Tài liệu Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty cổ phần du lịch và khách sạn ngân hà

Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp TÓM LƢỢC Việt Nam đang từng bước hội nhập nền kinh tế khu vực và thế giới. Đó vừa là thời cơ vừa là thách thức đối với các doanh nghiệp trong nước. Các doanh nghiệp cần quan tâm tới các công cụ quản lý kinh doanh để có thể quản lý hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả. Phân tích kinh tế là một công cụ như vậy. Phân tích kinh tế giúp cho nhà quản lý nắm bắt được đặc điểm, tình hình tăng giảm các chỉ tiêu kinh tế, qua đó đưa ra những chính sách kinh doanh phù hợp. Vì vậy, phân tích kinh tế là công cụ mà các doanh nghiệp cần quan tâm, chú trọng. Doanh thu nói chung và doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ nói riêng là một chỉ tiêu quan trọng phản ánh kết quả sản xuất kinh doanh. Việc nghiên cứu, phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ đang là nhu cầu cần thiết đối với mỗi doanh nghiệp tai công ty cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà việc hoàn thiện và nâng cao công tác phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ đang là một yêu cầu lớn đặt ra. Trong nội dung bài khóa luận với đề tài: “Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà” sẽ trình bày các nội dung sau: Thứ nhất: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về doanh thu, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ và các nội dung phân tích. Thứ hai: Giới thiệu tổng quan tình hình kết quả kinh doanh, phân tích thực trạng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, ảnh hưởng của các nhân tố đến doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của công ty. Thứ ba: Đưa ra những kết luận và đề xuất giải pháp nhằm tăng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Tuy nhiên, do thời gian và năng lực còn hạn chế nên khóa luận không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự chỉ dẫn của thầy cô giáo để bài khóa luận đươc hoàn thiện hơn GVHD: TS. Đặng Văn Lương i SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực tập tại công ty Cổ phần Du lịch và Khách sạn Ngân Hà Hà Tĩnh, được lãnh đạo công ty, các cô chú, anh chị phòng kế toán công ty tạo điều kiện và giúp đỡ cùng với sự hướng dẫn tận tình của TS. Đặng Văn Lương, em đã vận dụng những kiến thức đã được trang bị trên ghế nhà trường vào thực tế hoạt động tại công ty Cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp với đề tài “ Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại Công ty Cổ phần Du lịch và Khách sạn Ngân Hà ”. Em xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới TS. Đặng Văn Lương, ban lãnh đạo công ty cùng các cô chú, anh chị tại phòng kế toán công ty Cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà đã giúp đỡ em tận tình trong thời gian vừa qua. Do hạn chế về kiến thức chuyên môn và thời gian nghiên cứu, bài khóa luận không tránh khỏi những thiết sót. Em rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của các thầy cố giáo để bài khóa luận được hoàn thiện và có tính thực tế cao hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2015 Sinh viên Trần Thị Lan Anh GVHD: TS. Đặng Văn Lương ii SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp MỤC LỤC TÓM LƢỢC ............................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG BIỂU ...................................................................................... v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................. vi PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DOANH THU VÀ PHÂN TÍCH DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ CỦA DOANH NGHIỆP ........... 9 1.1. Cơ sở lý luận về doanh thu và phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp ........................................................................................ 9 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................. 9 1.1.2. Một số vấn đề lý luận liên quan...................................................................... 10 1.2. Nội dung phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ .................... 13 1.2.1. Phân tích xu hướng biến động của doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ qua các năm .............................................................................................................. 13 1.2.2. Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ theo tổng mức, kết cấu .. 14 1.2.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự biến động của doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ....................................................................................................... 16 CHƢƠNG II. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH VÀ KHÁCH SẠN NGÂN HÀ ...................................................................................................... 18 2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hƣởng của nhân tố môi trƣờng đến vấn đề nghiên cứu. ............................................................................................................. 18 2.1.1. Tổng quan về công ty cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà ...................... 18 2.1.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý công ty cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà. .................................................................................................................. 19 2.1.3. Khái quát về kết quả kinh doanh của công ty................................................. 21 2.1.4. Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường tới doanh thu tại công ty cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà ....................................................................................... 24 GVHD: TS. Đặng Văn Lương iii SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp 2.2. Phân tích thực trạng doanh thu bán hàng tại Công ty Cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà ................................................................................................. 26 2.2.1. Phân tích dữ liệu sơ cấp .................................................................................. 26 2.2.2. Phân tích số liệu thứ cấp ................................................................................. 32 CHƢƠNG III: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT NHẰM GÓP PHẦN TĂNG DOANH THU BH VÀ CCDV TẠI CÔNG TY CP DU LỊCH VÀ KHÁCH SẠN NGÂN HÀ ............................................................................................................... 44 3.1. Các kết luận, phát hiện qua phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty Cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà ............................... 44 3.1.1. Những kết quả công ty đã đạt được ................................................................ 44 3.1.2. Những mặt hạn chế tồn tại và nguyên nhân ................................................... 44 3.2. Các đề xuất, kiến nghị về doanh thu bán hàng tại Công ty Cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà. ........................................................................................... 46 3.2.1. Các giải pháp nhằm tăng doanh thu bán hàng tại Công ty ty Cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà. ............................................................................................. 46 3.2.2. Một số kiến nghị ............................................................................................. 49 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 51 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO GVHD: TS. Đặng Văn Lương iv SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp DANH MỤC BẢNG BIỂU Sơ đồ 1.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý công ty cp du lịch và khách sạn Ngân Hà ... 20 Bảng 2.1: Khái quát kết quả kinh doanh của Công ty cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà năm 2012,2013. ......................................................................................... 22 Bảng 2.2. Bảng tổng hợp phiếu điều tra ................................................................... 27 Bảng 2.3: Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ qua các năm tại công ty Cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà ............................. 32 Bảng 2.4: Phân tích doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh doanh ...................... 34 Bảng 2.5: Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ theo loại hình kinh doanh chủ yếu ........................................................................................................... 36 Bảng 2.6: Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức thanh toán ................... 38 Bảng 2.7: Phân tích mức độ ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán tới doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ .................................................................. 40 Bảng 2.8: Phân tích sự ảnh hưởng của năng suất lao động và số lao động .............. 42 Bảng 2.9: Phân tích ảnh hưởng của số lao động và năng suất lao động tới doanh thu BH và CCDV ............................................................................................................ 43 GVHD: TS. Đặng Văn Lương v SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nội dung DT Doanh thu BH Bán hàng CCDV Cung cấp dịch vụ GTGT Giá trị gia tăng TTDB Tiêu thụ đặc biệt LN Lợi nhuận HĐKD Hợp đồng kinh doanh TNDN Thu nhập doanh nghiệp TSCĐ Tài sản cố định BCTC Báo cáo tài chính CNĐKKD Chứng nhận đăng ký kinh doanh VPGD Văn phòng giao dịch VNĐ Việt Nam đồng ĐVT Đơn vị tính GĐ Giám đốc BTC Bộ tài chính NSLĐ Năng suất lao động BQ Bình quân TT Tỷ trọng TL Tỷ lệ LĐ Lao động GVHD: TS. Đặng Văn Lương vi SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết của phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trong doanh nghiệp.  Về mặt lý luận Việt Nam đang từng bước hội nhập toàn cầu hóa nền kinh tế bằng việc gia nhập các tổ chức thương mại thế giới và khu vực đồng thời tăng cường các mối quan hệ song phương, đa phương ( WTO, APEC, kí kết các hiệp định song phương với Mỹ, Nhật Bản …). Để tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp cần quan tâm đến doanh thu bán hàng và công tác phân tích doanh thu bán hàng. Bởi vì trong giai đoạn nền kinh tế Việt Nam hội nhập cùng với sự ảnh hưởng của sự suy thoái chung của nền kinh tế, nếu doanh nghiệp không thường xuyên kiểm tra, đánh giá diễn biến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh đặc biệt không đánh giá được tình hình doanh thu bán hàng của doanh nghiệp, điều này có thể đẩy doanh nghiệp tới sự thua lỗ trong kinh doanh và nếu mất kiểm soát doanh nghiệp có thể bị đẩy tới bờ vực phá sản. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là cơ sở để đánh giá kết quả kinh doanh để doanh nghiệp xây dựng các kế hoạch tái sản xuất, mở rộng quy mô… Vì vậy, tăng doanh thu là mục tiêu quan trọn của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh như hiện nay. Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ có ý nghĩa quan trọng đốivới doanh nghiệp. Phân tích doanh thu bán hàng giúp doanh nghiêp đánh giá một cách đúng đắn, toàn diện, khách quan tình hình thực hiện các chỉ tiêu doanh thu bán hàng trong kỳ. Từ đó, phát hiện ra những tồn tại, tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra những chính sách biện pháp thích hợp đổ tăng doanh thu, nâng cao hiệu quả kinh doanh. Ngoài ra, những số liệu từ phân tích tình hình doanh thu bán hàng là cơ sở để phân tích các chỉ tiêu kinh tế khác như phân tích tình hình mua hàng, phân tích chi phí, phân tích lợi nhuận,….  Về mặt thực tiễn Công ty Cổ phân Du lịch và Khách sạn Ngân Hà là công ty chuyên kinh doanh về khách sạn, nhà hàng, tổ chức sự kiện, … Qua nghiên cứu thực tế tại công ty, doanh thu bán hàng qua các năm có sự biến động rõ rệt. Công ty chưa thật sư chú trọng vào việc phân tích các nội dung phân tích doanh thu bán hàng như: phân GVHD: TS. Đặng Văn Lương 1 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp tích xu hướng biến động doanh thu bán hàng qua các năm, phân tich doanh thu theo tổng mức, kết cấu và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng. Chính vì vậy, công ty chưa đánh giá rõ rang, đầy đủ những ưu điểm, hạn chế còn tồn tại và những biện pháp khắc phục những hạn chế đó. Hơn thế nữa, công tác phân tích tại công ty chưa có bộ phận chuyên phụ trách mà vẫn do phòng kế toán thực hiện. Vì vậy công tác phân tích doanh thu bán hàng còn chưa được hiệu quả. Có nhiều yếu tố tác động tới tình hình doanh thu bán hàng của doanh nghiệp như: tình mùa vụ (mùa du lịch, mùa đám cưới, sự kiện…), giá cả cạnh tranh trên thị trường…mà công tác phân tích chưa đề cập tới. Việc nghiên cứu, phân tích doanh thu bán hàng tại công ty Cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà cung cấp cho quản lý, giám đốc cái nhìn tổng quát về tình hình thực hiện các chỉ tiêu doanh thu bán hàng trong kỳ, các nhân tố ảnh hưởng tới sự biến động của doanh thu, những tồn tại và nguyên nhân để đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và tăng doanh thu. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài: “Phân tích doanh thu bán hàng tại công ty Cổ phần Du lịch và Khách sạn Ngân Hà” là rất cần thiết. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài Xuất phát từ việc nhận thức rõ tầm quan trọng và tính cấp thiết của đề tài kết hợp với quá trình tìm hiểu thực tế tại công ty Cổ phần Du lịch và Khách sạn Ngân Hà, đề tài đặt ra ba mục tiêu nghiên cứu sau: Thứ nhất: Hệ thống hóa các vấn đề lý thuyết liên quan đến doanh thu bán hàng và phương pháp phân tích doanh thu bán hàng tại công ty gồm các nội dung: một số khái niệm cơ bản, một số khái niệm liên quan, mục đích, nguồn số liệu, nội dung phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Thứ hai: Phân tích, đánh giá thực trạng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại Công ty Cổ phần Du lịch và Khách sạn Ngân Hà Thứ ba: Đưa ra các kết quả đạt được, những hạn chế còn tồn tại trong công tác quản lý, thực hiện các chỉ tiêu doanh thu. Sau đó đề xuất một số giải pháp kiến nghị nhằm tăng doanh thu bán hàng, nâng cao hiệu quả kinh doanh cho doanh nghiệp. GVHD: TS. Đặng Văn Lương 2 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài - Đối tượng nghiên cứu : Giới hạn phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của công ty Cổ phần Du lịch và Khách sạn Ngân Hà - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của công ty Cổ phần du lịch và khách sạn Ngân Hà + Về thời gian: Số liệu phân tích sử dụng trong khóa luận lấy từ số liệu công ty cung cấp năm 2013-2014 Phƣơng pháp thực hiện đề tài Phương pháp thu thập và tổng hợp dữ liệu Phương pháp thu thập và tổng hợp dữ liệu là bước đầu tiên không thể thiếu ở bất kỳ cuocj điều tra nghiên cứu nào. Để thu thập dữ liệu phục vụ nghiên cứu, đề tì này sử dụng bốn phương pháp thu thập và tổng hợp dữ liệu đó là: phương pháp sử dụng phiếu điều tra, phương pháp phỏng vấn trực tiếp, phương pháp tổng hợp dữ liệu và phương pháp nghiên cứu tài liệu Phương pháp sử dụng phiếu điều tra Phương pháp thu thập dữ liệu được sử dụng tại công ty Cổ phần du lịch và kahcsh sạn Ngân Hà là điều tra gián tiếp, thông qua việc phát phiếu điều tra theo mẫu đã thiết kế sẵn. Nội dung của phiếu điều tra gồm 2 phần. Phần thứ nhất gồm thông tin cá nhân của đối tượng điều tra: họ và tên, chức vụ,… Phân thứ hai bao gồm các câu hỏi đã được chuẩn bị sẵn. Các câu hỏi dưới dạng câu hỏi đóng, người trả lời chỉ cần đánh dấu vào câu tra lời phù hợp (Phụ lục 02: Phiếu điều tra trắc nghiệm) Các bước tiến hành điều tra: Bước 1: Thiết kế phiếu điều tra. Mối phiếu điều tra gồm 12 câu hỏi khác nhau về vẫn đề nghiên cứu. Các câu hỏi dưới dạng kết đóng, tức là có sẵn các đáp án để người được điều tra lựa chọn. Bước 2: Phát phiếu điều tra: phát 10 phiếu điều tra cho các đối tượng có hiểu biết về vấn đề nghiên cứu, thuộc ban lãnh đạo, phòng kế toán, kinh doanh của công ty. Ngày tiến hành phát phiếu điều tra vào ngày 10/03/2015. GVHD: TS. Đặng Văn Lương 3 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Bước 3: Thu lại các phiếu điều tra, tổng hợp thông tin và lập bảng tổng hợp phiếu điều tra phục vụ nghiên cứu (Bảng 2.2: Bảng tổng hợp phiếu điều tra) Phương pháp phỏng vấn trực tiếp: Phỏng vấn là phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp thông qua cuộc nói chuyện trực tiếp giữa người tiến hành phỏng vấn và người được phỏng vấn. Thông qua các câu hỏi và trả lời trực tiếp giúp thu thập được những thông tin chính xác , cụ thể và chi tiết hơn về vấn đề đang nghiên cứu. Các bước tiến hành: Bước 1: Xác định đối tượng được phỏng vấn để từ đó xây dựng các câu hỏi mở về vấn đề doanh thu bán hàng và công tác phân tích doanh thu bán hàng của công ty cho phù hợp với từng đối tượng. Bước 2: Tiến hành phỏng vấn: Buổi phỏng vấn diễn ra vào ngày 12/03/2015 tại phòng Giám đốc và phòng kế toán của công ty. Người được phỏng vấn Giám đốc- Nguyễn Trường Sinh, Kế toán trường – Nguyễn Thị Oanh, Kế toán bán hàngNguyễn Thị Thanh Huyền Bước 3: Tổng hợp thông tin thu thập được từ buổi phỏng vấn. Qua cuộc phỏng vấn cho thấy được quan điểm cá nhân của người được phỏng vấn về vấn đề doanh thu bán hàng của đơn vị, kế hoạch, định hướng, tầm nhìn chiến lược của các cấp lãnh đạo trong thời gian tới. Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu được sử dụng để tìm kiếm các tài liệu liên quan: sách giáo trình, khóa luận, báo chí, các trang mạng phục vụ cho quá trình làm khóa luận. Đây là nguồn số liệu quan trọng cả về lý luận và thực tiễn Phương pháp nghiên cứu tài liệu được sử dụng trong khóa luận này nhằm nghiên cứu các tài liệu sau: -Tài liệu bên ngoài: Các chuẩn mực kế toán, các thông tư, các giáo trình phân tích kinh tế, giáo trình kế toán tài chính, giáo trình tài chính doanh nghiệp của trường Đại học Thương Mại và các trường đại học khối ngành kinh tế khác, các luận văn cùng đề tài của khóa trước… -Tài liệu bên trong: Các báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty từ năm 2012 đến 2013, các sổ kế toán tổng hợp và chi tiết về doanh thu bán hàng, các hợp đồng, chứng từ liên quan đến việc kinh doanh của công ty GVHD: TS. Đặng Văn Lương 4 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Phương pháp tổng hợp dữ liệu Do các số liệu thu thập được không tập trung mà nằm rải rác trên nhiều nguồn tài liệu khác nhau nên cần phải tổng hợp lại cho phù hợp với từng mục đích phân tích Phương pháp tổng hợp dữ liệu được sử dụng trong đề tài này để tổng hợp số liệu từ báo cáo tài chính (báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2012-2013), những số liệu mà công ty cung cấp có liên quan đến đề tài nghiên cứu và những dữ liệu sơ cấp thu thập từ quá trình điều tra, phỏng vấn. Phương pháp phân tích dữ liệu. Phương pháp so sánh Phương pháp so sánh là một phương pháp nghiên cứu để nhận thức được các hiện tượng, sự vật thông qua quan hệ đối chiếu tương hỗ giữa sự vật, hiện tượng này với sự vật, hiện tượng khác. Mục đích của sự so sánh là thấy được sự giống nhau, đó là: So sánh tuyệt đối: So sánh tuyệt đối là kết quả so sánh so sánh trị số của chỉ tiêu giữa hai kì. Số tuyệt đối có thẻ tính bằng giá trị, hiện vật, giờ công,… làm cơ sở để tính các giá trị khác. Doanh thu bán hàng năm N so với năm N-1 được tính như sau: Trong đó: :Giá trị chênh lệch tuyệt đói doanh thu bán hàng năm N so với năm N-1 Doanh thu bán hàng năm N : Doanh thu bán hàng năm N-1 So sánh tương đối So sánh tương đối là kết quả so sánh giữa số kỳ phân tích với số kỳ gốc đã được điều chỉnh theo hệ số chỉ tiêu có liên quan theo quyết định quy mô chỉ tiêu phân tích. - Tỷ lệ phần trăm (%) tăng giảm là chỉ tiêu tương đối phản ánh mức độ hoàn thành kế hoạch tăng giảm so với kỳ trước: ( GVHD: TS. Đặng Văn Lương ) 5 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp - Tỷ trọng là chỉ tiêu phản ánh tỷ lệ % của một chỉ tiêu cá thể so với chỉ tiêu tổng thể. Tỷ trọng doanh thu bán hàng năm X trong tổng doanh thu bán hàng được tính theo công thức: ( ) - Và các chỉ tiêu phát triển định gốc, tỷ lệ phát triển liên hoàn, tỷ lệ phát triển bình quân. Phương pháp so sánh được sử dụng trong bài này nhằm: - So sánh số liệu doanh thu bán hàng qua hai năm liền kề là năm: 2012 và 2013.  So sánh doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh doanh: doanh thu bán hàng thứ cấp, doanh thu cung cấp dịch vụ.  So sánh doanh thu bán hàng theo nhóm hàng, mặt hàng chủ yếu: dịch vụ khách sạn, nhà hàng, dịch vu tổ chức sự kiện.  So sánh doanh thu bán hàng theo phương thức thanh toán: Doanh thu bán hàng thu tiền ngay, doanh thu bán hàng trả chậm.  Tính các tốc độ phát triển định gốc, tốc độ phát triển liên hoàn, tốc độ phát triển bình quân. Qua việc so sánh nội dung này giúp cho doanh nghiệp nắm bắt toàn diện tình hình tăng giảm của các chỉ tiêu doanh thu. Phương pháp thay thế liên hoàn. Phương pháp thay thế liên hoàn được sử dụng nhằm phân tích mối quan hệ giữa doanh thu và các nhân tố ảnh hưởng, qua đó thấy được mức độ và tính chất ảnh hưởng của các nhân tố đến doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Trình tự sử dụng phương pháp thay thế liên hoàn. Bước 1: Xác lập công thức tính doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ với các nhân tố ảnh hưởng. Bước 2: Sắp xếp vị trí các nhân tố trong công thức doanh thu, tuân thủ theo trình tự nhất định đảm bảo nguyên tắc nhân tố số lượng trước, nguyên tố chất lượng sau. Bước 3: Tiến hành thay thế để xác định ảnh hưởng. GVHD: TS. Đặng Văn Lương 6 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Bước 4: Cộng ảnh hưởng các nhân tố rồi đối chiếu với tăng, giảm chung của doanh thu bán hàng để rút ra nhận xét. Trong khóa luận này, phương pháp thay thế liên hoàn được sử dụng để đánh giá mức độ, tính chất ảnh hưởng của nhóm nhân tố ảnh hưởng tới doanh thu bán hàng là số lượng hàng bán và giá bán. Doanh thu bán hàng = Số lượng hàng bán x Đơn giá Phương pháp bảng biểu, sơ đồ phân tích Trong phân tích hoạt động kinh tế người ta phải dung biểu mẫu hoặc sơ đồ phân tích để phản ánh một cách trực quan các số liệu của phân tích. Biểu mẫu phân tích nhìn chung được thiết lập theo các dòng cột để ghi chép các chỉ tiêu và số liệu phân tích để phản ánh cách trực quan các số liệu phân tích. Trong đó có những dòng cột dung để ghi chép các số liệu thu thập được và có những dòng cột cần phải phân tích, tính toán. Các dạng biểu phân tích thường phản ánh mối quan hệ so sánh giữa các chỉ tiêu kinh tế có quan hệ với nhau: so sánh giữa số thực hiện và số kế hoạch, so với số cùng kỳ năm trước hoặc so sánh giữa chỉ tiêu cá biệt với chỉ tiêu tổng thể. Số lượng các dòng, các cột tùy thuộc vào mục đích yêu cầu và nội dung phân tích. Phương pháp này được sử dụng ở hầu hết các nội dung phân tích doanh thu bán hàng tại công ty:  Phân tích tình hình biến động doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ qua các năm.  Phân tích tình hình biến động doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ theo tổng mức và kết cấu.  Phân tích nhân tố ảnh hưởng tới sự biến dổi của doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Phương pháp chỉ số. Phương pháp chỉ số để tính toán phân tích sự biến động tăng giảm và mối liên hệ tác động phụ thuộc lẫn nhau của các chỉ tiêu kinh tế có một hoặc nhiều yếu tố khác nhau. Chỉ tiêu chỉ số được xác định được xác định bằng mối liên hệ so sánh của một chỉ tiêu kinh tế ở những thời điểm khác nhau và thường là so sánh giữa các kỳ báo cáo so với kỳ gốc. GVHD: TS. Đặng Văn Lương 7 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Các chỉ số áp dụng trong phân tích kinh tế có hai loại: Chỉ số chung và chỉ số cá thể. Chỉ số chung (còn gọi là chỉ số tổng hợp ) là chỉ số phản ánh sự biến động tăng giảm của một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp có nhiều yếu tố hợp thành. Trong bài khóa luận này, chỉ số chung là chỉ số tăng giảm của chỉ tiêu doanh thu bán hàng trong kỳ. chỉ số cá thể là chỉ số phản ánh sự biến động tăng giảm của một chỉ tiêu kinh tế riêng biệt như chỉ số giá cả hàng hóa bán ra trong kỳ, chỉ số số lượng hàng bán. Phân tích doanh thu bằng phương pháp chỉ số cho phép ta thấy được mức biến động tăng giảm (số tương đối) và mối liên hệ phụ thuộc lẫn nhau giữa các yếu tố hợp thành của chỉ tiêu doanh thu tại thời điểm khác nhau. Cụ thể: Trong đó: : Chỉ số doanh thu bán hàng trong kỳ : Chỉ số lượng hàng bán : Chỉ số giá cả hàng bán Áp dụng công thức trên, kết hợp với phương pháp số chênh lệch ta có thể xác định được mức độ ảnh hưởng các nhân tố (số tuyệt đối) đến doanh thu bán hàng. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp Chương 1: Cơ sở lý luận về doanh thu và phân tích doanh thu tại doanh nghiệp Chương 2: Phân tích thực trạng doanh thu tại công ty Cổ phần Du lịch và Khách sạn Ngân Hà Chương 3: Các kết luận và đề xuất nhằm tăng doanh thu tại công ty Cổ phần Du lịch và Khách sạn Ngân Hà. GVHD: TS. Đặng Văn Lương 8 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DOANH THU VÀ PHÂN TÍCH DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Cơ sở lý luận về doanh thu và phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản  Khái niệm doanh thu Theo chuẩn mực kế toán số 14- Doanh thu và thu nhập khác Doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Như vậy doanh thu chỉ bao gồm tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được. Các khoản thu hộ bên thứ ba không phải là nguồn lợi ích kinh tế, không làm tăng vốn chủ sỡ hữu của doanh nghiệp sẽ không được coi là doanh thu Doanh thu của doanh nghiệp bao gồm: doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, doanh thu hoạt động tài chính và thu nhập khác. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là biểu hiện của tổng giá trị các loại sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp bán ra trong mội thời kỳ nhất định Doanh thu hoạt động tài chính là các khoản thu bao gồm: tiền lãi, thu nhập từ cho thuê tài sản, cho người khác sử dụng tài sản, cổ tức, lợi nhuận được chia, thu nhập từ hoạt động mua bán chứng khoán…. Thu nhập khác là các khoản thu từ các hoạt động xảy ra không thường xuyên, ngài các hoạt động tại ra doanh thu. Thu nhập khác gồm: thu về thanh lý tài sản cố định, nhượng bán TSCĐ, thu tiền phạt khách hàng do vi phạm hợp đồng, thu tiền bảo hiểm được bồi thường, được các khoản nợ phải thu đã xóa sổ tính vào chi phí kỳ trước….  Khái niệm doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Trong phạm vi của đề tài là phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ thì cần phải hiểu rõ khái niệm của doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Theo chuẩn mực kế toán số 14 đoạn 10 thì doanh thu bán hàng được ghi nhận khi thỏa mãn tất các năm điều kiện sau: GVHD: TS. Đặng Văn Lương 9 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp - Doanh nghiệp đã chuyển hóa phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu hàng hóa hoặc sản phẩm cho người mua - Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa - Doanh thu được xác định tương đối chắc chứn - Doanh nghiệp đã thu hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng - Xác định chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ: là toàn bộ số tiền đã thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được từ bán sản phẩm hàng hóa sau khi trừ đi các khoản giảm trừ doanh thu như giảm giá hàng bán, chiết khấu thương mại, giá trị hàng bán bị trả lại và các khoản thuế gián thu Trong đó: - Chiết khấu thương mại là khoản doanh nghiệp giảm giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn - Giảm giá hàng bán là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hóa kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu với thị hiếu - Giá trị hàng bán bị trả lại là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán - Các khoản thuế gián thu bao gồm thuế GTGT phải nộp theo phương pháp trực tiếp, thuế xuất nhập khẩu, thuế TTĐB 1.1.2. Một số vấn đề lý luận liên quan. 1.1.2.1. Ý nghĩa của việc tăng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ có vai trò vô cùng quan trọng đối với doanh nghiệp. Vì vậy tăng doanh thu có ý nghĩa không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn đối với xã hội. Đối với doanh nghiệp, tăng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là điều kiện để doanh nghiệp thực hiện tốt chức năng kinh doanh, thu hồi vốn nhanh, bù đắp các chi phí sản xuất kinh doanh tạo những điều kiện để đầu tư mở rộng hoặc đầu tư chiều sâu cho hoạt động kinh doanh, đồng thời thực hiện tốt nghĩa vụ với Nhà nước, với người lao động. GVHD: TS. Đặng Văn Lương 10 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Đối với xã hội, tăng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển, đảm bảo cân đối cung cầu, nâng cao đời sống nhân dân. 1.1.2.2. Phân loại doanh thu Xem xét theo mỗi chỉ tiêu thì doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ được hình thành từ các nguồn khác nhau. Theo đó, tùy theo nghiệp vụ phát sinh tại mỗi doanh nghiệp, đặc điểm khách hàng, phương thức thanh toán,…thì nguồn hình thành doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là khác nhau. Cụ thể là:  Căn cứ theo nghiệp vụ kinh doanh : - Doanh thu từ hoạt động bán hàng - Doanh thu từ hoạt động cung cấp dịch vụ  Căn cú theo mặt hàng: - Doanh thu từ nhà hàng - Doanh thu từ phòng nghỉ - Doanh thu từ tổ chức tiệc cưới, sự kiện…  Căn cứ theo phương thức thanh toán - Doanh thu từ khách hàng trả tiền ngay - Doanh thu từ khách hàng thanh toán trả chậm 1.1.2.3. Mục đích phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là một công cụ hữu hiệu giúp nhà quản trị trong việc đánh giá tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, các doanh nghiệp cấn phải hiểu được tầm quan trọng của việc phân tích doanh thu, thường xuyên kiểm tra, đánh giá đầy đủ chính xác mọi diễn biến về doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ cũng như kết quả kinh doanh. Mục đích của phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là: Thứ nhất: Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ nhằm nhận thức và đánh giá một cách đúng đắn, toàn diện và khách quan tình hình thực hiện các chỉ tiêu doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp trong kỳ về số lượng, kết cấu, chủng loại và giá cả hàng hóa, dịch vụ. Qua đó thấy được mức độ hoàn thành, số chênh lệch tăng giảm của các chỉ tiêu kế hoạch bán hàng của doanh nghiệp. Thứ hai: Phân tích doanh thu nhằm thấy được những hạn chế tồn tại và những nguyên nhân ảnh hưởng khách quan cũng như chủ quan trong khâu bán hàng GVHD: TS. Đặng Văn Lương 11 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp và cung cấp dịch vụ, từ đó tìm được những chính sách, biện pháp cụ thể thích hợp nhằm đẩy mạnh hoạt động kinh doanh, tăng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Những số liệu, tài liệu phân tích doanh thu là cơ sở, căn cứ để phân tích các chỉ tiêu kinh tế khác như: Phân tích tình hình mua hàng, phân tích tình hình chi phí hoặc lợi nhuận kinh doanh. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng sử dụng số liệu phân tích doanh thu để làm cơ sở xây dựng kế hoạch kinh doanh và đưa ra quyết định cho kỳ sau. 1.1.2.4. Nguồn số liệu phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Phân tích doanh thu bao gồm rất nhiều nội dung phân tích như phân tích xu hướng biến động doanh thu qua các năm, phân tích doanh thu theo tổng mức và kết cấu, phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự biến động doanh thu ,.. Vì vậy phân tích doanh thu phải sử dụng nhiều nguồn số liệu khác nhau đảm bảo đủ số liệu để phân tích. Phân tích tình hình doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ căn cứ vào những nguồn số liệu như sau:  Tài liệu bên trong Các chỉ tiêu doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp trong kỳ. Các chỉ tiêu doanh thu bán hàng của doanh nghiệp được xây dựng tùy thuộc vào chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm hoạt động kinh doanh cũng như căn cứ vào yêu cầu quản lý của doanh nghiệp. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ có thê được xây dựng theo các nghiệp vụ kinh doanh như: doanh thu bán hàng hóa, doanh thu cung cấp dịch vụ,..Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ còn có thể được xây dựng kế hoạch theo ngành, nhóm hàng hay mặt hàng chủ yếu… Các số liệu kế toán doanh thu bán hàng được sử dụng trong phân tích hoạt động kinh tế doanh nghiệp bao gồm cả kế toán tổng hợp, kế toán chi tiết, các hợp đồng bán hàng và các đơn đặt hàng, các chứng từ hóa đơn bán hàng…  Tài liệu bên ngoài - Các số liệu thông tin kinh tế thị trường, giá cả của những mặt hàng mà doanh nghiệp kinh doanh bao gồm cả thông tin trong nước và thông tin trên thị trường quốc tế và khu vực GVHD: TS. Đặng Văn Lương 12 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp Các chế độ, chính sách về thương mại, chính sách tài chính- tín dụng và - các chính sách khác có liên quan đến hoạt động doanh nghiệp do Nhà nước hoặc do ban ngành. 1.2. Nội dung phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ 1.2.1. Phân tích xu hướng biến động của doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ qua các năm Xu hướng biến động doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, việc nắm bắt được xu hướng biến động này là yêu cầu cấp thiết cho nhà quản trị nhằm đưa ra các quyết định chiến lược kinh doanh phù hợp, giải quyết tốt các hạn chế tồn tại và các vấn đề của công ty. Mục đích phân tích: Phân tích doanh thu cần phải phân tích tốc độ phát triển qua các năm, qua đó thấy được sự biến động tăng giảm và xu hướng phát triển cảu doanh thu, đưa ra những thông tin dự báo nhu cầu của thị trường nhằm xây dựng kế hoạch kinh doanh trung hoặc dài hạn Nguồn số liệu: Các số liệu doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ thực tế qua các năm. Phương pháp phân tích: Phương pháp phân tích được áp dụng là tính toán các chỉ tiêu tỷ lệ phát triển liên hoàn, tỷ lệ phát triển định gốc và tỷ lệ phát triển bình quân qua các công thức: - Tốc độ phát triển liên hoàn: - Tốc độ phát triển định gốc: - Tốc độ phát triển bình quân: √ Trong đó: : Tốc độ phát triển liên hoàn : Tốc độ phát triển định gốc GVHD: TS. Đặng Văn Lương 13 SVTH: Trần Thị Lan Anh Khoa: Kế toán – Kiểm toán Khóa luận tốt nghiệp ̅: Tốc độ phát triển bình quân : Doanh thu bán hàng kỳ i ): ( Doanh thu bán hàng kỳ i-1 : doanh thu bán hàng kỳ gốc r: Dấu tích 1.2.2. Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ theo tổng mức, kết cấu Chỉ tiêu doanh thu bán hàng được phân loại theo nhiều cách khách nhau: doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh doanh, doanh thu bán hàng theo mặt hàng, doanh thu bán hàng theo phương thức bán,… Phân tích doanh thu bán hàng theo từng cách thức phân loại cung cấp cho nhà quản trị những thông tin cần thiết về chỉ tiêu doanh thu bán hàng và từ đó đưa ra những chiến lược kinh doanh phù hợp. 1.2.2.1. Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ theo nghiệp vụ kinh doanh Trong giai đoạn hồi nhập của nền kinh tế hiện nay, các doanh nghiệp thương mại, nhất là những doanh nghiệp lớn thường kết hợp thực hiện nhiều nghiệp vụ kinh doanh khác nhau như: kinh doanh thương mại, sản xuất gia công, và kinh doanh dịch vụ, đầu tư tài chính. Mỗi nghiệp vụ thường có những đặc điểm kinh tế, kỹ thuật trong kinh doanh và quản lý khác nhau và tạo ra những nguồn doanh thu khác nhau. Vì vậy, để quản lý tốt doanh thu, đòi hỏi chủ doanh nghiệp và các nhà quản lý phải xây dựng kế hoạch, phân tích doanh thu bán hàng thoe từng nghiệp vụ kinh doanh. Mục đích phân tích: Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ theo từng nghiệp vụ kinh doanh nhằm nhận thức và đánh giá chính xác mức độ hoàn thành các chỉ tiêu doanh thu, qua đó xác định kết quả theo từng nghiệp vụ kinh doanh. Từ đó, chủ doanh nghiệp có những cơ sở, căn cứ đề ra những chính sách, biện pháp đầu tư thích hợp trong việc lựa chọn các nghiệp vụ kinh doanh mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nguồn số liệu: Nguồn số liệu phân tích doanh thu theo nghiệp vụ kinh doanh là căn cứ vào các số liệu kế hoạch, kế toán tổng hợp và chi tiết về doanh thu theo các nghiệp vụ kinh doanh của doanh nghiệp. Các chỉ tiêu phân tích doanh thu theo nghiệp vụ kinh doanh thường bao gồm các chỉ tiêu như sau: doanh thu bán hàng GVHD: TS. Đặng Văn Lương 14 SVTH: Trần Thị Lan Anh