Tài liệu PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TÍN DỤNG NGẮN HẠN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN TỈNH VĨNH LONG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ LINH ĐA PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TÍN DỤNG NGẮN HẠN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN TỈNH VĨNH LONG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Mã số ngành: 52340201 Tháng 11 Năm 2014 i TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ LINH ĐA MSSV C1200114 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TÍN DỤNG NGẮN HẠN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN TỈNH VĨNH LONG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Mã số ngành: 52340201 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN TRẦN ÁI KẾT Tháng 11 Năm 2014 ii LỜI CẢM TẠ Trong suốt thời gian học ở trường Đại học Cần Thơ, em đã được quý thầy cô của trường nói chung và quý thầy cô của khoa Kinh tế & Quản trị kinh doanh nói riêng truyền đạt những kiến thức chuyên môn và kiến thức xã hội vô cùng quý giá. Những kiến thức hữu ích đó sẽ trở thành hành trang giúp em vượt qua những khó khăn, thử thách trong công việc cũng như trong cuộc sống sau này. Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn thầy Trần Ái Kết đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn, giải đáp những khó khăn vướng mắc giúp em hoàn thành đề tài luận văn này một cách tốt nhất. Đồng thời, em xin chân thành cảm ơn Ngân hàng Nông nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, đặc biệt là ban lãnh đạo Ngân hàng và các cô chú, anh chị đang công tác tại ngân hàng đã tạo điều kiện thuận lợi và tận tình giúp đỡ em trong suốt thời gian thực tập tại Ngân hàng. Tuy nhiên, do hạn chế về kiến thức nên chắc chắn luận văn này không tránh khỏi những sai sót. Cuối cùng, em xin gửi lời chúc đến tất cả quý thầy cô của Trường Đại học Cần Thơ, các cô chú, anh chị đang làm việc tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long lời chúc tràn đầy sức khỏe và thành công. Trân trọng kính chào! Cần Thơ, ngày……tháng……năm 2014 Người thực hiện Nguyễn Thị Linh Đa iii TRANG CAM KẾT Tôi xin cam kết đề tài được hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chưa được dùng cho bất cứ luận văn cùng cấp nào khác. Cần Thơ, ngày ….. tháng ….. năm 2014 Người thực hiện Nguyễn Thị Linh Đa iv NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... Cần Thơ, ngày……tháng……năm 2014 Thủ trưởng đơn vị v MỤC LỤC CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU ......................................................................................... 1 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .............................................................................. 1 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................................... 2 1.2.1 Mục tiêu chung .................................................................................................... 2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể .................................................................................................... 2 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ..................................................................................... 2 1.3.1 Không gian nghiên cứu ........................................................................................ 2 1.3.2 Thời gian nghiên cứu ........................................................................................... 2 1.3.3 Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................... 2 1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU ....................................................................................... 3 1.5 CẤU TRÚC LUẬN VĂN ...................................................................................... 5 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................ 6 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN .................................................................................................. 6 2.1.1 Khái quát về tín dụng ........................................................................................... 6 2.1.2 Những vấn đề cơ bản liên quan đến hoạt động tín dụng của ngân hàng ............. 8 2.1.3 Một số chỉ tiêu đánh giá kết quả tín dụng ngắn hạn ............................................ 11 2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................................... 15 2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu .............................................................................. 15 2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu ............................................................................. 15 CHƯƠNG 3 KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN - CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN, TỈNH VĨNH LONG........................................................................................................................... 17 3.1 GIỚI THIỆU VỀ CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN, TỈNH VĨNH LONG ...... 17 3.2.1 Quá trình hình thành và phát triển của ngân hàng ............................................... 17 3.2.2 Cơ cấu tổ chức và chức năng của từng bộ phận .................................................. 18 3.2.3 Các nghiệp vụ kinh doanh chủ yếu của ngân hàng ............................................. 20 3.2 KHÁI QUÁT KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN, TỈNH VĨNH LONG GIAI ĐOẠN 2011-6T/2014 ................... 20 3.2.1 Doanh Thu ........................................................................................................... 22 vi 3.2.2 Chi Phí ................................................................................................................. 23 3.2.3 Lợi nhuận ............................................................................................................. 23 CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TÍN DỤNG NGẮN HẠN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN - CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN, TỈNH VĨNH LONG ............................................... 25 4.1 KHÁI QUÁT NGUỒN VỐN KINH DOANH VÀ TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG VỐN CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN, TỈNH VĨNH LONG GIAI ĐOẠN 20116T/2014 ......................................................................................................................... 25 4.1.1 Khái quát nguồn vốn kinh doanh của ngân hàng giai đoạn 2011-6T/2014 ......... 25 4.1.2 Khái quát tình hình huy động vốn của ngân hàng giai đoạn 2011-6T/2014 ....... 28 4.2 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TÍN DỤNG NGẮN HẠN TẠI CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN, TỈNH VĨNH LONG.................................................................. 31 4.2.1 Phân tích chung thực trạng tín dụng của ngân hàng giai đoạn 2011-6T/2014 .... 31 4.2.2 Phân tích thực trạng tín dụng ngắn hạn theo ngành kinh tế của ngân hàng giai đoạn 2011-6T/2014 ....................................................................................................... 35 4.2.3 Phân tích thực trạng tín dụng ngắn hạn theo chủ thể vay của ngân hàng giai đoạn 2011-6T/2014 ....................................................................................................... 48 4.2.4 Đánh giá kết quả tín dụng ngắn hạn Chi nhánh giai đoạn 2011-6T/2014 thông qua một số chỉ tiêu tài chính ............................................................................... 60 CHƯƠNG 5 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG NGẮN HẠN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN - CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN, TỈNH VĨNH LONG ............................................................................................................... 64 5.1 CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ............................................................................. 64 5.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÍN DỤNG NGẮN HẠN TẠI CHI NHÁNH HUYỆN BÌNH TÂN, VĨNH LONG ................................... 65 5.2.1 Đối với công tác huy động vốn............................................................................ 65 5.2.2 Đối với công tác cho vay ..................................................................................... 66 5.1 CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ............................................................................. 64 vii CHƯƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................. 68 6.1 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 68 6.2 KIẾN NGHỊ ............................................................................................................ 69 6.2.1 Đối với NHNo & PTNT tỉnh Vĩnh Long............................................................. 69 6.2.2 Đối với chính quyền địa phương ......................................................................... 69 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 70 viii DANH SÁCH BẢNG Bảng 3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của Chi nhánh giai đoạn 2011-6T/2014 ...... 21 Bảng 4.1 Nguồn vốn kinh doanh của Chi nhánh giai đoạn 2011-6T/2014 .................. 27 Bảng 4.2 Kết quả huy động vốn của Chi nhánh giai đoạn 2011-6T/2014 ................... 30 Bảng 4.3 Kết quả tín dụng của Chi nhánh giai đoạn 2011-6T/2014 ............................ 32 Bảng 4.4 Doanh số cho vay ngắn hạn theo ngành kinh tế giai đoạn 2011-6T/2014 .... 36 Bảng 4.5 Doanh số thu nợ ngắn hạn theo ngành kinh tế giai đoạn 2011-6T/2014 ...... 40 Bảng 4.6 Dư nợ ngắn hạn theo ngành kinh tế giai đoạn 2011-6T/2014....................... 43 Bảng 4.7 Nợ xấu ngắn hạn theo ngành kinh tế giai đoạn 2011-6T/2014 ..................... 47 Bảng 4.8 Doanh số cho vay ngắn hạn theo chủ thể vay giai đoạn 2011-6T/2014 ....... 50 Bảng 4.9 Doanh số thu nợ ngắn hạn theo chủ thể vay giai đoạn 2011-6T/2014.......... 54 Bảng 4.10 Dư nợ ngắn hạn theo chủ thể vay giai đoạn 2011-6T/2014 ........................ 57 Bảng 4.11 Nợ xấu ngắn hạn theo chủ thể vay giai đoạn 2011-6T/2014 ...................... 59 Bảng 4.12 Các chỉ tiêu đánh giá tín dụng ngắn hạn tại NHNo & PTNT Chi nhánh huyện Bình Tân giai đoạn 2011-6T/2014 .................................................................... 62 ix DANH SÁCH HÌNH Hình 3.1 Cơ cấu tổ chức NHNo & PTNT Chi nhánh huyện Bình Tân ....................... 18 x DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DSCV: Doanh số cho vay DSTN: Doanh số thu nợ KHKT: Khoa học kỹ thuật NHNN: Ngân hàng Nhà nước NHTM: Ngân hàng thương mại PGD: Phòng giao dịch TM-DV: Thương mại-dịch vụ TSCĐ: Tài sản cố định TCTD: Tổ chức tín dụng TCKT: Tổ chức kinh tế XDCB: Xây dựng cơ bản xi CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Ngày nay, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, hệ thống ngân hàng Việt Nam đang lớn mạnh không ngừng về quy mô lẫn chất lượng dịch vụ. Ngân hàng hỗ trợ vốn tiêu dùng tạm thời cho dân cải thiện đời sống, góp phần cung cấp vốn cho các doanh nghiệp, từ đó tăng quy mô sản xuất kinh doanh. Hoạt động kinh doanh của ngân hàng gắn liền với hoạt động tín dụng, bởi lẽ đó là hoạt động đem lại lợi nhuận cao nhất cho ngân hàng nhưng độ phức tạp và rủi ro cao nên chủ trương các ngân hàng chú trọng đến hiệu quả của việc sử dụng vốn của khách hàng hơn là mở rộng quy mô cho vay, điều này nhằm giảm thiểu rủi ro cho cả ngân hàng lẫn khách hàng đi vay. Trong đó, tín dụng ngắn hạn có vai trò đặc biệt, có vòng quay vốn nhanh, lại ít rủi ro hơn so với tín dụng trung và dài hạn và luôn chiếm tỷ trọng cao trong hoạt động tín dụng của ngân hàng. Việc nâng cao chất lượng tín dụng là yêu cầu cần thiết nhất đối với NHTM, tạo điều kiện cho NHTM làm tốt chức năng trung gian tín dụng trong nền kinh tế. Từ đó góp phần phân vốn các nguồn vốn cho đầu tư một cách hợp lí, điều hòa nguồn vốn trong xã hội, giảm lãng phí ở những nơi thừa vốn trong xã hội, giảm khó khăn ở những nơi thiếu vốn, tạo quan hệ tốt giữa cung và cầu vốn, đẩy nhanh tốc độ luân chuyển hàng hóa và tiền tệ. Huyện Bình Tân tuy là huyện mới thành lập nhưng huyện là nơi có hệ thống sông ngòi chằn chịt, đất đai trù phú với nền kinh tế nông nghiệp là chủ yếu đồng thời luôn có nhiều lợi thế cho các doanh nghiệp phát triển, vì nhu cầu vốn là rất cần thiết. Cũng như các NHTM khác, NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân nguồn lợi nhuận chủ yếu là huy động vốn để cho vay nên tín dụng là một hoạt động kinh doanh quan trọng và trong đó nhu cầu tín dụng ngắn hạn là hoạt động chính, diễn ra thường xuyên nhất và đem lại nguồn thu lớn cho ngân hàng. Vấn đề ở đây là làm sao để lĩnh vực này được ngân hàng tận dụng triệt để, nhất là thu hút được nhiều khách hàng đến giao dịch. Hiểu được sự cần thiết của những vấn đề trên nên tôi đã chọn đề tài “Phân tích thực trạng tín dụng ngắn hạn tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long” làm luận văn tốt nghiệp của mình. 1 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Mục tiêu chung của đề tài là đánh giá thực trạng tín dụng ngắn hạn ở NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long qua 3 năm (2011, 2012, 2013) và 6 tháng đầu năm 2014, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng ngắn hạn của ngân hàng trong thời gian tới. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể (1) Đánh giá khái quát kết quả hoạt động của NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014. (2) Đánh giá thực trạng tín dụng ngắn hạn của NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014 thông qua các chỉ tiêu doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dư nợ và nợ xấu. (3) Đánh giá hiệu quả tín dụng ngắn hạn của NHNo & PTNT Việt Nam Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long thông qua các tỷ số tài chính. (4) Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng ngắn hạn tại NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long trong những năm tới. 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1 Không gian nghiên cứu Đề tài được thực hiện tại NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long. Địa chỉ: Tổ 1 - ấp Tân Thuận - xã Tân Quới huyện Bình Tân - tỉnh Vĩnh Long. 1.3.2 Thời gian nghiên cứu Đề tài được thực hiện từ ngày 11/8/2014 đến ngày 11/11/2014. Số liệu trong đề tài là số liệu thu thập trong ba năm 2011, 2012, 2013 và 6 tháng đầu năm 2014. 1.3.3 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tín dụng ngắn hạn qua 3 năm 2011, 2012, 2013 và 6 tháng đầu năm 2014 tại NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long. 2 1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU (1) Đoàn Minh Duy (2013). “Phân tích tình hình tín dụng ngắn hạn tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Cần Thơ”. Luận văn tốt nghiệp đại học. Đại Học Cần Thơ. Mục tiêu của nghiên cứu: Mục tiêu chính của đề tài là phân tích hoạt động tín dụng ngắn hạn tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ qua 3 năm 2010, 2011, 2012 và 6 tháng đầu năm 2013, từ đó đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng của ngân hàng trong thời gian tới. Phương pháp của nghiên cứu: Trong đề tài của tác giả số liệu là số liệu thứ cấp, thu thập từ ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Cần Thơ giai đoạn 2010 đến 6 tháng đầu năm 2013, các thông tin thu thập từ sách, báo, tạp chí và internet. Đồng thời tác giả Sử dụng phương pháp thống kê mô tả, phương pháp so sánh số tương đối và tuyệt đối để phân tích thực trạng tín dụng ngắn hạn của Chi nhánh. Và thông qua các tỷ số tài chính để đánh giá hoạt động tín dụng ngắn hạn tại Vietcombank Cần Thơ, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng ngắn hạn của ngân hàng trong thời gian tới. Kết quả của nghiên cứu: Kết quả phân tích cho thấy tín dụng ngắn hạn cũng là hoạt động kinh doanh đem lại nguồn thu lớn cho ngân hàng, đặc biệt đối với Vietcombank Cần Thơ, tín dụng ngắn hạn luôn chiếm trên 80% dư nợ của Chi nhánh. Thông qua việc phân tích các chỉ tiêu về tín dụng ngắn hạn gồm doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dư nợ và nợ xấu cho thấy hoạt động tín dụng ngắn hạn của VCB. Cần Thơ đạt kết quả khả quan, biểu hiện ở dư nợ cho vay năm sau cao hơn năm trước, nợ xấu giảm dần, mặc dù 6 tháng đầu năm 2013, doanh số cho vay và thu nợ ngắn hạn có phần giảm nhẹ so với cùng kì năm 2012. Hạn chế của nghiên cứu: Hạn chế của đề tài này là tác giả quá tập trung vào phân tích thực trạng tín dụng ngắn hạn mà tác giả chỉ đưa ra được giải pháp mang tính chung chung, chưa sát với thực trạng phân tích. (2) Vũ Thị Minh Trang (2013). “Phân tích hoạt động tín dụng ngắn hạn tại ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội Chi nhánh Cần Thơ ”. Luận văn tốt nghiệp đại học. Đại Học Cần Thơ. Mục tiêu của nghiên cứu: Mục tiêu chung của đề tài là phân tích hoạt động tín dụng ngắn hạn tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội Chi nhánh Cần Thơ giai đoạn 2010-6T/2013. Qua đó thấy rõ thực trạng tín dụng ngắn 3 hạn và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hoạt động tín dụng ngắn hạn của Ngân hàng trong thời gian tới. Phương pháp của nghiên cứu: Số liệu của đề tài là số liệu thứ cấp giai đoạn từ năm 2010 đến 6T đầu năm 2013 được thu thập từ bảng cân đối kế toán, bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh do Ngân hàng TMCP Sài Gòn Hà Nội Chi nhánh Cần Thơ cung cấp. Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để phân tích thực trạng tín dụng ngắn hạn của ngân hàng. Đồng thời, sử dụng phương pháp so sánh số tương đối và số tuyệt đối để phản ánh tình hình biến động về mức độ của các chỉ tiêu giữa các năm. Cuối cùng là sử dụng phương pháp thống kê suy luận để tìm ra những hạn chế và nguyên nhân trong hoạt động tín dụng ngắn hạn của Ngân hàng, qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hoạt động tín dụng ngắn hạn của Ngân hàng trong thời gian tới. Kết quả của nghiên cứu: Qua quá trình phân tích trên cho thấy, SHB Chi nhánh Cần Thơ đã đạt được những kết quả tương đối khả quan, về tình hình hoạt động tín dụng ngắn hạn, trong giai đoạn từ năm 2010 đến 6T/2013, quy mô tín dụng ngắn hạn của ngân hàng ngày càng được mở rộng thể hiện qua doanh số cho vay và dư nợ ngắn hạn ngày càng tăng qua các năm, đặc biệt tăng mạnh trong năm 2012, cụ thể như DSCV ngắn hạn tăng 68,54% so với năm 2011 và tốc độ tăng trưởng dư nợ ngắn hạn giai đoạn 2012/2011 tăng đến 84,24%. Tác giả đã tìm ra các nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng ngắn hạn từ việc đánh giá bằng các tỷ số tài chính và đưa ra một số biện pháp khắc phục những khó khăn cho ngân hàng, góp phần nhằm nâng cao chất lượng hoạt động cũng như hạn chế rủi ro, duy trì lợi nhuận cho ngân hàng. Hạn chế của nghiên cứu: Tác giả chỉ tập trung vào phân tích thực trạng tín dụng ngắn hạn tại ngân hàng, mà chưa tìm ra được điểm mạnh và điểm yếu của ngân hàng trên cơ sở khắc phục những khó khăn cho ngân hàng. (3) Nguyễn Duy Tiến (2012).“Phân tích hoạt động tín dụng ngắn hạn tại NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện U Minh Thượng”. Luận văn tốt nghiệp đại học. Đại Học Cần Thơ. Mục tiêu của nghiên cứu: Mục tiêu chung là phân tích, đánh giá hoạt động tín dụng ngắn hạn tại NHNo&PTNT huyện U Minh Thượng tỉnh Kiên Giang, xác định rủi ro tín dụng và đưa ra những giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động tín dụng ngắn hạn của ngân hàng. Phương pháp của nghiên cứu: Thu thập số liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính của Phòng Giao dịch Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển Nông thôn huyện U Minh Thượng tỉnh Kiên Giang qua 3 năm 2010, 2011 và 2012. Tiếp theo, sử dụng phương pháp so sánh số tuyệt đối và tương đối để phân tích tình 4 hình nguồn vốn, huy động vốn, tình hình hoạt động tín dụng ngắn hạn của Ngân hàng giai đoạn 2010 - 2012. Và sử dụng các chỉ số tài chính, so sánh sự biến động của các chỉ số để từ đó đánh giá hoạt động tín dụng ngắn hạn tại Chi nhánh. Từ phân tích và đánh giá trên, sử dụng phương pháp luận để đề ra một số biện pháp nhằm nâng cao và mở rộng hoạt động tín dụng ngắn hạn tại ngân hàng. Kết quả của nghiên cứu: Tín dụng ngắn hạn là hoạt động chiếm tỷ trọng lớn nhất trong hoạt động tín dụng và cũng là nguồn thu chủ yếu của Chi nhánh. Trong thời gian qua dù ngân hàng phải chịu áp lực cạnh tranh gay gắt trên địa bàn hoạt động của mình nhưng nhờ thực hiện tốt chính sách tín dụng ngân hàng, phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn mà quy mô tín dụng của ngân hàng ngày càng được mở rộng, dư nợ tín dụng cũng có sự tăng trưởng tương đối qua các năm. Hạn chế của nghiên cứu: Hạn chế của đề tài này là phân tích không sâu do bài viết đi phân tích quá nhiều vào tín dụng chung nên phần phân tích tín dụng ngắn hạn chưa sâu. Qua quá trình lược khảo tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu đã giúp tôi có được những cơ sở kiến thức trước khi tiến hành thực hiện và hoàn thiện đề tài của mình. 1.5 CẤU TRÚC LUẬN VĂN Luận văn được cấu trúc thành 6 chương, cụ thể như sau: Chương 1: Giới thiệu Chương 2: Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu Chương 3: Khái quát về NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long Chương 4: Phân tích thực trạng tín dụng ngắn hạn tại NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long Chương 5: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng ngắn hạn tại NHNo & PTNT Việt Nam - Chi nhánh huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long Chương 6: Kết luận và kiến nghị 5 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1.1 Khái quát về tín dụng 2.1.1.1 Khái niệm về tín dụng Tín dụng là quan hệ chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị (dưới hình thức tiền tệ hoặc hiện vật) từ chủ thể sở hữu sang chủ thể sử dụng, trên cơ sở phải có sự hoàn trả một lượng giá trị lớn hơn ban đầu (Lê Thị Tuyết Hoa và cộng sự, 2011). 2.1.1.2 Vai trò của tín dụng Trong điều kiện nền kinh tế nước ta hiện nay, tín dụng có các vai trò sau (Trần Ái Kết và cộng sự, 2008): Thứ nhất: Đáp ứng nhu cầu vốn để duy trì quá trình sản xuất được liên tục, đồng thời góp phần đầu tư phát triển kinh tế. Tín dụng còn là cầu nối giữa tiết kiệm và đầu tư. Nó là động lực kích thích tiết kiệm, đồng thời là phương tiện đáp ứng nhu cầu về vốn cho đầu tư phát triển. Thứ hai: Thúc đẩy quá trình tập trung vốn và tập trung sản xuất. Hoạt động của ngân hàng là tập trung vốn tiền tệ tạm thời chưa sử dụng, trên cơ sở đó cho vay các đơn vị kinh tế. Thứ ba: Tín dụng là công cụ tài trợ cho các ngành kinh tế kém phát triển và ngành kinh tế mũi nhọn. Trong thời gian tập trung phát triển nông nghiệp và ưu tiên cho xuất khẩu Nhà nước tập trung tín dụng để tài trợ phát triển các ngành đó, tạo điều kiện phát triển các ngành khác. Thứ tư: Góp phần tác động đến việc tăng cường chế độ hạch toán kinh tế của các doanh nghiệp. Đặc trưng cơ bản của vốn tín dụng là sự vận động trên cơ sở hoàn trả và có lợi tức, nhờ vậy mà hoạt động của tín dụng đã kích thích sử dụng vốn có hiệu quả. Thứ năm: Tạo điều kiện để phát triển các quan hệ kinh tế với nước ngoài. Trong điều kiện kinh tế “mở”, tín dụng đã trở thành một trong những phương tiện nối liền các nền kinh tế các nước với nhau. 2.1.1.3 Bản chất của tín dụng Tín dụng là mối quan hệ kinh tế giữa người đi vay và người cho vay, giữa họ có mối quan hệ với nhau thông qua quá trình vận động giá trị vốn. Tín 6 dụng được biểu hiện dưới hình thức tiền tệ hay hàng hóa. Quá trình vận động đó được biểu hiện qua các giai đoạn sau (Trần Ái Kết và cộng sự, 2008): Thứ nhất là phân phối tín dụng dưới hình thức cho vay. Ở giai đoạn này, vốn tiền tệ hay giá trị vật tư hàng hóa được chuyển từ người cho vay sang người đi vay. Thứ hai là sử dụng vốn tín dụng trong quá trình sản xuất. Sau khi nhận được vốn tín dụng, người đi vay được sử dụng giá trị đó để thỏa mãn nhu cầu về vốn nhất định. Tuy nhiên, người đi vay không có quyền sở hữu giá trị đó mà chỉ sử dụng tạm thời trong một thời gian nhất định. Thứ ba là sự hoàn trả tín dụng. Đây là giai đoạn kết thúc một vòng tuần hoàn của tín dụng. Sau khi vốn tín dụng đã hoàn thành một chu kỳ sản xuất để trở về hình thái tiền tệ thì người đi vay trả lại cho người cho vay. 2.1.1.4 Phân loại tín dụng Trong nền kinh tế thị trường tín dụng hoạt động rất đa dạng và phong phú. Tuỳ theo tiêu thức phân loại mà tín dụng được phân thành nhiều loại khác nhau (Trần Ái Kết và cộng sự, 2008). a. Căn cứ vào thời hạn tín dụng Tín dụng ngắn hạn là loại tín dụng có thời hạn đến một năm và thường được sử dụng để cho vay bổ sung thiếu hụt tạm thời vốn lưu động và phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của cá nhân. Tín dụng trung hạn là tín dụng có thời hạn từ 1 - 5 năm, được cung cấp để mua sắm TSCĐ, cải tiến và đổi mới kỹ thuật, mở rộng và xây dựng các công trình nhỏ có thời gian thu hồi vốn nhanh. Tín dụng dài hạn là loại có thời hạn trên 5 năm, loại tín dụng này được sử dụng để cung cấp vốn cho XDCB, cải tiến và mở rộng sản xuất có qui mô lớn. Tín dụng trung hạn và dài hạn được đầu tư để hình thành vốn cố định và một phần tối thiểu cho hoạt động sản xuất. b. Căn cứ vào đối tượng tín dụng Tín dụng vốn lưu động là loại vốn tín dụng được sử dụng để hình thành vốn lưu động của các tổ chức kinh tế, như cho vay để dự trữ hàng hoá, mua nguyên vật liệu cho sản xuất. Tín dụng vốn lưu động thường được sử dụng để cho vay bù đắp mức vốn lưu động thiếu hụt tạm thời. 7 Tín dụng vốn cố định là loại tín dụng được sử dụng để hình thành TSCĐ. Loại này được đầu tư để mua sắm TSCĐ, cải tiến và đổi mới kỹ thuật mở rộng sản xuất, xây dựng các xí nghiệp và công trình mới. Thời hạn cho vay là trung hạn và dài hạn. c. Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn Tín dụng sản xuất và lưu thông hàng hoá là loại cấp phát tín dụng cho các doanh nghiệp và các chủ thể kinh tế khác để tiến hành sản xuất hàng hoá và lưu thông hàng hoá. Tín dụng tiêu dùng là hình thức cấp phát tín dụng cho cá nhân để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng: Như mua sắm nhà cửa, xe cộ, các hàng hoá bền chắc và cả những nhu cầu hàng ngày. Tín dụng tiêu dùng có thể được cấp phát dưới hình thức bằng tiền hoặc dưới hình thức bán chịu hàng hoá. d. Căn cứ vào Chủ thể trong quan hệ tín dụng Tín dụng thương mại là quan hệ tín dụng giữa các nhà doanh nghiệp được biểu hiện dưới hình thức mua bán chịu hàng hoá. Mua bán chịu hàng hoá là hình thức tín dụng. Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng giữa ngân hàng, các tổ chức tín dụng khác với các nhà doanh nghiệp và cá nhân. Trong nền kinh tế ngân hàng đóng vai trò là một tổ chức trung gian, trong quan hệ tín dụng nó vừa là người cho vay đồng thời là người đi vay. Với tư cách là người đi vay, ngân hàng nhận tiền gửi của các nhà doanh nghiệp, cá nhân hoặc phát hành chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu để huy động vốn trong xã hội. Với tư cách là người cho vay, nó cung cấp tín dụng cho các nhà doanh nghiệp và cá nhân. Tín dụng Nhà nước là quan hệ tín dụng trong đó Nhà nước là người đi vay. Chủ thể trong quan hệ tín dụng Nhà nước bao gồm: Người đi vay là Nhà nước Trung ương và Nhà nước địa phương, người cho vay là dân chúng, các tổ chức kinh tế, ngân hàng và nước ngoài. Mục đích đi vay của tín dụng Nhà nước là bù đắp khoản bội chi Ngân sách. 2.1.2 Những vấn đề cơ bản về tín dụng của Ngân hàng 2.1.2.1 Nguyên tắc tín dụng Khách hàng vay vốn của tổ chức tín dụng phải đảm bảo (Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 của Thống đốc NHNN): Nguyên tắc 1: Sử dụng vốn vay đúng mục đích đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng. 8 Nguyên tắc 2: Hoàn trả nợ gốc và lãi vốn vay đúng thời hạn đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng. 2.1.2.2 Điều kiện cấp tín dụng Tổ chức tín dụng xem xét và quyết định cho vay khi khách hàng có đủ các điều kiện sau (Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 của Thống đốc NHNN): (1) Khách hàng có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự và chịu trách nhiệm dân sự theo qui định của pháp luật. (2) Mục đích sử dụng vốn vay hợp pháp. (3) Có khả năng tài chính đảm bảo trả nợ trong thời hạn cam kết. (4) Có dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khả thi có hiệu quả. (5) Thực hiện đảm bảo tiền vay theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Các điều kiện cho vay có thể được từng ngân hàng cụ thể hóa tùy thuộc vào đặc điểm hoạt động của từng khách hàng, đặc điểm của từng khoản vay, tùy thuộc vào môi trường kinh doanh. 2.1.2.3 Lãi suất cho vay Tại khoản 2 điều 11 quyết định 1627 ngày 31/12/2001 của NHNN có quy định như sau: Mức lãi suất cho vay do tổ chức tín dụng và khách hàng thoả thuận phù hợp với quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Mức lãi suất áp dụng đối với khoản nợ gốc quá hạn do tổ chức tín dụng ấn định và thoả thuận với khách hàng trong hợp đồng tín dụng nhưng không vượt quá 150% lãi suất cho vay áp dụng trong thời hạn cho vay đã được ký kết hoặc điều chỉnh trong hợp đồng tín dụng. 2.1.2.4 Thời hạn cho vay Thời hạn cho vay là khoản thời gian được tính từ khi khách hàng được bắt đầu nhận vốn vay cho đến thời điểm trả hết nợ gốc và lãi vốn vay đã được thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng giữa tổ chức tín dụng và khách hàng. Dựa vào thời hạn, cho vay có thể chia thành cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn (Nguyễn Minh Kiều, 2006): Cho vay ngắn hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay đến 12 tháng. 9