Tài liệu Phân tích tình hình tài chính tại công ty cổ phần vật tư hậu giang

TRƯỜNG ðẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ HẬU GIANG Giáo viên hướng dẫn: ThS. VÕ HỒNG PHƯỢNG Sinh viên thực hiện: NGUYỄN KHẮC MINH LOAN Mã số SV: B070041 Lớp: Tài chính ngân hàng khóa 33 Cần Thơ – 2010 LỜI CẢM TẠ  Mặc dù trong quá trình thực hiện ñề tài còn gặp nhiều hạn chế nhưng với sự hướng dẫn tận tình và ñộng viên của quý Thầy Cô ñã giúp tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn
ThS. Võ Hồng Phượng là giáo viên hướng dẫn ñã tận tình hướng dẫn và ñộng viên tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn.
Ban Giám ðốc Công ty Cổ phần vật tư Hậu Giang (HAMACO) ñã tạo ñiều kiện và giúp ñỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
Các Anh, Chị phòng Kế hoạch – Marketing ñã nhiệt tình cung cấp số liệu và hướng dẫn tôi trong quá trình thực tập tại công ty. Ngày …. tháng …. năm …. Sinh viên thực hiện (ký và ghi họ tên) Nguyễn Khắc Minh Loan i LỜI CAM ðOAN  Tôi cam ñoan rằng ñề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong ñề tài là trung thực, ñề tài không trùng với bất kỳ ñề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày …. tháng …. năm …. Sinh viên thực hiện (ký và ghi họ tên) Nguyễn Khắc Minh Loan ii NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP  ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Ngày …. tháng …. năm …. Thủ trưởng ñơn vị (ký tên và ñóng dấu) iii NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN  ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Ngày …. tháng …. năm …. Giáo viên hướng dẫn (ký và ghi họ tên) ThS. Võ Hồng Phượng iv NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN  ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Ngày …. tháng …. năm …. Giáo viên phản biện (ký và ghi họ tên) v MỤC LỤC Trang Chương 1. GIỚI THIỆU .................................................................................. 1 1.1. ðặt vấn ñề nghiên cứu ................................................................................. 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 2 1.2.1. Mục tiêu chung .................................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................... 2 1.3. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 2 1.3.1. Không gian .......................................................................................... 2 1.3.2. Thời gian ............................................................................................. 2 1.3.3. ðối tượng nghiên cứu .......................................................................... 2 Chương 2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.. 3 2.1. Phương pháp luận ........................................................................................ 3 2.1.1. Khái niệm báo cáo tài chính................................................................. 3 2.1.2. Khái niệm phân tích tài chính .............................................................. 3 2.1.3. Ý nghĩa phân tích tình hình tài chính ................................................... 3 2.1.4. Mục ñích của việc phân tích báo cáo tài chính ..................................... 5 2.1.5. Nội dung của phân tích báo cáo tài chính............................................. 5 2.2. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................. 5 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu............................................................... 5 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ............................................................. 5 Chương 3. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ HẬU GIANG....................................................................................................10 3.1. Giới thiệu....................................................................................................10 3.2. Lịch sử hình thành và phát triển ..................................................................11 3.3. Sơ ñồ tổ chức và chức năng, nhiệm vụ các phòng ban.................................13 3.3.1. Hội ñồng quản trị................................................................................14 3.3.2. Ban kiểm soát .....................................................................................14 3.3.3. Ban Giám ñốc.....................................................................................14 3.3.4. Các phòng ban ....................................................................................14 3.4. Thuận lợi và khó khăn.................................................................................15 3.4.1. Thuận lợi ............................................................................................15 vi 3.4.2. Khó khăn ............................................................................................16 3.5. Mục tiêu phát triển ......................................................................................16 Chương 4. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ HẬU GIANG .................................................................17 4.1. Khái quát tình hình tài chính .......................................................................17 4.1.1. Tổng tài sản ........................................................................................19 4.1.2. Tổng nguồn vốn..................................................................................19 4.2. Phân tích tình hình tài chính thông qua bảng cân ñối kế toán ......................20 4.2.1. Tình hình tài sản .................................................................................20 4.2.2. Tình hình nguồn vốn...........................................................................31 4.3. Phân tích tình hình tài chính thông qua báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh .........................................................................................................39 4.3.1. Tình hình doanh thu............................................................................42 4.3.2. Tình hình chi phí ................................................................................42 4.3.3. Tình hình lợi nhuận ............................................................................43 4.4. Phân tích tình hình tài chính thông qua các tỷ số tài chính ..........................44 4.4.1. Tỷ số thanh khoản...............................................................................45 4.4.2. Tỷ số hiệu quả hoạt ñộng ....................................................................48 4.4.3. Tỷ số quản lý nợ .................................................................................51 4.4.4. Tỷ số khả năng sinh lợi.......................................................................54 4.5. Phân tích sơ ñồ Dupont ...............................................................................57 Chương 5. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ HẬU GIANG...............60 5.1. Tồn tại và nguyên nhân ...............................................................................60 5.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính ....................................60 Chương 6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................63 6.1. Kết luận ......................................................................................................63 6.2. Kiến nghị ....................................................................................................63 TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................65 PHỤ LỤC..........................................................................................................66 vii DANH MỤC BIỂU BẢNG Trang Bảng 1: Tình hình tài sản và nguồn vốn từ năm 2007 ñến năm 2009..................18 Bảng 2: Tình hình tài sản và nguồn vốn 6 tháng ñầu năm 2010..........................18 Bảng 3: Cơ cấu tài sản ngắn hạn từ năm 2007 ñến năm 2009.............................22 Bảng 4: Cơ cấu tài sản ngắn hạn 6 tháng ñầu năm 2010.....................................23 Bảng 5: Cơ cấu tài sản dài hạn từ năm 2007 ñến năm 2009................................28 Bảng 6: Cơ cấu tài sản dài hạn 6 tháng ñầu năm 2010........................................29 Bảng 7: Cơ cấu nợ phải trả của công ty từ năm 2007 ñến năm 2009 ..................32 Bảng 8: Cơ cấu nợ phải trả của công ty 6 tháng ñầu năm 2010 ..........................33 Bảng 9: Cơ cấu vốn chủ sở hữu từ năm 2007 ñến năm 2009 ..............................37 Bảng 10: Cơ cấu vốn chủ sở hữu 6 tháng ñầu năm 2010 ....................................38 Bảng 11: Báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh từ năm 2007 ñến năm 2009 ....40 Bảng 12: Báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh 6 tháng ñầu năm 2010 ............41 Bảng 13: Tình hình nhân sự tại công ty từ 2007 – 2009 .....................................43 Bảng 14: Nhóm tỷ số thanh khoản .....................................................................47 Bảng 15: Nhóm tỷ số hiệu quả hoạt ñộng...........................................................50 Bảng 16: Nhóm tỷ số quản lý nợ........................................................................53 Bảng 17: Nhóm tỷ số khả năng sinh lợi..............................................................56 viii DANH MỤC HÌNH Trang Hình 1: Sơ ñồ Dupont ..........................................................................................9 Hình 2: Sơ ñồ tổ chức Công ty cổ phần vật tư Hậu Giang ..................................13 Hình 3: Cơ cấu tài sản qua 3 năm.......................................................................20 Hình 4: Cơ cấu nguồn vốn qua 3 năm ................................................................31 Hình 5: Phân tích sơ ñồ Dupont .........................................................................58 ix DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT  EBIT : Lợi nhuận trước thuế và lãi vay ROA : Tỷ số lợi nhuận ròng trên tổng tài sản ROE : Tỷ số lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu ROS : Tỷ số lợi nhuận trên doanh thu ðBSCL : ðồng bằng sông Cửu Long ISO : International Organization for Standardization – Cơ quan thiết lập tiêu chuẩn quốc tế bao gồm các ñại diện từ các tổ chức tiêu chuẩn các quốc gia. VLXD : Vật liệu xây dựng CðKT : Cân ñối kế toán BCTC : Báo cáo tài chính BCKQHðKD : Báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh x CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1. ðẶT VẤN ðỀ NGHIÊN CỨU Năm 2009 ñược nhận ñịnh là năm gặp không ít khó khăn do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu và Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ. Nhiều doanh nghiệp trong nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng phải thu hẹp sản xuất, sản phẩm tồn ñọng khó tiêu thụ. Bước sang năm 2010 các công ty kinh doanh vật liệu xây dựng sẽ gặp một số khó khăn và thậm chí khó khăn hơn năm 2009 vì một số lý do như: Năm 2009 Chính phủ phản ứng rất nhanh và kịp thời ñối với nền kinh tế, ñưa ra nhiều biện pháp quyết liệt hữu hiệu nên kinh tế trong nước vẫn duy trì ñược tăng trưởng. Do ñó một số doanh nghiệp cũng tồn tại và duy trì ñược sản xuất kinh doanh. Một số doanh nghiệp làm ăn bài bản quan tâm ñến thị trường trong nước có khách hàng, nhà phân phối, thương hiệu thì vẫn phát triển, thậm chí họ còn tìm ra cơ hội sản xuất kinh doanh ngay trong lạm phát hoặc giảm phát dẫn ñến doanh nghiệp vẫn ñạt doanh thu và lợi nhuận cao. Tuy nhiên, năm 2010 thị trường sẽ có sự sàng lọc. Những doanh nghiệp yếu kém, làm ăn không bài bản, phản ứng chậm chạp với tình hình kinh tế suy thoái sẽ dần bị loại khỏi thị trường. Bên cạnh ñó, thị trường tài chính tiền tệ diễn biến phức tạp khó lường, lượng cung tiền ra lưu thông nếu hạn chế thì doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn. Thị trường cũng sẽ cạnh tranh quyết liệt hơn bởi nhu cầu tiêu dùng xây dựng cơ bản sẽ không cao hơn 2009, chi phí ñầu vào những vật tư nhiên liệu cơ bản không ngừng tăng cao. Vì vậy, ñể tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp Việt Nam phải nghiêm túc cơ cấu lại, nâng cao kiến thức trình ñộ quản lý, làm ăn bài bản, mục tiêu rõ ràng, không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm – dịch vụ. Bên cạnh ñó chú trọng xúc tiến thương mại xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, hình ảnh doanh nghiệp. Phải ñào tạo và chăm sóc ñội ngũ cán bộ nhân viên tinh nhuệ, gọn nhẹ, tận tâm với công việc... Bên cạnh ñó, doanh nghiệp cũng rất cần hỗ trợ của Nhà nước như tiếp tục cải cách quyết liệt thủ tục hành chính, nâng cấp hạ tầng, nhất là giao thông, chấp nhận sự sàng lọc của thị trường ñối với doanh nghiệp làm ăn 1 kém hiệu quả, kể cả doanh nghiệp nhà nước, tạo ra sự bình ñẳng thực sự ñối với các thành phần kinh tế. Trong bối cảnh nền kinh tế như vậy thì việc nắm rõ tình hình tài chính, giúp doanh nghiệp làm ăn một cách hiệu quả là việc làm cực kỳ quan trọng, thông qua việc phân tích tình hình tài chính giúp nhà quản lý thấy ñược tình hình hoạt ñộng của doanh nghiệp, tính hợp lý trong việc sử dụng và phân bổ cơ cấu vốn, các yếu tố ảnh hưởng ñến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Trên cơ sở ñó ñề ra các giải pháp nhằm khắc phục những yếu kém, phát huy mặt tích cực ñể nâng cao hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh. Vì vậy, ñể ñứng vững và phát triển ngày một lớn mạnh hơn, Công ty cổ phần vật tư Hậu Giang ñã có những ñịnh hướng phát triển ñúng ñắn và kịp thời thông qua việc phân tích và ñánh giá tình hình tài chính của công ty. Chính vì tầm quan trọng và sự cần thiết của việc phân tích tình hình tài chính nên tôi quyết ñịnh chọn ñề tài: “Phân tích tình hình tài chính tại Công ty cổ phần vật tư Hậu Giang” làm ñề tài nghiên cứu cho luận văn của mình. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu chung Phân tích tình hình tài chính của công ty thông qua các tỷ số tài chính nhằm ñánh giá và ñề ra một số giải pháp giúp nâng cao năng lực tài chính của công ty. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - ðánh giá khái quát tình hình tài chính của công ty. - Phân tích tình hình tài chính thông qua các tỷ số tài chính. - ðề ra một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính của công ty. 1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1. Không gian: ðề tài ñược thực hiện tại Công ty cổ phần vật tư Hậu Giang (HAMACO) 1.3.2. Thời gian: Từ năm 2007 ñến 06 tháng ñầu năm 2010 1.3.3. ðối tượng nghiên cứu: Bảng cân ñối kế toán và Báo cáo kết quả kinh doanh. 2 CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN Phân tích các báo cáo tài chính là quá trình sử dụng các báo cáo tài chính của doanh nghiệp ñể phân tích và ñánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp. 2.1.1. Khái niệm báo cáo tài chính. Các báo cáo tài chính của doanh nghiệp là một bộ bao gồm nhiều báo cáo tài chính mà doanh nghiệp phải lập và báo cáo cho các tổ chức có liên quan theo qui ñịnh. Ở các nước, một bộ báo cáo tài chính của doanh nghiệp thường bao gồm các báo cáo sau: Bảng cân ñối kế toán (Balance sheet), Báo cáo thu nhập (Income statement), Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Statement of cash flows) và Báo cáo tình hình thay ñổ nguồn vốn chủ sở hữu (Statement of retained earnings). Ở Việt Nam, theo qui ñịnh của Bộ Tài chính, doanh nghiệp phải lập các báo cáo tài chính theo ñịnh kỳ có thể là tháng, quý hoặc năm. Một bộ báo cáo tài chính của doanh nghiệp ở Việt Nam bao gồm các báo cáo sau ñây: - Bảng cân ñối kế toán. - Báo cáo kết quả kinh doanh. - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. - Thuyết minh các báo cáo tài chính. 2.1.2. Khái niệm phân tích tài chính Phân tích tài chính là một tập hợp các khái niệm, phương pháp và các công cụ cho phép thu thập và xử lý các thông tin kế toán và các thông tin khác về quản lý nhằm ñánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp, ñánh giá rủi ro, mức ñộ và chất lượng hiệu quả hoạt ñộng của doanh nghiệp ñó, khả năng và tiềm lực của doanh nghiệp, giúp người sử dụng thông tin ñưa ra các quyết ñịnh tài chính, quyết ñịnh quản lý phù hợp. 2.1.3. Ý nghĩa phân tích tình hình tài chính a. ðối với doanh nghiệp ðứng trên quan ñiểm quản lý, phân tích báo cáo tài chính nhằm cả hai mục tiêu: vừa dự báo tương lai vừa ñưa ra những hành ñộng cần thiết ñể cải thiện tình 3 hình hoạt ñộng của doanh nghiệp. Phân tích tình hình tài chính là công cụ ñắc lực cho hoạt ñộng doanh nghiệp. Nó cần thiết cho sự tạo vốn và chu chuyển vốn, ñảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh ñược liên tục. ðồng thời giúp cho doanh nghiệp thực hiện tốt chức năng giám ñốc và phải kết hợp hài hòa giữa lợi ích cá nhân và lợi ích doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp và cán bộ công nhân viên. Qua ñó, thúc ñẩy quá trình sản xuất kinh doanh phát triển và giúp quản trị tốt tiềm năng của doanh nghiệp. b. ðối với nhà ñầu tư ðối với các nhà ñầu tư, phân tích báo cáo tài chính nhằm dự báo tương lai và triển vọng của doanh nghiệp. Sự quan tâm của họ hướng vào các yếu tố như rủi ro, thời gian hoàn vốn, mức tăng trưởng, khả năng thanh toán vốn v.v… Vì vậy, họ ñể ý ñến báo cáo tài chính là ñể tìm hiểu những thông tin về ñiều kiện tài chính, tình hình hoạt ñộng, kết quả kinh doanh, khả năng sinh lời hiện tại và tương lai. c. ðối với nhà cung cấp ðối với các nhà cung cấp họ phải quyết ñịnh xem có cho phép doanh nghiệp sắp tới có ñược mua hàng chịu hay không. Vì vậy, họ phải biết ñược khả năng thanh toán của doanh nghiệp hiện tại và thời gian sắp tới. d. ðối với nhà tài trợ (ngân hàng) ðối với các chủ ngân hàng, những người cho vay, mối quan tâm của họ chủ yếu hướng vào khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Vì vậy, quan tâm ñến báo cáo tài chính của doanh nghiệp họ ñặc biệt chú ý ñến số lượng tiền tạo ra và các tài sản có thể chuyển ñổi thành tiền. Ngoài ra, họ còn quan tâm ñến số lượng vốn của chủ sở hữu ñể ñảm bảo chắc chắn rằng các khoản vay có thể và sẽ ñược thanh toán ñến khi ñến hạn. e. ðối với người lao ñộng Bên cạnh các nhà ñầu tư, nhà quản lý và các chủ nợ của doanh nghiệp, người ñược hưởng lương trong doanh nghiệp cũng rất quan tâm tới các thông tin tài chính của doanh nghiệp. ðiều này cũng dễ hiểu bởi kết quả hoạt ñộng của doanh nghiệp có tác ñộng trực tiếp tới tiền lương, khoản thu nhập chính của người lao ñộng. Ngoài ra trong một số doanh nghiệp, người lao ñộng ñược tham gia góp 4 vốn mua một lượng cổ phần nhất ñịnh. Như vậy, họ cũng là những người chủ doanh nghiệp nên có quyền lợi và trách nhiệm gắn với doanh nghiệp. f. ðối với cơ quan chức năng Dựa vào các báo cáo tài chính doanh nghiệp, các cơ quan quản lý của Nhà nước thực hiện phân tích tài chính ñể ñánh giá, kiểm tra, kiểm soát các hoạt ñộng kinh doanh, hoạt ñộng tài chính tiền tệ của doanh nghiệp có tuân thủ theo ñúng chính sách, chế ñộ và luật pháp quy ñịnh không, tình hình hạch toán chi phí, giá thành, tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước và khách hàng... 2.1.4. Mục ñích của việc phân tích báo cáo tài chính Mục ñích chính của phân tích báo cáo tài chính là giúp các ñối tượng sử dụng thông tin ñánh giá ñúng sức mạnh tài chính, khả năng sinh lời và triển vọng của doanh nghiệp, từ ñó ñưa ra các quyết ñịnh ñúng ñắn phù hợp với mục tiêu mà họ quan tâm. 2.1.5. Nội dung của phân tích báo cáo tài chính - Phân tích tình hình tài chính thông qua Bảng cân ñối kế toán. - Phân tích tình hình tài chính thông qua Báo cáo kết quả hoạt ñộng kinh doanh. - Phân tích tình hình tài chính thông qua các tỷ số tài chính. - Phân tích sơ ñồ Dupont 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu Số liệu sử dụng trong ñề tài là số liệu thứ cấp ñược thu thập từ Bảng báo cáo tài chính như: Bảng cân ñối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, Thuyết minh các báo cáo tài chính. 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu Phương pháp chủ yếu sử dụng trong ñề tài là phương pháp phân tích tỷ số kết hợp với phương pháp so sánh, mô tả. 2.2.2.1. Ph−¬ng ph¸p so s¸nh. ðiều kiện ñể áp dụng phương pháp so sánh là các chỉ tiêu tài chính phải thống nhất về không gian, thời gian, nội dung, tính chất và ñơn vị tính toán,… và theo mục ñích phân tích mà xác ñịnh gốc so sánh. Gốc so sánh ñược chọn là gốc 5 về mặt thời gian hoặc không gian, kỳ phân tích ñược lựa chọn là kỳ báo cáo hoặc kỳ kế hoạch, giá trị so sánh có thể lựa chọn bằng số tuyệt ñối, số tương ñối hoặc số bình quân, nội dung so sánh bao gồm: - So sánh giữa số thực hiện kỳ này với số thực hiện kỳ trước ñể thấy rõ xu hướng thay ñổi về tài chính doanh nghiệp. ðánh giá sự tăng trưởng hay thụt lùi trong hoạt ñộng kinh doanh của doanh nghiệp. - So sánh theo chiều dọc ñể xem xét tỷ trọng của từng chỉ tiêu so với tổng thể, so sánh theo chiều ngang của nhiều kỳ ñể thấy ñược sự biến ñổi cả về số lượng tương ñối và tuyệt ñối của một chỉ tiêu nào ñó qua các niên ñộ kế toán liên tiếp. 2.2.2.2. Phân tích các tỷ số tài chính Phân tích tỷ số tài chính là kỹ thuật phân tích căn bản và quan trọng nhất của phân tích báo cáo tài chính. Phân tích các tỷ số tài chính liên quan ñến việc xác ñịnh và sử dụng các tỷ số tài chính ñể ño lường và ñánh giá tình hình và các hoạt ñộng tài chính của doanh nghiệp. Bao gồm các nhóm tỷ số sau: a. Tỷ số thanh khoản: là tỷ số ño lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của công ty, gồm có: - Tỷ số thanh khoản hiện thời (còn gọi là tỷ số thanh khoản ngắn hạn): Giá trị tài sản lưu ñộng Tỷ số thanh khoản hiện thời = Giá trị nợ ngắn hạn - Tỷ số thanh khoản nhanh Giá trị tài sản – giá trị hàng lưu ñộng tồn kho Tỷ số thanh khoản nhanh = Giá trị nợ ngắn hạn b. Tỷ số hiệu quả hoạt ñộng: Nhóm tỷ số này ño lường hiệu quả quản lý tài sản của công ty, bao gồm các tỷ số sau: - Tỷ số hoạt ñộng tồn kho (Inventory activity): Tỷ số này ño lường bằng số vòng quay hàng tồn kho trong năm và số ngày tồn kho. Vòng quay hàng tồn kho = Doanh thu Bình quân giá trị hàng tồn kho 6 Số ngày tồn kho = Số ngày trong năm Số vòng quay hàng tồn kho - Kỳ thu tiền bình quân (Average collection period – ACP): Tỷ số này dùng ñể ño lường hiệu quả và chất lượng quản lý khoản phải thu. Vòng quay khoản phải thu = Kỳ thu tiền bình quân = Doanh thu Bình quân giá trị khoản phải thu Số ngày trong năm Vòng quay khoản phải thu - Vòng quay tài sản lưu ñộng (Current assets turnover ratio): Tỷ số này ño lường hiệu quả sử dụng tài sản lưu ñộng. Doanh thu Vòng quay tài sản cố ñịnh = Bình quân tài sản lưu ñộng - Vòng quay tài sản cố ñịnh (Fixed assets turnover ratio): Tỷ số này ño lường hiệu quả sử dụng tài sản cố ñịnh. Vòng quay tài sản cố ñịnh = Doanh thu Bình quân tài sản cố ñịnh ròng - Vòng quay tổng tài sản (Total assets turnover ratio): Vòng quay tổng tài sản = Doanh thu Bình quân giá trị tổng tài sản c. Tỷ số quản lý nợ: Trong tài chính doanh nghiệp, mức ñộ sử dụng nợ ñể tài trợ cho hoạt ñộng của doanh nghiệp gọi là ñòn bẩy tài chính. ðòn bẩy tài hính có tính hai mặt. Một mặt nó giúp gia tăng lợi nhuận cho cổ ñông. Mặt khác, nó làm gia tăng rủi ro. Do ñó, quản lý nợ cũng quan trọng như quản lý tài ssản. Các tỷ số quản lý nợ bao gồm: - Tỷ số nợ trên tổng tài sản: Tỷ số nợ so với tài sản = Tổng nợ Giá trị tổng tài sản - Tỷ số nợ so với vốn chủ sở hữu: Tỷ số nợ so với vốn chủ sở hữu = 7 Tổng nợ Giá trị vốn chủ sở hữu - Tỷ số khả năng trả lãi (Ability to pay interest): EBIT Tỷ số khả năng trả lãi = Chi phí lãi vay d. Tỷ số khả năng sinh lợi: - Tỷ số lợi nhuận trên doanh thu (Return on sales – ROS): Tỷ số này phản ánh quan hệ giữa lợi nhuận và doanh thu nhằm cho biết một ñồng doanh thu tạo ra ñược bao nhiêu ñồng lợi nhuận. Tỷ số lợi nhuận trên doanh thu = Lợi nhuận ròng dành cho cổ ñông Doanh thu x 100 - Tỷ số lợi nhuận ròng trên tổng tài sản (Return on total assets – ROA): ROA = Lợi nhuận ròng dành cho cổ ñông thường Bình quân tổng tài sản x 100 - Tỷ số lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu (Return on commom equity – ROE): ROE = Lợi nhuận ròng dành cho cổ ñông Bình quân giá trị vốn cổ phần phổ thông x 100 2.2.2.3. Phân tích tài chính bằng sơ ñồ Dupont Phân tích tài chính công ty bằng sơ ñồ Dupont là kỹ thuật phân tích trong ñó người ta chia ROE thành những bộ phận có mối quan hệ với nhau ñể ñánh giá ảnh hưởng của từng bộ phận lên chỉ tiêu này. Các nhà quản lý trong công ty thường sử dụng kỹ thuận phân tích này ñể thấy ñược bức tranh toàn cảnh về tình hình tài chính của công ty, trên cơ sở ñó ñề ra các quyết ñịnh phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt ñộng của công ty. Phân tích Dupont chủ yếu dựa vào 2 phương trình sau: ROA = ROS x Vòng quay tổng tài sản Lợi nhuận ròng ROA = Doanh thu thuần x Doanh thu thuần Tổng tài sản bình quân 8 (1) (2) ROE = ROA x Hệ số vốn chủ sở hữu Lợi nhuận ròng ROE = Doanh thu thuần x Doanh thu thuần Tổng tài sản bình quân Lợi nhuận ròng = Doanh thu thuần Tổng tài sản bình quân x Tổng tài sản bình quân Tổng tài sản bq – Nợ Doanh thu thuần x Doanh thu thuần (3) Vốn chủ sở hữu Doanh thu thuần x Lợi nhuận ròng = Tổng tài sản bình quân x 1 x Tổng tài sản bình quân 1 – Rd Phương trình (1) ñược gọi là phương trình Dupont. Từ phương trình (1) cho thấy hệ số ROA (lợi nhuận ròng trên tổng tài sản) phụ thuộc vào 2 yếu tố: - Thu nhập ròng của doanh nghiệp trên một ñồng doanh thu - Một ñồng tài sản tạo ra bao nhiêu ñồng doanh thu Nếu doanh nghiệp sử dụng nợ ñể tài trợ cho các tài sản của mình thì ta có mối liên hệ giữa ROE và ROA như phương trình (2) Kết hợp (1) và (2) ta có phương trình (3) với Rd = Nợ/tổng tài sản là hệ số nợ và phương trình (3) ñược gọi là phương trình Dupont mở rộng thể hiện sự phụ thuộc của ROE vào lợi nhuận trên doanh thu, vòng quay vốn và hệ số nợ. Từ ñây ta thấy sử dụng nợ có tác dụng khuếch ñại ROE. Nếu doanh nghiệp có lợi nhuận trong kỳ, hệ số nợ càng lớn thì lợi nhuận càng cao và ngược lại, nếu doanh nghiệp ñang bị lỗ thì sử dụng nợ càng làm tăng thêm lỗ. ROE Lợi nhuận ròng ROA Nhân Tổng TS/VCSH ROS Nhân Vòng quay tổng TS Chia Doanh thu Doanh thu Hình 1: SƠ ðỒ DUPONT 9 Chia Tổng tài sản