Tài liệu Phân tích tình hình tài chính của công ty cổ phần nông sản bắc ninh

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Đề tài: Phân tích tình hình tài chính của công ty “ Cổ phần nông sản Bắc Ninh” Phần trình bày chia làm 2 phần: Phần 1: Giới thiệu tổng quan về công ty cổ phần nông sản Bắc Ninh Phần 2: C¬ së lý luËn vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp 1. Giíi thiÖu vÒ lịch sử hình thành và phát triển của C«ng ty cổ phần nông sản Bắc Ninh: Tên giao dịch trong nƣớc: CÔNG TY CỔ PHẦN NÔNG SẢN BẮC NINH Tªn giao dÞch quèc tÕ : BAC NINH AGRICULTURAL PRODUCTS JSC Tên viết tắt: DABACO Địa chỉ: Đƣờng Lý Thái Tổ, Thành phố Bắc Ninh, Tỉnh Bắc Ninh ĐT : (0241)820712 - 826077 Fax : (0241)821377 - 826095 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty : Công ty cổ phần nông sản Bắc Ninh tiền thân là công ty dâu tơ tằm Hà Bắc Năm 1996 đổi thành Công ty nông sản Hà Bắc Năm 1997 chuyển thành Công ty nông sản Bắc Ninh Năm 2004 đến nay là công ty Cổ phần Nông sản Bắc Ninh 1.2 LÜnh vùc s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña C«ng ty : C«ng ty Cổ phần Nông sản Bắc Ninh chuyªn s¶n xuất thức ăn chăn nuôi, sản xuất và kinh doanh thuốc thú y; Sản xuất phân bón, thuốc trừ sâu vi sinh; sản xuất và kinh doanh giống gia súc, gia cầm thuỷ cầm, giống thuỷ sản; Sản xuất tinh lợn, trâu, bò. Kinh doanh vật tƣ thiết bị, hoá chất phục vụ sản xuất nông – công nghiệp, nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi và thuốc bảo vệ thực vật. Kinh doanh xuất nhập khẩu vật tƣ, thiết bị máy móc, phƣơng tiện vận tải, hàng nông sản và thủ công mỹ nghệ, hàng tiêu dùng, nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi, nguyên liệu thuốc bảo vệ thực vật và thuốc thú y. Đại lý và kinh doanh xăng dầu, cảng bốc xếp và vận tải hàng hoá. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kinh doanh bất động sản, nhà ở và đầu tƣ xây dựng hạ tầng khu đô thị mới, khu công nghiệp vừa và nhỏ. Nuôi giữ và lai tạo đàn giống gốc gia súc và gia cầm, thuỷ cầm Giết mổ, chế biến thịt gia súc, gia cầm, thuỷ cầm. Để có hƣớng đi mới trong những năm tới ban lãnh đạo Công ty đã đề ra phƣơng hƣớng và nhiệm vụ sản xuất cho những năm tới căn cứ vào nhu cầu thị trƣờng và thực trạng sản xuất kinh doanh của Công ty. Công ty phải ổn định sản xuất các các sản phẩm chủ yếu để chiếm lĩnh tại thị trƣờng trong nƣớc và ngày càng không ngừng tìm kiếm tiếp cận thị trƣờng s?n xuất các loại sản phẩm thế mạnh của Công ty. 1.3 Mét sè s¶n phÈm và dịch vụ chính của công ty : Sản phẩm chính của Công ty là loại thức ăn chăn nuôi cho gia súc, gia cầm, thuỷ cầm, thuỷ sản và các loại con giống lợn, gà, ngan, vịt…Sản phẩm của công ty đạt tiêu chuẩn Quốc tế về ISO 9001-2000 và hàng loạt các giải thƣởng chất lƣợng vàng của Việt Nam và Quốc Tế. Phòng Thí nghiệm với đầy đủ trang thiết bị hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc gia VILAS. Hệ Thống dây chuyền thiết bị đƣợc nhập khẩu từ các nƣớc tiên tiến nhƣ Mỹ, Pháp, EU, Đài Loan…Đồng bộ và tự động hoá hoàn toàn. Thức ăn chăn nuôi cao cấp đƣợc chế tạo từ nguyên liệu nhập ngoại đáp ứng mọi nhu cầu cho từng độ tuổi của vật nuôi và mục đích chăn nuôi: Lấy thịt, trứng, sữa Sản Phẩm của công ty có mặt hầu hết trên tất cả các tỉnh thành trên cả nƣớc, đƣợc ngƣời chăn nuôi ƣa chuộng và tin dùng Các sản phẩm và dịch vụ chính của công ty là:  Thức ăn chăn nuôi cho gia súc, gia cầm, thuỷ cầm của 6 thương hiệu( DABACO,TOPFEEDS, NASACO, GROWFEED, KINH BẮC và KHANG TY VINA)  Thức ăn thuỷ sản Kinh Bắc 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368  Lợn giống (Giống lợn bố mẹ, giống lợn thương phẩm nuôi thịt); Tinh lợn(Duroc; Piteran; Landrat; Yorshire; Móng Cái…)  Gà giống( Gà giống siêu trứng, gà giống thịt thương phẩm): ISA Color, Sasso, Ross308, BakColor380, JA 57, Lương Thượng…  Ngang giống thương phẩm( Ngan Pháp)…. 1.4 Mô hình hoạt động của công ty Đƣợc chia làm 2 mảng gồm các xí nghiệp sản xuất kinh doanh và các phòng ban  Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty : Công ty Cổ phần Nông sản Bắc Ninh trực thuộc Bộ Nông nghiệp, Công ty đã tổ chức bộ máy quản lý trong nội bộ để phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh. Bộ máy quản lý đƣợc tổ chức theo mô hình trực tuyến chức năng theo kiểu cơ cấu tổ chức này thì toàn bộ sự hoạt động của Công ty đều chịu sự quản lý thống nhất của Tổng Giám đốc . Dƣới Tổng giám đốc có 3 Phó tổng giám đốc. Với mô hình cơ cấu tổ chức là trực tuyến này, các cán bộ quản lý có thể thi hành các quyết định một cách nhanh chóng, chính xác góp phần nâng cao năng xuất lao động. Tæ chøc bé m¸y sản xuất cña C«ng ty : Công ty có rất nhiều ngành nghề kinh doanh và các nhà máy xí nghiệp, mỗi một nhà máy và một xí nghiệp đều có Giám đốc nhà máy - Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của công ty cổ phần Nông sản Bắc Ninh cụ thể nhƣ sau: 3 HỘi ĐỒNG QUẢN TRỊ Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 MANAGEMENT BOARD TỔNG GIÁM ĐỐC GENERAL DIRECTOR P. TỔNG GIÁM ĐỐC GENERAL DIRECTOR P.TỔNG GIÁM ĐỐC P.TỔNG GIÁM ĐỐC GENERAL DIRECTOR GENERAL DIRECTOR CÁC PHÒNG BAN CÁC XÍ NGHIỆP SX KINH DOANH DEPARTMENTS PRODUCTION ENTERPIRSES PHÒNG TÀI CHÍNH KẾ TOÁN NHÀ MÁY CHẾ BIẾN THỨC ĂN CHĂN NUÔI DABACO FINANCE AND COUNTING DEPARTMENT DABACO ANIMAL FEED PROCESSING FACTORY – DABACO FEED MILL NHÀ MÁY CHĂN NUÔI CAO CẤP TOPFEEDS CÁC PHÒNG THỊ TRƢỜNG TOPFEEDS FEED PROCESSING FACTORY – TOPFEEDS FEED MILL MARKETING DEPARTMENTS XÍ NGHIỆP NGAN GIỐNG PHÁP LẠC VỆ LAC VE FRENCH DUCK BREEDING ENTERPRISE XÍ NGHIỆP GÀ GIỐNG CÔNG NGHIỆP LẠC VỆ LAC VE BREEDING CHICKEN ENTERPRISE PHÒNG VẬT TƢ XUẤT NHẬP KHẨU IMPORT – EXPORT MATERIAL DEPARTMENT XÍ NGHIỆP GIỐNG GIA SÚC GIA CẦM THUẬN THÀNH THUAN THANH BREEDING ENTERPRISE PHÒNG KỸ THUẬT CHẤT LƢỢNG XÍ NGHIỆP GIỐNG THUỶ SẢN QUALITY CONTROL AND TECHNICAL DEPARTMENT AQUATIC BREEDING ENTERPRISE XÍ NGHIỆP XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN REAL ESTATE AND INFRASTRUCTURE CONSTRUCTION ENTERPRISE PHÒNG KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN DEVELOPMENT PLANNING DEPARTMENT NHÀ MÁY CHẾ BIẾN THỨC ĂN XNK KINH BẮC KINH BAC AQUATIC FEED PRODUCT IMPORT EXPORT AND PROCESSING FACTORY PHÒNG TỔ CHỨC NHÂN SỰ PERSONNEL DEPARTMENT NHÀ MÁY CHẾ BIẾN THỰC PHẨM XUẤT KHẨU EXPORT FOODSTUFF PROCESSING FACTORY PHÒNG QUẢN LÝ DỰ ÁN PROJECT MANAGEMENT UNIT XÍ NGHIỆP GIỐNG LỢN LẠC VỆ LAC VE SWINE BREEDING ENTEPRISE 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.5. Các dự án của công ty: Để đáp ứng nhu cầu trong nƣớc cũng nhƣ mở rộng qui mô hoạt động của công ty, công ty đã và đang có các dự án phát triển khu thƣơng mại cũng nhƣ mở thêm một số xí nghiệp để đáp ứng nhu cầu trong nƣớc.Cụ thể các dự án của công ty là: 1.5.1.Dự án nhà máy chế biến thịt gia súc gia cầm: Nhà máy chế biến thịt gia súc gia cầm xuất khẩu đang đƣợc triển khai xây dựng giai đoạn 1 công suất 2.000 con gà/giờ, với tổng mức đầu tƣ gần 20 tỷ đồng. Dây chuyền thiết bị nhập khẩu từ Đan Mạch, đạt tiêu chuẩn Châu Âu, bao gồm các thiết bị chính: - Máy gây mê bằng điện: Máy này dùng dòng điện làm cho con gà bị mê man trƣớc khi giết mổ, máy sử dụng rất an toàn, tin cậy. Trừ các thiết bị điện khí, các thiết bị khác đều chế tạo bằng thép không rỉ. - Máy tƣới nƣớc nóng làm lông: Máy này dùng bơm nƣớc nóng để phun một cách đều khắp lên con gà trên móc treo di động trong bể, sau đó chuyển sang thiết bị vặt lông, đảm bảo thời gian phun nƣớc nóng nhƣ nhau cho từng con gà, đƣa đến hiệu quả cao khi làm lông. - Máy làm lạnh kiểu xoắn ốc: Đây là thiết bị làm nguội thân thể con gia cầm trong công nghệ giết mổ, thân con vật đƣợc nhúng vào trong nƣớc lạnh ở nhiệt độ 0 – 400c, nƣớc đƣợc quấy đảo liên tục có tác dụng hạ nhiệt đồng đều cho cơ thể con gia cầm xuống dƣới 1000c, ngoài ra còn có tác dụng tẩy sạch các chất bẩn còn đọng sót trên cơ thể con gia cầm, làm cho bề mặt ngoài của nó trắng sạch. - Máy bóc mề: Máy này dùng để bóc lớp da bên trong mề gà. - Máy tẩy rửa giá treo: Máy này hoàn thành công việc tẩy rửa giá treo trên đƣờng giá chạy không trở về, nhằm loại bỏ tất cả chất bẩn trên đó. - Máy rửa sạch cơ thể gia cầm: Máy này dùng để rửa sạch cơ thể gia cầm sau khi đã làm sạch nội tạng nhằm đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Máy giết mổ móc treo cắt tiết: Máy này dùng để giết mổ theo kiểu móc treo cắt tiết. - Máy làm sạch ruột kiểu móc treo: Máy này dùng để mổ và làm sạch nội tạng gà. Phƣơng án cấp lạnh: Trang bị một kho đông lạnh 100m3 ở nhiệt độ 2400c, dung tích 8m x 4,5m x 3,3m (h) và kho trữ đông 180m3 ở nhiệt độ -1300c, dung tích 14m x 4,5m x 3,3m (h). Các kho lạnh này thuộc kiểu panel lắp ghép, gồm các thiết bị cấp lạnh thuộc các hãng nổi tiếng đạt tiêu chuẩn Châu Âu và đƣợc các nhà thầu cung cấp đồng bộ cả thiết bị và kho 1.5.2.Dự án khu nhà ở Tân Chi: Công ty cổ phần Nông sản Bắc Ninh đƣợc UBND tỉnh giao làm chủ đầu tƣ dự án xây dựng Hạ tầng kỹ thuật khu nhà ở Tân Chi tạo vốn xây dựng Cảng bến Hồ tại quyết định 1520/QĐ – CT ngày 14/09/2004, với: -Tổng mức đầu tƣ: 14 tỷ đồng -Quy mô diện tích: 5,1ha -Số lô:202 lô -Thời gian thi công:2007-2008 Mục tiêu của dự án là: Trên cơ sở đảm bảo các yêu cầu kĩ thuật hạ tầng cho khu dân cƣ đô thị mới, đầu tƣ hạ tầng với qui mô hợp lý đúng các tiêu chuẩn qui định về xây dựng cơ bản nhằm tiết kiệm vốn đầu tƣ, mang lại hiệu quả kinh tế, tạo vốn xây dựng cảng bến Hồ 1.5.3.Dự án DABACO sông Hậu: Dự án này đƣợc thành lập để đầu tƣ xây dựng Nhà máy chế biến thức ăn thuỷ sản công suất 20 tấn/ giờ tại KCN Sông Hậu, xã Tấn Thành, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp, cùng với sự liên kết góp vốn của một số nhà đầu tƣ là các tổ chức, cá nhân khác trong đó Vốn góp của công ty cổ phần nông sản Bắc Ninh chiếm chủ yếu ( Trên 75%) 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tổng mức đầu tƣ của dự án lên khoảng 10 triệu USD, đây là dự án có vị trí khá thuận lợi, vì nằm kề sông Hậu rất thuận tiện cho việc vận chuyển và nằm trong vùng diện tích nuôi trồng thuỷ sản theo phƣơng thức công nghiệp lớn nhất cả nƣớc, đảm bảo đầu ra cho sản phẩm. Khi nhà máy đi vào hoạt động sẽ cung cấp trên 120.000 tấn sản phẩm mỗi năm, trong đó thức ăn cho cá chiếm 80%, thức ăn cho tôm chiếm 20%. 1.5.4. DABACO Tiền Giang: Công ty cổ phần DABACO Tiền Giang đƣợc thành lập để đầu tƣ xây dựng nhà máy chế biến thức ăn thuỷ sản công suất 10 tấn/ Giờ tại xã Song Thuận, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Đây là dự án có vị trí khá thuận lợi: Nằm kề bên sông Tiền rất thuận tiện cho việc vận chuyển và nằm trong vùng có diện tích nuôi trồng thuỷ sản theo phƣơng thức công nghiệp lớn nhất cả nƣớc, đảm bảo đầu ra cho sản phẩm. Khi nhà máy đi vào hoạt động sẽ cung cấp trên 60.000 tấn sản phẩm mỗi năm bao gồm cả thức ăn cho cá và thức ăn cho tôm . 1.5.5. Dự án cảng bốc xếp hàng hoá: Dự án cảng bố c xếp hàng hoá đƣợc chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt tại quyết định số 160/QT-CT ngày 10/02/2004 tại vị trí Km 32 bờ tả sông Đuống, thuộc địa phận xã Tân Chi, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, giáp Cầu Hồ( Nằm trên quốc lộ 38 từ thành phố Bắc Ninh đi Thuận Thành). Tổng đầu tƣ của dự án là 37.604 triệu đồng. Qui mô: 700.000 tấn/ Năm, đầu tƣ thành 2 giai đoạn. Hiện tại dự án đang trong giai đoạn bắt đầu triển khai thực hiện, dự kiến đến năm 2008 sẽ hoàn thành giai đoạn 1. Khi cảng bến Hồ đi vào hoạt động sẽ tạo ra các lợi thế sau: -Chủ động trong việc nhập nguyên liệu để sản xuất thức ăn chăn nuôi của công ty 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 -Là loại hình vận tải thuận tiện và có giá thành rẻ nhất hiện nay, góp phần hạ giá thành sản phẩm, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của thị trƣờng. - Mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty - Tạo ra cơ hội việc làm mới. 1.5.6. Dabaco II Dự án Nhà Máy chế biến thức ăn chăn nuôi cao cấp DABACO II công suất 25 tấn/ Giờ đƣợc phê duyệt với tổng mức đầu tƣ: 42,3 tỷ đồng nằm tại vị trí tiếp giáp nhà máy chế biến thức ăn chăn nuôi cao cấp TOPFEEDS, Nhà máy chế biến thức ăn thuỷ sản Kinh Bắc của công ty. Hiện tại, nhà máy đang đƣợc triển khai thì công. Dự kiến năm 2008 hoàn thành và đƣa vào sử dụng. Khi nhà máy đi vào hoạt động sẽ cung cấp cho thị trƣờng 200.000 tấn sản phẩm/ Năm, đáp ứng nhu cầu sử dụng thức ăn công nghiệp trong chăn nuôi ngày càng cao của thị trƣờng. 1.6.Các giải thƣởng chứng nhận đã đạt đƣợc của công ty: - Danh hiệu “Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới” - Huân chƣơng lao động hạng ba - 7 năm liền đạt giải thƣởng Chất lƣợng Việt Nam( Từ năm 2000 đến năm 2006) - Giải thƣởng Sao vàng đất Việt năm 2004 - Cúp vàng thƣơng hiệu và Nhãn hiệu năm 2005 - Cúp vàng sản phẩm uy tín chất lƣợng cho sản phẩm thức ăn chăn nuôi năm 2005 - Bằng khen của Bộ khoa học và Công nghệ vì có nhiều thành tích trong hoạt động quản lý chất lƣợng thập niên chất lƣợng 1996-2005. - Huy chƣơng vàng thức ăn cho vịt đẻ trứng năm 2002 - Bằng khen của uỷ ban quốc gia về hợp tác kinh tế quốc tế vì đã có thành tích trong phát triển sản phẩm và thƣơng hiệu tham gia hội nhập kinh tế quốc tế năm 2004 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2. Cơ sở lý luận về tài chính Doanh nghiệp và phân tích tài chính Doanh nghiệp: 2.1 Khái niệm tài chính doanh nghiệp và phân tích tài chính doanh nghiệp: 2.1.1. Khái niệm tài chính doanh nghiệp: Tài chính doanh nghiệp là hệ thống các mối quan hệ kinh tế – tiền tệ trong quá trình phát triển và biến đổi vốn dƣới hình thức có liên quan trực tiếp đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp là một khâu trong hệ thống tài chính của nền kinh tế thị trƣờng. Là phạm trù kinh tế khách quan gắn liền với sự ra đời của nền kinh tế hàng hoá- tiền tệ, tính chất và mức độ phát triển của tài chính doanh nghiệp cũng phụ thuộc vào tính chất và nhịp độ phát triển của nền kinh tế hàng hoá. Nền kinh tế tập trung đã sản sinh ra cơ chế quản lý tập chung có đa thành phần kinh tế tham gia. Ngoài ra các doanh nghiệp nhà nƣớc còn có các Công ty trách nhiệm hữu hạn, Công ty cổ phần… Đồng thời nhà nƣớc chuyển sang thực hiện chính sách “Kinh tế mở của” do đó tính chất và phạm vi hoạt động tài chính doanh nghiệp có những thay đổi dáng kể so với cơ chế cũ trƣớc đây. 2.1.2. Những đặc trưng chủ yếu của tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường: Tài chính doanh nghiệp phản ánh những luồng dịch chuyển đó chính là sự vận động của các nguồn tài chính gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đó là sự vận động của các nguồn tài chính đƣợc diễn ra trong nội bộ doanh nghiệp để tiến hành quá trình sản xuất kinh doanh và đƣợc diễn ra giữa doanh nghiệp với ngân sách nhà nƣớc (thông qua việc nộp ngân sách cho nhà nƣớc hoặc nhà nƣớc tài trợ cho doanh nghiệp nhà nƣớc t) giữa doanh nghiệp với thị trƣờng hàng hoá, thị trƣờng tài chính, thị 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 trƣờng sức lao động trong quá trình cung ứng các yếu tố cho sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Nền kinh tế có 2 thành phần và có quan hệ trong nội bộ doanh nghiệp phân chia lợi nhuận, bây giờ quan hệ đó đƣợc mở rộng thêm nhƣng doanh nghiệp phải có một quỹ riêng đó là tài chính. Sự vận động của các nguồn tài chính doanh nghiệp không phải diễn ra một cách hỗn loạn mà nó hoà nhập vào chu trình kinh tế của nền kinh tế thị trƣờng. Sự vận động chuyển hoá từ các nguồn tài chính thành các quỹ hoặc vốn kinh doanh của doanh nghiệp và ngƣợc lại. Sự chuyển hoá qua lại đó đƣợc điều chỉnh bằng hệ thống các quan hệ phân phối dƣới hình thức giá trị nhằm để tạo lập hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ phục vụ cho các mục tiêu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Từ những đặc trƣng trên có thể rút ra kết luận sau: Tài chính doanh nghiệp là một hệ thống các luồng dịch chuyển giá trị, các luồng vận động hay chuyển hoá các nguồn tài chính trong quá trình phân phối để tạo lập hay sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đạt tới mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp trong khuôn khổ cho phép của pháp luật. Môi trƣờng kinh tế, pháp luật, thông tin, chính sách chính trị xã hội…trong điều kiện phát triển kinh tế thị trƣờng hiện nay nhà nƣớc cần tạo cho doanh nghiệp một môi trƣờng bình đẳng trƣớc pháp luật. Điều đó tạo điều kiện cho tài chính doanh nghiệp phát huy đƣợc vai trò của mình. 2.1.3. Vai trò của tài chính doanh nghiệp được thể hiện ở một số mặt sau: Tài chính doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc huy động, thu hút và tổ chức các nguồn tài chính để đảm bảo nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh trong cơ chế mới, các doanh nghiệp phải chủ động trong việc khai thác các nguồn vốn kinh doanh, vốn kinh doanh đã trở thành vấn đề sống còn của các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong điều kiện nền kinh tế thị trƣờng đã mở ra nhiều khái niệm để tài chính doanh nghiệp có thể thực hiện tốt vai trò khai thác thu hút đảm bảo vốn kinh 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 doanh. Ngoài các nguồn vốn truyền thống của doanh nghiệp. Vốn ngân sách nhà nƣớc cấp và vốn vay ngân hàng: Thì các doanh nghiệp có thể khai thác các nguồn vốn trên thị trƣờng tài chính, nguồn vốn tín dụng của các loại hình tín dụng khác nhau các nguồn vốn góp liên doanh liên kết. Do đó ngoài các bộ quản lý tài chính doanh nghiệp phải xác định chính xác nhu cầu vốn lựa chọn hình thức, phân phối thích hợp để huy động nguồn vốn và sử dụng tốt các công cụ đòn bẩy về kinh tế nhƣ: Lãi suất tiền vay cổ tức khi phát hành trái phiếu, cổ phiếu để đảm bảo sử dụng vốn linh hoạt có hiệu quả. Tài chính doanh nghiệp trong việc tổ chức và sử dụng vốn có hiệu quả trong nền kinh tế đa thị trƣờng thành phần, yêu cầu của các quy luật kinh tế, quy luật cung cầu, quy luật giá cả. Yêu cầu các quy luật kinh tế đòi hỏi các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có hiệu quả: Các doanh nghiệp thực hiện hoạch toán kinh doanh, đảm bảo nguồn vốn lấy lợi nhuận bù chi phí thì doanh nghiệp mới tồn tại và phát triển. Vì vậy doanh nghiệp phải đảm bảo sử dụng vốn với một cơ cấu hợp lý tiết kiệm có hiệu quả cao. Tài chính doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc kích thích thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Trong nền kinh tế thị trƣờng các quan hệ tài chính doanh nghiệp đƣợc mở ra trên phạm vi rộng lớn đó là doanh nghiệp với ngân hàng, với các tổ chức tài chính, với các doanh nghiệp góp vốn liên doanh với các cổ đông, với khách hàng mua bán sản phẩm, quan hệ nội bộ doanh nghiệp các quan hệ đó đƣợc diễn ra khi các bên đều có lợi trong khuôn khổ của pháp luật, các nhà tài chính doanh nghiệp sử dụng các công cụ tài chính nhằm kích thích tăng năng suất lao động, thu hút vốn đầu tƣ nhằm đạt đƣợc sự phát triển kinh doanh cạnh tranh của doanh nghiệp trên thƣơng trƣờng và vì sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp là một công cụ quan trọng để kiểm tra, kiếm soát các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tình hình tài chính doanh nghiệp phản ánh một cách trung thực tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thông qua các chỉ tiêu: Hệ số hiệu quả sử 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 dụng vốn, hệ số khả năng thanh toán, hệ số nợ có thể đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp từ đó có thể kịp thời điều chỉnh các hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm đạt đƣợc các mục tiêu đã đề ra. Để thực hiện điều đó đòi hỏi bộ phận tài chính doanh nghiệp phải định kỳ phát triển đánh giá các hoạt động sản xuất kinh doanh tổ chức tốt công tác hạch toán kinh tế và hạch toán thống kê. 2.1.4. Nhiệm vụ của tài chính doanh nghiệp: Tài chính doanh nghiệp có nhiệm vụ nắm vững tình hình và kiểm soát vốn sản xuất kinh doanh hiện có về mặt hiện vật, giá trị. Nắm vững sự biến động của vốn, nhu cầu vốn trong từng khâu, từng thời gian của quá trình sản xuất để có biện pháp quản lý và thực hiện có hiệu quả. Tài chính doanh nghiệp có nhiệm vụ tổ chức khai thác và động viên kịp thời các nguồn vốn nhà rỗi phục vụ cho qua trình sản xuất kinh doanh không để cho vốn ứ đọng và sử dụng kém hiệu quả. Để làm đƣợc điều này tài chính doanh nghiệp phải thƣờng xuyên giám sát và tổ chức sử dụng các nguồn vốn vay và tự có của doanh nghiệp, làm sao với lƣợng vốn nhất định phải tạo ra một lƣợng lợi nhuận lớn trên cơ sở sử dụng tối đa các nguồn lực hiện có. 2.1.5. Chức năng của tài chính doanh nghiệp (có 3 chức năng) : + Chức năng đảm bảo nguồn vốn sản xuất kinh doanh: Bình thƣờng các doanh nghiệp phải đảm bảo có đủ vốn và quyền chủ động sử dụng vốn bằng tiền của mình. Để đảm bảo đƣợc nguồn vốn cần xác định nhu cầu cần thiết cho sản xuất kinh doanh trong kỳ. Huy động nguồn vốn đầy đủ và kịp thời để đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh, sử dụng nguồn vốn một cách chi tiết kiệm và có hiệu quả kinh tế cao trên cơ sở phân bổ nguồn vốn hợp lý. + Chức năng phân phối: Đối tƣợng phân phối tài chính của doanh nghiệp là các nguồn lực tài chính đƣợc hình thành trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thu đƣợc qua các kỳ và các nguồn lực tài 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chính khác mà doanh nghiệp có thể huy động đƣợc. Huy động vốn trên thị trƣờng tài chính các nguồn vốn tín dụng, các nguồn vốn liên doanh liên kết. Chức năng phân phối của tài chính doanh nghiệp còn đƣợc biểu hiện tập trung ở việc phân phối thu nhập của doanh nghiệp sau khi kết thúc một chu kỳ sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp sẽ thu đƣợc các khoản tiền về tiêu thụ sản phẩm. Vốn kinh doanh đƣợc đầu tƣ, sử dụng vào các mục tiêu kinh doanh để tạo ra thu nhập và tích luỹ tiền tệ của doanh nghiệp. Lợi nhuận thu đƣợc là mục đích của kinh doanh. Nó là yếu tố quan trọng nhất quyết định phƣơng hƣớng và cách thức phân phối tài chính của doanh nghiệp. + Chức năng giám đốc: Chức năng này là giai đoạn dƣới hình thái tiền tệ thông qua việc phân tích đánh giá các chỉ tiêu tài chính và tình hình tài chính của doanh nghiệp, bất kỳ một doanh nghiệp nào đầu tƣ vào vốn sản xuất kinh doanh đều mong muốn đạt hiệu quả cao. Do đó cần có khả năng giám sát dự báo hiệu quả của quá trình phân phối, phát hiện những khuyết tật trong kinh doanh để kịp thời điều chỉnh nhằm thực hiện các mục tiêu kinh doanh đã hoạch định 2.1.6. Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến tình hình tài chính doanh nghiệp: - Cơ cấu vố và tình hình nguồn vốn. - Tình hình sử dụng vốn. - Tình hình công nợ và khả năng thanh toán. - Tình hình sử dụng tài sản cố định. - Tình hình sử dụng tài sản lƣu động. - Hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh. 2.2. Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp: 2.2.1. Mục tiêu và ý nghĩa phân tích tài chính doanh nghiệp: Mỗi đối tƣợng quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp dƣới những góc độ khác nhau, song nhìn chung họ đều quan tâm đến khả năng tạo ra các dòng tiền tệ, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán từ các 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy mục tiêu phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp là: - Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp nhằm cung cấp kịp thời, đầy đủ và trung thực các thông tin cho các nhà đầu tƣ, các tín chủ và những ngƣời sử dụng thông tin tài chính khác để giúp họ đƣa ra quyết định đúng đắn khi quyết định đầu tƣ, cho vay và về các nội dung tƣơng tự. - Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp nhằm cung cấp các thông tin về tình hình sử dụng vốn, khả năng huy động vốn, các hệ số về đầu tƣ, hệ số tự tài trợ, khả năng tiêu thụ sản phẩm, khả năng sinh lời và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Giúp doanh nghiệp thấy rõ những mặt mạnh, mặt yếu và những nguyên nhân tồn tại và đề ra giải pháp hữu hiệu nhằm khắc phục hoặc phát huy những thành tích đã đạt đƣợc. - Phân tích tình hình tài chính nhằm cung cấp các thông tin về tình hình công nợ, khả năng thu hồi các khoản phải thu, khả năng thanh toán các khoản phải trả … cũng nhƣ ảnh hƣởng của các nhân tố làm thay đổi điều kiện sản xuất kinh doanh, giúp doanh nghiệp dự đoán chính xác quá trình phát triển, giúp các cơ quan quản lý vĩ mô nắm chắc tình hình và có kế hoạch hƣóng dẫn, kiểm tra doanh nghiệp đƣợc hiệu quả. 2.2.2. Nguồn tài liệu đẻ phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp: Phân tích tình hình tài chính sử dụng mọi nguồn thông tin có khả năng làm rõ mục tiêu của dự đoán tài chính trong đó chủ yếu thông tin từ các báo cáo tài chính. Bảng cân đối kế toán: (Mẫu số B01 -DN) Bảng cân đối kế toán là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh tổng quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có nguồn hình thành tài sản đó của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định theo 2 cách phân loại là kết cấu vốn kinh doanh và nguồn hình thành vốn kinh doanh. Số liệu bảng cân đối kế toán cho biết toàn bộ giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp tại thời điểm báo cáo theo cơ cấu tài sản và nguồn hình 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thành tài sản tài sản. Căn cứ vào bảng cân đối kế toán có thể nhận xét đánh giá khái quát tình hình tài chính doanh nghiệp . Bảng cân đối kế toán thƣờng có kết cấu 2 phần: + Phần tài sản: Phản ánh toàn bộ giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp tại thời điểm lập báo cáo theo cơ cấu tài sản và hình thức tồn tại trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tài sản đƣợc chia thành 2 phần: Tài sản lƣu động và đầu tƣ ngắn hạn, Tài sản cố định và đầu tƣ dài hạn. + Phần nguồn vốn: Phản ánh nguồn hình thành tài sản hiện có của doanh nghiệp tại thời điểm lập báo cáo. Các chỉ tiêu nguồn vốn thể hiện trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp đối với tài sản đang quản lý và sử dụng tại doanh nghiệp. Nguồn vốn đƣợc chia thành nợ phải trả và nguồn vốn chủ sở hữu. Mỗi phần của bảng cân đối kế toán đều đƣợc phản ánh theo ba cột: Mã số, số đầu năm, số cuối kỳ (quý, năm) Nội dung trong bảng cân đối kế toán thoả mãn phƣơng trình cơ bản. Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn Ngoài hai phần tài sản và nguồn vốn, cấu tạo bảng cân đối kế toán còn có phần tài sản ngoài bảng. + Phần tài sản ngoài bảng: Phản ánh tài sản không thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp nhƣng doanh nghiệp đang quản lý hoặc sử dụng và một số chỉ tiêu bổ sng không thể phản ánh trong bảng cân đối kế toán. Cơ sở số liệu để lập bảng cân đối kế toán là các sổ kế toán tổng hợp và chi tiết các tài khoản loại 0,1,2,3, 4 và bảng cân đối kế toán kỳ trƣớc. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh:( Mẫu số B02-DN) Là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh tổng quát tình hình và hiệu quả hoạt động kinh doanh chính và hoạt động khác tình hình thực hiện nghĩa vụ với nhà nƣớc về thuế và các khoản nộp báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh gồm 3 phần: 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phần 1: Lãi - Lỗ: phản ánh tình hình kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm hoạt động kinh doanh và các hoạt động khác. tất cả các chỉ tiêu trong phần này đều trình bày số liệu của kỳ trƣớc tổng số phát sinh trong kỳ báo cáo. Phần 2: Tình hình thực hiện nghĩa vụ với nhà nƣớc.Phản ánh tình hình thực hiện nghĩa vụ với nhà nƣớc về thuế và các khoản phải nộp khác. tất cả các chỉ tiêu trong phần này đều đƣợc trình bày: số còn phải nộp kỳ trƣớc chuyển sang, số còn phải nộp phát sinh trong kỳ báo cáo, số đã nộp trong kỳ báo cáo, số còn phải nộp đến cuối lỳ báo cáo. Phần III. Thuế giá trị gia tăng (GTGT) đƣợc khấu trừ, đƣợc miễn giảm, đƣợc hoàn lại: phản ánh số thuế giá trị gia tăng đƣợc khấu trừ, đã khấu trừ, và còn đƣợc khấu trừ ở cuối kỳ số thuế giá trị gia tăng đƣợc hoàn lại, đã hoàn lại và còn đƣợc hoàn lại cuối kỳ. Số thuế giá trị gia tăng đƣợc miễn giảm, đã miễn giảm và còn đƣợc miễn giảm. Cơ sở số liệu để lập báo cáo kết quả kinh doanh là sổ kế toán trong kỳ các tài khoản từ loại 5 đến loại 9, tài khoản 333 và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh kỳ trƣớc. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: (Mẫu số 1303 –DN) Báo cáo lƣu chuyển tiền tệ là báo cáo tài chính phản ánh các khoản thu và chi tiền trong kỳ của doanh nghiệp theo các hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tƣ và hoạt động tài chính. Dựa vào báo cáo lƣu chuyển tiền tệ thanh toán có thể đánh giá khả năng tạo ra tiền, sự biến động tài sản thuần, khả năng thanh toán và dự đoán đƣợc bằng tiền trong kỳ tiếp theo của doanh nghiệp. + Lƣu chuyển tiền tệ từ hoạt động kinh doanh: Phản ánh toàn bộ đồng tiền thu vào và chi ra liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhƣ thu tiền mặt từ doanh thu bán hàng, các khoản thu bất thƣờng bằng tiền mặt khác, chi tiền mặt trả cho ngƣời bán hoặc ngƣời cung cấp, chi trả lƣơng, nộp thuế, chi trả lãi tiền vay... 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 + Lƣu chuyển tiền tệ từ hoạt động đầu tƣ phản ánh toàn bộ đồng tiền thu vào và chi ra liên quan trực tiếp đến hoạt động đầu tƣ của đã nộp. Các khoản thu chi tiền mặt nhƣ bán tài sản, bán chứng khoán đầu tƣ, thu nợ các Công ty khác, thu lại về phần đầu tƣ. các khoản chi tiền mặt nhƣ mua tài sản chứng khoán đầu tƣ của các doanh nghiệp. + Lƣu chuyển tiền tệ từ hoạt động tài chính: Phản ánh toàn bộ đồng tiền thu chi liên quan trực tiếp đến hoạt động tài chính của doanh nghiệp bao gồm các nghiệp vụ làm tăng giảm vốn kinh doanh của doanh nghiệp nhƣ chủ doanh nghiệp góp vốn, vay vốn dài hạn, ngắn hạn, nhận vốn góp liên doanh, phát hành trái phiếu... Có 2 phƣơng pháp lập báo cáo lƣu chuyển tiền tệ là phƣơng pháp trực tiếp và phƣơng pháp gián tiếp. Mỗi báo cáo lập theo phƣơng pháp khác nhau thì tuân theo nguyên tắc cơ sở số liệu và cách lập các chỉ tiêu khác nhau. Thuyết minh báo cáo tài chính: (Mẫu B09 -DN.) Thuyết minh báo cáo tài chính là một bộ phận lập thành hệ thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp đƣợc lập để giải thích bổ sung thông tin về tình hình hoạt động của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo mà báo cáo tài chính không thể trình bày rõ ràng và chi tiết đƣợc. Thuyết minh báo cáo tài chính trình bày khái quát địa điểm hoạt động sản xuất kinh doanh, nội dung một số chế độ kế toán đƣợc doanh nghiệp lựa chọn để áp dụng tình hình và lý do biến động của một số đối tƣợng sản xuất và nguồn vốn quan trọng, phân tích một số chỉ tiêu tài sản chủ yếu và các kiến nghị của doanh nghiệp. Cơ sở số liệu lập thuyết minh báo cáo tài chính là các sổ kế toán kỳ trƣớc báo cáo, bảng cân đối kế toán kỳ trƣớc báo cáo thuyết minh báo cáo tài chính kỳ trƣớc, năm trƣớc. 2.2.3. Nội dung phân tích tình hình tài chính: Nội dung phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp tuỳ thuộc vào dự kiện mà ban giám đốc đòi hỏi và thông tin ngƣời phân tích muốn có. Tuy 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nhiên phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp bao gồm những nội dung sau: 2.2.3.1. Đánh giá khái quát tình hình tài chính: - Đánh giá khái quát tình hình tài chính sẽ cung cấp một cách tổng quát nhất tình hình tài chính trong kỳ kinh doanh của doanh nghiệp là khả quan hay không khả quan. Điều đó cho phép chủ doanh nghiệp thấy rõ thực chất của quá trình phát triển hay chiều hƣớng suy thoái của doanh nghiệp. Qua đó có những giải pháp hữu hiệu để quản lý. - Đánh giá khái quát tình hình tài chính trƣớc hết căn cứ vào số liệu đã phản ánh trên bảng cân đối kế toán rồi so sánh để thấy đƣợc quy mô vốn mà đơn vị sử dụng trong kỳ cũng nhƣ khả năng huy động vốn từ các nguồn khác nhau của doanh nghiệp. Tuy nhiên nếu chỉ dựa vào sự tăng hay giảm của tổng tài sản hay tổng nguồn vốn thì chƣa đủ thấy rõ tình hình tài chính của doanh nghiệp đƣợc vì vậy cần phải phân tích các cân đối tài chính chủ yếu. Phân tích các cân đối tài chính chủ yếu: Tài sản Nguồn vốn A. TSLĐ: A. Nợ phải trả - Tiền - Nợ ngắn hạn - Không phải tiền - Nợ dài hạn B. TSCĐ B. Vốn CSH  Cân đối giữa TSCĐ và Vốn thƣờng xuyên: Tài sản B. TSCĐ Nguồn vốn - Nợ dài hạn & B. Vốn CSH 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Vốn thƣờng xuyên = Nợ dài hạn + Vốn CSH Nếu Vốn thƣờng xuyên > TSCĐ: tình hình tài chính là bình thƣờng Nếu Vốn thƣờng xuyên < TSCĐ: tình hình tài chính gặp nhiều khó khăn vì nhƣ thế là đã dùng vốn vay ngắn hạn để đầu tƣ vào TSCĐ và điều này là rất nguy hiểm.  Cân đối giữa nguồn vốn và tài sản (phân bổ nguồn vốn) : Tài sản Nguồn vốn A.TSLĐ và ĐTNH A.Nợ phải trả I.TiềnI I.Nợ ngắn hạnI II.ĐTTCNHI 1.Vay ngắn hạn1 IV.Hàng tồn khoI II.Nợ dài hạnI V.TSLĐ khác V & B.Nguồn vốn CSH 2.Chi phí trả trƣớc I.Nguồn vốn, quỹ 3.Chi phí chờ KC II.Nguồn kinh phí, quỹ B.TSCĐ và ĐTDH khác I.TSCĐI II. ĐTTCDHI III.CP XDCBDD Cân đối này đƣa ra nhằm đánh giá xem việc phân bổ nguồn vốn đã hợp lý hay chƣa. Nếu Nguồn vốn > Tài sản thì Công ty đang bị ứ đọng vốn. Nếu Nguồn vốn < Tài sản thì Công ty đang thiếu vốn. 2.2.3.2. Phân tích tình hình sử dụng vốn Để đánh giá khả năng sinh lời của vốn ngƣời ta tính ra và so sánh các chỉ tiêu sau: 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Tỷ số doanh lợi doanh thu thuần: Thu nhập sau thuế Tỷ số lợi nhuận trên doanh thu = Doanh thu Tỷ số này cho biết cứ 100 đồng doanh thu đem lại bao nhiêu đồng lợi nhuận chỉ tiêu này càng lớn càng tốt - Tỷ số lợi nhuận trên tổng vốn Thu nhập sau thuế Tỷ sô lợi nhuận trên tổng vốn = Vốn sản xuất bình quân Tỷ số này cho biết một đồng vốn bình quân đƣợc sử dụng trong kỳ tạo ra mấy đồng lợi nhuận - Tỷ số lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) Đây là chỉ tiêu tổng hợp nhất đƣợc dùng để đánh giá khả năng sinh lợi của một đồng vốn đầu tƣ. Chỉ tiêu này cho biết cứ 100 đồng tổng tài sản bình quân đem lại mấy đồng lợi nhuận ROA = Thu nhập sau thuế Tổng tài sản (a) Đánh giá khả năng sinh lời của vốn chủ sở hữu: Chỉ tiêu này phản ánh khả năng sinh lợi của vốn chủ sở hữu và đƣợc các nhà đầu tƣ đặc biệt quan tâm khi họ quyết định bỏ vốn đầu tƣ vào doanh nghiệp. Chỉ tiêu này cho biết cứ 100 đồng vốn chủ sở hữu bình quân đem lại mấy đồng lợi nhuận. Hệ số doanh lợi của vốn CSH = Lãi ròng trƣớc thuế Vốn CSH Xác định các nhân tố ảnh hƣởng và mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến khả năng sinh lợi của vốn chủ sở hữu Hệ số doanh lợi của vốn CSH = Doanh thu thuần Vốn CSH 20 Lãi ròng trƣớc thuế x Doanh thu thuần