Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Phát triển dịch vụ phi tín dụng tại ngân hàng tmcp đầu tư và phát triển việt nam...

Tài liệu Phát triển dịch vụ phi tín dụng tại ngân hàng tmcp đầu tư và phát triển việt nam – chi nhánh hà nội

.DOCX
118
71
66

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ NỘI CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG i LỜI CAM ĐOAN Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi thực hiện và không vi phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật. ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và nghiên cứu, tôi đã nhận được sự chỉ bảo tận tình của các thầy cô tại trường Đại học Kinh tế quốc dân - những người đã truyền thụ cho tôi kiến thức về mảng Tài chính – Ngân hàng để hôm nay, tôi có thể hoàn thành được luận văn của mình. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới TS Hà Huy Tuấn cùng toàn thể các thầy cô giáo trong Viện Ngân hàng Tài chính - Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã hết sức nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Tuy nhiên, luận văn chắc chắn không thể tránh khỏi những sai sót. Do vậy, rất mong các thầy cô tham gia đóng góp ý kiến để tôi tiếp tục hoàn thiện hơn nữa luận văn này. Trân trọng cảm ơn! Tác giả Đỗ Mạnh Long iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN............................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN................................................................................................................ii MỤC LỤC.....................................................................................................................iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT............................................................................v DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU.............................................................................vi TÓM TẮT LUẬN VĂN...............................................................................................vii PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.. .6 1.1. Tổng quan về dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại............................6 1.1.1. Khái niệm về dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại......................6 1.1.2. Đặc điểm của dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại.....................7 1.1.3. Phân loại các dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại.....................9 1.2. Phát triển dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại................................12 1.2.1. Khái niệm và vai trò phát triển dịch vụ phi tín dụng....................................12 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại………......................................................................................................17 1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại…………………………………………………………………………..21 1.3. Kinh nghiệm phát triển phát triển dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng nước ngoài và bài học cho BIDV – Chi nhánh Hà Nội....................................................................28 1.3.1. Kinh nghiệm từ một số ngân hàng nước ngoài.............................................28 1.3.2. Bài học kinh nghiệm đối với BIDV – Chi nhánh Hà Nội....................................30 iv CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ NỘI......................................................................................................................... 32 2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội……………............................................................................................................32 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội...................................................................................32 2.1.2. Mô hình tổ chức...............................................................................................34 2.1.3. Thực trạng hoạt động kinh doanh của BIDV – Chi nhánh Hà Nội …………... 35 2.2. Thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng của BIDV – Chi nhánh Hà Nội...........46 2.2.1. Thực trạng phát triển một số dịch vụ phi tín dụng chủ yếu của BIDV – Chi nhánh Hà Nội…………………...................................................................................46 2.2.2 Đo lường mức độ phát triển DVPTD qua các chỉ tiêu đánh giá.......................59 2.3. Đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội......................................................................69 2.3.1. Những kết quả đạt được...................................................................................69 2.3.2. Những hạn chế.................................................................................................74 2.3.3. Nguyên nhân....................................................................................................75 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ NỘI ....................................................................................................................................... 81 3.1. Căn cứ đề xuất giải pháp........................................................................................81 3.1.1. Định hướng phát triển Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam...............81 3.1.2. Định hướng phát triển của BIDV – Chi nhánh Hà Nội....................................81 3.2. Giải pháp phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội..............................................................................83 v 3.2.1. Giải pháp chung về phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV – Chi nhánh Hà Nội……………...........................................................................................................83 3.2.2. Giải pháp cụ thể về sự phát triển từng loại hình dịch vụ phi tín dụng......................90 3.3. Kiến nghị...............................................................................................................93 3.3.1. Đối với Ngân hàng nhà nước Việt Nam...........................................................93 3.3.2. Đối với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam..............................95 KẾT LUẬN................................................................................................................... 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Giải thích ATM Automatic Teller Machine - Máy rút tiền tự động Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam BIDV Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam DPRR Dự phòng rủi ro DNTN Doanh nghiệp tư nhân DV Dịch vụ DVNH Dịch vụ ngân hàng DVPTD Dịch vụ phi tín dụng DVTD Dịch vụ tín dụng ĐCTC Định chế tài chính HĐKD Hoạt động kinh doanh HĐV Huy động vốn KHCN Khách hàng cá nhân KHDN Khách hàng doanh nghiệp LN Lợi nhuận NHTM Ngân hàng thương mại NHNN Ngân hàng Nhà nước PGD Phòng giao dịch POS Point Of Sales - Điểm chấp nhận thẻ RRTD Rủi ro tín dụng SXKD Sản xuất kinh doanh TCTD Tổ chức tín dụng TCKT Tổ chức kinh tế TKTT Tài khoản thanh toán TMCP Thương mại cổ phần TSBĐ Tài sản bảo đảm VCB Ngân hàng thương mại Cổ phần Ngoại Thương Việt Nam VietinBank Ngân hàng thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam VND Việt Nam Đồng XNK Xuất nhập khẩu DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BI vii Sơ đồ 2.1 Mô hình tổ chức của BIDV Chi nhánh Hà Nội (năm 2018).............................34 Y Biểu đồ 2.1: Tình hình huy động vốn giai đoạn 2015 – 2018 của BIDV – Chi nhánh Hà Nội. . .39 Biểu đồ 2.2: Tốc độ tăng trưởng thu nhập từ dịch vụ phi tín dụng...................................62 Biểu đồ 2.3: Mức độ tăng trưởng số lượng máy ATM, POS tại BIDV Chi nhánh Hà Nội....65 Bảng 2.1. Tình hình huy động vốn tại BIDV – Chi nhánh Hà Nội giai đoạn 2015 – 2018 ....36 Bảng 2.2: Tình hình sử dụng vốn tại BIDV – Chi nhánh Hà Nội giai đoạn 2015 – 2018....40 Bảng 2.3: Thu ròng từ phí dịch vụ giai đoạn 2015 - 2018 của BIDV – Chi nhánh Hà Nội....42 Bảng 2.4: Kết quả kinh doanh của BIDV – Chi nhánh Hà Nội giai đoạn 2015 - 2018.....44 Bảng 2.5: Kết quả thanh toán trong nước của BIDV – Chi nhánh Hà Nội...............................46 Bảng 2.6: Kết quả thanh toán quốc tế...............................................................................51 Bảng 2.7: Kết quả thực hiện dịch vụ thẻ ngân hàng.........................................................53 Bảng 2.8: Kết quả hoạt động của dịch vụ kinh doanh ngoại tệ.........................................54 Bảng 2.9: Thu từ dịch vụ ngân hàng điện tử....................................................................56 Bảng 2.10: Thu phí dịch vụ ngân quc..............................................................................58 Bảng 2.11: Bảng tổng hợp thu nhập từ các dịch vụ phi tín dụng và tỷ trọng trong tổng thu nhập Chi nhánh................................................................................................................59 Bảng 2.12: Thu nhập từ các DVPTD chủ yếu..................................................................60 Bảng 2.13: Tỷ trọng thu nhập từ DVPTD của BIDV – Chi nhánh Hà Nội..............................61 Bảng 2.14: Thu nhập từ phi tín dụng tại một số chi nhánh BIDV trên cùng địa bàn........61 Bảng 2.15: Số lượng khách hàng sử dụng các dịch vụ phi tín dụng tại BIDV – Chi nhánh Hà Nội.............................................................................................................................. 63 Bảng 2.16: Số lượng DVPTD chủ yếu tại Chi nhánh.......................................................64 Bảng 2.17: Số lượng máy ATM và POS của Chi nhánh..................................................65 viii TÓM TẮT LUẬN VĂN Nội dung cơ bản của đề tài: “Phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội” bao gồm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về dịch vụ phi tín dụng và phát triển dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. Chương 3: Giải pháp phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. Trong thời gian qua, hệ thống NHTM ở nước ta không ngừng đổi mới và đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, có nhiều đóng góp vào sự nghiệp đổi mới kinh tế đất nước. Tuy nhiên hoạt động của các NHTM còn mang nhiều dấu ấn của loại hình ngân hàng cổ điển, tín dụng vẫn là hoạt động kinh doanh mang lại nguồn thu chủ yếu cho ngân hàng, trong khi đây là hoạt động tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguồn thu từ dịch vụ chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ. Phát triển dịch vụ phi tín dụng sẽ mang lại nguồn thu ổn định, an toàn hơn cho các NHTM, thực tế đã cho thấy, trong những giai đoạn mà hoạt động tín dụng khó khăn như sau thời kỳ khủng hoảng và suy thoái kinh tế, sự phát triển các dịch vụ phi tín dụng là cứu cánh cho nhiều NHTM. Dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội nhìn chung còn nhiều điểm chưa thực sự phát triển cả về bề rộng lẫn chiều sâu như: Số lượng các sản phẩm chưa đa dạng; các tính năng sản phẩm chưa đáp ứng đủ nhu cầu khách hàng; vẫn còn phụ thuộc nhiều vào một số dịch vụ chính. Những nhân tố này đang phần nào kìm hãm sự phát triển dịch vụ phi tín dụng tại chi nhánh. Chính vì lý do đó, làm thế nào để phát triển dịch vụ phi tín dụng đang là câu hỏi mang tính thời sự đối với chi nhánh và cần tìm ra giải pháp khắc phục triệt để. Chương 1 của luận văn này đã trình bày tổng quát một số vấn đề cơ bản của phát triển dịch vụ phi tín dụng tại NHTM nói chung, đưa ra các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của dịch vụ phi tín dụng và các nhân tố ảnh hưởng; nêu ra khung lý ix luận chính nhằm định hướng cho việc nghiên cứu thực trạng, tìm ra những điểm còn tồn tại và nguyên nhân của chúng trong quá trình phát triển dịch vụ phi tín dụng, từ đó đề xuất các giải pháp phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội trong chương 2 và chương 3. Chương 2 tập trung phân tích, đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội trong giai đoạn 2015 - 2018 dựa trên cơ sở những nội dung đã nêu trong chương 1. Bên cạnh đó, chương 2 cũng nêu rõ những thành tựu cũng như những hạn chế và nguyên nhân phát sinh của nó để làm cơ sở đưa ra giải pháp lên các cấp có thẩm quyền nhằm tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV Chi nhánh Hà Nội trong thời gian tới. Từ những lý luận có ở chương 1 và thực trạng ở chương 2, chương 3 đã khái quát định hướng phát triển của BIDV - Chi nhánh Hà Nội trong kinh doanh nói chung và phát triển dịch vụ phi tín dụng. BIDV Chi nhánh Hà Nội cần giải quyết được những hạn chế đã nêu ở chương 2 để đạt được mục tiêu phát triển đó. Tác giả đã nêu ra một số kiến nghị đi kèm giải pháp đối với BIDV và kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước nhằm giải quyết các hạn chế đồng thời phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Chi nhánh trong thời gian tới. * Đóng góp của luận văn: Hiện nay, tuy đã có một số công trình nghiên cứu về phát triển dịch vụ phi tín dụng; phát triển dịch vụ tại các ngân hàng thương mại Việt Nam nhưng các nghiên cứu này mới chỉ nghiên cứu về phát triển dịch vụ ngân hàng nói chung áp dụng cho tất cả các NHTM Việt Nam hoặc áp dụng cho một số Chi nhánh không thuộc hệ thống BIDV. Xuất phát từ thực trạng đó, luận văn chú trọng vào các vấn đề sau: - Lý luận chung về phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng thương mại. - Thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội, nêu ra những thành tựu và hạn chế và nguyên nhân của chúng. - Những kiến nghị cũng như các giải pháp thiết thực và khả thi nhằm phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội. x * Hạn chế của luận văn: Trên thực tế, luận văn chắc chắn không thể tránh khỏi những sai sót mặc dù tác giả đã có nhiều cố gắng. Một số điểm tồn tại của luận văn như: Nhu cầu và thị hiếu của khách hàng thay đổi liên tục theo thời gian do vậy việc nêu ra những lý luận chung đôi khi còn chưa thực sự bám sát thực tiễn; mẫu khảo sát khách hàng về sự phát triển của dịch vụ tín dụng cá nhân có chất lượng nội dung ở mức tương đối, khả năng thu thập thông tin báo cáo đôi lúc chưa phản ánh thực sự chính xác thực tế;... Chính vì vậy, để bài luận văn được hoàn thiện hơn, tác giả rất mong nhận được sự đóng góp của các nhà nghiên cứu. * Kết luận: Nhận thấy phát triển dịch vụ phi tín dụng là một trong những mục tiêu và định hướng của các NHTM nói chung và BIDV - Chi nhánh Hà Nội nói riêng, vì vậy, thông qua bài luận văn này, tác giả đã đạt được một số thành tựu cơ bản như sau: - Thứ nhất, khái quát những vấn đề cơ bản về dịch vụ phi tín dụng, phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng thương mại. - Thứ hai, nghiên cứu tổng quát về cơ cấu tổ chức và tình hình hoạt động kinh doanh của BIDV - Chi nhánh Hà Nội; phân tích thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội giai đoạn 2015 – 2018; qua đó, luận văn chỉ ra những ưu điểm và nhược điểm và nguyên nhân của chúng trong việc phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội. - Thứ ba, căn cứ vào tình hình thực tế của việc phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội, luận văn đã đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Chi nhánh. 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Năm 2007, đánh dấu cột mốc quan trọng đối với nền kinh tế đất nước, Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức thương mại thế giói (WTO). Hội nhập kinh tế mang lại cho đất nước rất nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Cùng với quá trình đổi mới, phát triển nền kinh tế là hoạt động ngân hàng Việt nam cũng ngày càng phát triển và hội nhập. Trong thời gian qua, hệ thống NHTM ở nước ta không ngừng đổi mới và đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, có nhiều đóng góp vào sự nghiệp đổi mới kinh tế đất nước. Tuy nhiên hoạt động của các NHTM còn mang nhiều dấu ấn của loại hình ngân hàng cổ điển, tín dụng vẫn là hoạt động kinh doanh mang lại nguồn thu chủ yếu cho ngân hàng, trong khi đây là hoạt động tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguồn thu từ dịch vụ chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ. Trong điều kiện thị trường ngày càng phức tạp, nền kinh tế chịu nhiều ảnh hưởng từ các biến động trên toàn thế giới, số lượng các TCTD còn lớn, không phù hợp với quy mô của nền kinh tế, khiến việc cho vay và quản lý khoản vay ngày càng rủi ro hơn. Vì vậy, việc các NHTM phải phát triển đa dạng hóa các loại hình dịch vụ ngân hàng đặc biệt là các dịch vụ phi tín dụng là xu thế tất yếu. Một trong những định hướng quan trọng về hoạt động trong 02 đề án cơ cấu lại hệ thống tổ chức tín dụng giai đoạn 2011- 2015 và giai đoạn 2016-2020 là Chuyển đổi mô hình kinh doanh của các NHTM theo hướng từ “độc canh tín dụng” sang mô hình đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ ngân hàng phi tín dụng. Phát triển dịch vụ phi tín dụng sẽ mang lại nguồn thu ổn định, an toàn hơn cho các NHTM, thực tế đã cho thấy, trong những giai đoạn mà hoạt động tín dụng khó khăn như sau thời kỳ khủng hoảng và suy thoái kinh tế, sự phát triển các dịch vụ phi tín dụng là cứu cánh cho nhiều NHTM. Bên cạnh lý do cần phải phát triển dịch vụ phi tín dụng từ chính bên trong ngân hàng, thì các khách hàng các khách hàng cũng có nhu cầu ngày càng cao và đòi hỏi nhiều hơn về tính tiện ích của các dịch vụ phi tín dụng. Nhu cầu sử dụng dịch vụ phi tín dụng của khách hàng có thể phát triển nhanh và vượt xa khả năng đáp ứng của các ngân hàng thương mại trong nước. Đó là nhu cầu về dịch vụ 2 thanh toán trong nước, bảo hiểm, các giao dịch cổ phiếu, các dịch vụ tư vấn đầu tư, những dịch vụ liên quan đến thanh toán không dùng tiền mặt, dịch vụ kiều hối, các hoạt động đầu tư - kinh doanh thông qua các công cụ tài chính phái sinh,… Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội, trực thuộc Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), là một trong những ngân hàng lớn nhất Việt Nam cả về vốn, tài sản, đội ngũ cán bộ nhân viên, mạng lưới hoạt động và số lượng khách hàng, đây là điều kiện thuận lợi cho ngân hàng phát triển các dịch vụ phi tín dụng. Là một trong những Chi nhánh lớn nhất hệ thống BIDV, Chi nhánh Hà Nội có những lợi thế nhất định về nền khách hàng sẵn có. Việc phụ thuộc vào một nhóm khách hàng lớn với những sản phẩm tín dụng truyền thống, khiến cho nguồn thu của Chi nhánh biến động rất mạnh trong khoảng thời gian từ năm 2010-2014. Trong 5 năm trở lại đây, nhờ chuyển dịch về hoạt động kinh doanh, đẩy mạnh phát triển dịch vụ phi tín dụng đã giúp Chi nhánh tạo được nguồn thu ổn định, an toàn; góp phần đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, từ đó thu hút và mở rộng đến nhiều đối tượng khách hàng. Chính vì vậy BIDV nói chung và BIDV – Chi nhánh Hà Nội nói riêng nhận thấy sự cần thiết phải phát triển dịch vụ phi tín dụng nhanh hơn nữa bằng chất lượng cũng như sự đa dạng về dịch vụ trước sự cạnh tranh của các ngân hàng thương mại khác và đặc biệt là trước khi các ngân hàng lớn của nước ngoài với công nghệ và dịch vụ hiện đại thâm nhập sâu vào thị trường Việt Nam Xuất phát từ những lý do trên, là cán bộ của BIDV– Chi nhánh Hà Nội qua thực tiễn công tác, nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển dịch vụ phi tín dụng tới sự phát triển của ngân hàng. Tôi đã chọn đề tài “Phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tổng quan về công trình nghiên cứu Trong những năm gần đây vấn đề phát triển dịch vụ phi tín dụng trong các NHTM Việt Nam ngày càng được quan tâm từ các cấp quản lý cũng như từ chính bản thân các NHTM và đã có nhiều bài viết, công trình khoa học đã được công bố, 3 đây là nguồn tư liệu quý giá cho việc nghiên cứu luận văn. Có thể kể đến một số nghiên cứu dưới đây: Giáo trình ngân hàng thương mại của Phan Thị Thu Hà, Nxb Thống kê, Hà Nội hay cuốn Nghiệp vụ ngân hàng hiện đại của Nguyễn Minh Kiều, Nxb Thống kê, Hà nội. Các tác giả đã đưa ra những khái niệm cơ bản về hoạt động của NHTM, đã làm rõ bản chất, đặc điểm, các loại hình dịch vụ của NHTM. Các giáo trình đã giúp hình thành một khung lý thuyết về vấn đề mà luận văn đang quan tâm. Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là những kiến thức mang tính lý thuyết chưa phản ánh được thực tế cũng như chưa đi vào vấn đề cụ thể mà luận văn cần giải quyết. Hiện nay cho vay vẫn là mảng hoạt động chính tại các ngân hàng Việt Nam, trong khi xu hướng của các ngân hàng trên thế giới hiện nay là lợi nhuận dựa chủ yếu vào các hoạt động dịch vụ. Một hai năm trở lại đây, không ít ngân hàng trong nước đã mạnh mẽ cải cách, nâng cấp và mở rộng hợp tác về dịch vụ thanh toán, dịch vụ ngân hàng điện tử, phát hành thẻ, lắp đặt máy POS, máy ATM… nhưng lợi nhuận thu được mới dừng ở mức khiêm tốn. Tuy đã có một số công trình nghiên cứu về phát triển dịch vụ phi tín dụng; phát triển dịch vụ tại các ngân hàng thương mại Việt Nam như: Luận văn tiến sĩ “Phát triển dịch vụ phi tín dụng của các ngân hàng thương mại nhà nước Việt Nam”, tác giả Phan Thị Linh; Luận văn tiến sĩ “Phát triển dịch vụ phi tín dụng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam”, tác giả Phạm Anh Thủy mà tác giả được biết. Nhưng các nghiên cứu này mới chỉ nghiên cứu về phát triển dịch vụ ngân hàng nói chung áp dụng cho tất cả các NHTM Việt Nam hoặc áp dụng cho một số Chi nhánh không thuộc hệ thống BIDV. Chưa có một công trình nào đi sâu nghiên cứu về phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV – Chi nhánh Hà Nội để thấy được những thế mạnh cũng như những hạn chế trong việc phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Chi nhánh. Do đó rất cần phải có công trình nghiên cứu sâu nghiên cứu về phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV – Chi nhánh Hà Nội, nên việc phiên cứu đề tài “Phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội” là cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn 3. Mục tiêu nghiên cứu: 4 Mục đích nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hà Nội, nhằm phát triển hơn nữa các dịch vụ phi tín dụng tại Chi nhánh cũng như góp phần vào sự phát triển an toàn và bền vững của Chi nhánh trong bối cảnh hiện nay. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Hệ thống hóa một số vấn đề lý thuyết về dịch vụ phi tín dụng và phát triển dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại. - Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV Chi nhánh Hà Nội. - Đề xuất giải pháp phát triển dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiêm cứu: - Đối tượng nghiên cứu: Sự phát triển của dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng thương mại. - Phạm vi nghiên cứu: + Thời gian nghiên cứu: Giai đoạn 2015 -2018. + Không gian nghiên cứu: Tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hà Nội. 5. Phương pháp nghiên cứu: Trong luận văn này tác giả sử dụng phương pháp phân tích, so sánh, quy nạp, tổng hợp, logic, duy vật biện chứng, so sánh giữa lý thuyết và thực tế, thu thập cả nguồn thông tin sơ cấp và thông tin thứ cấp, kết hợp nghiên cứu định tính và định lượng cùng tham khảo các tài liệu để thực hiện nghiên cứu. Tác giả đã tổng hợp thông tin từ các báo cáo thống kê trong ngân hàng, đặc biệt là các bảng tổng kết hoạt động kinh doanh, bảng cân đối kế toán của ngân hàng qua các năm để tổng hợp, so sánh, thống kê, phân tích,... để có được những kết quả mong muốn phục vụ cho việc đánh giá thực trạng từ đó tìm ra nguyên nhân nhằm đưa ra giải pháp để phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng. Các nguồn dữ liệu cần thu thập: 5 - Nguồn thông tin thứ cấp: Bảng cân đối kế toán, Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV - Chi nhánh Hà Nội từ năm 2015 – 2018; Kết quả hoạt động kinh của một số Chi nhánh khác trên cùng địa bàn. - Nguồn thông tin sơ cấp: Phỏng vấn Giám đốc, Phó Giám đốc, Trưởng phòng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội. - Thực hiện khảo sát thông qua việc phát phiếu điều tra khảo sát đối với 150 khách hàng đang sử dụng dịch vụ phi tín dụng tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội nhằm đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển DVPTD. Nội dung khảo sát nhằm biết được đánh giá của khách hàng đối với một số yếu tố tác động đến sự phát triển DVPTD bao gồm: Uy tín thương hiệu, Khả năng cạnh tranh, Mức độ hài lòng của khách hàng. Từ 150 phiếu khảo sát phát ra, số phiếu thu về hợp lệ là 150 phiếu, kết quả khảo sát được tổng hợp và phân tích đánh giá thực trạng các yếu tố đó tại BIDV - Chi nhánh Hà Nội. Các nguồn dữ liệu sẽ được trích dẫn trực tiếp trong luận văn và được ghi chú chi tiết trong phần tài liệu tham khảo 6. Kết cấu luận văn: Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, tài liệu tham khảo và các phụ lục, nội dung chính của luận văn được bố cục thành 3 Chương với các nội dung như sau: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về dịch vụ phi tín dụng và phát triển dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội Chương 3: Giải pháp phát triển dịch vụ phi tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 6 1.1. Tổng quan về dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái niệm về dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại là một loại hình doanh nghiệp đặc biệt kinh doanh trong lĩnh vực tài chính – tiền tệ. Ngân hàng thương mại cung cấp đa dạng các dịch vụ tài chính nhằm thỏa mãn tối đa nhu cầu về sản phẩm dịch vụ của xã hội. Cụ thể hơn, theo Điều 4, Luật tổ chức tín dụng (2010), “Hoạt động ngân hàng là việc kinh doanh, cung ứng thường xuyên một hoặc mốt số các nghiệp vụ sau đây: nhận tiền gửi; cấp tín dụng; cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản.” và “Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận”. Tuy nhiên, trong Luật tổ chức tín dụng (2010) không nói đến định nghĩa về dịch vụ ngân hàng. Khai niệm dịch vụ ngân hàng nói chung và dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thương mại nói riêng, cũng chưa được định nghĩa một cách rõ ràng và cụ thể trong các từ điển về kinh tế - tài chính. Dù vậy, có thể nhận nhận biết dịch vụ phi tín dụng của ngân hàng thuơng mại qua các yếu tố sau: Thứ nhất: khi khách hàng thực hiện giao dịch với ngân hàng thì ngân hàng không cần sử dụng đến nguồn vốn để thực hiện giao dịch. Thứ hai: khi khách hàng giao dịch với ngân hàng thì khách hàng phải trả một khoản phí khi ngân hàng thực hiện cung ứng dịch vụ cho khách hàng. Thu nhập của ngân hàng lúc này được thực hiện dưới dạng thu phí chứ không phải dưới dạng thu lãi và trả lãi như trong hoạt động huy động vốn và cho vay. Từ những phân tích trên, tác giả đưa ra khái nhiệm về dịch vụ phi tín dụng tại các NHTM như sau: “Dịch vụ phi tín dụng là dịch vụ mà ngân hàng thương mại cung ứng để đáp ứng nhu cầu quản lý về tài chính, tiền tệ của khách hàng nhằm đem lại thu nhập cho ngân hàng thông qua các khoản phí thu được từ khách hàng, không bao gồm hoạt động cấp tín dụng và huy động vốn.” 7 1.1.2. Đặc điểm của dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại 1.1.2.1. Thuộc tính chung của dịch vụ ngân hàng thương mại Cho dù chưa có một khái niệm mang tính thống nhất trên phạm vi toàn cầu nhưng nhìn chung dịch vụ ngân hàng thương mại hàm chứa những thuộc tính cơ bản sau: Thứ nhất: Quá trình cung ứng DV và tiêu dùng dịch vụ diễn ra đồng thời Quá trình cung ứng và tiêu dùng DVNH được diễn ra đồng thời, và có sự tham gia trực tiếp của khách hàng vào quá trình cung ứng dịch vụ. Mỗi dịch vụ tuân theo một quy trình nhất định không thể chia cắt được thành các loại dịch vụ khác nhau như quy trình thẩm định, quy trình cho vay… Điều này làm cho DVNH không có dịch vụ dở dang, dịch vụ tồn kho mà được cung cấp trực tiếp cho khách hàng khi khách hàng có nhu cầu. Vì vậy để tạo dựng, duy trì và phát triển các mối quan hệ với khách hàng các NH phải nâng cao chất lượng dịch vụ cung ứng phát triển hoạt động chăm sóc khách hàng trong đội ngũ nhân viên NH và hiện đại hóa hệ thống cung ứng tạo tính đặc biệt của hoạt động dịch vụ này. Thứ hai: Tính không ổn định và khó xác định Chất lượng dịch vụ mang tính không đồng nhất. Dịch vụ gắn chặt với người cung cấp dịch vụ. Chất lượng phụ thuộc chặt chẽ vào người thực hiện dịch vụ (trình độ, kc năng…). Hơn nữa kể cả cùng một cá nhân cung ứng dịch vụ thì chất lượng dịch vụ đôi khi cũng thay đổi theo thời gian. Thứ ba: Tính không lưu giữ được Các DVNH của NHTM mang tính vô hình, nên không thể lưu kho được. Trong khi đó nhu cầu sử dụng của khách hàng có sự biến đổi theo từng thời điểm, song các NH cũng không thể sản xuất sẵn rồi đem cất trữ. Ví dụ, dịch vụ thanh toán và chuyển tiền tại thời điểm cuối năm là rất lớn nhưng các NH phải tăng cường phương tiện và nguồn nhân lực để đảm bảo thực hiện các giao dịch được thông suốt và hiệu quả. Chính vì vậy chi phí DVNH tương đối cao. Thứ tư: Dịch vụ mang tính vô hình Đây chính là đặc điểm chính để phân biệt DVNH với các dịch vụ của các ngành sản xuất vật chất khác trong nền kinh tế. DVNH không thể nhìn thấy được, 8 cảm nhận được, nghe được trước khi mua chúng như các dịch vụ khác vẫn được cung cấp. Khách hàng khi đến với NH không thể nhìn thấy số tiền của mình được chuyển đi như thế nào, được bảo quản ra sao? Do vậy, hoạt động của NH phải hướng vào việc cũng cố và tạo ra lòng tin đối với khách hàng khi sử dụng dịch vụ đối với khách hàng bằng cách tăng tính hữu hình của dịch vụ, nâng cao chất lượng dịch vụ cung cấp, quảng cáo tăng hình ảnh của NH, uy tín, tạo điều kiện để khách hàng tham gia vào hoạt động tuyên truyền cho NH. 1.1.2.2. Đặc trưng của dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại Bên cạnh những đặc điểm chung, DVPTD còn có những đặc trưng riêng sau: Thứ nhất: Ngoài việc đầu tư nguồn vốn ban đầu để trang bị cơ sở hạ tầng, nền tảng công nghệ và đầu tư nguồn nhân lực. Khi thực hiện giao dịch DVPTD, các NHTM không phải sử dụng đến nguồn vốn hoặc có phải sử dụng thì cũng sử dụng không nhiều nguồn vốn của mình để thực hiện nghĩa vụ ngay khi giao kết hợp đồng. Và đây là một trong những lợi thế mà NH nên khai thác để phát triển các loại hình DVPTD. Thứ hai: Các DVPTD có khả năng mang lại lợi nhuận cao cho NHTM bởi chi phí giao dịch mà NH phải bỏ ra thường thấp, mà chủ yếu tận dụng vào cơ sở hạ tầng công nghệ đã được đầu tư trước đó. Đây được coi là một lĩnh vực kinh doanh hiệu quả, thu hút các NHTM hiện đại trên thế giới. Thứ ba: DVPTD của NHTM mang tính an toàn cao, rủi ro thấp. Vì thế mở rộng DVPTD sẽ giúp cho NHTM hạn chế được những rủi ro như rủi ro lãi suất, đặc biệt là rủi ro tín dụng. Thứ tư: Các DVPTD của NH có tính hỗ trợ cao và liên kết chặt chẽ với nhau. Các DV luôn đòi hỏi đi kèm với nhau, sự tồn tại và phát triển của DV này gắn liền với các dịch vụ khác. Do đó, DVPTD của NH đòi hỏi sự phát triển đồng bộ. Thứ năm: DVPTD vô cùng đa dạng, phong phú và không ngừng phát triển. Hiện nay có rất nhiều loại hình DVPTD và với mỗi loại hình DV, các NH đều đa dạng các loại hình cung cấp. Thứ sáu: Có nhiều loại DVPTD ra đời và phát triển với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. Khách hàng không cần đến NH mà có thể ngồi tại nhà để thực hiện
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan