Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§Ò tµi
"VËn dông lÝ luËn gi¸ trÞ søc lao ®éng ®Ó chøng minh
c¨n cø khoa häc viÖc ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n cña §¶ng vµ tr×nh
bµy nh÷ng néi dung chÝnh cña ®êng lèi nµy ”.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
lêi nãi ®Çu
C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ lµ con ®êng tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh ®èi
víi bÊt cø níc nµo, nhÊt lµ nh÷ng níc cã xuÊt ph¸t ®iÓm tõ nÒn kinh tÕ n«ng
nghiÖp kÐm ph¸t triÓn muèn x©y dùng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn hiÖn ®¹i.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n,
n«ng nghiÖp n«ng th«n ®ãng mét vai trß cùc kú quan träng, cã quan hÖ mËt
thiÕt víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n«ng th«n.
HiÖn nay ë nhiÒu níc, nhÊt lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp n«ng th«n ®îc coi lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu cã ý nghÜa chiÕn lîc l©u dµi. §èi
víi ViÖt Nam mét quèc gia l¹c hËu, 80% d©n sè sèng ë khu vùc n«ng th«n
víi mét c¬ cÊu kinh tÕ ®éc canh thuÇn n«ng, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, nhu
cÇu viÖc lµm rÊt bøc b¸ch. §¹i héi lÇn thø VIII §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®·
kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta,
trong ®ã ®Æc biÖt coi träng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
I./ c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp
n«ng th«n ViÖt Nam
1-/ C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n .
Trong lÞch sö vµ cho ®Õn nay, c¬ cÊu kinh tÕ ViÖt Nam ®îc tæ chøc g¾n
liÒn víi c¸c ngµnh nghÒ vµ l·nh thæ nh sau:
- Lµng x· thuÇn n«ng nghiÖp.
- Lµng n«ng nghiÖp, kiªm thªm nghÒ phô.
- Lµng chuyªn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, thÝ dô nh lµng gèm sø,
lµng dÖt, lµng thªu ren, lµng s¬n mµi, lµng nghÒ ch¹m kh¾c b¹c vµ gç, lµng
luyÖn ®óc kim lo¹i.
- Lµng nghÒ míi h×nh thµnh (ven ®« thÞ, ven c¸c trôc ®êng giao th«ng)
thÝ dô nh c¸c lµng vËn t¶i, lµng x©y dùng, lµng may mÆc, lµng lµm ®å da
dông cao cÊp, lµng vËt liÖu x©y dùng, lµng chÕ biÕn vµ cung cÊp thùc phÈm
cho c¸c thµnh phè.
- C¸c c¬ së vµ doanh nghiÖp phi n«ng nghiÖp (trang tr¹i, xÝ nghiÖp phi
n«ng nghiÖp ë c¸c thÞ trÊn, thÞ tø) thêng lµ quy m« nhá, thÝ dô nh c¸c tr¹m
giÊy, tr¹m söa ch÷a c¬ khÝ, ng©n hµng huyÖn, chi nh¸nh ®iÖn, h¹t giao
th«ng, bu ®iÖn, trêng häc, y tÕ...
2-/ Vai trß cña n«ng nghiÖp n«ng th«n trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh
tÕ vµ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸.
-B¶o ®¶m nhu c©u vÒ l¬ng thùc vµ thùc phÈm cho toµn x· héi , tøc lµ
b¶o ®¶m nhu cÇu vÒ sè lîng , chÊt lîng vµ c¬ cÊu b÷a ¨n cho mäi thµnh
viªn cña x· héi. Nhu cÇu ®ã thay ®æi thêng xuyªn theo híng t¨ng tinh,
gi¶m th«, t¨ng cao cÊp, gi¶m s¬ cÊp vµ ngµy cµng ®a d¹ng.
- B¶o ®¶m nguyªn liÖu n«ng-l©m-h¶i s¶n cho c«ng nghiÖp s¶n xuÊt
hµng tiªu dïng. C«ng nghiÖp hµng tiªu dïng bao gåm mét tæ hîp ®a
ngµnh nh»m s¶n xuÊt ra hµng ho¸ vµ dÞch vô mu«n mµu mu«n vÎ, mÆc, ë,
®i l¹i, häc tËp, vui ch¬i, gi¶i trÝ... C¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c«ng
nghiÖp nhÑ vµ nhiªu ngµnh dÞch vô ®Òu ph¸t triÓn trªn c¬ së sö dông
nguyªn liÖu n«ng-l©m-h¶i s¶n.
- T¹o ra nguån hµng xuÊt khÈu víi khèi lîng ngµy cµng lín, chñng lo¹i
mÆt hµng ngµy cµng ®a d¹ng, chÊt lîng ngµy cµng cao, cã kh¶ n¨g c¹nh
tranh trªn thÞ trêng.
- T¹o ra tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng theo ngµnh
vµ ph©n c«ng lao ®éng theo l·nh thæ.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- T¹o ra nhiÒu chç lµm viÖc míi thu hót lùc lîng lao ®éng d thõa cña x·
héi , gãp phÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi vµ chÝnh trÞ cÊp b¸ch
hiÖn nay vµ trong nhiÒu thËp niªn míi.
- Ph¸t triÓn mét nÒn n«ng-l©m-ng nghiÖp, sinh th¸i thÓ hiÖn xu híng
hiÖn ®¹i, gãp phÇn ®¾c lùc vµo viÖc gi¶i quyÕt mét c¸ch c¨n b¶n vµ triÖt ®Ó
nh÷ng vÊn ®Ò m«i trêng cÊp b¸ch nhÊt cña níc ta.
II -/ thùc tr¹ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i
ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt Nam
C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña n«ng nghiÖp ®· vµ ®ang ®îc t¨ng cêng. HÖ
thèng thuû n«ng ®ang tõng bíc ®îc hoµn chØnh ë c¸c vïng ®ång b»ng vµ
mét bé phËn ë trung du miÒn nói , ®· b¶o ®¶m cho tíi tiªu chñ ®éng trªn
50% diÖn tÝch gieo trång. Bíc ®Çu thùc hiÖn ®iÖn khÝ ho¸ n«ng nghiÖp(h¬n
12% s¶n lîng ®IÖn trong c¶ níc dµnh cho s¶n x¸t n«ng nghiÖp). Ho¸ häc
ho¸ trong n«ng nghiÖp còng ®îc chó träng ph¸t triÓn , sè lîng ph©n ho¸ häc
vµ thuèc trõ s©u phôc vô n«ng nghiÖp ®· kh«ng ngõng t¨ng lªn do t¨ng cêng s¶n xuÊt trong níc vµ nhËp khÈu. Møc ®é c¬ giíi ho¸ n«ng nghiÖp ngµy
cµng t¨ng. HÖ thèng gièng c©y trång vµ vËt nu«i míi cho n¨ng xuÊt cao ®·
®îc ¸p dông ë nhiÒu vïng. Nguån lao ®éng trong n«ng nghiÖp dåi
dµo( chiÕm trªn 70% lao ®éng x· héi), tuy nhiªn cÇn nghiªn cøu sö dông
hîp lÝ nguån lao ®éng nµy. Yªu cÇu tiªu dïng n«ng phÈm cña thÞ trêng
trong vµ ngoµi níc ®ang ngµy cµng t¨ng ®· t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi
vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, n©ng cao khèi lîng vµ chÊt lîng n«ng s¶n , thóc ®Èy sù ph¸t triÓn chuyªn m«n ho¸ vµ ®a
d¹ng ho¸, ®a n«ng nghiÖp ®i lªn con ®êng hiÖn ®¹i trong c¬ chÕ thÞ trêng.
1. NÒn n«ng nghiÖp ViÖt Nam mang tÝnh chÊt nhiÖt ®íi giã mïa ®uîc
thÓ hiÖn trong hÖ thèng s¶n xuÊt n«ng phÈm.
HÇu hÕt c¸c s¶n phÈm do n«ng nghiÖp níc ta s¶n xuÊt ra ®Òu mang cã
nguån gèc nhiÖt ®íi: c©y l¬ng thùc (lóa, ngo, khoai, s¾n); c©y c«ng
nghiÖp(cao su, chÌ, cµfª, thuèc l¸ , dõa, l¹c, võng) ; c©y thùc phÈm(rau
muèng, cµ , míp,bÇu bÝ); c¸c vËt nu«i(tr©u, bß, gµ , vÞt).
2. Tõ mét nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu ®ang x©y dùng mét nÒn n«ng
nghiÖp hµng ho¸, ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh, kÜ thuËt ngµy cµng hiÖn
®¹i, tæng s¶n phÈm ngµy cµng lín, phong phó vµ ®a d¹ng.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m , s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña níc ta dùa vµo
nguån lao ®éng thñ c«ng lµ chñ yÕu , tËp qu¸n canh t¸c cæ truyÒn, n¨ng suÊt
lao ®éng thÊp, n¨ng suÊt mïa mµng kh«ng cao(n¨ng suÊt chØ ®¹t tõ 12-13 t¹
/ha), tæng s¶n phÈm kh«ng lín.
Sau khi ®Êt níc thèng nhÊt th× nÒn n«ng nghiÖp ®· vµ ®ang ®îc c¶I biÕn
râ rÖt . C¸c h×nh thøc qu¶n lÝ s¶n xuÊt vµ kinh doanh n«ng nghiÖp míi ®· ra
®êi ®ang ®îc ¸p dông réng r·i. Nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc kÜ thuËt ®· ®îc øng dông phæ biÕn trong n«ng nghiÖp , tõng bíc ®a nÒn n«ng nghiÖp
thùc hiÖn hiÖn ®¹i ho¸ , c¬ khÝ ho¸ , c¬ giíi ho¸, thuû lîi ho¸. N¨ng suÊt lao
®éng vµ hiÖu suÊt c©y trång ®îc t¨ng lªn râ rÖt, s¶n lîng l¬ng thùc quy thãc
n¨m 1996 ®¹t trªn 29,14 triÖu tÊn (1980:14,4 triÖu tÊn); n¨ng suÊt lóa trung
b×nh n¨m 1996 ®¹t 37,8 t¹/ha(1980: 20,8 t¹ /ha); b×nh qu©n l¬ng thùc quy
thãc n¨m 1996 ®¹t 388kg/ngêi( n¨m 1985: 304 kg/ngêi). Tõ chç thiÕu ¨n
triÒn miªn , n¨m 1988 cßn ph¶i nhËp h¬n 45 v¹n tÊn g¹o th× nay chóng ta ®·
v¬n lªn ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña thÞ trêng trong níc , cã dù tr÷ vµ xuÊt
khÈu , gãp phÇn quan träng vµo æn ®Þnh ®êi sèng cña nh©n d©n vµ c¶i thiÖn
c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu .
3. C¬ cÊu ngµnh trong n«ng nghiÖp ®· ®îc thay ®æi theo híng ph¸t
triÓn toµn diÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt , xo¸ bá ®éc canh vÒ lóa, ch¨n
nu«i ®ang tiÕn tíi c©n ®èi víi trång trät.
Thùc hiÖn ph¬ng ch©m ph¸t triÓn n«ng nghiÖp toµn diÖn vµ ®Èy m¹nh
c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp n«ng th«n lµm cho ch¨n nu«i ®·
v¬n lªn trë thµnh nghµnh s¶n xuÊt chÝnh trong n«ng nghiÖp.
Ngµnh
1955
1976
1985
1990
1994
Tr.trät
84.7
80.6
76.6
75.3
74.2
Ch.nu«i 15.3
19.4
23.4
24.7
25.8
DiÖn tÝch c©y c«ng nghiÖp, bao gåm c¶ c©y ¨n qu¶ ®· t¨ng lªn trong c¬
cÊu diÖn tÝch c¸c lo¹i c©y trång:
N¨m
1955
1976
1985
1990
1994
%
4.8
8.0
11.6
16.0
16.9
4. NÒn n«ng nghiÖp níc ta ®· vµ ®ang t¹o ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm
kh«ng nh÷ng tho¶ m·n yªu cÇu tiªu dïng trong níc mµ cßn ®¸p øng
nhu cÇu xuÊt khÈu.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh hiÖn nay lµ: Cao su , cµ fª, chÌ , g¹o, l¹c
nh©n...
N¨m 1996 ®· xuÊt khÈu 3 triÖu tÊn g¹o ®øng thø 2 thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu
g¹o sau Th¸i Lan(5 triÖu tÊn). C¸c tØnh ®ång b»ng s«ng Cöu Long chiÕm
90% lîng g¹o xuÊt khÈu cña c¶ níc.
N¨m 1996 s¶n lîng cao su ®¹t 146.000 tÊn nhng xuÊt khÈu tíi 121.000
tÊn.
Cµ fª còng lµ mét mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng. N¨m 1996 ®øng thø 5
thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu cµ fª víi 230.000 tÊn , tuy nhiªn gi¸ trÞ xuÊt khÈu cha
t¬ng xøng víi lîng xuÊt khÈu.
III-/ Nh÷ng néi dung chÝnh cña ®êng lèi c«ng
nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹I hoa n«ng nghiÖp n«ng
th«n vµ môc tiªu cña ®¶ng :
1-/ Néi dung :
- H×nh thµnh m¹ng líi dÞch vô, th«ng tin t vÊn hç trî ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp n«ng th«n tõ tØnh ®Õn huyÖn, x· víi c¸c ho¹t ®éng: tuyªn truyÒn chñ
tr¬ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n.
+ Cung cÊp th«ng tin thÞ trêng, gi¸ c¶ cho c¬ së n«ng nghiÖp n«ng
th«n.
+ Híng dÉn lùa chän trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ phôc vô vÊn ®Ò c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
+ Tæ chøc ®µo t¹o, båi dìng ®éi ngò lao ®éng.
- T¨ng cêng ®Çu t cña n«ng nghiÖp cho c¸c ch¬ng tr×nh nghiªn cøu
øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ míi vµo ph¸t triÓn
n«ng nghiÖp n«ng th«n theo híng hiÖn ®¹i ho¸.
- TiÕp tôc ®Èy m¹nh ®Çu t ph¸t triÓn m¹ng líi giao th«ng vËn t¶i, th«ng
tin liªn l¹c, gi¸o dôc y tÕ phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i.
- X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t
ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n:
+ ChÝnh s¸ch vÒ vèn.
+ ChÝnh s¸ch vÒ thÞ trêng.
+ ChÝnh s¸ch øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ chuyÓn giao c«ng
nghÖ.
+ ChÝnh s¸ch tæ chøc s¶n xuÊt.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng vµ c¸c lµng nghÒ cã liªn quan
trong vïng.
- C¸c gi¶i ph¸p vÒ vèn, thñ tôc hµnh chÝnh. thÞ trêng.
- N©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ: híng dÉn t vÊn chuyÓn giao c«ng nghÖ
míi, nghiªn cøu c«ng nghÖ phï hîp.
- X©y dùng c¸c côm c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp tËp trung.
- Quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu khai th¸c.
- H×nh thµnh vµ më réng thÞ trêng cña c«ng nghiÖp n«ng th«n: ®Çu vµo
vµ ®Çu ra.
- Thóc ®Èy sù h×nh thµnh vµ cñng cè c¸c quan hÖ liªn kÕt víi n«ng
nghiÖp n«ng th«n.
- Trî gióp doanh nghiÖp c«ng nghiÖp n«ng th«n t¹o lËp n¨ng lùc néi sinh.
- Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®« thÞ hç trî c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n.
2-/ Môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹I ho¸ N«ng nghiÖp
n«ng th«n ViÖt Nam :
- Môc tiªu tríc m¾t: t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho d©n c
n«ng th«n, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ gi¶m c¸c tÖ n¹n x· héi ë n«ng
th«n hiÖn nay.
- Môc tiªu l©u dµi: t¹o chuyÓn dÞch c¬ cÊu mét c¸ch tÝch cùc, x©y dùng
mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, tiÕn bé, tõng bíc hiÖn ®¹i ho¸, thùc hiÖn môc
tiªu d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh ®i lªn CNXH.
- C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n: n«ng nghiÖp 40% (trång trät 20%, ch¨n
nu«i 20%) c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp 30%, dÞch vô 30%. Thu
nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi khu vùc n«ng th«n 500 - 600 USD/n¨m (2010) vµ
1400 USD/n¨m (2020).
- T¨ng cêng ®Çu t ph¸t triÓn c¬ khÝ phôc vô c¸c ngµnh s¶n xuÊt, chÕ
biÕn n«ng l©m s¶n, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n. Tû lÖ c¬
giíi ho¸ chung toµn ngµnh ®¹t 40 - 50D% (d2005), 60% (2010), 80%
(2020).
- §æi míi c¬ b¶n c«ng nghÖ l¹c hËu, n©ng cao c¸c lÜnh vùc träng ®iÓm
ngang tÇm khu vùc vµ thÕ giíi. Tû lÖ ®æi míi c«ng nghÖ hµng n¨m 10 12%.
- Tèc ®é t¨ng trëng cña c«ng nghiÖp n«ng th«n ®¹t 9 - 10%/n¨m
- Lao ®éng dù kiÕn trong c«ng nghiÖp n«ng th«n ®¹t 5 triÖu (2010), 78 triÖu ngêi (2020).
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- T¹o 180.000 - 200.000 viÖc lµm tõ tiÓu thñ c«ng nghiÖp (2020)
- T¨ng thu nhËp ngµnh tiÓu thñ c«ng nghiÖp tõ 20% lªn 70% GDP n«ng
th«n.
- Më réng thªm 1000 lµng nghÒ míi.
- Kim ng¹ch xuÊt khÈu tõ tiÓu thñ c«ng nghiÖp ®¹t (2010) 1 tû, 2 tû
(2020).
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
KÕt luËn
Víi t×nh h×nh kinh tÕ cña níc ta hiÖn nay n«ng nghiÖp n«ng th«n ®ãng
vai trß “ch×a kho¸” cho c«ng cuéc ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng th«n, nã t¸c
®éng trùc tiÕp vµ m¹nh mÏ ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, lµm
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o viÖc lµm t¨ng thu nhËp më réng c¸c ngµnh
nghÒ phi n«ng nghiÖp. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng
th«n ViÖt Nam kh«ng thÓ diÔn ra mét c¸ch su«n sÎ tèt ®Ñp mµ nã gÆp ph¶i
v« sè vÊn ®Ò víng m¾c cÇn th¸o gì. N«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt Nam vÉn
cßn trong t×nh l¹c hËu non kÐm víi nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc cïng víi
viÖc lé râ nh÷ng khã kh¨n cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n
hay cha cã sù phèi hîp ®ång bé c¸c bé phËn c¬ së h¹ tÇng, dÞch vô hç trî
cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n. Trªn c¬ së nhËn thøc râ vai trß quan
träng cña c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n, n¾m b¾t
häc hái kinh nghiÖm c¸c níc khu vùc vµ nhËn biÕt nh÷ng khã kh¨n th¸ch
thøc béc lé trong qu¸ tr×nh, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· v¹ch ra nh÷ng môc tiªu
®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n híng tíi 2010.
9
.DOC 
9 
56 
149 
