TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KHOA HỌC TỰ NHIÊN
TRƯƠNG HOÀNG NHI LAN
PHÂN LẬP CHẤT TỪ CAO CHLOROFORM CỦA
THÂN NON CHÙM NGÂY
(MORINGA OLEIFERA LAM.),
HỌ CHÙM NGÂY (MORINGACEAE)
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
CHUYÊN NGÀNH CỬ NHÂN HÓA HỌC
2013
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KHOA HỌC TỰ NHIÊN
TRƯƠNG HOÀNG NHI LAN
PHÂN LẬP CHẤT TỪ CAO CHLOROFORM CỦA
THÂN NON CHÙM NGÂY
(MORINGA OLEIFERA L.),
HỌ CHÙM NGÂY (MORINGACEAE)
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
CHUYÊN NGÀNH CỬ NHÂN HÓA HỌC
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
TS. TÔN NỮ LIÊN HƯƠNG
2013
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
Trường Đại Học Cần Thơ
Khoa Khoa Học Tự Nhiên
Bộ Môn Hóa Học
Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
1. Cán bộ hướng dẫn: TS. Tôn Nữ Liên Hương
2. Đề tài: Phân lập chất từ cao Chloroform của thân non chùm ngây
(Moringa oleifera L.), họ Chùm ngây (Moringaceae)
3. Sinh viên thực hiện: Trương Hoàng Nhi Lan
MSSV: 2102455
Lớp: Hóa Dược
Khóa: 36
4. Nội dung nhận xét:
a. Nhận xét về hình thức của LVTN:
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
b. Nhận xét về nội dung của LVTN (Đề nghị ghi chi tiết đầy đủ):
Đánh giá nội dung thực hiện đề tài:
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
Những vấn đề còn hạn chế:
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
c. Nhận xét đối với từng sinh viên tham gia thực hiện đề tài (Ghi rõ từng
nội dung chính do sinh viên nào chịu trách nhiệm thực hiện nếu có):
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
d. Kết luận, đề nghị và điểm:
Cần Thơ, ngày
tháng
năm 2013
Cán bộ hướng dẫn
Tôn Nữ Liên Hương
i
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
Trường Đại Học Cần Thơ
Khoa Khoa Học Tự Nhiên
Bộ Môn Hóa Học
Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ
CỦA CÁN BỘ CHẤM PHẢN BIỆN
1. Cán bộ hướng dẫn: TS. Tôn Nữ Liên Hương
2. Đề tài: Phân lập chất từ cao Chloroform của thân non chùm ngây
(Moringa oleifera L.), họ Chùm ngây (Moringaceae)
3. Sinh viên thực hiện: Trương Hoàng Nhi Lan
MSSV: 2102455
Lớp: Hóa Dược
Khóa: 36
4. Nội dung nhận xét:
a. Nhận xét về hình thức của LVTN:
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
b. Nhận xét về nội dung của LVTN (Đề nghị ghi chi tiết đầy đủ):
Đánh giá nội dung thực hiện đề tài:
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
Những vấn đề còn hạn chế:
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
c. Nhận xét đối với từng sinh viên tham gia thực hiện đề tài (Ghi rõ từng
nội dung chính do sinh viên nào chịu trách nhiệm thực hiện nếu có):
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
d. Kết luận, đề nghị và điểm:
Cần Thơ, ngày
tháng
năm 2013
Cán bộ phản biện
ii
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
LỜI CẢM ƠN
Một chữ “cảm ơn” thì không đủ để thể hiện được hết tình cảm, lòng biết
ơn của con đối với cha, mẹ. Cho dù vậy nhưng con không thể không nói. Cảm
ơn cha mẹ đã sinh thành, nuôi con khôn lớn, tạo điều kiện cho con tiếp cận tri
thức khoa học, dạy con những điều hay lẽ phải.
Chân thành cảm ơn sâu sắc cô Tôn Nữ Liên Hương người đã tận tình
hướng dẫn, gợi ý, và cho những lời khuyên hết sức bổ ích trong việc nghiên cứu
và hoàn thành luận văn này.
Chân thành cảm ơn toàn thể quý thầy cô khoa Khoa học Tự nhiên, trường
Đại học Cần Thơ đã dìu dắt và truyền đạt kiến thức quý báu cho em trong suốt
thời gian em theo học ở trường.
Chân thành biết ơn các anh chị cao học K19, trong quá trình thực hiện đề
tài đã nhiệt tình hướng dẫn và truyền thụ những kinh nghiệm bổ ích để em thực
hiện đề tài.
Thân thương gởi về các bạn sinh viên Hóa Dược K36, những người đã
cùng tôi chia sẽ niềm vui, nỗi buồn và động viên, giúp đỡ tôi trong thời gian học
tập cũng như làm đề tài này.
Cần Thơ, Ngày
tháng
năm 2013
Trương Hoàng Nhi Lan
iii
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
TÓM TẮT
Chùm ngây (Moringa oleifera Lam.), một cây thuốc quan trọng là một
trong những loài được trồng nhiều nhất của họ Moringaceae. Nó có giá trị cao
từ thời xa xưa bởi vì các đặc tính chữa bệnh của nó. Từ dịch chiết cao chloroform
của thân non chùm ngây, thu hái tại khoa Nông nghiệp và Sinh học ứng dụng,
trường Đại học Cần Thơ, đã cô lập được hợp chất là: 4-(4'-O-α-Lrhamnosyloxy)benzyl nitrile (C16H19NO6). Cấu trúc hóa học của các hợp chất
này đã được xác định bằng các phương pháp phổ hiện đại MS, 1H-NMR, 13CNMR, DEPT, HSQC, HMBC và đã so sánh với tài liệu đã công bố.
Từ khóa: Thân non chùm ngây, thành phần hóa học, dịch chiết cao
chloroform, 4-(4'-O-α-L-rhamnosyloxy)benzyl nitrile, phổ.
iv
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
ABSTRACT
Moringa oleifera Lam., an important medicinal plant is one of the most
widely cultivated spiecies of the family Moringaceae. It is highly valued from
time immemorial because of its vast medicinal properties. From the chloroform
extracts of the young trunk of Moringa oleifera Lam., collected in the College
of Agriculture and Applied Biology, Can Tho University, one compound has
been isolated: 4-(4'-O-α-L-rhamnosyloxy)benzyl nitrile (C16H19NO6). The
structures of this compound has been eluciated by modern spectroscopic
methods such as: MS, 1H-NMR, 13C-NMR, DEPT, HSQC, HMBC and by
comparison with those of previously reported data.
Keywords: Moringa oleifera young trunk, chemical
components,
chloroform extracts, 4-(4'-O-α-L-rhamnosyloxy)benzyl nitrile, spectroscopic.
v
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
Trường Đại Học Cần Thơ
Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
Khoa Khoa Học Tự Nhiên
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Bộ môn Hóa học
ĐỀ TÀI
PHÂN LẬP CHẤT TỪ CAO CHLOROFORM CỦA
THÂN NON CHÙM NGÂY (MORINGA OLEIFERA L.),
HỌ CHÙM NGÂY (MORINGACEAE)
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam kết luận văn này được hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên
cứu của tôi, các kết quả của nghiên cứu này chưa được dùng cho bất cứ luận
văn cùng cấp nào khác và đã được chỉnh sữa theo ý kiến của hội đồng.
Cán bộ hướng dẫn
Cần Thơ, ngày tháng năm 2013
Sinh viên ký tên
TS. Tôn Nữ Liên Hương
Trương Hoàng Nhi Lan
vi
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
MỤC LỤC
Lời cảm ơn .................................................................................................... iii
Tóm tắt .......................................................................................................... iv
Abstract ...........................................................................................................v
Mục lục ........................................................................................................ vii
Danh sách bảng ............................................................................................. ix
Danh sách hình ................................................................................................x
Danh mục từ viết tắt ...................................................................................... xi
Chương 1: Giới thiệu .......................................................................................1
1.1 Giới thiệu chung ....................................................................................1
1.2 Mục đích nghiên cứu chính của đề tài ....................................................2
1.3 Địa điểm, thời gian thực hiện đề tài .......................................................2
1.4 Các nội dung chính và giới hạn của đề tài ..............................................2
Chương 2: Tổng quan tài liệu ..........................................................................3
2.1 Tổng quan thực vật học .........................................................................3
2.1.1 Khái quát về họ chùm ngây (Moringaceae) .....................................3
2.1.2 Đại cương về chùm ngây ................................................................3
2.1.3 Thực vật học ...................................................................................3
2.1.4 Hình thái thực vật ...........................................................................3
2.1.5 Sinh thái phân bố ............................................................................4
2.1.6 Thành phần dinh dưỡng của cây chùm ngây....................................5
2.1.7 Thành phần hóa học trong cây chùm ngây ......................................6
2.1.8 Công dụng của cây chùm ngây ........................................................8
2.1.9 Tác dụng dược lý ............................................................................9
2.1.10 Những nghiên cứu về thành phần hóa học của cây chùm ngây ....10
2.2 Cơ sở lý thuyết của một số phương pháp thực nghiệm .........................12
2.2.1 Một số kỹ thuật chiết tách hợp chất thiên nhiên .............................13
2.2.2 Dung môi ......................................................................................14
2.2.3 Sắc ký lớp mỏng và định tính sự hiện diện của một số hợp chất hữu
cơ ..........................................................................................................15
2.2.4 Sắc ký cột (Column Chromatography) ..........................................17
2.3 Giới thiệu về hợp chất glycoside ..........................................................20
2.3.1 Đại cương về hợp chất glycoside ..................................................20
2.3.2 Phương pháp chiết tách các glycoside ra khỏi cây .........................21
vii
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu..............................................................23
3.1 Phương tiện sử dụng trong nghiên cứu .................................................23
3.1.1 Dụng cụ ........................................................................................23
3.1.2 Hóa chất........................................................................................23
3.2 Phương pháp nghiên cứu .....................................................................23
3.2.1 Phương pháp chiết tách .................................................................23
3.2.2 Phân lập hợp chất hữu cơ ..............................................................24
3.2.3 Khảo sát cấu trúc hóa học của hợp chất cô lập được ......................24
3.3 Thực nghiệm .......................................................................................24
3.3.1 Điều chế các loại cao ....................................................................24
3.3.2 Khảo sát cao chloroform ............................................................... 27
Chương 4: Kết quả và thảo luận ....................................................................31
4.1 Kết quả thực nghiệm ............................................................................31
4.2 Biện luận cấu trúc hóa học của TNCN-C1 ...........................................31
4.2.1 Một số thông tin nhận được từ phổ 1H-NMR của TNCN-C1
(CD3OD, 500 MHz)...............................................................................32
4.2.2 Một số thông tin nhận được từ phổ 13C-NMR và phổ DEPT của
TNCN-C1 (CD3OD, 125 MHz) .............................................................32
4.2.3 Một số thông tin nhận được từ phổ HSQC và HMBC của hợp chất
TNCN-C1 ..............................................................................................33
4.2.4 Kết luận ........................................................................................33
Chương 5: Kết luận và kiến nghị ...................................................................36
5.1 Kết luận ............................................................................................... 36
5.2 Kiến nghị .............................................................................................37
Tài liệu tham khảo .........................................................................................38
Phụ lục ..........................................................................................................40
viii
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
DANH SÁCH BẢNG
Bảng 2.1: Phân tích thành phần dinh dưỡng của Moringa oleifera Lam. ..........6
Bảng 2.2: Thành phần hóa học các bộ phận trong cây chùm ngây ..................8
Bảng 2.3: Một vài thuốc thử hiện hình sắc lý lớp mỏng .................................17
Bảng 2.4: Các loại hợp chất có tính phân cực tăng dần ..................................18
Bảng 3.1: Kết quả khảo sát cao chloroform ...................................................28
Bảng 3.2: Kết quả SKC phân đoạn C6 ...........................................................29
Bảng 3.3: Kết quả SKC phân đoạn C6D ........................................................30
Bảng 4.1: Số liệu phổ 1H-NMR (CD3OD, 500 MHz) và 13C-NMR của hợp chất
TNCN-C1 (CD3OD, 125 MHz) .....................................................................34
Bảng 4.2: So sánh dữ liệu phổ 1H-NMR (CD3OD, 500 MHz) và 13C-NMR
(CD3OD, 125 MHz) hợp chất TNCN-C1 với dữ liệu phổ 1H-NMR (CD3OD,
300 MHz) và 13C-NMR (CD3OD, 75 MHz) Niazirinin (4-(4'-O-Acetyl-α-Lrhamnosyloxy)benzyl nitrile) .........................................................................35
ix
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
DANH SÁCH HÌNH
Hình 2.1: Hoa chùm ngây ................................................................................4
Hình 2.2: Trái và hạt chùm ngây .....................................................................4
Hình 2.3: So sánh thành phần dinh dưỡng có trong lá chùm ngây với các loại
thực phẩm khác ...............................................................................................5
Hình 2.4: Cấu trúc của Niazirin và 4-(2',3',4'-tri-O-acetyl-α-Lrhamnosyloxy)benzylnitrile .............................................................................7
Hình 2.5: Cấu trúc của Niazimin A (I), Niazimin B (II), Niazicinin A (III), 4(4'-O-Acetyl-α-L-rhamnosyloxy)benzaldehyde (IV) và Niazicin A (V) ..........7
Hình 2.6: Cấu trúc của một vài hợp chất phân lập từ cây chùm ngây .............12
Hình 2.7: Kỹ thuật chiết ngâm dầm ............................................................... 14
Hình 2.8: Cách tính Rf ..................................................................................16
Hình 2.9: Hệ thống SKC cổ điển ...................................................................18
Hình 2.10: Cấu trúc hóa học của một vài hợp chất glycoside .........................20
Hình 2.11: Quy trình tách chiết glycoside ra khỏi cây....................................22
Hình 3.1: Nguyên liệu chùm ngây được thu hái và xử lý ............................... 24
Hình 3.2: Ngâm dầm bột cây với methanol và cao methanol tổng .................25
Hình 3.3: SKLM cao chloroform ...................................................................27
Hình 3.4: SKC cao chloroform ......................................................................28
Hình 3.5: SKLM và SKC phân đoạn C6 ........................................................29
Hình 3.9: SKLM và SKC phân đoạn C6D .....................................................30
Hình 4.1: Tinh thể và SKLM hợp chất TNCN-C1 với ba hệ dung môi khác
nhau………………………………………………………………………….. 31
x
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Bu
DEPT
Ea
Me
NMR
PE
Rf
SKC
SKLM
13
C-NMR
1
H-NMR
HR-ESI-MS
HMBC
HSQC
WHO
FAO
d
dd
m
s
t
δ
J
Butanol
Detortionless Enhancement by Polarization Transfer
Ethyl acetate
Methanol
Nuclear Magnetic Resonance
Petroleum Ether
Retention factor
Sắc ký cột
Sắc ký lớp mỏng
Carbon (13) Nuclear Magnetic Resonance
Proton (1) Nuclear Magnetic Resonance
High Resolution Electrospray Ionization Mass Spectrometry
Heteronuclear Multiple Bond Coherence
Heteronuclear Single Quantum Correlation
World Health Organization
Food and Agriculture Organization
Doublet
Doublet of doublet
Multiplet
Singlet
Triplet
Chemical shift
Coupling constant
xi
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
Chương 1
GIỚI THIỆU
1.1 Giới thiệu chung
Hóa học hợp chất thiên nhiên là một bộ phận của hóa học hữu cơ nói riêng
và ngành hóa học nói chung. Trong những năm gần đây, hóa học hợp chất thiên
nhiên đã và đang có những bước phát triển tích cực mang lại những thành tựu
đáng kể. Với đối tượng nghiên cứu là các loại cây cỏ trong tự nhiên, các nhà
nghiên cứu đã ly trích và phân lập ra những hợp chất mà hầu hết đều là những
hợp chất có hoạt tính sinh học, có những khả năng nhất định, được ứng dụng
trong y học và các lĩnh vực liên quan khác.
Chùm ngây (Moringa oleifera Lam.) là một loại cây thảo dược với thành
phần dinh dưỡng phong phú chứa rất nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể
như: các loại vitamin, protein, Fe, K,… Vì vậy, được nhiều quốc gia trên thế
giới quan tâm như Ấn Độ, Pakistan, và một vài nước Đông Nam Á. Ở các quốc
gia này, chính phủ khuyến khích trồng chùm ngây để chống nạn thiếu dinh
dưỡng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, phòng hộ giảm nhẹ thiên tai. Không chỉ có
giá trị về mặt dinh dưỡng mà hầu như các bộ phận của chùm ngây đều được sử
dụng để làm dược liệu chữa bệnh.
Lá chùm ngây: dùng chữa bệnh trĩ, sốt, đau họng, viêm phế quản…
Vỏ thân: dùng chữa bệnh về mắt, phá hủy các khối u…
Hạt có tính kháng sinh và chống viêm để điều trị viêm khớp, gout,
chuột rút, bệnh lây truyền qua đường tình dục và bỏng nước.
Rễ có vị đắng được sử dụng như một loại thuốc bổ cho cơ thể và
phổi, điều kinh, long đàm, lợi tiểu nhẹ.
Tuy có giá trị lớn trong kinh tế và y học nhưng ở Việt Nam được biết chưa
có nhiều công trình nghiên cứu về thành phần hóa học của cây chùm ngây.
Nhằm đi sâu nghiên cứu thành phần hóa học cũng như xác định hoạt tính
sinh học của cây chùm ngây, vì vậy đề tài “Phân lập chất từ cao chloroform
của thân non cây chùm ngây Moringa oleifera Lam., họ chùm ngây
(Moringaceae)” được thực hiện nhằm góp phần khẳng định giá trị của cây
chùm ngây đặc biệt là trên thân non – bộ phận ít được quan tâm của cây.
1
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
1.2 Mục đích nghiên cứu chính của đề tài
Phân lập chất từ cao chloroform của thân non cây chùm ngây Moringa
oleifera Lam., họ chùm ngây (Moringaceae).
Từ chất phân lập được xác định các thông số vật lý (hình dạng và màu sắc
tinh thể, nhiệt độ nóng chảy, sử dụng phương pháp phổ nghiệm để định danh).
1.3 Địa điểm, thời gian thực hiện đề tài
Địa điểm: Phòng thí nghiệm hữu cơ 1 – Khoa học Tự Nhiên – trường Đại
học Cần Thơ.
Thời gian thực hiện: từ tháng 08/2013 đến tháng 11/2013.
1.4 Các nội dung chính và giới hạn của đề tài
Tìm hiểu về loài chùm ngây (Moringa oleifera Lam.).
Thu hái thân non chùm ngây, rửa sạch, cắt nhỏ, phơi trong mát đến
ráo, sấy ở 60°C đến khô, nghiền thành bột.
Ngâm dầm bột khô thân non chùm ngây với methanol từ 4 – 5 lần,
cho đến khi chiết kiệt chất trong bột cây.
Tiến hành cô quay dịch chiết để thu được cao tổng.
Tiến hành chiết lỏng – lỏng với những dung môi có độ phân cực tăng
dần petroleum ether, chloroform, ethyl acetate, butanol để phân chia cao tổng
thành 4 phân đoạn có tính phân cực khác nhau.
Sử dụng sắc ký cột kết hợp với sắc ký lớp mỏng để tách chất được
chiết từ dung môi chloroform của thân non chùm ngây.
Tổng hợp, đánh giá kết quả và viết báo cáo.
2
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
Chương 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1 Tổng quan thực vật học
2.1.1 Khái quát về họ chùm ngây (Moringaceae)
Họ chùm ngây (Moringaceae) chỉ gồm một chi duy nhất là chi chùm ngây,
bao gồm khoảng 13 loài phân bố ở các vùng nhiệt đới trên thế giới. Các loài chỉ
có hoa lưỡng tính, không đối xứng hai bên. Bộ nhị 7 – 10, nhị đơn bào uốn
ngược, quả nan thuông dài [1].
2.1.2 Đại cương về chùm ngây
Cây chùm ngây, tên khoa học: Moringa oleifera Lam., thuộc họ chùm
ngây (Moringaceae).
Tùy theo địa phương mà cây chùm ngây còn có tên gọi khác nhau như:
Cải ngựa, độ sinh…
Tên nước ngoài: Drum – stick plant, horse – radish tree, ben seed (Anh);
moringe à graine ailée, bois néphrétique (Pháp) [2].
2.1.3 Thực vật học
Vị trí cụ thể của chùm ngây trong hệ thống phân loại thực vật [3]
Giới: Thực vật (Plantae)
Ngành: Ngọc lan (Magnliophyta)
Lớp: Ngọc lan (Magnliopsida)
Bộ: Cải (Brassicales)
Họ: Chùm ngây (Moringaceae)
Chi: Moringa
Loài: Moringa oleifera Lam.
2.1.4 Hình thái thực vật
Cây chùm ngây là cây gỗ nhỏ, cao từ 5 – 10 m. Lá kép thường là 3 lần
lông chim, có 6 – 9 đôi lá chét hình trứng, mọc đối, có hình tròn hay trái xoan
dài 12 – 20 mm, rộng 6 – 10 mm, màu lục nhạt, mông mốc, nhẵn; bẹ lá ôm thân;
cuốn lá kép, mảnh tày lên ở gốc. Cây ra hoa vào tháng 1 – 2 [4].
3
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
Cụm hoa là một chùy; lá bắc nhỏ; hoa to màu trắng, có dáng giống hoa họ
Đậu; 5 lá đài hình mũi mác, uốn cong, có lông ở mặt ngoài; 5 cánh hoa hình
thìa, có đốm; 5 nhị hữu thụ, xen kẽ với 5 – 7 nhị lép, chỉ nhị có lông gốc; bầu
thường có lông [2].
Hình 2.1: Hoa chùm ngây
Quả nang treo, có tiết diện tam giác dài 25 – 50 cm, có khi hơn, rộng 2 cm,
khi chín nứt thành ba mảnh; hạt nhiều, hình 3 cạnh dẹt, đường kính 1 cm, có
cánh mỏng bao quanh. Hạt màu đen, to bằng hạt đậu Hà Lan, tròn, có 3 cạnh và
cánh dạng màng [2].
Hình 2.2: Trái và hạt chùm ngây
2.1.5 Sinh thái phân bố
Moringa là một chi nhỏ, gồm một số loài thân gỗ mềm, mọc nhánh phân
bố ở vùng nhiệt đới châu Á và châu Phi. Cây chùm ngây là giống cây ưa sáng,
mọc nhanh, giai đoạn đầu ưa bóng nên có thể trồng xen, khi cây lớn điều chỉnh
ánh sáng, phân cành cao, vỏ màu hơi xanh khi còn non, màu trắng mốc khi cây
4
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
đã già, tái sinh chồi mạnh với những nơi độ ẩm cao, đất xốp, tầng mùn dày, tái
sinh hạt yếu. Cây chịu hạn tốt, chịu được những nơi đất xấu, cằn cỗi. Ở Việt
Nam, chùm ngây được trồng rải rác ở các tỉnh phía Nam, từ Quảng Nam trở
vào. Chùm ngây có thể sống và phát triển tốt trên nhiều loại đất, từ loại đất đỏ
bazan ở Tây Nguyên đến đất sét pha cát hoặc trên đất cát vùng ven biển [5].
2.1.6 Thành phần dinh dưỡng của cây chùm ngây
Cây chùm ngây (Moringa oleifera Lam.) chứa hơn 90 chất dinh dưỡng
tổng hợp. Những chất dinh dưỡng cần thiết để gìn giữ sức khỏe con người, giảm
nguy cơ từ những chứng bệnh suy thoái, chữa trị được nhiều bệnh thông thường.
Lá và thân non chùm ngây giàu dinh dưỡng hiện được hai tổ chức thế giới WHO
và FAO xem như là giải pháp ưu việt cho các bà mẹ thiếu sữa và trẻ em suy
dinh dưỡng.
Hình 2.3: So sánh thành phần dinh dưỡng có trong lá chùm ngây
với các loại thực phẩm khác
Theo các số liệu báo cáo từ bài báo “Analysis of leaf powder for nutritional
composition” được đăng tải trên Campden and Chorleywood Food Research
Association năm 1998 cho kết quả như Bảng 2.1 [6].
5
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
Bảng 2.1: Phân tích thành phần dinh dưỡng của Moringa oleifera Lam.
STT Thành phần dinh dưỡng/100 g
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
Water (%)
Calories
Protein (g)
Fat (g)
Carbohydrate (g)
Fiber (g)
Minerals (g)
Ca (mg)
Mg (mg)
P (mg)
K (mg)
Cu (mg)
Fe (mg)
S (mg)
Oxalic acid (mg)
Vitamin A (mg)
Vitamin B (mg)
Vitamin B1 (mg)
Vitamin B2 (mg)
Vitamin B3 (mg)
Vitamin C (mg)
Vitamin E mg)
Arginine (g/16 gN)
Histidine (g/16 gN)
Lysine (g/16 gN)
Tryptophan (g/16 gN)
Phenylanaline (g/16 gN)
Methionine (g/16 gN)
Threonine (g/16 gN)
Leucine (g/16 gN)
Isoleucine (g/16 gN)
Valine (g/16 gN)
Trái tươi
Lá tươi
86,9
26
2,5
0,1
3,7
4,8
2,0
30
24
110
259
3,1
5,3
137
10
0,11
423
0,05
0,07
0,2
120
3,66
1,1
1,5
0,8
4,3
1,4
3,9
6,5
4,4
5,4
75,0
92
6,7
1,7
13,4
0,9
2,3
440
25
70
259
1,1
7,0
137
101
6,8
423
0,21
0,05
0,8
220
6,0
2,1
4,3
1,9
6,4
2,0
4,9
9,3
6,3
7,1
Bột lá
khô
7,5
205
27,1
2,3
38,2
19,2
2003
368
204
1324
0,054
28,2
870
1,6
1,6
2,64
20,5
8,2
17,3
113
1,33
0,61
1,32
0,43
1,39
0,35
1,19
1,95
0,83
1,06
2.1.7 Thành phần hóa học trong cây chùm ngây
Lá chùm ngây chứa gôm và hai alkaloid là moringine và moringinine.Vỏ
thân chứa benzylamine và β-sitosterol.Toàn cây có chứa pterygospermin – là
chất có tính kháng các vi khuẩn Gram âm, Gram dương và vi khuẩn ưa acid [5].
Gần đây người ta chiết được từ lá chùm ngây các glucoside có nhóm nitrile:
Niazirin, 4-(2',3',4'-tri-O-acetyl-α-L-rhamnosyloxy)benzyl nitrile [7].
6
Trương Hoàng Nhi Lan - 2102455
CH2
C
CH2
N
H3C
H3CCOO
H3CCOO
O
HO
N
O
O
H3C
HO
C
OH
O
OCOCH3
Hình 2.4: Cấu trúc của Niazirin và 4-(2',3',4'-tri-O-acetyl-α-Lrhamnosyloxy)benzylnitrile
Các glucoside có chứa nhóm carbamate và thiocarbamate: Niazimin A và
Niazimin B, Niazicinin A, Niazicin A cùng với glucoside benzaldehyde [5].
(I)
(II)
(III)
(IV)
(V)
Hình 2.5: Cấu trúc của Niazimin A (I), Niazimin B (II), Niazicinin A (III), 4(4'-O-Acetyl-α-L-rhamnosyloxy)benzaldehyde (IV) và Niazicin A (V) [7]
Các dây amide đóng vai trò quan trọng đối với tác dụng hạ áp. Các chất
carbamate và thiocarbamate đều có tác dụng hạ áp. Từ gôm, chất
leucoamthocyanine đã được chiết và xác định là leucodelphinidin-3-O-β-D7
- Xem thêm -