TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH
----------
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU THỦY SẢN TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN AN XUYÊN
Giáo viên hướng dẫn:
Ths. Huỳnh Thị Kim Uyên
Sinh viên thực hiện:
Đoàn Nhật Tân
MSSV: 3072954
Lớp: Kinh Tế Ngoại Thương-K33
CẦN THƠ -2013
LỜI CẢM TẠ
Em xin chân thành cảm ơn Quý thầy cô trường Đại học Cần Thơ, đặc
biệt là Quý thầy cô Khoa Kinh tế & Quản trị kinh doanh đã tận tình giảng
dạy, truyền đạt kiến thức cho em trong suốt thời gian em học tại trường. Cùng
với sự nỗ lực của bản thân, em đã hoàn thành chương trình học của mình.
Em xin chân thành cảm ơn Ths. Huỳnh Thị Kim Uyên đã tận tình chỉ
bảo, hướng dẫn em hoàn thành tốt đề tài tốt nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo, các cô, chú và anh chị tại
công ty Cổ phần thủy sản An Xuyên đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận
lợi để em được học hỏi, tiếp xúc với thực tế trong suốt thời gian em thực tập
tại Quý Cơ quan.
Do kiến thức còn hạn hẹp, thời gian tìm hiểu chưa nhiều, chưa sâu nên
đề tài không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được ý kiến đóng
góp của Quý thầy cô, Ban lãnh đạo, các cô, chú, anh, chị tại Quý Cơ quan để
đề tài được hoàn thiện hơn và có giá trị nghiên cứu thực sự.
Xin kính chúc Quý thầy cô, Ban lãnh đạo và toàn thể các cô, chú, anh,
chị tại công ty Cổ phần Thủy sản An Xuyên lời chúc sức khỏe và thành đạt.
Xin chân thành cảm ơn!
Cần Thơ, ngày………, tháng…….., năm 2013
Sinh viên thực hiện
( ký và ghi họ tên )
Đoàn Nhật Tân
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu
thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất
kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào.
Cần Thơ, ngày………, tháng…….., năm……..
Sinh viên thực hiện
( ký và ghi họ tên )
Đoàn Nhật Tân
ii
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
An Giang, ngày ………, tháng ………, năm……..
Thủ trưởng đơn vị
(Ký và ghi họ tên)
iii
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
Họ và tên người hướng dẫn: Huỳnh Thị Kim Uyên
Học vị: Thạc Sĩ
Chuyên ngành: Kinh tế
Cơ quan công tác: Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh, trường Đại
Học Cần Thơ.
Tên học viên: Đoàn Nhật Tân
Mã số sinh viên: 3072954
Chuyên ngành: Kinh tế
Tên đề tài: Phân tích tình hình xuất khẩu thủy sản tại công ty Cổ
phần Thủy sản An Xuyên
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: ............................................
..................................................................................................................................
2. Về hình thức: .......................................................................................................
..................................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài: .....................................
..................................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn: ..........................................
..................................................................................................................................
5. Nội dung và các kết quả đạt được:.......................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
6. Các nhận xét khác: ..............................................................................................
..................................................................................................................................
7. Kết luận: ..............................................................................................................
..................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày ………, tháng ………, năm……..
Giáo viên hướng dẫn
( ký và ghi họ tên )
Huỳnh Thị Kim Uyên
iv
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày ………, tháng ………, năm……..
Giáo viên phản biện
(Ký và ghi họ tên)
v
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM TẠ ..................................................................................................................... i
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................. ii
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP .................................................................... iii
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ............................................................. iv
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN ..................................................................v
MỤC LỤC ....................................................................................................................... vi
DANH MỤC BIỂU BẢNG ............................................................................................. ix
DANH MỤC HÌNH ...........................................................................................................x
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT................................................................................ xi
TÓM TẮT ....................................................................................................................... xii
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU................................................................................................1
1.1 Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................2
1.2.1 Mục tiêu chung .................................................................................................2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể .................................................................................................2
1.3 Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................2
1.3.1 Phạm vi về không gian......................................................................................2
1.3.2 Phạm vi về thời gian .........................................................................................2
1.3.3 Phạm vi nội dung ..............................................................................................2
1.4 Lược khảo tài liệu ....................................................................................................3
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...............4
2.1 Phương pháp luận ....................................................................................................4
2.1.1 Khái quát về hoạt động xuất khẩu và vai trò của hoạt động xuất khẩu ............4
2.1.2 Các chỉ tiêu đánh giá tình hình xuất khẩu.........................................................6
vi
2.1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu ................................................................7
2.2. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................8
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu............................................................................8
2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu ..........................................................................8
CHƯƠNG 3: KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN AN XUYÊN VÀ
TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU THỦY SẢN VIỆT NAM.....................................................9
3.1 Tổng quan về công ty cổ phần An Xuyên ...............................................................9
3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Cổ Phần An Xuyên ...................9
3.1.2 Ngành nghề kinh doanh của Công ty ..............................................................10
3.1.3 Cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ của các phòng ban ...........................11
3.1.4 Hệ thống quản lý chất lượng ...........................................................................18
3.1.5 Thị trường tiêu thụ ..........................................................................................19
3.1.6 Quy trình xuất khẩu thủy sản tại công ty ........................................................19
3.1.7 Kết quả hoạt động kinh doanh ........................................................................22
3.2 Tình hình xuất khẩu thủy sản của Việt Nam .........................................................25
3.2.1 Sản lượng và kim ngạch xuất khẩu thủy sản giai đoạn 2010-2012 ................25
3.2.2 Tình hình xuất khẩu theo mặt hàng ................................................................27
3.2.3 Tình hình xuất khẩu theo thị trường ...............................................................31
3.3 Các yếu tố tác động đến hoạt động xuất khẩu thủy sản .........................................33
3.3.1 Tình hình sản xuất sản phẩm thủy sản xuất khẩu ...........................................33
3.3.2 Thực trạng một số thị trường xuất khẩu .........................................................35
3.3.3 Chính sách hỗ trợ của nhà nước......................................................................36
3.3.4 Kiểm soát an toàn vệ sinh của chính phủ .......................................................38
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA CÔNG TY
CỔ PHẦN THỦY SẢN AN XUYÊN .............................................................................40
4.1 Phân tích tình hình xuất khẩu thủy sản ..................................................................40
vii
4.1.1 Sản lượng và doanh thu xuất khẩu ..................................................................40
4.1.2 Phân tích tình hình xuất khẩu theo thị trường ................................................41
4.1.3 Phân tích ảnh hưởng của nhân tố sản lượng và đơn giá đến kim ngạch xuất
khẩu thuỷ sản Công ty cổ phần An Xuyên giai đoạn 2010-2012 ............................48
4.2 Phân tích các yếu tố nguồn lực ..............................................................................50
4.2.1 Nguồn nhân lực ...............................................................................................50
4.2.2 Hoạt động marketing ......................................................................................51
4.2.3 Nguồn nguyên liệu ..........................................................................................52
CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU
THỦY SẢN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN AN XUYÊN ............................53
5.1 Phân tích SWOT về xuất khẩu thủy sản của công ty từ năm 2010-2012 ..............53
5.1.1 Các yếu tố cấu thành ma trận SWOT .............................................................53
5.1.2 Mục tiêu và định hướng của công ty trong thời gian tới ................................57
5.1.3 Nhóm các giải pháp đề xuất từ SWOT ...........................................................57
5.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả xuất khẩu .................................................................59
5.2.1 Giải pháp đa dạng hóa sản phẩm và sản xuất chế biến các sản phẩm có giá trị
gia tăng cao ..............................................................................................................59
5.2.2 Giải pháp tăng lợi nhuận bằng cách tận dụng phế phẩm cá tra ......................59
5.2.3 Giải pháp cho hoạt động marketing, R&D .....................................................59
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................61
6.1 Kết luận ..................................................................................................................61
6.2 Kiến nghị ................................................................................................................61
6.2.1 Đối với doanh nghiệp......................................................................................61
6.2.2 Đối với nhà nước ............................................................................................62
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................................................64
viii
DANH MỤC BIỂU BẢNG
Trang
Bảng 3.1 Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh giai đoạn 2010-2012 ......... 22
Bảng 3.2 Sản lượng và kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam
giai đoạn 2010 – 2012 ................................................................................................... 27
Bảng 3.3 Sản lượng các mặt hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam
giai đoạn 2010-2012 ..................................................................................................... 27
Bảng 3.4 Kim ngạch các mặt hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam
giai đoạn 2010 – 2012 ................................................................................................... 28
Bảng 3.5 Cơ cấu kim ngạch các mặt hàng thủy sản xuất khẩu
giai đoạn 2010 – 2012 ................................................................................................... 28
Bảng 3.6 Kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang các thị trường
giai đoạn 2010-2012 ..................................................................................................... 32
Bảng 3.7 Cơ cấu kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang các thị trường
giai đoạn 2010-2012 ..................................................................................................... 32
Bảng 4.1 Khối lượng và doanh xuất khẩu thủy sản của Công ty cổ phần thủy sản
An Xuyên giai đoạn 2010-2012 .................................................................................... 41
Bảng 4.2 Doanh thu của Công ty An Xuyên theo từng thị trường ............................... 41
Bảng 4.3 Tình hình xuất khẩu thủy sản của Công ty cổ phần thủy sản An Xuyên qua
từng thị trường .............................................................................................................. 43
Bảng 4.4 Ảnh hưởng của sản lượng và đơn giá đến kim ngạch xuất khẩu
thuỷ sản của công ty giai đoạn 2010 – 2012 ................................................................. 48
Bảng 4.5 Tình hình tăng giảm lao động giai đoạn 2009 – 2010 ................................... 51
Bảng 5.1 Phân tích ma trận SWOT............................................................................... 57
ix
DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 3.1 Công ty cổ phần thủy sản An Xuyên ............................................................. 9
Hình 3.2 Tổng quan Công ty An Xuyên ...................................................................... 11
Hình 3.3 Sơ đồ tổ chức Công ty An Xuyên .................................................................. 13
Hình 3.4 Các thị trường xuất khẩu chính của Công ty cổ phần An Xuyên .................. 19
Hình 3.5 Sơ đồ quy trình xuất khẩu thủy sản của Công ty An Xuyên ......................... 21
Hình 3.6 Biểu đồ doanh thu của Công ty cổ phần An Xuyên giai đoạn 2010-2012 .... 23
Hình 3.7 Biểu đồ chi phí của Công ty cổ phần An Xuyên giai đoạn 2010-2012 ......... 24
Hình 3.8 Biểu đồ lợi nhuận của Công ty cổ phần An Xuyên giai đoạn 2010-2012 ..... 24
Hình 4.1 Cơ cấu giá trị sản lượng xuất khẩu thủy sản các thị trường năm 2010 ........ 44
Hình 4.1 Cơ cấu giá trị sản lượng xuất khẩu thủy sản các thị trường năm 2011 ........ 44
Hình 4.1 Cơ cấu giá trị sản lượng xuất khẩu thủy sản các thị trường năm 2011 ........ 44
x
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
EU : Eupropean Unit (Châu Âu)
FAO : Food and Agriculture Organization (Tổ chức Lương thực Nông nghiệp của Liên
Hiệp quốc)
HACCP: Hazard Analysis and Critical Control Points (Hệ thống quản lý chất lượng
mang tính phòng ngừa nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm thông qua việc phân tích mối
nguy và thực hiện các biện pháp kiểm soát tới hạn)
IMF: International Monetary Fund (Quỹ tiền tệ thế giới)
ISO: The International Organization for Standardization (Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc
tế)
R & D: Research and Development (Nghiên cứu và phát triển)
USD: United State Dolar (Đôla Mỹ)
VASEP: VietNam Association of Seafood Exporters and Producers (Hiệp hội Chế biến
và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam)
WTO: World Trade Organization (Tổ chức Thương mại Thế Gới)
xi
TÓM TẮT
Mục tiêu của đề tài nhằm phân tích tình hình xuất khẩu thủy sản tại công ty cổ
phần thủy sản An Xuyên giai đoạn từ 2010 – 2012 từ đó đề ra giải pháp thích hợp giúp
công ty đạt hiệu quả kinh doanh cao hơn trong hoạt động xuất khẩu thủy sản. Qua phân
tích tình hình xuất khẩu thủy sản mà sản phẩm chính là cá tra phi lê nhận thấy tình hình
xuất khẩu có nhiều biến động, chiều hướng tăng đến năm 2011 nhưng đến năm 2012
chiều hướng xuất khẩu giảm. Bên cạnh đó công ty đã gặp phải những khó khăn nhất
định về nguồn vốn, nguyên liệu đầu vào cho chế biến là cá tra nguyên liệu, từ đó làm sụt
giảm sản lượng và kim ngạch của công ty. Ngoài ra thấy được những hạn chế trong
khâu marketing dẫn đến việc thâm nhập mở rộng thị trường gặp nhiều vấn đề khó khăn.
Qua phân tích tình hình xuất khẩu của công ty có thể đánh giá một cách toàn diện và
khách quan về hoạt động xuất khẩu của công ty từ đó thấy được điểm mạnh và cơ hội
của công ty cần được phát huy, hạn chế những điểm yếu cũng như thách thức công ty
đang đối mặt trong thời gian tới để nâng cao hoạt động xuất khẩu của công ty ngày càng
đạt hiệu quả hơn.
xii
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 Lý do chọn đề tài
Việt Nam là một nước có tiềm năng rất lớn về thủy sản, do đó có nhiều điều
kiện thuận lợi để phát triển ngành đánh bắt và nuôi trồng thủy sản tạo ra nguồn
cung nguyên liệu dồi dào cho ngành chế biến thủy sản phục vụ nhu cầu trong
nước và xuất khẩu. Từ lâu, Việt Nam trở thành quốc gia sản xuất và xuất khẩu
thủy sản đứng đầu trong khu vực. Xuất khẩu thủy sản là một trong những lĩnh
vực xuất khẩu quan trọng nhất của nền kinh tế mang lại nguồn ngoại tệ đáng kể
cho đất nước và là một trong những ngành có giá trị xuất khẩu hàng đầu Việt
Nam từ đó tạo nguồn thu đáng kể cho nông ngư dân và các doanh nghiệp hoạt
động trong lĩnh vực này.
Năm 2012, theo Tổng cục thống kê kim ngạch xuất khẩu đạt 6,09 tỷ đô.
Cho tới nay xuất khẩu thủy sản Việt Nam đã xuất qua 170 quốc gia và vùng lãnh
thổ, trong đó 3 thị trường lớn là EU, Mỹ và Nhật Bản với các sản phẩm chính là
cá và tôm đông lạnh, chủ yếu vẫn là hàng xuất khẩu chỉ qua sơ chế chưa có giá
trị gia tăng. Tuy nhiên thực trạng xuất khẩu thủy sản những năm qua cho thấy
ngành hàng này đang gặp không ít khó khăn, thử thách như giá xuất khẩu bị giảm
mạnh, các mặt hàng chủ lực: tôm, cá basa, cá tra…bị kiện bán phá giá ở nhiều
quốc gia, các doanh nghiệp không ký kết được hợp đồng xuất khẩu. Đồng thời,
trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu hóa diễn ra nhanh chóng như hiện nay vấn đề
đặt lên hàng đầu đối với doanh nghiệp là hiệu quả kinh tế. Để làm được điều đó
các doanh nghiệp cần phải nắm được các nhân tố, mức độ và xu hướng tác động
của từng nhân tố ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh. Cách tốt nhất để giải quyết
vấn đề trên là thông qua phân tích, nghiên cứu đánh giá toàn bộ quá trình và kết
quả kinh doanh của doanh nghiệp, chỉ có thông qua phân tích mới khai thác hết
khả năng tiềm ẩn của doanh nghiệp. Qua phân tích các hoạt động kinh doanh
giúp doanh nghiệp đánh giá được điểm mạnh để phát huy và điểm yếu để củng
cố, khắc phục và cải tiến. Từ đó giúp doanh nghiệp phát huy mọi tìm năng và
khai thác tối đa mọi nguồn lực nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao nhất. Mặt khác,
giúp doanh nghiệp tìm ra giải pháp tăng cường hoạt động kinh doanh và quản lý
1
doanh nghiệp, nhằm huy động mọi khả năng có thể nâng cao hiệu quả kinh tế. Từ
đó đề tài “Phân tích tình hình xuất khẩu thủy sản tại Công ty cổ phần xuất
khẩu thủy sản An Xuyên” được thực hiện nhằm thấy rõ thực trạng xuất khẩu
thủy sản của công ty từ đó đề ra giải pháp thích hợp giúp công ty đạt hiệu quả
kinh doanh cao hơn trong hoạt động xuất khẩu thủy sản.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích tình hình xuất khẩu thủy sản tại công ty cổ phần thủy sản An
Xuyên giai đoạn từ 2010 – 2012 từ đó đề ra giải pháp thích hợp giúp công ty đạt
hiệu quả kinh doanh cao hơn trong hoạt động xuất khẩu thủy sản.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
Mục tiêu 1: Phân tích thực trạng kinh doanh xuất khẩu thủy sản của công
ty cổ phần xuất khẩu thủy sản An Xuyên giai đoạn 2010-1012.
Mục tiêu 2: Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tình hình xuất khẩu thủy
sản của công ty.
Mục tiêu 3: Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu thủy sản.
1.3 Phạm vi nghiên cứu
1.3.1 Phạm vi về không gian
Luận văn tập trung nghiên cứu trong phạm vi hoạt động xuất khẩu thủy sản
của công ty cổ phần thủy sản An Xuyên tại địa bàn tỉnh An Giang.
1.3.2 Phạm vi về thời gian
Luận văn trình bày dựa trên thông tin, số liệu thu thập trong giai đoạn 20102012 của công ty cổ phần thủy sản An Xuyên.
Luận văn được thực hiện từ 28/01/2013 đến 15/04/2013.
1.3.3 Phạm vi nội dung
Giới hạn nghiên cứu: Công ty cổ phần thủy sản An Xuyên kinh doanh trên
nhiều lĩnh vực như xuất nhập khẩu, sản xuất chế biến... Nên đề tài chỉ tập trung
vào lĩnh vực hoạt động chính của công ty là xuất khẩu thủy sản.
2
Đối tượng khảo sát: Khảo sát và phân tích môi trường bên trong và môi
trường bên ngoài công ty có liên quan đến hoạt động xuất khẩu thủy sản cùng với
một số thị trường xuất khẩu.
1.4 Lược khảo tài liệu
Trước khi thực hiện đề tài tác giả đã tham khảo một số tài liệu là luận văn
của các khoá trước nhằm học hỏi kinh nghiệm, kỹ năng phân tích, đánh giá vấn
đề để rút ra bài học cho bản thân để có thể thực hiện tốt đề tài nghiên cứu cũng
như có được những kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn. Cụ thể là:
“Tình hình xuất khẩu tôm của công ty cổ phần thủy sản Sóc TrăngSTAPIMEX” của sinh viên Trần Thị Ngọc Hân, lớp Ngoại thương khóa 33Trường Đại học Cần Thơ thực hiện năm 2010. Mục tiêu đề tài nhằm phân tích
tình hình xuất khẩu tôm của công ty cổ phần thủy sản Sóc Trăng – STAPIMEX
để thấy được những thành tựu đạt được cũng như những khó khăn mà công ty
gặp phải trong hoạt động xuất khẩu của mình; từ đó, đề ra một số giải pháp nhằm
thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của công ty.
“Xây dựng chiến lược thâm nhập thị trường EU cho Công ty Hải sản
404” do sinh viên Võ Thị Thuỳ Quyên, lớp Ngoại thương khoá 32 - Trường Đại
học Cần Thơ thực hiện tháng 4/2010. Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu chiến
lược thâm nhập thị trường EU thông qua đánh giá thực trạng hoạt động xuất
khẩu. Từ đó tìm hiểu môi trường kinh doanh tại EU và đánh giá khả năng cạnh
tranh hiện tại của Công ty Hải sản 404 để đề xuất chiến lược phù hợp và hiệu quả
cho công ty, đồng thời đưa ra một số giải pháp giúp đẩy mạnh xuất khẩu và phát
triển bền vững tại thị trường này.
Ngoài ra tác giả còn tham khảo một số sách và giáo trình của các thầy cô
trong trường cũng như một số tác giả khác trong lĩnh vực xuất nhập khẩu cũng
như phân tích hoạt động kinh doanh…
3
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 Phương pháp luận
2.1.1 Khái quát về hoạt động xuất khẩu và vai trò của hoạt động xuất
khẩu
2.1.1.1 Khái niệm
Nói đến xuất khẩu nghĩa là bán hàng ra nước ngoài. Hầu như bất kỳ quốc
gia nào cũng đều có tổ chức hoạt động xuất khẩu. Vì một đất nước muốn phát
triển tất yếu phải có sự giao lưu và hợp tác quốc tế, điều này có ý nghĩa vô cùng
to lớn đối với các quốc gia nghèo và các quốc gia đang phát triển. Có như thế
quốc gia đó mới đuổi kịp các nước trên thế giới về trình độ khoa học công nghệ,
cũng như về văn minh văn hoá và tiến bộ xã hội, … để phát triển đất nước. Một
quốc gia được coi là phát triển trước hết phải là một quốc gia có nền kinh tế phát
triển về mọi mặt và trên nhiều phương diện. Xuất khẩu là một trong những mặt
có tầm quan trọng to lớn quyết định đến sự hưng thịnh của một nền kinh tế. Xuất
khẩu không chỉ đem lại nguồn lợi cho chính quốc gia xuất khẩu mà nó còn mang
đến cho người dân các nước hưởng được những lợi ích mà đất nước họ không có.
Như vậy có thể nói xuất khẩu là một công cụ hay nói khác hơn là một hình
thức hoạt động giao lưu thương mại nhằm dung hoà lợi ích của mọi người trên
thế giới. Với ý nghĩa đó, xuất khẩu được hiểu trước hết đó là một hình thức trao
đổi hàng hoá dịch vụ trên thị trường mà thị trường được nói ở đây là thị trường
thế giới nhằm đáp ứng và thoả mãn nhu cầu của một quốc gia không thể tự đáp
ứng cho chính mình , đồng thời phát huy hết nội lực kinh tế và mang lại nguồn
thu ngoại tệ cho quốc gia xuất khẩu trong công cuộc phát triển kinh tế đất nước.
Như vậy xuất khẩu là một hình thức kinh doanh nhằm thu được doanh lợi từ việc
bán hàng hoá dịch vụ ra thị trường nước ngoài.
2.1.1.2 Vai trò
Xuất khẩu có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc phát triển nền kinh tế
đất nước, điều này được thể hiện thông qua các lý do sau:
4
Xuất khẩu tạo ra nguồn vốn quan trọng trong giao thương quốc tế đáp ứng
nhu cầu nhập khẩu và tích luỹ phát triển sản xuất.
Xuất khẩu được xem là công cụ đoàn bẩy kích thích tăng trưởng kinh tế.
Bởi vì việc đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu sẽ thúc đẩy mở rộng quy mô và phát
triển sản xuất nhiều ngành nghề từ đó làm tăng trưởng tổng sản phẩm xã hội và
nâng cao mức sống cho người dân.
Xuất khẩu còn thúc đẩy việc phát minh, sáng tạo, phát triển và ứng dụng
khoa học công nghệ để nâng cao hiệu quả sản xuất.
Xuất khẩu tác động đến việc thay đổi cơ cấu kinh tế ngành theo hướng sử
dụng có hiệu quả nhất lợi thế so sánh tuyệt đối và tương đối của đất nước.
Cuối cùng xuất khẩu góp phần thúc đẩy và tăng cường hợp tác quốc tế giữa
các nước trên thế giới.
2.1.1.3 Mục tiêu của xuất khẩu
Mục tiêu quan trọng nhất của hoạt động xuất khẩu nói chung đối với nền
kinh tế quốc dân là để nhập khẩu đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế. Còn một
doanh nghiệp thực hiện hoạt động xuất khẩu có thể không phải để nhập khẩu, mà
để thu ngoại tệ và hưởng lợi nhuận nhờ lợi thế trao đổi giữa các quốc gia trên thế
giới.
Thị trường xuất khẩu phải gắn với thị trường nhập khẩu, phải xuất phát từ
yêu cầu thị trường nhập khẩu để xác định phương hướng và tổ chức nguồn hàng
thích hợp.
2.1.1.4 Nhiệm vụ của xuất khẩu
Để thực hiện tốt các mục tiêu trên, hoạt động xuất khẩu cần hướng vào
thực hiện các nhiệm vụ sau:
Phải ra sức khai thác có hiệu quả mọi nguồn lực (vốn, nhân lực, tài nguyên
thiên nhiên, cơ sở vật chất, công nghệ,…)
Nâng cao năng lực sản xuất hàng xuất khẩu để tăng nhanh khối lượng và
kim ngạch xuất khẩu.
Tạo ra những mặt hàng (nhóm hàng) xuất khẩu chủ lực đáp ứng những đòi
hỏi của thị trường thế giới và của khách hàng về chất lượng và số lượng, có sức
hấp dẫn và khả năng cạnh tranh cao.
5
Tóm lại: đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu là hướng phát triển tất yếu mang
tính chiến lược để xây dựng một đất nước phát triển phồn thịnh.
2.1.2 Các chỉ tiêu đánh giá tình hình xuất khẩu
2.1.2.1 Doanh thu
Doanh thu bán hàng của công ty xuất nhập khẩu là toàn bộ giá trị hàng hóa
và dịch vụ đã bán, đã thu tiền và chưa thu tiền (do phương pháp thanh toán) trong
một kỳ kinh doanh nào đó.
Doanh thu bán hàng của công ty xuất nhập khẩu được tính bằng công thức
n
D Qi G i
i 1
Doanh thu bán hàng xuất nhập khẩu ảnh hưởng trực tiếp bởi 2 nhân tố:
+ Số lượng hàng hóa xuất bán.
+ Đơn giá xuất bán.
Hoạt động kinh doanh xuất khẩu rất phức tạp, có những khoản thu bằng
ngoại tệ, có những khoản thu bằng tiền Việt Nam. Để đánh giá tình hình kinh
doanh xuất khẩu của công ty thì ta dùng chỉ tiêu doanh thu ngoại tệ quy về USD
và doanh thu quy về đồng Việt Nam.
2.1.2.2 Lợi nhuận
Lợi nhuận = Doanh thu bán hàng xuất nhập khẩu - Giá vốn hàng xuất nhập khẩu Tổng chi phí lưu thông.
Lợi nhuận từ xuất nhập khẩu là điều kiện để doanh nghiệp xuất nhập khẩu
tồn tại và phát triển, bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào khi tham gia hoạt động kinh
tế đều hướng mục đích vào lợi nhuận, có được lợi nhuận doanh nghiệp mới
chứng tỏ được sự tồn tại của mình. Lợi nhuận dương là tốt, chỉ cần xem là cao
hoặc thấp để phát huy hơn nữa, nhưng khi lợi nhuận là âm thì khác, nếu không có
biện pháp khả thi bù lỗ kịp thời, chấn chỉnh hoạt động kinh doanh thì doanh
nghiệp tiến đến bờ vực phá sản là tất yếu không thể tránh khỏi.
6
Ngoài ra, lợi nhuận từ hoạt động xuất nhập khẩu còn là tiền đề cơ bản khi
doanh nghiệp muốn tái sản xuất mở rộng để trụ vững và phát triển trong nền kinh
tế thị trường. Hơn nữa, lợi nhuận giúp nâng cao đời sống cho người lao động, đó
chính là động lực to lớn nâng cao ý thức trách nhiệm cũng như tinh thần làm việc
của người lao động vốn được xem là một trong những bí quyết tạo nên sự thành
công của doanh nghiệp.
2.1.2.3 Một số chỉ tiêu khác đánh giá tình hình xuất khẩu
- Tốc độ tăng trưởng.
- Kim ngạch xuất khẩu.
- Cơ cấu sản phẩm .
- Hình thức xuất khẩu.
+ Xuất khẩu trực tiếp.
+ Xuất khẩu gián tiếp.
+ Nhà ủy thác xuất khẩu.
2.1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu
- Đặc điểm của thị trường bao gồm thông tin về những nét văn hoá và thị
hiếu tiêu dùng của thị trường.
- Quy chế chính sách của thị trường xuất khẩu.
+ Thuế quan.
+ Hạn ngạch.
+ Hạn chế xuất khẩu tự nguyện.
+ Hàng rào kỹ thuật về tiêu chuẩn công nghệ, lao đông, về vệ sinh an toàn
thực phẩm, môi trường…
+ Chính sách ngoại thương.
+ Nguyên tắc Tối huệ quốc MFN (Most Favoured Nation).
+ Thuế quan ưu đãi phổ cập GSP (Generalized Sustem of Preference).
7
- Xem thêm -