Tài liệu Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở tỉnh tuyên quang

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- ĐINH THỊ BÍCH HẠNH PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở TỈNH TUYÊN QUANG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- ĐINH THỊ BÍCH HẠNH PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở TỈNH TUYÊN QUANG Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM QUANG VINH XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội - 2015 MỤC LỤC Danh mục các ký hiệu viết tắt ......................................................................................i Danh mục các bảng ................................................................................................................ ii Danh mục biểu đồ ..................................................................................................... iii LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ..........................................................................1 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................2 4. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................3 Chƣơng 1 .....................................................................................................................4 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA .....................................................................................................................................4 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ..................................................................................... 4 1.2. Các khái niệm cơ bản .................................................................................................... 11 1.1.1. Khái niệm về doanh nghiệp ........................................................................... 11 1.1.2. Khái niệm về doanh nghiệp nhỏ và vừa....................................................... 133 1.3. Vài trò, ƣu nhƣợc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa ................................................. 14 1.3.1. Vai trò của các doanh nghiệp nhỏ và vừa đối với quá trình phát triển kinh tế xã hội........................................................................................................................ 14 1.3.2. Ƣu điểm và hạn chế của các doanh nghiệp nhỏ và vừa ............................... 188 1.4. Nội dung và các biện pháp để phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa dƣới góc độ quản lý ............................................................................................................................................. 21 1.4.1. Nội dung phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa dƣới góc độ quản lý ............ 211 1.4.2. Các biện pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa dƣới góc độ quản lý ...... 21 1.5. Các nhân tố phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa .......................................................... 30 1.5.1. Các nhân tố của điều kiện tự nhiên ................................................................ 30 1.5.2. Các nhân tố về kinh tế - xã hội .................................................................... 311 1.5.3. Các nhân tố về môi trƣờng thể chế .............................................................. 311 1.6. Tiêu chí đánh giá sự phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ............................................ 35 1.6.1. Tiêu chí về sự gia tăng số lƣợng doanh nghiệp.............................................. 35 1.6.2. Tiêu chí về quy mô doanh nghiệp ................................................................ 366 1.6.3. Tiêu chí đánh giá sự phát triển doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a qua việc nâng cao chất lƣợng sản phẩm ................................................................................................ 36 1.6.4. Tăng kết quả và hiệu quả sản xuất kinh doanh .............................................. 36 1.6.5. Tăng đóng góp cho xã hội............................................................................ 377 1.6.6. Mở rộng thị trƣờng ...................................................................................... 377 Chƣơng 2 ...................................................................................................................38 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................................38 2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin, tài liệu thứ cấp ......................................................... 38 2.2. Phƣơng pháp xử lý thông tin, tài liệu thứ cấp ............................................................... 39 2.3. Phƣơng pháp phân tích thông tin .................................................................................. 39 2.3.1. Phƣơng pháp thống kê mô tả ......................................................................... 39 2.3.2. Phƣơng pháp so sánh ..................................................................................... 40 2.3.3. Phƣơng pháp phân tích tổng hợp ................................................................... 40 Chƣơng 3 ...................................................................................................................42 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA .......................42 Ở TỈNH TUYÊN QUANG .......................................................................................42 3.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế – xã hội tại Tuyên Quang .................................................. 42 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên .......................................................................................... 42 3.1.2. Đặc điểm xã hội ............................................................................................. 44 3.1.3. Tình hình phát triển kinh tế của tỉnh Tuyên Quang trong những năm qua .... 44 3.2. Tình hình phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Tuyên Quang trong thời gian qua 47 3.2.1. Phát triển về số lƣợng doanh nghiệp .............................................................. 47 3.2.2. Phát triển về quy mô doanh nghiệp ............................................................... 53 3.2.3. Phát triển về chất lƣợng sản phẩm ................................................................. 55 3.2.4. Phát triển về sản phẩm mới ............................................................................ 56 3.2.5. Về mối liên kết giữa các doanh nghiê ̣p .......................................................... 57 3.2.6. Kết quả kinh doanh và đóng góp cho xã hội .................................................. 57 3.3. Nô ̣i dung và biê ̣n pháp phát triể n doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a ở Tuyên Quang dƣới góc đô ̣ quản lý trong thời gian qua ............................................................................................. 57 3.4. Đánh giá sƣ̣ phát triể n doanh nghiê ̣ p nhỏ và vƣ̀a ở Tuyên Quang dƣới góc đô ̣ quản lý ............................................................................................................................................. 66 3.4.1. Thành tựu ....................................................................................................... 66 3.4.2. Hạn chế .......................................................................................................... 67 3.5. Nguyên nhân của nhƣ̃ng ha ̣n chế .................................................................................. 69 3.5.1. Về phiá cơ quan nhà nƣớc ............................................................................. 69 3.5.2. Về phía doanh nghiê ̣p .................................................................................... 70 Chƣơng 4 ...................................................................................................................72 GIẢI PHÁP CƠ BẢN THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở TỈNH TUYÊN QUANG TRONG THỜI GIAN TỚI .................................72 4.1. Quan điểm phát triển..................................................................................................... 72 4.2. Định hƣớng phát triển các doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a ở tỉnh Tuyên Quang nhƣ̃ng năm trƣớc mắ t .............................................................................................................................. 72 4.2.1. Mục tiêu tổng quát ......................................................................................... 73 4.2.2. Mục tiêu cụ thể .............................................................................................. 73 4.3. Một số giải pháp phát triển doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a ở tỉnh Tuyên Quang ................. 73 4.3.1. Các giải pháp chung ....................................................................................... 73 4.3.2. Các giải pháp cụ thể dƣới góc độ quản lý để phát triển doanh nghiệp nhỏ và vƣ̀a ở tỉnh Tuyên Quang .......................................................................................... 78 KẾT LUẬN ...............................................................................................................89 TÀI LIỆU THAM KHẢO LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình và những lời động viên, chỉ bảo ân cần của các cá nhân, tập thể, các cơ quan tỉnh Tuyên Quang và Trƣờng Đại học Kinh tế Đại học Quốc gia Hà Nội. Trƣớc tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn sâu sắc TS. Phạm Quang Vinh đã trực tiếp hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi về mọi mặt để hoàn thành luận văn thạc sĩ Quản lý kinh tế. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Trƣờng Đại học kinh tế; Ban chủ nhiệm khoa kinh tế chính trị; Sở Công thƣơng, Cục thống kê tỉnh Tuyên Quang đã quan tâm, giúp đỡ tận tình và tạo điều kiện về thời gian, hƣớng dẫn về nội dung, cung cấp những thông tin, số liệu, tài liệu cần thiết. Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, bạn bè; tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến ngƣời thân trong gia đình đã luôn tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mặt vật chất, chia sẻ những khó khăn và động viên về mặt tinh thần trong thời gian học tập và hoàn thành luận văn thạc sĩ này. Tôi xin chân thành cảm ơn! LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan các thông tin, số liệu trích dẫn trong luận văn đều đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc. Hà Giang, ngày 20 tháng 12 năm 2014 Tác giả luận văn Đinh Thị Bích Hạnh Danh mục các ký hiệu viết tắt CTCP Công ty cổ phần DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa DN Doanh nghiệp ĐKKD Đăng ký kinh doanh TNHH Trách nhiệm hữu hạn XHCN Xã hội chủ nghĩa i Danh mục các bảng Bảng 3.1 Bảng 3.2 Bảng 3.3 Bảng 3.4 Bảng 3.5 Tình hình doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, giải thể, thu hồi ĐKKD từ 2009-2013 Số doanh nghiệp hoạt động kinh doanh tại Tuyên Quang 2009-2013 Cơ cấ u số lƣơ ̣ng doanh nghiê ̣p đang hoạt động phân theo loại hình tại Tuyên Quang năm 2009 - 2013 Số lƣơ ̣ng doanh nghiê ̣p đang hoa ̣t đô ̣ng kinh doanh ta ̣i Tuyên Quang phân theo ngành nghề tƣ̀ năm 2009 – 2011 Số lƣơ ̣ng doanh nghiê ̣p phân theo điạ bàn ta ̣i Tuyên Quang từ năm 2011-2013 ii 48 49 50 51 52 Danh mục biểu đồ Biểu đồ 3.1 Tình hình doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, giải thể, thu hồi ĐKKD từ 2009 - 2013 iii 49 LỜI NÓI ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cùng với tiến trình đổi mới, phát triển đất nƣớc, DNNVV ở nƣớc ta có vị trí, vai trò rất quan trọng, đóng góp to lớn vào ổn định, phát triển kinh tế đất nƣớc: Khai thác tiềm năng vốn, tài nguyên, lao động, thị trƣờng, nâng cao sức cạnh tranh, hoàn thiện cơ chế, thể chế kinh tế thị trƣờng theo định hƣớng XHCN, thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nƣớc. Với một số lƣợng đông đảo, chiếm tới 96% tổng số doanh nghiệp, DNNVV đã phát triển nhanh trong thời gian qua, khai thác và sử dụng các nguồn lực xã hội một cách hiệu quả nhất, từ đó thỏa mãn tốt hơn nhu cầu của thị trƣờng. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, các DNNVV gặp phải không ít những khó khăn nhƣ: thiếu vốn, trình độ công nghệ còn yếu, khó khăn trong việc gia nhập thị trƣờng, phân biệt đối xử, cạnh tranh gay gắt của các DN nƣớc ngoài sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức thƣơng mại thế giới (WTO)... Đặc biệt là tác động tiêu cực của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới khiến cho các DNNVV càng gặp nhiều bất lợi trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Phát triển DNNVV là bộ phận quan trọng trong quá trình xóa đói giảm nghèo, là hoạt động tiên phong trong quá trình phát triển kinh tế và tự do hóa kinh doanh. Tuyên Quang là một tỉnh miền núi với cơ sở hạ tầng còn yếu kém, giao thông không thuận lợi, thu nhập bình quân đầu ngƣời còn thấp và hiện đang đƣợc xếp vào dạng tỉnh nghèo. Tuy nhiên thực tế Tuyên Quang lại có rất nhiều điểm mạnh và lợi thế, có thể tận dụng để huy động nguồn vốn bên ngoài lẫn bên trong cho phát triển, số lƣợng doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn cũng không nhỏ. Xuất phát từ thực tiễn trên, đề tài “Phát triển Doanh nghiệp nhỏ và vừa ở tỉnh Tuyên Quang” đã đƣợc chọn để nghiên cứu. Với đề tài này, tác giả 1 không chỉ nghiên cứu yếu tố chính sách dƣới góc độ quản lý, mà còn qua đó tìm hiểu, đƣa ra những gợi ý về sự thay đổi cơ bản trong chính các DNNVV để nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm tận dụng các cơ hội và giảm thiểu các thách thức có thể xảy ra. Đề tài hƣớng tới trả lời cho câu hỏi: Làm thế nào để phát triển DNNVV ở tỉnh Tuyên Quang dƣới góc độ quản lý? 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu * Mục đích nghiên cứu : Đƣa ra một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển DNNVV ở tỉnh Tuyên Quang dƣới góc độ quản lý * Nhiê ̣m vụ nghiên cứu : Để đa ̣t mu ̣c đích nghiên cƣ́u nói trên , nhiê ̣m vụ nghiên cứu đặt ra là: Thứ nhấ t : Nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về phát triển DNNVV dƣới góc độ quản lý. Thứ hai: Đánh giá thực trạng phát triển DNNVV ở Tuyên Quang dƣới góc độ quản lý. Thứ ba : Đƣa ra giải pháp nhằm phát triển DNNVV ở Tuyên Quang dƣới góc độ quản lý. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu: Dƣới góc đô ̣ quản lý kinh tế , đề tài xác định đối tƣợng nghiên cứu là vấn đề phát triển DNNVV ở tỉnh Tuyên Quang * Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nội dung: Luận văn chủ yếu nghiên cứu các hoạt động quản lý đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa đƣợc thực hiện bởi chính quyền cấp tỉnh, nhƣ nghiên cứu các chính sách, công cụ, hoạt động quản lý Nhà nƣớc để phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang trong thời gian qua. - Phạm vi thời gian: Luâ ̣n văn nghiên cƣ́u đố i tƣơ ̣ng trong thời gian qua 2 (chủ yếu tập trung vào 2 giai đoạn: Từ năm 2005 đến năm 2009 và giai đoạn từ năm 2010 đến nay); - Phạm vi không gian: Luận văn đƣợc thực hiện trên điạ bàn t ỉnh Tuyên Quang. 4. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo và phần kết luận, luận văn đƣợc trình bày trong 4 chƣơng : Chƣơng 1 : Những vấn đề chung về phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa Chƣơng 2 : Phƣơng pháp nghiên cứu Chƣơng 3 : Thực trạng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở tỉnh Tuyên Quang Chƣơng 4 : Một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Tuyên Quang. 3 Chƣơng 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu Vấ n đề phát triể n doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a đã đƣơ ̣c nhiề u nhà khoa học, lãnh đạo quản lý kinh tế cấp Trung ƣơng đến địa phƣơng và nhiều học giả trong cả nƣớc quan tâm nghiên cƣ́u dƣới nhiều góc độ và cách tiếp cận khác nhau, ví dụ nhƣ : * Luận văn thạc sĩ “Giải pháp tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trong khu vực kinh tế tư nhân của Việt Nam hiện nay” của Hà Thị Kim Thâu, năm 2004. Đề tài tập trung phân tích thực trạng về tác động của chính sách tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở khu vực kinh tế tƣ nhân, từ đó đề xuất một số giải pháp tài chính nhằm hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại khu vực kinh tế này. Luận văn đƣa ra các chính sách chung để hỗ trợ toàn diện đối với DNNVV và các giải pháp cụ thể về tài chính, bao gồm: Giải pháp về tín dụng; Giải pháp về huy động vốn; Giải pháp về thuế; Giải pháp về thị trƣờng. Ngoài ra tác giả còn đƣa ra một số giải pháp liên quan khác nhƣ: Giải pháp về đất đai; Giải pháp về đào tạo nguồn nhân lực; Giải pháp về duy trì sự ổn định kinh tế, kết hợp đồng bộ với việc thực hiện các công cụ quản lý vĩ mô khác. (Hà Thị Kim Thâu, 2004). * Luận văn thạc sĩ “Hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên phương diện mở rộng cung tín dụng” của Hoàng Đức Kiên Thế, năm 2007. Luận văn đã phân tích thực trạng của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong mối quan hệ với các tổ chức tín dụng để tìm hiểu tác động đến cung tín dụng cho loại hình doanh nghiệp này nhằm đƣa ra các giải pháp mở rộng cung tín 4 dụng, đáp ứng nhu cầu về vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Luận văn tập trung phân tích thực trạng các doanh nghiệp vừa và nhỏ thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc doanh trong mối liên hệ với tình hình tiếp cận vốn vay ngân hàng. Qua đó luận văn đề xuất hai nhóm giải pháp chủ yếu nhằm mở rộng cung tín dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên đại bàn là: Nhóm giải pháp tác động làm tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vừa và nhỏ; và nhóm giải pháp hỗ trợ. (Hoàng Đức Kiên Thế, 2007) * Luận văn thạc sĩ “Giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Vũ Thị Thanh Phương, năm 2008. Luận văn đánh giá tổng thể thực trạng và tình hình phát triển doanh nghiệp mà chủ yếu là đối tƣợng doanh nghiệp nhỏ và vừa trong thời gian từ năm 2000 đến 2008, đi đến nhận định về sự phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa mang nặng tính hình thức, phát triển bề rộng, không theo một định hƣớng phát triển quy hoạch tổng thể mà mang tính tự phát. Vai trò của nhà nƣớc và các cấp chƣa phát huy tốt và chƣa theo kịp yêu cầu thực tế nên công tác quản lý, định hƣớng, hỗ trợ còn hạn chế. Tình trạng thiếu vốn hoặc không có vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh là hiện tƣợng phổ biến của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bên cạnh đó, luận văn nghiên cứu bối cảnh kinh tế xã hội, những thách thức và xác định mục tiêu để phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ đó đƣa ra 3 giải pháp lớn nhằm phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam tài thời điểm nghiên cứu là: Giải pháp xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý; Giải pháp nâng cao năng lực và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa; Các giải pháp hỗ trợ nhƣ: Bảo hiểm trong trƣờng hợp doanh nghiệp nhỏ và vừa bị mất khả năng thanh toán; Phát triển chiến lƣợc khai thác thị trƣờng ngách; Phát triển công nghiệp phụ trợ và liên kết doanh nghiệp; Tạo lập môi trƣờng tâm lý xã hội đối với khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa. (Vũ Thị Thanh Phƣơng, 2008) 5 * Luận văn thạc sĩ “Giải pháp tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk từ nay đến năm 2015” của tác giả Trương Trung Triều, năm 2010. Luận văn đã phân tích đặc điểm về điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế xã hội và đặc điểm của doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk và phân tích thực trạng các nguồn tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh Đắk Lắk, tác giả đƣa ra một số giải pháp về tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2010 – 2015 nhƣ: Giải pháp hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa thông qua hình thức tín dụng; Giải pháp về thuế; Giải pháp huy động vốn qua thị trƣờng bất động sản; Thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ; Thành lập quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa; Thành lập các công ty cho thuê tài chính...; Bên cạnh đó tác giả dƣa ra một số điều kiện để thực hiện các giải pháp đó nhƣ: Duy trì sự ổn định kinh tế - xã hội của tỉnh; Đẩy mạnh cải cách hành chính; Thực hiện chính sách trợ giúp có trọng điểm; Hỗ trợ phát triển công nghệ thông tin; Xây dựng và phát triển văn hóa kinh doanh, khuyến khích khởi sự doanh nghiệp. (Trƣơng Trung Triề u, 2010) * Luận văn thạc sĩ “Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại tỉnh Gia Lai” của Trần Ngọc Nẫm, năm 2011. Luận văn đã nghiên cứu thực trạng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại tỉnh Gia Lai trong giai đoạn từ năm 2000 đến 2010 và đề ra giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại tỉnh Gia Lai đến năm 2020. Trên cơ sở quản điểm, định hƣớng và mục tiêu thuộc sơ chế, chính sách của Nhà nƣớc mang tầm vĩ mô để thực hiện nhằm tạo điều kiện giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Gia Lai tăng khả năng tích lũy, cũng nhƣ mở rộng khả năng huy động vốn từ bên ngoài. Luận văn đề cập đến từng nhóm giải pháp liên quan đến mỗi nội dung phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến các giải pháp nhằm mục tiêu phát triển 6 doanh nghiệp về số lƣợng nhƣ tạo môi trƣờng kinh tế - chính trị xã hội ổn định, cải cách thủ tục hành chính, tăng cƣờng quy hoạch, kế hoạch định hƣớng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận đất, mặt bằng sản xuất, tiếp cận các nguồn vốn tín dụng. Giải pháp phát triển về quy mô doanh nghiệp nhƣ: Tăng cƣờng cơ sở vật chất, đổi mới công nghệ, tăng cƣờng vốn đầu tƣ bằng các hình thức huy động, tăng cƣờng nguồn nhân lực. (Trầ n Ngo ̣c Nẫm, 2011). * Luận văn thạc sĩ “Giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn huyện Văn Giang tỉnh Hưng Yên” của tác giả Lý Thu Cúc, năm 2011. Luận văn tập trung phân tích thực trạng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn huyện Văn Giang tỉnh Hƣng Yên và từ đó nghiên cứu các giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại huyện Văn Giang trên phạm vi huyện và phạm vi doanh nghiệp nhƣ: Nhóm giải pháp tăng cƣờng các biện pháp đẩy mạnh phát triển kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng công nghiệp hóa – hiện đại hóa; Nhóm giải pháp về tạo dựng cơ chế chính sách thúc đẩy hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn huyện; Nhóm giải pháp tạo lập và mở rộng thị trƣờng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đối với giải pháp trong phạm vi doanh nghiệp, Luận văn hƣớng tới các nhóm giải pháp chủ yếu là: Nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ lãnh đạo trong các doanh nghiệp, phát triển công nghệ thông tin ứng dụng triệt để trong doanh nghiệp; Chú trọng, quan tâm đến vấn đề hỗ trợ tín dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa; Thành lập cơ quan chuyên trách quản lý nhà nƣớc đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn; Hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa về mọi mặt. Ngoài ra còn một số giải pháp về giảm rủi ro trong kinh doanh; xây dựng chiến lƣợc kinh doanh và mở rộng thị trƣờng mà các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần phải thực hiện và vận động thực hiện từ chính nội tại các doanh nghiệp. (Lý Thu Cúc, 2011). 7 * Luận văn thạc sĩ “Chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội”, tác giả Nguyễn Thị Minh Thùy, năm 2012. Đề tài nghiên cứu chuyên sâu dƣới góc độ chuyên ngành kinh tế chính trị về chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội trong một số ngành sản xuất giai đoạn 2000-2010. Đề tài đã đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu lực và hiệu quả của chính sách hỗ trợ đối mới công nghệ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội nhƣ: Đổi mới tƣ duy của những ngƣời làm chính sách trong việc nghiên cứu và ban hành các chính sách khả thi theo hƣớng tập trung và việc hỗ trợ cụ thể và trực tiếp để thúc đẩy các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội thực hiện đổi mới công nghệ; Đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức của cả ngƣời làm chính sách và nhà quản trị doanh nghiệp về yêu cầu cấp thiết phải thực hiện nhanh và hiệu quả các chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội; Nâng cao năng lực chuyên môn và đổi mới quy trình ban hành và thực thi chính sách; Thúc đẩy phát triển hơn nữa thị trƣờng khoa học công nghệ; Tăng cƣờng việc giám sát, khen thƣởng và kỷ luật trong quá trình thực thi chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội. (Nguyễn Thi ̣Minh Thùy, 2012). * Luận văn thạc sĩ “Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu”, Nguyễn Thị Hải Ninh, 2012. Luận văn hệ thống hóa về lý luận về tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu (đặc biệt là giai đoạn 2008 – 2009) đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ; Làm rõ thực trạng tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu đến doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam; Đƣa ra đƣợc các quan điểm và giải pháp nhằm phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam thời kỳ hậu khủng hoảng kinh tế toàn cầu, bao gồm ba nhóm giải pháp chính: Nhóm giải pháp thuộc về Chính phủ; Nhóm giải pháp thuộc về hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ; Nhóm giải pháp 8 thuộc về doanh nghiệp. (Nguyễn Thi Ha ̣ ̉ i Ninh, 2012). * Luận án tiến sĩ “Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế” của tác giả Phạm Văn Hồng, năm 2007. Luận án đánh giá thực trạng doanh nghiệp vừa và nhỏ và môi trƣờng thể chế phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Đề xuất quan điểm mới về các tiêu chí xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ thông qua quá trình nghiên cứu các vấn đề lý luận về phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ. Rút ra bài học cho Việt Nam từ việc tổng kết kinh nghiệm phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của một số nƣớc trên thế giới. Đề xuất một số giải pháp nhằm tiếp tục khuyến khích phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ có hiệu quả hơn trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, bao gồm các nhóm giải pháp chủ yếu là: Đẩy mạnh tuyên truyền, khơi dậy tinh thần kinh doanh của mọi ngƣời dân, đẩy mạnh thực hiện luật doanh nghiệp, cải cách hành chính theo hƣớng phục vụ doanh nghiệp, hoàn thiện chính sách tài chính tín dụng, chính sách thuế cho doanh nghiệp vừa và nhỏ; xây dựng chiến lƣợc đào tạo nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đẩy mạnh việc thực hiện luật về các hiệp hội, xã hội hóa những hoạt động mà Chính phủ không cần nắm giữ. Ngoài ra, luận án cũng đã đƣa ra một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển từ chính nội tại các doanh nghiệp, nhƣ giải pháp về chiến lƣợc kinh doanh, tìm kiếm thị trƣờng, nâng cao năng lực quản lý, hợp tác giữa các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đào tạo và đào tạo lại lao động, đổi mới công nghệ, đầu tƣ vào nghiên cứu và phát triển, tham gia ý kiến vào xây dựng chính sách. (Phạm Văn Hồng, 2007) * Các công trình nghiên cứu khác Công trình “Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, tiến sĩ Nguyễn Hữu Thắng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008. Cuốn sách phân tích những vấn đề lý 9 luận và thực trạng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, đề ra một số quan điểm và phƣơng hƣớng, các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Những giải pháp mà cuốn sách đƣa ra có 4 nội dung lớn, đó là: Nâng cao năng lực hoạt động của các doanh nghiệp; Sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của doanh nghiệp; Cải thiện môi trƣờng và điều kiện kinh doanh đối với doanh nghiệp; Phát triển các định chế hỗ trợ doanh nghiệp. (Nguyễn Hƣ̃u Thắ ng, 2008). Cuốn sách “Doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế”, 2006, Nxb Chính trị quốc gia, TS. Lê Xuân Bá, TS. Trần Kim Hào, TS. Nguyễn Hữu Thắng. Cuốn sách đề cập đến hội nhập kinh tế quốc tế là con đƣờng tất yếu của phát triển kinh tế; Các yêu cầu đặt ra đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam; Những tác động của hội nhập kinh tế quốc tế và cơ hội, thách thức đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam. Các tác giả đã trình bày khái niệm, đặc điểm, vai trò, đánh giá thực trạng, những khó khăn, hạn chế, nguyên nhân trở ngại đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa; Thể chế, chính sách, thị trƣờng dịch vụ phát triển kinh doanh và đánh giá môi trƣờng kinh doanh tổng thể của Việt Nam có tác động đến doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam. Qua đó các tác giả đề cập đến việc đổi mới nhận thức, quan điểm, một số giải pháp và định hƣớng nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam trong bối cảnh hiện nay. (Lê Xuân Bá và cô ̣ng sƣ̣, 2006). Qua tìm hiểu các công trình nghiên cứu trên, các tác giả đều đã khái quát hóa các nội dung cơ bản của doanh nghiệp nhỏ và vừa nhƣ: Khái niệm, đặc điểm và vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa trong quá trình phát triển kinh tế xã hội trong điều kiện hội nhập kinh tế thế giới; phân tích đánh giá các tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa; 10