Phân tích tình hình tài chính thông qua hệ thống báo cáo tài chính kế toán và các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
Lêi nãi ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, mçi doanh nghiÖp lµ mét tÕ bµo kinh tÕ, lµ
mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o
ra c¸c s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña x1 héi
nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu vÒ lîi nhuËn. Tèi ®a ho¸ lîi nhuËn lµ kim chØ
nam cho mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Muèn vËy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i
cã nh÷ng quyÕt s¸ch, chiÕn l−îc phï hîp, kÞp thêi ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh
tÕ cña m×nh. Tuy nhiªn, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®a thµnh phÇn, nÕu chØ
dùa vµo kh¶ n¨ng cña m×nh vµ bá qua sù hç trî cña c¸c nguån lùc bªn ngoµi,
doanh nghiÖp khã cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn ®−îc.
Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh lµ mét c«ng viÖc th−êng xuyªn vµ v« cïng
cÇn thiÕt kh«ng nh÷ng ®èi víi chñ së h÷u doanh nghiÖp mµ cßn cÇn thiÕt ®èi
víi tÊt c¶ c¸c ®èi t−îng bªn ngoµi doanh nghiÖp cã quan hÖ vÒ kinh tÕ vµ ph¸p
lý víi doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ ®−îc ®óng thùc tr¹ng tµi chÝnh, chñ doanh
nghiÖp sÏ ®−a ra ®−îc c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ thÝch hîp, sö dông mét c¸ch tiÕt
kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ vèn vµ c¸c nguån lùc; Nhµ ®Çu t− cã quyÕt ®Þnh ®óng
®¾n víi sù lùa chän ®Çu t− cña m×nh; c¸c chñ nî ®−îc ®¶m b¶o vÒ kh¶ n¨ng
thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c kho¶n cho vay; Nhµ cung cÊp vµ
kh¸ch hµng ®¶m b¶o ®−îc viÖc doanh nghiÖp sÏ thùc hiÖn c¸c cam kÕt ®Æt ra;
c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc cã ®−îc c¸c chÝnh s¸ch ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn
lîi còng nh− hç trî cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ®ång thêi
kiÓm so¸t ®−îc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp b»ng ph¸p luËt.
B¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña c«ng t¸c kÕ to¸n, tÊt
c¶ c¸c th«ng tin mµ kÕ to¸n cung cÊp ®Òu ®−îc thÓ hiÖn trªn b¸o c¸o tµi chÝnh
kÕ to¸n cuèi kú cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy mµ chóng ta cã thÓ coi hÖ
thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n lµ mét tÊm g−¬ng ph¶n ¸nh toµn diÖn vÒ t×nh
h×nh tµi chÝnh, kh¶ n¨ng vµ søc m¹nh cña mét doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm
nhÊt ®Þnh. Do ®ã, viÖc tr×nh bµy c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n mét c¸ch trung
thùc vµ kh¸ch quan sÏ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ph©n tÝch chÝnh x¸c t×nh h×nh
tµi chÝnh cña doanh nghiÖp .
NhËn thøc ®−îc tÇm quan träng cña viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh vµ
®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp, trong thêi gian thùc tËp
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
1
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
t¹i C«ng ty XNK thiÕt bÞ ®iÖn ¶nh - truyÒn h×nh , nhê cã sù gióp ®ì cña
gi¸o viªn h−íng dÉn vµ c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n tµi vô, Ban qu¶n lý cña
C«ng ty, em ®1 m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: "Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh th«ng
qua hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n vµ c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu
qu¶ sö dông vèn kinh doanh t¹i C«ng ty XNK ThiÕt bÞ ®iÖn ¶nh truyÒn h×nh”.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò ®−îc tr×nh bµy víi néi dung nh−
sau :
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh th«ng qua hÖ thèng
b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n trong doanh nghiÖp
PhÇn II: Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty XNK ThiÕt bÞ ®iÖn
¶nh - truyÒn h×nh” chñ yÕu th«ng qua b¶ng C§KT vµ
BCKQKD :
PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt nh»m c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi
chÝnh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty XNK
ThiÕt bÞ ®iÖn ¶nh - truyÒn h×nh
.
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
2
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh
th«ng qua hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ
to¸n trong doanh nghiÖp
---------------&--------------I. Tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ sù cÇn thiÕt ph¶i ph©n tÝch t×nh
h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp.
1. Kh¸i niÖm vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ c¸c mèi quan hÖ tµi
chÝnh chñ yÕu cña doanh nghiÖp.
1.1. Kh¸i niÖm vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp :
Tµi chÝnh doanh nghiÖp ®ãng vai trß quan träng kh«ng chØ trong b¶n th©n
doanh nghiÖp mµ c¶ trong nÒn kinh tÕ, nã lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn
cña mçi quèc gia mµ t¹i ®©y diÔn ra qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh : §Çu t−,
tiªu thô vµ ph©n phèi, trong ®ã sù tru chuyÓn cña vèn lu«n g¾n liÒn víi sù vËn
®éng cña vËt t− hµng ho¸.
Ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n thuéc ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh»m gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ kinh
tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®−îc biÓu hiÖn d−íi h×nh th¸i
tiÒn tÖ. Nãi c¸ch kh¸c, trªn gi¸c ®é kinh doanh vèn, ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ
nh÷ng quan hÖ tiÒn tÖ g¾n trùc tiÕp víi viÖc tæ chøc, huy ®éng, ph©n phèi, sö
dông vµ qu¶n lý vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
§Ó n¾m ®−îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp m×nh còng nh− t×nh
h×nh tµi chÝnh cña c¸c ®èi t−îng quan t©m th× viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh lµ rÊt
quan träng. Th«ng qua viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh, ng−êi ta cã thÓ sö
dông th«ng tin ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng, hiÖu qu¶ kinh doanh còng nh− rñi ro trong
t−¬ng lai vµ triÓn väng cña doanh nghiÖp. Bëi vËy, viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp lµ mèi quan t©m cña nhiÒu nhãm ®èi t−îng kh¸c
nhau nh− Ban gi¸m ®èc (Héi ®ång qu¶n trÞ) c¸c nhµ ®Çu t−, c¸c cæ ®«ng, c¸c
chñ nî, c¸c nhµ cho vay tÝn dông, nh©n viªn ng©n hµng, c¸c nhµ b¶o hiÓm vµ
kÓ c¶ c¬ quan Nhµ n−íc còng nh− ng−êi lao ®éng. Mçi nhãm ng−êi nµy cã
nhu cÇu th«ng tin kh¸c nhau, do vËy mçi nhãm cã nh÷ng xu h−íng tËp trung
vµo c¸c khÝa c¹nh riªng trong bøc tranh tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp.
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
3
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
1.2: C¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh chñ yÕu cña doanh nghiÖp:
Ho¹t ®«nag tµi chÝnh cña doanh nghiÖp rÊt phøc t¹p, phong phó vµ ®a
d¹ng, muèn ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th× tr−íc hÕt ph¶i
hiÓu râ ®−îc c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh chñ yÕu cña doanh nghiÖp:
1.2.1: Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi Nhµ n−íc:
Quan hÖ nµy ph¸t sinh d−íi h×nh th¸i tiÒn tÖ, theo hai chiÒu vËn ®éng
ng−îc nhau. §ã lµ: Ng©n s¸ch Nhµ n−íc gãp phÇn h×nh thµnh vèn s¶n xuÊt
kinh doanh (tuú theo møc ®é vµ lo¹i h×nh së h÷u doanh nghiÖp); Ng−îc l¹i
doanh nghiÖp ph¶i nép c¸c kho¶n thuÕ, phÝ, lÖ phÝ theo quy ®Þnh ®Ó h×nh
thµnh Ng©n s¸ch Nhµ n−íc.
1.2.2: Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c tæ chøc trung gian tµi chÝnh:
C¸c trung gian tµi chÝnh (chñ yÕu lµ ng©n hµng ) lµ cÇu nèi gi÷a ng−êi cã
vèn t¹m thêi nhµn rçi víi ng−êi cÇn vèn ®Ó ®Çu t− kinh tÕ. Quan hÖ nµy ph¸t
sinh khi doanh nghiÖp ®i vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®ång thêi tr¶ chi
phÝ cho viÖc sö dông vèn ®i vay ®ã .
1.2.3: Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi thÞ tr−êng:
Víi t− c¸ch lµ mét chñ thÓ kinh doanh, doanh nghiÖp cã quan hÖ víi thÞ
tr−êng cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ thÞ tr−êng ph©n phèi ®Çu ra.Th«ng qua
thÞ tr−êng, doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh nhu cÇu s¶n phÈm vµ dÞch vô cung
øng, tõ ®ã doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè tiÒn ®Çu t− cho kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu
thô nh»m tho¶ m1n nhu cÇu x1 héi vµ thu ®−îc lîi nhuËn tèi ®a víi l−îng chi
phÝ bá ra thÊp nhÊt , ®øng v÷ng vµ liªn tôc më réng thÞ tr−êng trong m«i
tr−êng c¹nh tranh khèc liÖt.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, ngoµi c¸c yÕu tè nªu trªn, c¸c doanh nghiÖp
cßn ph¶i tiÕp cËn víi thÞ tr−êng vèn. Doanh nghiÖp cã thÓ t¹o ra ®−îc nguån
vèn dµi h¹n b»ng viÖc ph¸t hµnh chøng kho¸n nh− kú phiÕu, cæ phiÕu, ®ång
thêi cã thÓ kinh doanh chøng kho¸n ®Ó kiÕm lêi trªn thÞ tr−êng nµy.
1.2.4: Quan hÖ ph¸t sinh trong néi bé doanh nghiÖp:
BiÓu hiÖn cña quan hÖ nµy lµ sù lu©n chuyÓn vèn trong doanh nghiÖp. §ã
lµ c¸c quan hÖ tµi chÝnh gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh víi nhau, gi÷a
c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn víi nhau, gi÷a quyÒn sö dông vèn vµ së h÷u vèn. C¸c
quan hÖ nµy ®−îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp nh− chÝnh s¸ch ph©n phèi thu nhËp, chÝnh s¸ch vÒ c¬ cÊu vèn, vÒ ®Çu
t− vµ c¬ cÊu ®Çu t−.
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
4
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
1.2.5: Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi hé gia ®×nh:
Quan hÖ nµy ph¸t sinh khi doanh nghiÖp thu hót søc lao ®éng, tiÒn vèn
cña c¸c thµnh viªn hé gia ®×nh ®Ó phôc vô cho môc tiªu kinh doanh, ®ång thêi
doanh nghiÖp ph¶i tr¶ tiÒn l−¬ng, l1i suÊt cho hä.
1.2.6: Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c ®èi t¸c n−íc ngoµi:
Quan hÖ nµy ph¸t sinh khi doanh nghiÖp vay, cho vay, tr¶ nî vµ ®Çu t− víi
c¸c tæ chøc kinh tÕ n−íc ngoµi.
Tãm l¹i, th«ng qua c¸c mèi quan hÖ trªn cho thÊy tµi chÝnh doanh nghiÖp
®1 gãp phÇn h×nh thµnh nªn nÒn kinh tÕ quèc d©n. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp
ph¶i sö dông ®óng ®¾n vµ cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô tµi chÝnh nh»m thóc ®Êy
doanh nghiÖp kh«ng ngõng hoµn thiÖn c¸c ph−¬ng thøc kinh doanh ®Ó ®¹t
hiÖu qu¶ cao h¬n, nÕu kh«ng sÏ k×m h1m sù ph¸t triÓn cña toµn bé hÖ thèng
tµi chÝnh quèc gia.
2. Sù cÇn thiÕt ph¶i ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp.
Trong m«i tr−êng c¹nh tranh gay g¾t trªn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau cña
nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng vµ ph¸t
triÓn ®−îc th× ph¶i b¶o ®¶m mét t×nh h×nh tµi chÝnh v÷ng ch¾c vµ æn ®Þnh.
Muèn vËy ph¶i ph©n tÝch ®−îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Ph©n tÝch
tµi chÝnh lµ nghiªn cøu kh¸m ph¸ ho¹t ®éng tµi chÝnh ®1 ®−îc biÓu hiÖn b»ng
con sè. Cô thÓ h¬n , ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh lµ qu¸ tr×nh xem xÐt, kiÓm
tra, ®èi chiÕu vµ so s¸nh sè liÖu vÒ tµi chÝnh hiÖn hµnh víi qu¸ khø mµ nÕu
kh«ng ph©n tÝch th× c¸c con sè ®ã ch−a cã ý nghÜa lín ®èi víi nh÷ng ng−êi
quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. NhiÖm vô cña ph©n tÝch
t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ sö dông c¸c c«ng cô, ph−¬ng ph¸p vµ
kü thuËt ®Ó lµm c¸c con sè nãi lªn thùc chÊt cña t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp. C¸c quyÕt ®Þnh cña ng−êi quan t©m sÏ chÝnh x¸c h¬n nÕu nh− hä n¾m
b¾t ®−îc c¬ chÕ ho¹t ®éng tµi chÝnh th«ng qua viÖc sö dông th«ng tin cña
ph©n tÝch tµi chÝnh. MÆc dï viÖc sö dông th«ng tin tµi chÝnh cña mét nhãm
ng−êi trªn nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau, song ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh còng
nh»m tho¶ m1n mét c¸ch duy nhÊt cho c¸c ®èi t−¬ng quan t©m, cô thÓ lµ:
• §èi víi b¶n th©n doanh nghiÖp: ViÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh sÏ gióp
cho c¸c nhµ l1nh ®¹o vµ bé phËn tµi chÝnh doanh nghiÖp thÊy ®−îc t×nh h×nh
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
5
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
tµi chÝnh cña ®¬n vÞ m×nh vµ chuÈn bÞ lËp kÕ ho¹ch cho t−¬ng lai còng nh−
®−a ra c¸c kÕt qu¶ ®óng ®¾n kÞp thêi phôc vô qu¶n lý. Qua ph©n tÝch, nhµ l1nh
®¹o doanh nghiÖp thÊy ®−îc mét c¸ch toµn diÖn t×nh h×nh tµi chÝnh trong
doanh nghiÖp trong mèi quan hÖ néi bé víi môc ®Ých lîi nhuËn vµ kh¶ n¨ng
thanh to¸n ®Ó trªn c¬ së ®ã dÉn d¾t doanh nghiÖp theo mét chiÒu h−íng sao
cho chØ sè cña chØ tiªu tµi chÝnh tho¶ m1n yªu cÇu cña chñ nî còng nh− cña
c¸c chñ së h÷u.
•
§èi víi c¸c chñ Ng©n hµng vµ c¸c nhµ cho vay tÝn dông: Ph©n tÝch t×nh
h×nh tµi chÝnh cho thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp vÒ c¸c kho¶n
nî vµ l1i. §ång thêi, hä quan t©m ®Õn sè l−îng vèn cña chñ së h÷u, kh¶ n¨ng
sinh lêi cña doanh nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸ ®¬n vÞ cã tr¶ nî ®−îc hay kh«ng tr−íc
khi quyÕt ®Þnh cho vay.
•
§èi víi nhµ cung cÊp: Doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng cña hä trong hiÖn t¹i
vµ t−¬ng lai. Hä cÇn biÕt kh¶ n¨ng thanh to¸n cã ®óng h¹n vµ ®Çy ®ñ cña
doanh nghiÖp ®èi víi mãn nî hay kh«ng. Tõ ®ã hä ®Æt ra vÊn ®Ò quan hÖ l©u
dµi ®èi víi doanh nghiÖp hay tõ chèi quan hÖ kinh doanh .
•
§èi víi c¸c nhµ ®Çu t− : Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh gióp cho hä thÊy
kh¶ n¨ng sinh lîi, møc ®é rñi ro hiÖn t¹i còng nh− trong t−¬ng lai cña doanh
nghiÖp ®Ó quyÕt ®Þnh xem cã nªn ®Çu t− hay kh«ng.
•
§èi víi c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp: Nhãm ng−êi nµy còng
muèn biÕt vÒ thu nhËp cña m×nh cã æn ®Þnh kh«ng vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña
doanh nghiÖp.
•
§èi víi Nhµ n−íc: CÇn th«ng tin cho viÖc ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch qu¶n
lý vÜ m«, ®Ó ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ.
Nh− vËy, ho¹t ®éng tµi chÝnh tËp trung vµo viÖc m« t¶ mèi quan hÖ mËt
thiÕt gi÷a c¸c kho¶n môc vµ nhãm c¸c kho¶n môc nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu
cÇn thiÕt phôc vô cho chñ doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi t−îng quan t©m kh¸c nh»m
®−a ra quyÕt ®Þnh hîp lý, hiÖu qu¶ phï hîp víi môc tiªu cña ®èi t−îng nµy.
Môc ®Ých tèi cao vµ quan träng nhÊt cña ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh lµ gióp
cho nhµ qu¶n trÞ lùa chän ®−îc ph−¬ng ¸n kinh doanh tèi −u vµ ®¸nh gi¸
chÝnh x¸c tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp. §Ó ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
6
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
doanh nghiÖp th× hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cña doanh nghiÖp chÝnh
lµ c¬ së tµi liÖu hÕt søc quan träng .
II. HÖ Thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n trong ph©n tÝch t×nh
h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
1. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa.
1.1. Kh¸i niÖm:
B¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n lµ nh÷ng b¸o c¸o tæng hîp ®−îc lËp dùa vµo
ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu tõ c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n, theo c¸c chØ tiªu
tµi chÝnh ph¸t sinh t¹i nh÷ng thêi ®iÓm hoÆc thêi kú nhÊt ®Þnh. C¸c b¸o c¸o tµi
chÝnh kÕ to¸n ph¶n ¸nh mét c¸ch cã hÖ thèng t×nh h×nh tµi s¶n, c«ng nî, t×nh
h×nh sö dông vèn vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong
nh÷ng thêi kú nhÊt ®Þnh, ®ång thêi chóng ®−îc gi¶i tr×nh gióp cho c¸c ®èi
t−îng sö dông th«ng tin tµi chÝnh nhËn biÕt ®−îc thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ t×nh
h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ ®Ó ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh cho phï hîp .
1.2. ý nghÜa:
B¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n lµ c¨n cø quan träng cho viÖc ®Ò ra quyÕt ®Þnh
qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch thÝch hîp, gióp
cho chñ doanh nghiÖp sö dông mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ vèn vµ c¸c
nguån lùc, nhµ ®Çu t− cã ®−îc quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®èi víi sù ®Çu t− cña
m×nh, c¸c chñ nî ®−îc b¶o ®¶m vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp vÒ
c¸c kho¶n cho vay, Nhµ cung cÊp vµ kh¸ch hµng ®¶m b¶o ®−îc viÖc doanh
nghiÖp thùc hiÖn c¸c cam kÕt, c¸c c¬ quan Nhµ n−íc cã ®−îc c¸c chÝnh s¸ch
phï hîp ®Ó hç trî vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp còng nh− kiÓm so¸t ®−îc doanh nghiÖp b»ng ph¸p luËt
2. Vai trß môc ®Ých vµ c¸c yªu cÇu ®èi víi c¸c th«ng tin tr×nh bµy
trªn hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n
2.1. Vai trß:
HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cã nh÷ng vai trß
sau ®©y :
* Cung cÊp nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh cÇn thiÕt, gióp kiÓm tra ph©n tÝch
mét c¸ch tæng hîp toµn diÖn cã hÖ thèng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh
h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu cña doanh nghiÖp .
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
7
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
* Cung cÊp th«ng tin, sè liÖu ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh h×nh h¹ch to¸n
kinh doanh, t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é kÕ to¸n - tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp .
* Cung cÊp th«ng tin vµ sè liÖu cÇn thiÕt ®Ó ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh
h×nh, kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh- kinh tÕ cña doanh nghiÖp, gióp cho c«ng t¸c dù
b¸o vµ lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh ng¾n h¹n vµ dµi h¹n cña doanh nghiÖp .
2.2. Môc ®Ých :
Doanh nghiÖp ph¶i lËp vµ tr×nh bµy c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n víi c¸c
môc ®Ých sau:
* Tæng hîp vµ tr×nh bµy mét c¸ch tæng qu¸t vµ toµn diÖn t×nh h×nh biÕn
®éng vÒ tµi s¶n c«ng nî vµ nguån vèn chñ së h÷u, t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n .
* Cung cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ tµi chÝnh chñ yÕu phôc vô viÖc ®¸nh
gi¸, ph©n tÝch t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp trong kú ho¹t ®éng ®1 qua ,lµm c¬ së ®Ó ®−a ra c¸c
quyÕt ®Þnh kinh tÕ trong t−¬ng lai .
2.3. Yªu cÇu ®èi c¸c th«ng tin tr×nh bµy trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ
to¸n:
§Ó thùc hiÖn ®−îc vai trß lµ hÖ thèng cung cÊp th«ng tin kinh tÕ h÷u
Ých cña doanh nghiÖp cho c¸c ®èi t−îng sö dông, c¸c th«ng tin trªn c¸c b¸o
c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu sau:
• TÝnh dÔ hiÓu: C¸c th«ng tin do c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cung cÊp
ph¶i dÔ hiÓu ®èi víi ng−êi sö dông ®Ó hä cã thÓ lÊy ®ã lµm c¨n cø ®−a ra c¸c
quyÕt ®Þnh cña m×nh. TÊt nhiªn ng−êi sö dông ë ®©y ph¶i lµ ng−êi cã kiÕn
thøc vÒ ho¹t ®éng kinh doanh vµ ho¹t ®éng kinh tÕ, hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc tµi
chÝnh kÕ to¸n ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh .
• §é tin cËy: §Ó b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n thùc sù h÷u Ých ®èi víi ng−êi sö
dông, c¸c th«ng tin tr×nh bÇy trªn ®ã ph¶i ®¸ng tin cËy. C¸c th«ng tin ®−îc coi
lµ ®¸ng tin cËy khi chóng ®¶m b¶o mét sè yªu cÇu sau
+ Trung thùc: §Ó cã ®é tin cËy, c¸c th«ng tin ph¶i ®−îc tr×nh bÇy mét
c¸ch trung thùc vÒ nh÷ng giao dÞch vµ sù kiÖn ph¸t sinh.
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
8
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
+ Kh¸ch quan : §Ó cã ®é tin cËy cao, th«ng tin tr×nh bÇy trªn b¸o c¸o tµi
chÝnh kÕ to¸n ph¶i kh¸ch quan, kh«ng ®−îc xuyªn t¹c hoÆc bãp mÐo mét
c¸ch cè ý thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh sÏ
kh«ng ®−îc coi lµ kh¸ch quan nÕu viÖc lùa chän hoÆc tr×nh bÇy cã ¶nh h−ëng
®Õn viÖc ra quyÕt ®Þnh hoÆc xÐt ®o¸n vµ c¸ch lùa chän tr×nh bÇy ®ã nh»m ®¹t
®Õn kÕt qu¶ mµ ng−êi lËp b¸o c¸o ®1 biÕt tr−íc .
+ §Çy ®ñ: th«ng tin trªn b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cung cÊp ph¶i ®¶m b¶o
®Çy ®ñ, kh«ng bá sãt bÊt cø kho¶n môc hay chØ tiªu nµo v× mét sù bá sãt dï
nhá nhÊt còng cã thÓ g©y ra th«ng tin sai lÖch dÉn ®Õn kÕt luËn ph©n tÝch
nhÇm lÉn .
+ TÝnh so s¸nh ®−îc: C¸c th«ng tin do hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n
cung cÊp ph¶i ®¶m b¶o cho ng−êi sö dông cã thÓ so s¸nh chóng víi c¸c kú
tr−íc, kú kÕ ho¹ch ®Ó x¸c ®Þnh ®−îc xu h−íng biÕn ®éng thay ®æi vÒ t×nh h×nh
tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra, ng−êi sö dông còng cã nhu cÇu so s¸nh
b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cña c¸c doanh nghiÖp trong cïng lÜnh vùc ®Ó ®¸nh
gi¸ mèi t−¬ng quan gi÷a c¸c doanh nghiÖp còng nh− so s¸nh th«ng tin khi cã
sù thay ®æi vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch tµi chÝnh kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp ¸p dông.
+ TÝnh thÝch hîp: §Ó b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n trë nªn cã Ých cho ng−êi sö
dông, c¸c th«ng tin tr×nh bÇy trªn b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n ph¶i thÝch hîp víi
ng−êi sö dông ®Ó hä cã thÓ ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ cña m×nh.
3. Nguyªn t¾c tr×nh bÇy th«ng tin trªn hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh
kÕ to¸n.
Nh×n chung, b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸
tr×nh h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp. TÊt c¶ c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n ®Òu cã môc ®Ých
chung lµ ph¶n ¸nh c¸c giao dÞch vµ sù kiÖn ph¸t sinh trong kú ®Ó lËp vµ tr×nh bÇy
b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n.V× vËy, viÖc tr×nh bÇy th«ng tin trªn hÖ thèng b¸o c¸o tµi
chÝnh kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c chung sau :
• Nguyªn t¾c th−íc ®o tiÒn tÖ: yªu cÇu th«ng tin tr×nh bÇy trªn b¸o c¸o tµi
chÝnh kÕ to¸n ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ ®¬n vÞ tiÒn tÖ vµ ®¬n vÞ tÝnh mét
c¸ch thèng nhÊt khi tr×nh bÇy c¸c chØ tiªu trong mét niªn ®é kÕ to¸n.
• Nguyªn t¾c coi träng b¶n chÊt h¬n h×nh thøc: Mét th«ng tin ®−îc coi lµ
tr×nh bµy mét c¸ch trung thùc vÒ nh÷ng giao dÞch vµ sù kiÖn khi chóng ph¶n
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
9
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
¸nh ®−îc b¶n chÊt kinh tÕ cña giao dÞch vµ sù kiÖn ®ã chø kh«ng ®¬n thuÇn lµ
h×nh thøc cña giao dÞch vµ sù kiÖn.
• Nguyªn t¾c träng yÕu: Theo nguyªn t¾c nµy, mäi th«ng tin mang tÝnh
träng yÕu cÇn thiÕt ®−îc tr×nh bµy riªng rÏ trong b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n v×
th«ng tin ®ã cã thÓ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn viÖc ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ
cña ng−êi sö dông b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n.
• Nguyªn t¾c tËp hîp: Theo nguyªn t¾c nµy, ®èi víi c¸c th«ng tin kh«ng
mang tÝnh träng yÕu th× kh«ng cÇn thiÕt ph¶i tr×nh bµy riªng rÏ mµ cÇn tËp
hîp chóng l¹i theo cïng tÝnh chÊt hoÆc cïng chøc n¨ng t−¬ng ®−¬ng nh»m
môc ®Ých ®¬n gi¶n ho¸ c«ng t¸c ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n.
• Nguyªn t¾c nhÊt qu¸n: ViÖc tr×nh bµy vµ ph©n lo¹i c¸c kho¶n môc trong
b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cÇn ®−îc duy tr× mét c¸ch nhÊt qu¸n tõ niªn ®é nµy
sang niªn ®é kh¸c, trõ khi cã sù thay ®æi quan träng vÒ tÝnh chÊt cña c¸c ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp.
• Nguyªn t¾c so s¸nh: C¸c th«ng tin tr×nh bµy trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ
to¸n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh so s¸nh gi÷a niªn ®é nµy vµ niªn ®é tr−íc nh»m gióp
cho ng−êi sö dông hiÓu ®−îc thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i thêi
®iÓm hiÖn t¹i vµ sù biÕn ®éng cña chóng so víi c¸c niªn ®é tr−íc.
• Nguyªn t¾c dån tÝch: B¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cÇn ®−îc lËp trªn c¬ së
dån tÝch ngo¹i trõ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c luång tiÒn mÆt. Theo
nguyªn t¾c nµy, tÊt c¶ c¸c giao dÞch vµ sù kiÖn cÇn ®−îc ghi nhËn khi chóng
ph¸t sinh vµ ®−îc tr×nh bµy trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n phï hîp víi
niªn ®é mµ chóng ph¸t sinh.
• Nguyªn t¾c bï trõ: Theo nguyªn t¾c nµy, b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cÇn
tr×nh bµy riªng biÖt tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî, kh«ng ®−îc phÐp bï trõ c¸c tµi
s¶n víi c¸c kho¶n nî ®Ó chØ tr×nh bµy vèn chñ së h÷u vµ tµi s¶n thuÇn cña
doanh nghiÖp.
4. C¸c lo¹i b¸o c¸o trong hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cña
doanh nghiÖp:
Nh×n chung, hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ë bÊt kú
quèc gia nµo trªn thÕ giíi ®Òu còng ph¶i tr×nh bµy 4 b¸o c¸o chñ yÕu sau:
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
10
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
• B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, mÉu sè B01-DN.
• B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh, mÉu sè B02-DN.
• B¸o c¸o l−u chuyÓn tiÒn tÖ, mÉu sè B03-DN.
• B¶n thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh, mÉu sè B04-DN.
Ngoµi ra, ®Ó phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, yªu cÇu chØ
®¹o mµ c¸c ngµnh, c¸c c«ng ty, c¸c tËp ®oµn s¶n xuÊt, c¸c liªn hiÖp xÝ nghiÖp,
c¸c c«ng ty liªn doanh cã thÓ quy ®Þnh thªm c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n
kh¸c. Tuy nhiªn, trong ph¹m vi nghiªn cøu ®Ò tµi, chóng ta sÏ ®Ò cËp ®Õn c¸c
b¸o c¸o c¬ b¶n nh− ®1 tr×nh bµy ë trªn.
4.1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n (MÉu sè B01-DN):
4.1.1. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa:
a) Kh¸i niÖm: B¶ng C§KT (hay cßn gäi lµ b¶ng tæng kÕt tµi s¶n) lµ mét
b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n tæng hîp ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi s¶n cña
doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, d−íi h×nh th¸i tiÒn tÖ theo gi¸ trÞ tµi
s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n. VÒ b¶n chÊt, B¶ng C§KT lµ mét b¶ng c©n
®èi tæng hîp gi÷a tµi s¶n víi nguån vèn chñ së h÷u vµ c«ng nî ph¶i tr¶ cña
doanh nghiÖp .
b) ý nghÜa: B¶ng C§KT lµ tµi liÖu quan träng ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ mét
c¸ch tæng qu¸t t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh, tr×nh ®é sö dông vèn vµ
nh÷ng triÓn väng kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
.1.2. C¬ së lËp vµ c¸c nguyªn t¾c chung tr×nh bµy th«ng tin trªn B¶ng c©n
®èi kÕ to¸n:
a) C¬ së lËp b¶ng C§KT: B¶ng C§KT ®−îc lËp c¨n cø vµo sè liÖu cña
c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt (sæ c¸i vµ sæ chi tiÕt) c¸c tµi kho¶n cã sè d−
cuèi kú ph¶n ¸nh tµi s¶n, c«ng nî vµ nguån vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp
vµ B¶ng C§KT kú tr−íc.
b) C¸c nguyªn t¾c tr×nh bµy th«ng tin trªn b¶ng C§KT:
B¶ng C§KT lµ mét trong nh÷ng b¸o c¸o kÕ to¸n quan träng nhÊt trong hÖ
thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. Nã cung cÊp th«ng tin vÒ
thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ t×nh h×nh biÕn ®éng vÒ c¬ cÊu tµi s¶n, c«ng nî vµ
nguån vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. V× vËy,
th«ng tin tr×nh bµy trªn B¶ng C§KT ph¶i lu«n tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau :
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
11
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
• Nguyªn t¾c ph−¬ng tr×nh kÕ to¸n: Theo nguyªn t¾c nµy, toµn bé tµi s¶n
cña doanh nghiÖp lu«n lu«n t−¬ng ®−¬ng víi tæng sè nî ph¶i tr¶ vµ nguån vèn
chñ së h÷u, thÓ hiÖn b»ng ph−¬ng tr×nh sau:
Tæng tµi s¶n = Tæng nguån vèn
Hay lµ: Tµi s¶n = Nî ph¶i tr¶ + Nguån vèn chñ së h÷u
HoÆc lµ: Nguån vèn chñ së h÷u = Tµi s¶n - Nî ph¶i tr¶.
• Nguyªn t¾c sè d−: Theo nguyªn t¾c nµy, chØ nh÷ng tµi kho¶n cã sè d− míi
®−îc tr×nh bµy trªn B¶ng C§KT. Nh÷ng tµi kho¶n cã sè d− lµ nh÷ng tµi kho¶n
ph¶n ¸nh tµi s¶n (Tµi s¶n Cã) vµ nh÷ng tµi kho¶n ph¶n ¸nh Nî ph¶i tr¶ vµ
nguån vèn chñ së h÷u (Tµi s¶n Nî). C¸c tµi kho¶n kh«ng cã sè d− ph¶n ¸nh
doanh thu, chi phÝ lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú kh«ng
®−îc tr×nh bµy trªn B¶ng C§KT mµ ®−îc tr×nh bµy trªn B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh
doanh.
• Nguyªn t¾c tr×nh bµy c¸c kho¶n môc theo tÝnh thanh kho¶n gi¶m dÇn:
Theo nguyªn t¾c nµy, c¸c kho¶n môc tµi s¶n Cã cña doanh nghiÖp ®−îc
tr×nh bµy vµ s¾p xÕp theo kh¶ n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn gi¶m dÇn nh− sau:
Tµi s¶n l−u ®éng vµ ®Çu t− ng¾n h¹n:
I. TiÒn .
II. §Çu t− ng¾n h¹n .
III. C¸c kho¶n ph¶i thu .
IV. Tån kho.
Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t− dµi h¹n.
• Nguyªn t¾c tr×nh bµy Nî ph¶i tr¶ theo thêi h¹n: Theo nguyªn t¾c nµy,
c¸c kho¶n nî ph¶i ch¶ ®−îc tr×nh bµy theo nguyªn t¾c c¸c kho¶n vay vµ nî
ng¾n h¹n ®−îc tr×nh bµy tr−íc, c¸c kho¶n vay vµ nî dµi h¹n ®−îc tr×nh bµy
sau.
4.1.3. Néi dung vµ kÕt cÊu cña b¶ng C§KT:
B¶ng C§KT cã cÊu t¹o d−íi d¹ng b¶ng c©n ®èi sè, ®ñ c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n
vµ ®−îc s¾p xÕp c¸c chØ tiªu theo yªu cÇu qu¶n lý. B¶ng C§KT gåm cã hay
phÇn:
• PhÇn tµi s¶n: ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tµi s¶n.
• PhÇn nguån vèn: Ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh tµi s¶n.
Hai phÇn “Tµi s¶n” vµ “Nguån vèn” cã thÓ ®−îc chia hai bªn (bªn tr¸i vµ
bªn ph¶i) hoÆc mét bªn (phÝa trªn vµ phÝa d−íi ). Mçi phÇn ®Òu cã sè tæng
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
12
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
céng vµ sè tæng céng cña hai phÇn bao giê còng b»ng nhau v× cïng ph¶n ¸nh
mét l−îng tµi s¶n theo nguyªn t¾c ph−¬ng tr×nh kÕ to¸n ®1 tr×nh bµy ë trªn.
PhÇn tµi s¶n ®−îc chia lµm hai lo¹i:
• Lo¹i A: TSL§ vµ §TNH ph¶n ¸nh gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i tµi s¶n cã thêi gian
chuyÓn ®æi thµnh tiÒn trong vßng mét n¨m hay mét chu kú kinh doanh.
• Lo¹i B: TSC§ vµ §TDH ph¶n ¸nh gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i tµi s¶n cã thêi gian
chuyÓn ®æi thµnh tiÒn tõ mét n¨m hoÆc mét chu kú kinh doanh trë nªn.
PhÇn nguån vèn ®−îc chia lµm hai lo¹i:
• Lo¹i A: Nî ph¶i tr¶ thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp víi c¸c chñ nî
(ng−êi b¸n chÞu, ng−êi cho vay, Nhµ n−íc, c«ng nh©n viªn).
• Lo¹i B: Nguån vèn chñ së h÷u thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp tr−íc
chñ së h÷u ®1 ®Çu t− vèn vµo doanh nghiÖp.
Trong mçi lo¹i cña BC§KT ®−îc chi tiÕt thµnh qu¸ch kho¶n môc, c¸c
kho¶n b¶o ®¶m cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt cho ng−êi ®äc vµ ph©n tÝch b¸o
c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cña doanh nghiÖp.
Tãm l¹i, vÒ mÆt quan hÖ kinh tÕ, qua viÖc xem xÐt phÇn “Tµi s¶n “ cho
phÐp ®¸nh gi¸ tæng qu¸t n¨ng lùc vµ tr×nh ®é sö dông tµi s¶n.VÒ mÆt ph¸p lý,
phÇn tµi s¶n thÓ hiÖn “sè tiÒm lùc “ mµ doanh nghiÖp cã quyÒn qu¶n lý, sö
dông l©u dµi g¾n víi môc ®Ých thu ®−îc c¸c kho¶n lîi Ých trong t−¬ng lai. Khi
xem xÐt phÇn “Nguån vèn”, vÒ mÆt kinh tÕ, ng−êi sö dông thÊy ®−îc thùc
tr¹ng t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. VÒ mÆt ph¸p lý, ng−êi sö dông
thÊy ®−îc tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp vÒ tæng sè vèn ®1 ®¨ng ký kinh
doanh víi Nhµ n−íc, vÒ sè tµi s¶n ®1 h×nh thµnh b»ng vèn vay Ng©n hµng ,vay
®èi t−îng kh¸c còng nh− tr¸ch nhiÖm ph¶i thanh to¸n c¸c kho¶n nî víi ng−êi
lao ®éng, víi cæ ®«ng, víi nhµ cung cÊp, víi Ng©n s¸ch ....
4.2. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh (MÉu sè B02-DN):
4.2.1. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa :
a) Kh¸i niÖm: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh (BCKQKD) lµ mét b¸o c¸o tµi
chÝnh kÕ to¸n tæng hîp ph¶n ¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh,
t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ n−íc cña doanh nghiÖp trong mét kú
h¹ch to¸n.
b) ý nghÜa: BCKQKD lµ tµi liÖu quan träng cung cÊp sè liÖu cho ng−êi sö
dông th«ng tin cã thÓ kiÓm tra, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
doanh cña doanh nghiÖp trong kú, so s¸nh víi c¸c kú tr−íc vµ c¸c doanh
nghiÖp kh¸c trong cïng ngµnh ®Ó nhËn biÕt kh¸i qu¸t kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp trong kú vµ xu h−íng vËn ®éng nh»m ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh
qu¶n lý vµ quyÕt ®Þnh tµi chÝnh cho phï hîp.
4.2.2. C¬ së lËp vµ nguyªn t¾c chung tr×nh bµy th«ng tin trªn BCKQKD:
a) C¬ së lËp BCKQKD: BCKQKD ®−îc lËp c¨n cø vµo sè liÖu cña c¸c sæ
kÕ to¸n tæng hîp vµ chi tiÕt c¸c kho¶n ph¶n ¸nh doanh thu, thu nhËp vµ chi
phÝ cña doanh nghiÖp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt tµi kho¶n thuÕ ph¶i ch¶ ph¶i nép.
b) C¸c nguyªn t¾c tr×nh bµy th«ng tin trªn BCKQKD:
Cïng víi b¶ng C§KT, BCKQKD lµ mét trong nh÷ng b¸o c¸o quan träng
nhÊt cña hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. BCKQKD
cung cÊp th«ng tin vÒ kÕt qu¶ kinh doanh vµ nghÜa vô ®èi víi Nhµ n−íc trong
mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (th−êng lµ mét kú ) cña doanh nghiÖp .
C¸c th«ng tin tr×nh bµy trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh ph¶i tu©n thñ c¸c
nguyªn t¾c sau ®©y:
• Nguyªn t¾c ph©n lo¹i ho¹t ®éng: BCKQKD ph©n lo¹i ho¹t ®éng theo møc
®é th«ng dông cña ho¹t ®éng ®èi víi doanh nghiÖp. Nh− vËy, c¸c ho¹t ®éng
th«ng th−êng cña doanh nghiÖp sÏ ®−îc ph©n lo¹i lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng nµy t¹o ra doanh thu cña doanh nghiÖp. C¸c ho¹t
®éng liªn quan ®Õn ®Çu t− tµi chÝnh ®−îc ph©n lo¹i lµ ho¹t ®éng tµi chÝnh,
ho¹t ®éng kh«ng x¶y ra th−êng xuyªn sÏ ®−îc ph©n lo¹i lµ ho¹t ®éng bÊt
th−êng.
• Nguyªn t¾c ghi nhËn doanh thu vµ chi phÝ:
+ Nguyªn t¾c phï hîp: BCKQKD tr×nh bµy c¸c kho¶n doanh thu, thu nhËp
vµ chi phÝ cña doanh nghiÖp trong kú. V× vËy, BCKQKD ph¶i ®−îc tr×nh bµy
theo nguyªn t¾c phï hîp gi÷a doanh thu vµ chi phÝ.
+ Nguyªn t¾c thËn träng: Theo nguyªn t¾c nµy, mét kho¶n ch−a x¸c
®Þnh ch¾c ch¾n sÏ ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ trong t−¬ng lai cho doanh nghiÖp th×
ch−a ®−îc ghi nhËn lµ doanh thu trong kú cña doanh nghiÖp vµ kh«ng ®−îc
tr×nh bµy trªn BCKQKD. Ng−îc l¹i, mét kho¶n lç trong t−¬ng lai ch−a thùc tÕ
ph¸t sinh ®1 ®−îc ghi nhËn lµ chi phÝ vµ ®−îc tr×nh bµy trªn BCKQKD.
4.2.3. Néi dung vµ kÕt cÊu cña b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh:
BCKQKD gåm cã 3 phÇn:
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
14
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
• PhÇn I: L1i, lç, ph¶n ¸nh t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp, bao gåm ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c.
• PhÇn II: T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ n−íc: ph¶n ¸nh t×nh h×nh
thùc hiÖn nghÜa vô vÒ thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cña doanh nghiÖp ®èi
víi Nhµ n−íc.
• PhÇn III: ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ, thuÕ GTGT ®−îc hoµn l¹i, ®−îc miÔn
gi¶m: ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ, ®1 khÊu trõ vµ cßn ®−îc khÊu
trõ cuèi kú, sè thuÕ GTGT ®−îc hoµn l¹i vµ cßn ®−îc hoµn l¹i, sè thuÕ GTGT
®−îc miÔn gi¶m, ®1 miÔn gi¶m vµ cßn ®−îc miÔn gi¶m.
4.3. B¸o c¸o l−u chuyÓn tiÒn tÖ (MÉu sè B03- DN):
4.3.1. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa :
a) Kh¸i niÖm: B¸o c¸o l−u chuyÓn tiÒn tÖ (LCTT) lµ b¸o c¸o kÕ to¸n tæng
hîp ph¶n ¸nh viÖc h×nh thµnh vµ sö dông l−îng tiÒn trong kú b¸o c¸o cña
doanh nghiÖp. C¨n cø vµo b¸o c¸o nµy, ng−êi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc kh¶
n¨ng t¹o ra tiÒn, sù biÕn ®éng tµi s¶n thuÇn cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng thanh
to¸n còng nh− t×nh h×nh l−u chuyÓn tiÒn cña kú tiÕp theo, trªn c¬ së ®ã dù
®o¸n ®−îc nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp .
b) ý nghÜa: B¸o c¸o LCTT cung cÊp c¸c th«ng tin bæ sung vÒ t×nh h×nh
tµi chÝnh cña doanh nghiÖp mµ BC§KT vµ BCKQKD ch−a ph¶n ¸nh ®−îc do
kÕt qu¶ ho¹t ®éng trong kú cña doanh nghiÖp bÞ ¶nh h−ëng bëi nhiÒu kho¶n
môc phi tiÒn tÖ. Cô thÓ lµ, b¸o c¸o LCTT cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ luång vµo
vµ ra cña tiÒn vµ coi nh− tiÒn, nh÷ng kho¶n ®Çu t− ng¾n h¹n cã tÝnh l−u ®éng
cao, cã thÓ nhanh chãng vµ s½n sµng chuyÓn ®æi thµnh mét kho¶n tiÒn biÕt
tr−íc Ýt chÞu rñi ro lç vÒ gi¸ trÞ do nh÷ng sù thay ®æi vÒ l1i suÊt gióp cho ng−êi
sö dông ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng t¹o ra c¸c luång tiÒn trong t−¬ng lai, kh¶
n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî, kh¶ n¨ng chi tr¶ l1i cæ phÇn...®ång thêi nh÷ng
th«ng tin nµy cßn gióp ng−êi sö dông xem xÐt sù kh¸c nhau gi÷a l1i thu ®−îc
vµ c¸c kho¶n thu chØ b»ng tiÒn.
4.3.2. C¬ së lËp vµ nguyªn t¾c chung tr×nh bµy th«ng tin trªn B¸o c¸o
LCTT:
a) C¬ së lËp b¸o c¸o LCTT:
B¸o c¸o LCTT ®−îc lËp c¨n cø vµo b¶ng C§KT, BCKQKD vµ mét sè
c¸c sæ chi tiÕt tµi kho¶n liªn quan.
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
15
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
b) C¸c nguyªn t¾c tr×nh bµy th«ng tin trªn b¸o c¸o LCTT:
B¸o c¸o LCTT lµ mét b¸o c¸o quan träng trong hÖ th«ng b¸o c¸o tµi
chÝnh kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. C¸c th«ng tin tr×nh bµy trªn B¸o c¸o LCTT
ph¶i ®−îc tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c sau ®©y:
• Nguyªn t¾c ph©n lo¹i ho¹t ®éng: Ngyuªn t¾c ph©n lo¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh, ho¹t ®éng ®Çu t− vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh trªn b¸o c¸o LCTT kh¸c
biÖt víi nguyªn t¾c ph©n lo¹i ho¹t ®éng trªn b¸o c¸o KQKD. ViÖc ph©n lo¹i
trªn b¸o c¸o LCTT c¨n cø vµo b¶n chÊt cña ho¹t ®éng ®ã ®èi víi doanh
nghiÖp, tøc lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng ®Çu t− vµ ho¹t ®éng
tµi chÝnh.
+ Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: lµ ho¹t ®éng t¹o ra doanh thu cña
doanh nghiÖp .
+ Ho¹t ®éng ®Çu t−: lµ ho¹t ®éng lµm thay ®æi c¸c tµi s¶n dµi h¹n vµ c¸c
kho¶n ®Çu t− cña doanh nghiÖp vµo mét doanh nghiÖp kh¸c.
+ Ho¹t ®éng tµi chÝnh: lµ c¸c ho¹t ®éng t¹o ra sù thay ®æi cña vèn chñ së
h÷u cña doanh nghiÖp.
ViÖc ph©n lo¹i ho¹t ®éng trªn B¸o c¸o LCTT còng cßn tuú thuéc vµo
®Æc ®iÓm vµ tuú lo¹i h×nh doanh nghiÖp. VÝ dô, ®èi víi lÜnh vùc ng©n hµng
hay c¸c tæ chøc tµi chÝnh, viÖc cho vay vµ huy ®éng vèn lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh b×nh th−êng. Nh−ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, luång tiÒn tõ
ho¹t ®éng cho vay l¹i cã thÓ ®−îc ph©n lo¹i thµnh ho¹t ®éng ®Çu t− vµ luång
tiÒn tõ viÖc huy ®éng vèn l¹i ®−îc ph©n lo¹i lµ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
• Nguyªn t¾c tr×nh bµy luång tiÒn theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Theo nguyªn t¾c nµy chØ nh÷ng giao dÞch b»ng tiÒn míi ®−îc tr×nh bµy
trªn b¸o c¸o l−u chuyÓn tiÒn tÖ. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ ®Ó tr×nh bµy
c¸c luång tiÒn theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp cã hay c¸ch:
+ Thø nhÊt: C¸c luång tiÒn ®−îc tr×nh bµy c¨n cø vµo c¸c bót to¸n ghi sæ
chi tiÕt c¸c giao dÞch b»ng tiÒn.
+ Thø hai: C¸c luång tiÒn ®−îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch ®iÒu chØnh:
- Doanh thu céng (trõ) c¸c kho¶n ph¶i thu.
- Chi phÝ ®iÒu chØnh cho c¸c kho¶n gi¸ vèn, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ khÊu hao
thùc tÕ ph¸t sinh trong kú.
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
16
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
• Nguyªn t¾c tr×nh bµy luång tiÒn theo ph−¬ng ph¸p gi¸n tiÕp:
Theo nguyªn t¾c nµy, luång tiÒn thuÇn cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú ®−îc tÝnh tõ lîi nhuËn tr−íc thuÕ sau khi ®−îc ®iÒu chØnh cho
c¸c kho¶n phi tiÒn tÖ vµ l1i lç cña ho¹t ®éng ®Çu t− vµ tµi chÝnh sÏ ®−îc bï trõ
cho c¸c biÕn ®éng cña c¸c kho¶n ph¶i thu, hµng tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i
tr¶.
• Nguyªn t¾c ph−¬ng tr×nh l−u chuyÓn tiÒn: Theo nguyªn t¾c nµy, l−u
chuyÓn tiÒn cña doanh nghiÖp trong kú kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ l−u chuyÓn
tiÒn mÆt mµ cßn bao gåm c¶ l−u chuyÓn c¸c kho¶n t−¬ng ®−¬ng tiÒn, l−u
chuyÓn tiÒn vµ c¸c kho¶n t−¬ng ®−¬ng tiÒn trong kú ph¶i tu©n thñ ph−¬ng
tr×nh sau:
TiÒn vµ c¸c kho¶n
t−¬ng ®−¬ng tiÒn l−u =
chuyÓn trong kú
TiÒn
tån
cuèi kú
TiÒn
+
tån
(-)
®Çu kú
C¸c kho¶n chªnh
lÖch tû gi¸ ph¸t
sinh trong kú
• Nguyªn t¾c quy −íc c¸c luång tiÒn: Theo nguyªn t¾c nµy c¸c luång tiÒn
vµo doanh nghiÖp ®−îc thÓ hiÖn b»ng sè d−¬ng (+) vµ c¸c luång tiÒn ra khái
doanh nghiÖp ®−îc thÓ hiÖn b»ng sè ©m (-). §èi víi c¸c kho¶n môc dùa trªn
sè chªnh lÖch cuèi kú vµ ®Çu kú, luång tiÒn vµo vµ ra ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau:
+ §èi víi c¸c kho¶n môc nî ph¶i thu, hµng tån kho vµ tµi s¶n kh¸c nÕu
sè d− cuèi kú lín h¬n sè d− ®Çu kú th× sè chªnh lÖch lµ dßng tiÒn ra sÏ mang
dÊu trõ (-) vµ ng−îc l¹i.
+ §èi víi c¸c kho¶n môc ph¶i tr¶ vµ nguån vèn Chñ së h÷u nÕu sè d−
cuèi kú lín h¬n ®Çu kú th× sè chªnh lÖch lµ dßng tiÒn vµo sÏ mang dÊu d−¬ng
(+).
4.3.4. Néi dung kÕt cÊu cña b¸o c¸o LCTT:
B¸o c¸o LCTT gåm cã ba phÇn:
a) PhÇn I: L−u chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng SXKD ph¶n ¸nh toµn bé dßng
tiÒn thu vµo vµ chi ra liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp nh− tiÒn thu b¸n hµng, tiÒn thu tõ c¸c kho¶n thu th−¬ng m¹i, c¸c chi
phÝ b»ng tiÒn nh− tiÒn tr¶ cho ng−êi cung cÊp (tr¶ ngay trong kú vµ tiÒn tr¶
cho kho¶n nî tõ kú tr−íc) tiÒn thanh to¸n cho c«ng nh©n viªn vÒ l−¬ng vµ
BHXH, c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn (chi phÝ v¨n phßng phÈm, c«ng t¸c phÝ...).
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
17
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
b) PhÇn II: L−u chuyÓn tõ ho¹t ®éng ®Çu t−: Ph¶n ¸nh toµn bé dßng
tiÒn thu vµo vµ chi ra liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t− cña doanh
nghiÖp, bao gåm ®Çu t− c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho b¶n th©n doanh nghiÖp
nh− ho¹t ®éng XDCB, mua s¾m TSCD, ®Çu t− vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c d−íi h×nh
thøc gãp vèn liªn doanh, ®Çu t− chøng kho¸n, cho vay, ®Çu t− ng¾n h¹n vµ dµi
h¹n. Dßng tiÒn l−u chuyÓn ®−îc tÝnh gåm toµn bé c¸c kho¶n thu do b¸n
thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh, thu håi c¸c kho¶n ®Çu t− vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c, chi
mua s¾m, x©y dùng TSC§, chi ®Ó ®Çu t− vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c.
c) PhÇn III: L−u chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶n ¸nh toµn bé
dßng tiÒn thu vµo vµ chi ra liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng tµi chÝnh bao gåm c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng, gi¶m vèn
kinh doanh cña doanh nghiÖp nh− chñ doanh nghiÖp gãp vèn, vay vèn, nhËn
vèn liªn doanh, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, tr¶ nî vay ... Dßng tiÒn l−u
chuyÓn ®−îc tÝnh bao gåm toµn bé c¸c kho¶n thu, chi liªn quan nh− tiÒn vay
nhËn ®−îc, tiÒn thu do nhËn vèn gãp liªn doanh b»ng tiÒn, do ph¸t hµnh cæ
phiÕu, tr¸i phiÕu, tiÒn chi tr¶ l1i cho c¸c bªn gãp vèn, tr¶ l1i cæ phiÕu, tr¸i
phiÕu b»ng tiÒn ,thu l1i tiÒn göi.
4.4. ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh (MÉu sè B04- DN):
4.4.1. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa:
a) Kh¸i niÖm: ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh lµ mét bé phËn hîp thµnh
hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ®−îc lËp ®Ó gi¶i thÝch
mét sè vÊn ®Ò vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o mµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n kh¸c kh«ng
thÓ tr×nh bµy râ rµng vµ chi tiÕt ®−îc.
b) ý nghÜa: ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh tr×nh bµy kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm
ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, néi dung mét sè chÕ ®é kÕ to¸n ®−îc doanh
nghiÖp lùa chän ®Ó ¸p dông, t×nh h×nh vµ lý do biÕn ®éng cña mét sè ®èi
t−îng tµi s¶n vµ nguån vèn quan träng, ph©n tÝch mét sè chØ tiªu tµi chÝnh chñ
yÕu vµ c¸c kiÕn nghÞ cña doanh nghiÖp. §ång thêi, ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi
chÝnh còng cã thÓ tr×nh bµy th«ng tin riªng tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cña Nhµ
n−íc vµ doanh nghiÖp, tuú thuéc vµo tÝnh chÊt ®Æc thï cña tõng lo¹i h×nh
doanh nghiÖp, quy m«, ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tæ chøc bé
m¸y vµ ph©n cÊp qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
18
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
4.4.2. C¬ së lËp thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh:
ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ®−îc lËp c¨n cø vµo sè liÖu trong:
• C¸c sæ kÕ to¸n kú b¸o c¸o.
• B¶ng C§KT kú b¸o c¸o.
• B¸o c¸o KQKD kú b¸o c¸o.
• ThuyÕt minh b¸o c¸o kú tr−íc, n¨m tr−íc.
4.4.3. Néi dung vµ kÕt cÊu cña ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh:
ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ®−îc lËp cïng víi BC§KT vµ
BCKQKD, khi tr×nh bµy vµ lËp ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i tr×nh bµy
b»ng lêi v¨n ng¾n gän dÔ hiÓu, phÇn sè liÖu ph¶i thèng nhÊt víi sè liÖu trªn
c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n kh¸c. ThuyÕt minh c¸o tµi chÝnh cã néi dung c¬ b¶n sau :
• §Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
• ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp: Bao gåm c¸c th«ng tin vÒ niªn ®é
kÕ to¸n, ®¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong ghi chÐp kÕ to¸n, nguyªn t¾c, ph−¬ng
ph¸p kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh, kÕ to¸n hµng tån kho, ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n c¸c
kho¶n dù phßng, t×nh h×nh trÝch lËp vµ hoµn nhËp dù phßng.
• Chi tiÕt mét sè chØ tiªu trong b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n bao gåm :
+ Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè.
+ T×nh h×nh t¨ng gi¶m theo tõng nhãm tµi s¶n cè ®Þnh, tõng lo¹i tµi s¶n
cè ®Þnh.
+ T×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn.
+ T×nh h×nh t¨ng, gi¶m vèn chñ së h÷u.
+ T×nh h×nh t¨ng, gi¶m c¸c kho¶n ®Çu t− vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c.
+ C¸c kho¶n ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶.
+ Gi¶i thÝch vµ thuyÕt minh mét sè t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh
+ Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp nh− chØ tiªu bè trÝ c¬ cÊu vèn, tû suÊt lîi nhuËn, t×nh h×nh tµi chÝnh ...
+ Ph−¬ng h−íng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú tíi.
+ C¸c kiÕn nghÞ.
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
19
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nguyÔn h÷u ninh
5. Kh¸i qu¸t hÖ thèng c¸c chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp tõ hÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n.
Dùa trªn c¬ së vµ nguyªn t¾c lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kÕ to¸n ®Ó phÇn tÝch
t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp chóng ta cã thÓ kh¸i qu¸t hÖ thèng c¸c
chØ tiªu chñ yÕu ®Ó phÇn tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp qua hai b¸o
c¸o quan träng nhÊt lµ BC§KT vµ BCKQKD nh− sau:
5.1. Nhãm chØ tiªu chñ yÕu ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp ®−îc rót ra trªn c¬ së sè liÖu cña BC§KT:
TSC§ vµ §Çu t− dµi h¹n
Tû suÊt ®Çu t− =
* 100%
Tæng tµi s¶n
Nguån vèn chñ së h÷u
Tû suÊt tù tµi trî =
*100%
Tæng tµi s¶n
Nî ph¶i tr¶
Tû suÊt Nî =
*100% =1- Tû suÊt tù tµi trî
Tæng tµi s¶n
Nî ph¶i tr¶
Tû suÊt Nî =
* 100%
Tæng nguån vèn
Nî ph¶i tr¶
Tû suÊt nî vèn cæ phÇn =
*100%
Nguån vèn chñ së h÷u
Nî dµi h¹n
Tû suÊt Nî =
Nguån vèn chñ së h÷u
Tû lÖ c¸c kho¶n
ph¶i thu so víi =
kho¶n ph¶i tr¶
Tû lÖ c¸c kho¶n
ph¶i tr¶ so víi
tæng TSL§
Tæng nî ph¶i thu
Tæng nî ph¶i tr¶
Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶
=
Tæng TSL§
khoa tµi chÝnh – ng©n hµng
20
- Xem thêm -