Tài liệu Phân tích lợi nhuận tại công ty tnhh phát triển tm&sx thái hòa

Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm TÓM LƢỢC Lợi nhuận chính là cái đích đến của mỗi doanh nghiệp hoạt động kinh doanh sản xuất. Tuy nhiên, mức lợi nhuận của mỗi doanh nghiệp đạt đƣợc lại khác nhau. Và để tìm đƣợc nguyên nhân của sự tăng giảm lợi nhuận trong doanh nghiệp, thì công tác phân tích lợi nhuận là không thể bỏ qua. Do đó, em đã chọn đề tài cho bài khóa luận tốt nghiệp là “ Phân tích lợi nhuận tại Công ty TNHH Phát triển TM&SX Thái Hòa ”. Bài khóa luận này em sẽ chỉ ra tính cấp thiết của vấn đề đang nghiên cứu; phạm vi, phƣơng pháp sử dụng trong quá trình nghiên cứu. Đặc biệt, em sẽ phân tích thực trạng lợi nhuận của công ty Thái Hòa qua hai năm 2011-2012, tìm ra những tồn tại và hạn chế cùng với nguyên nhân của những hạn chế đó, để đƣa ra những giải pháp và đề xuất, kiến nghị nhằm nâng cao lợi nhuận của doanh nghiệp trong thời gian tới. Bố cục bài khóa luận bao gồm 4 phần nhƣ sau: PHẦN MỞ ĐẦU: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI Phần này bao gồm các nội dung: Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu; Mục đích nghiên cứu vấn đề; Phạm vi nghiên cứu và phƣơng pháp sử dụng nghiên cứu CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN TRONG DOANH NGHIỆP Phần này chỉ ra cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu, để áp dụng vào thực tế của doanh nghiệp nhƣ: Khái quát về lợi nhuận, phân tích lợi nhuận; Các nhân tố ảnh hƣởng tới lợi nhuận; Mục đích và nguồn phân tích lợi nhuận; Nội dung phân tích lợi nhuận. CHƢƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH PHÁT TM&SX THÁI HÒA Phần này là phần phân tích thực trạng lợi nhuận của công ty. Bao gồm cáo chỉ tiêu phân tích lợi nhuận nhƣ: Phân tích chung lợi nhuận; Các chỉ tiêu phân tích lợi nhuận… dựa trên số liệu thực tế của BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH NĂM 2011-2012 CHƢƠNG 3: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT NHẰM NÂNG CAO LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN TM&SX THÁI HÒA Phần đánh giá những thành tựu mà công ty đã đạt đƣợc, bên cạnh đó là những hạn chế mà công ty vẫn đang gặp phải, kèm theo nguyên nhân của những hạn chế đó. SVTH: Nguyễn Thị Hậu i Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm Từ đây, đƣa ra các giải pháp tăng doanh thu, tiết kiệm chi phí nhằm tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. Để thực hiện đƣợc bài khóa luận tốt nghiệp này, em đã sử dụng số liệu thu thập thực tế từ Công ty TNHH Phát triển TM&SX Thái Hòa nhƣ Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh trong hai năm 2011 và 2012. Tham khảo một số giáo trình, luân văn tốt nghiệp thuộc trƣờng Đại Học Thƣơng mại và một số văn bản pháp luật đã đƣợc ban hành và áp dụng. SVTH: Nguyễn Thị Hậu ii Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm LỜI CẢM ƠN Đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn tới ban lãnh đạo và toàn thể thầy cô Trƣờng Đại Học Thƣơng Mại đã tạo mọi điều kiện để em có thể đi thực tập và làm bài khóa luận tốt nghiệp ra trƣờng. Trong quá trình thực tập tại công ty TNHH Phát triển TM&SX Thái Hòa, em đã nhận đƣợc sự chỉ bảo rất tận tình của các anh chị trong công ty. Đặc biệt là anh chị trong bộ phận kế toán của công ty đã tạo mọi điều kiện để em có thể nhiệm vụ của mình khi thực tập tại đây. Vì vậy, em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ và chỉ bảo nhiệt tình của anh chị trong công ty TNHH Phát triển Thái Hòa, đã giúp em nắm bắt đƣợc tình hình hoạt động kinh doanh thực tế tại công ty. Nhờ vậy mà em có đƣợc các số liệu cần thiết để phục vụ cho bài khóa luận tốt nghiệp của mình. Tuy nhiên, để có đƣợc bài khóa luận tốt nghiệp hoàn chỉnh, em phải cảm ơn giáo viên hƣớng dẫn của mình là Th.S Hoàng Thị Tâm, Bộ môn: Thống kê – phân tích, Khoa: Kế toán – Kiểm toán đã hết lòng hƣớng dẫn và chỉ bảo. Tuy nhiên, do thời gian không có nhiều và khả năng nhận thức vấn đề của bản thân còn hạn chế, nên trong bài khóa luận này khó tránh khỏi những sai sót. Vì vậy, em rất mong nhận đƣợc sự nhận xét và đánh giá từ phía thầy cô để bài làm của em ngày càng hoàn thiện hơn nữa. Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn! SVTH: Nguyễn Thị Hậu iii Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm MỤC LỤC TÓM LƢỢC ....................................................................................................................i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................. iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................................vi PHẦN MỞ ĐẦU: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI .......................................1 1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài nghiên cứu ......................................................... 1 2. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài..................................................1 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài........................................................... 2 4. Phƣơng pháp ( cách thức) thực hiện đề tài ............................................................. 2 5. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp ....................................................................................2 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN...................................4 TRONG DOANH NGHIỆP .......................................................................................... 4 1.1. Những vấn đề lý luận cơ bản về lợi nhuận và phân tích lợi nhuận ...................4 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản .....................................................................................4 1.1.1.1. Lợi nhuận ............................................................................................................4 1.1.1.2. Nguồn hình thành lợi nhuận ...............................................................................6 1.1.2. Vai trò của phân tích lợi nhuận..........................................................................7 1.1.3. Mục đích và nguồn tài liệu phân tích lợi nhuận ...............................................7 1.1.3.1. Mục đích .............................................................................................................7 1.1.3.2. Nguồn số liệu phân tích ......................................................................................8 1.1.4. Phƣơng pháp nghiên cứu về phân tích lợi nhuận ............................................8 1.1.4.1. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu .............................................................................8 1.1.4.2. Phƣơng pháp phân tích dữ liệu ...........................................................................9 1.2. Nội dung phân tích lợi nhuận ..............................................................................10 1.2.1. Phân tích lợi nhuận theo nguồn hình thành....................................................10 1.2.1.1. Phân tích tình hình lợi nhuận hoạt động kinh doanh ....................................... 10 1.2.1.2. Phân tích tình hình lợi nhuận khác ...................................................................14 1.2.2. Phân tích tình hình phân phối lợi nhuận ........................................................ 14 CHƢƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN TM&SX THÁI HÒA .............................................................................16 2.1. Tổng quan tình hình kinh doanh và ảnh hƣởng của các nhân tố môi trƣờng đến phân tích lợi nhuận .............................................................................................. 16 2.1.1. Tổng quan về công ty.......................................................................................... 16 SVTH: Nguyễn Thị Hậu iv Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm 2.1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển đơn vị......................................................... 16 2.1.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của đơn vị .....................................................18 2.1.1.3. Cơ cấu bộ máy tổ chức quản lý và bộ máy kế toán ..........................................18 2.1.2. Các nhân tố ảnh hƣởng tới lợi nhuận tại công ty TNHH Phát triển TM&SX Thái Hòa ................................................................................................................................ 22 2.1.2.1. Nhân tố môi trƣờng vĩ mô ................................................................................22 2.1.2.2. Nhân tố môi trƣờng vi mô ................................................................................22 2.2. Phân tích thực trạng lợi nhuận tại công ty TNHH Phát triển TM&SX Thái Hòa ..23 2.2.1. Kết quả phân tích lợi nhuận thông qua số liệu sơ cấp ...................................23 2.2.1.1. Kết quả từ phiếu điều tra ..................................................................................24 2.2.1.2. Kết quả phỏng vấn trực tiếp .............................................................................25 2.2.2. Kết quả phân tích lợi nhuận thông qua số liệu thứ cấp .................................26 2.2.2.1. Phân tích tổng hợp tình hình lợi nhuận theo nguồn hình thành ....................... 26 2.2.2.2. Phân tích lợi nhuận kinh doanh ........................................................................26 2.2.2.3. Phân tích lợi nhuận khác ..................................................................................29 2.2.2.4. Phân tích phân phối lơi nhuận ..........................................................................30 CHƢƠNG 3: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN TM&SX THÁI HÕA ........31 3.1. Các kết luận và phát hiện qua Phân tích lợi nhuận tại Công ty TNHH Phát triển TM&SX Thái Hòa .............................................................................................. 31 3.1.1. Những kết quả đã đạt đƣợc ..............................................................................31 3.1.2. Những mặt hạn chế, tồn tại và nguyên nhân ..................................................32 3.2. Các giải pháp, đề xuất nhằm tăng lợi nhuận tại công ty TNHH Phát triển TM&SX Thái Hòa .......................................................................................................33 3.2.1. Giải pháp tăng doanh thu. ................................................................................33 3.2.2. Giải pháp giúp tiết kiệm chi phí .......................................................................36 3.2.3. Một số đề xuất, kiến nghị nhằm tạo điều kiện thuận lợi hoạt động kinh doanh của công ty TNHH Phát triển TM&SX Thái Hòa ........................................37 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................39 CÁC PHỤ LỤC ............................................................................................................40 SVTH: Nguyễn Thị Hậu v Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1. CƠ CẤU BỘ MÁY QUẢN LÝ .................................................................19 Sơ đồ 2.2. CƠ CẤU BỘ PHẬN KẾ TOÁN ............................................................... 20 Bảng 2.1. BẢNG PHÂN TÍCH KẾT QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH ...............21 NĂM 2011-2012 ..........................................................................................................21 Bảng 2.2. BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ TỪ PHIẾU ĐIỀU TRA ........................ 24 Bảng 2.3. Bảng phân tích lợi nhuận theo nguồn hình thành năm 2011-2012 ........26 Bảng 2.4. Bảng phân tích chung tình hình lợi nhuận hoạt động kinh doanh ........28 năm 2011-2012 .............................................................................................................28 Bảng 2.5. Bảng phân tích lợi nhuận khác..................................................................29 Bảng 2.6. Bảng phân tích tình hình phân phối lợi nhuận .......................................30 SVTH: Nguyễn Thị Hậu vi Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BH & CCDV Bán hàng và cung cấp dịch vụ DT Doanh thu DTT Doanh thu thuần HĐKD Hoạt động kinh doanh HĐSX Hoạt động sản xuất HĐTC Hoạt động tài chính QLDN Quản lý doanh nghiệp LN Lợi nhuận TM&SX Thƣơng mại và sản xuất TNDN Thu nhập doanh nghiệp TNHH Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ Tài sản cố định VNĐ Việt Nam Đồng SVTH: Nguyễn Thị Hậu vii Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm PHẦN MỞ ĐẦU: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài nghiên cứu Lợi nhuận có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào. Lợi nhuận là chỉ tiêu phản ánh kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh. Và là nguồn cơ bản để tái đầu tƣ, mở rộng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Chính vì vậy, phân tích lợi nhuận của một doanh nghiệp lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Việc phân tích tình hình lợi nhuận sẽ giúp các doanh nghiệp xác định đầy đủ và đúng đắn nguyên nhân mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến tình hình lợi nhuận của doanh nghiệp mình. Từ đó, đƣa ra đƣợc các đề xuất nhằm nâng cao lợi nhuận cho doanh nghiệp. Trong thời gian thực tập tại Công Ty TNHH Phát Triển TM&SX Thái Hòa, qua quan sát và tìm hiểu cụ thể thấy rằng lợi nhuận của công ty có tăng qua hai năm 2011 và 2012. Tuy nhiên, mức tăng này chƣa tƣơng xứng với mức tăng của quy mô công ty. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với công ty cần phải tìm ra nguyên nhân để có thể nâng cao lợi nhuận hơn nữa, để đảm bảo sự phát triển của công ty trong thời kỳ kinh tế đang rất khó khăn nhƣ hiện nay. Muốn làm đƣợc điều đó, cần phải thực hiện tốt phân tích lợi nhuận trong công ty. Chính vì mức cấp thiết trên, em đã chọn đề tài khóa luận tốt nghiệp là: “ PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN TM&SX THÁI HÕA”. Thông qua đề tài này, em có thể chỉ ra những thành công và hạn chế, tìm ra nguyên nhân để có thể đề xuất những ý kiến nhằm nâng cao lợi nhuận cho doanh nghiệp. 2. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài * Mục tiêu chung Mục tiêu chung của đề tài nghiên cứu là phân tích tình hình biến động của lợi nhuận qua hai năm 2011 và 2012, để từ đó, đề xuất giải pháp nhằm nâng cao lợi nhuận của doanh nghiệp * Mục tiêu cụ thể Phân tích tình hình biến động của doanh thu, chi phí và lợi nhuận qua hai năm 2011 và 2012. Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động phân tích lợi nhuận tại doanh nghiệp nghiên cứu. SVTH: Nguyễn Thị Hậu 1 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm Để từ đó, thấy rõ đƣợc thực trạng lợi nhuận tại doanh nghiệp nghiên cứu. Và đề xuất giải pháp nâng cao lợi nhuận tại doanh nghiệp nghiên cứu. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài * Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu chính của đề tài là: Lợi Nhuận. Và đối tƣợng nghiên cứu đi cùng là Doanh Thu và Chi Phí * Không gian nghiên cứu Đề tài đƣợc nghiên cứu tại Công Ty TNHH Phát Triển TM&SX Thái Hòa Địa chỉ: Số 5 - Ngõ 299/ 55/3 Hoàng Mai – Hà Nội * Thời gian nghiên cứu Phân tích lợi nhuận của công ty trong 2 năm 2011 và 2012 4. Phƣơng pháp ( cách thức) thực hiện đề tài * Phương pháp thu thập dữ liệu Phƣơng pháp thu thập dữ liệu sơ cấp: Dữ liệu sơ cấp là những dữ liệu phải nghiên cứu thực tế và xử lý số liệu thu thập đƣợc cho phù hợp với những yêu cầu đề ra. Dữ liệu đƣợc thu thập bằng hình thức phỏng vấn trực tiếp giám đốc và phát phiếu điều tra. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Dữ liệu thứ cấp là những thông tin có sẵn và có thể sử dụng đƣợc ngay. Những thông tin này có thể thu thập trong công ty nhƣ: Báo cáo kết quả kinh doanh; Bảng cân đối kế toán…Hay đƣợc thu thập từ bên ngoài công ty nhƣ: Tham khảo tài liệu thƣ viện;các số liệu thống kê; internet * Phương pháp phân tích dữ liệu Phƣơng pháp tổng hợp dữ liệu: Lấy số liệu trung bình từ các phiếu điều tra kết hợp với nội dung câu trả lời trong biên bản phỏng vấn trực tiếp, để đƣa ra các kết luận khái quát về hoạt động phân tích lợi nhuận tại công ty. Phƣơng pháp so sánh: So sánh số liệu phân tích giữa các năm để đƣa ra kết luận. Thông qua các bảng, biểu phân tích so sánh. 5. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp Khóa luận đƣợc chia thành bốn phần chính nhƣ sau: PHẦN MỞ ĐẦU: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN TRONG DOANH NGHIỆP SVTH: Nguyễn Thị Hậu 2 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm CHƢƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN TM&SX THÁI HÒA CHƢƠNG 3: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT NHẰM NÂNG CAO LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN TM&SX THÁI HÕA SVTH: Nguyễn Thị Hậu 3 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN TRONG DOANH NGHIỆP 1.1. Những vấn đề lý luận cơ bản về lợi nhuận và phân tích lợi nhuận 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Lợi nhuận * Các quan điểm về lợi nhuận Khi nền kinh tế ở các nƣớc tƣ bản bắt đầu phát triển thì nhiều nhà kinh tế học đã nghiên cứu và đƣa ra các quan điểm khác nhau về lợi nhuận. Adam Smith là nhà kinh tế học cổ điển đầu tiên đã nghiên cứu toàn diện về nguồn gốc và bản chất của lợi nhuận. Khi phân tích thu nhập lợi nhuận của giai cấp tƣ sản, ông cho rằng, sau khi tƣ bản đƣợc tích lũy vào trong tay cá nhân, giá trị lao động đƣợc chia thành hai bộ phận: tiền lƣơng và lợi nhuận. Lợi nhuân là mức dƣ của giá trị mới do lao động sáng tạo ra trừ đi tiền lƣơng. Các nhà kinh tế học hiện đại P.A.Samuelson và W.D.Nordhaus cho rằng: “Lợi nhuận là một khoản thu nhập dôi ra bằng tổng số thu về trừ đi tổng đã chi”. Một cách cụ thể hơn, các ông chỉ ra rằng: “ Lợi nhuận đƣợc định nghĩa nhƣ là một khoản chênh lệch giữa tổng thu nhập của một công ty và tổng chi phí”. Lợi nhuận của doanh nghiệp chính là phần doanh thu bán hàng hóa và dịch vụ trừ đi toàn bộ chi phí sản xuất, thuế hàng hóa và các loại thuế khác. Theo VAS 17, lợi nhuận kế toán là lợi nhuận lãi hoặc lỗ của một kỳ, trƣớc khi trừ thuế thu nhập doanh nghiệp, đƣợc xác định theo quy định kế toán và chuẩn mực kế toán. Lợi nhuận kế toán phụ thuộc rất nhiều vào các chính sách kế toán mà doanh nghiệp lựa chọn phù hợp với quy định của Chuẩn mực kế toán và Chế độ kế toán áp dụng nhƣ: Chính sách khấu hao; Chính sách ghi nhận doanh thu; phƣơng pháp tập hợp chi phí, tình giá thành… Lợi nhuận đƣợc xác định bằng công thức: Lợi nhuận = Tổng doanh thu – Tổng chi phí Trong đó: - Tổng doanh thu: Theo chuẩn mực số 14 “ Doanh thu và thu nhập khác” ban hành theo quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 thì “ Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu đƣợc trong kỳ kế toán phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh.” SVTH: Nguyễn Thị Hậu 4 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm - Tổng chi phí: Bao gồm toàn bộ các chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp nhƣ: Chi phí bán hàng và cung câp dịch vụ; chi phí quản lý doanh nghiệp; chi phí tài chính và chi phí khác Có rất nhiều khái niệm về lợi nhuận nhƣ vậy thì một cách phổ biến nhất, cơ bản nhất lợi nhuận của một doanh nghiệp chính là khoản chênh lệch giữa doanh thu và chi phí của doanh nghiệp đó. * Vai trò của lợi nhuận Đối với doanh nghiệp và người lao động: Đây là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh hiệu quả của quá trình kinh doanh, là yếu tố mang tính quyết định tới sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Đặc biệt trong điều kiện thị trƣờng cạnh tranh gay gắt và khốc liệt nhƣ hiện nay. - Lợi nhuận tác động tới tất cả các hoạt động của doanh nghiệp. Nó ảnh hƣởng trực tiếp tới tình hình tài chính của doanh nghiệp, là điều kiện quan trọng để đảm bảo cho khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có lợi nhuận cao thì khả năng thanh toán mạnh, doanh nghiệp có thể thanh toán các khoản nợ tới hạn và ngƣợc lại. - Lợi nhuận đảm bảo tái sản xuất mở rộng. Hoạt động kinh doanh sẽ tạo ra cho doanh nghiệp một khoản lợi nhuận để bổ sung vào nguồn vốn tái đầu tƣ, mở rộng quy mô sản xuất, giúp doanh nghiệp có thể phát triển vững chắc trên thƣơng trƣờng. - Lợi nhuận cao thì ngƣời lao động sẽ có cơ hội để năng cao thu nhập của mình, cải thiện đời sống, tạo hƣng phấn, giúp ngƣời lao động có thể phát huy hết tinh thần sang tạo và cống hiến hết mình cho doanh nghiệp. Điều này sẽ làm cho cả doanh nghiệp và ngƣời lao động đều cùng nhau tiến lên. Đối với xã hội: Kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phản ánh hiệu quả sản xuất của nền kinh tế. Thông qua lợi nhuận của doanh nghiệp, Nhà nƣớc tiến hành thu thuế thu nhập doanh nghiệp nộp vào Ngân sách Nhà nƣớc, để điều chình nền kinh tế vĩ mô. Thuế thu nhập doanh nghiệp đánh vào phần thu nhập của doanh nghiệp nên khi lợi nhuận của doanh nghiệp càng cao thì thuế thu nhập doanh nghiệp Nhà nƣớc nhận đƣợc càng nhiều. Đây là nguồn tài chính để Nhà nƣớc tiến hành tái sản xuất mở rộng, phát triển kinh tế xã hội, củng cố an ninh quốc phòng, nâng cao đời sống của nhân dân. Và khi đó, doanh nghiệp cũng sẽ nhận lại đƣợc những lợi ích từ phía Nhà nƣớc. SVTH: Nguyễn Thị Hậu 5 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm Vậy, lợi nhuận chính là cầu nối giữa doanh nghiệp, ngƣời lao động và Nhà nƣớc xích lại gần nhau hơn. Nó giúp cho cả ba cùng phát triển. * Ý nghĩa của lợi nhuận Việc xác định chính xác lợi nhuận có ý nghĩa rất quan trọng đối với doanh nghiệp. Nó đảm bảo phản ánh đúng kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định ( thƣờng là 1 năm), là cơ sở để đánh giá năng lực của doanh nghiệp trên thị trƣờng. Đồng thời là cơ sở để phân phối đúng đắn lợi nhuận tạo ra để đảm bảo cho quá trình tái sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đƣợc tiến hành một cách thƣờng xuyên và liên tục. 1.1.1.2. Nguồn hình thành lợi nhuận Nguồn hình thành của lợi nhuận Trong quá trình sản xuất kinh doanh, tùy theo các lĩnh vực đầu tƣ khác nhau, lợi nhuận cũng đƣợc tạo ra từ nhiều hoạt động khác nhau. Thông thƣờng lợi nhuận của doanh nghiệp đƣợc hình thành từ các bộ phận: + Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh + Lợi nhuận từ hoạt động tài chính + Lợi nhuận từ hoạt động khác Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh là khoản chênh lệch giữa tổng doanh thu tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và chi phí hoạt động kinh doanh. Thông thƣờng phần lợi nhuận này chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng lợi nhuận của doanh nghiệp. Lợi nhuận thu đƣợc từ hoạt động sản xuất kinh doanh có ý nghĩa quan trọng, nó là nguồn chính để doanh nghiệp thực hiện tái đầu tƣ, mở rộng sản xuất. Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh này thể hiện lĩnh vực hoạt động chủ yếu của doanh nghiệp. Phần lợi nhuận này càng cao, thể hiện quá trình sản xuất kinh doanh càng hiệu quả. Lợi nhuận từ hoạt động tài chính là chênh lệch giữa doanh thu từ hoạt động tài chính và chi phí hoạt động tài chính. Với sự phát triển của nền kinh tế nhƣ hiện nay, thì tham gia vào thị trƣờng tài chính là một tất yếu khách quan của các doanh nghiệp. Thông qua thị trƣờng tài chính, doanh nghiệp có thể huy động thêm đƣợc nguồn vốn một cách dễ dàng, đồng thời cũng có thể tạm thời sử dụng nguồn vốn dƣ thừa để kinh doanh và tìm kiếm lợi nhuận trên thị trƣờng tài chính. Lợi nhuận từ hoạt động khác là chênh lệch giữa doanh thu hoạt động khác và chi phí hoạt động khác. Đây là khoản lợi nhuận thu đƣợc từ các hoạt động riêng biệt SVTH: Nguyễn Thị Hậu 6 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm khác ngoài các hoạt động đƣợc nêu trên. Những hoạt động này không thƣờng xuyên phát sinh, doanh nghiệp không dự kiến trƣớc đƣợc hoặc có dự kiến nhƣng ít có khả năng xảy ra. Lợi nhuận từ hoạt động này bao gồm: Lợi nhuận từ việc thanh lý nhƣợng bán tài sản cố định, thu hồi các khoản nợ khó đòi đã đƣợc duyệt bỏ, tiền bồi thƣờng, tiền đƣợc phạt… 1.1.2. Vai trò của phân tích lợi nhuận Phân tích lợi nhuận là một trong những nội dung quan trọng trong phân tích kinh tế doanh nghiệp. Chính vì vậy, phân tích lợi nhuận có vai trò hết sức quan trọng đối với doanh nghiệp. Bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần tiến hành phân tích lợi nhuận, để từ kết quả phân tích đó, nhà quản lý có thể thấy đƣợc tình hình kinh doanh và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp đang gặp phải những khó khăn và có đƣợc những thuận lợi gì. Để làm căn cú đƣa ra những quyết định kinh doanh đúng đắn nhất. Còn nhà đầu từ có thể nhìn vào đó để đƣa ra quyết định đầu tƣ của mình. Doanh nghiệp nào có công tác phân tích kinh tế càng tốt thì doanh nghiệp đó càng có nhiều hƣớng giải pháp để khắc phục những hạn chế mà doanh nghiệp mình đang gặp phải. Đặc biệt là trong phân tích lợi nhuận. Vì lợi nhuận chính là nguồn sống của doanh nghiệp, nên công tác này càng phải đƣợc chú trọng. Lợi nhuận là một chỉ tiêu kinh tế quan trọng phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định. Do vậy, để đặt đƣợc hiệu quả kinh tế đòi hỏi doanh nghiệp phải xây dựng và thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch trong đó có chỉ tiêu lợi nhuận. Việc thực hiện kế hoạch lợi nhuận trong doanh nghiệp có ý nghĩa rất quan trọng vì lợi nhuận là nguồn vốn quan trọng để doanh nghiệp có thể thực hiện tái sản xuất mở rộng hoặc đầu tƣ theo chiều sâu cho hoạt động kinh doanh, cải thiện, nâng cao đời sống cho ngƣời lao động, thực hiện tốt nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nƣớc. 1.1.3. Mục đích và nguồn tài liệu phân tích lợi nhuận 1.1.3.1. Mục đích Mục đích của phân tích là nhằm nhận thức đánh giá đúng đắn, toàn diện và khách quan tình hình thực hiện các chỉ tiêu lợi nhuận, thấy đƣợc kết quả, thành tích đã đạt đƣợc và những mâu thuẫn tồn tại trong quá trình hoạt động kinh doanh và quản lý kinh tế. Từ đó, phân tích những nguyên nhân khách quan cũng nhƣ chủ quan và đề ra những chính sách, biện pháp quản lý thích hợp nhằm tăng lợi nhuận. SVTH: Nguyễn Thị Hậu 7 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm Đồng thời, phân tích tình hình lợi nhuận cũng nhằm mục đích nhận thức và đánh giá tình hình phân phối và sử dụng lợi nhuận, qua đó thấy đƣợc tình hình chấp hành các chế độ, chính sách kinh tế - tài chính của Nhà nƣớc ( các chính sách thuế), của ngành và các chính sách phân phối lợi nhuận của doanh nghiệp. 1.1.3.2. Nguồn số liệu phân tích Nguồn số liệu phân tích lợi nhuận và phân phối lợi nhuận của doanh nghiệp là các chỉ tiêu kế hoạch, các số liệu hạch toán kế toán phản ánh kết quả và phân phối kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, các chế độ, các chính sách tài chính của Nhà nƣớc. Cụ thể, thông qua báo cáo tài chính của công ty. Trong đó, Bảng cân đối kế toán và Bảng kết quả kinh doanh đƣợc sử dụng nhiều nhất. Bởi vì, hai bảng này phản ánh chính xác số liệu về doanh thu, chi phi và lợi nhuận của doanh nghiệp. Cũng nhƣ tình hình tài sản, nguồn vốn hiện có của doanh nghiệp. Chính nhờ có những số liệu này mà ta có thể tiến hành lập các biểu phân tích tình hình lợi nhuận và phân phối nguồn lợi nhuận này sao cho hợp lý nhất. Ngoài ra, trong quá trình phân tích còn sử dụng số liệu từ phiếu điều tra, trắc nghiệm lấy ý kiến trực tiếp của nhân viên trong doanh nghiệp. 1.1.4. Phƣơng pháp nghiên cứu về phân tích lợi nhuận 1.1.4.1. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu a. Phương pháp điều tra Là dung một hệ thống câu hỏi theo những nội dung xác định nhằm thu thập những thông tin khách quan, nhằm đánh giá đƣợc quan điểm, nhận thức của ngƣời đƣợc điều tra. Trong bài khóa luận này, em sử dụng phƣơng pháp điều tra sử dụng phiếu điều tra trắc nghiệm nhƣ sau: - Mục đích: Nhằm thu thập dữ liệu về tình hình kinh doanh của công ty bao gồm: Chi phí, doanh thu, lợi nhuận, các nhân tố ảnh hƣởng tới lợi nhuận. Từ đó có kết luận chính xác về thực trạng lợi nhuận tại công ty và đƣa ra một số ý kiến đề xuất nhằm nâng cao lợi nhuận cho công ty. - Đối tượng phạm vi điều tra: Là những cá nhân có ảnh hƣởng quan trọng tới kết quả điều tra: Giám đốc, phó giám đốc, nhân viên kế toán. Phạm vi điều tra là về tình hình lợi nhuận, kế hoạch phát triển lợi nhuận, các vấn đề về doanh thu, chi phí. SVTH: Nguyễn Thị Hậu 8 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm - Thiết kế mẫu điều tra: Theo MẪU SỐ 1- CÁC PHỤ LỤC - Thời gian tiến hành: Ngày phát phiếu điều tra: 30/10/2013. Còn ngày thu phiếu điều tra là 31/10/2013 - Xử lý, phân tích dữ liệu và đưa ra kết luận Sau khi thu thập toàn bộ phiếu điều tra sẽ tiến hành tổng hợp, xử lý và phân tích dữ liệu thông qua Bảng phân tích dữ liệu, từ đó, đƣa ra kết luận về tình hình lợi nhuận tại công ty b. Phương pháp phỏng vấn trực tiếp Tiến hành chuẩn bị các câu hỏi phỏng vấn liên quan đến tình hình lợi nhuận tại công ty. Sau đó, hẹn thời gian phỏng vấn với giám đốc công ty. Và cuối cùng là tiến hành phỏng vấn. trong quá trình phỏng vấn phải ghi chép đầy đủ các thông tin mà ngƣời đƣợc phỏng vấn đƣa ra. c. Phương pháp thu thập dữ liệu từ tham khảo tài liệu Sử dụng nền tảng lý luận cơ bản về phân tích lợi nhuận từ giáo trình phân tích kinh tế, luận văn tốt nghiệp của các khóa trƣớc và các sách tham khảo khác. Cùng với những dữ liệu tự thu thập khi thực tập tại công ty và những dữ liệu đƣợc cung cấp bởi bộ phận kế toán của công ty. 1.1.4.2. Phƣơng pháp phân tích dữ liệu a. Phương pháp so sánh Sử dụng phƣơng pháp so sánh để xác định xu hƣớng và mức độ biến động của các chỉ tiêu lợi nhuận. Cụ thể, tiến hành so sánh số liệu năm 2012 với số liệu năm 2011 để thấy sự biến động tăng hay giảm của các chỉ tiêu lợi nhuận qua những thời kỳ khác nhau. Từ đó, chúng ta cũng sẽ thấy đƣợc các nhân tố ảnh hƣởng đến dự tăng giảm lợi nhuận của công ty. b. Phương pháp cân đối Sử dụng các mối quan hệ cân đối của các chỉ tiêu kinh tế tổng hợp. Ví dụ nhƣ: Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí Lợi nhuận HĐSX = Lợi nhuận BH & CCDV + Lợi nhuận HĐTC Từ những mối liên hệ mang tính chất cân đối nếu có sự biến động thay đổi một chỉ tiêu sẽ dẫn đến thay đổi một chỉ tiêu khác. Phƣơng pháp này kết hợp với phƣơng pháp so sánh sẽ đánh giá đƣợc toàn diện tình hình lợi nhuận mà doanh nghiệp đạt đƣợc. SVTH: Nguyễn Thị Hậu 9 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm c. Phương pháp tỷ suất Là một chỉ tiêu phản ánh mối quan hệ so sánh giữa một chỉ tiêu này với một chỉ tiêu khác có liên quan chặt chẽ và cáo tác động lẫn nhau. Ví dụ: Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần; Tỷ suất chi phí; Tỷ suất lợi nhuận trên vốn kinh doanh… d. Phương pháp lập bảng phân tích Bảng phân tích đƣợc chia thành các dòng và cột để ghi chép các chỉ tiêu và số liệu phân tích. Phản ánh mối quan hệ so sánh giữa các chỉ tiêu kinh tế có liên quan với nhau nhƣ: So sánh giữa số năm nay với năm trƣớc; Mức chênh lệch tuyệt đối và tƣơng đối… 1.2. Nội dung phân tích lợi nhuận 1.2.1. Phân tích lợi nhuận theo nguồn hình thành Phân tích tổng hợp tình hình lợi nhuận theo nguồn hình thành nhằm nhận thức, đánh giá tổng quát tình hình thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch lợi nhuận và cơ cấu tỷ trọng lợi nhuận theo nguồn hình thành, qua đó thấy đƣơc mức độ hoàn thành, số chênh lệch tăng giảm. Phân tích lợi nhuận theo nguồn hình thành đƣợc thực hiện trên cơ sở áp dụng phƣơng pháp so sánh và lập biểu so sánh các chỉ tiêu thực hiện kỳ này so với kỳ trƣớc trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. 1.2.1.1. Phân tích tình hình lợi nhuận hoạt động kinh doanh Lợi nhuận hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp sản xuất thƣơng mại chủ yếu là lợi nhuận từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ. Phân tích tình hình lợi nhuận hoạt động kinh doanh nhằm đánh giá tình hình tăng giảm các chỉ tiêu xác định lợi nhuận trên cơ sở áp dụng phƣơng pháp so sánh và lập biểu so sánh giữa các số liệu thực hiện với kế hoạch hoặc so với các số liệu cùng kỳ năm trƣớc. * Phân tích chung tình hình lợi nhuận hoạt động kinh doanh Ta căn cứ vào các công thức sau đây: Lợi Tổng Các nhuận doanh khoản Giá thu Chi Chi phí hoạt thu giảm vốn hoạt phí phí quản trừ - hàng + động DT bán tài động kinh = BH & - CCDV Doanh doanh SVTH: Nguyễn Thị Hậu chính 10 Chi - tài chính - bán hàng - lý doanh nghiệp Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm Trong đó: - Giá vốn hàng bán: Phản ánh trị giá gốc sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ đã đƣợc xác định là tiêu thụ - Tổng doanh thu BH & CCDV: Là toàn bộ số tiền bán sản phẩm hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong kỳ. - Chi phí bán hàng: Là một bộ phận của chi phí lƣu thông phát sinh khi thực hiện các nghiệp vụ bán hàng hóa kinh doanh trong kỳ báo cáo. - Chi phí quản lý doanh nghiệp: Là khoản chi phí có liên quan đến hoạt động tổ chức quản lý, điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh - Chi phí tài chính: Là chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra khi thực hiện hoạt động kinh doanh tài chính Doanh thu thuần BH & CCDV Các khoản giảm trừ doanh thu Tổng doanh thu = BH & CCDV = thƣơng mại bán bị + trừ doanh thu - Hàng Chiết khấu Các khoản giảm trả lại Giảm giá Thuế gián thu + hàng bán + ( nếu có) Trong đó: - Chiết khấu thƣơng mại: Là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho những khách hàng mua với khối lƣợng lớn - Hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lƣợng hàng bán đã xác định là đã tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán - Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho ngƣời mua do hàng bán kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu Doanh thu thuần Lợi nhuận gộp = BH & CCDV Trị giá vốn - hàng bán Lợi nhuận gộp x 100 Tỷ lệ lợi nhuận gộp SVTH: Nguyễn Thị Hậu = Doanh thu thuần BH & CCDV 11 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm Lợi nhuận gộp là phần chênh lệch giữa doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ với trị giá vốn của hàng bán ra và dịch vụ. Lợi nhuận gộp, tỷ lệ lợi nhuận gộp và doanh thu thuần là những chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động mua, bán hàng hóa và kinh doanh dịch vụ. Để có lợi nhuận gộp, thì doanh thu thuần BH & CCDV phải lớn hơn trị giá vốn hàng bán. Để có tỷ lệ lợi nhuận gộp tăng, doanh thu thuần BH & CCDV phải có tỷ lệ tăng lớn hớn tỷ lệ tăng của trị giá vốn hàng bán. Lợi nhuận hoạt động kinh doanh là chỉ tiêu cơ bản đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ. Để tăng đƣợc lợi nhuận hoạt động kinh doanh đòi hỏi doanh nghiệp phải phấn đấu tăng các khoản doanh thu, đồng thời giảm các khoản chi phí tài chính, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. * Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng tới lợi nhuận hoạt động kinh doanh Mục đích Mục đích phân tích các nhân tố ảnh hƣởng tới lợi nhuận hoạt động kinh doanh là để thấy đƣợc những nhân tố nào ảnh hƣởng tăng đến lợi nhuận thì doanh nghiệp tiếp tục khai thác , sử dụng, còn những nhân tố nào ảnh hƣởng giảm đến lợi nhuận thì doanh nghiệp cần tìm những biện pháp khắc phục trong kỳ kinh doanh tới. Các nhân tố ảnh hưởng Căn cứ vào công thức xác định lợi nhuận hoạt động kinh, ta thấy: Có hai chỉ tiêu ảnh hƣởng đến lợi nhuận, đó là: Chỉ tiêu doanh thu bán hàng và chỉ tiêu chi phí cho các hoạt động kinh doanh bao gồm cả giá vốn hàng bán, các chỉ tiêu bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. Cụ thể là: - Nếu doanh thu bán hàng tăng thì ảnh hƣởng lợi nhuận tăng. Còn nếu giá vốn hàng bán tăng thì ảnh hƣởng lợi nhuận giảm. Nếu doanh thu bán hàng có mức tăng lớn hơn mức tăng của giá vốn hàng bán thì lợi nhuận gộp tăng. Nhƣng để có tỷ lệ lợi nhuận gộp trên doanh thu bán hàng tăng thì tỷ lệ tăng của doanh thu bán hàng phải lớn hơn tỷ lệ tăng của giá vốn hàng bán. - Chi phí bán hàng và cung cấp dịch vụ và chi phí quản lý doanh nghiệp mà tăng thì ảnh hƣởng giảm đến lợi nhuận và ngƣợc lại. Nhƣng nếu trong trƣờng hợp mức chi phí tăng nhƣng chỉ tiêu tỷ suất chi phí giảm thì đánh giá doanh nghiệp quản lý tốt chi phí vì tỷ suất chi phí giảm sẽ dẫn đến tiết kiệm chi phí góp phần tăng lợi nhuận. SVTH: Nguyễn Thị Hậu 12 Lớp: SB15G Trường Đại học Thương Mại GVHD: Th.S Hoàng Thị Tâm * Phân tích các chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận - Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần Công thức xác định nhƣ sau: Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần Lợi nhuận trƣớc hoặc sau thuế Doanh thu thuần Ý nghĩa: chỉ tiêu này cho ta biết 100 đồng doanh thu thuần trong kỳ đem lại bao = nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu này càng cao thì hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp càng cao. - Tỷ suất lợi nhuận trên chi phí Công thức xác định nhƣ sau: Tỷ suất lợi nhuận trên chi phí Lợi nhuận trƣớc hoặc sau thuế Tổng chi phí Ý nghĩa: chỉ tiêu này cho biết, với mỗi 100 đồng chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra = thì thu đƣợc về bao nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu này càng lớn, cho thấy doanh nghiệp đã tiết kiệm đƣợc chi phí cho hoạt động kinh doanh. - Tỷ suất lợi nhuận trên tồng tài sản Công thức xác định: Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản Lợi nhuận trƣớc thuế + Lãi vay = Tài sản bình quân Ý nghĩa: chỉ tiêu này cho ta biết, một đồng giá trị tài sản mà doanh nghiệp đã huy động vào sản xuất kinh doanh tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận trƣớc thuế và lãi vay. Chỉ tiêu này càng cao, thì hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp càng tốt. - Tỷ suất lợi nhuận trên vốn kinh doanh Công thức xác định: Tỷ suất lợi nhuận trên vốn kinh doanh Lợi nhuận = Vốn kinh doanh bình quân - Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu Công thức xác định: Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu SVTH: Nguyễn Thị Hậu Lợi nhuận = 13 Vốn chủ sở hữu bình quân Lớp: SB15G