Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1
Häc viÖn ng©n hµng
Lêi më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Ng©n hµng lµ huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ, liªn tôc ph¶i cËp nhËt kiÕn thøc
míi, th«ng tin míi ®Ó ho¹t ®én g tèt h¬n, tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu kh¸ch hµng,
tõ ®ã thùc hiÖn môc tiªu lîi nhuËn vµ c¸c môc tiªu kinh tÕ-x· héi.
Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, víi sù nç lùc ra nhËp WTO, ViÖt
Nam sÏ ph¶i më cöa thÞ trêng tµi chÝnh nãi chung vµ thÞ trêng dÞch vô ng©n hµng
sÏ trë thµnh lÜnh vùc c¹nh tranh gay g¾t. C¸c ng©n hµng ViÖt Nam sÏ ph¶i c¶i
c¸ch ho¹t ®éng ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
Trong c«ng cuéc c¶i c¸ch ®ã, c¸c NHTMQD vµ NHNTVN ®ang nç lùc
hoµn thµnh ®Ò ¸n t¸i c¬ cÊu vµ thùc hiÖn hµng lo¹t c¸c dù ¸n hiÖn ®¹i ho¸, híng
tíi ho¹t ®éng lµnh m¹nh, an toµn, hiÖu qu¶, thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng
-c¬ së ®Ó ng©n hµng tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
Nh÷ng kh¸ch hµng ngay tõ buæi s¬ khai vµ lµ bé phËn kh¸ch hµng kh«ng
thÓ thiÕu cña ng©n hµng lµ nh÷ng kh¸ch hµng c¸ nh©n. DÞch vô ng©n hµng c¸
nh©n t¹i ViÖt nam nãi chung, t¹i NHNT nãi riªng hiÖn cha ph¸t triÓn t¬ng xøng
víi tiÒm n¨ng-khi thÞ trêng nµy ®îc ®¸nh gi¸ lµ sÏ “nãng lªn” trong thêi gian tíi,
vµ ®©y lµ bé phËn thÞ trêng ®îc c¸c ng©n hµng níc ngoµi rÊt quan t©m.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, NHNTVN x¸c ®Þnh gi÷ v÷ng vÞ trÝ dÉn ®Çu.Víi
dù ¸n Ng©n hµng b¸n lÎ, chiÕm lÜnh thÞ trêng dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n ®Çy tiÒm
n¨ng nhng míi mÎ trong giai ®o¹n ng¾n nhÊt ®îc coi lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña
NHNTVN trong thêi gian tíi. §Ó ®¹t môc tiªu trªn, con ®êng duy nhÊt lµ t×m ra
nh÷ng tån t¹i, víng m¾c tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn s¶n phÈm
dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n hiÖn cã vµ më réng ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm dÞch vô
nµy ®Ó t¹o bíc ®ét ph¸ giµnh thÕ chñ ®éng.
XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ trªn, nªn em chän ®Ò tµi “Ph¸t triÓn dÞch vô ng©n
hµng c¸ nh©n t¹i NHNTVN, thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p” ®Ó nghiªn cøu.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
2
Häc viÖn ng©n hµng
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
- Nghiªn cøu hÖ thèng ho¸ nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô cña NHTM.
- Nghiªn cøu dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n díi gãc ®é: kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm,
kªnh ph©n phèi, vai trß vµ c¸c yÕu tè t¸c ®éng.
- Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña viÖc ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng c¸
nh©n t¹i NHNTHN trong thêi gian qua.
- §Ò xuÊt gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng c¸
nh©n t¹i NHNTVN.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
Kho¸ luËn tËp trung vµo mét sè néi dung c¬ b¶n sau: C¬ së liªn quan ®Õn
dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n vµ thùc tr¹ng ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n t¹i
NHNTVN.
- 4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn, theo truyÒn thèng, kho¸ luËn sö dông tæng hîp
ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö, kÕt hîp chÆt chÏ viÖc nghiªn
cøu lý luËn víi thùc tiÔn, kÕt hîp sö dông c¸c ph¬ng ph¸p thèng kª, ph©n tÝch so
s¸nh, ®èi chiÕu vµ c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c cña khoa häc qu¶n lý Kinh tÕ-tµi chÝnh.
5. Bè côc cña kho¸ luËn
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, kho¸ luËn ®îc
chia lµm 3 phÇn chÝnh:
Ch¬ng I
:Ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n-nh÷ng vÊn ®Ò
mang tÝnh lý luËn
Ch¬ng II
NHNTVN.
:Thùc tr¹ng ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n t¹i
Ch¬ngIII
t¹i NHNTVN.
:Nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n
Ch¬ng I
Ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n
Nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh lý luËn
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
3
Häc viÖn ng©n hµng
1.1. NHTM vµ c¸c dÞch vô chñ yÕu cña NHTM.
1.1.1. Kh¸i niÖm ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp l©u ®êi nhÊt.
ThuËt ng÷ “ng©n hµng” ®· cã tõ rÊt l©u, b¾t nguån tõ thuËt ng÷ “Trapiza”-Hy L¹p
vµ “Banco” - ý. HÇu hÕt c¸c ng©n hµng ®Çu tiªn ®Òu xuÊt hiÖn ë Hy L¹p tõ h¬n
2000 n¨m vÒ tríc. Sau ®ã c«ng nghiÖp ng©n hµng lan réng tõ nÒn v¨n minh Hy
L¹p cæ ®¹i vµ La M· sang nÒn v¨n minh B¾c ¢u vµ T©y ¢u. Sù ph¸t triÓn cña con
®êng th¬ng m¹i xuyªn lôc ®Þa míi vµ nh÷ng ph¸t triÓn cña ngµnh hµng h¶i vµo
c¸c thÕ kû 15, 16 ®· chuyÓn dÇn trung t©m th¬ng m¹i thÕ giíi tõ §Þa Trung H¶i
sang Ch©u ©u vµ quÇn ®¶o Anh, n¬i Ng©n hµng trë thµnh ngµnh c«ng nghiÖp
hµng ®Çu.
Khi c¸c thuéc ®Þa ®îc thiÕt lËp ë B¾c Mü, ho¹t ®éng NH ë cùu thÕ giíi
chuyÓn sang t©n thÕ giíi (Ch©u Mü).
Tõ gi÷a thÕ kû 19 lµ sù ra ®êi c¸c ng©n hµng ë c¸c níc phong kiÕn, thuéc
®Þa, nöa thuéc ®Þa.
MÆc dï chØ cã mét biªn giíi rÊt máng manh gi÷a NHTM víi c¸c ng©n
hµng trung gian kh¸c, ngêi ta vÉn thÝch t¸ch NHTM ra mét nhãm riªng víi
nh÷ng lý do ®Æc biÖt cña nã.
Kh¸i niÖm NHTM
Cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng: NHTM lµ lµ lo¹i h×nh ng©n hµng ho¹t ®éng v×
môc ®Ých lîi nhuËn th«ng qua viÖc kinh doanh c¸c kho¶n vèn ng¾n h¹n lµ chñ
yÕu. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng cña NHTM ®ang ngµy cµng thay ®æi do viÖc më réng
c¸c dÞch vô, ®a n¨ng ho¸ trong ho¹t ®éng cña NHTM. NÕu xem xÐt c¸c tæ chøc
nµy trªn ph¬ng diÖn nh÷ng dÞch vô mµ nã cung cÊp, t¸c gi¶ Peter S. Rose trong
cuèn “Qu¶n trÞ ng©n hµng th¬ng m¹i” ®Þnh nghÜa: “Ng©n hµng lµ lo¹i h×nh tæ
chøc tµi chÝnh cung cÊp mét danh môc c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt- ®Æc
biÖt lµ tÝn dông, tiÕt kiÖm vµ dÞch vô thanh to¸n- vµ thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng
tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt kú mét tæ chøc kinh doanh nµo trong nÒn kinh tÕ ”.
LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông cña ViÖt Nam nªu râ: NHTM ®îc coi lµ mét
lo¹i h×nh ng©n hµng ®îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c ho¹t
®éng kh¸c cã liªn quan. Ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ
dÞch vô ng©n hµng víi néi dung thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi, sö dông sè tiÒn nµy
®Ó cÊp tÝn dông vµ cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n.
Tõ ®ã cã thÓ ®Þnh nghÜa: NHTM lµ mét lo¹i h×nh ng©n hµng ho¹t ®éng v×
môc ®Ých lîi nhuËn th«ng qua viÖc kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng víi
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
4
Häc viÖn ng©n hµng
néi dung thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi, cÊp tÝn dông, thanh to¸n vµ c¸c dÞch vô
tµi chÝnh kh¸c.
1.1.1.Vai trß cña ng©n hµng th¬ng m¹i ..
Tõ khi xuÊt hiÖn ®Õn nay NH vÉn lµ mét trong nh÷ng tæ chøc tµi chÝnh cã
vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung vµ víi tõng céng ®ång ®Þa ph ¬ng
nãi riªng.
Ng©n hµng thu¬ng m¹i- trung gian tµi chÝnh.
§èi víi mét nÒn kinh tÕ, xÐt tæng thÓ lu«n tån t¹i mét ®¼ng thøc: TiÕt kiÖm
= ®Çu t. §¼ng thøc nµy kh«ng c©n b»ng trong tõng khu vùc tµi chÝnh cô thÓ, nªn
cã thÆng d hoÆc th©m hôt vèn.
Ng©n hµng cã vai trß huy ®éng mäi nguån tiÒn nhµn rçi tõ c¸c thµnh viªn
trong x· héi: c¸c c¸ nh©n, hé gia ®×nh, tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi.
Tõ nh÷ng kho¶n tiÒn huy ®éng rÊt ®a d¹ng vÒ kú h¹n, sè lîng, NHTM
chuyÓn ho¸ c¸c kho¶n tiÒn nµy vÒ thêi gian, sè lîng ®¸p øng nhu cÇu vèn mäi
mÆt cña nÒn kinh tÕ: tõ nhu cÇu vèn ng¾n h¹n ®Õn nhu cÇu vèn trung dµi h¹n,
nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh hay tiªu dïng cña doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n.
Lµ trung gian tµi chÝnh, NHTM gióp cho c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ sö
dông mét c¸ch tèt nhÊt nguån vèn, ®¸p øng nhu cÇu cña hä ®ång thêi gãp phÇn
lu©n chuyÓn vèn hiÖu qu¶, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.
NHTM- trung t©m vËn hµnh hiÖu qu¶ hÖ thèng thanh to¸n.
Thanh to¸n lµ mét h×nh thøc trao ®æi gi¸ trÞ xuÊt hiÖn cïng lóc víi sù h×nh
thµnh ®êi sèng kinh tÕ-x· héi. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c ph¬ng tiÖn thanh
to¸n, c¸c h×nh thøc thanh to¸n còng ngµy cµng ph¸t triÓn, trong ®ã tû lÖ thanh
to¸n qua ng©n hµng ngµy cµng cao, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c níc ph¸t triÓn.
Thanh to¸n qua ng©n hµng cã hai h×nh thøc: thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt vµ
thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Ng©n hµng thay mÆt kh¸ch hµng thùc hiÖn thanh
to¸n th«ng qua c¸c c«ng cô lu th«ng tÝn dông vµ ®éc quyÒn qu¶n lý c¸c céng cô
®ã (SÐc, thÎ, giÊy chuyÓn ng©n, lÖnh chuyÓn tiÒn …) ®ång thêi qu¶n lý m¹ng l íi
thanh to¸n ®iÖn tö, hÖ thèng thanh to¸n bï trõ, hÖ thèng tµi kho¶n…
Tû lÖ thanh to¸n qua ng©n hµng chiÕm tû täng ngµy cµng cao, ®Æc biÖt
h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®· gãp phÇn gi¶m chi phÝ lu th«ng x·
héi nh in, chuyÓn, b¶o qu¶n tiÒn; t¨ng tèc ®é lu th«ng tiÒn theo l·nh thæ; qu¶n lý
®îc thu nhËp, chi phÝ cña doanh nghiÖp, c¸ nh©n.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
5
Häc viÖn ng©n hµng
NHTM gãp phÇn t¨ng cêng thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi vµ ®Èy m¹nh
®Çu t ra níc ngoµi.
M«i trêng tµi chÝnh lµ vÊn ®Ò mµ c¸c nhµ ®Çu t quan t©m. NHTM lµ huyÕt
m¹ch cña nÒn kinh tÕ, cã vai trß quan träng víi thÞ trêng tµi chÝnh, cã thÓ gãp
phÇn ph¸t triÓn hoÆc k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Khi c¸c dÞch vô ng©n hµng tµi
chÝnh ph¸t triÓn t¹o c¬ së h¹ tÇng tµi chÝnh tèt, cã kh¶ n¨ng thu hót vèn hoÆc ®Èy
m¹nh ®Çu t ra níc ngoµi. C¸c dÞch vô NHTM cã thÓ cung cÊp nh: t vÊn, thuª tµi
chÝnh, b¶o l·nh, ®¹i lý…
NHTM gãp phÇn thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
NHTW lµ c¬ quan ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, víi c¸c c«ng cô nh l·i
suÊt, dù tr÷ b¾t buéc, chiÕt khÊu, thÞ trêng më, h¹n møc tÝn dông…NHTM chÞu
sù t¸c ®éng trùc tiÕp cña nh÷ng c«ng cô trªn ®ång thêi lµ cÇu nèi trong viÖc
chuyÓn tiÕp c¸c t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Õn lÜnh vùc phi ng©n hµng vµ
®Õn nÒn kinh tÕ.
§Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô nµy, NHTM ph¶i thùc hiÖn tèt viÖc cung cÊp
c¸c dÞch vô ng©n hµng-lÜnh vùc ®ang ngµy cµng ®îc ®æi míi cho phï hîp víi xu
thÕ thÞ trêng: toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C¸c ng©n hµng hiÖn ®ang
chó träng ®a d¹ng ho¸ dÞch vô ®i ®«i víi n©ng cao chÊt lîng dÞch vô, v× thÕ danh
môc dÞch vô ngµy cµng phong phó víi chÊt luîng cao.
1.1.3. C¸c dÞch vô chñ yÕu cña NHTM.
1.1.3.1. Kh¸i niÖm dÞch vô ng©n hµng.
DÞch vô ng©n hµng, theo WTO lµ bé phËn cÊu thµnh cña dÞch vô tµi chÝnh,
®îc ®Æt trong néi hµm cña dÞch vô tµi chÝnh.
§Ó hiÓu dÞch vô ng©n hµng, tríc hÕt t×m hiÓu kh¸i niÖm dÞch vô vµ dÞch vô
tµi chÝnh.
Theo quan ®iÓm cña Phillip Kotler th× “DÞch vô lµ mäi biÖn ph¸p hay lîi
Ých mµ mét bªn cã thÓ cung cÊp cho bªn kia vµ chñ yÕu lµ kh«ng sê thÊy ®îc vµ
kh«ng dÉn ®Õn sù chiÕm ®o¹t mét c¸i g× ®ã. ViÖc thùc hiÖn cã thÓ cã vµ còng cã
thÓ kh«ng liªn quan ®Õn hµng ho¸ díi d¹ng vËt chÊt cña nã.” [ 28 - tr. 478]
Quan ®iÓm Marketting dÞch vô th× cho r»ng “DÞch vô lµ mét lo¹i s¶n
phÈm ®Æc biÖt ®îc cung øng cho kh¸ch hµng môc tiªu mµ khi mua hoÆc khi nhËn
ngêi ta kh«ng thÓ nh×n thÊy chóng”.
Nh vËy, cã thÓ hiÓu dÞch vô lµ ho¹t ®éng kinh tÕ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm v«
h×nh, ®ãng gãp trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo viÖc tho¶ m·n nhu cÇu cña con ngêi,
thêng kh«ng thÓ chuyÓn nhîng ®îc do ®ã kh«ng thÓ ®Çu c¬ ®îc.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
6
Häc viÖn ng©n hµng
DÞch vô tµi chÝnh, theo Tæ chøc Th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), lµ bÊt kú dÞch
vô nµo cã tÝnh chÊt tµi chÝnh ®îc cung cÊp bëi nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh.
DÞch vô tµi chÝnh bao gåm dÞch vô b¶o hiÓm, dÞch vô ng©n hµng, dÞch vô chøng
kho¸n vµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c. VËy dÞch vô ng©n hµng còng lµ mét lo¹i
h×nh dÞch vô tµi chÝnh.
HiÖn nay cha cã mét kh¸i niÖm thèng nhÊt vÒ dÞch vô ng©n
hµng.WTO còng chØ ®a ra mét danh môc c¸c dÞch vô mµ NHTM cung cÊp, kh«ng
cã ®Þnh nghÜa cô thÓ vÒ dÞch vô ng©n hµng.
ë níc ta lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng ®îc LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông quy
®Þnh, nhng kh«ng cã ®Þnh nghÜa vµ gi¶i thÝch. Côm tõ “ho¹t ®éng kinh doanh
tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng” ® îc bao hµm c¶ ba néi dung: nhËn tiÒn göi, cÊp tÝn
dông, cung øng dÞch vô thanh to¸n, t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 7 ®iÒu 20. Tuy nhiªn
®©u lµ kinh doanh tiÒn tÖ vµ ®©u lµ dÞch vô ng©n hµng th× cha ph©n ®Þnh râ rµng.
ë níc ta nhiÒu ý kiÕn cho r»ng dÞch vô ng©n hµng kh«ng bao gåm c¸c
nghiÖp vô liªn quan ®Õn kinh doanh tiÒn tÖ nh mét trung gian tµi chÝnh cña ng©n hµng.
Tuy nhiªn, quan niÖm vÒ dÞch vô ng©n hµng ®ang ngµy cµng thay ®æi cho
phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, ®Æc biÖt phï hîp víi quy ®Þnh cña WTO vµ hiÖp
®Þnh song ph¬ng ViÖt-Mü.
ë hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi, c¸c nghiÖp vô cña NHTM ®Òu ®îc gäi lµ
dÞch vô ng©n hµng hoÆc lµ c¬ së, ®iÒu kiÖn ®Ó më réng, ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng.
Cã thÓ ®Þnh nghÜa dÞch vô ng©n hµng: DÞch vô ng©n hµng lµ s¶n phÈm lao
®éng cña ngµnh ng©n hµng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c uû nhiÖm cña kh¸ch
hµng, mang ®Çy ®ñ c¸c ®Æc ®iÓm cña dÞch vô tµi chÝnh.
Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, dÞch vô ng©n hµng ngµy cµng ®a d¹ng. C¸c
ng©n hµng hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi hiÖn nay cã thÓ ®îc gäi nh nh÷ng “b¸ch ho¸ tµi
chÝnh” bëi kh¶ n¨ng cung cÊp ®a d¹ng c¸c dÞch vô tµi chÝnh. Bªn c¹nh c¸c dÞch
vô ng©n hµng truyÒn thèng, c¸c NHTM ®· ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng hiÖn
®¹i.
1.1.3.2. C¸c dÞch vô ng©n hµng truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i.
* C¸c dÞch vô ng©n hµng truyÒn thèng
Thùc hiÖn trao ®æi ngo¹i tÖ: ®©y lµ mét trong nh÷ng dÞch vô ng©n hµng ®Çu
tiªn ®îc thùc hiÖn, ban ®Çu nh»m phôc vô c¸c kh¸ch du lÞch lµ chñ yÕu. Trong thÞ
trêng tµi chÝnh ngµy nay, mua b¸n ngo¹i tÖ thêng chØ do c¸c ng©n hµng lín thùc
hiÖn bëi c¸c giao dÞch cã rñi ro cao, yªu cÇu tr×nh ®é chuyªn m«n cao.
ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu vµ cho vay th¬ng m¹i: h×nh thøc ®Çu tiªn cña
chiÕt khÊu th¬ng phiÕu lµ cho vay c¸c doanh nh©n ®Þa ph¬ng, nh÷ng ngêi b¸n c¸c
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
7
Häc viÖn ng©n hµng
kho¶n nî cho ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn mÆt. §ã lµ chuyÓn tiÕp tõ chiÕt khÊu th ¬ng
phiÕu sang cho vay trùc tiÕp kh¸ch hµng.
NhËn tiÒn göi: cho vay ®îc coi lµ ho¹t ®éng sinh lêi cao, do ®ã c¸c ng©n
hµng ®· t×m kiÕm mäi c¸ch ®Ó huy ®éng nguån vèn ®Ó cho vay. Mét trong nh÷ng
nguån vèn quan träng lµ c¸c kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng díi d¹ng tiÒn göi tiÕt
kiÖm hoÆc tiÒn göi ®Þnh kú, tiÒn göi kh«ng kú h¹n.
B¶o qu¶n vËt cã gi¸: ngay tõ thêi Trung Cæ, c¸c ng©n hµng ®· b¾t ®Çu
thùc hiÖn lu gi÷ vµng vµ c¸c vËt cã gi¸ kh¸c cho kh¸ch hµng trong kho b¶o qu¶n.
Ngµy nay, nghiÖp vô b¶o qu¶n vËt cã gi¸ thêng do phßng “b¶o qu¶n” cña ng©n
hµng thùc hiÖn.
Tµi trî c¸c ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ: trong thêi Trung cæ vµ vµo nh÷ng
n¨m ®Çu cña c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp, c¸c ng©n hµng ë ¢u-Mü ®îc phÐp thµnh
lËp víi ®iÒu kiÖn ph¶i mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Trong mét sè thêi kú, mét sè
ng©n hµng trªn mét sè níc ph¶i thµnh lËp quü phôc vô chiÕn tranh.
* C¸c dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i
Cho vay tiªu dïng: trong lÞch sö, c¸c ng©n hµng kh«ng tÝch cùc cho vay
®èi víi c¸c c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh do hä cho r»ng c¸c kho¶n vay tiªu dïng cã
quy m« nhá víi rñi ro vì nî t¬ng ®èi cao do ®ã chóng cã møc sinh lêi thÊp. Tuy
nhiªn, do yªu cÇu dùa vµo tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó tµi trî c¸c kho¶n vay th¬ng
m¹i, do c¹nh tranh, do sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ, c¸c ng©n hµng ph¶i híng tíi ngêi
tiªu dïng nh nh÷ng kh¸ch hµng trung t©m. Ngêi tiªu dïng vÉn cung cÊp nh÷ng
nguån vèn chñ yÕu cña ng©n hµng vµ t¹o ra nh÷ng nguån thu quan träng.
T vÊn tµi chÝnh: Ng©n hµng cung cÊp nhiÒu dÞch vô t vÊn tµi chÝnh ®a
d¹ng, tõ chuÈn bÞ vÒ thuÕ vµ kÕ ho¹ch tµi chÝnh cho c¸c kh¸ch hµng c¸ nh©n ®Õn
t vÊn vÒ c¬ héi thÞ trêng cho c¸c kh¸ch hµng kinh doanh cña hä.
Qu¶n lý danh môc ®Çu t: ng©n hµng thay mÆt kh¸ch hµng thùc hiÖn ®Çu t
cho kh¸ch hµng nh÷ng kho¶n tiÒn mÆt hoÆc chøng kho¸n.
Cho thuª tµi chÝnh: ng©n hµng thùc hiÖn viÖc mua c¸c tµi s¶n thiÕt bÞ,
m¸y mãc sau ®ã cho kh¸ch hµng thuª l¹i trong mét thêi gian t¬ng ®èi dµi víi
møc l·i suÊt nhÊt ®Þnh. HÕt thêi h¹n thuª, tµi s¶n vÉn thuéc së h÷u cña ng©n hµng
hoÆc ®îc bµn giao cho kh¸ch hµng víi gi¸ thÊp hoÆc miÔn phÝ tuú thuéc gi¸ trÞ
cßn l¹i cña tµi s¶n hoÆc sè tiÒn mµ ng©n hµng ®· thu vÒ tõ ho¹t ®éng cho thuª.
Cho vay tµi trî dù ¸n: c¸c ng©n hµng tµi trî cho chi phÝ x©y dùng nhµ m¸y
hoÆc c¸c c«ng tr×nh víi quy m« t¬ng ®èi lín, thêng rñi ro cao vµ thêi gian cho
vay dµi nªn ng©n hµng thêng thùc hiÖn qua mét c¬ quan ®Çu t hoÆc ®ång tµi trî.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
8
Häc viÖn ng©n hµng
DÞch vô b¶o l·nh: ng©n hµng b»ng uy tÝn vµ n¨ng lùc tµi chÝnh ®øng ra
b¶o l·nh cho c¸c c¸ nh©n, doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c kho¶n vay hoÆc thùc hiÖn
c¸c hîp ®ång.
Cho vay th«ng qua chiÕt khÊu, bao thanh to¸n.
DÞch vô thanh to¸n: ng©n hµng ®· ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc thanh to¸n nh
thanh to¸n SÐc, thanh to¸n thÎ, thanh to¸n b»ng hèi phiÕu, thanh to¸n b»ng th tÝn
dông…
B¸n c¸c dÞch vô b¶o hiÓm: c¸c ng©n hµng thêng b¸n b¶o hiÓm cho kh¸ch
hµng th«ng qua c¸c liªn doanh hoÆc c¸c tho¶ thuËn ®¹i lý kinh doanh ®éc quyÒn
cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, tuy nhiªn quy m« kinh doanh b¶o hiÓm cña c¸c ng©n
hµng t¬ng ®èi nhá bÐ.
Cung cÊp c¸c kÕ ho¹ch hu trÝ: ng©n hµng thùc hiÖn ®Çu t vèn vµ ph¸t l¬ng
hu cho nh÷ng ngêi ®· nghØ hu hoÆc tµn phÕ. C¸c ng©n hµng còng b¸n c¸c kÕ
ho¹ch tiÒn göi hu trÝ cho c¸c c¸ nh©n vµ gi÷ nguån tiÒn göi cho ®Õn khi ngêi së
h÷u c¸c kÕ ho¹ch nµy cÇn ®Õn.
DÞch vô m«i giíi ®Çu t chøng kho¸n: kh¸ch hµng th«ng qua ng©n hµng
mua chøng kho¸n mµ kh«ng cÇn ®Õn ngêi kinh doanh chøng kho¸n.
DÞch vô t vÊn: ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu t vÊn tµi chÝnh vµ qu¶n lý cho
c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vÒ c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n nh thuÕ, ng©n s¸ch, chi phÝ,
thu nhËp, ®Çu t, chiÕn lîc kinh doanh…
Cã thÓ thÊy c¸c dÞch vô ng©n hµng ngµy cµng ph¸t triÓn phong phó ®a
d¹ng. C¬ së ®Ó c¸c ng©n hµng ph¸t triÓn dÞch vô lµ kh¸ch hµng. DÞch vô ng©n
hµng chØ cã thÓ ph¸t triÓn trªn c¬ së sè lîng kh¸ch hµng ngµy cµng t¨ng. C¸c
ng©n hµng ®· b¾t ®Çu híng tíi m¶ng dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n víi néi dung
phôc vô kh¸ch hµng lµ c¸c c¸ nh©n, hé gia ®×nh. §©y lµ ®èi tîng kh¸ch hµng
kh«ng ngõng më réng, ®em l¹i cho ng©n hµng nguån vèn vµ thu nhËp ®¸ng kÓ.
M¶ng dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c víi dÞch vô ng©n hµng
dµnh cho doanh nghiÖp vµ ®Þnh chÕ tµi chÝnh.
1.2. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n.
1.2.1. C¸c dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n.
1.2.1.1. DÞch vô tiÒn göi
Nguån vèn huy ®éng tiÒn göi chiÕm tû träng lín trong tæng nguån vèn cña
NHTM. H¬n thÕ, vèn huy ®éng tõ d©n c l¹i chiÕm tû träng lín trong vèn huy
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
9
Häc viÖn ng©n hµng
®éng cña ng©n hµng, v× trong d©n c lu«n cã sù chªnh lÖch lín gi÷a tiªu dïng, ®Çu
t vµ tiÕt kiÖm. C¸c NHTM ngµy cµng ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh tiÒn göi vÒ thêi gian,
ph¬ng thøc huy ®éng, l·i suÊt… nh»m thu hót nguån vèn dåi dµo nµy víi c¸ch
thøc phï hîp víi kh¸ch hµng thuéc mäi tÇng líp d©n c, mäi løa tuæi, nghÒ
nghiÖp, tr×nh ®é.
Theo c¸ch ph©n lo¹i th«ng thêng, dÞch vô tiÒn göi gåm c¸c s¶n phÈm:
(1) TiÒn göi kh«ng kú h¹n
TiÒn göi kh«ng kú h¹n lµ lo¹i ký th¸c hoµn toµn theo nguyªn t¾c kh¶ dông,
nghÜa lµ ngêi göi tiÒn cã quyÒn rót tiÒn bÊt kú khi nµo hä muèn vµ c¸c kho¶n tiÒn
®îc göi víi thêi h¹n kh«ng x¸c ®Þnh.
TiÒn göi kh«ng kú h¹n dµnh cho kh¸ch hµng c¸ nh©n gåm :
TiÒn göi kh«ng kú h¹n thuÇn tuý
TiÒn göi giao dÞch (tiÒn göi thanh to¸n)
TiÒn göi giao dÞch
Kh¸ch hµng kh«ng cã ý ®Þnh ®Ó dµnh vµ còng kh«ng chó träng ®Õn tiÒn
l·i, mµ nh»m môc ®Ých tiÖn lîi. TiÒn göi thanh to¸n thêng ®îc b¶o qu¶n t¹i ng©n
hµng trªn hai lo¹i tµi kho¶n: tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n vµ tµi kho¶n v·ng lai.
Tµi kho¶n ®îc sö dông cho tiÒn göi thanh to¸n ®îc gäi lµ tµi kho¶n giao
dÞch hay cßn gäi lµ tµi kho¶n SÐc, v× r»ng phÇn lín c¸c kho¶n giao dÞch th«ng
qua tµi kho¶n nµy ®îc thùc hiÖn th«ng qua SÐc, mÆc dï ngµy nay viÖc chuyÓn
tiÒn qua m¹ng vi tÝnh vµ thÎ thanh to¸n ®· trë thµnh phæ biÕn.
ë ViÖt Nam hiÖn nay tµi kho¶n sÐc ®îc gäi lµ tµi kho¶n thanh to¸n vµ tµi
kho¶n thanh to¸n dïng cho c¸ nh©n ®îc ng©n hµng tr¶ l·i thÊp h¬n l·i suÊt tiÒn
göi ®Þnh kú. Theo NghÞ ®Þnh 91/CP ngµy 25-11-1993 cña Thñ tíng chÝnh phñ vµ
QuyÕt ®Þnh 22/Q§ - NH ngµy 21-11-1994 cña Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc
ViÖt Nam, mäi c¸ nh©n ®Òu ®îc quyÒn më tµi kho¶n thanh to¸n ë ng©n hµng vµ
®îc sö dông SÐc ®Ó thùc hiÖn c¸c kho¶n chi tr¶. Nh vËy, tõ n¨m 1994, ®èi tîng ®îc göi tiÒn thanh to¸n vµ sö dông SÐc ®îc më réng thªm cho c¸ nh©n.
(2) TiÒn göi tiÕt kiÖm
TiÕt kiÖm lµ kho¶n thu nhËp cha sö dông cho tiªu dïng hiÖn t¹i cña c¸c c¸
nh©n, hé gia ®×nh. Ngêi göi tiÒn mong muèn sù an toµn, hëng lîi tõ sè tiÒn tiÕt
kiÖm.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
10
Häc viÖn ng©n hµng
TiÒn göi tiÕt kiÖm phô thuéc vµo quy m« t¨ng lªn cña thu nhËp b»ng tiÒn
cña kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng quan t©m ®Õn møc sinh lêi cña kho¶n tiÒn tiÕt kiÖm
thÓ hiÖn ë l·i suÊt. Tuy nhiªn, sù so s¸nh gi÷a chi phÝ c¬ héi vµ thu nhËp mang l¹i
díi h×nh thøc l·i suÊt cã ®iÒu chØnh bëi tû lÖ l¹m ph¸t, mèi quan hÖ gi÷a l·i suÊt
vµ tû gi¸ cã thÓ lµ c¨n cø ®Ó kh¸ch hµng lùa chän h×nh thøc ®Çu t : göi tiÕt kiÖm,
®Çu t mua vµng, mua bÊt ®éng s¶n hay ®Çu t vµo thÞ trêng chøng kho¸n…
Nhîc ®iÓm cña tiÒn göi tiÕt kiÖm lµ kh¸ch hµng kh«ng ®îc dïng ®Ó phôc
vô môc ®Ých thanh to¸n nh ph¸t hµnh SÐc, thÎ thanh to¸n, … kh«ng cã hoÆc rÊt Ýt
kh¶ n¨ng chuyÓn nhîng.
VÒ h×nh thøc, theo truyÒn thèng, ngêi göi tiÒn ®îc cÊp mét quyÓn sæ gäi lµ
sæ tiÕt kiÖm ghi tÊt c¶ c¸c kho¶n tiÒn göi vµo, rót ra vµ l·i suÊt. Ngµy nay, nhiÒu
ng©n hµng ®· bá sæ tiÕt kiÖm vµ thay vµo ®ã cung cÊp cho kh¸ch hµng b¶n kª lóc
göi tiÒn ®Çu tiªn vµ theo ®Þnh kú hµng th¸ng ®Ó ®Ó ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c sè ph¸t
sinh.
Mét c¸ch phæ biÕn, tiÒn göi tiÕt kiÖm dµnh cho c¸ nh©n ®îc chia thµnh c¸c
lo¹i: tiÒn göi tiÕt kiÖm cã môc ®Ých, tiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n vµ tiÒn göi tiÕt
kiÖm kh«ng kú h¹n.
TiÒn göi tiÕt kiÖm cã môc ®Ých: ngêi göi ký th¸c ë ng©n hµng ®Ó sö dông
vµo mét môc ®Ých nhÊt ®Þnh, nh mua nhµ hay trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ häc tËp
cho con c¸i… Ng©n hµng thêng bï ®¾p thªm phÇn thiÕu hôt khi sö dông theo
môc ®Ých cña ngêi göi tiÒn.
TiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n
Víi tiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n, kh¸ch hµng cã thÓ rót tiÒn bÊt kú lóc
nµo, kh«ng ®îc sö dông cho môc ®Ých thanh to¸n, ®îc tr¶ l·i thÊp h¬n tiÒn göi cã
kú h¹n, thÝch hîp víi c¸ nh©n kh«ng x¸c ®Þnh ®îc thêi ®iÓm sö dông vèn.
Víi ng©n hµng, ®©y lµ kho¶n vèn huy ®éng víi gi¸ rÎ nhng ng©n hµng bÞ
®éng v× kh¸ch hµng cã thÓ rót bÊt kú lóc nµo kh«ng cÇn th«ng b¸o.
TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n
Kh¸c víi TGTK kh«ng kú h¹n, kh¸ch hµng göi cã kú h¹n tho¶ thuËn víi
ng©n hµng vÒ thêi h¹n göi tiÒn, nÕu ng©n hµng cho phÐp rót tríc kú h¹n th× ph¶i
chÞu l·i suÊt ph¹t.
L·i suÊt cña TGTK cã kú h¹n cao h¬n l·i suÊt TGTK kh«ng kú h¹n v×
ng©n hµng cã thÓ sö dông t¬ng ®èi æn ®Þnh.
Cã tÝnh æn ®Þnh cao h¬n TGTK kh«ng kú h¹n, TGTK cã kú h¹n ®îc ng©n
hµng quan t©m ®a d¹ng ho¸ vÒ ph¬ng thøc huy ®éng: tiÕt kiÖm mua nhµ, mua «
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
11
Häc viÖn ng©n hµng
t«, tiÕt kiÖm cho con du häc, tiÕt kiÖm hu trÝ, tiÕt kiÖm dµnh cho du lÞch…Thêi
h¹n göi tiÒn ®a d¹ng tõ 7 ngµy ®Õn 1 th¸ng, nhiÒu th¸ng, nhiÒu n¨m. L·i cã thÓ
tr¶ tríc, tr¶ sau hay tr¶ lµm nhiÒu kú…Quy m« tiÒn göi ®a d¹ng, víi møc tèi
thiÓu cã thÓ chØ lµ 5 ®«la.
(3) TiÒn göi cã kú h¹n.
C¸ nh©n cã thu nhËp t¹m thêi cha sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh
cã thÓ göi vµo ng©n hµng díi h×nh thøc tiÒn göi cã kú h¹n. Theo nguyªn t¾c, ®èi
víi lo¹i tiÒn göi nµy, ngêi göi chØ ®îc rót ra khi ®¸o h¹n. Tuy nhiªn, do c¹nh
tranh mµ c¸c ng©n hµng cho phÐp kh¸ch hµng rót tríc h¹n víi l·i suÊt thÊp h¬n
hoÆc l·i suÊt ph¹t.
Kh¸c víi tiÒn göi thanh to¸n, tiÒn göi ®Þnh kú lµ tiÒn t¹m thêi cha sö dông
hoÆc lµ tiÒn ®Ó dµnh cña c¸ nh©n, v× vËy môc ®Ých göi tiÒn lµ kiÕm lîi tøc.
Ng©n hµng lu«n khuyÕn khÝch kh¸ch hµng göi tiÒn, nªn ®a ra nhiÒu h×nh
thøc khuyÕn khÝch. §©y lµ nguån vèn æn ®Þnh trong kinh doanh, nªn ng©n hµng
tr¶ l·i cao h¬n tiÒn göi thanh to¸n. Kú h¹n cµng dµi l·i suÊt cµng cao, l·i cã thÓ
cè ®Þnh hoÆc th¶ næi, tr¶ tríc hoÆc tr¶ sau.
T¹i ViÖt Nam cã hai lo¹i tiÒn göi ®Þnh kú:
- TiÒn göi ®Þnh kú theo tµi kho¶n.
- TiÒn göi ®Þnh kú díi h×nh thøc ph¸t hµnh kú phiÕu ng©n hµng (ë Mü gäi
lµ chøng chØ tiÒn göi: Certificate of Deposit hay CDs).
Ngoµi ra ng©n hµng c¸c níc ph¸t triÓn cßn ph¸t hµnh mét lo¹i giÊy nî cã
mÖnh gi¸ cao ®îc gäi lµ chøng chØ tiÒn göi ®îc chuyÓn nhîng (Negotiable
Certificate of Deposit). Lo¹i chøng chØ nµy cã mÖnh gi¸ rÊt cao, nh ë Ph¸p tèi
thiÓu lµ 1 triÖu FRF vµ ë Mü lµ 1 triÖu USD.
1.2.1.1. DÞch vô cho vay
Trong hai nhãm chÝnh kh¸ch hµng cña ng©n hµng th× kh¸ch hµng c¸ nh©n
ngµy cµng cã nhu cÇu vay mîn cao h¬n kh«ng chØ nh mét ph¬ng tiÖn gi¶i quyÕt
nhu cÇu c¸p b¸ch, mµ cßn lµ ph¬ng tiÖn nh»m c¶i thiÖn møc sèng cña hä khi hä
cha cã kh¶ n¨ng chi tr¶. C¸c ng©n hµng ®· ®¸p øng ®îc mét thÞ trêng réng lín
khi ngµy cµng nhiÒu ngêi tiªu dïng mua s¾m tríc, sau ®ã míi dµn xÕp nguån tµi
trî.
Cho vay ®èi víi kh¸ch hµng c¸ nh©n lµ nh÷ng kho¶n cho vay tiªu dïng hay cßn gäi lµ tÝn dông tiªu dïng.
§èi tîng cña tÝn dông tiªu dïng lµ nhu cÇu vay cña c¸ nh©n tuú thuéc vµo
t×nh h×nh tµi chÝnh cña hä. §èi víi nh÷ng c¸ nh©n cã thu nhËp thÊp, nhu cÇu tÝn
dông thêng kh«ng cao, chØ nh»m tho¶ m·n nhu cÇu giao dÞch t¹o ra sù c©n ®èi
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
12
Häc viÖn ng©n hµng
gi÷a thu nhËp vµ chi tiªu. §èi víi c¸ nh©n cã thu nhËp trung b×nh, nhu cÇu tÝn
dông tiªu dïng cã xu híng t¨ng m¹nh. ë nh÷ng c¸ nh©n cã thu nhËp cao, nhu
cÇu tÝn dông n¶y sinh nh»m t¨ng thªm kh¶ n¨ng thanh to¸n hoÆc lµ mét kho¶n
tµi trî rÊt linh ho¹t trong chi tiªu, nhÊt lµ khi vèn cña hä ®· ®Çu t dµi h¹n. XÐt vÒ
sè tuyÖt ®èi, nhu cÇu cña nhãm ngêi nµy thêng lín.
Nhu cÇu tÝn dông thÓ hiÖn qua c¸c môc ®Ých chñ yÕu: mua, söa ch÷a, c¶i
t¹o, n©ng cÊp nhµ ë; c¸c chuyÓn ®éng s¶n: xe h¬i, xe m¸y …; c¸c ®å dïng sinh
ho¹t: ®å gç, ph¬ng tiÖn th«ng tin vµ c¸c dông cô sinh ho¹t kh¸c; c¸c chi phÝ h«n
lÔ; du lÞch vµ chi phÝ phôc vô viÖc häc tËp cña sinh viªn…
Ph©n lo¹i tÝn dông tiªu dïng cã nhiÒu c¸ch, c¨n cø vµo nguån gèc kho¶n
nî gåm tÝn dông trùc tiÕp vµ tÝn dông gi¸n tiÕp, xuÊt ph¸t tõ viÖc ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ cho vay kh¸ch hµng trùc tiÕp víi kh¸ch hµng xin vay t¹i ng©n
hµng hoÆc díi h×nh thøc gi¸n tiÕp b»ng c¸ch mua c¸c tr¸i phiÕu tiªu dïng tõ
nh÷ng ngêi b¸n hµng hãa hoÆc cung cÊp dÞch vô tiªu dïng.
* TÝn dông tiªu dïng trùc tiÕp.
Cho vay mua nhµ
C¸c kho¶n vay dïng ®Ó mua nhµ hoÆc tu söa n¬i c tró ®îc xÕp vµo c¸c
kho¶n vay mua nhµ thÕ chÊp vµ c¸c kho¶n vay ®îc thÕ chÊp b»ng chÝnh bÊt ®éng
s¶n ®ã.
Cho vay thÊu chi
Lµ nghiÖp vô cho phÐp mét c¸ nh©n rót tiÒn tõ tµi kho¶n v·ng lai vît qu¸
sè d cã, tíi mét h¹n møc ®· ®îc tho¶ thuËn .
§Ó ®îc hëng dÞch vô cho vay thÊu chi tµi kho¶n, chñ tµi kho¶n ph¶i ký hîp
®ång cung øng dÞch vô víi ng©n hµng. H¹n møc thÊu chi ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së
dßng tiÒn, uy tÝn vµ kh¶ n¨ng chi tr¶ cña kh¸ch hµng.
Kh¸ch hµng ®îc sö dông tiÒn vay cña ng©n hµng kh«ng ph¶i thÕ chÊp hay
ký quü, còng kh«ng ph¶i ra ng©n hµng lµm c¸c thñ tôc tr¶ nî gèc hay l·i mµ ng©n
hµng sÏ chñ ®éng thùc hiÖn thu nî tõ c¸c kho¶n thu trªn tµi kho¶n kh¸ch hµng.
Cho vay theo thÎ tÝn dông
Lµ nghiÖp vô tÝn dông trong ®ã ng©n hµng cÊp thÎ vµ Ên ®Þnh møc giíi h¹n
tèi ®a mµ ngêi cã thÎ ®îc phÐp sö dông.
Møc tÝn dông kh¸c nhau víi mçi thÎ vµ møc nµy cã thÓ thay ®æi tuú nhu
cÇu kh¸ch hµng vµ møc ®é tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng, kh¶ n¨ng ®¶m b¶o chi tr¶
cña chñ thÎ.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
13
Häc viÖn ng©n hµng
Kh¶ n¨ng ®¶m b¶o chi tr¶ ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn viÖc x¸c ®Þnh tæng hîp
c¸c th«ng tin kh¸c nhau: thu nhËp, t×nh h×nh chi tiªu, mèi quan hÖ, ®Þa vÞ x· héi
cña kh¸ch hµng, …Tõ thÈm ®Þnh vµ ph©n lo¹i kh¸ch hµng, c¸c tæ chøc tµi chÝnh
®a ra nhiÒu s¶n phÈm thÎ ®a d¹ng: vÝ dô nh ThÎ TÝn dông vµng (Gold) vµ ThÎ
ChuÈn (Classical/Standard).
Nh÷ng ngêi së h÷u thÎ tÝn dông cã thÓ vay tr¶ dÇn hoÆc tr¶ mét lÇn v× hä
cã thÓ tÝnh tiÒn hÕt tríc khi ho¸ ®¬n ®Õn ng©n hµng vµ do ®ã kh«ng ph¶i tr¶ chi
phÝ tµi chÝnh hoÆc cã thÓ tr¶ dÇn tiÒn hµng nhng hä sÏ chÞu mét møc phÝ tµi chÝnh
hµng th¸ng dùa theo l·i suÊt cña ng©n hµng. Khi toµn bé sè tiÒn ph¸t sinh ®îc
hoµn tr¶ cho ng©n hµng, h¹n møc tÝn dông cña chñ thÎ ®îc kh«i phôc nh ban ®Çu.
§©y lµ tÝnh chÊt tuÇn hoµn cña thÎ tÝn dông.
Cho vay theo thÎ tÝn dông nãi chung chñ yÕu sö dông ë ph¹m vi b¸n lÎ,
kh«ng thÝch hîp víi nh÷ng ho¸ ®¬n cã mÖnh gi¸ lín (xe h¬i, tµu thuyÒn …)
C¸c tiªu chuÈn ®a ra ë c¸c ng©n hµng nhiÒu khi kh«ng phï hîp víi c¸c
nhµ b¸n hµng, nªn nhiÒu khi quan hÖ tay ba: ng©n hµng- ngêi b¸n hµng- chñ thÎ
kh«ng ®îc x¸c lËp.
Cho vay tr¶ gãp
Lµ c¸c kho¶n cho vay ng¾n h¹n hoÆc trung dµi h¹n ®îc thanh to¸n lµm
nhiÒu lÇn liªn tiÕp. Nh÷ng kho¶n vay nµy thêng ®îc dïng ®Ó mua nh÷ng vËt dông
®¾t tiÒn (« t«, xe m¸y, m¸y tÝnh, c¸c thiÕt bÞ gia dông kh¸c …) hoÆc trang tr¶i c¸c
kho¶n nî cña c¸c hé gia ®×nh.
Cho vay tr¶ mét lÇn
Lµ c¸c kho¶n vay cña c¸c c¸ nh©n hoÆc hé gia ®×nh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu
tiÒn mÆt tøc thêi vµ ®îc thanh to¸n mét lÇn khi c¸c kho¶n vay ®¸o h¹n. Quy m«
cña c¸c kho¶n vay nµy t¬ng ®èi nhá vµ thêng lµ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n.
Cho vay tr¶ theo ®Þnh kú
Lµ ph¬ng thøc tÝn dông, trong ®ã kh¸ch hµng vay vµ tr¶ trùc tiÕp víi møc
vay vµ thêi h¹n tr¶ ®îc quy ®Þnh khi cho vay.
* TÝn dông tiªu dïng gi¸n tiÕp
§îc hiÓu lµ c¸c ho¹t ®éng tÝn dông tiªu dïng th«ng qua viÖc ng©n hµng
mua c¸c phiÕu b¸n hµng tõ nh÷ng ngêi b¸n lÎ hµng ho¸ vµ do vËy nã chÝnh lµ
h×nh thøc tµi trî b¸n tr¶ gãp cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
1.2.1.2. DÞch vô thanh to¸n
Thanh to¸n qua ng©n hµng tån t¹i díi hai h×nh thøc:
- Thanh to¸n dïng tiÒn mÆt
- Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
14
Häc viÖn ng©n hµng
§Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n qua ng©n hµng cÇn nhiÒu ®iÒu kiÖn: sù
ph¸t triÓn kinh tÕ, sù ph¸t triÓn tr×nh ®é d©n trÝ, sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ, sù
®ång bé vµ hoµn thiÖn cña hÖ thèng ph¸p lý…
Nh÷ng ®iÒu kiÖn trªn ®ang ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn vµ ®· t¹o thuËn lîi cho
ho¹t ®éng thanh to¸n qua ng©n hµng ph¸t triÓn.
Thanh to¸n qua ng©n hµng ®îc thùc hiÖn qua m¹ng thanh to¸n liªn ng©n
hµng, m¹ng thanh to¸n bï trõ liªn ng©n hµng, m¹ng thanh to¸n quèc tÕ SWIFT.
C¸c c«ng cô thanh to¸n, h×nh thøc thanh to¸n lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh tr×nh ®é
thanh to¸n qua ng©n hµng. Thanh to¸n qua ng©n hµng dµnh cho c¸ nh©n ®îc thùc
hiÖn qua c¸c c«ng cô thanh to¸n chñ yÕu sau:
Thanh to¸n SÐc
Theo nghÞ ®Þnh sè 159/2003/N§-CP 10.12.2003 cña ChÝnh phñ níc
CHXHCNVN vÒ cung øng vµ sö dông SÐc ®Þnh nghÜa vÒ SÐc :
SÐc lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n do ngêi ký ph¸t lËp díi h×nh thøc chøng tõ
theo mÉu in s½n lÖnh cho ngêi thùc hiÖn chi tr¶ kh«ng ®iÒu kiÖn mét sè tiÒn nhÊt
®Þnh cho ngêi cã tªn trªn SÐc hoÆc ngêi cÇm SÐc.
C¸c chñ thÓ tham gia thanh to¸n SÐc bao gåm:
- Ngêi ký ph¸t
- Ngêi thô hëng
- §¬n vÞ thùc hiÖn thanh to¸n
- Trung t©m thanh to¸n bï trõ SÐc
SÐc cã thÓ ®îc thanh to¸n th«ng qua tr¶ tiÒn vµo tµi kho¶n hoÆc tr¶ tiÒn mÆt.
Kh¸c víi thanh to¸n UNT hay UNC, SÐc lµ thanh to¸n trùc tiÕp gi÷a ngêi
mua vµ ngêi b¸n, ngêi mua trùc tiÕp trao SÐc cho ngêi b¸n, ng©n hµng ®¶m b¶o
thanh to¸n trªn c¬ së tµi kho¶n thanh to¸n cña ngêi ký ph¸t.
Uû nhiÖm thu
Thùc chÊt cña UNT lµ ho¹t ®éng nhê thu thùc hiÖn qua giÊy tê thanh to¸n
do ngêi b¸n lËp ®Ó uû th¸c cho tæ chøc cung øng dÞch vô thanh to¸n thu hé mét
sè tiÒn ë ngêi mua t¬ng øng víi gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô ®· cung cÊp.
Nhê thu hoÆc UNT ®îc ¸p dông trong giao dÞch thanh to¸n gi÷a nh÷ng ngêi sö dông dÞch vô thanh to¸n cã tµi kho¶n më trong néi bé tæ chøc cung øng
dÞch vô thanh to¸n hoÆc gi÷a c¸c tæ chøc cung øng dÞch vô thanh to¸n, trªn c¬ së
tho¶ thuËn hoÆc hîp ®ång vÒ ®iÒu kiÖn thu hé gi÷a bªn tr¶ tiÒn vµ bªn thô hëng.
Ngêi b¸n v× thÕ cã thÓ trùc tiÕp göi ho¸ ®¬n, chøng tõ ®Õn ng©n hµng cña ng êi
mua ®Ó nhê thu hé hoÆc göi ®Õn ng©n hµng m×nh ®Ó nhê thu hé.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
15
Häc viÖn ng©n hµng
Tuy nhiªn, viÖc tù ®éng lËp nhê thu hay UNT cã thÓ dÉn tíi ngêi b¸n lËp
nhê thu hay UNT ®Ó thu khèng, thu thõa tiÒn cña ngêi mua, do ®ã nhê thu hay
UNT chØ ®îc sö dông ®Ó thanh to¸n nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô cã dông cô ghi ®o
chÝnh x¸c nh ®iÖn, ®iÖn tho¹i, níc…
Uû nhiÖm chi
LÖnh chi hay UNC lµ lÖnh cña chñ tµi kho¶n uû nhiÖm cho tæ chøc cung
øng dÞch vô thanh to¸n phôc vô m×nh trÝch mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh tõ tµi kho¶n tiÒn
göi cña m×nh ®Ó chuyÓn cho ngêi cã tµi kho¶n ë cïng tæ chøc thanh to¸n hoÆc
kh¸c tæ chøc cung øng dÞch vô thanh to¸n.
LÖnh chi hay UNC cã thÓ ®îc sö dông ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ dÞch
vô, ®Ó chuyÓn tiÒn b»ng c¸ch chuyÓn th¼ng vµo tµi kho¶n hoÆc ph¸t hµnh SÐc.
Thanh to¸n thÎ
Thanh to¸n b»ng thÎ lµ h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i, ra ®êi tõ ®Çu thÕ kû
20. ThÎ thanh to¸n ra ®êi ®· thay thÕ mét phÇn thanh to¸n SÐc ®Ó thùc hiÖn thanh
to¸n c¸c mãn tiÒn nhá nh chi tr¶ tiÒn hµng ho¸ dÞch vô, rót tiÒn mÆt vµ mét sè
lÜnh vùc kh¸c g¾n liÒn víi viÖc øng dông c«ng nghÖ tin häc trong lÜnh vùc tµi
chÝnh ng©n hµng. ThÎ do ng©n hµng ph¸t hµnh cÊp cho kh¸ch hµng sö dông ®Ó
thanh to¸n hoÆc rót tiÒn mÆt trong ph¹m vi sè d tµi kho¶n tiÒn göi hoÆc trong h¹n
møc tÝn dông ®îc cÊp.
ThÎ ®îc lµm b»ng plastic theo kÝch cì vµ tiªu chuÈn quèc tÕ vµ bao gåm Ýt
nhÊt c¸c yÕu tè: nh·n hiÖu th¬ng m¹i cña thÎ, tªn vµ logo cña nhµ ph¸t hµnh, sè
thÎ, ngµy hiÖu lùc vµ tªn chñ thÎ. §Ó ®¶m b¶o an toµn khi sö dông thÎ, mçi thÎ
®Òu cã m· sè c¸ nh©n-PIN (Personal Indentification Number). Cã rÊt nhiÒu lo¹i
thÎ nh thÎ ATM, thÎ ghi nî ( Debit card ), thÎ tÝn dông ( Credit card), thÎ thanh
to¸n (Charge card ).
ThÎ ghi nî
ThÎ ghi nî lµ lo¹i thÎ cã quan hÖ trùc tiÕp vµ g¾n víi tµi kho¶n tµi kho¶n
tiÒn göi thanh to¸n cña chñ thÎ. §Ó sö dông lo¹i thÎ nµy, chñ thÎ ph¶i cã tµi
kho¶n ho¹t ®éng thêng xuyªn t¹i ng©n hµng. Lo¹i thÎ nµy khi dïng rót tiÒn t¹i
c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng (ATM) hay mua hµng ho¸ dÞch vô t¹i c¸c ®¬n vÞ chÊp
nhËn thÎ, gi¸ trÞ giao dÞch sÏ ®îc trõ ngay lËp tøc vµo tµi kho¶n cña chñ thÎ. C¨n
cø ®Ó thanh to¸n lµ sè d tµi kho¶n tiÒn göi cña chñ së h÷u thÎ vµ h¹n møc thanh
to¸n tèi ®a cña thÎ do ng©n hµng quy ®Þnh.
ThÎ ATM
Trong sè c¸c lo¹i thÎ ghi nî, thÎ ATM lµ h×nh thøc ph¸t triÓn ®Çu tiªn, cho
phÐp kh¸ch hµng tiÕp cËn víi tµi kho¶n cña m×nh t¹i ng©n hµng tõ m¸y rót tiÒn tù
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
16
Häc viÖn ng©n hµng
®éng. Chñ thÎ cã thÓ thùc hiÖn nhiÒu giao dÞch kh¸c nhau t¹i m¸y rót tiÒn tù
®éng ATM, bao gåm: xem sè d tµi kho¶n, chuyÓn kho¶n, rót tiÒn, in sao kª, xem
c¸c th«ng tin qu¶ng c¸o, … HÖ thèng ATM hiÖn ®¹i cßn cho phÐp kh¸ch hµng
göi tiÒn vµo tµi kho¶n cña m×nh ngay t¹i c¸c m¸y ATM.
Sù tiÖn lîi lµ ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt cña thÎ ATM: ChØ cÇn nhËp m·
PIN, kh¸ch hµng cã thÓ tiÕp cËn tµi kho¶n c¸ nh©n cña m×nh t¹i c¸c m¸y rót tiÒn
tù ®éng 24/24h/ngµy vµ 7ngµy/tuÇn. §iÒu nµy cã nghÜa c¸c giao dÞch cã thÓ ®îc
thùc hiÖn ngoµi giê lµm viÖc cña c¸c ng©n hµng vµ ngµy nghØ.
Tuy nhiªn, sö dông thÎ ATM chñ thÎ chØ cã thÓ tiÕp cËn tµi kho¶n cña
m×nh tõ nh÷ng m¸y rót tiÒn tù ®éng. §©y lµ mét h¹n chÕ bëi tµi kho¶n c¸ nh©n
cha ®îc sö dông triÖt ®Ó trong thanh to¸n hµng ho¸, dÞch vô t¹i c¸c ®¬n vÞ chÊp
nhËn thÎ.
§Ó thuËn tiÖn cho thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ dÞch vô, ng©n hµng ph¸t hµnh
thÎ tÝn dông vµ thÎ tr¶ tríc.
ThÎ tr¶ tríc
§©y lµ lo¹i thÎ míi ®îc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi, kh¸ch hµng kh«ng cÇn
ph¶i thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph¸t hµnh thÎ theo yªu cÇu cña ng©n hµng nh ®iÒn vµo
yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ, chøng minh tµi chÝnh …, hä chØ cÇn tr¶ cho ng©n hµng mét
sè tiÒn sÏ ®îc ng©n hµng b¸n cho mét tÊm thÎ víi mÖnh gi¸ t¬ng ®¬ng. §Æc tÝnh
cña lo¹i thÎ nµy gièng nh mäi thÎ b×nh thêng kh¸c, chØ cã ®iÒu thÎ nµy giíi h¹n
sè tiÒn vµ thêi h¹n chi tiªu trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh tuú vµo quy ®Þnh
cña mçi ng©n hµng, tøc lµ h¹n møc thÎ kh«ng cã tÝnh chÊt tuÇn hoµn.
§ã lµ nhîc ®iÓm cña thÎ tr¶ tríc, kh«ng duy tr× ®îc quan hÖ l©u dµi gi÷a
kh¸ch hµng vµ ng©n hµng.
ThÎ tÝn dông
§©y lµ lo¹i thÎ sö dông phæ biÕn nhÊt, theo ®ã kh¸ch hµng ®îc sö dông
mét kho¶n tÝn dông kh«ng ph¶i tr¶ l·i nÕu hoµn tr¶ sè tiÒn ®· sö dông ®óng kú
h¹n ®Ó mua s¾m hµng ho¸ dÞch vô t¹i nh÷ng c¬ së chÊp nhËn lo¹i thÎ nµy. §©y lµ
h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cho phÐp ngêi sö dông kh¶ n¨ng chi
tiªu tríc, tr¶ tiÒn sau. Kho¶ng thêi gian tõ khi thÎ ®îc dïng ®Ó thanh to¸n hµng
ho¸, dÞch vô tíi lóc chñ thÎ ph¶i tr¶ tiÒn cho ng©n hµng cã ®é dµi phô thuéc vµo
tõng lo¹i thÎ cña c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c nhau. NÕu hÕt thêi gian miÔn l·i nµy
mµ toµn bé sè tiÒn ph¸t sinh cha ®îc thanh to¸n cho ng©n hµng th× chñ thÎ sÏ
chÞu nh÷ng kho¶n phÝ vµ l·i chËm tr¶. Khi toµn bé sè tiÒn ph¸t sinh ®îc thanh
to¸n hÕt, h¹n møc tÝn dông cña chñ thÎ ®îc kh«i phôc nh ban ®Çu. §©y gäi lµ tÝnh
chÊt tuÇn hoµn cña thÎ tÝn dông.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
17
Häc viÖn ng©n hµng
1.2.1.3. DÞch vô b¶o qu¶n vËt cã gi¸ vµ cho thuª kÐt s¾t.
Ngay tõ thêi Trung cæ, c¸c ng©n hµng ®· b¾t ®Çu thùc hiÖn viÖc lu gi÷
vµng vµ vËt cã gi¸ kh¸c cho kh¸ch hµng trong kho b¶o qu¶n. X· héi cµng v¨n
minh, c¸c nhu cÇu cña con ngêi cµng trë nªn phøc t¹p, ®a d¹ng, trong ®ã nhu cÇu
b¶o qu¶n an toµn tµi s¶n vµ bÝ mËt riªng t ngµy cµng trë nªn cÇn thiÕt. ChÝnh v×
vËy, dÞch vô b¶o qu¶n vµ ký göi, cho thuª kÐt s¾t lµ mét dÞch vô phæ biÕn t¹i c¸c
níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ c¶ ë nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn. NghiÖp vô b¶o
qu¶n vµ ký göi ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn h¬n vÒ quy tr×nh nghiÖp vô vµ thñ tôc.
Ng©n hµng b¶o qu¶n c¸c ®å quý gi¸, c¸c cæ phiÕu, chøng chØ quü ®Çu t,
c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm, c¸c chøng th tµi s¶n, di chóc… Nh÷ng thø nµy cã thÓ ® îc b¶o qu¶n theo ph¬ng thøc “më” trong ®ã biªn lai sÏ ghi chi tiÕt nh÷ng g× ®îc
lu gi÷ hoÆc theo ph¬ng thøc “kÝn”, ®îc lu gi÷ trong nh÷ng chiÕc hép kho¸ hay
mét phong b× g¾n kÝn. Ngµy nay c¸c ng©n hµng thêng chän ph¬ng thøc “kÝn”
trong ®ã ng©n hµng cho kh¸ch hµng thuª kÐt vµ kh«ng cÇn biÕt bªn trong kÐt
kh¸ch hµng göi ®å vËt g×.
1.2.1.4. Qu¶n lý ®Çu t cho kh¸ch hµng.
DÞch vô nµy ®Æc biÖt cho nh÷ng kh¸ch hµng t nh©n ®· cã ®Çu t vµo thÞ trêng chøng kho¸n, hoÆc ai muèn ®Çu t theo c¸ch nµy. Ng©n hµng chØ chÊp nhËn
qu¶n lý ®Çu t tõ mét møc tèi thiÓu. Khi nhËn uû th¸c ®Çu t tµi s¶n cña kh¸ch hµng
nh qu¶n lý tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, tiÒn göi cña kh¸ch hµng t¹i ng©n hµng, …ng©n
hµng cã thÓ thùc hiÖn qu¶n lý díi h×nh thøc qu¶n lý theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng
hoÆc thay mÆt kh¸ch hµng ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh cô thÓ, thÝ dô nh lùa chän thêi
®iÓm mua, b¸n chøng kho¸n,… lo¹i tiÒn göi, …
1.2.1.5. T vÊn vµ cung cÊp th«ng tin.
Ng©n hµng cã mét kho d÷ liÖu vÒ kh¸ch hµng do cã quan hÖ réng víi c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c kh¸ch hµng kh¸c nhau. §ång thêi, ng©n hµng lµ ngêi am
hiÓu s©u s¾c nghiÖp vô ng©n hµng, tµi chÝnh tiÒn tÖ, c¸c th«ng sè kinh tÕ v× vËy cã
lîi thÕ trong t vÊn cho kh¸ch hµng.
TËn dông lîi thÕ nµy, tõ nhiÒu n¨m nay, c¸c ng©n hµng ®· thùc hiÖn viÖc t
vÊn kh«ng chØ cho kh¸ch hµng doanh nghiÖp mµ cßn cho kh¸ch hµng c¸ nh©n.
Ngoµi t vÊn vÒ tµi chÝnh, c¸c ng©n hµng cßn t vÊn cho kh¸ch hµng vÒ ®Çu t,
luËt…
Ho¹t ®éng nµy cña ng©n hµng gióp kh¸ch hµng thªm tin tuëng vµo n¨ng
lùc cña ng©n hµng vµ t¹o mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng.
1.2.1.6. DÞch vô l÷ hµnh.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
18
Häc viÖn ng©n hµng
C¸c ng©n hµng ph¸t hµnh c¸c lo¹i SÐc nh SÐc du lÞch, SÐc Ch©u ¢u vµ c¸c
dÞch vô ®æi tiÒn, ph¸t hµnh vµ thanh to¸n c¸c lo¹i thÎ quèc tÕ gióp cho kh¸ch
hµng cã thÓ thuËn tiÖn khi ra níc ngoµi hoÆc phôc vô kh¸ch níc ngoµi t¹i níc
m×nh.
1.2.1.7. DÞch vô b¶o hiÓm.
C¸c ng©n hµng cung cÊp dÞch vô b¶o hiÓm cho tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng cña
hä th«ng qua C«ng ty con, hoÆc th«ng qua c¸c nhµ m«i giíi b¶o hiÓm cña m×nh.
§èi víi c¸ nh©n cã b¶o hiÓm nh©n thä, c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm thÕ chÊp cho ai
mua nhµ th«ng qua thÕ chÊp, b¶o hiÓm l÷ hµnh, b¶o hiÓm nh÷ng ®å ®¹c trong
nhµ, xe h¬i, xe kÐo, thuyÒn…
1.2.1.8. DÞch vô qu¶n lý tÝn th¸c.
Qu¶n lý tÝn th¸c cho c¸ nh©n bao gåm viÖc qu¶n lý c¸c tµi s¶n theo uû
quyÒn cña kh¸ch hµng, qu¶n lý di s¶n, qu¶n lý c¸c tµi s¶n thõa kÕ.
Ngoµi ra, ng©n hµng cßn thùc hiÖn qu¶n lý quü hu trÝ cho c¸ nh©n hoÆc
b¶o vÖ tµi s¶n cho trÎ em, ngêi vÞ thµnh niªn…
1.2.2. C¸c kªnh ph©n phèi dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n.
DÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n do ®¸p øng nhu cÇu cña tõng c¸ nh©n trong x·
héi nªn ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña dÞch vô ng©n hµng, dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n
cßn mang tÝnh phong phó ®a d¹ng. C¸ nh©n ngêi tiªu dïng lµ bé phËn ®«ng ®¶o,
cã sù kh¸c biÖt lín vÒ tr×nh ®é, thu nhËp, së thÝch, phong c¸ch. V× thÕ c¸ch tiÕp
cËn vµ sö dông dÞch vô ng©n hµng c¸ nh©n cña kh¸ch hµng c¸ nh©n còng hÕt søc
phong phó ®a d¹ng. §Ó c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng ®Õn tay ngêi tiªu dïng
mét c¸ch nhanh vµ thuËn tiÖn, NHTM lu«n ph¶i ®a d¹ng kªnh ph©n phèi. HiÖn
nay, víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ, bªn c¹nh c¸c kªnh ph©n phèi truyÒn thèng,
®· ph¸t triÓn c¸c kªnh ph©n phèi hiÖn ®¹i víi sù øng dông c«ng nghÖ.
HÖ thèng kªnh ph©n phèi quan träng vµ ®· cã tõ l©u cïng víi sù ph¸t triÓn
cña ng©n hµng lµ m¹ng líi chi nh¸nh. Bªn c¹nh chi nh¸nh, ng©n hµng cßn sö
dông hÖ thèng ph©n phèi qua ng©n hµng ®¹i lý.
Trªn c¬ së tiÕn bé cña KHKT, ®Æc biÖt lµ c¸c thµnh tùu cña øng dông
th«ng tin trong lÜnh vùc ng©n hµng vµ ®Æc biÖt víi sè lîng kh¸ch hµng c¸ nh©n
nhá lÎ nhng sè lîng lín, c¸c ng©n hµng ®· ph¸t triÓn c¸c kªnh ph©n phèi hiÖn ®¹i
nh c¸c chi nh¸nh tù ®éng hoµn toµn, c¸c ng©n hµng ®iÖn tö, m¸y rót tiÒn tù ®éng,
m¸y b¸n hµng t¹i ®iÓm b¸n hµng.
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
19
Häc viÖn ng©n hµng
1.2.2.1. Chi nh¸nh.
Chi nh¸nh lµ kªnh truyÒn thèng g¾n víi c¸c trô së vµ hÖ thèng c¬ së vËt
chÊt t¹i nh÷ng ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh, ®Æc biÖt khi viÖc cung øng s¶n phÈm dÞch vô
ng©n hµng chñ yÕu qua lao ®éng thñ c«ng cña ®éi ngò nh©n viªn ng©n hµng.
Chi nh¸nh cña ng©n hµng cã thÓ ®îc tæ chøc theo hai kiÓu: chi nh¸nh cung
cÊp ®Çy ®ñ mäi dÞch vô ng©n hµng, chi nh¸nh chØ cung cÊp mét sè lo¹i s¶n phÈm
dÞch vô cô thÓ. Ngoµi ra cã lo¹i chi nh¸nh chØ cung cÊp mét lo¹i dÞch vô cô thÓ
nh c¸c bµn thu ®æi ngo¹i tÖ, c¸c quü tiÕt kiÖm.
Chi nh¸nh cã lîi thÕ vÒ mÆt qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu mét c¸ch trùc quan t¹i thÞ
trêng cã ¸p lùc c¹nh tranh cao. Th«ng qua m¹ng líi chi nh¸nh, h×nh ¶nh vµ th¬ng
hiÖu cña ng©n hµng sÏ t¸c ®éng vÒ mÆt t©m lý ®èi víi kh¸ch hµng. HiÖn nay,
m¹ng líi chi nh¸nh vÉn lµ kªnh giao dÞch mang tÝnh chñ lùc vµ chiÕm tû träng
cao nhÊt trong nh÷ng kªnh giao dÞch vµ tæng sè lîng c¸c giao dÞch còng chiÕm tû
träng cao nhÊt. Tuy nhiªn, viÖc thiÕt lËp chi nh¸nh ®ßi hái chi phÝ ®Çu t vµ nh©n
sù cao. Chi nh¸nh cã mét sè bÊt lîi nh phô théc vµo vÞ trÝ ®Þa lý, rµng buéc vÒ
thêi gian trong khi kh¸ch hµng c¸ nh©n cã nhu cÇu giao dÞch lín mäi lóc mäi n¬i.
Ngµy nay, víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é d©n trÝ, ng©n
hµng ®· cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c kªnh ph©n phèi hiÖn ®¹i.
1.2.2.2. Kªnh cung øng dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i.
- Ng©n hµng ®iÖn tö (E-Banking).
Mét trong nh÷ng øng dông cã hiÖu qu¶ cña CNTT vµo lÜnh vùc ph©n phèi
ng©n hµng lµ ng©n hµng ®iÖn tö - h×nh thøc ph©n phèi c¸c s¶n phÈm dÞch vô tµi
chÝnh vµ thanh to¸n th«ng qua ®êng ®iÖn tho¹i hoÆc m¸y tÝnh.
M¹ng líi m¸y rót tiÒn tù ®éng (ATM)
ATM lµ mét kªnh giao dÞch rÊt quan träng, cã ý nghÜa bíc ®Öm ®Ó ng©n
hµng qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu vµ ph¸t triÓn c¸c kªnh giao dÞch kh¸c víi øng dông cña
c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i nh kªnh giao dÞch Internet. ATM víi mét lîi thÕ vÒ
thêi gian phôc vô ®óng c«ng thøc 24*7. HÖ thèng ATM cã thÓ lµm ®îc nhiÒu h¬n
lµ mét dÞch vô rót tiÒn. HÖ thèng ATM cã kh¶ n¨ng cung cÊp nhiÒu tiÖn Ých tíi
kh¸ch hµng nh: rót tiÒn mÆt, thanh to¸n c¸c ho¸ ®¬n dÞch vô nh b¶o hiÓm, ®iÖn níc, ®iÖn tho¹i, nhËn th«ng tin vÒ ng©n hµng, nhËn c¸c qu¶ng c¸o tõ mµn h×nh,
mua c¸c thÎ dÞch vô tr¶ tríc, göi tiÒn vµo tµi kho¶n… So víi viÖc më réng m¹ng
líi chi nh¸nh th× viÖc ®Çu t vµo hÖ thèng ATM cã hiÖu qu¶ h¬n, nhÊt lµ chi phÝ
cho nh©n sù. Theo thèng kª t¹i Mü, chi phÝ b×nh qu©n 1 n¨m cho 1 chi nh¸nh
thùc hiÖn nh÷ng nghiÖp vô mµ kh«ng trang bÞ m¸y ATM hÕt 1.000.000 USD, cßn
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
20
Häc viÖn ng©n hµng
c¸c chi nh¸nh cã trang bÞ m¸y ATM, chi phÝ lµ 30.000 USD. ViÖc më mua hµng
chuyÓn tiÒn tõ tµi kho¶n cña m×nh tíi tµi kho¶n cña ngêi b¸n t¹i ng©n hµng khi
mua hµng. HÖ thèng POS sö dông thÎ ghi nî ®Ó khëi ®éng qu¸ tr×nh chuyÓn tiÒn
®iÖn tö. C¸c dÞch vô POS tiÕp theo cho ngêi b¸n lµ cÊp thÎ tÝn dông, kiÓm tra hiÖu
lùc vµ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cña SÐc. CÊp phÐp ®iÖn tö POS ®îc thiÕt kÕ ®Ó gi¶m
nh÷ng vÊn ®Ò vÒ gi¶ m¹o, lo¹i bá hÖ thèng xö lý giÊy tê thñ c«ng. POS sÏ thªm
thuËn lîi cho kh¸ch hµng trong giao dÞch, t¹o nÐt v¨n minh trong thanh to¸n chi
tr¶, t¹o thªm nguån thu hót kh¸ch hµng cho POS vµ c¶ ng©n hµng. DÞch vô ng©n
hµng qua ®iÖn tho¹i
Kªnh cung øng dÞch vô ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i (Telephone Banking,
MobilePhone Banking).
Kªnh cung øng dÞch vô ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i cho phÐp kh¸ch hµng cã
thÓ sö dông ®iÖn tho¹i cè ®Þnh hoÆc ®iÖn tho¹i di ®éng ®Ó gäi ®Õn ng©n hµng truy
vÊn c¸c th«ng tin nh sè d, sao kª tµi kho¶n, tû gi¸…, ® îc t vÊn c¸c dÞch vô ng©n
hµng vµ thùc hiÖn c¸c giao dÞch chuyÓn tiÒn, thanh to¸n ho¸ ®¬n, mua b¸n chøng
kho¸n…Telephone Banking ®ang trë nªn phæ biÕn ë c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn, n¬i
mµ ®iÖn tho¹i lµ ph¬ng tiÖn phæ biÕn. §©y lµ kªnh cung øng dÞch vô ng©n hµng
tiÖn lîi cho c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng, kh«ng yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i cã m¸y
tÝnh c¸ nh©n, kh¸ch hµng cã thÓ tiÕp cËn víi ng©n hµng t¹i bÊt cõ thêi ®iÓm nµo.
- Ng©n hµng qua m¸y tÝnh (PC Banking hay Home Banking)
DÞch vô ng©n hµng qua m¸y tÝnh (Home Banking) xuÊt ph¸t tõ kh¶ n¨ng
vµ sù phæ cËp cña m¸y tÝnh c¸ nh©n vµ vÒ sau nµy lµ kh¶ n¨ng ®¸p øng cña
Internet. Cho ®Õn nay, dÞch vô Home Banking ®îc chia lµm hai lo¹i kh¸c nhau:
DÞch vô Home Banking qua m¹ng néi bé thùc hiÖn bëi c¸c c«ng cô riªng
do ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng. HÖ thèng nµy ho¹t ®éng trªn c¬ së
kh¸ch hµng cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, cã m¸y tÝnh c¸ nh©n nèi m¹ng víi ng©n
hµng vµ ®¨ng ký thuª bao víi ng©n hµng ®Ó ®îc cÊp m· sè truy cËp vµ mËt khÈu.
Kh¸ch hµng cã thÓ truy cËp vµo m¸y chñ cña ng©n hµng ®Ó thùc hiÖn c¸c giao
dÞch: trÝch chuyÓn tiÒn vµo tµi kho¶n, vay, chi tr¶ hèi phiÕu, m«i giíi, b¶o hiÓm
mua hµng, thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô víi ngêi ®Æt hµng. Ngoµi ra kh¸ch hµng cßn
®îc cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ sè d, viÖc sö dông tµi kho¶n. Tuy nhiªn, víi ®èi
tîng kh¸ch hµng c¸ nh©n, viÖc sö dông s¶n phÈm nµy kh«ng tiÖn lîi do sè lîng
kh¸ch hµng c¸ nh©n lín, viÖc l¾p ®Æt thiÕt bÞ, ch¬ng tr×nh riªng cña ng©n hµng
g©y tèn kÐm chi phÝ.
DÞch vô Home Banking qua Internet: Ng©n hµng th«ng qua m«i trêng
Internet ®Ó cung cÊp c¸c s¶n phÈm, dÞch vô ®Õn kh¸ch hµng. C¸ch thøc thùc hiÖn
NguyÔn ThÞ Anh Th¬
Líp 50112
- Xem thêm -