Tài liệu Phân tích tình hình tài chính công ty cổ phần đường biên hòa – thực trạng và giải pháp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG  KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề Tài: Phân tích tình hình tài chính công ty cổ phần đường Biên Hòa – Thực trạng và giải pháp Giáo viên hướng dẫn :Ths NGUYỄN TIẾN TRUNG Sinh viên thực hiện :VÒNG CHÂU ĐỒNG Mã số sinh viên :210 801 775 Lớp :08CTC04 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2012 \ LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được khóa luận tốt nghiệp này tôi đã được sự hỗ trợ và giúp đỡ rất nhiều của thầy cô giảng viên khoa Tài Chính - Ngân Hàng trường Đại Học Nguyễn Tất Thành, Cũng như sự hướng dẫn tận tình của thầy Nguyễn Tiến Trung đã giúp tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Trong quá trình làm bài khó tránh khỏi sai sót, rất mong quí thầy cô bỏ qua và chỉ dẫn tận tình cho tôi. Tôi xin chân thành cảm ơn. Và tôi xin kính chúc toàn thể quý thấy cô trường Đại Học Nguyễn Tất Thành dồi dào sức khỏe và đạt được những thành công tốt đẹp nhất. Sinh viên thực hiện Vòng Châu Đồng NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN  ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... TP.HCM ngày…tháng...năm 2012 Ký tên LỜI MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài: Quản trị tài chính là một bộ phận quan trọng của quản trị doanh nghiệp. Tất cả các hoạt động kinh doanh đều ảnh hưởng tới tình hình tài chính của doanh nghiệp, ngược lại tình hình tài chính tốt hay xấu lại tác động thúc đẩy sự phát triển hoặc kìm hãm quá trình kinh doanh. Dù là nhà đầu tư cổ phần vốn có tiềm năng, nhà cho vay tiềm tàng, hay một nhà phân tích tham mưu của doanh nghiệp thì mục tiêu của họ đều như nhau, đó là tìm cơ sở cho việc ra quyết định hợp lý. Do đó, cần phải thường xuyên tổ chức phân tích tình hình tài chính cho tương lai. Bởi vì thông qua việc tính toán, phân tích tài chính cho ta biết những điểm mạnh và điểm yếu trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng như những tiềm năng cần phát huy và những nhược điểm cần khắc phục. từ đó các nhà quản lý có thể tìm ra nguyên nhân, giải pháp cải thiện tình hình tài chính và hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị mình trong tương lai. Với bất kỳ một doanh nghiệp nào khi hoạt động đều muốn có hiệu quả và thu về lợi nhuận nhiều nhất, để làm được điều đó đòi hỏi cần có rất nhiều yếu tố cấu thành nên như vốn, nhân lực, công nghệ…Một trong những việc cần làm là phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Nhận thấy được tầm quan trọng của vấn đề nên tôi quyết định chọn đề tài “Phân tích tình hình tài chính công ty cổ phần đường Biên Hòa” nhằm làm rõ thêm bài toán kinh tế của công ty đường Biên Hòa nói riêng và của các công ty Việt Nam hiện nay nói chung. Công ty cổ phần đường Biên Hòa là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong ngành mía đường Việt Nam, tình hình tài chính tương đối tốt, tốc độ tăng trưởng doanh thu cao, có thị phần lớn và ổn định. Mục tiêu nghiên cứu: Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu về tình hình tài chính của công ty cổ phần đường Biên Hòa, từ đó tìm ra các nguyên nhân, nhân tố ảnh hưởng tới tình hình tài chính của doanh nghiệp nhằm đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính của công ty trong tương lai. Phạm vi nghiên cứu: Báo cáo tài chính và những nội dung có liên quan đến quản trị tài chính, báo cáo tài chính của công ty cổ phần đường Biên Hòa từ năm 2009-2011 Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp phân tích được sử dụng chủ yếu là phương pháp so sánh. - So sánh kì này với kì trước để thấy rõ xu hướng thay đổi về tài chính, để thấy được tình hình tài chính được cải thiện hoặc xấu đi như thế nào để có biện pháp kịp thời. - So sánh kì này, với mức trung bình của ngành nghĩa là so sánh với những doanh nghiệp cùng loại để thấy tình hình tài chính của doanh nghiệp đang ở hiện trạng tốt hơn hay xấu hơn, được hay chưa được. Nội dung đề tài gồm 3 chương: CHƯƠNG I: Cơ sở lý luận – Phương pháp phân tích CHƯƠNG II: Thực trạng tình hình tài chính tại công ty cổ phần đường Biên Hòa CHƯƠNG III: Một số kiến nghị và giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính của công ty cổ phần đường Biên Hòa DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Khả năng thanh toán hiện thời Bảng 2.2: Khả năng thanh toán nhanh Bảng 2.3: Vòng quay hàng tồn kho và số ngày tồn kho Bảng 2.4 : Kỳ thu tiền bình quân Bảng 2.5: Vòng quay tài sản lưu động Bảng 2.6: Vòng quay tài sản cố định Bảng 2.7 : Vòng quay tổng tài sản bảng 2.8 : Tỷ số nợ trên tổng tài sản Bảng 2.9 : Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu Bảng 2.10 : Khả năng trả lãi Bảng 2.11 : Khả năng trả nợ Bảng 2.12 : Lợi nhuận biên Bảng 2.13 : Sức sinh lời căn bản Bảng 2.14 : Suất sinh lời trên tổng tài sản Bảng 2.15 : Suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu bảng 2.16 : Tỷ lệ lợi nhuận giữ lại Bảng 2.17 : Tỷ số tăng trưởng bền vững Bảng 2.18 : Tỷ số giá trị thị trường Bảng 2.19 : Tỷ số M/B Bảng 2.20 : Sự biến động các khoản mục tài sản từ 2009-2011 Bảng 2.21: Sự biến động các khoản mục nguồn vốn từ 2009-2011 Bảng 2.22 : Sự biến động các khoản mục trong báo cáo kết quả kinh doanh Bảng 2.23 : ROA theo phương pháp Du Pont Bảng 2.24: ROE theo phương pháp Du Pont Bảng 2.25 : Bảng cân đối kế toán công ty cổ phần đường Biên Hòa từ 2009-2011 Bảng 2.26 : Báo cáo kết quả kinh doanh công ty cổ phần đường Biên Hòa từ 2009-2011 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1 : Khả năng thanh toán hiện thời Biểu đồ 2.2 : Khả năng thanh toán nhanh Biểu đồ 2.3 : Vòng quay hàng tồn kho và số ngày tồn kho Biểu đồ 2.4 : Kỳ thu tiền bình quân Biểu đồ 2.5 : Vòng quay tài sản lưu động Biểu đồ 2.6 : Vòng quay tài sản cố định Biểu đồ 2.7 : Vòng quay tổng tài sản Biểu đồ 2.8 : Tỷ số nợ trên tổng tài sản Biểu đồ 2.9 : Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu Biểu đồ 2.10 : Khả năng trả lãi Biểu đồ 2.11 : Khả năng trả nợ Biểu đồ 2.12 : Lợi nhuận biên Biểu đồ 2.13 : Sức sinh lời căn bản Biểu đồ 2.14 : Suất sinh lời trên tổng tài sản Biểu đồ 2.15 : Suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu Biểu đồ 2.16 : Tỷ lệ lợi nhuận giữ lại Biểu đồ 2.17 : Tỷ số tăng trưởng bền vững Biểu đồ 2.18 : Tỷ số giá trị thị trường Biểu đồ 2.19 : Tỷ số M/B MỤC LỤC CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: ........................................................................................ - 1 1.1. Khái niệm phân tích báo cáo tài chính:............................................................ - 1 1.2. Đối tượng của phân tích báo cáo tài chính: ..................................................... - 1 1.3. Mục đích, ý nghĩa của phân tích báo cáo tài chính:......................................... - 2 1.4. Kết quả nghiên cứu: ......................................................................................... - 3 - II. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH: ............................................. - 3 2.1. Các bước tiến hành phân tích báo cáo tài chính: ............................................. - 3 2.1.1. Thu thập dữ liệu: ....................................................................................... - 3 2.1.2. Xử lý thông tin: ......................................................................................... - 3 2.1.3. Dự toán và ra quyết định: .......................................................................... - 3 2.1.4. Các thông tin cơ sở để phân tích hoạt động tài chính: .............................. - 4 2.2. Phương pháp phân tích tài chính: .................................................................... - 4 2.2.1. Các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp: .............................. - 4 2.2.2. Phân tích các chỉ tiêu báo cáo tài chính: .................................................. - 5 2.2.2.1. Tỷ số thanh khoản: ............................................................................. - 5 2.2.2.2. Tỷ số quản lý tài sản hay hiệu quả hoạt động .................................... - 6 2.2.2.3 Tỷ số đòn bẩy tài chính: ...................................................................... - 8 2.2.2.4. Khả năng sinh lời : ............................................................................. - 9 2.2.2.5. Tỷ số tăng trưởng: ............................................................................ - 11 2.2.2.6. Tỷ số giá trị thị trường:..................................................................... - 12 2.2.3. Phân tích xu hướng: ................................................................................ - 13 2.2.4 Phân tích Du Pont: ................................................................................... - 13 - CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐƯỜNG BIÊN HÒA 1. Tổng quan công ty: ........................................................................................ - 14 2. Phân tích tài chính công ty cổ phần đường Biên Hòa: ...................................... - 18 2.1. Phân tích các tỷ số tài chính: ......................................................................... - 18 2.1.1. Khả năng thanh toán: .............................................................................. - 18 - a. Khả năng thanh toán hiện thời ( CR ): ....................................................... - 18 b. Khả năng thanh toán nhanh của doanh nghiệp ( QR ) : ............................ - 19 2.1.2 Tỷ số quản lý tài sản hay hiệu quả hoạt động: ......................................... - 21 a. Tỷ số hoạt động tồn kho: ........................................................................... - 21 b. Kỳ thu tiền bình quân: ............................................................................... - 23 c. Vòng quay của tài sản lưu động: ............................................................... - 24 d. Vòng quay tài sản cố định: ........................................................................ - 26 e. Vòng quay tổng tài sản: ............................................................................. - 27 2.1.3. Tỷ số đòn bẩy tài chính: .......................................................................... - 29 a.Tỷ số nợ trên tổng tài sản (D/A): ................................................................ - 29 b. Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E) : ........................................................ - 31 c. Tỷ số khả năng trả lãi: ............................................................................... - 32 d. Tỷ số khả năng trả nợ: ............................................................................... - 34 2.1.4. Tỷ số khả năng sinh lời: .......................................................................... - 35 a. Lợi nhuận biên (ROS) : ............................................................................. - 35 b. Tỷ số sức sinh lời căn bản ( BEP ) : .......................................................... - 37 c. Suất sinh lời trên tài sản ( ROA): .............................................................. - 38 d. Suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu ( ROE): ................................................ - 39 2.1.5. Tỷ số tăng trưởng: ................................................................................... - 41 a. Tỷ lệ lợi nhuận giữ lại: .............................................................................. - 41 b. Tỷ số tăng trưởng bền vững: ..................................................................... - 42 2.1.6. Tỷ số giá trị thị trường: ........................................................................... - 43 a. Tỷ số P/E: ................................................................................................. - 43 b. Tỷ số M/B: ................................................................................................. - 45 2.2. Phân tích xu hướng biến động các khoản mục trên báo cáo tài chính: ......... - 47 2.2.1 Sự biến động các khoản mục tài sản trong bảng cân đối kế toán: ........... - 47 2.2.2 Sự biến động các khoản mục nguồn vốn trong bảng cân đối kế toán ...... - 49 2.2.3 Sự biến động các khoản mục trong báo cáo kết quả kinh doanh: ............ - 51 2.3 Phân tích Du Pont: .......................................................................................... - 53 - CHƯƠNG III: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN ĐƯỜNG BIÊN HÒA 1. Kiến nghị : ........................................................................................................ - 55 - 1.1 Phương hướng phát triển sản xuất kinh doanh của công ty: ......................... - 55 1.2 phương hướng nâng cao năng lực tài chính công ty: ..................................... - 55 2. Giải pháp............................................................................................................... - 55 2.1 xác định chính sách tài trợ, cơ cấu vốn hợp lý: .............................................. - 55 2.2 quản lý dự trữ và quay vòng vốn: ................................................................... - 57 2.3 sử dụng hợp lý chính sách bán chịu để tăng doanh thu: ................................. - 58 2.4 Đầu tư đổi mới công nghệ: ............................................................................. - 58 2.5 Đầu tư xây dựng vùng nguyên liệu: ................................................................ - 59 - KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: 1.1. Khái niệm phân tích báo cáo tài chính: Phân tích báo cáo tài chính xét theo nghĩa khái quát là nghệ thuật phân tích và giải thích các báo cáo tài chính, là một tập hợp các khái niệm, phương pháp, công cụ theo một hệ thống nhất định cho phép thu thập và xử lý các thông tin kế toán cũng như các thông tin khác trong quản lý doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cũng như dự đoán trước rủi ro có thể xảy ra trong tương lai để ra các quyết định phù hợp tùy theo mục đích theo đuổi. 1.2. Đối tượng của phân tích báo cáo tài chính: Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần có các hoạt động trao đổi kinh tế thông qua các công cụ tài chính và vật chất. chính vì vậy, doanh nghiệp nào cũng phải tham gia vào các mối quan hệ kinh tế phức tạp và đa dạng. các quan hệ đó có thể chia thành các nhóm chủ yếu sau: Thứ nhất: Quan hệ giữa doanh nghiệp với nhà nước: - Doanh nghiệp nộp các loại thuế theo quy định - Nhà nước cấp vốn kinh doanh cho doanh nghiệp hoặc tham gia với tư cách người góp vốn Thứ hai: Quan hệ giữa doanh nghiệp với thị trường tài chính. Thể hiện cụ thể trong việc huy động các nguồn vốn cho nhu cầu kinh doanh. - Doanh nghiệp vay ngân hàng các khoản ngắn hạn, trả lãi và gốc khi đến hạn - Doanh nghiệp huy động các nguồn vốn dài hạn thông qua phát hành các loại chứng khoán cũng như trả các khoản lãi. - Hoặc doanh nghiệp gửi các khoản vốn nhàn rỗi vào ngân hàng hay mua chứng khoán của các doanh nghiệp khác. Thứ ba: quan hệ của doanh nghiệp với các thị trường khác ( huy động các yếu tố đầu vào và quan hệ để thực hiện tiêu thụ sản phẩm ở thị trường đầu ra). SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG -1- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG Thứ tư: quan hệ phát sinh trong nội bộ doanh nghiệp ( các khía cạnh liên quan đến vấn đề phân phối thu nhập và chính sách tài chính của doanh nghiệp ) - Như vậy, đối tượng của phân tích báo cáo tài chính về thực chất là các mối quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình hình thành, phát triển và biến đổi vốn dưới các hình thức có liên quan trực tiếp đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 1.3. Mục đích, ý nghĩa của phân tích báo cáo tài chính: Có nhiều đối tượng quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp như: chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà cung cấp, khách hàng…nhưng mục tiêu cuối cùng của họ đều như nhau-đó là cơ sở cho việc đưa ra một quyết định hợp lý . dù phạm vi chú ý chính của họ trong việc phân tích có khác nhau . Đối với nhà quản trị doanh nghiệp thì mối quan tâm hàng đầu của họ là tìm kiếm lợi nhuận và khả năng trả nợ. Ngoài ra còn có các mục tiêu khác như nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo công ăn việc làm…Nhưng doanh nghiệp chỉ có thể thực hiện các mục tiêu này khi họ kinh doanh có lãi và trả được nợ. Một doanh nghiệp thua lỗ liên tục sẽ cạn kiệt các nguồn lực và buộc phải dừng hoạt động, và nếu doanh nghiệp không có khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn thì cũng sẽ buộc phải đóng cửa. Đối với ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng, mối quan tâm chủ yếu của họ là khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Vì vậy họ đặc biệt chú ý đến số lượng tiền và các loại tài sản có tính thanh khoản cao để biết được khả năng thanh toán tức thời của doanh nghiệp, họ cũng rất chú ý đến lượng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp vì đó là khoản bảo hiểm cho họ trong trường hợp gặp rủi ro. Đối với nhà đầu tư, họ quan tâm đến lợi nhuận bình quân vốn của công ty, khả năng phát triển của doanh nghiệp. từ đó đưa ra quyết định đầu tư vào công ty. Bên cạnh đó các cơ quan thuế, nhà cung cấp, người lao động cũng rất quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp . Tất cả các cá nhân, tổ chức quan tâm nói trên đều có thể thỏa mãn nhu cầu về thông tin của mình thông qua hệ thống các chỉ tiêu phân tích báo cáo tài chính cung cấp. SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG -2- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG 1.4. Kết quả nghiên cứu: Tăng thêm hiểu biết về tình hình tài chính công ty và phương pháp phân tích tài chính. Đưa ra những giải pháp để khắc phục những khó khăn trên cơ sở phân tích thực trạng tài chính Nâng cao tinh thần trách nhiệm đối với vấn đề tài chính, phân tích tài chính công ty II. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH: 2.1. Các bước tiến hành phân tích báo cáo tài chính: 2.1.1. Thu thập dữ liệu: Phân tích tài chính sử dụng mọi nguồn thông tin có khả năng giải thích và thuyết minh hoạt động tài chính, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, phục vụ quá trình dự đoán, lập kế hoạch. Nó bao gồm từ thông tin nội bộ đến bên ngoài, những thông tin kế toán và những thông tin về quản lý. Trong đó những thông tin về kế toán là quan trọng nhất được phản ánh trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp. 2.1.2. Xử lý thông tin: Trong giai đoạn này, người sử dụng thông tin ở góc độ nghiện cứu, ứng dụng khác nhau phục vụ mục tiêu đề ra. Xử lý thông tin là quá trình sắp xếp thông tin theo mục tiêu nhất định để tính toán, so sánh, xác định nguyên nhân của kết quả đạt được nhằm phục vụ cho quá trình dự đoán và quyết định. 2.1.3. Dự toán và ra quyết định: Thu thập và xử lý thông tin nhằm tạo tiền đề và điều kiện cần thiết để người sử dụng thông tin dự đoán và ra quyết định. Đối với nhà quản trị doanh nghiệp, phân tích hoạt động tài chính nhằm đưa ra các quyết dịnh liên quan đến mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp là tăng trưởng, tối đa hóa lợi nhuận… Đối với cho vay và đầu tư vào doanh nghiệp thì đưa ra các quyết định về tài trợ đầu tư. SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG -3- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG 2.1.4. Các thông tin cơ sở để phân tích hoạt động tài chính: - Bảng cân đối kế toán: Là bảng báo cáo tài chính mô tả tình hình tài chính của doanh nghiệp tài một thời điểm nhất định, và được thành lập gồm 2 phần: tài sản và vốn. - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: là một báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh một cách tổng quát tình hình và kết quả kinh doanh trong một niên độ kế toán dưới hình thức tiền tệ của doanh nghiệp. Nội dung của báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh có thể thay đổi nhưng phải hội đủ 4 yếu tố cơ bản: doanh thu, giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý, lợi nhuận. Số liệu trong báo cáo này cung cấp thông tin tổng hợp nhất về phương thức kinh doanh trong thời kỳ và chỉ ra rằng hoạt động kinh doanh đó mang lại lợi nhuận hay lỗ vốn 2.2. Phương pháp phân tích tài chính: Phương pháp phân tích tài chính bao gồm một hệ thống các công cụ và biện pháp nhằm tiếp cận, nghiên cứu các luồng dịch chuyển tiền, quá trình biến đổi tài chính, các mối quan hệ bên trong và bên ngoài , các chỉ tiêu tài chính tổng hợp và chi tiết để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp. Nội dung của việc phân tích báo cáo tài chính có thể được thể hiện qua 2 khía cạnh chính. 2.2.1. Các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp: Việc phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trên các báo cáo tài chính doanh nghiệp là một nội dung rất căn bản của phân tích báo cáo tài chính, nhằm cung cấp những thông tin đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp mà nội dung của nó bao gồm những vấn đề sau: 1- Tỷ số thanh khoản 2- Tỷ số quản lý tài sản hay hiệu quả hoạt động 3- Tỷ số đòn bẩy tài chính 4- Khả năng sinh lời 5- Tỷ số tăng trưởng 6-Tỷ số giá trị thị trường SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG -4- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG 2.2.2. Phân tích các chỉ tiêu báo cáo tài chính: 2.2.2.1. Tỷ số thanh khoản: Tỷ số thanh khoản là tỷ số đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp. Loại tỷ số này gồm có: . Tỷ số thanh khoản hiện thời ( current ratio ) . Tỷ số thanh khoản nhanh ( quick ratio ) Để có thể đánh giá tình hình thanh khoản của doanh nghiệp ta có thể so sánh với tỷ số bình quân nghành, tỷ số thanh khoản năm trước và 1. - Tỷ số thanh khoản hiện thời (CR) ( Tỷ số thanh khoản ngắn hạn) Tỷ số này thể hiện mối quan hệ giữa tài sản lưu động hiện hành và nợ ngắn hạn hiện hành. Tỷ số thanh khoản hiện thời = Giá trị tài sản lưu động/ Tổng nợ ngắn hạn Tài sản lưu động gồm: tiền, chứng khoán ngắn hạn, các khoản phải thu và tồn kho. Nợ ngắn hạn bao gồm khoản phải trả nhà cung cấp, nợ ngắn hạn ngân hàng, nợ dài hạn đến hạn, thuế và các chi phí phải trả ngắn hạn khác. Hệ số thanh khoản ngắn hạn đo lường khả năng chuyển các tài sản lưu động thành tiền để hoàn trả các khoản nợ ngắn hạn. hệ số này phụ thuộc vào từng ngành kinh doanh và từng thời kỳ kinh doanh. -Tỷ số thanh khoản nhanh (QR) Tỷ số thanh khoản nhanh là một tiêu chuẩn khắt khe hơn về khả năng trả các khoản nợ ngắn hạn so với tỷ số thanh khoản hiện thời. hệ số này thể hiện mối quan hệ giữa tài khoản có khả năng thanh khoản nhanh như tiền mặt ( tiền mặt, chứng khoán và các khoản phải thu) và nợ ngắn hạn. Hàng tồn kho và các tài sản lưu động kém thanh khoản khác không được xem là tài sản có khả năng thanh khoản nhanh vì chúng khó chuyển đổi thành tiền mặt. Tỷ số thanh khoản nhanh = (Tiền + Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn+ Phải thu) / Nợ ngắn hạn SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG -5- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG Để có thể đánh giá tình hình thanh khoản của doanh nghiệp ta có thể so sánh với tỷ số bình quân nghành, tỷ số thanh khoản năm trước và 1. 2.2.2.2. Tỷ số quản lý tài sản hay hiệu quả hoạt động Khi giao tiền vốn cho người khác sử dụng, các nhà đầu tư, chủ doanh nghiệp, người cho vay… thường băn khoăn trước câu hỏi: Tài sản của mình được sử dụng hiệu quả như thế nào ? Các chỉ tiêu về hoạt động sẽ trả lời câu hỏi này. Đây là nhóm chỉ tiêu đặc trưng cho việc sử dụng tài nguyên, nguồn nhân lực của doanh nghiệp. các chỉ tiêu này được sử dụng để tác động đến hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Nguồn vốn của doanh nghiệp được sử dụng để đầu tư cho tài sản cố định, tài sản lưu động. Do đó, các nhà phân tích không chỉ quan tâm tới việc đo lường hiệu quả sử dụng tổng số nguồn vốn mà còn chú trọng đến hiệu quả sử dụng của từng bộ phận cấu thành nguồn vốn của doanh nghiệp. - Tỷ số hoạt động tồn kho: Hàng tồn kho là một tài sản dự trữ nhằm đảm bảo cho sản xuất tiến hành một cách bình thường, liên tục và đáp ứng được nhu cầu của thị trường. mức độ hàng tồn kho cao hay thấp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như : loại hình kinh doanh, chế độ cung cấp mức độ đầu vào, mức độ tiêu thụ sản phẩm, thời vụ trong năm…Để đảm bảm sản xuất tiến hành liên tục và đáp ứng đủ nhu cầu của khách hàng, mỗi doanh nghiệp cần có một lượng dự trữ tồn kho hợp lý, tỷ số này có thể được đo lường bằng chỉ tiêu vòng quay hàng tồn kho và số ngày tồn kho. Chỉ tiêu này được xác định bằng tỷ lệ doanh thu tiêu thụ trong năm và bình quân hàng tồn kho. Bình quân giá trị hàng tồn kho bằng giá trị hàng tồn kho đầu kỳ cộng giá trị hàng tồn kho cuối kỳ chia đôi. Sở dĩ phải sử dụng số liệu bình quân là vì doanh thu là chỉ tiêu thu thập từ báo cáo kết quả kinh doanh, phản ánh số liệu thời kỳ trong khi giá trị hàng tồn kho thu thập từ số liệu của bảng cân đối kế toán, phản ánh số liệu thời điểm Vòng quay hàng tồn kho = Doanh thu/ Bình quân giá trị tồn kho Số ngày tồn kho = Số ngày trong năm/ Số vòng quay tồn kho Chỉ tiêu vòng quay hàng tồn kho cho biết bình quân hàng tồn kho quay được bao nhiêu vòng trong kỳ để tạo ra doanh thu. Chỉ tiêu số ngày tồn kho cho biết bình quân tồn kho của doanh nghiệp mất hết bao nhiêu ngày. SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG -6- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG - Kỳ thu tiền bình quân: Trong quá trình hoạt động, việc phát sinh các khoản phải thu phải trả là điều tất yếu. khi các khoản phải thu càng lớn, chứng tỏ nguồn vốn của doanh nghiệp bị chiếm dụng càng nhiều. nhanh chóng giải phóng vốn bị ứ đọng trong khâu thanh khoản là một bộ phận quan trọng trong công tác tài chính. Vì vậy các nhà phân tích tài chính rất quan tâm tới thời gian thu hồi các khoản phải thu và chỉ tiêu kỳ thu tiền bình quân được sử dụng để đánh giá khả năng thu hồi vốn trong thanh. Để tính kỳ thu tiền bình quân trước tiên ta phải xác định vòng quay khoản phải thu sau đó lấy số ngày trong năm chia cho vòng quay khoản phải thu : Vòng quay khoản phải thu= Doanh thu/ Bình quân khoản phải thu Kỳ thu tiền bình quân = Số ngày trong năm/ Vòng quay khoản phải thu - Vòng quay tài sản lưu động: Tỷ số này đo lường hiệu quả sử dụng tài sản lưu động nói chung mà không có sự phân biệt giữa hiệu quả hoạt động tồn kho hay hiệu quả hoạt động khoản phải thu. Được xác định bằng cách lấy doanh thu chia cho bình quân tài sản lưu động Vòng quay tài sản lưu động = doanh thu/ bình quân tài sản lưu động Về mặt ý nghĩa, tỷ số này cho biết mỗi đồng tài sản lưu động của doanh nghiệp tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu. - Vòng quay tài sản cố định: Tỷ số này đo lường hiệu quả sử dụng tài sản cố định như máy móc, thiết bị, nhà xưởng… và được xác định riêng biệt nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động của riêng tài sản cố định. Tỷ số được xác định bằng cách lấy doanh thu chia bình quân tài sản cố định ròng. Giá trị tài sản cố định ròng bằng giá trị tài sản cố định sau khi trừ khấu hao. Vòng quay tài sản cố định = Doanh thu / Bình quân tài sản cố định ròng Tỷ số này cho biết mỗi đồng tài sản cố định của doanh nghiệp tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG -7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG - Vòng quay tổng tài sản: Tỷ số này đo lường hiệu quả sử dụng tài sản nói chung mà không phân biệt tài sản cố định và tài sản lưu động. được xác định bằng cách lấy doanh thu chia cho bình quân tổng tài sản Vòng quay tổng tài sản = Doanh thu/ Bình quân tổng tài sản Tỷ số này cho biết mỗi đồng tài sản của doanh nghiệp tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu. 2.2.2.3 Tỷ số đòn bẩy tài chính: Đòn bẩy tài chính đề cập đến việc doanh nghiệp sử dụng nguồn tài trợ từ các khoản vay thay cho vốn cổ phần. các phép đo đòn bẩy tài chính là công cụ để xác định xác suất doanh nghiệp mất khả năng thanh toán các hợp đồng nợ. doanh nghiệp càng nợ nhiều thì càng có nguy cơ cao mất khả năng hoàn thành nghĩa vụ trả nợ. về phần tích cực, nợ là một dạng tài trợ tài chính quan trọng và tạo lợi thế lá chắn thuế cho doanh nghiệp do lãi suất vay được tính như một khoản chi phí hợp lệ và miễn thuế. Khi doanh nghiệp vay nợ, chủ nợ và chủ sở hữu cổ phần của doanh nghiêp có thể xảy ra xung đột về quyền lợi. chủ nợ có thể muốn doanh nghiệp thực hiện các khoản đầu tư ít rủi ro hơn so với mong muốn của những người đầu tư vào cổ phiếu của doanh nghiệp. - Tỷ số nợ trên tổng tài sản (D/A) Tỷ số nợ trên tổng tài sản, thường gọi là tỷ số nợ ( D/A), đo lường mức độ sử dụng nợ của doanh nghiệp để tài trợ cho tổng tài sản và được xác định bằng cách lấy tổng nợ chia cho tổng tài sản. Tỷ số nợ trên tổng tài sản = Tổng nợ/ Tổng tài sản - Tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E) Thường được gọi là tỷ số nợ ( D/E), đo lường mức độ sử dụng nợ của doanh nghiệp trong mối quan hệ tương quan với mức độ sử dụng vốn chủ sở hữu. Được xác định bằng cách lấy tổng nợ chia cho vốn chủ sở hữu. Tỷ số nợ trên vốn chủ sử hữu = Tổng nợ/ Vốn chủ sở hữu SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG -8- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG - Tỷ số khả năng trả lãi Sử dụng nợ nói chung tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp, nhưng cổ đông chỉ có lợi khi nào lợi nhuận tạo ra lớn hơn lãi phải trả cho việc sử dụng nợ. nếu không, doanh nghiệp sẽ không có khả năng trả lãi và gánh nặng lãi gây thiệt hại cho cổ đông. Để đánh giá khả năng trả lãi vay của doanh nghiệp chúng ta sử dụng tỷ số khả năng trả lãi. Tỷ số này được xác định bằng cách lấy lợi nhuận trước thuế và lãi (EBIT) chia cho chi phí lãi vay. Tỷ số khả năng trả lãi = EBIT / Chi phí lãi vay - Tỷ số khả năng trả nợ Tỷ số khả năng trả lãi chưa thật sự phản ánh hết trách nhiệm nợ của doanh nghiệp, vì ngoài lãi ra doanh nghiệp còn phải trả nợ gốc và các khoản khác. Do đó, chúng ta không chỉ quan tâm đến khả năng trả lãi mà còn quan tâm đến khả năng thanh toán nợ nói chung. Để đo lường khả năng trả nợ ta sử dụng tỷ số khả năng trả nợ. được xác định bằng cách lấy giá vốn hàng bán cộng khấu hao và EBIT chia cho giá trị nợ gốc và lãi phải thanh toán. Tỷ số khả năng trả nợ = ( Giá vốn hàng bán + Khấu hao + EBIT) / (Nợ gốc + Chi phí lãi vay) 2.2.2.4. Khả năng sinh lời : Một trong những đặc tính khó đó tường và mô tả nhất của doanh nghiệp là khả năng sinh lợi. Nói chung, lợi nhuận kế toán là phần chênh lệch giữa doanh thu và chi phí của doanh nghiệp. Thật không may, không thể tìm được một phương cách có khả năng trình bày rõ ràng khi nào doanh nghiệp có khả năng sinh lợi. Người phân tích tài chính có thể do lường khả năng sinh lợi dựa trên số liệu kế toán trong quá khứ và hiện tại. Thế nhưng, rất nhiều cơ hội kinh doanh đòi hỏi việc hy sinh lợi nhuận hiện tại để nhận được mức lợi nhuận lớn hơn rất nhiều trong tương lai. Ví dụ, các sản phẩm mới phát triển đều cần có chi phí khởi động cao, kết quả là, tạo ra lợi nhuận bé. Do vậy, lợi nhuận hiện tại có thể là một sự phản ánh tồi của khả năng sinh lợi trong tương lai. Một vấn đề khác với phương pháp xác định lợi nhuận dựa trên số liệu kế toán là bỏ các rủi ro. Sẽ là sai lầm nếu kết luận hai doanh nghiệp có mức lợi nhuận hiện tại SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG -9- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: THS NGUYỄN TIẾN TRUNG bằng nhau sẽ có khả năng sinh sinh lợi như nhau nếu hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp có mức rủi ro cao hơn. Vấn đề quan trọng nhất trong đo lường khả năng sinh lợi là chỉ số này không cung cấp một mức chuẩn để có thể so sánh giữa các doanh nghiệp. Nhìn chung, một doanh nghiệp có khả năng sinh lợi khi và chỉ khi năng lực tạo lợi nhuận của doanh nghiệp lớn hơn mức mà nhà đầu tư có thể tự tạo ra trên thị trường vốn. Phân tích khả năng sinh lời của doanh nghiệp thông qua tính toán và phân tích các chỉ số sau: - Lợi nhuận trên Doanh thu ( ROS ): Là tỷ số đo lường số lãi ròng có trong 1 đồng doanh thu thu được. Tỷ số này nói lên tác động của doanh thu đên lợi nhuận, nếu như tỷ số này cao thì 1 đồng doanh thu tạo ra nhiều lợi nhuận và ngược lại. hay nói cách khác, 1 đồng doanh thu trong đó có bao nhiêu lãi, đồng thời chứng minh được thời kỳ nào doanh nghiệp kiểm soát chi phí hiệu quả. ROS = (Thu nhập ròng / Doanh thu hoạt động)* 100 - Suất sinh lời căn bản (BEP): Là tỷ số đo lường khả năng sinh lợi căn bản của doanh nghiệp trước thuế và lãi vay trên tổng tài sản. tỷ số sức sinh lời căn bản được xác định bằng cách lấy lợi nhuận trước thuế và lãi (EBIT) chia cho bình quân giá trị tổng tài sản của doanh nghiệp. Vì EBIT được lấy từ bảng báo cáo kết quả kinh doanh mang tính thời kỳ nhưng giá trị tổng tài sản lấy từ bẳng cân đối kế toán mang tính thời điểm. Vì vậy ta phải xác định giá trị bình quân bằng cách lấy số liệu đầu kỳ cộng cuối kỳ chia đôi. Do báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Việt Nam không thể hiện trực tiếp EBIT nên ta có thể tính tỷ số này bằng cách lấy lợi nhuận trước thuế cộng với lãi vay. Tỷ suất sinh lời căn bản = ( EBIT/ Bình quân tổng tài sản )* 100 SVTH: VÒNG CHÂU ĐỒNG - 10 -