Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
lêi më ®Çu
ThÕ giíi xung quanh ta cã v« vµn sù vËt vµ hiÖn tîng phong
phó vµ ®a d¹ng. Nhng dï phong phó vµ ®a d¹ng ®Õn ®©u th× còng
quy vÒ hai lÜnh vùc: vËt chÊt vµ ý thøc. Cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm triÕt
häc xoay quanh vÊn ®Õ vÒ mèi quan hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc, nhng
chØ cã quan ®iÓm triÕt häc M¸c - Lªnin lµ ®óng vµ ®Çy ®ñ ®ã lµ: vËt
chÊt lµ c¸i cã tríc, ý thøc lµ c¸i cã sau. VËt chÊt quyÕt ®Þnh sù ra ®êi
cña ý thøc, ®ång thêi ý thøc t¸c ®éng trë l¹i vËt chÊt.
Tríc n¨m 1986, ®Êt níc ta ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n bëi mét
nÒn kinh tÕ tr× trÖ, mét hÖ thèng qu¶n lý yÕu kÐm còng lµ do mét
phÇn kh«ng nhËn thøc ®óng vµ ®Çy ®ñ vÒ mèi quan hÖ gi÷a vËn chÊt
vµ ý thøc. VÊn ®Ò nµy ®· ®îc nhËn thùc ®óng sau ®æi míi ë ®¹i héi
VI, vµ qu¶ nhiªn ®· giµnh rÊt nhiÒu th¾ng lîi sau khi ®· chuyÓn nÒn
kinh tÕ tõ c¬ chÕ quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n
lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
Víi mong muèn t×m hÓu thªm vÒ vÊn ®Ò nµy, em ®· chän ®Ò
tµi: “Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc vËn dông vµo
viÖc x©y dùng x· héi chñ nghÜa ë níc ta".
1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Néi dung
I. Lý luËn chung vÒ mèi quan hÖ vËt chÊt vµ ý thøc.
Quan ®iÓm triÕt häc M¸c - Lªnin ®· kh¼ng ®Þnh trong mèi quan
hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc th× vËt chÊt vµ ý thøc t¸c ®éng trë l¹i vËt
chÊt ®Ó lµm râ quan ®iÓm nµy chóng ta chia lµm hai phÇn.
1. VËt chÊt quyÕt ®Þnh sù ra ®êi cña ý thøc.
Lª- Nin ®· ®a ra mét ®Þnh nghÜa toµn diÖn s©u s¾c vµ khoa häc
vÒ ph¹m trï vËt chÊt “VËt chÊt lµ mét ph¹m trï triÕt häc dïng ®Ó chØ
thùc t¹i kh¸ch quan ®îc ®em l¹i cho con ngêi trong c¶m gi¸c, ®îc
c¶m gi¸c cña chóng ta chÐp l¹i ph¶n ¸nh vµ ®îc tån t¹i kh«ng lÖ
thuéc vµo c¶m gi¸c”.
Tõ ®Þnh nghÜa cña Lª Nin ®· kh¼ng ®Þnh vËt chÊt lµ thùc t¹i
kh¸ch quan vµo bé n·o cña con ngêi th«ng qua tri gi¸c vµ c¶m gi¸c.
ThËt vËy vËt chÊt lµ nguån gèc cña ý thøc vµ quyÕt ®Þnh néi dung cña
ý thøc.
Thø nhÊt, ph¶i cã bé ãc cña con ngêi ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao
th× míi cã sù ra ®êi cña ý thøc. Ph¶i cã thÓ giíi xung quanh lµ tù
nhiªn vµ x· héi bªn ngoµi con ngêi míi t¹o ra ®îc ý thøc, hay nãi
c¸ch kh¸c ý thøc lµ sù t¬ng t¸c gi÷a bé n·o con ngêi vµ thÕ giíi
kh¸ch quan. Ta cø thö gi¶ dô, nÕu mét ngêi nµo ®ã sinh ra mµ bé
n·o kh«ng ho¹t ®éng ®îc hay kh«ng cã bé n·o th× kh«ng thÓ cã ý
thøc ®îc. Còng nh c©u chuyÖn cËu bÐ sèng trong rõng cïng bÇy sãi
kh«ng ®îc tiÕp xóc víi x· héi loµi ngêi th× hµnh ®éng cña cËu ta
sau khi trë vÒ x· héi còng chØ gièng nh nh÷ng con sãi. Tøc lµ hoµn
toµn kh«ng cã ý thøc.
2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Thø hai, lµ ph¶i cã lao ®éng vµ ng«n ng÷ ®©y chÝnh lµ nguån
gèc x· héi cña ý thøc. Nhê cã lao ®éng mµ c¸c gi¸c quan cña con
ngêi ph¸t triÓn ph¶n ¸nh tinh tÕ h¬n ®èi víi hiÖn thùc... ng«n ng÷ lµ
cÇn nèi ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm t×nh c¶m, hay lµ ph¬ng tiÖn thÓ hiÖn
ý thøc. ë ®©y ta còng nhËn thÊy r»ng nguån gèc cña x· héi cã ý
nghÜa quyÕt ®Þnh h¬n cho sù ra ®êi cña ý thøc.
VËt chÊt lµ tiÒn ®Ò cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ý thøc nªn
khi vËt chÊt thay ®æi th× ý thøc còng ph¶i thay ®æi theo.
VD1: Ho¹t ®éng cña ý thøc diÔn ra b×nh thêng trªn c¬ së ho¹t
®éng sinh lý thÇn kinh cña bé n·o ngêi. Nhng khi bé n·o ngêi bÞ
tæn th¬ng th× ho¹t ®éng cña ý thøc còng bÞ rèi lo¹n.
VD2. ë ViÖt Nam, nhËn thøc cña c¸c häc sinh cÊp 1, 2, 3 vÒ
c«ng nghÖ th«ng tin lµ rÊt yÕu kÐm së dÜ nh vËy lµ do vÒ m¸y mãc
còng nh ®éi ngò gi¸o viªn gi¶ng dËy cßn thiÕu. Nhng nÕu vÊn ®Ò vÒ
c¬ së vËt chÊt ®îc ®¸p øng th× tr×nh ®é c«ng nghÖ th«ng tin cña c¸c
em cÊp 1, 2, 3 sÏ tèt h¬n rÊt nhiÒu.
VD2. §· kh¼ng ®Þnh ®iÒu kiÖn vËt chÊt nh thÕ nµo th× ý thøc
chØ lµ nh thÕ ®ã.
2. ý thøc t¸c ®éng trë l¹i vËt chÊt.
Tríc hÕt ta ®a ra ®Þnh nghÜa cña ý thøc: ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh
s¸ng t¹o thÕ giíi kh¸ch quan vµo trong bé n·o con ngêi th«ng qua
lao ®éng mµ ng«n ng÷. Nã lµ toµn bé ho¹t ®éng tinh thÇn cña con
ngêi nh: T×nh c¶m yªu th¬ng, t©m tr¹ng, c¶m sóc, ý trÝ, tËp qu¸n,
truyÒn thèng, thãi quen quan ®iÓm, t tëng, lý luËn, ®êng lèi, chÝnh
s¸ch, môc ®Ých, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p, ph¬ng híng.
C¸c yÕu tè tinh thÇn trªn ®Òu t¸c ®éng trë l¹i vËt chÊt c¸ch
m¹ng mÏ. VD. NÕu t©m tr¹ng cña ngêi c«ng nh©n mµ kh«ng tèt th×
3
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
lµm gi¶m n¨ng suÊt cña mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt trong nhµ m¸y. NÕu
kh«ng cã ®êng lèi c¸ch m¹ng ®óng ®¾n cña ®¶ng ta th× d©n téc ta
còng kh«ng thÓ gi¶ng th¾ng l¬Þ trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng
Ph¸p vµ MÜ còng nh Lª - Nin ®· nãi “ Kh«ng cã lý luËn c¸ch m¹ng
th× còng kh«ng thÓ cã phong trµo c¸ch m¹ng”.
Nh vËy ý thøc kh«ng hoµn toµn phô thuéc vµo vËt chÊt mµ ý
thøc cã tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi v× nã cã tÝnh n¨ng ®éng cao nªn ý thøc
cã thÓ t¸c ®éng trë l¹i. VËt chÊt gãp phÇn c¶i biÕn thÕ giíi kh¸ch
quan th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi.
ý thøc ph¶n ¸nh ®óng hiÖn thùc kh¸ch quan cã t¸c dông thÊy
®Èy ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi trong qu¸ tr×nh c¶i t¹o thÕ giíi
vËt chÊt. Khi ph¶n ¸nh ®óng hiÖn thùc kh¸ch quan th× chóng ta hiÓu
b¶n chÊt quy luËt vËn ®éng cña c¸c sù vËt hiÖn tîng trong thÕ giíi
quan.
VD1. HiÓu tÝnh chÊt vËt lý cña thÐp lµ nãng ch¶y ë h¬n 1000 0c
th× con ngêi t¹o ra c¸c nhµ m¸y gang thÐp ®Ó s¶n xuÊt c¸ch lo¹i thÐp
víi ®ñ c¸c kÝch cì chñng lo¹i, chø kh«ng ph¶i b»ng ph¬ng ph¸p thñ
c«ng xa xa.
VD2. Tõ nhËn thøc ®óng vÒ thùc t¹i nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc.
T s¶n ®¹i héi VI, ®¶ng ta chuyÓn nÒn kinh tÕ tõ trÞ cung, tù cÊp quan
liªu sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nhê ®ã mµ sau gÇn 20 n¨m ®Êt míi
bé mÆt ®Êt níc ta ®· thay ®æi h¼n.
ý thøc ph¶n ¸nh kh«ng ®óng hiÖn thùc kh¸ch quan cã thÓ k×m
h·m ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi trong qu¸ tr×nh c¶i t¹o thÕ giíi
quan. VD. Nhµ m¸y sö lý r¸c th¶i cña §ång Th¸p lµ mét vÝ dô ®iÓn
h×nh, tõ viÖc kh«ng kh¶o s¸t thùc tÕ kh¸ch quan hay ®óng h¬n nhËn
thøc vÒ viÖc sö lý r¸c v« c¬ vµ r¸c h÷u c¬ lµ cha ®Çy ®ñ v× vËy khi
4
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
võa míi khai tr¬ng nhµ m¸y nµy ®· kh«ng sö lý næi vµ cho ®Õn nay
nã chØ lµ mét ®èng phÕ liÖu cÇn ®îc thanh lý.
II. VËn dông mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a vËt chÊt vµ ý
thøc ®èi víi con ®êng ®i
lªn x· héi chñ nghÜa cña
níc ta.
1. §Ó x©y dùng x· héi chñ nghÜa ph¶i nhËn thÊy nguyªn lý
vËt chÊt quyÕt ®Þnh ý thøc lµ ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ kh¸ch
quan vµ hµnh ®éng theo nã.
Tr¬c thêi k× ®æi míi, khi c¬ së vËt chÊt con cha cã chóng ta
n«n nãng mu«n ®èt ch¸y giai ®o¹n nªn ®· ph¶i tr¶ gi¸. ë thêi k× nµy
chóng ta ph¸t triÓn quan hÖ s¶n xuÊt ®i tríc lùc lîng s¶n xuÊt mµ
kh«ng nh×n thÊy vai trß quyÕt ®Þnh cña lùc lîng s¶n xuÊt. Sau gi¶i
phãng ®Êt níc ta lµ mét ®Êt níc n«ng nghiÖp víi sè d©n tham gia
vµo ngµnh nµy tíi h¬n 90%. Nhng chóng ta vÉn x©y dùng c¸c nhµ
m¸y c«ng nghiÖp trong khi ®Ó nhanh chãng trë thµnh níc c«ng
nghiÖp ho¸ trong khi lùc lîng s¶n xuÊt cha ph¸t triÓn, thªm vµo ®ã
lµ sù ph©n c«ng kh«ng hîp lý vÒ qu¶n lý nhµ níc vµ cña x· héi,
quyÒn lùc qu¸ tËp trung vµo §¶ng, vµ Nhµ níc qu¶n lý qu¸ nhiÒu
c¸c mÆt cña ®êi sèng x· héi, thùc hiÖn qu¸ cøng nh¾c lµm cho toµn
x· héi thiÕu søc sèng, thiÕu n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o,. C¸c gi¸m ®èc
thêi k× nµy chØ ®Õn ngåi ch¬i x¬i níc vµ cuèi th¸ng lÜnh l¬ng, c¸c
n«ng d©n vµ c«ng nh©n lµm ®óng giê quy ®Þnh nhng hiÖu qu¶ kh«ng
cao... ë ®©y chóng ta ®· xem nhÑ thùc tÕ phøc t¹p kh¸ch quan cña
thêi k× qu¸ ®é, cha nhËn thøc ®Çy ®ñ r»ng thêi kú qu¸ ®é lªn x· héi
chñ nghÜa lµ qu¸ tr×nh lÞch sö l©u dµi vµ ph¶i tr¶i qua nhiÒu chÆng
®êng.
5
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Tõ ®©y, chóng ta ph¶i cã c¬ së h¹ tÇng cña x· héi chñ nghÜa vµ
c¬ së vËt chÊt ph¸t triÓn. Chóng ta ph¶i x©y dùng lùc lîng s¶n xuÊt
phï hîp quan hÖ s¶n xuÊt. Chóng ta cã thÓ bá qua t b¶n chñ nghÜa
nhng kh«ng thÓ bá qua nh÷ng tÝnh quy luËt chung cña qu¸ tr×nh tõ
s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín. Chóng ta còng ph¶i biÕt kÕ thõa vµ
ph¸t triÓn tÝch cùc nh÷ng kÕt qu¶ cña c«ng nghiÖp t b¶n nh thµnh
tùu khoa häc, kü thuËt vµ c«ng nghÖ - m«i trêng, lµ c¬ chÕ thÞ
trêng víi nhiÒu h×nh thøc cô thÓ t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
kinh tÕ.
§Ó vùc nÒn kinh tÕ l¹c hËu cña níc nhµ, §¶ng x¸c ®Þnh lµ ph¶i
ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®Ó t¨ng søc sèng vµ n¨ng
®éng cho nÒn kinh tÕ, ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt. Ph¸t triÓn c¸c
quan hÖ hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ vµ tù do bu«n b¸n, c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ tù do kinh doanh vµ ph¸t triÓn theo khu«n khæ cña ph¸p luËt, ®îc
b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt. Môc tiªu lµ lµm cho thµnh phÇn kinh tÕ
quèc doanh vµ tËp thÓ ®ãng vai trß chñ ®¹o. Song song qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn th× chóng ta còng cÇn
ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
HiÖn nay nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta cßn ®ang ë tr×nh ®é kÐm
ph¸t triÓn. BiÓu hiÖn ë sè lîng hµng ho¸ vµ chñng lo¹i hµng ho¸ qu¸
nghÌo nµn, khèi lîng hµng ho¸ lu th«ng trªn thÞ trêng vµ kim
ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cßn qu¸ nhá, chi phÝ s¶n xuÊt l¹i qu¸ cao dÉn
®Õn gi¸ thµnh cdao, nhng chÊt lîng mÆt hµng lµ kÐm. NhiÒu lo¹i thÞ
trêng quan träng cßn ë tr×nh ®é s¬ khai hoÆc míi ®ang trong qu¸
tr×nh h×nh thµnh nh: thÞ trêng vèn, thÞ trêng chøng kho¸n, thÞ
trêng søc lao ®éng...
Chóng ta còng cÇn më réng giao lu kinh tÕ níc ngoµi, nhanh
chãng héi nhËp vµo tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO, AFTA vµ c¸c
6
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
hiÖp ®Þnh song ph¬ng ®ång thêi ph¶i x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp
tù chñ. Muèn vËy, ta ph¶i ®a ph¬ng ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc vµ
®èi t¸c, ph¶i qu¸n triÖt trªn nguyªn t¾c ®«i bªn cïng cã lîi, kh«ng
can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau vµ kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é
chÝnh trÞ - x· héi ph¶i triÖt ®Ó khai th¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc
trong quanhÖ kinh tÕ quèc d©n nh»m khai th¸c tiÒm n¨ng lao ®éng,
tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Êt níc, t¨ng xuÊt nhËp khÈu, thu hót vèn kü
thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ kinh nghiÖm qu¶n lý.
Thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng còng
lµ mét trong chñ tr¬ng quan träng cña §¶ng. §Ó lµm ®iÒu nµy th×
chóng ta cÇn gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p
luËt, ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ, gi¸ c¶, ph¸t triÓn
c¸c thÞ trêng quan träng nh thÞ trêng chøng kho¸n, thÞ trêng lao
®éng… Nhµ níc còng cÇn h¹n chÕ viÖc can thiÖp trùc tiÕp vµo s¶n
xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp mµ nªn tËp trung tèt c¸c chøc
n¨ng t¹o m«i trêng, híng dÉn, hç trî cÇn thiÕt cho c¸c doanh
nghiÖp níc ngoµi. X©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ®ång
bé nhng th«ng tho¸ng lµnh m¹nh ®Ó t¹o sù tin tëng cho c¸c nhµ
®Çu t cña níc ngoµi. Tr¸nh t×nh tr¹ng giÊy tê phøc t¹p r¾c rèi, trªn
b¶o díi kh«ng nghe lµm cho qu¸ tr×nh gi¶i to¶ mÆt b»ng gÆp nhiÒu
khã kh¨n.
Víi c¸c chñ tr¬ng trªn ta nhËn thÊy vai trß quyÕt ®Þnh cña vËt
chÊt ®èi víi ý thøc, ®ã còng lµ bµi häc quan träng cña §¶ng lµ: "Mäi
®êng lèi chñ tr¬ng cña §¶ng ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ, t«n träng
quy luËt kh¸ch quan.
2. §Ó x©y dùng XHCN còng cÇn ph¶i hiÓu s©u s¾c vai trß
cña ý thøc t¸c ®éng trë l¹i vËt chÊt
7
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Mét rong chñ tr¬ng quan träng lµ ph¶i lÊy chñ nghÜa M¸c Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh lµm kim chØ nam cho hµnh ®éng. T
tëng Hå ChÝ Minh n»m trong hÖ t tëng M¸c - Lªnin lµ sù thèn
nhÊt gi÷a chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ thùc tiÔn cña ®Êt níc ViÖt
Nam. T tëng Hå ChÝ Minh ®· b¶o vÒ vµ qu¸n triÖt chñ nghÜa M¸c
- Lªnin ®óng ®¾n vµ hiÖu qu¶ nhÊt. Nh vËy muèn hiÓu s©u s¾c vµ
vËn dông t tëng Hå ChÝ Minh ph¶i n¾m v÷ng chñ nghÜa M¸c Lªnin, nhÊt lµ phÐp biÖn chøng duy vËt vµ ph¶i nghiªn cøu, n¾m
v÷ng thùc tiÔn. Chóng ta ph¶i tËp trung suy nghÜ vÒ hai mÆt:
Mét lµ, vÒ môc tiªu, lý tëng vµ ®¹o ®øc lèi sèng. §©y lµ yÕu tè
c¬ b¶n nhÊt chi phèi mäi suy nghÜ, hµnh ®éng cña chóng ta quyÕt
®Þnh phÈm chÊt cña ngêi c¸n bé, ®¶ng viªn trong ®iÒu kiÖn chuyÓn
biÕn cña thÕ giíi vµ t×nh h×nh trong níc. T tëng cña B¸c kh¼ng
®Þnh mçi ngêi chóng ta h·y n©ng cao ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, ®¹o ®øc
c«ng d©n vµ ®¹o ®øc cña ngêi céng s¶n. Cô thÓ, chóng ta ph¶i "cÇn
kiÖm liªm chÝnh, chÝ c«ng v« t", lu«n v× sù nghiÖp d©n giµu níc
m¹nh v× lîi Ých cña c¸ nh©n vµ c¶ lîi Ých cña céng ®ång. Kiªn quyÕt
vµ nghiªm kh¾c chèng chñ nghÜa thùc dông víi c¸c biÓu hiÖn tÝnh ®a
d¹ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng më cöa, thùc sù gãp phÇn ®Èy lïi
n¹n tham nhòng vµ tÖ n¹n x· héi, ng¨n chÆn sù tho¸i ho¸ biÕn chÊt
trong mét bé phËn c¸n bé, ®¶ng viªn.
Hai lµ, vÒ yªu cÇu cña nhiÖm vô x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc,
mçi ngêi trªn c¬ng vÞ tr¸ch nhiÖm cña m×nh, ph¶i hoµn thµnh
nhiÖm vô víi hiÖu qu¶, chÊt lîng cao. V× vËy, chóng ta ph¶i ®Ò cao
ý chÝ phÊn ®Êu, phÊn ®Êu kh«ng mÖt mái, kh«ng sî hy sinh, gian
khæ, ®ång thêi ph¶i ra søc trau dåi tri thøc. CÇn n©ng cao tri thøc
khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n, ®Æc biÖt lµ n©ng cao tr×nh ®é lý luËn vÒ
chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh, n©ng cao tri thøc
8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
vÒ khoa häc tù nhiªn, ®Æc biÖt lµ mòi nhän vÒ khoa häc c«ng nghÖ
hiÖn ®¹i. Ph¶i n¾m v÷ng ph¬ng ph¸p nhËn thøc vµ hµnh ®éng cña
B¸c, b¸m s¸t thùc tiÔn, b¸m s¸t c¬ së, th©m nhËp d©n chóng, ®¸nh
gi¸ ®óng khã kh¨n thuËn lîi, thùc tr¹ng vµ triÓn väng. Tù néi lùc, v×
d©n vµ thùc sù dùa vµo d©n, thùc hiÖn d©n chñ l¾ng nghe vµ t©m
tr¹ng ý kiÕn cña d©n mµ t×m ra ph¬ng s¸ch, biÖn ph¸p, nguån vèn
søc m¹nh vËt chÊt vµ tinh thÇn, trÝ tuÖ ®Ó vît qua khã kh¨n vµ th¸ch
thøc.
PhÊn ®Êu tèt hai mÆt trªn lµ chóng ta ®· thùc sù qu¸n triÖt t
tëng Hå ChÝ Minh vµ lµm theo di chóc cña Ngêi, ®Èy m¹nh sù
nghiÖp c¸ch m¹ng mµ Ngêi ®· chØ ®êng ®Ó x©y dùng mét ®Êt níc
ViÖt Nam hoµ b×nh thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh.
Vai trß ý thøc t¸c ®éng l¹i vËt chÊt còng ph¶i ®îc hiÖn râ ë
khÝa c¹nh ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng vµ tÝch cùc vµ vai trß trung t©m
cña con ngêi, mét sè gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò nµy:
Mét lµ, ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ d©n chñ ho¸ ®êi sèng x· héi
nh»m ph¸t huy ®Çy ®ñ tÝnh tÝch cùc vµ quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n.
Hai lµ, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch
x· héi phï hîp cã ý nghÜa then chèt trong viÖc ph¸t huy tÝnh tÝch
cùc cña ngêi lao ®éng nh: c¬ chÕ qu¶n lý míi ph¶i thÓ hiÖn râ b¶n
chÊt cña mét c¬ chÕ d©n chñ, vµ c¬ chÕ nµy ph¶i lÊy con ngêi lµm
trung t©m, v× con ngêi, híng tíi con ngêi lµ ph¸t huy mäi nguån
lùc. C¬ chÕ qu¶n lý míi ph¶i x©y dùng ®éi ngò qu¶n lý cã n¨ng lùc
vµ phÈm chÊt thµnh th¹o vÒ nghiÖp vô.
Ba lµ, ®¶m b¶o lîi Ých cña ngêi lao ®éng lµ ®éng lùc m¹nh mÏ cña qu¸
tr×nh n©ng cao tÝnh tÝch cùc cña con ngêi: cÇn quan t©m ®óng møc ®Õn lîi Ých
vËt chÊt, lîi Ých kinh tÕ cña ngêi lao ®éng ®¶m b¶o nhu cÇu thiÕt yÕu cña hä
ho¹t ®éng s¸ng t¹o nh ¨n, ë, mÆc, ®i l¹i, häc hµnh, kh¸m ch÷a bÖnh, nghØ ng¬i.
9
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Còng cÇn cã chÝnh s¸ch ®¶m b¶o vµ kÝch thÝch ph¸t triÓn vÒ mÆt tinh thÇn, thÓ
chÊt cho nh©n d©n, t¨ng cêng x©y dùng hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó
gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò ba lîi Ých tËp thÓ, vµ lîi Ých x· héi nh»m ®¶m b¶o lîi Ých
tríc m¾t còng nh l©u dµi cña ngêi lao ®éng.
§¶ng vµ Nhµ níc còng cÇn kh¾c phôc th¸i ®é tr«ng chê vµ û
l¹i vµo hoµn c¶nh b»ng c¸ch nhanh chãng cæ phÇn ho¸ c¸c c«ng ty
nhµ níc ®Ó t¹o sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong ho¹t ®éng còng nh
c¹nh tranh, nhÊt lµ trong thêi kú héi nhËp hiÖn nay. §¶ng còng ph¶i
c¬ng quyÕt gi¶i thÓ c¸c c«ng ty lµm ¨n thua lç nh: Tæng c«ng ty
sµnh sø ViÖt Nam, Tæng c«ng ty nhùa, Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt
Nam… ®Ó tr¸nh viÖc nhµ níc bá vèn vµo nhng l¹i lu«n ph¶i bï lç
cho c¸c c«ng ty nµy.
Ngoµi ra chóng ta còng cÇn n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc tri thøc
khoa häc cho nh©n d©n nãi chung vµ ®Æc biÖt ®Çu t cho ngµnh gi¸o
dôc. Chóng ta cÇn x©y dùng chiÕn lîc gi¸o dôc, ®µo t¹o, víi nh÷ng
gi¶i ph¸p m¹nh mÏ phï hîp ®Ó më réng quy m« chÊt lîng ngµnh
®µo t¹o, ®èi víi néi dung vµ ph¬ng ph¸p gi¸o dôc, ®µo t¹o, c¶i tiÕn
néi dung ch¬ng tr×nh gi¸o dôc, ®µo t¹o phï hîp víi tõng ®èi tîng,
trêng líp ngµnh nghÒ. KÕt hîp gi÷a viÖc n©ng cao d©n trÝ, phæ cËp
gi¸o dôc víi viÖc båi dìng vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n,
nghiÖp vô cña ngêi lao ®éng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cao cña sù nghiÖp
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Thùc hiÖn ®ång bé vµ cã hiÖu qu¶
c¸c gi¶i ph¸p trªn sÏ kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng vµ tµi n¨ng s¸ng t¹o
cña ngêi lao ®éng ë níc ta. Sù nghiÖp ®Êt níc cµng ph¸t triÓn th×
tÝnh tÝch cùc vµ n¨ng ®éng cña con ngêi cµng t¨ng lªn mét c¸ch
hµng hîp víi quy luËt.
KÕt luËn
10
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Nãi tãm l¹i, vËt chÊt bao giê còng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®èi
víi ý thøc, nã lµ c¸i cã tríc ý thøc, nhng ý thøc cã tÝnh lùc n¨ng
®éng t¸c ®éng trë l¹i vËt chÊt. Mèi t¸c ®éng qua l¹i nµy chØ ®îc
thùc hiÖn th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi. Chóng ta
n©ng cao vai trß cña ý thøc víi vËt chÊt chÝnh lµ ë chç n©ng cao
n¨ng lùc nhËn thøc c¸c quy luËt kh¸ch quan vµ vËn dông c¸c quy
luËt kh¸ch quan trong ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi.
Trong thêi k× ®æi míi cña níc ta khi chuyÓn nÒn tõ tËp trung,
quan liªu sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc
theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam lu«n
lu«n xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ kh¸ch quan, t«n träng vµ hµnh ®éng theo
quy luËt kh¸ch quan. Víi chñ tr¬ng nµy chóng ta ®· giµnh ®îc
mét sè th¾ng lîi to lín tuy nhiªn vÉn cßn mét sè thiÕu sãt, ®Æc biÖt ë
kh©u hµnh ®éng. §Ò ra chñ tr¬ng lµ vÊn ®Ò quan träng nhng thùc
hiÖn nã míi lµ mét vÊn ®Ò thùc sù khã kh¨n.
11
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
1. T¹p chÝ Céng s¶n, sè 6, n¨m 2001
2. T¹p chÝ Céng s¶n, sè 8, n¨m 2001
3. T¹p chÝ Céng s¶n, sè 23, n¨m 1999
4. T¹p chÝ Céng s¶n, sè 5, n¨m 2001
5. T¹p chÝ ch©u ¸ - TBD, sè 2, n¨m 2000
6. T¹p chÝ TriÕt häc, sè 3, n¨m 2001
7. NhiÒu t¸c gi¶ "ChiÕn lîc kinh doanh", NXB Hµ Néi, 2001.
12
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
môc lôc
Lêi më ®Çu .................................................................................................... 1
Néi dung........................................................................................................ 2
I. Lý luËn chung vÒ mèi quan hÖ vËt chÊt vµ ý thøc ........................................ 2
1. VËt chÊt quyÕt ®Þnh sù ra ®êi cña ý thøc ..................................................... 2
2. ý thøc t¸c ®éng trë l¹i vËt chÊt ................................................................... 3
II. VËn dông mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc ®èi víi con
®êng ®i lªn x· héi chñ nghÜa cña níc ta ...................................................... 5
1. §Ó x©y dùng x· héi chñ nghÜa ph¶i nhËn thÊy nguyªn lý vËt chÊt ®Þnh ý
thøc lµ ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ kh¸ch quan vµ hµnh ®éng theo nã ................. 5
2. §Ó x©y dùng XHCN còng cÇn ph¶i hiÓu s©u s¾c vai trß cña ý thøc t¸c
®éng trë l¹i vËt chÊt ........................................................................................ 8
KÕt luËn....................................................................................................... 11
Tµi liÖu tham kh¶o ..................................................................................... 12
13
- Xem thêm -