Tài liệu Những rủi ro trong phương thức thanh toán tín dụng thư l c và các biện pháp phòng tránh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH KHOA NGÂN HÀNG TIỂU LUẬN Đề tài: Những rủi ro trong phương thức thanh toán tín dụng thư L/C và các biện pháp phòng tránh Gv hướng dẫn: Th.S Phan Chung Thủy Nhóm sinh viên giảng đường Kiểm toán I Khóa 33 Thư tín dụng L/C Trang 1 Danh sách sinh viên 1. BÙI THỊ MỸ ANH---KI3 2. NGUUYỄN VŨ HẢO---KI1 3. NGUYỄN THỊ THIấN KIM--KI3 4. LƯƠNG THỊ LAN---KI3 5. Lấ ĐèNH LONG--KI3 6. NGUYỄN HẢI NAM--KI3 7. KHU VIỆT NGHĨA---KI3 8. HỒ MINH QUỐC--KI3 9. NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THƠM---KI3 10. NGUYỄN THỊ QUỲNH TRÂM---KI3 Thư tín dụng L/C Trang 2 NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN ÔÔ♣♣ÔÔ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. Thư tín dụng L/C Trang 3 MỤC LỤC ÔÔ♣♣ÔÔ Lời mở đầu CHƯƠNG I: QUY TRÌNH NGHIỆP VỤ CỦA PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG TỪ I. KHÁI NIỆM .............................................................................................................................................. 10 II. QUY TRÌNH MỞ THƯ TÍN DỤNG........................................................................................................ 10 III. QUY TRÌNH THANH TOÁN ................................................................................................................ 12 3.1. Trường hợp thanh toán ngay ................................................................................................................. 12 a) Thanh toán tại NH mở L/C .......................................................................................................................... 12 b) Thanh toán tại NH chỉ định thanh toán trên L/C........................................................................................... 13 3.2. Trường hợp chiếu khấu .......................................................................................................................... 13 3.3. Trường hợp thanh toán chậm ................................................................................................................ 14 a) Thanh toán bằng chấp nhận hối phiếu .......................................................................................................... 14 b) Cam kết thanh toán khi đến hạn .................................................................................................................. 16 CHƯƠNG II THƯ TÍN DỤNG (LETTER OF CREDIT - L/C ) I. KHÁI NIỆM VÀ CÁC BấN LIÊN QUAN 18 1.1. Khái niệm L/C ........................................................................................................................................ 18 1.2. Cỏc bờn liên quan ................................................................................................................................... 18 a) Người yêu cầu mở thư tín dụng (Applicant)................................................................................... 18 b) Người thụ hưởng (Beneficiary) ..................................................................................................... 18 c) NH mở hay NH phát hành thư tín dụng (Issuing bank) 19 d) NH thông báo thư tín dụng (Advising bank) .................................................................................. 19 e) NH xác nhận (Confirming bank) ................................................................................................... 19 Thư tín dụng L/C Trang 4 f) NH chỉ định (Nominating bank) ..................................................................................................... 19 g) NH thanh toán (The paying bank) ................................................................................................. 20 h) NH chiết khấu (Negotiating bank) ................................................................................................. 20 i) NH chấp nhận (Accepting Bank) .................................................................................................... 20 j) NH bồi hoàn (Reimbursing bank)................................................................................................... 20 k) NH chuyển nhượng (Transfering bank) ......................................................................................... 20 II. PHÂN LOẠI L/C........................................................................................................................ 20 2.1. Chia theo tính chất có thể hủy ngang ...................................................................................... 20 a) Thư tín dụng có thể huỷ ngang (Revocable Letter of Credit) ........................................................................ 20 b) Thư tín dụng không thể huỷ ngang (Irrevocable Letter of Credit) ................................................................. 20 2.2. Chia theo tính chất của L/C ................................................................................................................... 20 a) Thư tín dụng không thể huỷ ngang và không thể truy đòi tiền (Irrevocable without recourse Letter of Credit) ................................................................................................................................................................ 20 b) Thư tín dụng xác nhận (Confirmed Letter of Credit) .................................................................................... 20 c) Thư tín dụng chuyển nhượng (Transferable Letter of Credit) ....................................................................... 21 d) Thư tín dụng tuần hoàn (Revolving Letter of Credit) ................................................................................... 21 e) Thư tín dụng giáp lưng (Back to Back Letter of Credit) ............................................................................... 21 f) Thư tín dụng đối ứng (Reciprocal Letter of Credit)....................................................................................... 21 g) Thư tín dụng dự phòng (Standby Letter of Credit) ....................................................................................... 21 2.3. Chia theo thời hạn thanh toán của L/C ................................................................................... 21 a) Thư tín dụng trả ngay (Sight Letter of Credit) .............................................................................................. 22 b) Thư tín dụng trả chậm (Deferred Letter of Credit) ....................................................................................... 22 c) Thư tín dụng điều khoản đỏ (Red Clause Letter of Credit) ........................................................................... 22 III. NỘI DUNG CỦA L/C ............................................................................................................... 23 3.1. Phần 1: thông báo người lập L/C, người thụ hưởng, NH phát hành, giá trị L/C, cách thức thanh toỏn… ........................................................................................................................................ 23 3.2. Phần 2: cách thức chuyển giao hàng hoá, mô tả về hàng hoá chuyển giao… .............................. 28 3.3. Phần 3: các thông tin có liên quan khác: chứng từ đi kèm, NH thông báo, cam kết của NH… .... 20 CHƯƠNG III RỦI RO VÀ GIẢI PHÁP Thư tín dụng L/C Trang 5 I. RỦI RO ĐỐI VỚI NHÀ XUẤT KHẨU 1.1. Rủi ro từ phía nhà NK ............................................................................................................................ 38 a) Rủi ro do nhà NK không nhận hàng ............................................................................................................. 38 b) Rủi ro do nhà NK không có khả năng thanh toán hoặc không có thiện chí trong giao dịch............................ 39 c) Rủi ro do nhà XK không nắm rừ cỏc điều khoản được quy định trong L/C ................................................... 41 1.2. Rủi ro từ phía NH phát hành L/C .......................................................................................................... 47 II. RỦI RO ĐỐI VỚI NHÀ NHẬP KHẨU ................................................................................................... 48 2.1. Rủi ro từ phía nhà NK gây ra: Rủi ro về thời hạn mở L/C ...................................................................... 48 2.2. Rủi ro từ phía NH mở L/C: NH này không đảm bảo khả năng thanh toán ............................................... 50 2.3. Rủi ro từ phía nhà XK: .......................................................................................................................... 50 a) Không cung cấp hàng hóa theo đúng quy định của L/C mặc dù nhà NK đã mở L/C đã thực hiện ký quỹ ở NH. ..................................................................................................................................................... 51 b) Nhà XK không thực hiện đúng những quy định trong L/C..................................................................... 51 2.4. Rủi ro trong thanh toán .......................................................................................................................... 54 2.5. Rủi ro do hãng tàu không tin cậy, do hư hỏng mất mát khi vận chuyển .............................................. 55 III. RỦI RO ĐỐI VỚI CÁC NH ................................................................................................................... 56 3.1. Rủi ro đối với NH phát hành .................................................................................................................. 56 a) Rủi ro kỹ thuật ............................................................................................................................................ 56 b) Rủi ro đạo đức ............................................................................................................................................ 56 3.2. Rủi ro đối với NH thông báo .................................................................................................................. 56 a) Rủi ro kỹ thuật ............................................................................................................................................ 56 b) Rủi ro đạo đức ............................................................................................................................................ 56 3.3. Rủi ro đối với NH xác nhận .................................................................................................................... 57 a) Rủi ro kỹ thuật ............................................................................................................................................ 57 b) Rủi ro đạo đức ............................................................................................................................................ 57 3.4. Rủi ro đối với NH chiết khấu ................................................................................................................. 57 a) Rủi ro kỹ thuật ............................................................................................................................................ 57 b) Rủi ro đạo đức ............................................................................................................................................ 57 3.5. Biện pháp ................................................................................................................................................ 57 Thư tín dụng L/C Trang 6 a) Đối với NH phát hành ................................................................................................................................. 57 b) Đối với NH xác nhận .................................................................................................................................. 58 c) Đối với NH thông báo ................................................................................................................................. 58 d) NH chiết khấu ............................................................................................................................................. 58 Kết luận Tài liệu tham khảo Phụ lục Chương I: Thư tín dụng L/C QUY TRÌNH NGHIỆP VỤ CỦA PHƯƠNG THỨC Trang 7 I. KHÁI NIỆM Phương thức thanh toán tín dụng chứng từ là một thoả thuận mà trong đó một NH (NH mở thư tín dụng) đáp ứng những yêu cầu của khách hàng (người yêu cầu mở thư tín dụng) cam kết hay cho phép NH khác chi trả hoặc chấp nhận những yêu cầu cựa người thụ hưởng khi xuất trình chứng từ phù hợp với những điều kiện và điều khoản quy định trong thư tín dụng. II. QUY TRÌNH MỞ THƯ TÍN DỤNG Quy trình mở tín dụng bắt đầu từ lúc đơn vị NK lập giấy đề nghị mở L/C gửi vào NH và kết thúc khi đơn vị XK nhận được L/C do NH thông báo chuyển đến. Toàn bộ chu trình này liên quan đến bốn bên: Đơn vị nhõp khẩu, NH mở L/C , NH thông báo và đơn vị XK, trong đó đơn vị XK và NH mở L/C đóng vai trò chủ động. Quy trình mở L/C L/C NH thông báo L/C NH mở L/C (2) Giấy đề nghị (3) mở L/C L/C (1) Người yêu cầu mở L/C Hợp đồng Người hưởng lợi L/C Bước 1: Căn cứ vào hợp đồng mua bán ngoại thương (hoặc hóa đơn chào hàng) đơn vị NK viết giấy đề nghị mở thư tín dụng và gửi đến NH phục vụ cho mình. Sau khi tiếp nhận, NH sẽ kiểm tra và thông báo cho khách hàng. Bên cạnh giấy đề nghị mở L/C cần phải có những chứng từ quan trọng sau đây: - Giấy phép kinh doanh xuất NK trực tiếp. - Giấy phép NK lô hàng hoặc quota nhập. Thư tín dụng L/C Trang 8 - Hoa đơn Ngoại thương, phương án sản xuất kinh doanh. - Báo cáo tài chính, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, … Bước 2: Căn cứ vào yêu cầu đề nghị mở thư tín dụng và các giấy tờ liên quan, nếu đồng ý, NH trích tài khoản của đơn vị NK để thực hiện ký quỹ (mức ký quỹ tùy thuộc vào việc thẩm định hồ sơ). Sau đó NH lập thư tín dụng gửi cho đơn vị XK thông qua NH thông báo tại nước XK bằng đường hàng không bưu chính hoặc bằng điện tín, hoặc bằng hệ thống swift. Bước 3: Khi nhận được thư tín dụng của NH mở L/C gửi đến, NH thông báo sẽ kiểm tra rồi chuyển bản chính L/C cho đơn vị XK dưới hình thức văn bản “nguyờn bản” Trường hợp 1: NH phục vụ người thụ hưởng L/C là NH đại lý của NH phát hành L/C. L/C NH phát VCB hành LC Thông báo L/C Người thụ HCM hưởng Trường hợp 2: NH phục vụ người thụ hưởng L/C không là NH đại lý của NH phát hành L/C. NH phát L/C NH thông báo Thông báo L/C VCB thứ nhất hành LC Thông báo L/C Người thụ hưởng Trường hợp 3: NH đại lý của NH phát hành không phải là NH phục vụ người thụ hưởng NH phát hành LC L/C VCB Thông báo L/C NH thông báo thứ hai Thông báo L/C Người thụ hưởng LC Thư tín dụng L/C Trang 9 III. QUY TRÌNH THANH TOÁN 3.1. Trường hợp thanh toán ngay a) Thanh toán tại NH mở L/C NH mở L/C (7) Thanh toán NH thông báo L/C (6) Bộ chứng từ/ thư đòi tiền (7)//(9) Thanh L/C toán & nhận bộ (5) (6) bộ Thanh chứng từ toán chứng từ (4) hàng hóa NK XK Bước 4: Đơn vị XK nhận được thư tín dụng do NH thông báo gửi đến, tiến hành kiểm tra, dịch thuật, đối chiếu với hoá đơn ngoại thương đã ký. Sau khi kiểm tra nếu đồng ý thì tiến hành giao hàng cho đơn vị NK, nếu không đồng ý thì đề nghị điều chỉnh hoặc bổ sung thêm cho đến khi hoàn chỉnh thì mới giao hàng. (Thông thường chi phí tu chỉnh L/C do đơn vị XK chịu) Bước 5: Sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng, đơn vị XK lập bộ chứng từ thanh toán gồm: thư yêu cầu thanh toán chứng từ hàng xuất theo hình thức L/C (phải có đầy dủ chữ ký của chủ tài khoản và chữ ký của kế toán trưởng), các chứng từ chi tiết phù hợp với những điều khoản ghi trong thư tín dụng xuất trình cho NH phục vụ mình để yêu cầu thanh toán. Bước 6: NH phục vụ đơn vị XK nhận, kiểm tra và xử lý bộ chứng từ do đơn vị XK nộp vào. 6.1 Nếu bộ chứng từ không có sai sót thì NH phục vụ của đơn vị XK chuyển bộ chứng từ kèm theo thư đòi tiền gởi về ngần hàng phát hành để yêu cầu thanh toán. 6.2 Nếu bộ chứng từ có sai sót thì tất cả các sai sót hoặc bất hợp lệ của chứng từ đều được thanh toán viên ghi vào phiếu kiểm chứng từ XK. Sau đó phân chia và xử lý các sai sót ra thành hai loại: Sai sót có thể sửa chữa và Sai sót không thể sửa chữa. Thư tín dụng L/C Trang 10 Bước 7: NH mở L/C nhận được bộ chứng từ thanh toán do NH phục vụ của đơn vị XK gửi đến, tiến hành kiểm tra đối chiếu với những điều hoản quy định trên L/C đã mở trước đây. - Nếu phù hợp: NH mở L/C sẽ thanh toán cho đơn vị XK thông qua NH phục vụ đơn vị XK. - Nếu không phù hợp: NH mở L/C có quyền từ chối thanh toán L/C hoặc có thể xin ý kiến của người yêu cầu mở L/C về việc thanh toán lô hàng NK. Thời gian hiệu lực để kiểm tra và thanh toán bộ chứng từ là 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận bộ chứng từ. Bước 8: Nhận được điện báo Có từ NH mở L/C, NH phục vụ đơn vị XK tiến hành báo cáo cho đơn vị XK và cũng có thể nhận được thông báo về sự từ chối của NH mở L/C. Bước 9: NH mở L/C đề nghị người yêu cầu mở L/C thanh toán bộ chứng từ và chuyển bộ chứng từ cho người yêu cầu mở L/C. - Nếu bộ chứng từ phù hợp với những điều khoản đã ghi trong L/C thì hoàn trả lại tiền cho NH mở L/C hoặc vay NH để thanh toán L/C. - Nếu đơn vị NK từ chối thanh toán thỡ tựy trường hợp mà NH mở L/C sẽ giải quyết. b) Thanh toán tại NH chỉ định thanh toán trên L/C (8) Bồi hoàn NH mở L/C NH thông báo L/C (7) Bộ chứng từ (9) Thanh L/C toán & nhận bộ (4) Hàng hóa chứng từ (5) (6) Bộ Thanh chứng toán từ NK XK Quy trình thanh toán tương tự như trường hợp thanh toán tại NH mở L/C nhưng chỉ khác là thay vì thanh toán tại NH mở L/C thì thanh toán tại NH được chỉ định trên L/C. 3.2. Trường hợp chiếu khấu (8) Bồi hoàn NH mở L/C NH thông báo L/C (7) Bộ chứng từ/ chỉ thị đòi tiền (10) (5) Thanh L/C toán & nhận bộ Bộ chứng chứng từ (4) Hàng hóa NK Thư tín dụng L/C (6) (9) Chiết Báo khấu có từ XK Trang 11 - Nếu trong L/C có chỉ định cụ thể NH chiết khấu thì L/C chỉ có thể được chiết khấu tại NH đó. - Nếu trong L/C không chỉ định NH cụ thể thì được chiết khấu tại bất kỳ NH nào. Đối với trường hợp thanh toán có chiết khấu như trên, quy trình thanh toán tương tự như thanh toán tại NH mở L/C nhưng chỉ khác từ bước 6 trở đi. Bước 6: Sau khi đơn vị xuất trình bộ chứng từ tại NH chiết khấu thì NH này thực hiện kiểm tra một cách cẩn trọng với các điều khoản của L/C. - Nếu phù hợp: sẽ thực hiện chiết khấu và tiến hành bỏo Cú về số tiền chiết khấu cho đơn vị XK. - Nếu bộ chứng từ có sai sót thì tất cả các sai sót hoặc bất hợp lệ của chứng từ đều được thanh toán viên ghi vào phiếu kiểm chứng từ XK. Sau đó phân chia và xử lý các sai sót ra thành hai loại: sai sót có thể sửa chữa và sai sót không thể sửa chữa. Bước 7: NH chiết khấu sẽ gửi bộ chứng từ và chỉ thị đòi tiền đến NH mở L/C theo L/C quy định bằng TTR hoặc bằng thư. Bước 8: NH mở LC nhận được bộ chứng từ thanh toán do đơn vị XK tiến hành kiểm tra, đối chiếu với LC - Nếu phù hợp sẽ thanh toán cho đơn vị XK thông qua NH chiết khấu. - Nếu không phù hợp, có quyền từ chối thanh toán L/C hoặc có thể xin ý kiến của người mở L/C về việc thanh toán. Bước 9: Nhận được điện báo Có về khoản thanh toán bộ chứng từ hàng XK, NH chiết khấu báo Có phần chênh lệch ngoài số tiền đã chiết khấu cho đơn vị XK và cũng có thể nhận được thông báo từ chối. Bước 10: NH mở L/C đề nghị đơn vị yêu cầu mở L/C thanh toán bộ chứng từ. - Nếu bộ chứng từ phù hợp với những điều khoản đã ghi trong L/C thì hoàn trả lại tiền cho ngần hàng mở L/C hoặc vay NH để thanh toán L/C. - Nếu đơn vị NK từ chối thanh toán thỡ tựy trường hợp mà NH mở L/C sẽ giải quyết. 3.3. Trường hợp thanh toán chậm a) Thanh toán bằng chấp nhận hối phiếu Quy trình thanh toán Thư tín dụng L/C Trang 12 (11) T/T NH mở L/C (9) (10) Thanh toán (6) Bộ chứng từ/ chỉ thị đòi tiền (5) Thanh toán & toán khi nhận bộ L/C hạn Bộ chứng đến kì chứng từ NH bên XK (7) Chấp nhận thanh (4) Hàng hóa từ NK (8) Thông báo chấp (12) Báo có nhận XK TT Bước 4: Đơn vị XK nhận được thư tín dụng từ NH thông báo gửi đến, tiến hành kiểm tra đối chiếu với hợp đồng ngoại thương. - Nếu đồng ý thì giao hàng. - Nếu không đồng ý thì đề nghị đơn vị NK điều chỉnh cho phù hợp rồi mới giao hàng. Bước 5: Sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng, đơn vị XK lập bộ chứng từ thanh toán gồm: thư yêu cầu thanh toán chứng từ hàng xuất theo hình thức L/C (phải có đầy dủ chữ ký của chủ tài khoản và chữ ký của kế toán trưởng), các chứng từ chi tiết theo đúng điều khoản trong thư tín dụng xuất trình cho NH phục vụ mình để yêu cầu thanh toán. Bước 6: Ngần hàng phục vụ đơn vị XK nhận, kiểm tra và xử lý bộ chứng từ do đơn vị XK nộp vào. Nếu bộ chứng từ không có sai sót thì NH phục vụ của đơn vị XK chuyển bộ chứng từ và yêu cầu NH mở L/C chấp nhận thanh toán hối phiếu. Bước 7: NH mở L/C nhận được bộ chứng từ thanh toán do NH phục vụ của đơn vị XK gửi đến, tiến hành kiểm tra đối chiếu với những điều hoản quy định trên L/C đã mở trước đây. - Nếu phù hợp: NH mở L/C sẽ tiến hành ký chấp nhận hối phiếu và gửi thông báo chấp nhận thanh toán cho NH phục vụ cho đơn vị XK. - Nếu không phù hợp: NH mở L/C có quyền từ chối thanh toán L/C hoặc có thể xin ý kiến của người yêu cầu mở L/C về việc thanh toán lô hàng NK. Bước 8: Sau khi nhận được thông báo chấp nhận thanh toán của NH mở L/C, NH thông báo gửi thông báo cho phục vụ đơn vị XK và cũng có thể nhận được thông báo từ chối. Bước 9: NH mở L/C yêu cầu người xin mở L/C cam kết chấp nhận thanh toán bộ chứng từ khi đến hạn và chuyển bộ chứng từ cho người xin mở L/C. Đơn vị NK kiểm tra bộ chứng từ, nếu thấy phù hợp với điều kiện trong L/C thì cam kết thanh toán khi đến hạn. NH mở L/C tiến hành ký hậu vận đơn và giao bộ chứng từ cho đơn vị NK nhận hàng. Nếu đơn vị NK từ chối, NH mở L/C sẽ giải quyết theo tùy trường hợp. Bước 10: Đến hạn thanh toán, đơn vị NK thanh toán tiền cho NH mở L/C. Thư tín dụng L/C Trang 13 Bước 11: NH mở L/C sẽ thanh toán cho đơn vị XK thông qua NH phục vụ đơn vị XK. Bước 12: Sau khi nhận được điện chuyển tiền của NH mở L/C, NH phục vụ sẽ báo cáo có cho đơn vị XK. b) Cam kết thanh toán khi đến hạn Tương tự như trường hợp đối với L/C thanh toán trả chậm bằng hối phiếu, NH cam kết thanh toán với kỳ hạn cụ thể và có nghĩa vụ thanh toán trả sau cho đơn vị XK mà không cần phải sử dụng hối phiếu. Việc thanh toán có thể thực hiện nhiều lần như thỏa thuận. Thư tín dụng L/C Trang 14 Chương II: THƯ TÍN DỤNG (LETTER OF CREDIT - L/C ) Thư tín dụng L/C Trang 15 I. KHÁI NIỆM VÀ CÁC BÊN LIÊN QUAN 1.1. Khái niệm L/C Thư tín dụng (Letter of Credit ) là văn bản do NH mở L/C lập ra theo yêu cầu của nhà NK (Người yêu cầu mở L/C) nhằm cam kết trả cho đơn vị XK (Người thụ hưởng) một số tiền nhất định, trong một thời gian nhất định với điều kiện người này thực hiện đúng và đầy đủ những điều khoản qui định trong văn bản đó. Nói cách khác, một L/C là: - Một loại chứng từ thanh toán. - Do bên mua (hoặc bên NK) yêu cầu mở. - Liên lạc thông qua cỏc kờnh NH. - Được trả bởi NH phát hành hoặc NH xác nhận thông qua NH thông báo (advising bank tại nước người thụ hưởng) trong một khoảng thời gian xác định nếu đã xuất trình các loại chứng từ hoàn toàn phù hợp với các điều kiện, điều khoản. Các tổ chức tài chính không phải là NH cũng có thể phát hành L/C. L/C cũng có thể là nguồn thanh toán cho một giao dịch, nghĩa là một nhà XK sẽ được trả tiền bằng cách mua lại L/C. L/C được sử dụng chủ yếu trong giao dịch thương mại quốc tế có giá trị lớn. L/C cũng được dùng để bảo đảm rằng những cơ sở hạ tầng công cộng đã được phê duyệt (như đường xá, vỉa hè, đê chắn sóng ..v.v) sẽ được xây dựng. Tuy nhiên, người nộp đơn xin mở L/C không phải là một bên trong L/C. Hầu hết các L/C được sử dụng hiện nay là L/C không hủy ngang. Trong quá trình tiến hành giao dịch, L/C kết hợp những chức năng thông thường của séc và ký quỹ trực tiếp. Trong hình thức này, thực chất NH đã đứng ra bảo lãnh thanh toán cho người NK. Vì vậy, NH sẽ đưa ra một số yêu cầu đối với khách hàng như: Đề nghị ký quỹ, vay vốn…Căn cứ vào khả năng thanh toán, uy tín của khách hàng, NH có thể áp dụng mức miễn, giảm ký quỹ khác nhau do Giám đốc từng địa bàn NH công bố trong từng thời kỳ cụ thể. 1.2. Cỏc bờn liên quan Qua khái niệm thư tín dụng, có thể thấy cỏc bờn liên quan gồm có: a) Người yêu cầu mở thư tín dụng (Applicant): Thông thường là người mua hay là đơn vị NK. Theo điều 2 UCP 600, người yêu cầu mở L/C là bên mà theo yêu cầu của bờn đú,một thư tín dụng được phát hành. b) Người thụ hưởng (Beneficiary): Là người bán hay đơn vị XK hàng hóa. Theo điều 2 UCP 600, là bên mà vì quyền lợi của bờn đú, một thư tín dụng được phát hành. Thư tín dụng L/C Trang 16 c) NH mở hay NH phát hành thư tín dụng (Issuing bank): Là NH đại diện cho người NK, ở bên nước người NK, nó cung cấp tín dụng cho người NK . Là NH thường được hai bên NK và XK thỏa thuận lựa chọn và được qui định trong hợp đồng , nếu chưa có sự qui định trước . người NK có quyền lựa chọn. Quyền lợi và nghĩa vụ: + Thông báo nội dung thư tín dụng cùng với bản gốc của thư tín dụng cho người XK. Việc gửi và thông báo thư tín dụng phải thông qua một NH đại lý của NH mở L/C ở nước người XK . Không loại trừ NH này gửi trực tiếp bản gốc L/C cho người XK . + Sửa đổi bổ sung những yêu cầu của người xin mở thư tín dụng , của người XK đối với thư tín dụng đã được mở nếu có sự đồng ý của họ. + Kiểm tra chứng từ thanh toán của người XK gửi đến. + NH được miễn trách nhiệm trong trường hợp NH này rơi vào các bất khả kháng như: chiến tranh, đình công, nổi loạn, lụt lội, hỏa hoạn, động đất … Nếu như tính dụng hết hạn giữa lúc đó. NH cũng không chịu trách nhiệm thanh toán những bộ chứng từ gửi đến vào dịp đó, trừ khi đó cú những quy đinh dự phòng. + Mọi hậu quả sinh ra do lỗi của mình, NH mở thư tín dụng phải chịu trách nhiệm. NH được hưởng một khoản thủ tục phí mở thư tín dụng từ 0.125% đến 0.5% giá trị của thư tín dụng. d) NH thông báo thư tín dụng (Advising bank): là NH pahic vụ người XK, thông báo cho người XK biết thư tín dụng đã mở; thường ở nước người XK và có thể là NH chi nhánh hoặc đại lý của NH phát hành thư tín dụng. Quyền và nghĩa vụ: + Khi nhận được điện thông báo thư tín dụng của NH mở thư tín dụng , NH này sẽ chuyển toàn bộ nội dung thư tín dụng đã nhận được người XK dưới hình thức văn bản . + NH thông báo chỉ phải chịu trách nhiệm chuyển nguyên văn bản bức điện đó: Thường ở cuối bức điện “phease note that we assume no responsibility for any error or omission in the transmission and translation of the cable” (chúng tôi không chịu trách nhiệm về bất cứ một sự lỗi lầm nào hay thiếu sót trong khi chuyển và dịch bức điện này). + Khi nhận được bộ chứng từ thanh toán của người XK chuyển tới , NH phải chuyển ngay và nguyên vẹn bộ chứng từ đó đến NH mở tín dụng . NH không chịu trách nhiệm về những hậu quả phát sinh do sự chậm trễ hoặc mất mát chứng từ trên đường đi đến NH mở tín dụng miễn là họ chứng minh được mình đã gửi nguyên vẹn và đúng hạn bộ chứng từ đó. Ngoài các bên tham gia ở trên, còn có thể có các NH khác tham gia trong phương thức thanh toán này, đó là: e) NH xác nhận (Confirming bank): là NH xác nhận trách nhiệm của mình sẽ cùng NH mở thư tín dụng bảo đảm việc trả tiền cho người XK trong trường hơp NH mở thư tín dụng không đủ khả năng thanh toán . NH xác nhận có thể vừa là NH thông báo thư tín dụng hay là một NH khác do người XK yêu cầu . f) NH chỉ định (Nominating bank): là NH do NH mở L/C chỉ định thực hiện các công việc cụ thể qui định trong L/C. Theo điều 2 UCP 600,NH chỉ định là NH mà với NH đó tín dụng thư có giá trị thanh toán hoặc bất cứ NH nào trong trường hợp tín dụng thư có giá trị thanh toán tại một NH bất kỳ. Thư tín dụng L/C Trang 17 g) NH thanh toán (The paying bank): là NH đứng ra thương lượng bộ chứng từ , có thể là NH mở thư tín dụng hoặc có thể là một NH khác được NH mở thư tín dụng chỉ định. Trường hợp L/C quy định thương lượng tự do thì bất kỳ NH nào cũng có thể là NH thương lượng. h) NH chiết khấu (Negotiating bank): là NH được NH mở cho phép chiết khấu bộ chứng từ theo L/C và thường cũng là NH thông báo L/C. Trường hợp L/C quy định chiết khấu tự do thì bất kỳ NH nào cũng có thể là NH chiết khấu. Tuy nhiên cũng có trường hợp L/C quy định chiết khấu tại một NH nhất định. i) NH chấp nhận (Accepting Bank): là NH thực hiện chấp nhận hối phiếu kỳ hạn. j) NH bồi hoàn (Reimbursing bank): là NH có nhiệm vụ bồi hoàn tiền cho NH thanh toán bộ chứng từ. k) NH chuyển nhượng (Transfering bank): là NH thực hiện chuyển nhượng giá trị tín dụng thư được đề cập trong L/C chuyển nhượng. Các NH trên có quan hệ với nhau trong việc giao dịch thông tin, chuyển tiền và luân chuyển chứng từ. II. Phân loại L/C 2.1. Chia theo tính chất có thể hủy ngang a) Thư tín dụng có thể huỷ ngang (Revocable Letter of Credit): là L/C mà đơn vị NK có thể huỷ bỏ , bổ sung hoặc huỷ bỏ bất cứ lúc nào mà không cần báo trước cho người hưởng lợi L/C (loại này đã bị bỏ theo UCP600 và tất cả các thư tín dụng là không thể hủy ngang trong trường hợp L/C dẫn chiếu UCP600). b) Thư tín dụng không thể huỷ ngang (Irrevocable Letter of Credit): là loại thư tín dụng mà NH mở L/C phải chịu trách nhiệm thanh toán tiền cho nhà XK trong thời gian hiệu lực của L/C, không có quyền đơn phương tự ý sửa chữa hay huỷ bỏ L/C đó. Loại L/C này đảm bảo quyền lợi cho nhà XK và đang được sử dụng phổ biến. 2.2. Chia theo tính chất của L/C a) Thư tín dụng không thể huỷ ngang và không thể truy đòi tiền (Irrevocable without recourse Letter of Credit): là loại L/C không thể huỷ ngang trong đó NH mở L/C sau khi thanh toán tiền cho nhà XK không được quyền truy đòi lại tiền với bất cứ trường hợp nào. Khi sử dụng loại L/C này đơn vị XK lỳc kớ phỏt hối phiếu phải ghi cõu “khụng được truy đòi lại tiền người kớ phỏt“ (without recourse to drawers ) b) Thư tín dụng xác nhận (Confirmed Letter of Credit): là thư tín dụng không huỷ ngang và được một NH khác uy tín hơn đứng ra bảo đảm việc trả tiền theo thư tín dụng đó cùng với NH mở L/C. Nguyên nhân có loại L/C này là do đơn vị XK không hoàn toàn tin tưởng vào NH mở L/C và giá trị L/C tương đối lớn Thư tín dụng L/C Trang 18 c) Thư tín dụng chuyển nhượng (Transferable Letter of Credit): là loại L/C không thể huỷ ngang trong đó qui định quyền được chuyển nhượng một phầm hay toàn bộ giá trị L/C cho một hay nhiều người hưởng lợi thứ hai. Việc chuyển nhượng chỉ tiến hành một lần, chỉ cho phộp tỏi chuyển nhượng từ người hưởng lợi thứ hai cho người thứ nhất. trách nhiệm và chi phí chuyển nhượng do người hưởng lợi đầu tiên thanh toán. Được sử dụng phổ biến trong thanh toán quốc tế. có hai hình thức chuyển nhượng theo L/C này : + Chuyển nhượng giữa các đối tác trong cùng một nước + Chuyển nhượng được thực hiện giữa các đối tác trong và ngoài một quốc gia Thường được sử dụng khi mua hàng qua các đại lý, mua hàng qua trung gian, hàng do công ty con, chi nhánh giao nhưng công ty mẹ là người hưởng lợi . L/C này giúp cho đơn vị XK tiến hành các dịch vụ XK mà không cần đến vốn của mình d) Thư tín dụng tuần hoàn (Revolving Letter of Credit): là loại L/C không thể huỷ ngang trong đó qui định rằng khi L/C sử dụng hết kim ngạch hoặc sau khi hết hạn hiệu lực của L/C thỡ nú tự động có giá trị như cũ cứ như vậy L/C cứ tuần hoàn cho đến khi hoàn tất giá trị hợp đồng. Loại L/C này được áp dụng trong trường hợp hai bên XK và NK có quan hệ thường xuyên và dối tượng thanh toán không thay đổi và hợp đồng có giá trị lớn. Khi áp dụng L/C tuần hoàn đơn vị nhấp khẩu sẽ có lợi : không bị động vốn, giảm được phí tổn do việc mở L/C. e) Thư tín dụng giáp lưng (Back to Back Letter of Credit): là thư tín dụng không thể huỷ ngang được mở căn cứ vào L/C khác làm đảm bả. Theo L/C này đơn vị XK căn cứ vào L/C của đơn vị NK mở yêu cầu NH mở một thư tín dụng cho đơn vị XK khác hưởng. Được sử dụng trong các trường hợp: + L/C gốc không cho phép chuyển nhượng. + Khi các chứng từ cần có theo L/C gốc không trùng hợp với các chứng từ của L/C thứ hai + Khi người trung gian muốn bí mật một số thông tin Khi áp dụng cần thoả mãn những điều kiện sau: + Hai thư tín dụng giáp lưng phải thong qua một NH trực tiếp phục vụ tổ chức XK. + Số tiền L/C thứ nhất phải lớn hơn hoặc bằng kim ngạch L/C thứ hai ( L/C giáp lưng). Tổ chức xuất NK trung gian hưởng chênh lệch này f) Thư tín dụng đối ứng (Reciprocal Letter of Credit): là L/C không thể huỷ ngang trong đó qui định L/C chỉ có hiệu lực khi L/C khác đối ứng do đơn vị XK được mở ra . Được sử dụng khi giữa hai bên xuất NK có quan hệ thanh toán trên cơ sở mua bán đổi hàng hoặc gia công . g) Thư tín dụng dự phòng (Standby Letter of Credit): là một văn bản trong đó NH cam kết sẽ thanh toán cho người thụ hưởng khi người này xuất trình những chúng từ yêu cầu thanh toán và những chứng từ chúng minh việc không thực hiện những nghĩa vụ của người yêu cầu mở L/C với điều kiện còn trong thời gian hiệu lực của L/C. 2.3. Chia theo thời hạn thanh toán của L/C Thư tín dụng L/C Trang 19 a) Thư tín dụng trả ngay (Sight Letter of Credit): là thư tín dụng không thể huỷ ngang trong dó qui định NH mở L/C hay NH xác nhận L/C phải thanh toán toàn bô số tiền L/C ngay lập tức khi người thụ hưởng xuất trình L/C và bộ chứng từ kèm theo. b) Thư tín dụng trả chậm (Deferred Letter of Credit): là thư tín dụng không thể huỷ ngang trong dó qui định NH mở L/C hay NH xác nhận L/C phải cam kết thanh toán toàn bô số tiền L/C vào một thời hạn cụ thể ghi trên L/C sau khi nhận được chứng từ mà không cần hối phiếu. c) Thư tín dụng điều khoản đỏ (Red Clause Letter of Credit): là loại L/C có điều khoản đặc biệt, trước đây được ghi bằng mực đỏ. Thông thường trong điều khoản đặc biệt , người mở L/C cho phép đơn vị XK được quyền ứng trước một số tiền nhất định trước khi giao hàng nờn cũn được gọi là thư tín dụng ứng trước Thư tín dụng L/C Trang 20