........................................................................................ 83 3.3.5. Biện pháp 5: Chỉ đạo xây dựng môi trường sư phạm thân thiện, tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên giao lưu, học tập kinh nghiệm với các trường bạn ..................................................................... 86 3.3.6. Biện pháp 6: Cụ thể hóa chính sách nhằm cải thiện đời sống vật chất tinh thần cho giáo viên, kích thích động lực giảng dạy, tạo môi trường làm việc thuận lợi........................................................... 91 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................... 93 3.5. Khảo nghiệm về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp .......... 94 3.5.1. Khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp ............................. 94 3.5.2: Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ............................... 98 Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................ 103 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 104 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 107 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 109 v DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Tổng hợp giáo viên ................................................................... 40 Bảng 2.2: Tổng hợp trình độ chuyên môn, nghiệp vụ năm 2015 - 2016. .... 40 Bảng 2.3: Thực trạng về trình độ chính trị của cán bộ giáo viên, nhân viên nhà trường tính đến tháng 05/2016 ................................... 41 Bảng 2.4: Tổng hợp về cơ cấu giới tính của cán bô ̣ giáo viên trường 2016năm .... 42 Bảng 2.5: Tổng hợp về tuổi đời của cán bộ giáo viên tính đến tháng 5 / 2016.... 43 Bảng 2.6: Thống kê tự đánh giá phẩm chất chính trị, đạo đức của đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa ................................ 46 Bảng 2.7: Kết quả khảo sát năng lực giáo viên THPT Trung Nghĩa ........ 48 Bảng 2.8: Kết quả khảo sát nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ giáo viên .... 49 Bảng 3.1. Tổng hợp ý kiến của đội ngũ giáo viên về mức độ cấp thiết của các biện pháp ...................................................................... 94 Bảng 3.2. Tổng hợp ý kiến của CBQL về mức độ cấp thiết của các biện pháp...... 96 Bảng 3.3. Tổng hợp ý kiến của đội ngũ giáo viên về mức độ khả thi của các biện pháp ...................................................................... 98 Bảng 3.4. Tổng hợp ý kiến của CBQL về mức độ khả thi của các biện pháp .. 100 vi DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ Biểu đồ 2.1: Tương quan trình độ đội ngũ giáo viên cuối năm 2016 ........... 40 Biểu đồ 2.2: Tương quan trình độ chính trị đội ngũ giáo viên cuối năm 2016...... 41 Biểu đồ 2.3: Tương quan giới tính đội ngũ giáo viên cuối năm 2015 .......... 42 Biểu đồ 2.4: Tương quan về độ tuổi lao động năm 2016 .............................. 44 Biểu đồ 3.1: Mức độ cấp thiết và rất cấp thiết của các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa do đội ngũ giáo viên đánh giá .............................................................. 95 Biểu đồ 3.2: Mức độ cấp thiết và rất cấp thiết của các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa do CBQL đánh giá ......................................................................... 97 Biểu đồ 3.3: Mức độ khả thi và rất khả thi của các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa do đội ngũ giáo viên đánh giá.............................................................................. 99 Biểu đồ 3.4: Mức độ khả thi và rất khả thi của các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa do CBQL đánh giá ................................................................................... 101 Hình 2.1: Mô hình SWOT ........................................................................ 58 Sơ đồ 1.1. Nội dung biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên THPT .......... 32 vii MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Việt Nam đang đứng trước một xã hội tương lai: xã hội thông tin, xã hội học tập, ở đó mỗi người phải nỗ lực học tập, học tập suốt đời trong một nền giáo dục tốt nhất để có được những phẩm chất, năng lực mới xứng đáng ở vị trí trung tâm của sự phát triển. Giáo dục và đào tạo là bộ phận quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và của dân tộc Việt Nam. Để đạt được các yêu cầu về con người và nguồn nhân lực – nhân tố quyết định sự phát triển đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước – cần phải tạo chuyển biến cơ bản và toàn diện về giáo dục. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X trong báo cáo chính trị đã khẳng định một lần nữa: “Đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao” và “Đảm bảo đủ số lượng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở tất cả các cấp học, bậc học”. Nghị quyết hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X nhấn mạnh: “Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh là trực tiếp nâng tầm trí tuệ của dân tộc, sức mạnh của đất nước, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng và chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị. Đầu tư xây dựng đội ngũ trí thức là đầu tư cho sự phát triển bền vững” [13]. Trong Chỉ thị số 40/CT-TƯ của Ban Bí thư Trung ương Đảng đã nêu rõ: “Mục tiêu của chiến lược phát triển giáo dục là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hóa, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo, thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” [12]. Trong điều 15 của Luật Giáo Dục cũng đã ghi rõ: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục” [22]. 1 Vì vậy, xây dựng, phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ cấp thiết của Ngành giáo dục và tất cả các nhà trường. Giáo dục phổ thông giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tạo dựng mặt bằng dân trí, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội của một quốc gia. Muốn thực hiện được trọng trách của mình, người giáo viên trung học phổ thông ngoài tri thức, kỹ năng đã được đào tạo, phải luôn được bồi dưỡng và tự bồi dưỡng về mặt phẩm chất đạo đức, tri thức, kỹ năng sư phạm nhằm bổ sung, cập nhật kiến thức, nắm bắt được phương pháp giảng dạy mới, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn. Trong những năm qua, công tác xây dựng, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ giáo viên của các cấp quản lý giáo dục đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên ở mỗi địa phương tùy thuộc vào điều kiện thực tế đã có những cách thực hiện khác nhau. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học, ban hành kèm theo Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22 tháng 10 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trở thành “thước đo” chất lượng giáo viên các trường THCS và THPT trên cả nước. Tuy nhiên để chuẩn này thực sự phát huy tác dụng, những người làm công tác quản lý nhà trường cần phải có những biện pháp phát triển đội ngũ dựa trên chuẩn, hướng tới chuẩn và đáp ứng yêu cầu đặc thù của từng địa phương. Và bên cạnh đó chúng ta cũng cần phải khẳng định rằng giáo dục thúc đẩy sự phát triển xã hội . Mô ̣t quố c gia đươ ̣c go ̣i là phát triể n thì tấ t yế u phải có nề n giáo dục phát triể n. Trong những năm gầ n đây , giáo dục đã có những phát triển mới , đạt được nhiều kết quả đáng trân tro ̣ng trong chấ t lươ ̣ng mũi nho ̣n đươ ̣c thể hiê ̣n ở các kỳ thi quốc tế, cũng như chất lượng đại trà . Điề u này giúp chúng ta óc thêm cơ hội tiếp cận giáo dục với các nước phát triể n và cũng chuẩn bị nguồn nhân lực chấ t lươ ̣ng cao cho đấ t nước trong giai đoa ̣n công nghiệp ,hoá hiện đại hoá. Để có đươ ̣c thành công này , một trong các yếu tố quyết định cho sự thành công của giáo dục là đội ngũ giáo viên . Họ đã góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng nước ta. 2 Tuy nhiên , không phải cơ sở giáo du ̣c nào cũng có nh ững đội ngũ giảng dạy như mong đợi . Có những cơ sở đủ về số lượng nhưng lại thiếu đô ̣i ngũ có đủ năng lực , có đủ tâm huyết với nghề . Nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của đội ngũ giáo viên , trong những năm qua trường THPT Trung Nghĩa luôn bám sát chủ trương chính sách của Đảng và sự chỉ đạo của sở giáo dục và đào tạo Phú Thọ , vận dụng sáng tạo phù hợp với thực tiễn địa phương . Mặc dù , đã có sự chuyển biến mạnh mẽ , nhưng nhìn chung đội ngũ giáo viên trường TH PT Trung Nghiã chưa đáp ứng tốt yêu cầu ngày càng cao của giáo dục và nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên của trường là rất quan trọng đối với ngành Giáo dục - Đào tạo tin̉ h Phú tho ̣ . Từ những lý do trên, tác giả xin chọn đề tài nghiên cứu “Phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghiã huyê ̣n Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ trong đổi mới giáo dục”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở các kết quả nghiên cứu về mặt lý luận và thực tiễn, đề xuất một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy phù hợp với tình hình phát triển giáo dục của trường và ở tỉnh Phú Thọ , đáp ứng yêu cầu của giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Đội ngũ giáo viên của trường THPT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Phát triển đội ngũ giáo viên của trường THPT Trung Nghiã trong đổi mới giáo dục. 4. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên của trường THPT Trung Nghĩa. - Phạm vi về đối tượng và điạ bàn khảo sát : Đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa tỉnh Phú Thọ. 3 - Phạm vi về thời gian: Các số liệu phục vụ việc nghiên cứu đề tài được khảo sát, điều tra, tổng hợp từ năm học 2010 - 2011 đến năm học 2014 - 2015. 5. Câu hỏi nghiên cứu Phát triển đội ngũ giáo viên ở THPT Trung Nghĩađươ ̣c thực hiện như thế nào? Và cần những biện pháp phát triển giáo viên như thế nào để nâng cao hiệu quả của công tác giảng da ̣y ta ̣i trường? 6. Giả thuyết khoa học Nếu đề xuất phát triển đội ngũ giáo viên đáp ứng đươ ̣c yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay một cách khoa học, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương thì phát triển giáo viên đáp ứng yêu cầu nâng cao chấ t lươ ̣ng giảng dạy trong trường THPT Trung Nghĩa , và giáo dục của tỉnh Phú Thọ 7. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài. - Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của đề tài. - Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên đáp ứng đươ ̣c yêu cầu đổi mới giáo dục. 8. Phƣơng pháp nghiên cứu 8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Nghiên cứu các công văn chỉ thị của ngành giáo dục và các tài liệu khoa học có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. 8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Trò chuyện, trao đổi, phỏng vấn trực tiếp một số giáo viên lâu năm , giáo viên có uy tín, giáo viên có chuyên môn vững và những giáo viên có liên quan để tìm hiểu về những vấn đề có liên quan đến công tác phát triển giáo viên của trường THPT Trung Nghiã . - Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi Sử dụng các mẫu trưng cầu ý kiến đối với các lực lượng có liên quan trực tiếp đến đề tài nghiên cứu như là giáo viên lâu năm , giáo viên có uy tín, giáo viên có chuyên môn vững và những giáo viên có liên quan - Phương pháp quan sát khoa học 4 Tiến hành quan sát công tác phát triển giáo viên của một số cơ sở giáo dục trong tỉnh đặc biệt là các trường THPT có thành tích tốt trong tỉnh và ngoài tỉnh nế u điề u kiê ̣n cho phép. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Tiến hành phân tích, tổng hợp các tài liệu liên quan đến công tác quản lý giáo dục và quan̉ lý giáo viên của các trường bạn từ đó rút ra những vấn đề liên quan trực tiếp đến công tác phát triển đội ngũ giáo viên của trường THPT Trung Nghiã . - Phương pháp chuyên gia Tiến hành trao đổi với cán bộ quản lý có kinh nghiệm lâu năm trong hoạt động quản lý GD&ĐT và xin ý kiến chuyên gia về lĩnh vực quản lý GD &ĐT, đă ̣c biê ̣t là quản lý biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên để hoàn thiện các nội dung nghiên cứu của đề tài. 9. Ý nghĩa lý luâ ̣n và thực tiễn của đề tài 9.1. Ý nghĩa lý luận Tổng kết lý luận về đội ngũ giáo viên của THPT Trung Nghĩa chỉ ra những thành công và mặt hạn chế, cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên của trường THPT Trung Nghĩa. 9.2. Ý nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng cho công tác giảng da ̣y các lớp mũi nhọn, các lớp ôn thi đại học và các lớp đại trà khác để nâng cao chất lượng giảng dạy trong trường THPT Trung Nghiã và giáo dục của tỉnh Phú Thọ chuẩn bị nguồn nhân lực chấ t lươ ̣ngcho đấ t nước trongthời kỳ đổi mới giáo dục. 10. Cấu trúc luận văn Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường THPT trong đổi mới giáo dục Chương 2: Thực tra ̣ng đô ̣i ngũ giáo viên và công tác phát triể n đô ̣i ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghĩa Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên của trường THPT Trung Nghiã , huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ trong đổ i mới giáo du ̣c. 5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦ A VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRONG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu 1.1.1. Trên thế giới Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều coi hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục. Việc tạo mọi điều kiện để mọi người có cơ hội học tập, học tập thường xuyên, học tập suốt đời để kịp thời bổ sung kiến thức và đổi mới phương pháp giảng dạy để phù hợp với sự phát triển của xã hội là phương châm hành động của các cấp quản lý giáo dục. Ở Ấn độ vào năm 1988 đã quyết định thành lập hàng loạt các trung tâm học tập trong cả nước nhằm tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi người. Việc bồi dưỡng giáo viên được tiến hành ở các trung tâm này đã mang lại hiệu quả rất thiết thực. Hội nghị UNESCO tổ chức tại NêPan vào năm 1998 về tổ chức quản lý nhà trường đã khẳng định: “Xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục”. Đại đa số các trường sư phạm ở Úc, New Zeland, Canada … đã thành lập các cơ sở chuyên bồi dưỡng giáo viên để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên tham gia học tập nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Tại Pakistan, nhà nước đã xây dựng chương trình bồi dưỡng về sư phạm cho đội ngũ giáo viên và quy định trong thời gian 3 tháng cần bồi dưỡng những nội dung gồm: giáo dục nghiệp vụ dạy học; Cơ sở tâm lý giáo viên; Phương pháp nghiên cứu, đánh giá và nhận xét HS…đối với đội ngũ giáo viên mới vào nghề chưa quá 3 năm. Ở Philippin, công tác nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên không tiến hành tổ chức trong năm học mà tổ chức bồi dưỡng thành từng khóa học trong thời gian HS nghỉ hè. Hè thứ nhất bao gồm các nội dung môn học, nguyên tắc dạy học, tâm lý học và đánh giá giáo dục; Hè thứ hai gồm các môn về quan hệ 6 con người, triết học giáo dục, nội dung và phương pháp giáo dục; Hè thứ ba gồm nghiên cứu giáo dục, viết tài liệu trong giáo dục và Hè thứ tư gồm kiến thức nâng cao, kỹ năng nhận xét, vấn đề lập kế hoạch giảng dạy, viết tài liệu giảng dạy, viết sách giáo khoa, viết sách tham khảo. Tại Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo lại cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm. Tùy theo thực tế của từng đơn vị, từng cá nhân mà cấp quản lý giáo dục đề ra các phương thức bồi dưỡng khác nhau trong một phạm vi theo yêu cầu nhất định. Cụ thể là mỗi cơ sở giáo dục cử từ 3 đến 5 giáo viên được đào tạo lại một lần theo chuyên môn mới và tập trung nhiều vào đổi mới phương pháp dạy học. Tại Thái Lan, từ năm 1998 việc bồi dưỡng giáo viên được tiến hành ở các trung tâm học tập cộng đồng nhằm thực hiện giáo dục cơ bản, huấn luyện kỹ năng nghề nghiệp và thông tin tư vấn cho mọi người dân trong xã hội. Tại Triều Tiên một trong những nước có chính sách rất thiết thực về bồi dưỡng và đào tạo lại cho đội ngũ giáo viên. Tất cả giáo viên đều phải tham gia học tập đầy đủ các nội dung về chương trình về nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ theo quy định. Nhà nước đã đưa ra “Chương trình bồi dưỡng giáo viên mới” để bồi dưỡng đội ngũ giáo viên được thực hiện trong 10 năm và “Chương trình trao đổi” để đưa giáo viên đi tập huấn ở nước ngoài. Tại Liên Xô (cũ) các nhà nghiên cứu quản lý giáo dục như: M.I.Kônđacốp, P.V. Khuđominxki…đã rất quan tâm tới việc nâng cao chất lượng dạy học thông qua các biện pháp quản lý có hiệu quả. Muốn nâng cao chất lượng dạy học phải có đội ngũ giáo viên có năng lực chuyên môn. Họ cho rằng kết quả toàn bộ hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và hợp lý công tác quản lý bồi dưỡng, phát triển đội ngũ. 1.1.2. Ở Việt Nam Phải khẳng định rằng con người là trung tâm của sự phát triển. Một xã hội đươ ̣c go ̣i là phát triển thì phải có nền giáo dục phát triển và giáo dục phát 7 triể n thì tất yếu con người phải là lực lượng tiên phong về sự tiến bộ , giáo dục dựa vào sức mạnh của tri thức bắt nguồn từ việc khai thác tiềm năng của con người, lấy việc phát triể n nhân tố con người làm trung tâm của sự phát triển. Con người vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển. Trong lich ̣ sử phát triể n của nhân loa ̣i , Lê nin cho rằng: “Nghiên cứu con người, tìm ra những cán bộ có bản lĩnh hiện nay đó là then chốt, nếu không thế thì tất cả mọi mệnh lệnh và quyết định sẽ chỉ là mớ giấy lộn” Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng dạy: “Cán bộ là gốc của mọi công việc”, “Huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng” [19]. Vấn đề phát triển giáo dục và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra trong thư gửi các cán bộ, các thầy giáo, cô giáo, công nhân viên, HS, sinh viên nhân dịp bắt đầu năm học mới ngày 16 tháng 10 năm 1968 rằng: “Giáo dục nhằm đào tạo những người kế tục sự nghiệp cách mạng to lớn của Đảng và nhân dân, do đó các ngành các cấp Đảng, chính quyền địa phương phải thực sự quan tâm đến sự nghiệp này, phải chăm sóc nhà trường về mọi mặt, đẩy sự nghiệp giáo dục của ta những bước phát triển mới”, “Cán bộ và giáo dục phải tiến bộ cho kịp thời đại mới làm được nhiệm vụ, chớ tự túc tự mãn cho là giỏi rồi thì dừng lại” Kế thừa và phát triển những tư tưởng đó về chiến lược cán bộ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 BCH TW Đảng khoá VIII đã khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng” [19]. Đội ngũ giáo viên là một bộ phận quan trọng trong đội ngũ cán bộ của Đảng và Nhà nước ta. Vì vậy, việc phát triển đội ngũ giáo viên trở thành đô ̣i ngũ giáo viên chất lượng đã trở thành nhiệm vụ trọng tâm, cấp thiết ở các cơ sở giáo du ̣c vì “Khâu then chốt để thực hiện chiến lược phát triển giáo dục là phải đặc biệt chăm lo đào tạo và chuẩn hoá đội ngũ giáo viên cũng như đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ” [19]. 8 Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư đã nêu rõ: “Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong đó nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục là động lực nòng cốt, có vai trò quan trọng…Những năm qua, chúng ta đã xây dựng được đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục ngày càng đông đảo, phần lớn có phẩm chất đạo đức và ý thức chính trị tốt, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ ngày càng được nâng cao. Đội ngũ này đã đáp ứng quan trọng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của đất nước” [12]. Xuất phát từ những định hướng đó, trong những năm qua Đảng nhà nước ta luôn coi tro ̣ng đổ i mới giáo dục, trong đó đổi mới nhân tố con người là vấn đề chính đang được diễn đàn các vấn giáo dục đang đươ ̣c đă ̣c biê ̣t quan tâm.Thời gian qua đã có nhiều tác giả đề cập vấn đề đào tạo giáo viên tại các Hội thảo Chất lượng giáo dục và vấn đề đào tạo giáo viên ở khoa Sư phạm, Đại học Quốc gia Hà Nội, Nguyễn Văn Lê với cuốn sánh “Nghề thầy giáo”,…và nhiều đề tài khoa học nghiên cứu về quản lí phát triển đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và hiệu quả đào tạo như: - Một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học ở Thị xã Thủ Dầu 1 – Bình Dương giai đoạn 2005 – 2010. Luận văn thạc sĩ của Trịnh Đức Tài, 2005. - Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Thuận Thành – Bắc Ninh giai đoạn 2005 – 2010. Luận văn thạc sĩ của Lê Đình Thanh, 2005. - Các giải pháp quản lí phát triển đội ngũ giáo viên của Hiệu trưởng các trường THPT huyện Chiêm Hoá tỉnh Tuyên Quang. Luận văn thạc sĩ của Lâm Đình Hưng, 2006. - Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên của hiệu trưởng các trường THPT huyện Eaka (Đắc Lắc) Luận văn thạc sỹ của Lê Thanh Hùng, 2009. 9 Các ho ̣c viên đã rất công phu nghiên cứu nhiều khía cạnh khác nhau của vấn đề, khảo sát thực trạng về tình hình phát triển đội ngũ giáo viên của địa phương, nơi mình công tác và đề xuất các giải pháp, biện pháp thiết thực, nhằm thực hiện tốt hơn công tác phát triển đội ngũ giáo viên. Tuy nhiên, ở mỗi địa phương, đơn vị có những điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau. Sau một thời gian nghiên cứu, tác giả đã quyết định lựa chọn đề tài “ Phát triển đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Nghiã huyê ̣n Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ trong đổi mới giáo dục”. 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Khái niện phát triển Phép biện chứng duy vật cho rằng: Phát triển là sự vận động theo hướng đi lên, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện của sự vật Khái niệm “phát triển” và khái niệm “vận động” có sự khác nhau: Vận động là mọi biến đổi nói chung, chưa nói lên khuynh hướng cụ thể: đi lên hay đi xuống, tiến bộ hay lạc hậu, còn phát triển là sự biến đổi về chất theo hướng hoàn thiện của sự vật. Phát triển là quá trình phát sinh và giải quyết mâu thuẫn khách quan vốn có của sự vật; là quá trình thống nhất giữa phủ định những nhân tố tiêu cực và kế thừa, nâng cao nhân tố tích cực từ sự vật cũ trong hình thái mới của sự vật. Tính chất cơ bản của sự phát triển: Tính khách quan của sự phát triển biểu hiện trong nguồn gốc của sự vận động và phát triển. Đó là quá trình bắt nguồn từ bản thân sự vật, hiện tượng; là quá trình giải quyết mâu thuẫn trong sự vật, hiện tượng đó. Vì vậy, phát triển là thuộc tính tất yếu, khách quan, không phụ thuộc vào ý muốn con người. Tính phổ biến của sự phát triển được thể hiện ở các quá trình phát triển diễn ra trong mọi lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy; trong tất cả mọi sự vật, hiện tượng và mọi quá trình; trong mọi giai đoạn phát triển của sự vật, hiện tượng. 10 Tính đa dạng, phong phú của sự phát triển được thể hiện ở chỗ: phát triển là khuynh hướng chung của mọi sự vật, hiện tượng song trong mỗi sự vật, hiện tượng có quá trình phát triển không giống nhau. Sự vật, hiện tượng tồn tại trong thời gian, không gian khác nhau có sự phát triển khác nhau. Trong quá trình phát triển, sự vật còn chịu sự tác động của các sự vật, các hiện tượng hay quá trình khác, của nhiều yếu tố và điều kiện lịch sử cụ thể, sự thay đổi của các yếu tố tác động đó có thể làm thay đổi chiều hướng phát triển của sự vật. Như vậy “phát triển” là một khái niệm rất rộng. Nói đến phát triển là người ta nghĩ ngay đến sự đi lên của sự vật, hiện tượng, con người trong xã hội. Sự đi lên đó thể hiện ở việc tăng lên về số lượng và chất lượng, thay đổi về nội dung và hình thức. Như vậy, mọi sự vật, hiện tượng tự biến đổi để tăng tiến số lượng, thay đổi chất lượng hoặc dưới tác động của bên ngoài làm cho biến đổi tăng lên đều được coi là phát triển. 1.2.2. Đội ngũ Giáo viên 1.2.2.1. Giáo viên + Khái niệm: Theo luật giáo dục. Điều 70 Luật giáo dục năm 2005, qui định đối với nhà giáo: “Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác… Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp gọi là giáo viên” [22]. + Những tiêu chuẩn đối với nhà giáo: - Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ. - Đủ sức khoẻ theo yêu cầu nghề nghiệp. - Lý lịch bản thân rõ ràng. + Yêu cầu về mặt phẩm chất và năng lực của người giáo viên. Nghị quyết TW2 khoá VIII đã chỉ rõ:“Giáo viên phải có đủ đức, đủ tài”, “Phải nâng cao phẩm chất và năng lực cho đội ngũ giáo viên”. 11
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan