Tài liệu Phân tích triết học mối quan hệ giữa con người với môi trường sinh thái ở việt nam hiện nay

PhÇn Më §Çu “§i vÒ ®©u?Hìi chó chim l¹c ®µn §i vÒ ®©u?Hìi con thó l¹c bÇy Nh÷ng con suèi ®· kh«ng cßn ca h¸t C¸nh rõng xanh ®· kh«ng cßn bãng m¸t……… …B·o lò thÐt gµo, thiªn nhiªn kh« c»n, thiªn tai bèn mïa..V× §¢U?V× AI?” Nh÷ng c©u h¸t nµy n»m trong bµi h¸t vÒ m«i trêng míi ®îc tr×nh diÔn trong ch¬ng tr×nh bµi h¸t viÖt th¸ng 10 võa qua thËt sù ®· lµm rung ®éng biÕt bao tr¸i tim ngêi ViÖt. Nã ng©n nga vµ thóc giôc bÊt k× ai ®· tõng nghe vµ c¶m nhËn nh÷ng ca tõ vµ giai ®iÖu cña bµi h¸t. Vµ nã nh mét håi chu«ng giãng lªn vÒ sù b¸o ®éng cña m«i trêng sinh th¸i hiÖn nay ë ViÖt Nam.Díi gãc ®é triÕt häc – x· héi vÊn ®Ò m«i trêng sinh th¸i lµ mét ®iÒu míi mÎ. Trong vµi thËp kØ gÇn ®©y, m«i trêng sinh th¸i næi lªn nh mét vÊn ®Ò toµn cÇu, cÊp b¸ch cña thêi ®¹i trong ®ã cã ViÖt Nam. Lµ mét ngêi d©n cña ®Êt ViÖt chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó ®Êt níc ta xanh - s¹ch - ®Ñp? Dùa vµo nh÷ng kiÕn thøc triÕt häc ®· ®îc häc em xin phÐp ®îc vËn dông chóng vµo ®Ò tµi “ Ph©n tÝch triÕt häc mèi quan hÖ gi÷a con ng êi víi m«i trêng sinh th¸i ë ViÖt Nam hiÖn nay” ®Ó gi¶i thÝch thùc tr¹ng m«i trêng sinh th¸i ë VN vµ vai trß cña con ngêi ®èi víi viªc b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i. Bµi viÕt cña em ®îc chia lµm hai phÇn chÝnh: I.Thùc tr¹ng m«i trêng sinh th¸i hiÖn nay ë ViÖt Nam – Nguyªn nh©n vµ hËu qu¶ II.Vai trß cña con ngêi ®èi víi viÖc b¶o vÖ m«i trêng PhÇn Néi Dung I.Thùc tr¹ng m«i trêng sinh th¸i ViÖt Nam hiÖn nay – Nguyªn nh©n vµ hËu qu¶. A – Thùc tr¹ng m«i tr êng sinh th¸i ë ViÖt Nam hiÖn nay. §èi víi níc ta, khi xem xÐt hiÖn tr¹ng vµ ®Æc ®iÓm cña m«i trêng sinh th¸i cÇn ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc ph©n tÝch nh÷ng m©u thuÉn n¶y sinh trong qu¸ tr×nh t¸c ®éng qua l¹i gi÷a con ngêi vµ tù nhiªn trong ®iÒu kiÖn cña mét níc ®ang ph¸t triÓn vµ chÞu ¶nh hëng m¹nh mÏ cña c¸c yÕu tè truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc nh quan niÖm cña con ngêi vÒ thiªn nhiªn, vÒ mèi quan hÖ cña hä víi tù 1 nhiªn.ChÝnh nh÷ng quan niÖm ®ã lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng g©y nªn nh÷ng m©u thuÉn gi÷a con ngêi vµ tù nhiªn trong qu¸ tr×nh khai th¸c vµ sö dông tµi nguyªn thiªn nhiªn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ë níc ta. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ViÖt Nam ®· tÝch cùc tham gia c«ng øoc quèc tÕ trong c«ng t¸c b¶o vÖ m«i trêng , duy tr× ®a d¹ng sinh häc vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc, còng cã nh÷ng mÆt tr¸i cña nã mµ chóng ta cÇn ph¶i suy nghÜ. ë ®©y em xin phÐp ®îc ®Ò cËp tíi thùc tr¹ng m«i truêng VN hiÖn nay qua c¸c mÆt kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n nh :vÊn ®Ò ph¸ rõng x©m ph¹m tµi s¶n quèc gia, vÊn ®Ò khai th¸c vµ bu«n b¸n ®éng vËt hoang d·, « nhiÔm nguån níc, sù ®« thÞ ho¸ t¨ng nhanh, vÊn ®Ò « nhiÔm kh«ng khÝ, nh÷ng diÔn biÕn bÊt thêng cña khÝ hËu, thêi tiÕt, vÊn ®Ò m«i trêng x· héi..vv… Cã thÓ nãi nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Þa lý tù nhiªn lµ mét u thÕ cña níc ta, ®Æc biÖt ph¶i kÓ ®Õn lµ nguån tµi nguyªn t¸i t¹o (rõng, ®Êt ®ai, ®éng thùc vËt…) mét sè tµi nguyªn kho¸ng s¶n (dÇu má, than ®¸ khÝ hiÕm…). Thªm vµo ®ã khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa nãng Èm, mÆt trêi chiÕu s¸ng quanh n¨m lµ nguån cung cÊp n¨ng lîng v« tËn cho sù sèng cña con ngêi vµ mäi sinh vËt.Nhng víi mét sè tµi nguyªn s½n cã ®ã mét mÆt chóng ta cha biÕt khai th¸c vµ sö dông hîp lÝ , dÉn ®Õn sù nghÌo nµn vµ c¹n kiÖt sè tµi nguyªn ®ã, mÆt kh¸c cßn g©y ra « nhiÔm m«i trêng sinh th¸i: _ T×nh tr¹ng ph¸ rõng vµ bu«n b¸n tr¸i phÐp ®«ng vËt hoang d·:…”§Êt níc ta rõng vµng biÓn b¹c”…®ã lµ mét c©u trÝch dÉn trong cuèn s¸ch ®Þa lý ViÖt Nam mµ bÊt cø häc sinh nµo còng ®îc häc vµ thÊm nhuÇn.Rõng kh«ng chØ lµ mét kho tµi nguyªn mµ cßn lµ mét t liÖu sèng v« gi¸.Rõng ViÖt Nam kh«ng chØ nhiÒu mµ cßn ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ rÊt phong phó vÒ ®éng thùc vËt.Ngµy nay rõng níc ta ®· vµ ®ang bÞ ph¸ ho¹i nÆng nÒ, rõng nguyªn thuû chØ cßn chiÕm kho¶ng 66432 km trong ®ã rõng b¶o vÖ lµ 7635 km (s¸ch tæng côc thèng kª m«i trêng ViÖt Nam). Sù c¹n kiÖt rõng ë nøoc ta hiÖn nay thùc sù lµ mét vÊn ®Ò kinh tÕ vµ sinh th¸i nhøc nhèi vµ cÊp b¸ch nhÊt.Cïng víi hiÖn tîng ph¸ rõng th× viÖc bu«n b¸n vµ s¨n b¾n nh÷ng ®«ng vËt hoang d· còng ph¸t triÓn rÊt m¹nh.B¸o ®iÖn tö moitruongsinhthai.com.vn ngµy 5/7 /2005 ®· ph¶n ¸nh rÊt râ hiÖn tr¹ng nµy ë nh÷ng khu rõng Uminh , miÒn trung nam bé… vµ viÖc bu«n b¸n tr¸i phÐp thó quý hiÕm ë vïng biªn giíi c¸c tØnh T©y Ninh, Cµ Mau….. _Sù suy tho¸i ®Êt ®ai :Víi h¬n 33 triÖu ha, ®Êt ®ai VN ®øng thø 12 trªn thÕ giíi, nhng tÝnh b×nh qu©n ®Çu ngêi th× rÊt thÊp, cßn b×nh qu©n diÖn tÝch ®Êt canh t¸c theo ®Çu ngêi vµo lo¹i thÊp nhÊt thÕ giíi.MÆc dï s¶n xuÊt n«ng nghiÖp 2 VN ®· vµ ®ang ph¸t triÓn râ rÖt nhng m«i trêng ®Êt còng ®ang suy th¸i nghiªm träng.BiÓu hiÖn quan träng nhÊt ë hai qu¸ tr×nh:  Qóa tr×nh ong ®¸ ®Êt ë §«ng Nam Bé, T©y Nguyªn thay vµo ®ã lµ nh÷ng vïng ®Êt chÕt.  Qóa tr×nh xãi mßn ®Êt còng kh«ng kÐm phÇn quyÕt liÖt. Sau 6-7 n¨m ®Êt ë nh÷ng vïng bÞ xãi mßn trë thµnh sái ®¸. _Tµi nguyªn níc :Rõng- ®Êt- níc lµ c¶ mét mèi quan hÖ sinh th¸i liªn quan chÆt chÏ ®ªns nhau.Khi rõng c¹n kiÖt nghiªm träng, ®Êt bÞ xãi mßn ®Õn v« cïng th× tµi nguyªn níc cña chóng ta còng ®ang n»m trªn c¸i ranh giíi cña bÕn bê c¹n kiÖt vµ « nhiÔm x¶y ra ë c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau:  Sù « nhiÔm nguån níc ®ang x¶y ra tõng ngµy tõng giê, khi mµ nguån níc s¹ch, níc ngät kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò kinh tÕ- x· héi mµ cßn lµ vÊn ®Ò sinh th¸i gay cÊn.R¸c th¶i vµ chÊt th¶i cña cuéc sèng sinh ho¹t vµ cña c¸c nhµ m¸y th¶i ra ®Õn nay lµ cha thÓ íc tÝnh ®îc.VD nh r¸c th¶i bõa b·i ë ven Hå T©y(HN), ven bê s«ng T« LÞch…. C¸c chÊt th¶i ho¸ häc ®éc h¹i ë c¸c nhµ m¸y than,®Þa chÊt … Theo sè liÖu ®iÒu tra hé gia ®×nh ®a môc tiªu cña Tæng Côc Thèng Kª, tÝnh ®Õn n¨m 2000 cã 42% d©n sè c¶ níc sö dông níc s¹ch (thµnh thÞ chiÕm 60%- riªng nøoc m¸y 47%).HÇu hÕt viÖc sö dông níc s¹ch tËp trung chñ yÕu ë thµnh phè, thµnh thÞ cßn c¸c thÞ trÊn vïng n«ng th«n cha ®îc c¶i thiÖn nhiÒu..t×nh tr¹ng thiÕu níc s¹ch cßn diÔn ra ë nhiÒu n¬i g©y khã kh¨n rÊt nhiÒu cho ®êi sèng sinh ho¹t cña ngêi d©n  HiÖn tîng khai th¸c níc ngÇm v« tæ chøc: khi mµ tèc ®é ®« thÞ ho¸ t¨ng nhanh, d©n c ph¸t triÓn ngµy mét nhiÒu ë níc ta næi cém lªn mét vÊn ®Ò ®¸ng bµn h¬n n÷a lµ hiÖn tîng “ ngêi ngêi khoan giÕng, nhµ nhµ khoan giÕng”.Nh÷ng m¹ch níc ngÇm bÞ khai th¸c mét c¸ch v« tæ chøc vµ dÉn tíi sù « nhiÔm lµ mét ®iÒu tÊt yÕu.Nh ta ®· biÕt nguån níc ngÇm bÞ « nhiÔm th× khã lßng mµ cøu ch÷a vµ ®ã lµ mét tµi s¶n v« gi¸.  HiÖn tîng mÆn ho¸, phÌn ho¸ níc ë c¸c vïng n«ng th«n VN lµ nh÷ng nguy c¬ cña m«i trêng.Thªm vµo ®ã lµ c¶ mét hÖ thèng kªnh r¹ch ch»ng chÞt dÉn ®Õn nhiÒu nh÷ng hËu qu¶ kh¸c nhau:sinh ho¹t cña ngêi d©n trë nªn khã kh¨n, c¸c ngu«n thuû h¶i s¶n gi¶m dÇn dÉn tíi ®êi sèng kinh tÕ ®i xuèng..  §¸ng chó ý h¬n c¶ lµ t×nh tr¹ng khai th¸c qu¸ møc tµi nguyªn ven biÓn vµ hiÖn tîng « nhiÔm dÇu ®ang hoµnh hµnh. Nh÷ng nguån tµi nguyªn thuû h¶i s¶n cha kÞp taÝ t¹o th× ®· bÞ con ngêi khai th¸c mét c¸ch triÖt ®Ó nh ë bê biÓn 3 miÒn Trung,vµ c¶ Kiªn giang mµ h»ng n¨m khai th¸c thuû s¶n trªn 2000 tÊn ®ang lªn møc b¸o ®éng. _ VÊn ®Ò « nhiÔm kh«ng khÝ: Trong c¸c yÕu tè m«i trêng sèng, kh«ng khÝ ®îc coi lµ yÕu tè quan träng.VÊn ®Ò « nhiÔm kh«ng khÝ ë níc ta ®· cã song nh×n chung kh«ng ®Õn møc nguy hiÓm vµ còng cha ph¶i lµ hiÖn tîng phæ biÕn. Nhng møc ®é « nhiÔm ë níc ta ®Æc biÖt lµ c¸c thµnh phè lín nh Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, H¶i Phßng… còng ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn t×nh tr¹ng søc khoÎ vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ngêi d©n .HiÖn nay ë mét sè nót giao th«ng träng ®iÓm cña c¸c thµnh phè lín hµm läng chÊt « nhiÔm vµ møc ®é ån ®· vît qu¸ møc cho phÐp nhiÒu lÇn ( nång ®é C02 ®· vît 2- 10 lÇn cho phÐp, ë nh÷ng khu vùc ®êng tr¸ng nhùc « nhiÔm bôi ®· vît 5-7 lÇn møc cho phÐp). _DiÔn biÕn bÊt thêng cña khÝ hËu, thêi tiÕt vµ ®Æc biÖt lµ hiÖn tîng ELNINO:Theo xu híng thêi tiÕt chung cña tr¸i ®Êt th× nhiÒu n¨m qua nhiÖt ®é cña níc ta ®Òu cã xu híng t¨ng dÇn vµ ngîc l¹i th× lîng ma lóc t¨ng lóc gi¶m.V× vËy thiªn lai lò lôt, h¹n h¸n kÐo ®Õn lµ nh÷ng ®iÒu tÊt yÕu x¶y ra g©y ¶nh hëng lín ®Õn cuéc sèng cña mäi ng¬× d©n.H¬n thÕ n÷a, hiÖn tîng th¬× tiÕt khÝ hËu ®Æc biÖt nh ma ®¸ (do sù ®èi lu cña dßng kh«ng khÝ nãng vµ dßng kh«ng khÝ l¹nh dÉn ®Õn) råi nh÷ng c¬n b·o rÊt lín liªn tiÕp kÐo ®Õn ®e do¹ cuéc sèng cña ngêi d©n g©y thiÖt h¹i nhiÒu vÒ c¶ ngêi vµ cña.Míi gÇn ®©y nhÊt b¸o Lao §éng sè ra ngµy 21/11/2006 võa qua ®· cã bµi ®¨ng vÒ hiÖn tîng ma ®¸ x¶y ra vµo ngµy 20/11 tríc ®ã mét ngµy nh mét minh chøng vÒ hiÖn tîng ELNINO ®æ bé ®Õn VN.Nã ®· g©y thiÖt h¹i lín vÌ ngêi vµ tµi s¶n cho nh©n d©n ë c¸c tØnh vïng §«ng b¾c bé nh Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng… _M«i trêng x· héi: sÏ lµ kh«ng ®Çy ®ñ vµ toµn diÖn nÕu nh trong m«i trêng sinh th¸i ë VN hiÖn nay kh«ng kÓ ®Õn m¶ng « nhiÔm m«i trêng x· héi.§ã lµ sù trµn lan c¸c tÖ n¹n x· héi nh ma tuý, m¹i d©m, rîu chÌ cê b¹c….§Êt níc sÏ kh«ng ph¸t triÓn lªn ®îc nÕu nh nh÷ng t×nh tr¹ng nµy cø diÔn ra ë kh¾p mäi n¬i trªn tæ quèc díi mäi h×nh thøc. B – Nguyªn nh©n vµ hËu qu¶ Tr¸i ®¸t lµ c¸i n«i vµ ng«i nhµ cña thËp lo¹i chóng sinh c©y cá. Suèt cuéc hµnh tr×nh tõ hang ®éng cho ®Õn nh÷ng ng«i nhµ chäc trêi, con ngêi thêng xuyªn cã tham väng c¶i thiÖn cuéc sèng cña m×nh.Nhng chÝnh con ngêi ®· tµn ph¸ mét c¸ch khñng khiÕp ng«i nhµ chung cña nh©n lo¹i.Tríc thùc tr¹ng ®· nªu trªn bao gåm rÊt nhiÒu vÊn ®Ò x¶y ra nh vËy ®· khi nµo chóng ta tù hái nhau xem chóng cã nguån g«c tõ ®©u?Nguyªn nh©n cña chóng lµ g×?Vµ hËu qu¶ chóng ®em l¹i nh thÕ nµo? 4 _Cã thÓ tr¶ lêi ngay r»ng , nguyªn nh©n chñ yÕu vµ quan träng nhÊt lµm ¶nh hëng tíi m«i trêng lµ ý thøc cña con ngêi.Mäi sù biÕn ®æi cña vò trô ®Òu cã hai mÆt cña nã vµ sù t¸c ®éng cña con ngêi vµo thiªn nhiªn còng vËy.NÕu con ngêi t¸c ®éng vµo thiªn nhiªn theo ®óng quy luËt, theo chiÒu híng tÝch cùc th× sÏ lµm thiªn nhiªn ngµy cµng phong phó ®a d¹ng…ng îc l¹i nÕu con ngêi chØ biÕt khai th¸c nh÷ng nguån thiªn nhiªn cã s½n mét c¸ch v« ý thøc mµ quªn ®i søc chÞu ®ùng cña nã th× tÊt yÕu thiªn nhiªn sÏ bÞ tµn ph¸. Tiªu biÓu ë ®©y lµ th¶m c¶nh rõng VN, kh«ng cßn g× ®¸ng nãi h¬n ngoµi hai ch÷ “ kiÖt quÖ”.Mµ nguyªn nh©n ë ®©y mét phÇn lµ do chiÕn tranh ho¸ häc cña MÜ ®Ó l¹i trªn 48% diÖn tÝch trång trät vµ phÇn lín lµ do lèi suy nghÜ thiÓm cËn cïng víi sù hiÓu biÕt kÐm cái cña ngêi s¶n xuÊt nhá, khai th¸c rõng, ®éng vËt bõa b·i bÊt hîp ph¸p ….Song hµnh cïng víi nh÷ng nguyªn do ®ã lµ nh÷ng hËu qu¶ kÐo dµi.C¸c sè liÖu gÇn ®©y cho thÊy rõng tù nhiªn ë §B S«ng Cöu Long gi¶m sót nghiªm träng 1990-1995 kho¶ng 41300 ha(b×nh qu©n gi¶m 2500 ha/n¨m), rõng ngËp mÆn chØ cßn 71841 ha(1997) so víi 93000 ha(1988), 126000 ha(1983), vµ 250000 ha(1950).KÕt qu¶ rõng ë §B S«ng Cöu Long gi¶m 3 lÇn sau50 n¨m , diÖn tÝch rõng ®ang mÊt dÇn.Rõng mÊt kh«ng chØ tiªu huû tµi nguyªn rõng ¶nh hëng ®Õn m«i truêng sinh th¸i mµ cßn lµm nhiÒu loµi ®éng thùc vËt bÞ tuyÖt chñng , cuéc sèng con ngêi bÞ ®e do¹ _Bªn c¹nh ®ã lµ sù qu¶n lÝ láng lÎo cña nhµ níc.C¸c cÊp l·nh ®¹o, c¸c ban ngµnh cha thËt sù kiªn quyÕt xö lÝ nh÷ng trêng hîp vi ph¹m ph¸p luËt còng t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng “ s©u lµm giÇu nåi canh” ph¸ ho¹i m«i trêng sinh th¸i ®ång nghÜa víi viÖc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña ®¸t níc. -Sù bïng næ d©n sè còng lµ mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc « nhiÔm m«i trêng sinh th¸i.D©n sè ngµy cµng t¨ng dÉn ®Õn nhu cÇu cña con ngêi mçi ngµy mét cao h¬n.Vµ ®©y còng lµ mét nguyªn nh©n cho mäi sù thay ®æi vµ lµ mèi ®e do¹ m«i trêng lín nhÊt.MËt ®é d©n sè trung b×nh ë níc ta lµ 200ng/km2 thuéc loÞa cao nhÊt thÕ giíi.Dù b¸o n¨m 2020 d©n sè níc ta ®¹t ®Õn gÇn 100 triÖu ngêi.D©n sè ®«ng, d©n trÝ thÊp mµ diÖn tich ®Êt canh t¸c ngµy cµng bÞ thu hÑp, con ngêi ch¹y theo lîi nhuËn tríc m¾t mµ kh«ng nghÜ ®Õn b¶o vÖ m«i trêng bÒn v÷ng l©u dµi.Nh÷ng t×nh tr¹ng vÒ thiÕu níc s¹ch, « nhiÔm do x¶ r¸c vµ chÊt th¶i bõa b·i lµ hËu qu¶ kh«n lêng díi sù t¸c ®éng cña d©n sè.Sù ph¸t triÓn d©n sè qu¸ nhanh vµ lèi sèng bu«ng th¶ kiÓu hiÖn ®¹i ph¬ng t©y dÉn ®Õn nh÷ng tÖ n¹n « nhiÔm m«i trêng ë khÝa c¹nh vÒ v¨n ho¸- x· héi. _Viªc gia t¨ng sö dông c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng vµ m¹ng líi s¶n xuÊt quy m« võa vµ nhá , cïng víi h¹ tÇng kiÕn tróc ®« thÞ cßn yÕu lµ nguyªn nh©n 5 lµm cho ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i trêng ë nhiÒu khu d©n c l©m vµo t×nh tr¹ng b¸o ®éng.HÖ thèng cÊp níc , tho¸t níc l¹c hËu,xuèng cÊp , kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu.Thªm vµo ®ã c¸c ph¬ng tiÖn vÖ sinh l¹i cha c©n xøng víi lîng r¸c th¶i ra cña ngêi d©n, sè lîng dông cô dän dÑp cßn Ýt, kh¶ n¨ng xö lÝ vµ thu gom r¸c th¶i cßn h¹n chÕ, cha thÓ gi¶i quyÕt ®îc yªu cÇu bøc xóc vÒ vÊn ®Ò nµy.T×nh tr¹ng c¬ së h¹ tÇng kÜ thuËt , trang thiÕt bÞ b¶o vÖ m«i trêng yÕu kÐm l¹c hËu, trong khi ®ã kh¶ n¨ng ®Çu t cña nhµ níc cho m«i trêng còng nh doanh nghiÖp hiÖn nay cßn h¹n chÕ. _Cuèi cïng ph¶i kÓ ®Õn lµ tèc ®é ®« thÞ ho¸ vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp hiÖn nay rÊt m¹nh.ViÖt Nam ®ang trªn con ®êng x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®ßi hái sö dông nhiÒu tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¸c chÊt th¶i trong s¶n xuÊt ngµy mét t¨ng lªn ®·, ®ang vµ sÏ lµm bÈn kh«ng khÝ, ®Êt, níc lµm cho m«i trêng sèng cña con ngêi ngµy mét xÊu ®i.C¸c chÊt th¶i tõ c¸c bÖnh viÖn, c¸c phßng thÝ nghiÖm khoa häc, khu ch¨n nu«i ®Òu kh«ng ®îc xö lÝ g©y nguy hiÓm cho m«i truêng xung quanh.C¸c ho¸ chÊt nh methane, c02, c¸c khÝ th¶i nhµ m¸y, xe cé… th¶i ra ®ang dÇn ®ôc thñng tÇng OZONE, g©y ra sù t¨ng nhiÖt ®é cña bÇu khÝ quyÓn  Sù thay ®æi thêi tiÕt, khÝ hËu bÊt thêng nh h¹n h¸n, lò lôt thiªn tai dÞch bÖnh,.. nÆng nÒ h¬n c¶ lµ nh÷ng c¬n b·o lín vµ hiÖn täng ELNINO. II.Vai trß cña con ngêi ®èi víi viÖc b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i A-Mèi quan hÖ gi÷a Con ngêi- Tù nhiªn -Tr×nh ®é ph¸t triÓn x· héi Mét trong nh÷ng biÓu hiÖn quan träng nhÊt , râ rµng nhÊt tÝnh thèng nhÊt vËt chÊt cña thÕ giíi lµ sù thèng nhÊt bÒn v÷ng vµ biÖn chøng gi÷a c¸c yÕu tè trong hÖ thèng “Tù nhiªn- X· héi-Con ngêi”.Sù thèng nhÊt ®ã ®îc thùc hiÖn th«ng qua mèi quan hÖ, sù t¸c ®éng vµ quy ®Þnh lÉn nhau gi÷a x· héi vµ tù nhiªn, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éngvµ lµm nªn lÞch sö loµi ngêi.§Ó cã ®îc sù hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vµ s©u s¾c nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®îc ®Æt ra trong lÜnh vùc m«i trêng sinh th¸i còng nh t×m kiÕm c¸c con ®êng ®óng ®¾n ®Ó gi¶i quyÕt chóng, cÇn cã c¸ch tiÕp cËn triÕt häc – x· héi ®èi víi vÊn ®Ò mèi quan hÖ gi÷a con ngêi – x· héi – tù nhiªn. ThÕ giíi lµ vËt chÊt, lu«n vËn ®éng, biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn trong mèi quan hÖ chËt chÏ, rµng buéc lÉn nhau gi÷a c¸c yÕu tè.Nguyªn lý nµy kh¼ng ®Þnh r»ng mèi quan hÖ gi÷a con ngêi vµ tù nhiªn mang tÝnh chÊt lÞch sö cô thÓ, nghÜa lµ mèi quan hÖ nµy cã tÝnh chÊt kh¸c nhau trong thêi ®¹i kh¸c nhau.Sù kh¸c nhau nµy phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x· héi, tríc hÕt lµ ph¬ng thøc s¶n xuÊt víi t c¸ch lµ ®éng lùc ph¸t triÓn x· héi , trong ®ã lùc lîng s¶n xuÊt x· héi ®ãng 6 vai trß chñ ®¹o.Trong sù ph¸t triÓn cña x· héi ®· tõng diÔn ra bèn cuéc c¸ch m¹ng trong lùc lîng s¶n xuÊt ®· ®a nh©n lo¹i tõ mª muéi, d· man sang v¨n minh n«ng nghiÖp , v¨n minh c«ng nghiÖp vµ v¨n minh trÝ tuÖ.Trong qu¸ tr×nh ®ã, mèi quan hÖ gi÷a con ngêi vµ tù nhiªn còng diÔn ra bèn møc ®é:Sù phô thuéc hoµn toµn mï qu¸ng cña con ngêi vµo tù nhiªn hay sù hµi hoµ tuyÖt ®èi gi÷a con ngêi víi tù nhiªn,tiÕp ®Õn lµ giai ®o¹n con ngêi ®· b¾t ®Çu ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a hä víi tù nhiªn, song lóc nµy con ngêi chØ míi biÕt khai th¸c tù nhiªn trong lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, cïng víi cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp cuèi thÕ kØ XVII, c¸ch m¹ng khoa häc – kü thuËt ®· xuÊt hiÖn m©u thuÉn gi÷a con ngêi víi tù nhiªn vµ m©u thuÉn ®ã ngµy cµng gay g¾t.ChÝnh m©u thuÉn ®ã lµ nguån gèc cña thc tr¹ng m«i trêng sèng hiÖn nay trªn thÕ giíi.Qóa tr×nh lÞch sö vÉn tiÕp tôc, víi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ, con ngêi cã ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn, c¶ vÒ nhËn thøc lÉn ph¬ng tiÖn ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn gi÷a x· héi víi tù nhiªn. B – Vai trß cña con ng êi vµ x· héi ®èi víi viÖc b¶o vÖ m«i tr êng sinh th¸i VÊn ®Ò m«i truêng sinh th¸i hiÖn nay ë thÕ giíi nãi chung vµ ë ViÖt Nam nãi riªng ®ang ®ông ch¹m ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau cña ®êi sèng x· héi vµ liªn quan ®Õn nhiÒu khoa häc.Nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña vÊn ®Ò m«i trêng nh sinh häc, ®Þa lÝ, y häc t tëng, chÝnh trÞ, ®¹o ®øc…Tõ thùc tiÔn nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò sinh th¸i cña thêi ®¹i vµ trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña níc ta ®· n¶y sinh nhu cÇu cÇn thiÕt ph¶i cã mét sù nh×n nhËn chÝnh x¸c vÒ vai trß cña con ngêi tríc thùc t¹i m«i trêng sinh th¸i ViÖt Nam. Trong ®ã con ngêi vµ x· héi lµ chñ thÓ cã mét vai trß ngµy cµng to lín trong viÖc biÕn ®æi tù nhiªn, vµ ngµy nay lµ viÖc kh¾c phôc nh÷ng mÆt tiªu cùc cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn x· héi, ®Ó lµm thÕ nµo loµi ngêi cã thÓ trë l¹i sèng hµi hoµ thùc sù víi tù nhiªn trong thÕ giíi hiÖn ®¹i.B¶n th©n tù nhiªn vÒ mÆt cÊu tróc còng nh chøc n¨ng hoµn toµn kh«ng cã g× m©u thuÉn víi x· héi, m©u thuÉn gi÷a con ngêi vµ tù nhiªn chØ xuÊt hiÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng sèng vµ ph¸t triÓn x· héi cña con ngêi.Quan träng nhÊt lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt ®iÒu khiÓn mét c¸ch v« ý thøc mèi quan hÖ g÷a con ngêi vµ tù nhiªn nghÜa lµ ph¶i n¾m b¾t ®îc nh÷ng quy luËt cña tù nhiªn ®ång thêi ph¶i biÕt vËn dông nh÷ng quy luËt ®ã vµo ho¹t ®éng thùc tiÔn x· héi.Víi môc ®Ých ®a x· h«i trë l¹i víi tù nhiªn , con ngêi trong c¸c ho¹t ®éng thùc tiÔn cña m×nh ph¶ biÕt tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c tù tæ chøc, tù ®iÒu chØnh, tù lµm s¹ch,tù b¶o vÖ thiªn nhiªn.§Ó cã thÓ x©y dùng ®îc mèi quan hÖ thËt sù gi÷a x· héi vµ tù nhiªn, con ngêi cÇn ph¶i thay ®æi chiÕn lùoc ph¸t triÓn 7 x· héi, tõ chç v× lîi Ých cña x· héi, cña con ngêi sang v× lîi Ých ,v× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¶ hÖ thèng tù nhiªn-x· héi-con ngõ¬i, nghÜa lµ thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn bÒn v÷ng v× sù sèng tån kh«ng chØ cña thÕ giíi h«m nay mµ cßn v× sù sèng vµ c¬ héi ph¸t triÓn mai sau. Víi thùc tr¹ng m«i trêng sinh th¸i ë ViÖt Nam hiÖn nay,b¶n th©n em xin m¹nh d¹n ®a ra mét sè gi¶i ph¸p ®Ó c¶i thiÖn vµ b¶o vÖ m«i trêng ë ®Êt níc ta: _Tríc hÕt nhµ níc cÇn sím cã nh÷ng söa ®æi, bæ sung cho phï hîp nh»m luËt ho¸ c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch vÒ m«i trêng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng, kh¼ng ®Þnh hiÖu lùc cña c¬ quan nhµ níc trong viÖc thi hµnh luËt ®Ó tr¸nh nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n cã thÓ l¹m dông nh÷ng kÏ hë cña luËt ph¸p. Riªng víi t×nh tr¹ng tµn ph¸ rõng,nhµ níc cÇn ®Èy m¹nh ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c khu rõng ®Æc dông vµ ph¶i cã biÖn ph¸p nghiªm kh¾c trõng trÞ nh÷ng kÎ ph¸ rõng, bu«n gç lËu.§ång thêi còng kªu gäi c«ng t¸c trång c©y g©y rõng ë tõng ®Þa ph¬ng. _Thay ®æi vÒ nhËn thøc – x©y dùng ý thøc sinh th¸i ë c¸c khu ®« thÞ, thµnh phè lín còng nh ë c¸c vïng n«ng th«n…Mçi ngêi d©n cÇn ph¶i gi¸o dôc vµ n©ng nhËn thøc cña m×nh vÒ b¶o vÖ m«i trêng xanh- s¹ch-®Ñp. _Gi¶m thiÓu « nhiÔm ë c¸c khu c«ng nghiÖp g©y « nhiÔm nghiªm träng b»ng c¸ch sö dông c¸c thiÕt bÞ xö lÝ chÊt th¶i hiÖn ®¹i, theo c«ng nghÖ míi, t¸i sö dông,taÝ chÕ ch«n lÊp vµ tiªu huû chÊt th¶i, qu¶n lÝ chÊt th¶i nguy h¹i. _§èi víi vÊn ®Ò níc th¶i vµ viÖc cung cÊp n¬c s¹ch ë c¸c thµnh phè lín vµ c¸c vïng n«ng th«n còng cÇn cã nh÷ng dù ¸n c¶i t¹o cô thÓ vµ thiÕt thùc.Nh÷ng n¨m qua vÊn ®Ò níc s¹ch ®· ®îc c¸c cÊp chÝnh quyÒn, c¸c nghµnh quan t©m, tõ n¨m 1995-2000 víi con sè kho¶ng 400 tû ®ång (trong ®ã kho¶ng 60% tæng sè vèn lµ ®Çu t cung cÊp níc s¹ch cho c¸c vïng n«ng th«n) ®Ó thùc hiÖn c¶i thiÖn níc s¹ch vµ vÖ sinh m«i trêng.§ã lµ tÝn hiÖu mõng cho ®Êt níc ta khi ®îc §¶ng vµ ChÝnh phñ hç trî nh vËy.ë thµnh phè lín nh Hµ Néi ®· cã kh¸ nhiÒu dù ¸n nh»m c¶i t¹o, c¶i thiÖn m«i trêng còng nh diÖn tÝch c¸c s«ng hå hiÖn cã, ®iÓn h×nh lµ mét sè hå nh hå ThiÒn Quang, Gi¶ng Vâ…®· ®îc n¹o vÐt vµ lµm s¹ch trë l¹i. _Bªn c¹nh ®ã c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn vËn ®éng ngêi d©n b¶o vÖ m«i trêng còng rÊt cÇn thiÕt nh tæ chøc” Hoµ b×nh xanh”, nh÷ng chiÕn dÞch nh” Mïa hÌ xanh t×nh nguyÖn” cña sinh viªn, “§êng lµng ngâ xãm xanh- s¹ch- ®Ñp” ë n«ng th«n….Cïng víi nh÷ng ho¹t ®éng ®ã th× vai trß cña th«ng tin vµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn m«i trêng sinh th¸i còng rÊt quan träng trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng. 8 PhÇn KÕt LuËn Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, con ngêi hiÖn ®¹i kh«ng thÓ thiÕu khoa häc vµ c«ng nghÖ , còng nh kh«ng thÓ sèng t¸ch rêi khái m«i trêng tù nhiªn.Mét bµi häc x¬ng m¸u rót ra tõ qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ võa qua lµ kh«ng thÓ t¸ch môc tiªu sinh th¸i lµ yªu cÇu tÊt yÕu, kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn x· héi nãi chung vµ cña sù c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta hiÖn nay nãi riªng.Khi thiªn nhiªn ®· chÞu ®ùng ®Õn møc tét cïng nh÷ng hµnh vi x©m ph¹m th« b¹o cña con ngêi ¾t nã sÏ tr¶ thï, mµ hËu qu¶ do thiªn nhiªn g©y ra dêng nh kh«ng cã mét søc m¹nh nµo cã thÓ c¶n ph¸ ®îc.Ngay tõ nh÷ng gi©y phót nµy, b¹n, t«i, vµ tÊt c¶ mäi ngêi trªn tr¸i ®Êt nµy h·y cïng nhau b¶o vÖ m«i trêng tríc khi qu¸ muén.H·y lµm cho mäi ngêi hiÓu r»ng bÊt kú hµnh ®éng nµo cña b¹n dï bÐ nhá nhng còng Ýt nhiÒu lµm thay ®æi c¸i n«i thiªng liªng cña chóng ta.Chóng ta kh«ng thÓ kh«ng nghÜ ®Õn thÕ hÖ con ch¸u mai sau.H·y ®Ó l¹i cho mu«n ®êi con ch¸u mai sau giang s¬n cÈm tó mµ cha «ng ta ®· ®Ó l¹i.H·y ®Ó l¹i cho con ch¸u kh«ng ph¶i lµ sa m¹c mµ lµ nh÷ng c¸nh ®ång mµu mì,nh÷ng th¶o nguyªn vµ rõng nói xanh rên.Chóng ta cÇn ph¶i biÕt cho ®i nhiÒu h¬n n÷a ®Ó ®ãn nhËn nh÷ng g× thiªn nhiªn ban tÆng.Ngoµi ra chóng ta nh÷ng sinh viªn cßn ®ang ngåi trªn gi¶ng ®êng ®¹i häc, cÇn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tuyªn truyÒn vµ phæ biÕn cho nh÷ng ngêi cha nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña viÖc b¶o vÖ m«i trêng. "H·y ®Ó hµnh tinh nµy, ®Êt níc nµy m·i m·i xinh ®Ñp vµ t¬i xanh…" 9 Môc lôc PhÇn Më §Çu....................................................................................................... PhÇn Néi Dung.................................................................................................... I.Thùc tr¹ng m«i trêng sinh th¸i ViÖt Nam hiÖn nay – Nguyªn nh©n vµ hËu qu¶......................................................................................................................... A – Thùc tr¹ng m«i trêng sinh th¸i ë ViÖt Nam hiÖn nay................................ B –Nguyªn nh©n vµ hËu qu¶............................................................................ II.Vai trß cña con ngêi ®èi víi viÖc b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i............................. A-Mèi quan hÖ gi÷a Con ngêi- Tù nhiªn -Tr×nh ®é ph¸t triÓn x· héi................ B – Vai trß cña con ngêi vµ x· héi ®èi víi viÖc b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i..... PhÇn KÕt LuËn.................................................................................................. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Tæng côc Thèng kª vµ b¶o vÖ m«i trêng ViÖt Nam n¨m 2000. 2. B¸o §iÖn tö moitruongsinhthai.com.vn 3. B¸o lao ®éng ra ngµy 22/11/2006 4. M«i trêng sinh th¸i vÊn ®Ò vµ gi¶i ph¸p - Ph¹m ThÞ Ngäc Tr©m 5. Gi¸o tr×nh TriÕt häc M¸c - Lªnin 6. S¸ch §Þa lý ViÖt Nam, s¸ch TiÕng viÖt thùc hµnh. 10