Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
LÅÌI NOÏI ÂÁÖU
Trãn täøng thãø nãön kinh tãú quäúc dán, väún laì váún âãö cáön
thiãút phaíi quan tám trong quaï trçnh saín xuáút kinh doanh åí caïc doanh
nghiãûp. Båíi leî giæîa caïc thaình pháön kinh tãú thç phaíi âáöu tæ måí
räüng qui mä hoaût âäüng , muäún váûy cáön phaíi coï väún. Âàûc biãût
laì caïc doanh nghiãûp hoaût âäüng thæång maûi noïi chung vaì cäng ty
Cäø Pháön Thæång Maûi vaì Váûn Taíi PETROLIMEX noïi riãng.
Âäúi våïi cäng ty Cäø Pháön Thæång Maûi vaì Váûn Taíi PETROLIMEX
træåïc kia laì mäüt doanh nghiãûp nhaì næåïc vaì âæåüc cäø pháön hoaï
caïch âáy hai nàm. Trong nhæîng nàm gáön âáy, nãön kinh tãú chuyãøn
sang cå chãú thë træåìng, quaï trçnh kinh doanh ngaìy caìng måí räüng
vaì sæû caûnh tranh ngaìy caìng gay gàõt, âoìi hoíi cäng ty ngaìy caìng
nàng âäüng, saïng taûo trong quaï trçnh kinh doanh cuîng nhæ viãûc sæí
duûng vaì khai thaïc täúi æu caïc nguäön väún læu âäüng phuûc vuû cho
quaï trçnh kinh doanh cuía mçnh. Trong quaï trçnh kinh doanh cáu hoíi
luän âàût ra våïi cäng ty laì laìm thãú naìo âãø quaín lyï vaì sæí duûng
väún læu âäüng mäüt caïch coï hiãûu quaí.
Âãø giaíi âaïp cáu hoíi naìy, trong quaï trçnh tçm hiãøu thæûc tãú
taûi cäng ty væìa qua, kãút håüp våïi kiãún thæïc âæåüc trang bë åí
træåìng , em xin âæa ra âãö taìi “Phán têch tçnh hçnh quaín lyï vaì sæí
duûng väún læu âäüng taûi cäng ty Cäø Pháön Thæång Maûi vaì Váûn Taíi
PETROLIMEX.
Näüi dung âãö taìi gäöm 3 pháön:
Pháön I
: Nhæîng váún âãö lyï luáûn cå baín vãö quaín lyï vaì sæí
duûng väún læu âäüng .
Pháön II : Phán têch tçnh hçnh quaín lyï vaì sæí duûng väún læu
âäüng taûi cäng ty Cäø Pháön Thæång Maûi vaì Váûn Taíi PETROLIMEX.
Pháön III: Mäüt säú biãûn phaïp nhàòm náng cao hån næîa hiãûu
quaí quaín lyï vaì sæí duûng väún læu âäüng taûi cäng ty.
Våïi thåìi gian coï haûn vaì sæû nháûn thæïc coìn haûn chãú, chuyãn
âãö cuía em khäng traïnh khoíi sai soït. Em ráút mong sæû goïp yï cuía
tháöy Nguyãùn Trung Láûp âãø chuyãn âãö cuía em âæåüc hoaìn thiãûn
hån.
Em xin chán thaình caïm ån.
1
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
PHÁÖN I: NHÆÎNG VÁÚN ÂÃÖ LYÏ LUÁÛN CÅ BAÍN VÃÖ QUAÍN
LYÏ VAÌ SÆÍ DUÛNG VÄÚN LÆU ÂÄÜNG
I.Täøng quan vãö väún læu âäüng trong hoaût âäüng saín xuáút
kinh doanh.
1/Khaïi niãûm väún læu âäüng.
Väún læu âäüng cuía doanh nghiãûp laì väún âáöu tæ vaìo taìi saín
læu âäüng cuía doanh nghiãûp nhæ: Tiãön màût, caïc khoaín âáöu tæ taìi
chênh ngàõn haûn, caïc khoaín phaíi thu, haìng täön kho vaì caïc taìi saín
læu âäüng khaïc coï khaí nàng chuyãøn âäøi thaình tiãön trong voìng mäüt
nàm.
Väún læu âäüng roìng laì pháön chãnh lãûch giæîa taìi saín læu
âäüng vaì âáöu tæ ngàõn haûn våïi nåü ngàõn haûn.
Do váûy quaín lyï väún læu âäüng bao gäöm hai khêa caûnh roî
rãût :
Xaïc âënh cå cáúu håüp lyï trong väún læu âäüng.
Tçm caïc nguäön taìi tråü ngàõn haûn thêch håüp.
Nãúu ta chè nghiãn cæïu khêa caûnh âäüc láûp trong väún læu
âäüng thç ráút giaí taûo. Vç theo hæåïng quaín lyï hiãûn taûi, mäùi viãûc
âáöu tæ âãöu coï liãn quan dáy chuyãön hoaût âäüng cuía doanh nghiãûp
âæåüc nhçn nháûn nhæ mäüt täøng thãø, coï phäúi håüp àn khåïp. Tuy
nhiãn, muäún tçm hiãøu täøng thãø ta phaíi hiãøu tæìng thaình pháön
cáúu thaình täøng thãø âoï. Tæïc laì phaíi chia täøng thãø âoï thaình
nhæîng pháön nhoí âãø dãù phán têch, sau âoï täøng håüp laûi.
2.Phán loaûi vaì kãút cáúu cuía väún læu âäüng
Kãút cáúu cuía väún læu âäüng laì quan hãû tyí lãû giæîa caïc thaình
pháön väún læu âäüng chiãúm trong täøng säú väún læu âäüng. Åí
nhæîng doanh nghiãûp khaïc nhau thç kãút cáúu väún læu âäüng cuîng
khaïc nhau. Viãûc nghiãn cæïu väún læu âäüng giuïp cho chuïng ta tháúy
âæåüc tçnh hçnh phán bäø väún læu âäüng vaì tyí troüng mäùi khoaín
väún chiãúm trong caïc giai âoaûn luán chuyãøn , âãø tæì âoï xaïc âënh
troüng âiãøm quaín ly väún læu âäüng, âäöng thåìi tçm ra moüi biãûn
phaïp náng cao hiãûu quaí sæí duûng väún trong tæìng âiãöu kiãûn cuû
thãø.
Báút kyì mäüt doanh nghiãûp naìo muäún tiãún haình hoaût âäüng
saín xuáút hay kinh doanh thç phaíi coï ba yãúu täú : Âäúi tæåüng lao
âäüng , tæ liãûu lao âäüng vaì lao âäüng. Âäúi tæåüng lao âäüng trong
mäüt doanh nghiãûp âæåüc biãøu hiãûn thaình ba bäü pháûn nàòm trong
ba quaï trçnh : Saín xuáút, dæû træî, læu thäng.
Quaï trçnh chuyãøn hoaï taìi saín læu âäüng tæì kháu saín xuáút
âãún kháu læu thäng vaì ngæåüc laûi diãùn ra mäüt caïch liãn tuûc vaì
nhanh choïng. Do âoï doanh nghiãûp naìo cuîng cáön coï mäüt læåüng
väún thêch håüp âãø âáöu tæ vaìo taìi saín âoï, goüi laì väún læu âäüng.
2
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
Váûy väún læu âäüng khäng ngæìng tuáön hoaìn vaì chu chuyãøn tæì
hçnh thaïi tiãön tãû sang hçnh thaïi dæû træî vaì cuäúi cuìng tråí vãö våïi
hçnh thaïi ban âáöu cuía noï (T-H-T) laìm thaình mäüt voìng tuáön hoaìn
goüi laì voìng chu chuyãøn cuía väún læu âäüng.
Tæì viãûc phán têch trãn, näüi dung cáúu truïc cuía väún læu âäüng
gäöm caïc bäü pháûn sau :
a.Haìng täön kho.
Âoï laì nhæîng nguyãn liãûu , phuû tuìng thay thãú , haìng hoaï
thaình pháøm hay mäüt säú cäng cuû, duûng cuû dæû træî cho quaï trçnh
saín xuáút kinh doanh. Nhæ ta âaî biãút quaï trçnh kinh doanh luän biãún
âäüng vç noï chëu taïc âäüng nhiãöu yãúu täú cuía mäi træåìng bãn trong
vaì bãn ngoaìi. Âãø cho quaï trçnh saín xuáút kinh doanh âæåüc diãùn ra
bçnh thæåìng vaì liãn tuûc , traïnh sæû thiãúu huût cuîng nhæ sæû æï
âoüng väún khäng håüp lyï thç cáön phaíi coï mäüt læåüng haìng hoaï
täön kho håüp lyï trong väún læu âäüng.
b.Caïc khoaín phaíi thu:
Quaï trçnh kinh doanh giæîa caïc doanh nghiãûp âæåüc tiãún haình
trãn quan âiãøm bçnh âàóng giæîa caïc bãn vaì tiãu thuû saín pháøm
diãùn ra trong mäüt thåìi gian nháút âënh. Do váûy, caïc khoaín phaíi thu
laì mäüt táút yãúu âæåüc xaïc âënh trong väún læu âäüng , båíi leî caïc
doanh nghiãûp cháúp nháûn caïc khoaín tên duûng thæång maûi nhæ
âiãöu kiãûn thanh toaïn , âiãöu kiãûn baïn haìng , âäöng thåìi cuîng laì
cäng cuû âàõc læûc häù tråü cho quaï trçnh caûnh tranh . sæû chãnh
lãûch giæîa thåìi haûn baïn haìng vaì thu tiãön luän naíy sinh mäüt læåüng
väún nháút âënh .Do váûy , trong väún læu âäüng luän täön taûi giaï trë
caïc khoaín phaíi thu.
c.Tiãön vaì âáöu tæ taìi chênh ngàõn haûn.
Tiãön laì læåüng tiãön cuía doanh nghiãûp coï âæåüc do ngán saïch
cáúp, tæû coï, hoàûc âæåüc bäø sung tæì låüi nhuáûn cuía doanh
nghiãûp . Noï täön taûi dæåïi hçnh thæïc tiãön màût täön quyî vaì tiãön
gæíi ngán haìng. Læåüng väún bàòng tiãön màût naìy thæåìng âoïng vai
troì quan troüng, ráút thuáûn låüi cho quaï trçnh mua baïn haìng hoaï cuía
doanh nghiãûp.
Âáöu tæ taìi chênh ngàõn haûn: laì viãûc boí väún mua caïc chæïng khoaïn
coï giaï trë hoàûc goïp väún liãn doanh bàòng tiãön, hiãûn váût coï thãø
thu häöi trong thåìi haûn khäng quaï mäüt nàm hoàûc trong mäüt chu kyì
kinh doanh ( nhæ tên phiãúu kho baûc, kyì phiãúu ngán haìng,...) vaì caïc
loaûi âáöu tæ khaïc khäng quaï mäüt nàm.
d.Taìi saín læu âäüng khaïc.
Väún læu âäüng coìn täön taûi trong caïc khoaín æïng træåïc nhæ
taûm æïng, taûm chi, taûm gæíi theo nhæîng nguyãn tàõc riãng maì
doanh nghiãûp coï traïch nhiãûm phaíi thu häöi, thanh toaïn vaì xæí lyï.
3
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
3.Vai troì cuía väún læu âäüng trong hoaût âäüng saín xuáút
kinh doanh.
Laì âiãöu kiãûn cáön vaì âuí cho hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh,
laìm cho hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh cuía caïc doanh nghiãûp
khäng bë giaïn âoaûn vaì âæåüc tiãún haình liãn tuûc. Nãúu qui mä vaì
khaí nàng väún læu âäüng låïn seî giuïp cäng ty laìm chuí âæåüc quaï
trçnh kinh doanh, nàõm bàõt cå häüi täút trong viãûc mua haìng hoaï vaì
baïn haìng hoaï. Båíi vç giaï caí thë træåìng, do qui luáût cung cáöu taïc
âäüng luän biãún âäøi liãn tuûc, luïc cao , luïc tháúp. Viãûc nàõm bàõt
âæåüc tçnh hçnh naìy giuïp cho quaï trçnh saín xuáút kinh doanh âaût
hiãûu quaí cao. Hån næîa trong quaï trçnh saín xuáút kinh doanh khäng
thãø khäng gàûp nhæîng ruíi ro nhæ máút maït , hæ hoíng, giaï caí bë
giaím maûnh. Vç thãú trong træåìng håüp naìy cäng ty cáön phaíi coï mäüt
læåüng väún læu âäüng låïn. Nháút laì trong cå chãú thë træåìng khi maì
tênh caûnh tranh trong kinh doanh ráút gay gàõt, väún læu âäüng laì mäüt
trong nhæîng yãúu täú náng cao tênh caûnh tranh cuía caïc doanh
nghiãûp, náng cao uy tên cuía doanh nghiãûp trãn thë træåìng.
Nãúu cå cáúu väún læu âäüng håüp lyï, âáöu tæ vaìo caïc hçnh thaïi
khaïc nhau, âæåüc phán bäø åí caïc giai âoaûn khaïc nhau: Mua haìng,
dæû træî , baïn ra, laìm chuïng täön taûi âäöng bäü, àn khåïp våïi nhau seî
giuïp quaï trçnh kinh doanh diãùn ra nhëp nhaìng, liãn tuûc. Khäng thãø
saín xuáút nhiãöu, dæû træî nhiãöu khi säú læåüng tiãu thuû êt, vaì
ngæåüc laûi. Vç váûy xaïc âënh cå cáúu väún læu âäüng cho quaï trçnh
saín xuáút kinh doanh phaíi âæåüc tênh toaïn cán nhàõc linh hoaût thç
måïi coï hiãûu quaí.
Noï phaín aïnh vaì âaïnh giaï sæû váûn âäüng cuía caïcloaûi haìng hoaï
thåìi gian nàòm trong mäùi kháu nhæ thãú naìo? Kãø tæì khi mua vãö,
thåìi gian täön træî cuía mäùi loaûi haìng hoaï ra sao? Âãø tæì âoï coï kãú
hoaûch cuû thãø, këp thåìi hoàûc di chuyãøn tæì kinh doanh màût haìng
naìy âãún màût haìng khaïc laìm cho quaï trçnh kinh doanh âaût hiãûu
quaí cao.
Toïm laûi: väún læu âäüng coï vai troì quan troüng quyãút âënh
âãún sæû säúng coìn cuía báút kç mäüt doanh nghiãûp. Hiãûu quaí kinh
doanh cao hay tháúp hoaìn toaìn phuû thuäüc vaìo khaí nàng khai thaïc
vaì sæí duûng väún læu âäüng cuía doanh nghiãûp. Trong quaï trçnh kinh
doanh phaíi xaïc âënh âuïng âàõn qui mä, cå cáúu cuía læåüng väún naìy,
traïnh tçnh traûng thiãúu huût hoàûc laîng phê. Mäùi doanh nghiãûp phaíi
coï kãú hoaûch cuû thãø vãö sæí duûng väún læu âäüng trong thåìi gian
khaïc nhau, coï nhæ váûy quaï trçnh saín xuáút kinh doanh måïi âem laûi
hiãûu quaí cao nháút.
4.Dæû toaïn väún læu âäüng.
4.1 - Sæû cáön thiãút phaíi dæû toaïn väún læu âäüng.
4
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
Nhiãûm vuû âàût ra cho mäùi doanh nghiãûp laì våïi khäúi læåüng
saín pháøm kinh doanh theo kãú hoaûch âæåüc dæû tênh theo nhu cáöu
cuía thë træåìng, laìm thãú naìo âãø xaïc âënh chênh xaïc giæîa cå cáúu
väún læu âäüng vaì taìi saín cäú âënh våïi kãút quaí kinh doanh. Tæïc laì
laìm thãú naìo âoï âãø tàng cæåìng hiãûu quaí säú väún boí ra. Do váûy
doanh nghiãûp cáön xaïc âënh nhu cáöu väún læu âäüng mäüt caïch
chênh xaïc vaì håüp lyï.
Nhu cáöu väún læu âäüng tênh ra phaíi âaím baío cho quaï trçnh taïi
saín xuáút âæåüc tiãún haình bçnh thæåìng, liãn tuûc nhæng phaíi tiãút
kiãûm mäüt caïch håüp lyï. Tæì âoï thuïc âáøy doanh nghiãûp ra sæïc caíi
tiãún hoaût âäüng kinh doanh. Âiãöu âoï giuïp doanh nghiãûp baío toaìn
âæåüc väún vaì sæí duûng väún ngaìy caìng hiãûu quaí hån.
Âäöng thåìi âãø xaïc âënh nhu cáöu väún læu âäüng phuì håüp våïi
yãu cáöu thæûc tãú, khi dæû toaïn väún læu âäüng phaíi sæí duûng
nhæîng chi tiãu coï cå såí khoa hoüc tiãn tiãún, læûu choün vaì aïp duûng
phæång phaïp thêch håüp våïi âiãöu kiãûn thêch æïng åí mäùi doanh
nghiãûp. Màût khaïc, nhu cáöu dæû toaïn väún læu âäüng quaï tháúp seî
gáy khoï khàn cho tênh liãn tuûc cuía quaï trçnh taïi saín xuáút cuía doanh
nghiãûp, khi âoï doanh nghiãûp thiãúu väún seî gáy ra nhæîng täøn tháút
trong hoaût âäüng kinh doanh nhæ saín xuáút bë âçnh trãû, khäng âaím
baío khaí nàng thanh toaïn këp thåìi våïi khaïch haìng. Nhæîng khoï khàn
vãö taìi chênh âoï, coï thãø khàõc phuûc thäng qua caïc khoaín vay âäüt
xuáút våïi laîi suáút cao laìm cho låüi nhuáûn cuía doanh nghiãûp giaím.
Bãn caûnh âoï, nãïu dæû toaïn nhu cáöu väún læu âäüng quaï cao,
seî gáy nãn tçnh traûng æï âoüng váût tæ, haìng hoaï, laîng phê väún,
voìng quay väún cháûm vaì phaït sinh nhiãöu chi phê khäng håüp lyï nhæ
baío quaín...giaï thaình saín pháøm tàng cao aính hæåíng khäng täút lãút
quaí cuäúi cuìng cuía doanh nghiãûp
Tæì viãûc phán têch trãn cho tháúy viãûc dæû toaïn chênh xaïc nhu
cáöu väún læu âäüng ráút cáön thiãút, laì yãúu täú quan troüng aính
hæåíng âãún tçnh hçnh saín xuáút kinh doanh, kãút quaí cuäúi cuìng cuía
mäüt doanh nghiãûp. Vç váûy, muäún baío âaím chênh xaïc ta cáön phaíi
xaïc âënh læåüng väún åí tæìng bäü pháûn, tæìng kháu âãø tæì âoï täøng
håüp laûi.
4.2- YÏ nghéa xaïc âënh nhu cáöu väún læu âäüng
Muäún saín xuáút kinh doanh mäüt khäúi læåüng saín pháøm nháút
âënh phaíi coï mäüt læåüng väún læu âäüng tæång æïng dæû træî
nhæîng taìi saín læu âäüng cáön thiãút cho nhu cáöu saín xuáút kinh
doanh. Nãúu læåüng väún læu âäüng quaï êt thç dæû træî váût tæ åí
mæïc tháúp khäng âuí phuûc vuû cho saín xuáút kinh doanh dáùn âãún
tçnh traûng ngæìng saín xuáút kinh doanh. Nãúu læåüng väún læu âäüng
quaï låïn seî dæ thæìa váût tæ, æï âoüng, laîng phê väún. Vç váûy, cáön
dæû tênh træåïc mäüt læåüng väún læu âäüng cáön thiãút täúi thiãøu âãø
5
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
âaím baío âæåüc hoaût âäüng bçnh thæåìng, traïnh tçnh traûng thiãúu
hoàûc thæìa gáy khoï khàn cho hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh.
4.3- Caïc phæång phaïp xaïc âënh nhu cáöu väún læu âäüng.
Viãûc xaïc âënh nhu cáöu väún læu âäüng coï yï nghéa quan troüng
nhæ âaî trçnh baìy pháön trãn. Hån næîa mäùi doanh nghiãûp âãöu coï
mäüt nhu cáöu väún riãng. Do âoï, mäùi doanh nghiãûp phaíi tuyì theo
âàûc âiãøm saín xuáút kinh doanh, tuyì hoaìn caính cuû thãø thæûc tãú
maì læûu choün phæång phaïp xaïc âënh thêch håüp våïi qui mä saín
xuáút kinh doanh cuía doanh nghiãûp. Sau âáy laì mäüt säú phæång phaïp
aïp duûng âãø xaïc âënh väún læu âäüng:
a. Phæång phaïp giaïn tiãúp xaïc âënh nhu cáöu väún læu
âäüng:
+ Phæång phaïp naìy dæûa vaìo thäúng kã kinh nghiãûm xaïc âënh nhu
cáöu väún. Åí âáy coï thãø chia laìm hai træåìng håüp:
+Træåìng håüp thæï nháút laì dæûa vaìo kinh nghiãûm thæûc tã cuía
doanh nghiãûp cuìng loaûi trong ngaình xaïc âënh, nhu cáöu väún cho
doanh nghiãûp mçnh.
Viãûc xaïch âënh nhu cáöu väún theo caïch naìy laì dæûa vaìo hãû säú
väún læu âäüng tênh theo doanh thu âæåüc ruït ra tæì thæûc tãú hoaût
âäöng cuía caïc doanh nghiãûp cuìng loaûi trong nghaình. Trãn cå såí âoï
xem xeït quy mä kinh doanh dæû kiãún theo doanh thu cuía doanh
nghiãûp mçnh âãø tênh ra nhu cáu väún læu âäüng cáön thiãút.
Phæång phaïp naìy tæång âäúi âån giaín, tuy nhiã mæïc âäü chênh
xaïc bë haûn chãú. Noï thêch håüp cho viãûc xaïch âënh nhu cáöu väún
læu âäüng khi thaình láûp doanh nghiãûp våïi quy mä nhoí.
+ Træåìng håüp thæï hai laì dæûa vaìo tçnh hçnh thæûc tãú sæí
duûng väún læu âäüng åí thåìi kyì væìa qua cuía doanh nghiãûp âãø xaïch
âënh nhu cáöu chuáøn vãö väún læu âäüng cho caïc kç tiãúp theo
-Coï thãø thæûc hiãûn phæång phaïp naìy theo trçnh tæû
sau:
+ Xaïc âënh säú dæ bçnh quán caïc khoaíng trong nàm bao gäöm:
säú haìng täön kho bçnh quán, säú phaíi thu tæì khaïch haìng bçnh quán,
säú nåü phaíi traí bçnh quán
+ Xaïc âënh tyí lãû caïc khoaín trãn so våïi doanh thu thuáön trong
nàm. Trãn cå såí âoï xaïc âënh tyí lãû nhu cáöu väún læu âäüng so våïi
doanh thu
+Xaïc âënh nhu cáöu väún læu âoüng åí caïc thåìi kç sau:
b Phæång phaïp træûc tiãúp xaïc âënh nhu cáöu väún læu
âäüng cuía doanh nghiãûp:
Dæûa vaìo nhæîng chè tiãu dæû tênh sàôn coï cuía doanh nghiãûp
trong kyì kãú hoaûch âãø xaïc âënh nhu cáöu tæìng khoaín väún cuû thãø.
Sau âoï täøng håüp âãø coï âæåüc toaìn bäü nhu cáöu väún.
6
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
V=MiNi
V=Vi
Vi : Laì nhu cáöu väún I (nguyãn liãûu, váût liãûu, saín
Trong âoï :
pháøm dåí dang)
Mi:Laì mæïc luán chuyãøn (tiãu hao) bçnh quán mäüt ngaìy
kyì kãú hoaûch cuía khoaín väún i
Ni: Säú ngaìy luán chuyãøn håüp lyï kyì kãú hoaûch cuía
khoaín väún i
V: Täøng nhu cáöu väún læu thäng thæåìng xuyãn.
Phæång phaïp naìy coï thãø cho biãút kãút quaí chênh xaïc nhæng
tênh toaïn máút ráút nhiãöu cäng sæïc.
Caí hai phæång phaïp trãn thç aïp duûng cho nhæîng doanh nghiãûp
måïi âi vaìo hoaût âäüng. Coìn nhæîng doanh nghiãûp âaî hoaût âäüng
nhiãöu nàm thç coï thãø sæí duûng thãm caïc phæång phaïp sau:
c. Phæång tênh theo thäúng kã doanh nghiãûp
Dæûa vaìo nhu cáöu väún thæûc tãú nàm baïo caïo, kãút håüp våïi
dæû âoaïn tçnh hçnh nàm kãú hoaûch âãø æåïc tênh nhu cáöu väún haìng
nàm kãú hoaûch.
V1= VoM1M0(1+t)
Trong âoï:
V1: Nhu cáöu nàm kãú hoaûch.
V0: Säú väún læu âäüng thæûc tãú bçnh quán nàm baïo caïo.
M1,M0: Täøng mæïc luán chuyãøn väún læu âäüng nàm kãú hoaûch,
baïo caïo
(= doanh thu thãúu giaïn
thu)
t : Tyí lãû tàng täúc âäü luán chuyãøn väún læu âäüng nàm kãú
hoaûch so våïi nàm baïo caïo.
d.Phæång phaïp tyí lãû trãn doanh thu.
Phæång phaïp naìy laì mäüt phæång phaïp ngàõn haûn, âån giaín
nhæng phaíi roî quaï trçnh saín xuáút kinh doanh cuía doanh nghiãûp.
Âäöng thåìi phaíi hiãøu âæåüc qui luáût cuía mäúi quan hãû doanh thu
tiãu thuû saín pháøm våïi taìi saín, väún vaì phán phäúi låüi nhuáûn cuía
doanh nghiãûp.
Phæång phaïp naìy tiãún haình qua caïc bæåïc sau:
-Bæåïc 1: Tênh säú dæ caïc taìi khoaín trong baíng cán âäúi kãú
toaïn nàm baïo caïo
-Bæåïc 2: Choün nhæîng khoaín muûc chëu sæû biãún âäüng træûc
tiãúp vaì quan hãû chàût cheî våïi doanh thu, tênh tyí lãû % cuía caïc
khoaín âoï so våïi doanh thu.
7
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
-Bæåïc 3: Duìng tyí lãû % âoï âãø æåïc tênh nhu cáöu väún læu
âäüng dæûa vaìo chè tiãu doanh thu cáön âaût âæåüc cuía nàm sau.
-Bæåïc 4: Tçm nguäön trang traíi cho nhu cáöu väún tàng lãn trãn cå
såí kãút quaí kinh doanh thæûc tãú.
5.Caïc nhán täú aính hæåíng âãún väún læu âäüng.
Læåüng väún læu âäüng cáön thiãút cho mäùi doanh nghiãûp khaïc
nhau, âiãöu naìy tuyì thuäüc vaìo tæìng nhán täú nhæ qui mä, uy tên vaì
mäúi quan hãû trong quaï trçnh kinh doanh, âàûc âiãøm cuía tæìng
nghaình vaì tçnh hçnh kinh tãú cho tæìng giai âoaûn vaì ngay caí hai
doanh nghiãûp cuìng qui mä nhæ nhau nhæng khäúi læåüng väún cáön
thiãút trong kinh doanh khaïc nhau.
Hån næîa pháön låïn caïc doanh nghiãûp nhoí, khaí nàng phaït triãøn âáöu
tæ vaìo taìi saín cäú âënh ráút khoï do qui mä khäng âaím baío, cho nãn
quaï trçnh kinh doanh chuí yãúu träng chåì vaìo sæû váûn âäüng cuía
väún læu âäüng. Vç váûy caïc doanh nghiãûp nhoí cáön coï mäüt læåüng
väún læu âäüng låïn. Ngæûåc laûi doanh nghiãûp låïn laûi cáön väún læu
âäüng våïi tyí lãû êt hån so våïi doanh nghiãûp nhoí do hoü coï khaí nàng
âáöu tæ taìi saín cäú âënh.
Bãn caûnh âoï, mäúi quan hãû giæîa caïc doanh nghiãûp coï mäúi
quan hãû äøn âënh thç læåüng väún cáön cuîng seî giaím. Vç váûy, trong
kinh doanh chæî tên ráút quan troüng, noï goïp pháön aính hæåíng lån
âãún mäùi doanh nghiãûp, âoìi hoíi mäîi doanh nghiãûp phaíi tän troüng
chæî tên trong caïc mäúi quan hãû giao dëch, thanh toaïn...
Màût khaïc, âàûc âiãøm mäùi nghaình kinh doanh khaïc nhau dáùn
âãún khäúi læåüng väún læu âäüng giæîa caïc nghaình kinh doanh khaïc
nhau. Chàóng haûn caïc nghaình cå khê coï chu kyì saín xuáút tæång âäúi
daìi thç læåüng väún læu âäüng cáön nhiãöu hån so våïi caïc nghaình
chãú biãún haìng tiãu duìng hoàûc dëch vuû thæång maûi .
Ngoaìi ra, âiãöu kiãûn kinh tãú chênh trë cuía mäùi næåïc cuîng aính
hæåíng âãún väún læu âäüng. Nãúu âáút næåïc coï nãön kinh tãú äøn
âënh thç caïc doanh nghiãûp kinh doanh an tám hån. Do váûy, læåüng
väún cáön trong kinh doanh seî êt hån.
II.Näüi dung phán têch tçnh hçnh quaín lyï vaì sæí duûng väún læu
âäüng.
1.Khaïi niãûm, yï nghéa phán têch väún læu âäüng.
1.1.Khaïi niãûm.
Phán têch laì quaï trçnh xem xeït, kiãøm tra, âäúi chiãúu vaì so saïnh
säú liãûu vãö tçnh hçnh väún læu âäüng trong quaï khæï so våïi hiãûn
taûi. Thäng qua viãûc phán têch tçnh hçnh sæí duûng väún læu âäüng,
ngæåìi sæí duûng thäng tin coï thãø âaïnh giaï tiãöm nàng, hiãûu quaí kinh
doanh cuîng nhæ nhæîng ruíi roí trong tæång lai.
1.2. YÏ nghéa
8
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
Âäúi våïi hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh cuía doanh nghiãûp ,
väún læu âäüng giæî vai troì vä cuìng quan troüng. Noï aính hæåíng træûc
tiãúp âãún viãûc thæûc hiãûn caïc nhiãûm vuû saín xuáút kinh doanh,
âãún hiãûu quaí kinh tãú cuía doanh nghiãûp. Do âoï, phán têch väún læu
âäüng coï yï nghéa quan troüng trong cäng taïc quaín lyï vaì sæí duûng
väún cuía doanh nghiãûp
Phán têch väún læu âäüng giuïp ta âaïnh giaï tæì tçnh hçnh quaín lyï
âãún viãûc sæí duûng väún, nghiãn cæïu nhæîng nhán täú khaïch quan
vaì chuí quan aính hæåíng âãún hiãûu quaí quaín lyï vaì sæí duûng väún
læu âäüng. Trãn cå såí âoï, âãö âaût nhæîng biãûn phaïp khàõc phuûc
nhæîng nhán täú aính hæåíng xáúu, phaït huy nhæîng nhán täú thuáûn
låüi âãø náng cao hiãûu quaí sæí duûng väún læu âäüng.
2.Muûc âêch phán têch väún læu âäüng.
2.1 Âäúi våïi nhaì quaín lyï.
Âáy laì muûc tiãu thãø hiãûn âáöy âuí nháút. Hoaût âäüng nghiãn
cæïu taìi chênh trong doanh nghiãûp âæåüc goüi laì phán têch taìi chênh
näüi bäü. Do coï nhæîng thäng tin âáöy âuívaì hiãøu roî vãö doanh
nghiãûp caïc nhaì phán têch taìi chênh trong doanh nghiãûp coï nhiãöu
låüi thãú âãø coï thãø phán têch taìi chênh täút nháút. Muûc tiãu cuía nhaì
quaín lyï laì nhàòm âaïnh giaï tçnh hçnh phán bäø väún vaì tçnh hçnh huy
âäüng väún cho nhu cáöu saín xuáút kinh doanh coï âaím baío väún cho
nhu cáöu saín xuáút khäng ngay hiãûn taûi vaì trong tæång lai cuía doanh
nghiãûp. Âaïnh giaï tçnh hçnh thanh toaïn vaì khaí nàng thanh toaïn cuía
doanh nghiãûp, khaí nàng sinh låìi cuía väún kinh doanh, ruíi ro coï thãø
xaíy ra. Nãúu quyãút âënh âáöu tæ, taìi tråü hay phán chia låüi tæïc. Phán
têch väún læu âäüng täút seî giuïp cho doanh nghiãûp dæû âoaïn tiãöm
læûc taìi nàng cuía doanh nghiãûp tæì âoï âënh hæåïng hoaût âäüng taìi
chênh cuía doanh nghiãûp, xáy dæûng kãú hoaûch taìi chênh vaì kiãøm
soaït caïc hoaût âäüng quaín lyï väún læu âäüng mäüt caïch coï hiãûu
quaí.
2.2. Âäúi våïi nhaì âáöu tæ
Caïc cäø âäng laì nhæîng caï nhán quan tám træûc tiãúp âãún tênh toaïn
caïc giaï trë cuía doanh nghiãûp vç hoü âaî âáöu tæ väún vaìo doanh
nghiãûp vaì coï thãø hoü seî bë ruíi ro. Muûc tiãu cuía hoü laì nhàòm tàng
thãm thu nháûp, thäng qua låüi tæïc cäø pháön vaì giaï trë tàng thãm cuía
väún âáöu tæ. Chè tiãu naìy phuû thuäüc vaìo låüi nhuáûn kyì voüng cuía
doanh nghiãûp. Trong thæûc tãú hoü thæåìng âaïnh giaï khaí nàõng sinh
låìi väún âáöu tæ. Cáu hoíi maì hoü âàût ra laì: låüi nhuáûn bçnh quán cäø
phiãúu cuía cäng ty seî laì bao nhiãu?
2.3. Âäúi våïi ngæåìi cho vay
Ngán haìng täø chæïc taìi chênh laì nhæîng ngæåìi cho vay nãn
muûc tiãu cuía hoü laì phán têch khaí nàng thanh toaïn, hoaìn traí cuía
9
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
doanh nghiãûp,âaïnh giaï sæí duûng väún âoï. Nãn khi cho vay hoü
thæåìng tháøm âënh ráút kyî nhæîng dæû aïn âáöu tæ cuía doanh
nghiãûp. Mong muäún cuía hoü laì thu häöi väún vaì laîi âuïng thåìi haûn
nhæ âaî qui âënh trong khãú æåïc vay nåü.
-Nãúu laì khoaín nåü vay daìi haûn: Ngæåìi cho vay phaíi tin chàõc
khaí nàng hoaìn traí cuía doanh nghiãûp, hiãûu quaí sæí duûng väún vay,
khaí nàng sinh låìi cuía doanh nghiãûp maì viãûc hoaìn traí väún vaì laîi
tuyì thuäüc vaìo khaí nàng sinh låìi naìy.
-Nãúu laì khoaín nåü vay ngàõn haûn: Ngæåìi cho vay âàûc biãût
quan tám âãún khaí nàng thanh toaïn cuía doanh nghiãûp, khaí nàng æïng
phoï cuía doanh nghiãûp træåïc nhæîng khoaín nåü vay tåïi haûn traí.
Kyî thuáût phán têch thay âäøi theo baín cháút vaì theo thåìi haûn
khoaín vay nhæng duì sao cho vay daìi haûn hay ngàõn haûn ngæåìi ta
thæåìng quan tám âãún cáúu truïc taìi chênh, tæïc tè troüng cuía caïc
khoaín nåü vay âãø tháúy âæåüc sæû maûo hiãøm cuía doanh nghiãûp âi
vay.
2.4-Âäúi våïi nhaì cung cáúp.
Âáy laì hçnh thæïc tên duûng thæång maûi maì nhaì cung cáúp
cháúp nháûn cho doanh nghiãûp. Laì khoaín thanh toaïn ngàõn haûn cuía
âån vë nãn ngæåìi cung cáúp quan tám tåïi khaí nàng thanh toaïn æïng
phoï cuía doanh nghiãûp træåïc khoaín nåü naìy.
Nhçn chung, våïi caïc muûc âêch phán têch kãø trãn nhàòm âãø tháúy
âæåüc âiãøm maûnh, âiãøm yãúu cuía âån vë. Âãø tæì âoï coï chênh saïch
âáöu tæ, taìi tråü cho thêch håüp.
3.Taìi liãûu âãø phán têch.
3.1-So saïnh caïc baïo caïo taìi chênh.
-Laì cäng viãûc hiãøn nhiãn, thæûc hiãûn so saïnh qua nhiãöu nàm
bàòng caïch tênh säú pháön tràm tàng thãm. Bãn caûnh tiãu chuáøn tyí
lãû pháön tràm âãø phán têch ta khäng loaûi træì viãûc phán têch bàòng
säú tuyãût âäúicuía caïc doìng khaïc nhau trãn baïo caïo taìi chênh.
-Nãúu muäún so saïnh caïc biãún âäüng taìi chênh daìi haûn, ta phaíi
sæí duûng phæång phaïp säú læåüng chè säú. Duì sæí duûng phæång
phaïp naìo âi næîa, phán têch taìi chênh cuîng luän cáön nháûn thæïc roî
raìng vãö nhæîng chãnh lãûch trong thæûc haình kãú toaïn maì caïc chãnh
lãûch naìy âaî aính hæåíng âãún kãút quaí vaì taïc âäüng vaìo viãûc laìm
tàng giaï trë trãn caïc baïo caïo taìi chênh
3.2. Phán têch caïc chæî säú.
Tyí säú laì caïc cäng cuû phán têch taìi chênh phäø thäng nháút.
Mäüt tyí säú laì mäúi quan hãû tyí lãû giæîa hai doìng hoàûc hai nhoïm
doìng cuía baíng täøng kãút taìi saín hoàûc taìi khoaín kãút quaí. Táút
nhiãn ta chè coï thãø so saïnh caïc säú liãûucoï quan hãû våïi nhau måïi
thu âæåüc caïc tyí säú coï yï nghéa.
10
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa KÕ
to¸n
Choün âuïng caïc tyí säú vaì tiãún haình phán têch chuïng, chàõc chàõn ta
seî phaït hiãûn âæåüc tçnh hçnh taìi chênh. Phán têch tyí säú cho pheïp
phán têch âáöy âuí khuynh hæåïng vç mäüt säú dáúu hiãûu coï thãø
âæåüc kãút luáûn thäng qua quan saït säú låïn caïc hiãûn tæåüng nghiãn
cæïu riãng reî.
Cáön tháûn troüng khi trçnh baìy caïc tyí säú vç caïc yãúu täú taïc âäüng
vaìo con säú coï thãø bë hiãøu láöm laìm goüi sai tãn chuïng. Do váûy, coï
thãø coï nhæîng tyí säú coï veí täút nhæng thæûc tãú laûi hoaìn toaìn
khaïc.
4. Phán têch tçnh hçnh phán bäø vaì biãún âäüng taìi saín læu
âäüng.
Phán têch tçnh hçnh phán bäø taìi saín læu âäüng nhàòm âaïnh giaï
chung tçnh hçnh biãún âäüng taìi saín, tênh håüp lyï cuía phán bäø taìi
saín vaì tyí troüng mäùi khoaín väún chiãúm trong mäùi giai âoaûn luán
chuyãøn, tæì âoï xaïc âënh troüng âiãøm quaín lyï väún læu âäüng âãø
dæû tênh nhæîng ruíi ro, nhæîng tiãöm læûc taìi chênh trong tæång lai.
Phæång phaïp phán têch: so saïnh täøng säú taìi saín læu âäüng vaì tæìng
nhoïm taìi saín giæîa caïc nàm, phán têch âãø âaïnh giaï sæû biãún âäüng
vãö taìi saín trong kyì. Âäöng thåìi so saïnh tyí troüng tæìng loaûi taìi saín
âãø âaïnh giaï viãûc phán bäø taìi saín taûi doanh nghiãûp.
5. Phán têch tçnh hçnh âaím baío nguäön väún læu âäüng cho
hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh.
Báút kyì mäüt doanh nghiãûp naìo tiãún haình hoaût âäüng saín
xuáút kinh doanh âãöu phaíi coï väún. Väún cäú âënh laì mäüt nhán täú
quan troüng thãø hiãûn nàng læûc saín xuáút cuía âån vë nhæng väún
læu âäüng laûi laì yãúu täú âaím baío cho quaï trçnh saín xuáút kinh
doanh âæåüc tiãún haình liãn tuûc âãöu âàûn. Nguäön âaím baío cho säú
väún læu âäüng chênh laì pháön väún chuí såí hæîu taìi tråü cho taìi saín
læu âäüng cuía doanh nghiãûp. Khi nguäön väún naìy khäng âaïp æïng
âáöy âuí, doanh nghiãûp phaíi huy âäüng tæì nguäön väún vay ngàõn
haûn, khoaín nåü ngàõn haûn chæa âãún haûn traí. Hoàûc doanh nghiãûp
coï thãø duìng nguäön väún trong thanh toaïn âãø taìi tråü.
Mæïc âäü âaím baío
Nguäön
thæìa
väún
hoàûc thiãúu nguäön
Læu âäüng
väún
=
læu âäüng.
Thæûc tãú
Taìi saín
læu âäüng
thæûc tãú
Nãúu nguäön väún læu âäüng thæûc tãú låïn hån taìi saín dæû træî
thæûc tãú laì mæïc âäü âaím baío thæìa, ngæåüc laûi laì mæïc âäü thiãúu
11
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa KÕ
to¸n
Khi mæïc âäü âaím baío thæìa, doanh nghiãûp bë chiãúm duûng
väún, coìn khi mæïc âäü âaím baío thiãúu, doanh nghiãûp âi chiãúm
duûng väún. Song trãn thæûc tãú cho nhæîng træåüng håüp nguäön väún
læu âäüng thæûc tãú cán bàòng våïi taìi saín dæû træî thæûc tãú váùn coï
thãø xaíy ra hiãûn tæåüng chiãúm duûng väún láùn nhau. Do âoï phaíi
xem xeït vãö tçnh hçnh chiãúm duûng vaì bë chiãúm duûng khoaín naìo
håüp lyï, khoaín naìo khäng håüp lyï. trãn cå såí âoï coï phæång phaïp giaíi
quyãút këp thåìi âuïng âàõn
6. Phán têch tçnh hçnh vaì khaí nàng thanh toaïn ngàõn haûn
Trong kinh doanh, âiãöu laìm cho caïc nhaì doanh nghiãûp lo ngaûi laì
caïc khoaín nåü dáy dæa, khoï âoìi, khoaín phaíi thu khäng coï khaí nàng
thu häöi vaì khoaín phaíi traí khäng coï khaí nàng thanh toaïn. Âãø nháûn
biãút âæåüc âiãöu âoï cáön phaíi phán têch tênh cháút håüp lyï caïc
khoaín cäng nåü qua viãûc phán têch tçnh hçnh vaì khaí nàng thanh toaïn
cuía doanh nghiãûp
6.1 Phán têch tçnh hçnh thanh toaïn:
âáy:
Âãø phán têch tçnh hçnh thanh toaïn ta phaíi láûp baíng sau
Loaûi taìi saín
Âáöu
nàm
Cuäúi
nàm
1. Phaíi thu khaïch
haìng
2. Traí træåïc ngæåìi
baïn
3. Phaíi thu näüi bäü
4. Phaíi thu khaïc
Täøng nåü phaíi
thu
1. Vay ngàõn haûn
2. Vay
daìi
haûn
âãún haûn traí
3. Phaíi traí ngæåìi
baïn
4. Ngæåìi mua traí
træåïc
5. Thuãú
6. Phaíi traí CNVC
7. Phaíi traí khaïc
Täøng nåü phaíi traí
ngàõn haûn
12
Chãnh lãûch
Mæïc
%
Tyí troüng
Â/nà
C/nà
m
m
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
Mäüt trong nhæîng yãu cáöu cå baín cuía viãûc phán têch tçnh hçnh
thanh toaïn laì xem xeït khaí nàng thanh toaïn cuía doanh nghiãûp.
6.2-Phán têch khaí nàng thanh toaïn.
a.Thäng säú khaí nàng thanh toaïn.
Khaí nàng
Taìi saín læu âäüng + Âáöu tæ
thanh
toaïn ngàõn haûn
=
hiãûn thåìi
Nåü ngàõn haûn
Khaí nàng
Tiãön + Âáöu tæ ngàõn haûn
Thanh toaïn =
nhanh
Nåü ngàõn haûn
b.Thäng säú hoaût âäüng.
Duìng âãø âaïnh giaï chu kyì kinh doanh cuía doanh nghiãûp vaì sæû váûn
âäüng cuía väún læu âäüng
Thäng säú vãö haìng täön kho
Säú voìng
quay
haìng =
täön kho
Giaï väún haìng baïn
Säú dæ bçnh quán haìng täön
kho
Thåìi
365
haûn
täön kho
Säú voìng quay täön kho
=
Thäng säú vãö khoaín phaíi thu.
Säú
voìng
Doanh thu
quay
caïc khoaín Säú dæ bçnh quán caïc khoaínphaíi
=
thu
phaíi thu
Säú dæ caïc khoaín phaíi thu
Kyì thu tiãön bçnh
quán =
Doanh thu bçnh quán mäüt ngaìy
Täúc âäü luán chuyãøn cuía väún læu âäüng.
Säú
quay
voìng
Doanh thu thuáön
13
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
cuía
väún
=
læu âäüng
to¸n
Khoa KÕ
Väún læu âäüng bçnh quán trong
kyì
Säú ngaìy cuía
365
mäüt
voìng
quay
Säú voìng quay cuía väún læu
=
âäüng
väún
læu
âäüng
Hãû säú âaím
Väún læu âäüng bçnh quán trong kyì
nhiãûm
cuía
väún =
Doanh thu thuáön
læu âäüng
Thäng säú vãö khaí nàng sinh låüi cuía väún læu âäüng.
Tyí lãû
Låüi nhuáûn sau thuãú
sinh
laîi
100%
=
Doanh thu thuáön
doanh thu
Mæïc
Låüi nhuáûn sau thuãú
doanh
100
låüi
cuía %
väún =
Väún læu âäüng bçnh quán trong kyì
læu âäüng
7.Caïc chênh saïch quaín lyï vaì sæí duûng väún læu âäüng.
Viãûc quaín lyï väún læu âäüng mäüt caïch coï hiãûu quaí trãn cå såí
cán nhàõc yãúu täú ruíi ro vaì tênh sinh låüi trong tæìng muûc cuía giaï trë
taìi saín trong doanh nghiãûp. Nãúu doanh nghiãûp cháúp nháûn sæû an
toaìn cao thç táút yãúu låüi nhuáûn âem laûi tháúp vaì ngæåüc laûi. Tênh
sinh låüi åí âáy noï thãø hiãûn sæû âáöu trong maûnh daûn trong cå cáúu
väún. Chàóng haûn doanh nghiãûp nghiãûp cháúp nháûn caïc khoaín nåü
ngàõn haûn caìng nhiãöu thç thu nháûp mang laûi caìng cao, buì laûi âoï
mæïc ruíi ro cao laì khäng traí âæåüc nåü khi âãún haûn thanh toaïn. Do
váûy, âãø quaín lyï coï hiãûu quaí cáön phaíi quan tám täút caïc váún âãö
sau:
7.1.Quaín lyï väún bàòng tiãön.
14
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
Mäüt trong nhæîng váún âãö quan troüng âàût ra cho cäng taïc quaín
lyï väún læu âäüng laì cáön xaïc âënh cho âæåüc mæïc dæû træî tiãön
màût mäüt caïch håüp lyï vaì coï hiãûu quaí nháút.
Âäüng læûc dæû træî tiãön cho caïc hoaût âäüng nhàòm âaím baío cho
caïc doanh nghiãûp coï thãø mua sàõm haìng hoaï, váût liãûu vaì thanh
toaïn cho caïc chi phê cáön thiãút cho hoaût âäüng liãn tuûc cuía doanh
nghiãûp. Tuyì theo âàûc tênh cuía tæìng doanh nghiãûp maì nhu cáöu
cáön thiãút cho tæìng doanh nghiãûp khaïc nhau. Chàóng haûn nhæ
doanh nghiãûp bë aính hæåíng låïn cuía sæû thay âäøi theo muìa vuû thç
cáön tiãön âãø mua haìng täön kho, caïc doanh nghiãûp thæång maûi thç
læåüng tiãön thu vaìo âæåüc phäúi håüp chàût cheî våïi nhu cáöu tiãön.
Do váûy, kyì voüng tyí säú tiãön trãn täøng säú taìi saín læu âäüng tæång
âäúi tháúp.
Våïi nhu cáöu dæû træî tiãön nhæ thãú, caïc nhaì khoa hoüc quaín lyï
âaî xáy dæûng caïc mä hçnh coï tênh âãún khaí nàng tiãön ra vaìo ngán
quyî. Mäüt trong nhæîng mä hçnh âiãøn hçnh âoï laì mä hçnh Miller vaì
Orr. Mä hçnh naìy noïi lãn mäüt váún âãö laì: laìm thãú naìo âãø doanh
nghiãûp coï thãø quaín lyï âæåüc viãûc cán âäúi tiãön màût cuía noï nãúu
nhæ doanh nghiãûp khäng thãø dæû âoaïn âæåüc mæïc thu chi ngán quyî
haìng ngaìy? Âãø traí låìi cáu hoíi naìy ta xem âäö thë sau âáy:
Nhçn vaìo âäö thë cho ta tháúy mæïc cán âäúi tiãön màût dao âäüng
lãn xuäúng vaì khäng thãø naìo dæû âoaïn âæåüc cho âãún khi naìo noï
âaût tåïi mæïc giåïi haûn trãn. Taûi giåïi haûn trãn doanh nghiãûp sæí
duûng säú tiãön væåüt quaï mæïc tiãön màût theo thiãút kãú âãø mua
chæïng khoaïn vaì cán âäúi tiãön màût tråí vãö mæïc dæû kiãún. Våïi quaï
trçnh hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh cuía doanh nghiãûp cán âäúi
tiãön màût laûi tiãúp tuûc dao âäüng cho âãún khi tuût xuäúng giåïi haûn
dæåïi laì âiãøm maì doanh nghiãûp cáön phaíi coï sæû bäø sung tiãön
màût âãø âaïp æïng cho nhæîng hoaût âäüng cáön thiãút. Do váûy, taûi
giåïi haûn dæåïi doanh nghiãûp phaíi baïn chæïng khoaïn âãø coï mäüt
læåüng tiãön màût åí mæïc dæû kiãún. Nhæ váûy, mä hçnh naìy cho
pheïp viãûc nàõm giæî tiãön màût åí nhæîng mæïc âäü hoaìn toaìn tæû do
træì khi noï âaût âãúïn âiãøm giåïi haûn trãn hoàûc giåïi haûn dæåïi, thç
15
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
luïc naìy doanh nghiãûp seî phaíi âiãöu chènh bàòng caïch mua hoàûc baïn
chæïng khoaïn âãø coï mæïc tiãön màût theo nhæ dæû kiãún ban âáöu.
Trãn thæûc tãú mä hçnh naìy cuîng bë giåïi haûn båíi giaí âënh cuía noï laì
viãûc thu chi vaìo ngán quyî laì hoaìn toaìn khäng dæû âoaïn âæåüc.
Nhæng trong nhiãöu træåìng håüp viãûc thu chi vaìo ngán quyî coï thãø
dæû âoaïn tæång âäúi chênh xaïc. Khi âoï, ngæåìi ta coï thãø biãút âæåüc
khi naìo thç phaíi traí laîi cäø pháön, khi naìo thç phaíi âoïng thuãú,...caïc
nhaì taìi chênh cuîng coï thãø dæûa vaìo âoï âãø âæa ra nhæîng quyãút
âënh taìi tråü ngàõn haûn khi cáön tiãön màût vaì âáöu tæ âãø kiãúm laîi
suáút khi dæ thæìa tiãön màût. Trong kãú hoaûch taìi chênh ngàõn haûn,
caïc nhaì taìi chênh thæåìng thiãút kãú mæïc cán âäúi tiãön màût äøn
âënh åí giåïi haûn dæåïi. Nhæng do sæû dao âäüng tiãön màût låïn nãn
caïc nhaì taìi chênh khäng thãø láûp kãú hoaûch vãö mæïc cán âäúi tiãön
màût. Vç thãú mä hçnh Miller_Orr chè phuì håüp trong hoaìn caính thu chi
ngán quyî khäng thãø dæû kiãún âæåüc.
Nhæ âaî âãö cáûp åí trãn khi doanh nghiãûp coï thæìa tiãön màût thç
noï giaíi quyãút bàòng caïch âi mua chæïng khoaïn, khi doanh nghiãûp
thiãúu tiãön màût thç noï baïn chæïng khoaïn âãø coï säú tiãön màût cáön
thiãút. Cuîng coï caïch giaíi quyãút khaïc âãø coï tiãön màût âoï laì âi vay,
chàóng haûn vay theo haûn ngaûch tên duûng.
Khi doanh nghiãûp âi vay thç laîi suáút maì doanh nghiãûp phaíi traí
cho ngán haìng coï khaí nàng cao hån laîi suáút maì doanh nghiãûp nháûn
âæåüc tæì chæïng khoaïn. Våïi tæ caïch laì nhaì quaín lyï taìi chênh doanh
nghiãûp thç chuïng ta phaíi âæång âáöu våïi sæû âaïnh âäøi.
Mæïc cán âäúi tiãön màût täút nháút seî phuû thuäüc chi phê tiãön vay vaì
mæïc âäü khäng chàõc chàõn cuía thu chi ngán quyî trong tæång lai. Nãúu
chi phê tiãön vay cao so våïi laîi suáút cuía chæïng khoaïn thç doanh
nghiãûp seî coï xaïc suáút tháúp trong viãûc quyãút âënh ràòng coï nãn âi
vay ngán haìng hay khäng? Nãúu doanh nghiãûp ráút khäng chàõc chàõn
vãö thu chi ngán quyî trong tæång lai thç doanh nghiãûp cáön phaíi giæî
mæïc cán âäúi tiãön màût låïn våïi muûc âêch laì seî khäng phaíi âi vay.
7.2. Quaín lyï vaì sæí duûng caïc khoaín phaíi thu.
Quaín lyï caïc khoaín phaíi thu nhàòm xaïc âënh thåìi haûn tên duûng
âäúi våïi khaïch haìng mäüt caïch hæîu hiãûu trãn cå såí nghiãn cæïu, xem
xeït khaí nàng taìi chênh cuía khaïch haìng, tiãu chuáøn tên duûng luän
chæïa âæûng hai màût ruíi ro vaì tênh sinh låüi.
Ruíi ro laì do khaí nàng mäüt sæû kiãûn khäng thuáûn låüi naìo âoï seî
xuáút hiãûn. Trong træåìng håüp naìy, ruíi ro xaíy ra laì do khaí nàng
khäng traí âæåüc cuía khaïch haìng vaì buì laûi âoï laì tàng doanh thu,
tàng âæåüc låüi nhuáûn tæì âiãöu kiãûn tên duûng âoï. Do váûy, cáön
thiãút phaíi coï chênh saïch tên duûng täúi æu taûo âiãöu kiãûn tàng thãm
låüi nhuáûn cuía doanh nghiãûp.
16
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
Càn baín chênh saïch tên duûng laì thåìi haûn baïn chëu cuía caïc
doanh nghiãûp cuìng nghaình thç caïc doanh nghiãûp cuía ta cuîng phaíi
coï thåìi haûn baïn chëu tæång âæång nhæ caïc doanh nghiãûp khaïc.
Cäng viãûc chênh yãúu trong viãûc hçnh thaình chênh saïch tên duûng laì
viãûc tháøm âënh sæû ruíi ro hoàûc uy tên cuía khaïch haìng. Âãø tháøm
âënh sæû ruíi ro, ngæåìi giaïm âäúc tên duûng seî cæïu xeït nàm âàûc
tênh cuía khaïch haìng :
*Baín cháút:
Aïm chØ baín cháút læång thiãûn, uy tên hoàûc khäng cuía khaïch
haìng, yãúu täú naìy ráút quan troüng vç mäüt hoaût tên duûng luän âi
keìm våïi sæû hæïa heûn seî traí. Nãn phaíi xem xeït con nåü coï tän
troüng låìi hæïa heûn âoï khäng? Do váûy, nhæîng ngæåìi phuû traïch tên
duûng coï kinh nghiãûm thæåìng âàût nàûng yãúu täú baín cháút vaì tinh
tháön trong tháøm âënh.
*Khaí nàng:
Laì sæû xeït âoaïn khaí nàng traí nåü cuía khaïch haìng , coï thãø càn
cæï hoaût âäüng quaï khæï cuía hoü vaì taìi saín cuía hoü.
*Väún:
Âæåüc âo læåìng tæì tçnh traûng taìi chênh täøng quaït cuía doanh
nghiãûp qua sæû phán têch caïc tyí säú taìi chênh, våïi sæû chuï troüng
âàûc biãût vaìo taìi saín doanh nghiãûp.
*Baío âaím:
Aïm chØ caïc taìi saín cuía khaïch haìng coï thãø duìng âãø baío âaím
cho khoaín nåü phaíi traí.
*Mäi træåìng:
Aính hæåíng cuía tçnh traûng kinh tãú âãún khaí nàng traí nåü cuía
khaïch haìng. Caïc yãúu täú trãn âæåüc tháøm âënh thäng qua caïc
luäöng thäng tin tæì bãn ngoaìi.
-Thæï nháút laì do caïc hiãûp häüi tên duûng qua caïc buäøi hoüp hay
liãn laûc træûc tiãúp tin tæïc, kinh nghiãûm âäúi våïi con nåü qua trao
âäøi.
-Thæï hai laì do caïc cå quan thäúng kã, taìi chênh vaì tên duûng,
caïc cå quan chuyãn baío tråü cho mäüt säú nghaình saín xuáút cuîng coï
thãø cung cáúp tin tæïc.
*Âãø quaín lyï cäng nåü chàût cheî, trong nghë âënh säú 59\CP ngaìy
3/10/1996 cuía chênh phuí âæa ra thäng tæ hæåïng dáùn viãûc quaín lyï,
sæí duûng väún vaì taìi saín trong doanh nghiãûp nhaì næïåc. Doanh
nghiãûp phaíi måí säø theo doîichi tiãút táút caí caïc khoaín nåü phaíi thu
trong vaì ngoaìi doanh nghiãûp.
-Caïc doanh nghiãûp khi æïng tiãön træåïc hay baïn chëu cho khaïch
haìng phaíi xem xeït kyî khaí nàng thanh toaïn trãn cå såí håüp âäöng kinh
tãú âaî âæåüc kyï giæîa caïc bãn vaì tuán theo caïc qui âënh trong bäü
luáût dán sæû.
17
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
-Nãúu væåüt quaï thåìi haûn thanh toaïn theo håüp âäöng thç âæåüc
thu laîi tæång æïng nhæ laîi suáút quaï haûn ngán haìng.
Caïc khoaín cäng nåü phaït sinh phaíi coï chæïng tæì håüp lãû
chæïng minh. Doanh nghiãûp phaíi thæåìng xuyãn âän âäúc vaì aïp duûng
moüi bëãn phaïp cáön thiãút âãø thu häöi caïc khoaín nåü âãún haûn phaíi
thu. Âënh kyì doanh nghiãûp phaíi âäúi chiãúu, täøng håüp, phán têch
tçnh hçnh cäng nåü phaíi thu, âàûc biãût laì caïc khoaín nåü quaï haûn vaì
caïc khoaín nåü khoï âoìi. Coï täøn tháút do khäng thu häöi âæåüc këp
thåìi vaì âáöy âuí, cáön xaïc âënh roî mæïc âäü, nguyãn nhán, traïch
nhiãûm vaì biãûn phaïp sæí lyï. Nãúu do chuí quan gáy ra thç ngæåìi
phaûm läùi phaíi bäöi thæåìng. Khoaín chãnh lãûch giæîa thiãût haûi vaì
bäöi thæåìng cuía âæång sæû âæåüc bäöi âàõp bàòng khoaín dæû phoìng
nåü khoï âoìi, nãúu váùn coìn thiãúu hoàûc âæåüc haûch toaïn vaìo chi
phê kinh doanh
Caïc khoaín nåü khoï âoìi khäng coï khaí nàng âoìi âæåüc, âæåüc cå
quan quaín lyï väún vaì taìi saín nhaì næåïc taûi doanh nghiãûp xem xeït,
tháøm âënh hoaûch toaïn vaìo kãút quaí kinh doanh . Doanh nghiãûp taìi
khoaín ngoaìi baíng ) vaì âän âäúc thæåìng xuyãn âãø thu häöi. Säú tiãön
thu âæåüc sau khi træì chi phê thu nåü, haûch toaïn vaìo thu nháûp báút
thæåìng cuía doanh nghiãûp
7.3 Quaín lyï täön kho.
Laì cäng viãûc khaï quan troüng, båíi leî giaï trë bë täön kho chiãúm
tyí troüng låïn trong täøng giaï trë taìi saín læu âäüng cuía doanh nghiãûp.
Muûc tiãu chênh cuía quaín lyï täön kho laì kiãøm soaït vaì âáöu tæ vaìo
täön kho coï hiãûu quaí, yãúu täú quyãút âënh âãún täön kho laì læåüng
saín pháøm tiãu thuû, thåìi gian hoaìn thaình saín pháøm, sæû láu bãön
hay hæ hao cuía saín pháøm. Tuyì theo âàûc âiãøm cuía mäùi ngaình, nhaì
quaín lyï taìi chênh cáön xaïc âënh læåüng täön kho thêch håüp cho doanh
nghiãûp cuía mçnh. Chàóng haûn trong ngaình saín xuáút maïy moïc,
thiãút bë täön kho ráút cao vç thåìi gian hoaìn thaình saín pháøm láu. Tuy
nhiãn, treong ngaình khai thaïc than, dáöu khê coï tyí lãû säú täön kho
tháúp vaì khäng coï nguyãn liãûu, hån næîa saín pháøm âang chãú biãún
khong daïng kãø so våïi doanh thu
Duì doanh nghiãûp naìo âi chàng næîa, cuîng coï mäüt khoaín täön kho
thêch håüp, båíi vç caïc khoaín dæû træî âoï seî âaím baío cho tênh
cháútliãn tuûc cuía quaï trçnh kinh doanh boaí âaím sæû an toaìn khi coï
biãún cäú báút thæåìng xaíy ra. Màût khaïc, dæû træî tàng thãm ráút cáön
thiãút âãø âaïp æïng nhu cáöu thë træåìng
Tuy nhiãn viãûc dæû træî seî liãn quan âãún chi phê. Do váûy viãûc
quaín lyï täön kho täút seî giuïp cho ta læûa choün, xaïc âënh læåüng âàût
haìng täúi læu, trãn cå såí âoï âaím baío chi phê tháúp nháút
Våïi nãön taíng càn baín trãn. Lyï thuyïãt duìng âãø âáöu tæ täúi læu vãö
täön kho coï thãø biãøu diãùn qua så âäö sau âáy :
18
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
âáy :
to¸n
Khoa KÕ
Viãûc quaín lyï täön kho liãn quan âãún hai loaûi chi phê càn baín sau
Chi phê täön træî coï xu hæåïng tàng vaì chi phê mua haìng coï xu
hæåïng giaím khi mua haìng våïi khäúi læåüng gia tàng.
Quaín lyï täön kho seî giuïp cho doanh nghiãûp giaím båït hai loaûi
chi phê naìy, sao cho váùn baío âaím tênh liãn tuûc cuía hoaût âäüng kinh
doanh cuía âån vë
Âãø xaïc âënh cæûc tiãøu chi phê täön kho, âiãöu âoï tuyì thuäüc
vaìo tæìng loaûi saín pháøm, tæìng ngaình, tæìng doanh nghiãûp maì
læûa choün mä hçnh täön kho thêch håüp. Sau âáy seî trçnh baìy mä hçnh
âiãøn hçnh âæåüc aïp duûng thäng thæåìng trong quaï trçnh xáy dæûng
täön kho :
Aïp duûng mä hçnh EOQ nhæ sau :
Goüi : S laì täøng khäúi læåüng haìng dæû træî trong nàm
Q : Khäúi læåüng haìng cuía mäùi láön âàût haìng
O : Chi phê cho mäùi láön âàût haìng
C : Chi phê täön træî trãn mäùi âån vë haìng täön kho
Q*: Khäúi læåüng haìng hoaï täúi æu trong mäùi láön âàût haìng
R : Âiãøm âàût haìng laûi ( âiãøm âàût haìng täúi æu )
Ta coï mæïc saín læåüng thç täøng chi phê täön kho laì tháúp nháút. Âiãöu
naìy xaíy ra khi chi phê âàût haìng bàòng chi phê täön træî.
Khi âoï:
S
Q
=
0
C
Q
2
Suy ra:
Q = 2SO/C
Trong doanh nghiãûp, chè khi naìo læåüng nguyãn liãûu nháûp kyì
træåïc âaî hãút måïi nháûp kho læåüng haìng måïi. Tuy nhiãn, trong thæûc
tãú khäng coï doanh nghiãûp naìo âãø âãún khi hãút nguyãn liãûu måïi
âàût haìng. Song nãúu âàût haìng quaï såïm seî laìm tàng læåüng nguyãn
19
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
to¸n
Khoa KÕ
liãûu täön kho, do âoï cáön xaïc âënh thåìi âiãøm âàût haìng laûi, âæåüc
thãø hiãûn nhæ sau:
Goüi L laì thåìi gian váûn chuyãøn:
R
S
L
=
365
Tæì viãûc xáy dæûng mä hçnh trãn ta coï thãø xaïc âënh khäúi âàût
haìng täúi æucho mäùi láön vaì thåìi âiãøm tiãún haình âàût haìng, ngoaìi
ra chuïng ta phaíi chuï yï âãún tênh muìa vuû cuía saín pháøm.
7.4.Quaín lyï vaì sæí duûng caïc khoaín phaíi traí.
Khoaín phaíi traí hoàûc “mua chëu” laì mäüt váún âãö quan troüng
trong quaín lyï vaì sæí duûng väún læu âäüng. Båíi leî âáy laì mäüt khoaín
taìi tråü cáön thiãút ráút mãöm deío phaït sinh liãn tuûc trong quaï trçnh
kinh doanh cuía mäùi doanh nghiãûp. Caïc khoaín taìi tråü naìy caìng quan
troüng hån âäúi våïi caïc doanh nghiãûp nhoí tçm kiãúm nguäön taìi tråü åí
nåi khaïc nãn dæûa nhiãöu vaìo mua chëu.
Viãûc taìi tråü tên duûng thæång maûi tiãún haình bàòng 3 caïch:
*Taìi khoaín måí, tæïc laì ngæåìi baïn haìng hoaï cho ngæåìi mua vaì
keìm theo mäüt hoaï âån ghi roî haìng hoïa âaî gæíi, giaï caí, täøng giaï trë
vaì thåìi haûn baïn haìng. Viãûc måí tên duûng cho ngæåìi mua, trãn cå såí
ngæåìi baïn âaî âiãöu tra tên duûng cuía ngæåìi mua. Nhæng âáy laì váún
âãö mang laûi ruíi ro låïn cho ngæåìi baïn. Båíi vç trãn thæûc tãú khäng coï
mäüt vàn baín chênh thæïc naìo âãø chæïng toí khoaín nåü naìy.
*Caïc phiãúu hæïa traí: Âáy laì mäüt hçnh thæïc an toaìn hån âæåüc
sæí duûng thay thãú cho tên duûng bàòng taìi khoaín nåü cuía ngæåìi
baïn, phiãúu naìy seî hæïa traí ngay mäüt khoaín nåü vaìo mäüt thåìi
âiãøm nháút âënh trong tæång lai.
*Cháúp nháûn traí: laì hçnh thæïc an toaìn nháút âäúi våïi ngæåìi
baïn, tæïc laì ngæåìi baïn ghi mäüt phiãúu cho ngæåìi mua vaì kyï lãûnh
cho ngæåìi mua seî traí mäüt säú tiãön ghi trãn phiãúu vaìo mäüt thåìi
âiãøm xaïc âënh trong tæång lai. Ngæåìi baïn coï thãø âem phiãúu cháúp
nháûn naìy (hay häöi phiãúu) âãún ngán haìng nháûn tiãön khi âãún haûn
thanh toaïn. Häúi phiãúu naìy seî tråí thaình cháúp nháûn traí, caïc cháúp
nháûn traí âæåüc baïn trãn thë træåìng tuyì theo tên duûng cuía mäùi
doanh nghiãûp.
Våïi 3 hçnh thæïc trãn ta tháúy ràòng viãûc mua chëu laì con dao hai
læåîi âäúi våïi doanh nghiãûp, noï væìa laì tên duûng âãø taìi tråü cho
viãûc mua haìng, væìa laì phæång thæïc cung æïng nhu cáöu väún âãø
taìi tråü viãûc baïn chëu cho khaïch haìng. Âiãöu quan troüng laì doanh
nghiãûp phaíi táûn duûng viãûc mua chëu nhæ mäüt nguäön taìi tråü. Bãn
caûnh âoï, phaíi giaím täúi thiãøu väún cuía mçnh nàòm trong caïc khoaín
phaíi thu.
20
- Xem thêm -