§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Môc lôc
Môc lôc.......................................................................................................................................1
Lêi më ®Çu.................................................................................................................................2
Ch¬ng I: C¸c vÊn ®Ò vÒ qu¶n trÞ..................................................................................3
1. Kh¸i niÖm vÒ qu¶n trÞ..................................................................................3
2. Vai trß vµ ý nghÜa cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ................................................3
3. Qu¶n trÞ lµ mét khoa häc, mét nghÖ thuËt, mét nghÒ...........................4
3.1. Qu¶n trÞ lµ mét khoa häc....................................................................4
3.2. Qu¶n trÞ lµ mét nghÖ thuËt.................................................................4
3.3. Qu¶n trÞ lµ mét nghÒ………………………………………………...5
Ch¬ng II: Nhµ qu¶n trÞ.......................................................................................................6
I. NHΜ QU¶N TRÞ........................................................................6
1. ThÕ nµo lµ nhµ qu¶n trÞ..............................................................................6
2. C¸c cÊp qu¶n trÞ..........................................................................................6
2.1. Qu¶n trÞ viªn cao cÊp (Top managers)..............................................6
2.2. Qu¶n trÞ viªn cÊp gi÷a hay cÊp trung gian (Middle Managers).......7
2.3. C¸c qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së (Fist- Line Managers)...........................7
3. Vai trß vµ kü n¨ng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ...................................................7
3.1. Vai trß cña nhµ qu¶n trÞ......................................................................7
3.1.1. Vai trß quan hÖ víi con ngêi……………………………...7
3.1.2. Vai trß th«ng tin……………………………………………. 8
3.1.3. Vai trß quyÕt ®Þnh……………………………………………9
3.2. C¸c kü n¨ng qu¶n trÞ……………………………………………….10
3.2.1. Kü n¨ng kü thuËt……………………………………………10
3.2.2. Kü n¨ng nh©n sù……………………………………………10
3.2.3. Kü n¨ng nhËn thøc hay t duy…………………………….11
II. C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña mét nhµ qu¶n trÞ giái………………………… ..11
1. Kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ t duy………………………………………….11
2. ý chÝ, nghÞ lùc, lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m....................................13
3. §¹o ®øc vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm................................................................18
4. Søc kháe.....................................................................................................20
5. Kinh nghiÖm…………………………………………………………….
20
6. BiÕt tuyÓn dông nh©n tµi..........................................................................21
Ch¬ng III: Ch©n dung c¸c nhµ qu¶n trÞ tµi ba.................................................25
I.
Ford
vµ
v¬ng
quèc
«
t«
cña
«ng................................................................. 25
II. WARREN BUFFETT VΜ C«NG TY BERKSHIRE HATHAWAY.............................27
III. ANDREW CARNEGIE - «NG VUA S¾T THÐP...................................................28
LêI KÕT.......................................................................................................................................32
Tµi liÖu tham kh¶o..............................................................................................................33
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
1
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Lêi më ®Çu
GÇn 60 n¨m ®· tr«i qua kÓ tõ khi chiÕn tranh thÕ giíi thø 2 kÕt thóc, nh×n l¹i lÞch sö nh©n
lo¹i, t«i bçng giËt m×nh khi nh×n thÊy §øc, NhËt, ý, c¸c níc b¹i trËn trong cuéc chiÕn khèc
liÖt ®ã nay ®· trë thµnh c¸c cêng quèc vÒ kinh tÕ. NÒn kinh tÕ cña T©y §øc thÞnh vîng h¬n
nÒn kinh tÕ cña Anh, Ph¸p, møc sèng cña hä hiÖn cao nhÊt ë T©y ©u. NhËt cßn thÞnh vîng
h¬n n÷a: kh¾p thÕ giíi, ngay c¶ ë Mü, ®Òu mua m¸y chôp ¶nh, « t« cña NhËt, xe honda, xe
Suzuki trµn ngËp thÞ trêng ViÖt nam, kü nghÖ ®ãng tµu cña hä ®øng vµo bËc nhÊt thÕ giíi.
Kh«ng mét chÝnh phñ nµo d¸m coi thêng c¸c d©n téc b¹i trËn ®ã, hä ®· vît ®îc nhiÒu d©n
téc ®· th¾ng hä 60 n¨m tríc. V× sao vËy? C©u tr¶ lêi rÊt ®¬n gi¶n: thÕ giíi ngµy nay ®·
kh«ng cßn lµ thiªn h¹ cña c¸c nhµ qu©n sù n÷a mµ lµ thiªn h¹ cña nh÷ng nhµ qu¶n trÞ,
nh÷ng nhµ kinh doanh. ChiÕn tranh giê ®· thay b»ng c¹nh tranh, chiÕn trêng ®· thay b»ng
thÞ trêng. ChÝnh v× vËy mµ ngµy nay, tµi nguyªn thiªn nhiªn ®· kh«ng cßn ®ãng vai trß
quan träng hµng ®Çu trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n÷a mµ thay vµo ®ã lµ tµi nguyªn con
ngêi.
Nh×n l¹i t×nh c¶nh níc ta mµ thÊy ®au lßng. Toµn th¾ng trong hai cuéc chiÕn tranh
chèng hai cêng quèc qu©n sù lín lµ Mü vµ Ph¸p, ai còng nghÜ t¬ng lai sÏ thuéc vÒ chóng
ta, nhng mäi ngêi ®· lÇm. GÇn 30 n¨m sau chiÕn tranh, so víi mét sè níc trong khu vùc,
chóng ta ®· kÐm xa hä vÒ nhiÒu mÆt chø cha nãi ®Õn c¸c cêng quèc kinh tÕ trªn thÕ giíi,
dï r»ng ®Êt níc ta cã “rõng vµng biÓn b¹c”, cã tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó. HiÖn
nay trong 5 giai ®o¹n ph¸t triÓn cña mét x· héi, ®Êt níc ta míi ®ang ë giai ®o¹n thø hai,
cø nh vËy kh«ng biÕt mÊy kiÕp n÷a chóng ta míi theo kÞp NhËt B¶n.
Cho nªn, t«i cho r»ng, muèn cho nÒn kinh tÕ quèc gia ph¸t triÓn, ph¶i khuyÕn khÝch,
®µo t¹o mét líp thanh niªn tin ë sù tiÕn bé, tin ë kh¶ n¨ng cña m×nh, cã ãc m¹o hiÓm, kiªn
nhÉn chiÕn ®Êu, c¬ng quyÕt lµm viÖc, tøc mét h¹ng nhµ kinh doanh theo tinh thÇn ¢u- Mü,
chø kh«ng ph¶i theo tinh thÇn hëng thô cña rÊt nhiÒu thanh niªn níc ta hiÖn nay.
§Ò tµi: c¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
ViÕt bµi nµy, t«i mong muèn c¸c thanh niªn ViÖt Nam h·y cè g¾ng rÌn luyÖn h¬n n÷a,
®Ó trë thµnh nh÷ng nhµ kinh doanh giái, nh÷ng nhµ qu¶n trÞ giái, ®Ó cøu lÊy ®Êt níc cña
chóng ta. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c t¸c gi¶ cña c¸c tµi liÖu mµ t«i ®· sö dông vµ tham
kh¶o cho bµi viÕt cña m×nh, xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o, TS. NguyÔn ThÞ Hång Thuû
®· cã nh÷ng ®ãng gãp quý b¸u ®Ó t«i cã thÓ hoµn thµnh bµi viÕt tèt h¬n.
Ch¬ng I: C¸c vÊn ®Ò vÒ qu¶n trÞ
1. Kh¸i niÖm vÒ qu¶n trÞ
Qu¶n trÞ lµ thuËt ng÷ cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa kh¸c nhau tuú tõng t¸c gi¶ nghiªn cøu.
Ch¼ng h¹n, James H.Donnelly, James L.Gibson trong gi¸o tr×nh “Qu¶n trÞ häc c¨n b¶n” ®·
cho r»ng “Qu¶n trÞ lµ mét qu¸ tr×nh do mét hoÆc nhiÒu ngêi thùc hiÖn, nh»m phèi hîp
nh÷ng ho¹t ®éng cña nh÷ng ngêi kh¸c ®Ó ®¹t ®ù¬c nh÷ng kÕt qu¶ mµ mét ngêi hµnh ®éng
riªng rÏ kh«ng thÓ nµo ®¹t ®îc.
Lý thuyÕt hµnh vi l¹i ®Þnh nghÜa “Qu¶n trÞ lµ hoµn thµnh c«ng viÖc th«ng qua con ngêi”.
Cã ngêi l¹i cho qu¶n trÞ lµ qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, l·nh ®¹o, kiÓm tra c¸c
nguån lùc vµ ho¹t ®éng cña tæ chøc nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých cña tæ chøc víi kÕt qu¶ vµ
hiÖu qu¶ cao trong ®iÒu kiÖn m«i trêng lu«n biÕn ®éng.1
Nãi mét c¸ch tæng qu¸t, qu¶n trÞ lµ ho¹t ®éng cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn khi con ngêi kÕt
hîp víi nhau trong c¸c tæ chøc nh»m ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu chung.
2. Vai trß vµ ý nghÜa cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ
§Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn con ngêi kh«ng thÓ hµnh ®éng riªng lÎ mµ cÇn phèi hîp nh÷ng
nç lùc c¸ nh©n híng tíi nh÷ng môc tiªu chung. ChÝnh v× vËy mµ tõ hµng ngµn n¨m tríc
®©y ®· cã nh÷ng nç lùc cã tæ chøc díi sù tr«ng coi cña nh÷ng ngêi ho¹ch ®Þnh, tæ chøc,
®iÒu khiÓn vµ gi¸m s¸t ®Ó chóng ta cã ®îc nh÷ng c«ng tr×nh vÜ ®¹i cho ®Õn ngµy nay nh
1
Gi¸o tr×nh khoa häc qu¶n lý, tËp 1-Khoa khoa häc qu¶n lý- §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
2
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
V¹n lý trêng thµnh, Kim tù th¸p...NghÜa lµ ho¹t ®éng qu¶n trÞ ®· xuÊt hiÖn rÊt l©u tríc khi
nã chÝnh thøc trë thµnh mét m«n khoa häc.
Qu¶n trÞ gióp cho c¸c thµnh viªn cña nã thÊy râ môc tiªu vµ híng ®i cña m×nh, gióp tæ
chøc thùc hiÖn ®îc sø mÖnh cña m×nh. §©y lµ yÕu tè quan träng nhÊt ®èi víi mäi con ngêi
trong tæ chøc. Cø thö tëng tîng xem nÕu mét doanh nghiÖp cã hµng chôc ngµn c«ng nh©n,
cã trô së vµ chi nh¸nh ë nhiÒu níc kh¸c nhau, nÕu kh«ng cã c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ th× lµm
sao c¸c c«ng nh©n viªn cã thÓ híng tíi môc tiªu cña tæ chøc, lóc ®ã tæ chøc nh mét ®éi
qu©n « hîp, vµ sím muén sÏ ®i ®Õn ph¸ s¶n.
Qu¶n trÞ gióp cho tæ chøc ®èi phã ®îc víi c¸c c¬ héi vµ th¸ch thøc tõ m«i trêng.Trong
thùc tÕ kh«ng cã mét tæ chøc nµo mµ l¹i ho¹t ®éng mµ kh«ng cã m«i trêng. Qu¶n trÞ tèt
gióp cho tæ chøc thÝch nghi ®îc víi m«i trêng, n¾m b¾t tèt h¬n c¸c c¬ héi vµ gi¶m bít c¸c
tiªu cùc do m«i trêng ®em l¹i.
ChÝnh v× c¸c vai trß hÕt søc to lín cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ mµ ®· cã rÊt nhiÒu nhµ khoa
häc ®· nghiªn cøu vÒ nã vµ ®· biÕn nã trë thµnh mét m«n khoa häc thùc thô. Cã thÓ nãi
mét c¸ch ch¾c ch¾n r»ng qu¶n trÞ häc cã vai trß to lín trong nh÷ng sù thay ®æi vµ ph¸t
triÓn cùc kú nhanh chãng cña thÕ giíi hiÖn ®¹i ngµy nay vµ níc Mü cã thÓ tù hµo r»ng mét
trong nh÷ng ®ãng gãp quý b¸u cña hä cho nÒn v¨n ho¸ nh©n lo¹i chÝnh lµ nÒn khoa häc
qu¶n trÞ hiÖn ®¹i.
3. Qu¶n trÞ lµ mét khoa häc, mét nghÖ thuËt, mét nghÒ
3.1. Qu¶n trÞ lµ mét khoa häc
TÝnh khoa häc cña qu¶n trÞ tæ chøc tríc hÕt ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i n¾m v÷ng
nh÷ng quy luËt liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña tæ chøc, ®ã lµ c¸c quy luËt vÒ kinh
tÕ, c¸c quy luËt t©m lý x· héi.
MÆt kh¸c nã còng ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i biÕt vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p ®o lêng
hiÖn ®¹i, nh÷ng thµnh tùu tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i.
Nh÷ng t¸c phÈm xuÊt s¾c nh “Principles and Methods of Scientific Management” cña
Fredrich. W.Taylor (Mü) hay “Industrial and General Administration” cña Henry Fayol
(Ph¸p) lµ mét bíc ph¸t triÓn quan träng cña khoa häc qu¶n trÞ hiÖn ®¹i. Ngµy nay khoa
häc qu¶n trÞ ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ trë thµnh mét m«n khoa häc ®éc lËp. Trong qu¸
tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh, qu¶n trÞ häc ®· kÕt hîp víi nhiÒu m«n khoa häc kh¸c, sö dông
nh÷ng luËn ®iÓm vµ nh÷ng thµnh tùu cña chóng ®Ó gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò cña lý luËn vµ
thùc tiÔn qu¶n trÞ.
3.2. Qu¶n trÞ lµ mét nghÖ thuËt
Mét nhµ qu¶n trÞ næi tiÕng ®· nãi r»ng: “Mét vÞ tíng tµi th× kh«ng cÇn biÕt kü thuËt
®iÒu khiÓn tªn löa nh thÕ nµo, kü thuËt l¸i m¸y bay ra sao vµ lµm thÕ nµo ®Ó xe t¨ng vît
qua ®îc chíng ng¹i vËt, nhng ph¶i biÕt khi nµo th× dïng ph¸o vµ lo¹i ph¸o cì nµo sÏ mang
l¹i hiÖu qu¶ mong muèn. Khi nµo th× dïng m¸y bay, khi nµo dïng xe t¨ng. Sù phèi hîp
cña chóng nh thÕ nµo vµ cã thÓ mang l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ g×? Ph¶i lµm g× ®Ó cã thÓ sö dông
tèt nhÊt c¸c lo¹i vò khÝ ®ã? Ngêi lµm tíng ph¶i n¾m ch¾c nh÷ng kiÕn thøc lo¹i nµy vµ ph¶i
lu«n s¸ng t¹o. Trong lÜnh vùc qu¶n trÞ kinh doanh còng vËy”.
Nh vËy cã thÓ nhËn thÊy tÝnh nghÖ thuËt cña qu¶n trÞ xuÊt ph¸t tõ tÝnh ®a d¹ng phong
phó, mu«n h×nh mu«n vÎ cña c¸c sù vËt vµ hiÖn tîng trong qu¸ tr×nh qu¶n trÞ v× dï ®· cã
khoa häc vÒ qu¶n trÞ nhng kh«ng ph¶i mäi hiÖn tîng ®Òu mang tÝnh quy luËt vµ kh«ng
ph¶i mäi quy luËt cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh qu¶n trÞ ®Òu ®· ®îc nhËn thøc thµnh lý luËn.
Kh«ng nªn quan niÖm nghÖ thuËt qu¶n trÞ nh ngêi ta thêng hay nghÜ ®ã lµ cha truyÒn
con nèi. Còng kh«ng ®îc phñ nhËn mÆt khoa häc cña qu¶n trÞ. SÏ lµ sai lÇm khi cho r»ng
ngêi l·nh ®¹o lµ mét lo¹i nghÖ sÜ cã tµi n¨ng bÈm sinh kh«ng ai cã thÓ häc ® îc c¸ch l·nh
®¹o. Còng kh«ng ai cã thÓ d¹y ®îc viÖc ®ã nÕu ngêi häc kh«ng cã n¨ng khiÕu. Thùc ra
khoa häc vµ nghÖ thuËt trong qu¶n trÞ lu«n lu«n song hµnh víi nhau, mµ ngêi qu¶n trÞ lu«n
ph¶i vËn dông khÐo lÐo nh÷ng kinh nghiÖm trong thùc tiÔn ®Ó gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu nh÷ng
t×nh huèng cô thÓ ph¸t sinh trong s¶n xuÊt kinh doanh nh nghÖ thuËt sö dông con ngêi
( ®Æt ®óng chç, ®óng kh¶ n¨ng), nghÖ thuËt mua hµng (lµm sao mua ®îc nguyªn vËt liÖu
tèt, rÎ, nhanh), nghÖ thuËt b¸n hµng, “c©u kh¸ch”...vµ trong thùc tÕ ngêi ta nghiªn cøu
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
3
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
nghÖ thuËt qu¶n trÞ kh«ng chØ tõ nh÷ng kinh nghiÖm thµnh c«ng mµ c¶ nh÷ng kinh nghiÖm
thÊt b¹i.
3.3. Qu¶n trÞ lµ mét nghÒ
§Æc ®iÓm nµy ®îc hiÓu theo nghÜa cã thÓ ®i häc nghÒ ®Ó tham gia c¸c ho¹t ®éng qu¶n
trÞ nhng cã thµnh c«ng hay kh«ng, cã giái nghÒ hay kh«ng l¹i cßn tuú thuéc vµo nhiÒu yÕu
tè cña nghÒ (häc ë ®©u?, ai d¹y cho?, c¸ch häc nghÒ ra sao? ch¬ng tr×nh häc thÕ nµo?, ngêi d¹y cã thùc t©m truyÒn hÕt nghÒ hay kh«ng? N¨ng khiÕu nghÒ nghiÖp, ý chÝ lµm giµu, l¬ng t©m nghÒ nghiÖp cña ngêi häc nghÒ ra sao? c¸c tiÒn ®Ò tèi thiÓu vÒ vËt chÊt ban ®Çu
cho sù hµnh nghÒ cã bao nhiªu?).
Nh vËy, muèn qu¸ tr×nh qu¶n trÞ cã kÕt qu¶ th× tríc tiªn nhµ qu¶n trÞ t¬ng lai ph¶i ®îc
ph¸t hiÖn n¨ng lùc, ®îc ®µo t¹o vÒ nghÒ nghiÖp, kiÕn thøc, tay nghÒ, kinh nghiÖm mét
c¸ch chu ®¸o ®Ó ph¸t hiÖn, nhËn thøc mét c¸ch chuÈn x¸c vµ ®Çy ®ñ c¸c quy luËt kh¸ch
quan, ®ång thêi cã ph¬ng ph¸p nghÖ thuËt thÝch hîp nh»m tu©n thñ ®óng c¸c ®ßi hái cña
c¸c quy luËt ®ã.
Ch¬ng II: Nhµ qu¶n trÞ
I. Nhµ qu¶n trÞ
1. ThÕ nµo lµ nhµ qu¶n trÞ
Nhµ qu¶n trÞ lµ nh÷ng ngêi lµm viÖc trong c¸c tæ chøc, c«ng viÖc cña hä lµ phèi hîp,
®Þnh híng, lùa chän, quyÕt ®Þnh vµ kÕt dÝnh c¸c c«ng viÖc kh«ng ph¶i lµ qu¶n trÞ trong
mét tæ chøc l¹i víi nhau ®Ó ®¹t môc tiªu chung cña chÝnh tæ chøc ®ã.
C¸c nhµ qu¶n trÞ lµm viÖc trong c¸c tæ chøc nhng kh«ng ph¶i ai trong tæ chøc còng lµ
nhµ qu¶n trÞ. C¸c thµnh viªn trong tæ chøc cã thÓ chia lµm hai lo¹i: ngêi thõa hµnh vµ nhµ
qu¶n trÞ.
Ngêi thõa hµnh lµ ngêi trùc tiÕp thùc hiÖn mét c«ng t¸c vµ kh«ng cã tr¸ch nhiÖm
ho¹ch ®Þnh, tæ chøc, l·nh ®¹o vµ gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña nh÷ng ngêi kh¸c. Tr¸i l¹i c¸c nhµ
qu¶n trÞ cã tr¸ch nhiÖm chØ huy ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña nh÷ng ngêi kh¸c. VÝ
dô trong mét xÝ nghiÖp, c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ nh÷ng ngêi thõa hµnh, cßn tæ trëng, qu¶n ®èc, gi¸m ®èc lµ nh÷ng nhµ qu¶n trÞ.
2. C¸c cÊp qu¶n trÞ
Ho¹t ®éng qu¶n trÞ còng lµ mét d¹ng ho¹t ®éng x· héi cña con ngêi, vµ chÝnh v× vËy nã
còng cÇn ®îc chuyªn m«n ho¸. Trong mçi tæ chøc c¸c c«ng viÖc vÒ qu¶n trÞ kh«ng chØ cã
tÝnh chuyªn m«n ho¸ cao mµ nã cßn mang tÝnh thø bËc râ nÐt. Tuú theo cÊp bËc cã thÓ
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
4
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
chia c¸c nhµ qu¶n trÞ thµnh 3 lo¹i: c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp, c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp gi÷a vµ
c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp c¬ së. Thø bËc cña 3 cÊp qu¶n trÞ nµy ®îc m« t¶ trong m« h×nh sau:
CÊp
cao
CÊp gi÷a
C¸c quyÕt ®Þnh chiÕn lîc
C¸c quyÕt ®Þnh chiÕn thuËt
CÊp c¬ së
C¸c quyÕt ®Þnh t¸c nghiÖp
Nh÷ng ngêi thùc hiÖn
Thùc hiÖn quyÕt ®Þnh
2.1. Qu¶n trÞ viªn cao cÊp (Top managers)
§ã lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ ho¹t ®éng ë cÊp bËc tèi cao trong mét tæ chøc. Hä chÞu tr¸ch
nhiÖm vÒ nh÷ng thµnh qu¶ cuèi cïng cña tæ chøc. NhiÖm vô cña c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao
lµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh chiÕn lîc, tæ chøc thùc hiÖn chiÕn lîc, duy tr× vµ ph¸t triÓn tæ chøc.
C¸c chøc danh chÝnh cña qu¶n trÞ viªn cao cÊp trong s¶n xuÊt kinh doanh thêng lµ: Chñ
tÞch héi ®ång qu¶n trÞ, c¸c uû viªn héi ®ång qu¶n trÞ, c¸c tæng gi¸m ®èc, c¸c phã tæng
gi¸m ®èc, gi¸m ®èc, c¸c phã gi¸m ®èc.
2.2. Qu¶n trÞ viªn cÊp gi÷a hay cÊp trung gian (Middle Managers)
§ã lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ ho¹t ®éng ë díi c¸c qu¶n trÞ viªn cao cÊp, nhng ë trªn c¸c qu¶n
trÞ viªn cÊp c¬ së. NhiÖm vô cña hä lµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh chiÕn thuËt thùc hiÖn c¸c kÕ
ho¹ch vµ chÝnh s¸ch cña doanh nghiÖp, phèi hîp c¸c ho¹t ®éng c¸c c«ng viÖc ®Ó hoµn
thµnh môc tiªu chung.
C¸c qu¶n trÞ viªn cÊp gi÷a thêng lµ c¸c trëng phßng, ban, c¸c phã phßng, phã qu¶n
®èc...
2.3. C¸c qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së (Fist- Line Managers)
§©y lµ c¸c qu¶n trÞ viªn ë cÊp bËc cuèi cïng trong hÖ thèng cÊp bËc cña c¸c nhµ qu¶n
trÞ trong cïng mét tæ chøc. NhiÖm vô cña hä lµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh t¸c nghiÖp nh»m ®èc
thóc, híng dÉn ®iÒu khiÓn c¸c nh©n viªn trong c¸c c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng
viÖc cô thÓ hµng ngµy, nh»m thùc hiÖn môc tiªu chung.
C¸c qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së thêng lµ ®èc c«ng, trëng ca, tæ trëng s¶n xuÊt, tæ trëng c¸c
tæ b¸n hµng.
3. Vai trß vµ kü n¨ng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ
3.1. Vai trß cña nhµ qu¶n trÞ
Trong t¸c phÈm “TÝnh chÊt c«ng viÖc cña gi¸m ®èc”, Henry Minzberg cho r»ng c«ng
viÖc cña mét nhµ qu¶n trÞ ®Æc biÖt lµ cña nhµ qu¶n trÞ cÊp cao kh¸c víi c«ng viÖc cña mét
c«ng nh©n c¬ khÝ, mét kü s, mét tæng biªn tËp, mét nh©n viªn b¸n hµng bëi tÝnh chÊt gÊp
g¸p,®a d¹ng vµ lÆt vÆt cña nã, khèi lîng c«ng viÖc cña hä rÊt lín, chÝnh v× vËy hä cã vai
trß ®Æc biÖt quan träng trong tæ chøc. Sau khi nghiªn cøu mét c¸ch cÈn thËn, «ng ®· ®a ra
kÕt luËn r»ng nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn 10 vai trß kh¸c nhau trong 3 nhãm vµ rÊt liªn quan
®Õn nhau.
3.1.1. Vai trß quan hÖ víi con ngêi
Sèng vµ lµm viÖc trong mét tæ chøc mäi c¸ nh©n thêng cã quan hÖ chÆt chÏ vµ mËt
thiÕt víi nhau, nhng víi t c¸ch lµ nhµ qu¶n trÞ hä thêng cã nh÷ng vai trß c¬ b¶n sau:
- Vai trß ®¹i diÖn cho tæ chøc: Víi quyÒn uy chÝnh thøc cña m×nh, nhµ qu¶n trÞ lµ
ngêi tîng trng cho tæ chøc vµ ph¶i thùc hiÖn nhiÒu chøc tr¸ch thuéc tÝnh chÊt nµy.Trong
nh÷ng chøc tr¸ch nµy cã mét sè mang tÝnh hµnh chÝnh, mét sè mang tÝnh cæ vò lßng ngêi,
nhng ®Òu lµ nh÷ng viÖc cã liªn quan ®Õn quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi, kh«ng liªn quan ®Õn
viÖc xö lý th«ng tin quan träng vµ ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý. Trong mét sè t×nh huèng, sù
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
5
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
tham gia cña nhµ qu¶n trÞ lµ ®iÒu mµ ph¸p luËt ®ßi hái nh ký kÕt mét v¨n b¶n. Trong mét
sè trêng hîp kh¸c sù tham gia cña nhµ qu¶n trÞ ®îc coi nh mét nhu cÇu x· héi, nh chñ tr×
mét sè cuéc häp hoÆc mét sè nghi lÔ ®Ó t¨ng thªm ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña chóng.
- Vai trß ngêi l·nh ®¹o: Nhµ qu¶n trÞ lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm ®éng viªn vµ dÉn d¾t
cÊp díi, bao gåm viÖc thuª, dïng, huÊn luyÖn, ®¸nh gi¸, ®·i ngé, ®Ò b¹t, biÓu d¬ng, can
thiÖp vµ cho th«i viÖc. Sù thµnh c«ng cña tæ chøc lµ do t©m søc vµ kh¶ n¨ng nh×n xa tr«ng
réng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh. NÕu nhµ qu¶n trÞ bÊt tµi th× tæ chøc sÏ r¬i vµo t×nh
tr¹ng ®×nh ®èn. Vai trß l·nh ®¹o cña c¸c nhµ qu¶n trÞ lµ ë chç kÕt hîp c¸c nhu cÇu c¸ nh©n
cña c¸c thµnh viªn trong tæ chøc víi môc tiªu cña tæ chøc ®ã, do ®ã mµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh
t¸c nghiÖp mét c¸ch h÷u hiÖu.
- Vai trß ngêi liªn l¹c: Vai trß nµy liªn quan ®Õn mèi quan hÖ gi÷a nhµ qu¶n trÞ víi
v« sè nh÷ng c¸ nh©n vµ ®oµn thÓ ë bªn ngoµi tæ chøc. Nhµ qu¶n trÞ th«ng qua c¸c kªnh
chÝnh thøc, thiÕt lËp vµ duy tr× mèi quan hÖ cña tæ chøc víi nh÷ng c¸ nh©n vµ ®oµn thÓ ë
bªn ngoµi tæ chøc. Vai trß liªn l¹c lµ mét bé phËn then chèt trong c¸c chøc n¨ng cña gi¸m
®èc. Th«ng qua vai trß nµy, nhµ qu¶n trÞ liªn l¹c víi thÕ giíi bªn ngoµi sau ®ã l¹i th«ng
qua vai trß ngêi ph¸t ng«n, ngêi truyÒn b¸ th«ng tin vµ ngêi ®µm ph¸n ®Ó ph¸t triÓn h¬n
n÷a mèi quan hÖ Êy vµ nhËn thøc ®îc nh÷ng ®iÒu bæ Ých, nh÷ng th«ng tin mµ mèi quan hÖ
Êy t¹o ra.
3.1.2. Vai trß th«ng tin
Thêi ®¹i ngµy nay lµ thêi ®¹i bïng næ th«ng tin, th«ng tin ®îc xem lµ nguån lùc thø
t ë mäi tæ chøc, mäi doanh nghiÖp. C¸c ho¹t ®éng vÒ qu¶n trÞ chØ thùc sù cã c¬ së khoa
häc vµ cã hiÖu qu¶ khi nã ®îc xö lý, ®îc thùc thi trªn c¬ së c¸c th«ng tin chÝnh x¸c ®Çy ®ñ
vµ kÞp thêi. Th«ng tin kh«ng chØ cÇn cho c¸c nhµ qu¶n trÞ mµ chÝnh b¶n th©n hä còng gi÷
nh÷ng vai trß cùc kú quan träng trong lÜnh vùc nµy. Nghiªn cøu vÒ vai trß th«ng tin cña
c¸c nhµ qu¶n trÞ chóng ta thÊy:
- Tríc hÕt nhµ qu¶n trÞ cã vai trß thu thËp vµ tiÕp nhËn c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn
tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ m×nh.
Nhµ qu¶n trÞ ®¶m nhËn vai trß thu thËp th«ng tin b»ng c¸ch thêng xuyªn xem xÐt, ph©n
tÝch bèi c¶nh xung quanh tæ chøc ®Ó nhËn ra nh÷ng tin tøc, nh÷ng ho¹t ®éng, nh÷ng sù
kiÖn cã thÓ ®em l¹i c¬ héi tèt hay sù ®e do¹ ®èi víi ho¹t ®éng cña tæ chøc. C«ng viÖc nµy
®îc thùc hiÖn qua viÖc ®äc b¸o chÝ, v¨n b¶n vµ qua trao ®æi tiÕp xóc víi mäi ngêi...
- Vai trß th«ng tin thø hai cña nhµ qu¶n trÞ lµ vai trß ngêi truyÒn b¸ th«ng tin, nghÜa
lµ nhµ qu¶n trÞ phæ biÕn nh÷ng th«ng tin liªn hÖ ®Õn ngêi cã liªn quan. Ngêi cã liªn quan
cã thÓ lµ thuéc cÊp, ®ång cÊp hay thîng cÊp. Th«ng tin cã thÓ lµ vÒ nh÷ng sù thËt ®ang
diÔn ra hoÆc nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn viÖc lùa chän quyÕt ®Þnh qu¶n lý vµ nh÷ng
viÖc ph¶i lµm. Ch¼ng h¹n, khi c«ng ty lµm ¨n thua lç, gi¸m ®èc cã thÓ sÏ ph¶i tr×nh b¸o
c¸o lªn chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ c«ng ty vÒ viÖc sÏ xa th¶i mét sè nh©n viªn, sau ®ã «ng
ta th«ng b¸o quyÕt ®Þnh nµy cho trëng phßng nh©n sù.
-Vai trß th«ng tin thø ba cña nhµ qu¶n trÞ lµ vai trß ngêi ph¸t ng«n. Cã thÓ nãi vai
trß ngêi truyÒn b¸ th«ng tin lµ vai trß trong néi bé tæ chøc, cßn vai trß ngêi ph¸t ng«n lµ
vai trß ®èi ngo¹i. §ã lµ viÖc truyÒn b¸ nh÷ng th«ng tin cña tæ chøc cho nh÷ng c¬ quan vµ
c¸ nh©n bªn ngoµi tæ chøc. Môc tiªu cña sù ph¸t ng«n cã thÓ lµ ®Ó gi¶i thÝch, b¶o vÖ hay
tranh thñ thªm sù ñng hé cho tæ chøc.
3.1.3. Vai trß quyÕt ®Þnh
Lo¹i vai trß cuèi cïng cña nhµ qu¶n trÞ bao gåm 4 vai trß: Vai trß nhµ doanh
nghiÖp, vai trß ngêi kh¾c phôc khã kh¨n, vai trß ngêi ph©n phèi nguån lùc vµ vai trß ngêi
®µm ph¸n (hay nhµ th¬ng thuyÕt).
- Vai trß nhµ doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn ë chç nhµ qu¶n trÞ lµ ngêi khëi xíng vµ
thiÕt kÕ nhiÒu c¶i c¸ch cña tæ chøc trong ph¹m vi quyÒn h¹n cña m×nh. Môc ®Ých cña vai
trß nµy lµ t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn tèt h¬n trong ®¬n vÞ. ViÖc nµy cã thÓ ®îc thùc hiÖn
b»ng c¸ch ¸p dông mét kü thuËt míi vµo mét t×nh huèng cô thÓ, hoÆc n©ng cÊp ®iÒu chØnh
mét kü thuËt ®ang ¸p dông.
- Trong vai trß ngêi kh¾c phôc khã kh¨n, nhµ qu¶n trÞ ph¶i xö lý nh÷ng t×nh huèng
ngoµi ý muèn vµ nh÷ng biÕn ®æi hµm chøa nh÷ng nh©n tè kh«ng thÓ ®iÒu khiÓn ®îc.
Ch¼ng h¹n nh khi mét cç m¸y chñ yÕu bÞ háng, khi nguån ®iÖn bÞ cóp, khi kh¸ch hµng
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
6
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
chñ yÕu ®ét ngét kh«ng mua hµng n÷a, khi mÆt hµng kinh doanh ®ét nhiªn b¸n kh¸ ch¹y...
Khi ®ã vai trß cña nhµ qu¶n trÞ trong c¸c t×nh huèng nµy lµ ph¶i nhanh chãng, kÞp thêi vµ
quyÕt ®o¸n ®Ó ®a tæ chøc trë l¹i ho¹t ®éng b×nh thêng vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt
nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ cã hoÆc lµ tËn dông tèi ®a c¸c c¬ héi míi, nh÷ng yÕu tè míi ®Ó
ph¸t triÓn.
- Khi nhµ qu¶n trÞ ë trong t×nh huèng ph¶i quyÕt ®Þnh nªn ph©n phèi nguån lùc cho
ai vµ víi sè lîng nh thÕ nµo, th× ®ã lµ lóc nhµ qu¶n trÞ ®ãng vai trß lµ ngêi ph©n phèi
nguån lùc. Vai trß nµy gåm cã 3 phÇn:
* S¾p xÕp thêi gian cña b¶n th©n: Thêi gian cña nhµ qu¶n trÞ lµ mét trong
nh÷ng nguån lùc quý b¸u nhÊt cña tæ chøc. §iÒu quan träng h¬n n÷a lµ viÖc s¾p xÕp thêi
gian cña nhµ qu¶n trÞ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi lîi Ých cña tæ chøc vµ ®îc thùc hiÖn
theo thø tù u tiªn cña tæ chøc.
* S¾p xÕp c«ng viÖc: Chøc tr¸ch cña nhµ qu¶n trÞ lµ thiÕt lËp mét chÕ ®é lµm
viÖc cña tæ chøc m×nh, lµm viÖc g×, ai lµm, th«ng qua tæ chøc nµo ®Ó lµm..VÊn ®Ò nµy liªn
quan ®Õn viÖc ph©n phèi nh÷ng nguån lùc c¬ b¶n vµ nãi chung, liªn quan ®Õn nh÷ng ph¬ng ¸n lµm viÖc mang tÝnh chÊt c¶i tiÕn. Thùc chÊt cña vÊn ®Ò nµy lµ s¾p xÕp c«ng viÖc
cho cÊp díi. §ã lµ mét vÊn ®Ò quan träng trong ph©n phèi nguån lùc.
* Nh÷ng quyÕt ®Þnh quan träng ph¶i ®îc nhµ qu¶n trÞ phª chuÈn tríc khi
thùc hiÖn: §iÒu nµy sÏ gióp nhµ qu¶n trÞ cã thÓ duy tr× sù ®iÒu khiÓn liªn tôc ®èi víi viÖc
ph©n phèi nguån lùc. Nhµ qu¶n trÞ ph¶i lµ ngêi gi÷ quyÒn phª chuÈn mäi quyÕt ®Þnh quan
träng ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc phèi hîp c¸c quyÕt ®Þnh ®ã, khiÕn cho c¸c quyÕt ®Þnh ®ã bæ
sung cho nhau, kh«ng tr¸i ngîc nhau vµ lùa chän ®îc ph¬ng ¸n tèt nhÊt trong t×nh h×nh
nguån lùc cã h¹n. NÕu quyÒn lùc nµy bÞ ph©n t¸n th× cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh
qu¶n lý kh«ng ¨n khíp vµ sù kh«ng nhÊt trÝ trong chiÕn lîc.
* Cuèi cïng nhµ qu¶n trÞ cßn ®ãng vai trß lµ nhµ th¬ng thuyÕt, ®µm ph¸n,
thay mÆt cho tæ chøc trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Së dÜ nhµ qu¶n trÞ ph¶i thay mÆt cho tæ
chøc tham gia nh÷ng cuéc ®µm ph¸n quan träng v× hä lµ ngêi tîng trng cho tæ chøc. Sù
tham gia cña hä cã thÓ lµm t¨ng thªm sù tin cËy cho ®èi ph¬ng. Víi t c¸ch lµ ngêi ph¸t
ng«n cña tæ chøc, «ng ta lµ ngêi ®¹i diÖn vÒ mÆt ®èi ngo¹i cña nh÷ng th«ng tin vµ tiªu
chuÈn gi¸ trÞ cña tæ chøc. §iÒu quan träng h¬n n÷a lµ, víi t c¸ch lµ ngêi ph©n phèi nguån
lùc, «ng ta cã quyÒn chi phèi nguån lùc cña tæ chøc. §µm ph¸n lµ trao ®æi nguån lùc, nã
®ßi hái ngêi tham gia ®µm ph¸n ph¶i cã ®ñ nguån lùc chi phèi vµ nhanh chãng quyÕt ®Þnh
vÊn ®Ò.
Tãm l¹i víi chøc n¨ng vµ vai trß cña m×nh, nhµ qu¶n trÞ gi÷ vai trß quan träng trong sù
thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña tæ chøc vµ ®ã còng lµ lý do chÝnh cña nhu cÇu cÊp b¸ch ph¶i
®µo t¹o c¸c nhµ qu¶n trÞ, v× sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¶ níc.
3.2. C¸c kü n¨ng qu¶n trÞ
Robert Katz, trong bµi viÕt “Skills of an effective administrator” ®¨ng trªn t¹p chÝ
Harvard Business Rewiew tr×nh bµy 3 lo¹i kü n¨ng mµ mçi qu¶n trÞ viªn cÇn cã, ®ã lµ kü
n¨ng kü thuËt, kü n¨ng nh©n sù, kü n¨ng nhËn thøc hay t duy. TÇm quan träng cña 3 lo¹i
kü n¨ng trªn lµ tuú thuéc vµo c¸c cÊp qu¶n trÞ kh¸c nhau trong tæ chøc. §iÒu nµy ®ù¬c thÓ
hiÖn trong s¬ ®å sau:
Qu¶n trÞ viªn cÊp cao
Qu¶n trÞ viªn cÊp gi÷aQu¶n trÞ viªn cÊp thÊp
Kü n¨ng kü thuËt
Kü n¨ng nh©n sù
Kü n¨ng t duy
3.2.1. Kü n¨ng kü thuËt (technichcal skills): hoÆc chuyªn m«n nghiÖp vô.
§©y lµ kü n¨ng rÊt cÇn cho qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së h¬n lµ cho c¸c qu¶n trÞ viªn cÊp
trung gian hoÆc cao cÊp. VÝ dô so¹n th¶o hîp ®ång, lËp tr×nh, thiÕt kÕ s¶n phÈm...
3.1.2. Kü n¨ng nh©n sù (Human skills):
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
7
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng cïng lµm viÖc, ®éng viªn vµ ®iÒu khiÓn nh©n sù. Mét vµi
kü n¨ng nh©n sù cÇn thiÕt cho bÊt cø qu¶n trÞ viªn nµo lµ biÕt c¸ch diÔn ®¹t mét c¸ch hiÖu
qu¶ suy nghÜ cña m×nh, cã th¸i ®é quan t©m tÝch cùc ®Õn ngêi kh¸c, x©y dùng kh«ng khÝ
hîp t¸c trong lao ®éng, biÕt c¸ch t¸c ®éng vµ híng dÉn nh©n sù trong tæ chøc ®Ó hoµn
thµnh c¸c kÕt qu¶ kú väng. Kü n¨ng nh©n sù ®èi víi mäi cÊp qu¶n trÞ viªn ®Òu cÇn thiÕt
nh nhau trong bÊt kú tæ chøc nµo, dï kinh doanh hay phi kinh doanh.
3.1.3. Kü n¨ng nhËn thøc hay t duy (Conceptual skills):
Lµ c¸i khã h×nh thµnh nhÊt vµ khã nhÊt nhng l¹i cã vai trß ®Æc biÖt quan träng nhÊt
lµ ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp. Hä cÇn cã t duy chiÕn lîc tèt ®Ó ®Ò ra ®óng ®êng lèi
chÝnh s¸ch ®èi phã hiÖu qu¶ víi nh÷ng bÊt tr¾c, ®e do¹, k×m h·m sù ph¸t triÓn ®èi víi tæ
chøc. Nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i cã ph¬ng ph¸p tæng hîp t duy hÖ thèng, biÕt ph©n tÝch mèi
liªn hÖ gi÷a c¸c bé phËn, c¸c vÊn ®Ò, biÕt lµm gi¶m nh÷ng sù phøc t¹p r¾c rèi xuèng mét
møc ®é cã thÓ chÊp nhËn ®îc trong mét tæ chøc.
Nh vËy nh×n vµo s¬ ®å ta thÊy ngay r»ng ë nh÷ng cÊp qu¶n trÞ cµng cao th× cµng cÇn nhiÒu
nh÷ng kü n¨ng vÒ t duy. Ngîc l¹i ë nh÷ng cÊp qu¶n trÞ cµng thÊp th× cµng cÇn nhiÒu nh÷ng
chuyªn m«n vÒ kü thuËt. Kü n¨ng nh©n sù th× ë ®©u, ë cÊp nµo còng cÇn vµ còng ®Òu lµ
quan träng. MÆc dï vËy trªn thùc tÕ nh÷ng ®ßi hái cô thÓ vÒ møc ®é kü n¨ng nh©n sù cã
thÓ cã sù kh¸c nhau tuú tõng lo¹i c¸n bé qu¶n trÞ, nhng xÐt theo quan ®iÓm cña nhiÒu nhµ
kinh tÕ th× nã th× nã l¹i ®ãng vai trß quan träng nhÊt, gãp phÇn lµm cho c¸c nhµ qu¶n trÞ
thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c lo¹i kü n¨ng kh¸c cña m×nh v× theo hä “ qu¶n trÞ lµ ®¹t ®îc môc
tiªu th«ng qua ngêi kh¸c”
II. C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña mét nhµ qu¶n trÞ giái
Nhµ qu¶n trÞ giái lµ ngêi lu«n hoµn thµnh môc tiªu vµ nhiÖm vô cña m×nh, víi kÕt qu¶ vµ
hiÖu qu¶ cao, bÊt kÓ trong m«i trêng thuËn lîi hay khã kh¨n. ChÝnh v× vËy hä lµ ngêi mµ
mäi x· héi ®Òu cÇn ®Õn bÊt kÓ trong mét chÕ ®é x· héi nµo. Sù thµnh c«ng cña mét tæ
chøc thêng g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nhµ qu¶n trÞ, chÝnh v× vËy cã mét nhµ
qu¶n trÞ giái trong tæ chøc nh cã mét kho b¸u tiÒm tµng. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i ai còng cã
thÓ trë thµnh nhµ qu¶n trÞ giái, hä ph¶i cã nh÷ng phÈm chÊt cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh qu¶n trÞ
cña m×nh. Cã rÊt nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau vÒ c¸c phÈm chÊt cña mét nhµ qu¶n trÞ giái, nhng
tùu chung l¹i nhµ qu¶n trÞ cÇn cã nh÷ng phÈm chÊt sau:
1. Kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ t duy
Kh¶ n¨ng t duy lµ kh¶ n¨ng tuyÖt vêi nhÊt cña con ngêi mµ nhê ®ã loµi ngêi míi lµ
chóa tÓ cña mu«n loµi. MÆc dï quý gi¸ nh vËy nhng kh«ng ph¶i ai còng cã kh¶ n¨ng t duy
nh nhau. §iÒu hiÓn nhiªn lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i cã kh¶ n¨ng t duy tèt. Chøc vô cµng
cao ®ßi hái kh¶ n¨ng t duy cµng lín.
Mét trong nh÷ng phÈm chÊt quan träng vÒ kh¶ n¨ng t duy ë mçi nhµ qu¶n trÞ lµ kh¶
n¨ng xÐt ®o¸n. XÐt ®o¸n lµ kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ vµ dù ®o¸n c¸c sù kiÖn, sù viÖc tin tøc mét
c¸ch kh«n ngoan. Muèn cã kh¶ n¨ng xÐt ®o¸n tèt, c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i cã l¬ng tri, sù
chÝn ch¾n, am hiÓu lý luËn s©u s¾c vµ kinh nghiÖm thùc tÕ phong phó. Ngêi ta thêng thÊy
r»ng n¨ng lùc xÐt ®o¸n thêng t¨ng lªn cïng víi tuæi t¸c, tr×nh ®é häc vÊn vµ kinh nghiÖm.
§iÒu nµy gi¶i thÝch t¹i sao khi tuyÓn ngêi vµo c¸c vÞ trÝ qu¶n trÞ c¸c doanh nghiÖp thêng
yªu cÇu c¸c øng viªn ph¶i cã kinh nghiÖm trong lÜnh vùc tuyÓn dông. Tuy nhiªn kh«ng
ph¶i ai häc nhiÒu, tuæi cao hoÆc cã nhiÒu kinh nghiÖm lµ cã kh¶ n¨ng xÐt ®o¸n tèt.
Ngêi cã trÝ xÐt ®o¸n tèt cã thÓ suy xÐt vÊn ®Ò mét c¸ch kh¸ch quan, nhanh chãng t×m
ra lêi gi¶i ®¸p th«ng minh, dù b¸o ®îc c¸c sù viÖc víi ®é chÝnh x¸c cao vµ ra ®îc nh÷ng
quyÕt ®Þnh s¸ng suèt ngay c¶ trong nh÷ng t×nh huèng xÊu, hiÓm nghÌo mµ ngêi b×nh thêng kh«ng lµm næi.
Kh¶ n¨ng t duy cña nhµ qu¶n trÞ thêng ®îc ®¸nh gi¸ qua c¸c khÝa c¹nh c¬ b¶n lµ: trùc gi¸c
nh¹y c¶m, nh¹y bÐn, n¨ng ®éng quyÕt ®o¸n.
Cã mét tÊm g¬ng s¸ng vÒ kh¶ n¨ng t duy nh¹y bÐn, ãc xÐt ®o¸n tèt, mét trùc gi¸c nh¹y
c¶m h¬n ngêi ®ã lµ Bao Ngäc C¬ng- vua thuyÒn cña thÕ giíi2.
2
Ch©n dung c¸c nhµ tû phó trªn thÕ giíi-Nhµ xuÊt b¶n v¨n ho¸ th«ng tin- Trang 393.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
8
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Bao Ngäc C¬ng b¾t ®Çu tõ mét con tµu ®èt than cò kü chë kh«ng ®Õn mét v¹n tÊn, kinh
doanh ë møc kh«ng ®Çy 100 v¹n ®« la Mü, trong thêi gian 10 n¨m ng¾n ngñi ®· x©y dùng
®îc 1 ®éi th¬ng thuyÒn cã tªn tuæi víi møc chë 18 triÖu tÊn, ®¹t ®Õn møc cña nh÷ng nhµ t
b¶n vËn chuyÓn hµng h¶i næi tiÕng cã ®éi thuyÒn ®· x©y dùng tríc «ng 10 n¨m. §éi
thuyÒn cña tËp ®oµn vËn t¶i hµng h¶i H¬ng C¶ng mang nh·n W cña «ng cã mÆt trªn kh¾p
c¸c ®¹i d¬ng cña thÕ giíi. ChiÕc mò “vua thuyÒn cña thÕ giíi” kh«ng thÓ kh«ng thuéc vÒ
«ng. C©u chuyÖn kÓ vÒ «ng nh sau:
N¨m 1949, tríc ngµy gi¶i phãng Thîng H¶i, ng©n hµng Thîng H¶i gi¶i thÓ, Bao Ngäc
C¬ng cïng gia quyÕn chuyÓn ®Õn ë H¬ng c¶ng. Lóc ®Çu «ng cè g¾ng xuÊt khÈu ®êng,
nhËp vitamin vÒ b¸n, song t×nh h×nh kh«ng tèt ®Ñp cho l¾m. §Õn gi÷a n¨m 50, Bao TriÖu
Long- cha «ng cho r»ng chÝnh trÞ vµ kinh tÕ cña H¬ng c¶ng cã vÞ trÝ kh¸ æn ®Þnh. ¤ng hy
väng tËp trung vèn liÕng ®Ó kinh doanh nhµ ®Êt. Song n¨m 1955, Bao Ngäc C¬ng sau khi
ph©n tÝch ®Õn ®éng th¸i kinh tÕ thÕ giíi ®· kh«ng ®o¸i ®Õn sù khuyªn can cña gia ®×nh vµ
b¹n h÷u,døt kho¸t quyÕt ®Þnh sÏ kinh doanh ngµnh vËn t¶i hµng h¶i. ¤ng cho r»ng lµm
kinh doanh nhµ ®Êt lµ chÕt, chØ cã thÓ cho thuª, bÞ h¹n chÕ rÊt lín, khã tin cËy ®îc, mµ lµm
nghÒ tµu thuyÒn lµ sèng, bëi H¬ng c¶ng cã bÕn c¶ng rÊt tèt, nghµnh vËn t¶i hµng h¶i cã
liªn quan víi c¸c nghµnh tiÒn tÖ, mËu dÞch, b¶o hiÓm, ®ãng thuyÒn, lµ mét ho¹t ®éng
mang tÝnh quèc tÕ cã tiÒn ®å réng lín. Song c¶ nhµ l¹i ph¶n ®èi chñ tr¬ng cña «ng, hä ®Òu
cho r»ng nghµnh vËn t¶i hµng h¶i gÆp ph¶i m¹o hiÓm rÊt lín, h¬i cã mét chót kh«ng thËn
träng ®· cã thÓ r¬i vµo sù ph¸ s¶n. Mµ Bao Ngäc C¬ng lóc bÊy giê víi nghµnh vËn t¶i Êy
cßn kh«ng th«ng hiÓu, ®Õn nh ®Çu thuyÒn hay ®u«i thuyÒn còng kh«ng ph©n biÖt ®îc. Phô
th©n cña Bao Ngäc C¬ng nãi víi «ng r»ng: “Anh ®Þnh kinh doanh tµu bÌ lµ c¨n b¶n kh«ng
hiÓu biÕt, sao lµm ®îc ? TiÒn vèn sÏ rÊt dÔ bÞ mÊt ®Êy”. ¤ng thiÕu vèn ph¶i ®Õn níc Anh
®Ó vay, b¹n h÷u ë Lu©n §«n khuyªn «ng r»ng: “¤ng cßn trÎ, ®èi víi vËn t¶i hµng h¶i l¹i
ch¼ng biÕt g×, cÈn thËn, kh«ng khÐo ®Õn c¸i ¸o lãt còng mÊt s¹ch”. Song Bao Ngäc C¬ng
®· quyÕt t©m, «ng cuèi cïng ®· thuyÕt phôc ®îc ngêi trong nhµ.
N¨m1955 Bao Ngäc C¬ng tËp hîp ®îc sè tiÒn 77 v¹n ®«la Mü, mua ®îc m«t con tµu
®· dïng 28 n¨m, ®ã lµ con tµu cò ®èt than cã søc chë 8700 tÊn, «ng ®Æt tªn lµ Kim An vµ
s¸ng lËp ra tËp ®oµn tµu thuyÒn Hoµn CÇu. N¨m 1956 t×nh h×nh vËn t¶i trªn biÓn t¨ng lªn
kh¸ m¹nh. Bao Ngäc C¬ng ®em chiÕc tµu Kim An cho mét c«ng ty vËn t¶i hµng h¶i cña
NhËt B¶n thuª, sau ®ã «ng dïng sè lîi nhuËn tõ viÖc cho thuª Êy ®Ó mua thªm tµu. §Õn
cuèi n¨m 1956 ®éi tµu cña «ng ®· t¨ng lªn 7 chiÕc.
MÊy n¨m sau ®ã, Bao Ngäc C¬ng l¹i mua thªm mét sè tµu cò, ®éi tµu cña «ng mau
chãng khuÕch ®¹i thªm. N¨m 1960 Bao Ngäc C¬ng giµnh ®îc cæ phÇn cña c«ng ty vËn t¶i
¸ ch©u tõ tËp ®oµn §øc Phong. Cuèi nh÷ng n¨m 60 Bao Ngäc C¬ng thÊy cÇn ph¶i mua tÇu
míi ®Ó thay thÕ cho tµu cò cña m×nh. ¤ng n¾m thêi c¬ cã lîi, híng ®Õn xëng ®ãng tµu
NhËt B¶n ®Æt mua tµu, l¹i ®em nh÷ng chiÕc tµu Êy cho c¸c c«ng ty NhËt B¶n thuª l¹i.
Nguy c¬ ë Trung §«ng th¸ng 6 n¨m 1967, khiÕn viÖc vËn chuyÓn qua kªnh Xuyª bÞ bÕ
t¾c, NhËt B¶n vµ c¸c níc ph¬ng T©y cã nhu cÇu rÊt lín ®èi víi tµu chë dÇu, c«ng ty Hoµn
CÇu lËp tøc mua thªm nhiÒu tµu chë dÇu lo¹i 10 v¹n tÊn, lùc lîng cña ®éi tµu mau chãng
lín m¹nh, Bao Ngäc C¬ng leo lªn vÞ trÝ hµng ®Çu vËn t¶i hµng h¶i thÕ giíi. TËp ®oµn Hoµn
CÇu lµ do h¬n 250 c«ng ty cÊu thµnh, lùc lîng cña nã cã thÓ c©n b»ng ®ù¬c víi bÊt cø tËp
®oµn quèc tÕ nµo.
Nh vËy víi ãc ph¸n ®o¸n tinh têng, nh·n quan xa réng, «ng ®· n¾m b¾t ®îc mét xu thÕ
míi cña thêi ®¹i bÊy giê ®ã lµ nghµnh vËn t¶i hµng h¶i. Thö hái, nÕu lóc ®Çu «ng kh«ng
quyÕt t©m ®i theo con ®êng ®· chän, nghe theo lêi khuyªn, sù ng¨n cÊm cña gia ®×nh th×
lµm sao cã tËp ®oµn Hoµn CÇu, lµm sao cã thÓ trë thµnh “Vua thuyÒn cña thÕ giíi” lÉy
lõng thiªn h¹.
Tãm l¹i cã thÓ nãi r»ng, ®Ó trë thµnh nhµ qu¶n trÞ giái døt kho¸t ph¶i cã mét t duy s¸ng
suèt, cã tÇm nh×n xa tr«ng réng, mét sù nh¹y bÐn víi thêi cuéc, cã nh vËy míi cã thÓ vît
lªn trªn ®èi thñ c¹nh tranh cña m×nh, giµnh ®îc nh÷ng th¾ng lîi vÎ vang, kh«ng nh÷ng cho
b¶n th©n, gia ®×nh, mµ cßn cho tæ quèc.
2. ý chÝ, nghÞ lùc, lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m
Kinh doanh lµ c«ng viÖc cùc kú khã kh¨n vµ phøc t¹p, lµ lÜnh vùc ho¹t ®éng g¾n liÒn
víi rñi ro vµ bÊt tr¾c, nªn trong thùc tiÔn s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng ph¶i lóc nµo doanh
nghiÖp còng ®¹t ®îc thµnh c«ng nh mong muèn, thËm chÝ ®øng bªn bê vùc cña sù ph¸ s¶n,
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
9
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
khi ®ã nhµ qu¶n trÞ cÇn cã ý chÝ, nghÞ lùc, lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m míi cã thÓ lÌo
l¸i con thuyÒn kinh doanh ra khái c¬n sãng giã vµ ®i tíi sù thµnh c«ng.
Nhµ qu¶n trÞ cã nh÷ng ®øc tÝnh nµy, khi gÆp sù cè thêng hÕt søc b×nh tÜnh vµ s¸ng suèt.
Cßn ®èi víi nh÷ng nhµ qu¶n trÞ kh«ng cã c¸c ®øc tÝnh nµy, ngay khi g¨p thö th¸ch ®·
hoang mang lo sî, hµnh ®éng rèi lo¹n, kÕt qu¶ lµ ®a tæ chøc ®Õn chç ®æ vì. Trong thùc tÕ
®Ó cã ý chÝ vµ nghÞ lùc s¾t ®¸, cã lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m cao, nhµ qu¶n trÞ ph¶i
kh«ng ngõng rÌn luyÖn, ®Æc biÖt tõ lóc cßn trÎ. Ph¶i rÌn luyÖn ®îc tinh thÇn kh«ng ®îc lïi
bíc tríc bÊt cø khã kh¨n thö th¸ch nµo, nÕu thÊt b¹i th× kh«ng ®îc n¶n lßng, kh«ng ®îc tõ
bá con ®êng m×nh ®· chän chØ v× cã khã kh¨n ng¸ng ®êng.
Cã biÕt bao tÊm g¬ng s¸ng cho chóng ta noi theo vÒ nh÷ng ngêi nhê cã ý chÝ, nghÞ lùc,
lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m mµ ®· v¬n tíi ®Ønh cao cña sù thµnh c«ng, ®Ó l¹i danh
tiÕng lÉy lõng trªn thÕ giíi. VÝ dô mµ t«i ®a ra ®ã chÝnh lµ TrÞnh Chu VÜnh- “Nhµ doanh
nghiÖp giµu nhÊt ch©u ¸”3.TËp ®oµn cña «ng ho¹t ®éng vµ næi tiÕng trªn nhiÒu lÜnh vùc nh
®ãng tµu, kiÕn tróc, « t«. Tuy nhiªn cã mét ®iÒu ®¸ng lu ý lµ «ng sinh ra vµ lín lªn trong
mét gia ®×nh nghÌo khã vµ ®«ng con, sau biÕt bao gian nan khæ cùc t×m ®êng tho¸t ra khái
n¬i “rõng thiªng níc ®éc”, «ng ®· t×m ra ®îc con ®êng ®i cña m×nh. C©u chuyÖn vÒ nghÞ
lùc ý chÝ cña «ng m·i lµ mét bµi häc ®¸ng quý cho chóng ta noi theo. Cã thÓ tãm l îc con
®êng ®i ®Õn thµnh c«ng cña «ng nh sau:
TrÞnh Chu VÜnh sinh ra trong mét gia ®×nh n«ng d©n nghÌo, c¸c thÕ hÖ «ng bµ lµm
nghÒ n«ng, cha mÑ ®Òu lµ nh÷ng ngêi lao ®éng ch¨m chØ næi tiÕng trong th«n, ngoµi «ng
ra trong gia ®×nh cßn cã n¨m em trai vµ mét em g¸i. Thêi niªn thiÕu, TrÞnh Chu VÜnh tõng
häc ë trêng c«ng lËp Songtian quËn Tongchuan (Hµn Quèc). Sau khi häc xong tiÓu häc,
hoµn c¶nh gia ®×nh khã kh¨n kh«ng cho phÐp «ng tiÕp tôc häc, TrÞnh Chu VÜnh ®µnh ph¶i
vÒ nhµ ë cïng cha, thøc khuya dËy sím cÊy cµy. Cho dï c¶ nhµ lµm vÊt v¶ ®Õn mÊy vÉn
kh«ng thÓ thay ®æi c¶nh nghÌo. Trong mét n¨m khÈu phÇn l¬ng thùc c¬ b¶n kh«ng thÓ lo
næi. Lao ®éng trong mét ngµy ®Òu dùa vµo b÷a s¸ng, tèi chØ cã ch¸o ®Ó lãt d¹. Cuéc sèng
n«ng th«n nghÌo nµn khã kh¨n khiÕn TrÞnh Chu VÜnh lóc ®ã cßn nhá rÊt khã chÞu. CËu b¾t
®Çu m¬ íc ph¶i dêi bá rõng thiªng níc ®éc, n¬i kh«ng cã hy väng nµy, t×m ®Õn mét miÒn
®Êt thuéc vÒ cËu. ThÕ lµ cËu ®i nhê mÊy b¹n cïng líp lµm viÖc trªn thÞ trÊn gióp ®ì, muèn
hä gióp t×m mét c«ng viÖc trªn thÞ trÊn. Song b¹n cËu kh«ng nghÜ ra c¸ch g×, ngîc l¹i ý
muèn “rêi bá n¬i m×nh ®· sinh ra” cßn bÞ ngêi bè cè chÊp m¾ng cho mét trËn, lý do rÊt
®¬n gi¶n: lµ con trai trëng ph¶i ë nhµ ®Ó kÕ thõa nghiÖp «ng cha, ch¨m chØ cÊy cÇy, nu«i dìng gia ®×nh.
TrÞnh Chu VÜnh kh«ng hÒ ®¸nh mÊt m«ng íc cña m×nh, cËu cho r»ng nªn nh©n lóc cßn
trÎ ®i vµo ®êi ®Ó va ch¹m “®êi ngêi cã mÊy lÇn ®îc vËt lén, kh«ng ph¶i lóc nµy th× lµ lóc
nµo?”.
Mïa xu©n sau khi cËu bÐ TrÞnh Chu VÜnh khi 16 tuæi trong mét lÇn t×nh cê ®· ®Õn ®äc
b¸o ë nhµ trëng th«n, ph¸t hiÖn thµnh phè Thanh T©n ë phÝa B¾c ®ang x©y dùng cöa biÓn
vµ ®êng s¾t. CËu lËp tøc nghÜ r»ng, x©y dùng cöa biÓn vµ ®êng s¾t nhÊt ®Þnh sÏ cÇn nhiÒu
lao ®éng. §©y cã lÏ lµ mét c¬ héi hiÕm cã, TrÞnh Chu VÜnh dêng nh c¶m thÊy m×nh nh ®îc
bao bäc bëi tiÕng m¸y Çm Çm, rÊt nhiÒu c«ng nh©n x©y dùng ®i l¹i mét c¸ch bËn rén, ë ®ã
tÊt nhiªn cã c¶ cËu.
Song sau khi t×m thÊy thµnh phè Thanh T©n trªn mét tÊm b¶n ®å cò n¸t, ®ét nhiªn c¶m
thÊy hôt hÉng –thµnh phè Thanh T©n c¸ch n¬i cËu ë h¬n mét ngh×n dÆm. TrÞnh Chu VÜnh
h¹ quyÕt t©m “cã xa n÷a m×nh còng ph¶i ®i”. CËu lËp tøc hµnh ®éng: ®Çu tiªn ®i t×m Tr×
Chu Nguyªn ngêi b¹n th©n nhÊt cña m×nh, hai cËu bÐ b¸n cñi vµ dµnh dôm ®îc bèn xu b¶y
hµo. Mét ngµy th¸ng t¸m hai cËu ®· dêi bá cha mÑ, bÝ mËt ra khái lµng ®i vÒ phÝa Thanh
T©n víi sè lÖ phÝ Ýt ái ®ã. Trªn ®êng hä ph¶i ¨n s¬ng n»m giã, ban ngµy duy tr× søc lùc
b»ng chót thøc ¨n chØ mÊy xu, buæi tèi ngñ ë chç khuÊt giã mµ kh«ng cã g× cho vµo bông.
TrÞnh Chu VÜnh suèt ngµy b«n ba trªn ®êng cùc kú mÖt mái, cËu kh«ng thÓ ngñ ®îc, cËu
nh×n lªn bÇu trêi ®en kÞt, nghÜ vÒ quª nhµ nghÌo khã, nhí ®Õn bè mÑ vµ c¸c em, nghÜ ®Õn
bè mÑ sÏ ph¶i rÊt lo l¾ng v× cËu con trai mÊt tÝch, cËu c¶m thÊy cã lçi víi bè mÑ, ®au lßng
vµ khãc. TrÞnh Chu VÜnh c¾n chÆt miÖng: ®Ó tho¸t khái c¸i nghÌo, ®Ó c¶ nhµ ®îc sèng
nh÷ng ngµy h¹nh phóc, m×nh nhÊt ®Þnh ph¶i ra ®i. Sau mÊy ngµy vËt lén hai cËu ®Õn ®îc
thµnh phè Cao Nguyªn. Khi ®îc biÕt ë ®©y còng cã c«ng tr×nh ®êng s¾t, liÒn quyÕt ®Þnh
3
TÝnh c¸ch vµ nh÷ng quan hÖ giao tiÕp ®Ó thµnh c«ng- V¬ng VÜ- Nhµ xuÊt b¶n v¨n ho¸ th«ng tin- Trang 115.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
10
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
kiÕm Ýt lÖ phÝ råi l¹i lªn ®êng ®i ®Õn Thanh T©n. C«ng viÖc lµm ®êng vÊt v¶ h¬n lµm ruéng
rÊt nhiÒu, mét ngµy lµm tõ s¸ng ®Õn tèi khiÕn cËu toµn th©n ®au nhøc, mÖt mái r· rêi.
Nh÷ng cø nghÜ c¶nh nhµ nghÌo khã vµ t¬ng lai mï mÞt, cËu chØ cßn c¸ch nghiÕn r¨ng chÞu
®ùng. TiÒn c«ng mçi th¸ng lµ bèn hµo n¨m xu, trõ tiÒn c¬m, mçi th¸ng nÕu ®i lµm ®ñ chØ
cßn mét hµo n¨m xu. Hai th¸ng tr«i qua rÊt nhanh, tÕt trung thu ®Õn råi,TrÞnh Chu VÜnh
muèn lµm cho bè mÑ vui, cËu ®· thuyÕt phôc ®îc ngêi phô tr¸ch tr¶ cho m×nh tríc mét Ýt
tiÒn mét c¸ch kh«ng hÒ dÔ dµng, vµ göi tiÒn vÒ cho nhµ. Khi cËu ®ang vui vÎ tõ lÇu cña ngêi qu¶n lý bíc ra, ®ét nhiªn mét giäng quen thuéc cÊt lªn khiÕn cËu lÆng ®i “Chu VÜnh”!.
“Cha”. Bè cËu bÐ bÊt ngê ®øng tríc mÆt cËu. Nh×n con trai võa gÇy võa ®en, bè cËu rÊt ®au
lßng, TrÞnh Chu VÜnh nhµo vµo lßng bè khãc Çm lªn, cËu nhí nhµ qu¸, cËu chØ lµ mét ®øa
trÎ mêi s¸u tuæi.
Ho¸ ra sau khi cËu ra ®i, bè cËu lóc ®ã cùc kú lo l¾ng, khã kh¨n l¾m míi t×m ®îc mét
chót manh mèi tõ chç con g¸i «ng trëng th«n, liÒn lªn ®êng ®i t×m kh«ng ngê t×m thÊy cËu
ë Cao Nguyªn. V× vËy TrÞnh Chu VÜnh bÞ bè l«i vÒ khe nói nghÌo khã. MÆc dï TrÞnh Chu
VÜnh lµ mét cËu bÐ nghÌo khæ lín lªn tõ vïng nói ®ã, nhng íc m¬ tõ thña thiÒu thêi vµ m¬
íc vÒ t¬ng lai lóc nµo còng quÊn lÊy cËu. CËu kh«ng thÓ chÞu ®ùng c¶nh nghÌo nµy, cËu
cÇn ph¶i thay ®æi tÊt c¶, nghÌo th× ph¶i thay ®æi t tëng, TrÞnh Chu VÜnh ®· h¹ quyÕt t©m
cho dï trë ng¹i nhiÒu nh thÕ nµo, cËu còng ph¶i tho¸t khái khe nói nµy.
Mét lÇn khi cËu ®äc ®îc tiÓu thuyÕt ®¨ng nhiÒu kú “§Êt sÐt”, lËp tøc cËu bÞ nh©n vËt
chÝnh Høa Sïng hÊp dÉn, cËu thÊy r»ng Høa Sïng cã thÓ mét m×nh dêi bá quª nhµ lªn
thµnh phè võa häc võa lµm, th× t¹i sao m×nh kh«ng thÓ ®i l¨n lén mét chuyÕn. ThÕ lµ mét
kÕ ho¹ch míi l¹i xuÊt hiÖn trong ®Çu cËu. Mïa xu©n sau vµo mét buæi ®ªm cËu cïng víi
hai cËu bÐ kh¸c trong th«n, ch¹y mét m¹ch h¬n mét tr¨m dÆm ®i vÒ phÝa seul. Tuy nhiªn
cËu l¹i thÊt b¹i khi cËu ®Õn nhµ mét ngêi hä hµng ë Kim Hoa l¹i bÞ bè cËu ®i t×m b¾t vÒ.
VÒ ®Õn nhµ TrÞnh Chu VÜnh hèi hËn ®· muén, cËu t×m ra nguyªn nh©n thÊt b¹i lÇn nµy
lµ lÖ phÝ kh«ng ®ñ, nÕu lÇn sau ®i th× ph¶i cã ®ñ lÖ phÝ, kh«ng thÓ l¹i ®i nhê v¶ ngêi th©n
b¹n bÌ. Mïa thu n¨m ®ã cËu bÊt chÊp tÊt c¶ lµm mét viÖc cã lçi víi mäi ngêi, cËu t×m thÊy
sè tiÒn b¸n tr©u mµ bè cËu dïng ®Ó mua ruéng. LÇn nµy cËu trë nªn th«ng minh, kh«ng ®i
t×m b¹n, còng kh«ng trèn vµo buæi tèi, ®Ó tr¸nh g©y sù chó ý cña bè. Thõa lóc trong nhµ
kh«ng cã ai, TrÞnh Chu VÜnh ®· lªn tµu xuèng thµnh phè seul ë phÝa nam. Trªn ® êng ®i
cËu ng¾m c¶nh ngoµi cöa sæ, trong lßng suy nghÜ miªn man. Môc ®Ých chÝnh cña lÇn ®i
seul lÇn nµy lµ vµo häc líp ng¾n h¹n cña trêng kÕ to¸n MÉu §¬n. CËu ®· ®äc ®îc ®iÒu nµy
trong mét tê b¸o cò ë nhµ c« b¹n Ngäc ThiÖn hÌ n¨m ®ã. Thêi gian häc s¸u th¸ng, sau khi
tèt nghiÖp mçi th¸ng Ýt nhÊt còng ph¶i kiÕm ®îc ba m¬i ®ång, l¬ng lóc ®ã mçi n¨m sÏ cã
ba tr¨m s¸u m¬i ®ång, trõ ®i mét tr¨m hai m¬i ®ång tiÒn ¨n, vÉn cßn thõa mét hai tr¨m
bèn m¬i ®ång. Nh vËy Ýt nhÊt mçi n¨m còng mua ®îc hai t bao g¹o, nhiÒu h¬n rÊt nhiÒu so
víi sè l¬ng thùc mµ c¶ nhµ cËu lµm vÊt v¶ trong mét n¨m. Cµng nghÜ cµng vui, tin r»ng
chê ®Õn lóc bè mÑ nhËn ®îc tiÒn göi vÒ nhÊt ®Þnh cã thÓ tha thø cho cËu.
Sau khi ®Õn Seul, TrÞnh Chu VÜnh nhanh chãng lµm xong thñ tôc nhËp häc. Do ®· khai
gi¶ng ®îc ba ngµy, gi¸o viªn l¹i gi¶ng rÊt nhanh, TrÞnh Chu VÜnh ph¶i cè g¾ng rÊt nhiÒu,
bëi v× TrÞnh Chu VÜnh biÕt r»ng nhµ trêng sÏ ph©n phèi c«ng viÖc theo kÕt qu¶ häc tËp.
Trong lóc cËu ®ang rÊt do dù mét viÖc bÊt ngê ®· x¶y ra. Mét buæi s¸ng cËu ®ang véi vµng
®i ®Õn trêng, khi ®i ®Õn cæng cËu l¹i ®ông ngay bè cËu, mÆt cËu lËp tøc biÕn s¾c. MÆc dï
TrÞnh Chu VÜnh ®· nãi hÕt lêi víi bè cËu, «ng vÉn khãc ®ßi cËu vÒ. Níc m¾t cña cha ®·
cuèn tr«i mäi íc m¬ cña cËu trong tøc kh¾c. Hai bè con, kÎ tríc ngêi sau lÇm lòi ra bÕn
xe. Thùc ra lµm bè mÑ cã ai l¹i kh«ng muèn con m×nh ®îc vÎ vang? Bè cËu n¨m lÇn b¶y lît ®i t×m cËu kh«ng chØ mong muèn cËu lµm trßn nghÜa vô cña mét ngêi con trëng, c¸i
chÝnh lµ trong con m¾t cña «ng, cËu vÉn lµ mét ®øa trÎ, «ng lo con trai ra ngoµi sÏ ph¶i
chÞu khæ, ë nhµ cã khæ mÊy th× c¶ gia ®×nh vÉn sèng ®îc qua ngµy. Nh×n con ®au khæ, «ng
còng ®au lßng l¾m. Khi s¾p ®Õn bÕn xe bè cËu nãi: “Con µ, con ®Õn Seul h¬n m êi ngµy
råi, con kh«ng ®i ch¬i ®©u µ?” “Kh«ng ¹”. ¤ng ®au lßng d¾t con quay trë l¹i, ®Õn vên thó.
¤ng muèn cho con më réng tÇm m¾t, sau nµy e kh«ng cßn c¬ héi nµo n÷a, «ng ®µnh mãc
ra n¨m xu, ®a cho TrÞnh Chu VÜnh: “Con vµo xem ®i, chóng ta ®i chuyÕn tèi, con ch¬i vui
®i, bè ë ngoµi nµy chê con”. MÊy c©u nãi ch©n thµnh cña cha ®· khiÕn TrÞnh Chu VÜnh
khãc nh ma, cËu kh«ng vµo vên b¸ch thó mµ dÉn cha ®Õn bÕn tµu.
N¨m 1934, lµ n¨m h¹n h¸n nhÊt mµ TrÞnh Chu VÜnh tõng biÕt, hoa mµu trong ruéng
thÊt thu. Trong th«n xuÊt hiÖn c¨n bÖnh truyÒn nhiÔm ®¸ng sî. ¦íc m¬ ch¸y báng cña
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
11
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
TrÞnh Chu VÜnh l¹i quay trë l¹i, anh kh«ng thÓ dÔ dµng thay ®æi quyÕt ®Þnh cña m×nh. §Ó
nu«i sèng c¶ nhµ, bè anh còng kh«ng ng¨n c¶n n÷a. Vµ thÕ lµ TrÞnh Chu VÜnh lóc ®ã mêi
chÝn tuæi ®· lÇn ®Çu tiªn chia tay cha mÑ mét c¸ch chÝnh thøc, ®Õn th¼ng Seul, ®i t×m íc
m¬ mµ anh ®· Êp ñ l©u nay – íc m¬ thuéc vÒ anh. Sau mét ®ît b«n ba vµ cè g¾ng, cuèi
cïng anh còng ®· t×m ®îc mét c«ng viÖc kh¸ tèt, lµm ngêi xuÊt hµng g¹o trong mét tæ
chøc bu«n b¸n cã tªn lµ Phóc Hng, l¬ng th¸ng lµ mêi t¸m ®ång. Do anh rÊt cÇn cï chÞu
khã, nªn nhanh chãng ®îc chñ cöa hµng tÝn nhiÖm. Trong hai n¨m lµm viÖc ë Phóc Hng,
tiÒn TrÞnh Chu VÜnh göi vÒ nhµ cã thÓ mua ®îc h¬n mêi t¸m bao g¹o, h¬n thu nhËp c¶
n¨m cña c¶ nhµ rÊt nhiÒu.
Song do con trai cña chñ cöa hµng kh«ng thÝch bu«n b¸n, hµng g¹o ®µnh ph¶i ®ãng
cöa. Víi ba n¨m rÌn luyÖn, TrÞnh Chu VÜnh quyÕt ®Þnh tù lµm nªn sù nghiÖp. ThÕ lµ anh
l¹i tiÕp tôc bu«n b¸n g¹o ë chç cò, vµ tËn dông triÖt ®Ó c¸c mèi quan hÖ míi ®îc thiÕt lËp,
nhanh chãng ®øng v÷ng. Kh«ng l©u sau anh ®a ra b¶ng hiÖu bu«n b¸n cña m×nh: “Kinh
NhÊt Thîng X·”. Tõ ®ã TrÞnh Chu VÜnh b¾t ®Çu bíc ch©n vµo giíi kinh doanh, b¾t ®Çu
mét cuéc vËt lén míi trªn thêng trêng ®Çy sù tranh giµnh vµ ®ä søc hiÓm ¸c.
Cã thÓ nãi TrÞnh Chu VÜnh quyÕt t©m ra ®i tõ mét vïng nói nghÌo, cho dï trë ng¹i ®Õn
tø ®©u, cho dï trë ng¹i cã lín ®Õn ®©u, cuèi cïng anh ®· thµnh c«ng. NÕu nh lÇn ®Çu tiªn
anh bá ®i bÞ bè t×m b¾t vÒ mµ anh thay ®æi quyÕt ®Þnh, nÕu nh lÇn thø hai sau khi ra ®i thÊt
b¹i anh thay ®æi quyÕt ®Þnh, nÕu nh lÇn thø ba ra ®i kh«ng thµnh anh thay ®æi quyÕt ®Þnh
th× sÏ kh«ng cã mét TrÞnh Chu VÜnh hiÖn nay, còng kh«ng cã “tËp ®oµn hiÖn ®¹i” næi
tiÕng thÕ giíi. TrÞnh Chu VÜnh lµ ngêi nh thÕ nµy: Mét khi ®· quyÕt ®Þnh th× nhÊt ®Þnh ph¶i
lµm b»ng ®îc. NÕu kh«ng cã quyÕt t©m nµy cuéc ®êi TrÞnh Chu VÜnh ch¾c ch¾n sÏ kh¸c.
Trªn thùc tÕ, cho dï chóng ta lµm viÖc g×, kh«ng chØ quyÕt ®Þnh døt kho¸t sau khi ®·
suy nghÜ kü, mµ cßn ph¶i cã mét tinh thÇn kh«ng biÕt hèi hËn, kh«ng biÕt mÖt mái ®Ó thùc
hiÖn quyÕt ®Þnh cña m×nh, kh«ng cã tinh thÇn nµy lµm sao chóng ta cã thÓ lµm nªn ®¹i sù?
Tôc ng÷ cã c©u “Trêi xanh kh«ng phô lßng ngêi cã chÝ”. §¬ng nhiªn kh«ng cã “trêi
xanh”, c©u tôc ng÷ nµy cã ý nghÜa lµ: chØ cÇn cã cè g¾ng kh«ng ngõng, th× cã thÓ t×m ®îc
c¬ héi thµnh c«ng, nhng nÕu kh«ng cè g¾ng th× c¬ héi sÏ kh«ng tù nhiªn ®Õn víi b¹n. Lµm
nhµ qu¶n trÞ cÇn ý thøc râ ®iÒu nµy vµ ph¶i kh«ng ngõng rÌn luyÖn ý chÝ vµ nghÞ lùc cña
m×nh, v× trong thùc tÕ kh«ng ph¶i lóc nµo mäi c«ng viÖc ®Òu su«n sÎ, lóc ®ã hä cÇn b×nh
tÜnh, s¸ng suèt ®Ó cã thÓ ra ®îc quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, ®a tæ chøc hoµn thµnh môc tiªu vµ
nhiÖm vô cña m×nh.
3. §¹o ®øc vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm
§¹o ®øc lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi ®Æc biÖt, nã bao gåm c¸c quan ®iÓm, nguyªn
t¾c, gi¸ trÞ x· héi ®îc con ngêi thõa nhËn ®Ó tù gi¸c ®iÒu chØnh hµnh vi cña m×nh cho phï
hîp víi lîi Ých, nhu cÇu, mong muèn cña ngêi kh¸c vµ x· héi trong qu¸ tr×nh ®¹t ®Õn môc
tiªu tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña b¶n th©n.4
NÒn t¶ng c¬ b¶n cña ®¹o ®øc trong kinh doanh thÓ hiÖn th«ng qua môc tiªu ®Ò ra, c¸c
biÖn ph¸p thùc hiÖn môc tiªu vµ hËu qu¶ ®em l¹i do viÖc lùa chän vµ thùc hiÖn c¸c môc
tiªu ®ã. Môc tiªu kh«ng thÓ phi nghÜa vµ ph¶n khoa häc, môc tiªu còng kh«ng thÓ tho¸t ly
thùc tÕ theo ý muèn chñ quan cña ngêi l·nh ®¹o. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn môc tiªu còng
vËy, nã kh«ng thÓ v× lîi m×nh mµ h¹i ngêi kh¸c, nã kh«ng thÓ trµ ®¹p lªn ®¹o lý vµ luËt
ph¸p. Cßn hËu qu¶ cña mçi môc tiªu ph¶i tr¶ lêi râ víi mçi môc tiªu cô thÓ ®Æt ra cho hÖ
thèng, hËu qu¶ g©y h¹i vÒ sau lµ g×? ai ph¶i g¸nh chÞu nã vµ møc ®é thiÖt h¹i lµ bao nhiªu?
TiÕc r»ng trong thùc tÕ, nh÷ng ngêi vi ph¹m ®¹o ®øc kinh doanh, thËm chÝ kh«ng cã
®¹o ®øc kinh doanh ngµy cµng nhiÒu vµ møc ®é vi ph¹m ngµy cµng nghiªm träng. Víi
môc tiªu kiÕm ®îc thËt nhiÒu lîi nhuËn, cã kh«ng Ýt doanh nghiÖp ®· kh«ng tõ bÊt cø thñ
®o¹n nµo, c«ng cô nµo ®Ó cã thÓ cã ®ù¬c lîi nhuËn mét c¸ch nhanh nhÊt, v× vËy ngêi ta ®·
4
Gi¸o tr×nh khoa häc qu¶n lý, tËp I – khoa khoa häc qu¶n lý – Trêng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n, trang 177.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
12
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
cho c¶ phoocmon vµo trong phë, mua b¸n c¸c lo¹i ®êng ho¸ häc cã møc ®é ®éc h¹i rÊt cao
vµ rÊt nguy h¹i cho søc khoÎ cña con ngêi, vµ cã c¶ ngµn lÎ c¸ch ngêi ta g©y ra thiÖt h¹i
cho x· héi díi søc Ðp cña lîi nhuËn cña c¬ chÕ thÞ trêng. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®Òu xuÊt
ph¸t tõ c¸c nhµ qu¶n trÞ, nh÷ng ngêi l·nh ®¹o doanh nghiÖp, nh÷ng «ng chñ së h÷u cã
thõa tiÒn nhng l¹i thiÕu l¬ng t©m.
Robert L.Crandall, tæng gi¸m ®èc c«ng ty hµng kh«ng Mü nãi: “Hµnh ®éng cña anh
ph¶i lµm cho c«ng nh©n viªn tù hµo. Lµ mét ngêi l·nh ®¹o tµi n¨ng, anh ph¶i cã møc ®¹o
®øc cao nhÊt, anh ph¶i trë thµnh c¸i g¬ng ®Ó mäi ngêi noi theo, ®ång thêi ph¶i t¹o ra c¸i
kh«ng khÝ coi träng ®¹o ®øc trong toµn thÓ c«ng nh©n viªn”. Cã thÓ nãi ®Ó lµm ¨n l©u dµi,
cã Ých cho x· héi vµ cho chÝnh m×nh, h¬n ai hÕt c¸c nhµ qu¶n trÞ kinh doanh thêi nay ph¶i
cã ®¹o ®øc, ph¶i häc tËp ®îc tinh thÇn coi träng ®¹o ®øc nh Robert.Crandall vµ ph¶i thêng
xuyªn xem xÐt l¹i viÖc ra quyÕt ®Þnh cña m×nh lµ cã ®¹o ®øc hay kh«ng.
ý thøc tr¸ch nhiÖm trong qu¶n trÞ, ®ã lµ viÖc ®Òn ®¸p ph¶i lµm cña con ng êi ( cña tæ
chøc) ®èi víi x· héi mµ trong ®ã con ngêi ( hÖ thèng) ®· tån t¹i vµ ®¹t ®îc c¸c nhu cÇu,
c¸c mong muèn, c¸c môc tiªu cña m×nh. Nhê cã x· héi mµ con ngêi (vµ hÖ thèng) ®¹t ®îc
c¸c nhu cÇu, môc tiªu mong muèn th× con ngêi (hÖ thèng) ph¶i cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶
c¸i mµ con ngêi (hÖ thèng) ®· lÊy ®i,®· chiÕm dông cña x· héi. Tr¸ch nhiÖm x· héi lµ néi
dung quan träng cña ®¹o ®øc qu¶n lý, ®ã lµ nghÜa vô ®èi víi céng ®ång trong cuéc sèng
thÓ hiÖn th«ng qua viÖc tù gi¸c kh«ng thùc hiÖn c¸c môc tiªu, gi¶i ph¸p qu¶n lý ®em l¹i
hËu qu¶ xÊu cho x· héi vµ céng ®ång.
Matsuno Suke Matsushita lµ mét c¸i tªn gäi vang déi trong giíi xÝ nghiÖp NhËt B¶n,
cho dï ë ph¹m vi thÕ giíi «ng còng lµ nh©n vËt truyÒn kú. §¹o ®øc vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm
trong kinh doanh cña «ng ®¸ng ®Ó cho c¸c nhµ qu¶n trÞ sau nµy noi theo. ¤ng tuy lµ ngêi
s¸ng lËp ra v¬ng quèc Mitsushita nhng «ng l¹i lµ mét con ngêi rÊt ®çi gi¶n dÞ, trong lßng
®Çy tÝnh khiªm nhêng, dïng sù phôc vô cèng hiÕn ®Ó n©ng cao chÊt lîng sèng cña nh©n
lo¹i, lÊy viÖc t¹o phóc cho con ngêi lµm chøc tr¸ch cña m×nh. ¤ng cho r»ng “sù nghiÖp
thÇn th¸nh lµ sù nghiÖp tËn t©m tËn lùc, nã dÉn ®êng cho nh÷ng ngêi ®ang tù c¶m thÊy
phiÒn n·o, khiÕn hä an t©m, khiÕn cuéc sèng cã ®îc h¹nh phóc. Sù nghiÖp cña giíi c«ng
nghiÖp chóng ta còng lµ sù nghiÖp thÇn th¸nh, trªn c¬ së duy tr× ®Ò cao cuéc sèng cña
nh©n lo¹i mµ hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt cÇn dïng..., cuéc sèng cña nh©n
lo¹i lµ th«ng qua sù b×nh an vÒ tinh thÇn vµ sù giµu cã vÒ vËt chÊt mµ duy tr× h¹nh phóc.
NÕu nh cã sù b×nh an vÒ tinh thÇn mµ thiÕu thèn vÒ vËt chÊt th× duy tr× sinh mÖnh thùc lµ
khã kh¨n, cßn nÕu cã vËt chÊt dåi dµo mµ kh«ng cã b×nh an vÒ tinh thÇn th× còng kh«ng
thÓ cã gi¸ trÞ vµ h¹nh phóc con ngêi. Sù tån t¹i cña hai mÆt Êy còng gièng nh hai b¸nh xe
cña mét c¸i xe . V× vËy cÇn ph¶i xem kinh doanh lµ sù nghiÖp chÝnh nghÜa ®¸ng lµm, lµ sù
nghiÖp thÇn th¸nh mu cÇu h¹nh phóc cña d©n chóng”.
Matsushita lµ nh vËy, ®èi víi m×nh vµ ngêi kh¸c «ng ®Òu thµnh thùc, kh«ng dïng m¸nh
khoÐ, kh«ng nãi ba hoa, kh«ng lµm gi¶, lµm viÖc g× còng thËt thµ thµnh thËt, ®· tèt råi
cµng lµm tèt h¬n cè g¾ng ®¹t tíi hoµn vò v« khuyÕt míi th«i. TiÕc r»ng hiÖn nay nh÷ng trß
lõa ®¶o “treo ®Çu dª b¸n thÞt chã” l¹i kh«ng Ýt. Thö nghÜ xem, nÕu nhµ qu¶n trÞ nh¨m nhe
víi dôc väng t lîi, c¶ xÝ nghiÖp lµ mét c«ng cô bu«n b¸n kiÕm lêi cho c¸ nh©n, mµ m«ng
muéi kh«ng tØnh ngé, cuèi cïng cã lÏ nµo l¹i kh«ng ph¶i lµ h¹i ngêi h¹i m×nh, r¬i vµo hËu
qu¶ thÊt uy mÊt quyÒn hay sao.
Th«ng qua viÖc th¶o luËn vÒ b¶n chÊt cña tinh thÇn Matsushita, nh÷ng nhµ kinh doanh,
c¸c nhµ qu¶n trÞ nÕu kh«ng biÕt thêng xuyªn tu dìng ®¹o ®øc cña m×nh th× sÏ r¬i xuèng
giÕng s©u thÊt b¹i. Giíi kinh doanh NhËt B¶n cã mét c©u danh ng«n chÝ lÝ “Nhµ qu¶n trÞ
tríc hÕt h·y qu¶n tèt m×nh”. Muèn lµm mét nhµ qu¶n trÞ giái, mét ngêi cã ®Çy tinh thÇn
tr¸ch nhiÖm th× tríc hÕt ph¶i nghÜ ®Õn viÖc qu¶n lý b¶n th©n m×nh sau ®ã míi cã thÓ nghÜ
®Õn viÖc qu¶n lý nh÷ng ngêi kh¸c, tõ ®ã míi cã thÓ h×nh thµnh mét søc m¹nh ®¹o ®øc to
lín, lµ mét tÊm g¬ng s¸ng, kÝch thÝch nhiÖt t×nh lµm viÖc cña cÊp díi.
C¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i ý thøc ®îc r»ng c¸c quyÕt ®Þnh cña hä liªn quan ®Õn rÊt
nhiÒu ngêi, v× vËy mçi khi ra quyÕt ®Þnh ®ßi hái hä ph¶i c©n nh¾c hÕt søc kü lìng, trªn c¬
së nh÷ng thiÖt h¹i vµ lîi Ých thu ®îc, tr¸nh t×nh tr¹ng côc bé, ¶nh hëng tiªu cùc tíi nhiÒu
ngêi. Cã nh vËy míi cã thÓ lµm ¨n kinh doanh l©u dµi, gãp phÇn x©y dùng mét x· héi lµnh
m¹nh vµ thÞnh vîng.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
13
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
4. Søc kháe
S¶n phÈm cña c¸c nhµ qu¶n trÞ chÝnh lµ quyÕt ®Þnh, mµ quyÕt ®Þnh chÝnh lµ s¶n phÈm
cña trÝ tuÖ, nhng trÝ tuÖ cña mét ngêi l¹i phô thuéc phÇn lín vµo t×nh tr¹ng søc khoÎ cña
ngêi ®ã. ChÝnh v× vËy chóng ta thÊy r»ng mét c¬ thÓ èm yÕu bÖnh ho¹n th× khã cã thÓ ra ®îc quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n.
Thùc tÕ còng cã nh÷ng ngo¹i lÖ nh trêng hîp cña tæng thèng Mü Franklin Roosevel,
«ng lµ mét danh nh©n mµ søc kháe l¹i thËt tÖ h¹i (håi 40 tuæi «ng bÞ liÖt ë ch©n) 5, nhng ®¹i
®a sè c¸c danh nh©n, c¸c nhµ kinh doanh lçi l¹c ®Òu cã mét søc khoÎ dåi dµo, bëi v× chØ cã
nh vËy hä míi cã thÓ ho¹t ®éng, cèng hiÕn kh«ng biÕt mÖt mái, cã ®Çu ãc minh mÉn ®Ó cã
thÓ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cña thÞ trêng.
ChÝnh v× vËy c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i thêng xuyªn rÌn luyÖn n©ng cao søc khoÎ, ph¶i coi ®ã
nh lµ nguån lùc cho mét tinh thÇn minh mÉn. Xa nay, c¸c gi¸m ®èc, c¸c doanh nh©n, c¸c
chÝnh kh¸ch næi tiÕng vµ thµnh ®¹t ®Òu cã mét søc lµm viÖc hÕt søc bÒn bØ, hä cã thÓ lµm
viÖc liªn tôc kh«ng nghØ mêi mÊy tiÕng mét ngµy, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cña m«i trêng
kh«ng ®îc thuËn lîi vµ ph¶i chÞu nhiÒu søc Ðp cña m«i trêng. §Ó cã mét søc lµm viÖc nh
vËy ®ßi hái hä ph¶i cã mét thÓ lùc tèt, mét søc khoÎ dåi dµo.
Ngµy nay, søc kháe tèt cßn t¬ng ®¬ng víi viÖc cã thÓ chÞu ®îc ¸p lùc cao, bëi lÏ c¸c
nhµ qu¶n trÞ ngµy nay lu«n ph¶i tiÕp xóc víi rÊt nhiÒu ¸p lùc (Stress), ¸p lùc tõ c«ng viÖc
(chñ yÕu), ¸p lùc tõ gia ®×nh, ¸p lùc tõ x· héi... khiÕn hä lóc nµo còng rÊt bËn rén vµ c¨ng
th¼ng. §Ó cã thÓ chÞu ®ùng vµ thÝch nghi víi nh÷ng ¸p lùc ®ã, ngoµi mét thÓ chÊt gang
thÐp ®ßi hái hä ph¶i cã c¸ch th gi·n vµ chèng l¹i nh÷ng c¬n stress nguy hiÓm.
Tãm l¹i ®Ó cã mét tinh thÇn minh mÉn, s¸ng suèt, ra ®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n,
nhµ qu¶n trÞ cÇn cã mét søc khoÎ dåi dµo, mét thÓ lùc tèt ®Ó cã thÓ chÞu ®ùng nh÷ng ¸p
lùc cao tõ c«ng viÖc vµ tõ ®ã cã thÓ hoµn thµnh nhiÖm vô mét c¸ch tèt nhÊt cã thÓ.
5. Kinh nghiÖm
Cã thÓ nãi mét trong nh÷ng lÜnh vùc mµ con ngêi h¬n h¼n mäi loµi sinh vËt vµ c¸c lo¹i
m¸y mãc th«ng minh lµ ë chç con ngêi cã kh¶ n¨ng rót ra kinh nghiÖm, tÝch luü, phæ biÕn
vµ ¸p dông s¸ng t¹o nh÷ng kinh nghiÖm ®· tr¶i qua. §Ó ra mét quyÕt ®Þnh nµo ®ã trong
kinh doanh kh«ng chØ ®¬n thuÇn ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i cã häc, cã hiÓu biÕt lý luËn
mµ ®ßi hái hä ph¶i cã cµng nhiÒu kinh nghiÖm cµng tèt. Trong thùc tÕ kh«ng thiÕu nh÷ng
ngêi cã häc hµnh cã hiÓu biÕt song l¹i rÊt thiÕu c¸c kiÕn thøc thuéc vÒ kinh nghiÖm, vÒ
cuéc sèng. Nh÷ng ngêi nµy muèn lµm nhµ qu¶n trÞ giái ph¶i “lao vµo cuéc sèng”, kÕt hîp
häc víi hµnh, häc kinh nghiÖm cña nh÷ng ngêi ®i tríc, häc b¹n bÌ, häc rót kinh nghiÖm c¶
®iÒu hay vµ ®iÒu dë.
Mçi lÇn ng· lµ mçi lÇn bít d¹i, ai “nªn kh«n mµ ch¼ng d¹i ®«i lÇn”. Nhê häc hái kinh
nghiÖm tõ lý thuyÕt vµ thùc tÕ c¸c nhµ qu¶n trÞ sÏ bít ®i nh÷ng sai lÇm kh«ng ®¸ng cã,
nhanh nh¹y, dÔ dµng vµ quyÕt ®o¸n h¬n trong nh÷ng t×nh huèng ra quyÕt ®Þnh kinh doanh.
Sö dông kinh nghiÖm sÏ lµ ®Æc biÖt h÷u Ých trong nh÷ng trêng hîp ra quyÕt ®Þnh ®· qu¸
quen thuéc hoÆc thiÕu th«ng tin. Tuy nhiªn l¹m dông sö dông kinh nghiÖm khi t×nh thÕ,
®iÒu kiÖn ®· thay ®æi cã thÓ m¾c ph¶i nh÷ng sai lÇm nghiªm träng. ChÝnh v× vËy s¸ng suèt
sö dông kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi
víi c¸c nhµ qu¶n trÞ.
Tãm l¹i ®Ó cã thÓ trë thµnh mét nhµ qu¶n trÞ giái, nhµ qu¶n trÞ cÇn cã ®Çy ®ñ c¸c phÈm
chÊt trªn. Tuy nhiªn, sèng ë trªn ®êi, kh«ng ai lµ cã thÓ hoµn h¶o ®îc, do vËy, hä cã thÓ
yÕu vÒ mÆt nµy nhng l¹i m¹nh vÒ mÆt kh¸c tuú vµo kh¶ n¨ng cña tõng ngêi vµ tuú vµo vÞ
trÝ cña hä trong tæ chøc. MÆc dï vËy, cã thÓ thÊy r»ng ®Ó cã thÓ lµm mét nhµ qu¶n trÞ
thµnh c«ng th× Ýt nhÊt nhµ qu¶n trÞ ®ã còng ph¶i cã ba yÕu tè ®ã lµ: Mét, cã l¬ng thøc,
nghÜa lµ biÕt nhËn ®Þnh, ph¸n ®o¸n, cã tinh thÇn thùc tÕ, ®Ó cã thÓ thÝch øng råi lîi dông
hoµn c¶nh.Hai, lµm viÖc nhiÒu vµ Ba, cã søc khoÎ. §ã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan
träng ®Ó cã thÓ trë thµnh mét nhµ qu¶n trÞ giái.
5
Tay tr¾ng lµm nªn – Ngêi dÞch NguyÕn HiÕn Lª - Nhµ xuÊt b¶n Long An 1991, trang 19.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
14
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
6. BiÕt tuyÓn dông nh©n tµi
¤ng vua gang thÐp cña níc Mü Andrew Carnegie ®· tõng nãi “Cø viÖc lÊy ®i c«ng xëng, thÞ trêng vµ toµn bé tµi s¶n tiÒn b¹c cña t«i, nhng ®Ó l¹i cho t«i sè nh©n viªn cña t«i,
th× 4 n¨m sau t«i sÏ l¹i trë thµnh «ng vua s¾t thÐp nh cò”.
C©u nãi nµy ®· nãi lªn mét c¸ch ®Çy ®ñ vai trß quan träng cña viÖc ph¶i cã mét ®éi
ngò nh©n viªn giái trong doanh nghiÖp.
TuyÓn mé ngêi tµi tríc tiªn ph¶i biÕt ngêi giái vÒ mÆt nµo. §©y lµ ®iÒu mµ tõ h¬n 2000
n¨m tríc ®©y, c¸c nhµ qu©n sù ®· biÕt tíi. Khi håi tëng l¹i nh÷ng nguyªn nh©n cã thÓ
khiÕn m×nh chiÕn th¾ng ®îc H¹ng Vâ mµ giµnh ®îc thiªn h¹, Lu Bang ®· nãi: “VËn trï mu lîc trong mµn tríng ®Ó quyÕt th¾ng ®Þch ë ngoµi ngµn dÆm xa ta kh«ng b»ng Tö Phßng;
cai trÞ quèc gia vç vÒ d©n chóng, cung cÊp l¬ng ¨n, ta kh«ng kÞp Tiªn Hµ; dÉn tr¨m v¹n
qu©n, ®¸nh tÊt th¾ng, cíp tÊt ®îc ta kh«ng b»ng Hµn TÝn. C¶ ba ngêi ®Òu lµ kiÖt nh©n, ta
cã thÓ dïng hä, ®iÒu nµy khiÕn ta giµnh ®îc thiªn h¹”. Lu Bang cã thÓ nãi lµ mét ®iÓn
h×nh mÉu mùc biÕt sö dông tµi cña con ngêi trong thêi cæ ®¹i. Ngµy nay ngêi l·nh ®¹o
kh«ng thÓ viÖc nµo còng giái h¬n ngêi kh¸c nhng ph¶i cã c¸i tµi dïng ngêi h¬n ngêi kh¸c.
TuyÓn mé ngêi tµi, biÕt c¸ch dïng ngêi, tøc lµ c¨n cø vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm s½n cã cña
ngêi tµi ®Ó cã thÓ ph¸t huy ®iÓm m¹nh, h¹n chÕ ®iÓm yÕu, cÇn ph¶i cã ý thøc r»ng trªn ®êi
nµy kh«ng cã ai hoµn h¶o, còng kh«ng cã ai toµn tµi, ngêi nµo còng cã chç m¹ch chç yÕu.
Nhµ qu¶n lý hiÖn ®¹i næi tiÕng níc Mü «ng Durak trong cuèn s¸ch “Ngêi qu¶n lý hiÖu
qu¶” ®· viÕt “NÕu muèn ngêi m×nh sö dông kh«ng cã chç yÕu, th× kÕt qu¶ nhiÒu nhÊt còng
chØ lµ mét ngêi tæ chøc rÊt b×nh thêng”.
TuyÓn dông ngêi tµi, mét c«ng viÖc khã kh¨n vµ hÕt søc quan träng ®èi víi tæ chøc,
nã ®ßi hái nhµ qu¶n trÞ ph¶i n¾m b¾t ®îc nghÖ thuËt t×m ngêi tµi. Ngoµi viÖc ph¶i biÕt ®Æt
®óng ngêi vµo ®óng vÞ trÝ së trêng cña hä cßn ph¶i n¾m b¾t ®îc c¸c quy luËt t©m lý chi
phèi hä, bëi lÏ ®èi víi b¶n th©n mçi ngêi tµi, ®iÒu mÊu chèt lµ ph¸t huy ®îc së trêng cña
m×nh, thi thè ®îc tµi c¸n cña m×nh, thËm chÝ hä kh«ng cÇn tÝnh ®Õn sù b¸o ®¸p thï lao cña
m×nh. VÝ dô nh chuyªn gia thu mua «ng Kamiya Masa lóc ®Çu lµm viÖc ë c«ng ty General
níc Mü, nhng sau nµy «ng ®· ®îc sù tÝn nhiÖm ®Æc biÖt cña «ng Kichiro gi¸m ®èc c«ng ty
Toyota lµm cho c¶m ®éng mµ vÒ lµm viÖc ë c«ng ty nµy mÆc dï tiÒn l¬ng chØ b»ng 1/5 so
víi ë c«ng ty General. Cã thÓ nãi «ng Kichiro hÕt søc tÝn nhiÖm «ng Kamiya, ®Ó cho «ng
ta g¸nh v¸c nhiÖm vô nÆng nÒ lµ tiªu thô xe h¬i, khiÕn cho «ng ta nh c¸ gÆp níc, ph¸t huy
®îc së trêng ®Æc biÖt, x©y dùng ®îc c¶ mét hÖ thèng thu mua v÷ng m¹nh cho c«ng ty
Toyota, lËp ®îc c«ng lao to lín.
Cã mét ®iÒu ®îc ®óc kÕt lµ khi tuyÓn mé ngêi tµi, tríc tiªn cÇn ph¶i biÕt ngêi sau ®ã
míi bµn ®Õn chuyÖn dïng ngêi. NÕu kh«ng hiÓu biÕt ®îc ngêi th× dï cã tµi thËt còng khã
mµ ph¸t huy ®îc.
Vµo n¨m 1973, «ng TrÇn Thñ H÷u vèn lµ ngêi s¸ng lËp ra c«ng ty dÇu l¹c Tæng
Nguyªn, mét xÝ nghiÖp dÇu l¹c lín nhÊt §µi Loan, ®· mêi «ng Nacagawa lµ ngêi NhËt B¶n
®¶m nhËn chøc tæng gi¸m ®èc, ®em toµn bé quyÒn qu¶n lý kinh doanh giao h¼n cho «ng
ta, viÖc nµy ®· lµm cho giíi xÝ nghiÖp ë §µi Loan x«n xao mét thêi. Lóc ®ã «ng
Nacagawa míi h¬n 40 tuæi tõng lµm gi¸m ®èc bé phËn kinh doanh vµ kü thuËt cña mét
c«ng ty dÇu mì NhËt B¶n. §èi víi nghÒ dÇu mì «ng ta ®· cã kinh nghiÖm kinh doanh nhÊt
®Þnh, kh«ng thÓ kh«ng nãi lµ ngêi tµi. Sau khi «ng Nacagawa nhËn chøc, v× ®Ó cho «ng ta
®îc ®éc lËp lµm viÖc, Ýt bÞ can thiÖp phiÒn phøc, «ng TrÇn Thñ H÷u ®· ®a c¸c thµnh viªn
gia téc víi c¸c b¹n bÌ cïng lËp nghiÖp mµ cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp ra khái c«ng ty. ¤ng
TrÇn Thñ H÷u cã thÓ nãi lµ thµnh t©m thµnh ý, song cã ®iÒu ®¸ng tiÕc lµ «ng Nicagawa tuy
®· cã kinh nghiÖm c«ng t¸c h¬n 20 n¨m thÕ nhng tõ xa «ng ta cha hÒ ®îc n¾m quyÒn lùc
lín nh thÕ nµy bao giê, kh«ng cã kinh nghiÖm qu¶n lý toµn diÖn mét xÝ nghiÖp. H¬n thÕ
«ng ta ®· ¸p dông cøng nh¾c nh÷ng ph¬ng ph¸p qu¶n lý xÝ nghiÖp cña NhËt b¶n ®Ó ®Õn
møc lµm rèi lo¹n hÕt tÊt c¶ nh÷ng g× vèn cã cña c«ng ty tríc ®©y khiÕn cho søc m¹nh cña
c¸c bé phËn kh«ng ®îc ph¸t huy, møc doanh thu lËp tøc gi¶m sót.Tuy nhiªn sau khi ®· ®Ó
cho «ng Nicagawa tõ chøc, thu håi l¹i quyÒn qu¶n lý, tõ chç bu«ng tr«i quyÒn lùc l¹i ®æi
thµnh th©u tãm ®¹i quyÒn, kh«ng tin tëng bÊt kú ai n÷a, dÉn tíi nh÷ng c¸n bé mµ «ng båi
dìng ra còng tõng ngêi bá c«ng ty mµ ra ®i, thËm chÝ 5 chµng rÓ cña «ng ta còng lÇn lît tõ
chøc bá ®i. Tæng Nguyªn ®· trë thµnh mét n¬i kh«ng gi÷ ®îc ngêi tµi, t×nh h×nh kinh
doanh cµng ngµy cµng cã xu híng xÊu ®i cuèi cïng ®· ph¶i tuyªn bè ph¸ s¶n.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
15
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
TrÇn Thñ H÷u tríc hÕt lµ dïng ngêi khinh suÊt ®em ®¹i quyÒn kinh doanh trao cho mét
ngêi kh«ng hÒ biÕt c¸ch qu¶n lý xÝ nghiÖp lín, vÒ sau l¹i ®Ò phßng qu¸ cÈn thËn, ®ßi hái
hµ kh¾c ®èi víi c¸n bé díi quyÒn, kh«ng yªn t©m ë bÊt cø mÆt nµo, dÉn tíi kh«ng gi÷ ®îc
ngêi tµi ë xÝ nghiÖp cuèi cïng c«ng ty ®· thÊt b¹i th¶m h¹i. Tõ chç kh«ng hiÓu ngêi mµ cø
sö dông, ®Õn chç dïng tµi kh«ng tho¶ ®¸ng, kh«ng thÓ dïng tµi. Sù thÊt b¹i cña c«ng ty
dÇu l¹c Tæng Nguyªn cã thÓ nãi lµ mét bµi häc ®au ®ín nÆng nÒ.
C©u chuyÖn kÓ ra sau ®©y cã thÓ lµ mét trong nh÷ng kinh nghiÖm cho c¸c nhµ qu¶n trÞ
sau nµy häc tËp vÒ c¸ch tuyÓn dông con ngêi cho tæ chøc.
Mét lÇn Chu Vò V¬ng ®· hái Kh¬ng Tö Nha: “BËc v¬ng gi¶ cö binh tuyÓn lùa anh
hïng, biÕt râ sù cao thÊp cña binh lÝnh, ph¶i lµm nh thÕ nµo?”. ý cña c©u nãi ®ã chÝnh lµ
Chu Vò V¬ng hái Kh¬ng Tö Nha r»ng nÕu ta muèn dÊy binh ph¸t ®éng cuéc chiÕn tranh,
th× ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ nhËn ra c¸c mÆt tèt xÊu, phÈm chÊt vµ n¨ng lùc cña hä. Kh¬ng Tö Nha ®· tr¶ lêi r»ng: T×nh tr¹ng nÐt mÆt vµ néi t©m cña con ngêi kh«ng phï hîp víi
nhau cã 15 lo¹i:
1. Cã ngêi bÒ mÆt tá ra ®øc tµi hoµn h¶o thùc tÕ ra l¹i lµ v« ®øc v« tµi.
2. Cã ngêi ngoµi mÆt tá ra «n hoµ l¬ng thiÖn nhng thùc tÕ ra l¹i lµ ngêi lµm toµn ®iÒu
¸c.
3. Cã ngêi ngoµi mÆt tá ra khiªm nhêng cung kÝnh mµ néi t©m l¹i qu¸ ng¹o m¹n v«
lÔ.
4. Cã ngêi ngoµi mÆt tá ra liªm khiÕt cÈn thËn, mµ néi t©m l¹i kh«ng cã chót thµnh ý
nµo ®ång lßng gi¶ dèi.
5. Cã ngêi xem ra th× rÊt cã tµi ba s¸ng suèt nhng trªn thùc tÕ l¹i kh«ng cã mét chót
ch©n tµi thùc häc.
6. Cã ngêi vÎ mÆt tùa nh trung hËu lµm viÖc æn träng nhng l¹i kh«ng cã mét chót
thµnh thùc ch¼ng tin.
7. Cã ngêi thÝch bµy mu ®Æt kÕ thÕ nhng kh«ng cã n¨ng lùc quyÕt s¸ch.
8. Cã ngêi tùa hå nh lµm viÖc qu¶ c¶m, cã kh¶ n¨ng quyÕt ®o¸n, nhng trªn thùc tÕ th×
lùc bÊt tßng t©m thiÕu h¼n tµi n¨ng.
9. Cã ngêi trªn nÐt mÆt v« cïng thµnh khÈn nhng trªn thùc tÕ th× ch¼ng chót tÝn thùc.
10.Cã ngêi ngoµi mÆt th× l¬ th¬ lÈn thÈn nhng trªn thùc tÕ l¹i lµ ngêi rÊt trung thùc
®¸ng tin cËy.
11.Cã ngêi ng«n luËn hµnh vi xem ra cã vÎ ng«n kú hµnh qu¸i thÕ nhng lµm viÖc l¹i
thu ®îc hiÖu qu¶ tèt ®Ñp.
12.Cã ngêi xem cã vÎ gan gãc nhng thùc tÕ l¹i rÊt nhót nh¸t.
13.Cã ngêi tr«ng th× cã vÎ nghiªm tóc th¼ng th¾n nhng trªn thùc tÕ l¹i ®è kþ khinh thêng ngêi kh¸c.
14.Cã ngêi ngoµi mÆt tr«ng l¹i cã vÎ nghiªm nghÞ kh¾c khæ, trªn thùc tÕ l¹i rÊt trÇm
tÜnh trung thùc thµnh khÈn.
15.Cã ngêi vÎ ngoµi kh«ng xuÊt chóng yÕu ®uèi xÊu xÝ thÕ mµ cho ra ngoµi ®¶m nhËn
viÖc sø tiÕt l¹i kh«ng lµm nhôc sø mÖnh, mµ thêng thêng lµ nh÷ng ngêi hay bÞ thiªn h¹
coi khinh lµ bÇn tiÖn, cã thÓ ®îc c¸c bËc vua th¸nh hiÒn träng dông, tõ ®ã ®· s¸ng t¹o
ra sù nghiÖp vÜ ®¹i. Nh÷ng ®¹o lý ë bªn trong ngêi b×nh thêng khã cã thÓ hiÓu ®îc, nÕu
kh«ng cã con m¾t cùc kú tinh nhanh s¸ng suèt th× khã cã thÓ nh×n râ ranh giíi gi÷a hai
bªn.
Khi Vò V¬ng hái l¹i lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ quan s¸t ®îc phÈm chÊt thùc cña mét ngêi,
Kh¬ng Tö Nha tr¶ lêi: Muèn t×m hiÓu phÈm chÊt cña mét ngêi cÇn ph¶i cã 8 lo¹i ph¬ng
ph¸p kiÓm chøng:Thø nhÊt, tríc hÕt dïng ng«n ng÷ ®Ó kh¶o s¸t xem thö n¨ng lùc øng ®èi
cña ngêi ®ã nh thÕ nµo. Thø hai t×m hiÓu ®Õn cïng nh÷ng c©u tr¶ lêi cña ngêi ®ã, ®Ó quan
s¸t n¨ng lùc tuú c¬ øng biÕn cña anh ta. Thø ba, cö ngêi bÝ mËt kh¶o s¸t tinh thÇn xem thö
anh ta lêi nãi cã ®i ®«i víi viÖc lµm kh«ng, nÕu cã th× míi thµnh thùc ®¸ng tin. Thø t, chÊt
vÊn tríc mÆt nh÷ng t×nh tiÕt Èn kÝn cã liªn quan ®Õn anh ta ®Ó anh ta cã ®ñ ®øc h¹nh cëi
më v« t hay kh«ng. Thø n¨m, ®Ó cho ngêi ®ã sö dông, qu¶n lý tµi s¶n råi quan s¸t xem
anh ta cã phÈm chÊt liªm khiÕt kh«ng tham lam kh«ng. Thø s¸u, dïng mÜ s¾c ®Ó kiÓm tra
xem ngêi ®ã cã nghiªm chØnh ®µng hoµng kh«ng. Thø bÈy ra cho ngêi ®ã ®Ò tµi khã xem
cã ph¶i anh ta lµ ngêi anh dòng kh«ng khiÕp sî hay kh«ng. Thø t¸m dïng rîu ngon lµm
cho ngêi ®ã say råi quan s¸t ngêi ®ã sau khi uèng rîu cã mÊt ®i tr¹ng th¸i b×nh thêng
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
16
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
kh«ng. NÕu qu¶ thùc nghiÖm chøng vÒ 8 mÆt nµy ®Òu thu ®îc kÕt qu¶ tèt th× qu¶ lµ ngêi
nµy cã ®ñ c¶ ®øc lÉn tµi.
Dï thÕ giíi ngµy nay ®· thay ®æi rÊt nhiÒu so víi 2000 n¨m tríc cña Kh¬ng Tö Nha
song bµi häc vÒ t×m kiÕm nh©n tµi ®Ých thùc cña «ng kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã ý nghÜa. Nã
dËy cho c¸c nhµ qu¶n trÞ sau nµy biÕt r»ng nh×n con ngêi ph¶i ®óng thùc chÊt , néi t©m cña
ngêi ®ã chø kh«ng ®îc nÆng vÒ h×nh thøc bªn ngoµi.
Cã thÓ nãi viÖc tuyÓn chän nh©n tµi cho tæ chøc võa thÓ hiÖn n¨ng lùc chuyªn m«n cña
nhµ qu¶n trÞ võa thÓ hiÖn nghÖ thuËt dïng ngêi cña ngêi ®ã, vµ chØ cã nh÷ng nhµ qu¶n trÞ
tµi n¨ng míi cã thÓ mang vÒ ®óng con ngêi mµ tæ chøc cÇn.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
17
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Ch¬ng III: Ch©n dung c¸c nhµ qu¶n trÞ tµi ba
I. Ford vµ v¬ng quèc « t« cña «ng
PhÇn nµy xin giµnh ®Ó nãi vÒ Hery Ford ®êi thø hai.
¤ng sinh n¨m 1917, n¨m 1936 tèt nghiÖp trêng Halikise, song «ng kh«ng ph¶i lµ mét
häc sinh u tó, chØ lµ mét ngêi cã thµnh tÝch b×nh thêng. §Ó cã thÓ n¾m ch¾c c«ng ty Ford,
cÇn ®¶m nhiÖm chøc tæng gi¸m ®èc c«ng ty, Ford bëi thÕ ®· ph¶i cè g¾ng rÊt nhiÒu. Cuèi
cïng vµo n¨m 1945, Ford ®· thuËn lîi tiÕp qu¶n c«ng ty Ford cña gia téc, ®¶m nhiÖm chøc
tæng gi¸m ®èc c«ng ty.
Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kû, ®¬ng khi c«ng ty xe h¬i Slog trçi dËy, c«ng ty Ford
bÞ r¬i vµo thÕ khèn quÉn. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ ë chç c«ng ty kia ®· qu¶n lý tèt h¬n.
Thªm vµo ®ã c«ng ty Slog cã thÓ ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu cña kh¸ch hµng trªn thÞ trêng xe h¬i, kh«ng ngõng ®æi míi h×nh thøc. Díi ®¹i c«ng ty cã nhiÒu c«ng ty nhá, mµ mçi
c«ng ty nhá l¹i cã quyÒn tù chñ, ph¸t huy ®Çy ®ñ n¨ng lùc cña m×nh. N¨m 1948, Xe « t«
cña c«ng ty Slog cã sè lîng tiªu thô h¬n c¶ c«ng ty Ford, tõ ®ã mµ nh¶y lªn vÞ trÝ hµng
®Çu thÕ giíi.
So víi Slog, c«ng ty xe h¬i Ford vÒ thÓ chÕ l·nh ®¹o th× chuyªn chÕ ®éc tµi, toµn bé
quyÒn lùc ®Òu tËp trung vµo tay Hery Ford. TÊt c¶ nh÷ng quyÕt ®Þnh cña c«ng ty, sù s¾p
xÕp nh©n sù, s¶n xuÊt vµ nghiÖp vô d©n sù ®Òu ph¶i qua tay «ng. Hery Ford cuèi ®êi l¹i
cµng b¶o thñ, chØ chó träng kiÓu xe T cña m×nh mµ l¹i chØ dïng mét mµu ®en, thiÕu ma lùc
hÊp dÉn kh¸ch hµng. C«ng ty Ford ®· dÇn suy yÕu ®i.
Khi Ford ®êi thø hai lµm tæng gi¸m ®èc, c«ng ty Ford mçi th¸ng thiÕu nî ®Õn 900 v¹n
®«la Mü. Mét ngêi qu¶n lý c«ng ty ®· nãi: Lóc Êy c«ng ty ®ang l¶o ®¶o nh muèn ng·, s¾p
bÞ ph¸ s¶n.
ViÖc qu¶n lý c«ng ty b¾t ®Çu hçn lo¹n, trong c«ng ty ch¼ng cã sæ s¸ch còng ch¼ng cã
chÕ ®é kiÓm to¸n. ThËm chÝ ë sæ l¬ng cã c¶ tªn nh÷ng ngêi lµm viÖc ®· chÕt. C«ng ty
ch¼ng cã nh÷ng nh©n viªn qu¶n lý cÊp cao ®¾c lùc, còng gièng nh ch¼ng cã tµi kho¶n râ
rµng. Lóc ®ã trong 500 nh©n viªn qu¶n lý c«ng ty ch¼ng cã mét ngêi tèt nghiÖp ®¹i häc.
Nh©n viªn tµi vô còng thiÕu. Sau nµy nhí l¹i håi Êy, buliki cã nãi: C«ng tr×nh s ®èi víi
thiÕt kÕ xe h¬i th× ch¼ng cã g×, ®¹i ®a sè m¸y mãc vµ nhµ xëng ®Òu qu¸ cò kü, b¸o biÓu tµi
vô cña hä gièng nh sæ s¸ch cña mét quÇy t¹p ho¸ vËy.
Khi Hery Ford ®êi thø hai tiÕp qu¶n c«ng ty ®ang suy yÕu Êy, «ng ®Ó ra mét ®iÒu kiÖn,
tøc lµ kh«ng bã buéc ch©n tay, cã thÓ hoµn toµn th¶ søc tiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch cÇn
thiÕt.C¶i c¸ch cña «ng b¾t ®Çu tõ viÖc ®Ò b¹t nh©n tµi, «ng kh«ng tiÕc dïng nhiÒu tiÒn b¹c
®Ó mêi nh©n tµi qu¶n lý, l¹i ®Ó cho hä cã thùc quyÒn trong tay, ph¸t huy ®Çy ®ñ tµi c¸n cña
hä.
“TiÓu sè Sangdun” lóc bÊy giê lµ mét tiÓu tæ qu¶n lý sè liÖu cña kh«ng qu©n níc Mü
thêi chiÕn tranh thÕ giíi thø hai. Thêi chiÕn tranh, n¨ng lùc vËn trï vµ n¨ng lùc tµi vô cña
10 sÜ quan Êy ®· ®îc rÌn luyÖn, hä liªn hîp l¹i lµm thµnh mét tiÓu tæ qu¶n lý kinh doanh
®¸p theo lêi mêi. Mêi ngêi Êy vèn ®îc coi lµ thÇn ®ång, trong sè ®ã cã ngêi sau nµy lµm
®Õn bé trëng quèc phßng. Lóc Êy nh÷ng thanh niªn Êy cã gäi ®iÖn ®Õn c«ng ty Ford, nãi
r»ng hä ®ang t×m kiÕm viÖc lµm. Henry nãi víi hä “Cø ®Õn bµn thö”. Sangdun, ngêi ®øng
®Çu nhãm Êy ®Õn gÆp Henry. Henry nãi r»ng, «ng thÊy c«ng ty Ford cÇn nh÷ng ng êi nh
vËy, bëi thÕ quyÕt ®Þnh sö dông hä. Hä ®· ®a møc tiÒn l¬ng yªu cÇu cña hä kh¸ cao tõ 800
®Õn 1000 ®«la Mü cho mçi ngêi. Trong c«ng ty cã ngêi cho r»ng yªu cÇu Êy qu¸ cao
kh«ng thÓ xem xÐt ®îc. Song Henry cho r»ng ®èi víi nh÷ng nh©n tµi cao cÊp chØ cÇn cã lîi
cho c«ng ty, cã tr¶ l¬ng cao cho hä còng hoµn toµn xøng ®¸ng. Henry ®· mêi tÊt c¶ bän hä
®Õn c«ng ty, l¹i giao cho c¶ träng tr¸ch n÷a.
Henry cßn sö dông c¶ Buliki vèn lµ phã tæng gi¸m ®èc cña c«ng ty xe h¬i th«ng dông ®Ó
phô tr¸ch c«ng t¸c cña c«ng ty Ford. Së trêng cña Buliki lµ tinh th«ng tµi chÝnh, «ng ®· cã
nh÷ng nghiªn cøu khoa häc chuyªn m«n. Vµo nh÷ng n¨m 30, «ng cã ®îc sù träng dông
cña c«ng ty xe h¬i th«ng dông, mang l¹i nh÷ng kho¶n lîi nhuËn to lín cho c«ng ty Êy.
Henry sö dông Buliki mét c¸ch triÖt ®Ó, kh«ng tiÕc ®¸p øng cho «ng ®Æc quyÒn cæ phiÕu.
Henry Ford träng sù hiÓu biÕt s©u réng cña Buliki, «ng hy väng cã thÓ tiÕn hµnh mét sè
c¶i c¸ch triÖt ®Ó, mµ nh vËy cÇn cã mét ngêi cã kinh nghiÖm qu¶n lý toµn diÖn, Buliki lµ
ngêi hoµn toµn cã thÓ ®¶m nhiÖm vai diÔn Êy. Buliki ®em ®Õn cho c«ng ty Ford mét sè chÕ
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
18
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
®é vµ ph¬ng ph¸p ¸p dông cña c«ng ty xe h¬i th«ng dông vµ cßn mang ®Õn cho c«ng ty
Ford mÊy nh©n viªn cao cÊp cña c«ng ty th«ng dông nh Wiliamgesste, Kelusuo...
Sau ®ã b»ng sù gióp ®ì cña Kelusuo vµ nh÷ng thÇn ®ång Sangdun, ®· x©y dùng cho
Henry chÕ ®é qu¶n lý tµi vô cã thÓ khiÕn c«ng ty Ford ph¸t triÓn tèt ®Ñp. VÒ l·nh ®¹o thÓ
chÕ, Henry Ford tiÕp thu kiÕn nghÞ cña Buliki, giao quyÒn lùc xuèng c¬ së, tõ chÕ ®é tËp
quyÒn vèn cã ®æi thµnh chÕ ®é ph©n quyÒn; ®em mét c«ng ty toµn vÑn ®æi thµnh 15 bé
phËn, gi¸m ®èc mçi bé phËn cã quyÒn tù chñ phô tr¸ch c«ng viÖc cña bé phËn ®ã. Cã bé
phËn cã c¬ cÊu qu¶n lý cña m×nh vµ cã quyÒn qu¶n lý chÆt chÏ. Gi÷a c¸c bé phËn vÉn cã
thÓ triÓn khai c¹nh tranh. Trªn thùc tÕ ®ã lµ häc tËp c¬ chÕ qu¶n lý cña c«ng ty xe h¬i
Th«ng dông.
Sù dòng c¶m c¶i c¸ch cña Henry ®· mang l¹i nh÷ng thµnh qu¶ râ rÖt. N¨m ®Çu ®· khiÕn
c«ng ty xoay chuyÓn tõ tæn thÊt thµnh cã l·i, gióp c«ng ty bíc ra khái hoµn c¶nh khã
kh¨n. §Õn n¨m thø hai lîi nhuËn ®· t¨ng lªn ®Õn h¬n 6400 v¹n ®«la Mü, ®Õn n¨m 1949 lîi
nhuËn ®· t¨ng gÊp ®«i. Qua mÊy n¨m cè g¾ng c«ng ty Ford cuèi cïng ®· vît c«ng ty
Claisle, cã vÞ trÝ thø hai trong nghµnh xe h¬i níc Mü, sau nµy vÉn duy tr× ®îc vÞ trÝ Êy.
Cã thÓ nãi Henry Ford rÊt khÐo døt bá nh÷ng thãi quen truyÒn thèng, vøt bá sù thñ cùu,
trong s¶n phÈm t×m kiÕm sù ®æi míi, c«ng nghÖ ho¸ s¶n phÈm, ®Êy lµ mét nguyªn nh©n
dÉn ®Õn thµnh c«ng cña c«ng ty Ford. Khi Henry tiÕp qu¶n c«ng ty Ford, «ng ®· quyÕt
t©m kh«ng chØ giíi h¹n c¶i t¹o lo¹i xe cò, mµ muèn s¶n xuÊt ra lo¹i xe míi ®Ó giµnh ®îc
sù ®¸nh gi¸ tèt cña thÞ trêng. Tõ ®ã c«ng ty Ford liªn tôc cho ra ®êi nhiÒu lo¹i xe míi phï
hîp víi nhu cÇu cña thÞ trêng.
Tuy nhiªn ®øng trªn ph¬ng diÖn cña mét nhµ qu¶n trÞ cã thÓ thÊy Henry rÊt tØnh t¸o
trong lÜnh vùc tuyÓn dông hiÒn tµi, khÐo biÕt c¸ch dïng ngêi, chó träng ph¸t huy mÆt tèt
®Ñp nhÊt cña nh©n tµi, ®Êy còng lµ mét nh©n tè quan träng ®Ó c«ng ty Ford trë thµnh mét
c«ng ty lín thø t trªn thÕ giíi. Henry kh«ng ®em sù hng thÞnh cña c«ng ty mµ ký th¸c cho
mét nh©n tµi u tó nµo. Tõ n¨m 1946 ®Õn 1986, trong vßng 40 n¨m chøc vô tæng gi¸m ®èc
cña c«ng ty Ford ®· thay ®æi ®Õn 10 lÇn, trung b×nh 4 n¨m thay mét lÇn. Chøc vô tæng
gi¸m ®èc cña c«ng ty mçi khi thay ®æi, c«ng ty l¹i xuÊt hiÖn sù tiÕn triÓn m¹nh mÏ míi.
Henry b»ng vµo nghiÖp vô mµ thu n¹p con ngêi, ®èi víi thµnh viªn trong gia téc Ford,
Henry nghiªm chØnh chiÕu theo nguyªn t¾c cã tµi n¨ng th× ®îc giao chøc tr¸ch c«ng viÖc,
kh«ng nÆng vÒ t×nh c¶m gia téc. ¤ng nãi “chøc vô tèi cao lµ kh«ng di truyÒn, chØ cã thÓ
dùa vµo chÝnh m×nh ®Ó tranh ®ua mµ th«i”
Nh vËy Henry Ford ®êi thø hai, b»ng sù tµi n¨ng vµ s¸ng suèt cña m×nh, kh«ng nh÷ng
®· vùc dËy mét c«ng ty s¾p bÞ ph¸ s¶n trë thµnh c«ng ty ®øng thø t trªn thÕ giíi vÒ mÆt
doanh sè b¸n, mµ cßn ®Ó l¹i mét tÊm g¬ng tèt vÒ c¸ch thøc qu¶n trÞ, ®Æc biÖt lµ c¸ch dïng
ngêi, rÊt ®¸ng ®Ó cho c¸c nhµ qu¶n trÞ sau nµy noi theo.
II. Warren Buffett vµ c«ng ty Berkshire hathaway
§îc coi lµ nhµ qu¶n trÞ quyÒn lùc nhÊt níc Mü, song «ng còng lµ ngêi næi tiÕng khiªm
tèn khi nãi vÒ ®Þa vÞ cña «ng trong cuéc ®êi. TÊt nhiªn Warren Buffett tËn hëng nh÷ng ®Æc
quyÒn riªng cña mét ngêi giµu thø hai thÕ giíi, nh ®i ®©y ®ã b»ng mét trong nh÷ng chiÕc
Netjet cña m×nh vµ ®¸nh bµi Brit víi “b¹n” Bill Gates. Nhng nh×n chung nhµ ®Çu t vÜ ®¹i
72 tuæi xø Ohama “ bá qua” quan ®iÓm cho r»ng «ng lµ “tËp b¶n ®å doanh nghiÖp Mü”.
Víi ®iÖu cêi thÇm ®óng chÊt Warren, «ng b¶o: “®iÒu nµy chØ cã nghÜa lµ nÕu t«i lµm mét
c¸i g× ®ã tåi tÖ, møc ®é tåi tÖ ®ã sÏ rÊt “qui m«”. Nãi c¸ch kh¸c lµ sÏ bæ sung vµo nh÷ng lç
l· ®ã rÊt nhiÒu con sè 0”.
Sù thËt lµ cha cã nh÷ng con sè 0 nh vËy. C«ng ty cña Buffett – Berkshire Hathaway - ®·
trë lªn tæ chøc hïng m¹nh nhÊt ®Êt Mü víi lîi nhuËn hµng tû tû ®«la trong mäi lÜnh vùc tõ
b¶o hiÓm (n¬i Buffett lµ mét trong nh÷ng ngêi dÉn ®Çu thÕ giíi) tíi b¸o chÝ, th¶m len vµ
ñng cao båi. Víi tû suÊt lîi nhuËn tæng céng hµng n¨m trung b×nh ®¹t 21% trong vßng 15
n¨m qua (trong khi chØ sè nµy trªn thÞ trêng chØ ®¹t 11%), Buffett ®· chøng tá «ng lµ nhµ
®Çu t kú kh«i nhÊt thÕ giíi. Còng chÝnh v× thÕ mµ ¶nh hëng cña «ng lªn chøng kho¸n vµ
thÞ trêng cã thÓ nãi lµ v« song. ChØ cÇn «ng cho biÕt lµ sÏ mua hay b¸n cæ phiÕu nµo lµ cæ
phiÕu ®ã sÏ“chuyÓn ®éng” nh trß ch¬i b¾n ®¹n, ch¼ng thÕ mµ «ng v« cïng thËn träng khi
bµn vÒ ®Çu t.
Mét trong sè Ýt nh÷ng n¬i «ng dµnh ®Ó bµn vÒ ®Çu t lµ “nh÷ng l¸ th hµng n¨m göi tíi cæ
®«ng” l¹i lµ mèi th«ng tri ®îc c¸c CEO trªn thÕ giíi quan t©m nhÊt. Khi cùu tæng bÝ th
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
19
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
®¶ng céng s¶n Trung Quèc Giang Tr¹ch D©n bµn vÒ b¶n chÊt bÝ Èn cña thÞ trêng chøng
kho¸n Hoa Kú víi Bill Gates (khi «ng nµy ®Õn th¨m Trung Quèc), Gates nãi chØ mét ngêi
duy nhÊt trªn ®êi nµy hiÓu ®îc ®iÒu ®ã: Warren Buffett. Gates cßn nãi thªm sau khi trë vÒ
Mü, «ng sÏ göi b¶n b¸o c¸o hµng n¨m míi nhÊt cña Buffett cho «ng Giang.
H¬n n÷a kh«ng nghi ngê g× r»ng Buffett lµ nhµ kinh doanh ®îc thØnh cÇu ®Õn nhiÒu nhÊt
bëi c¸c tæng gi¸m ®èc (CEO) cÇn sù chØ gi¸o. Buffett cho biÕt: “Bao quanh c¸c CEO lµ
nh÷ng ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng. T«i ch¶ lÊy g× c¶ cho nªn t«i cã thÓ cho hä nh÷ng lêi
khuyªn kh«ng thµnh kiÕn”. N¨m n¨m qua kh«ng biÕt bao nhiªu CEO ®· tíi Ohama ®Ó gÆp
nhµ hiÒn triÕt nµy, kÓ c¶ Jeff Immelt (CEO hµng ®Çu cña c«ng ty General Electric). Nãi vÒ
Buffett Immelt thùc sù ngìng mé: “T«i ®· cã ®«i ba dÞp nãi chuyÖn (vµ dïng bÝt tÕt) víi
Buffett, «ng Êy lµ nhµ ®Çu t tinh anh nhÊt thÕ giíi, vµ t«i ®ang cè g¾ng n¾m b¾t nh÷ng t tëng cña «ng”.
Quèc héi Mü còng v« cïng tin tëng Buffett. Vµi ngµy tríc khi c¸c nhµ lËp ph¸p bá phiÕu
th«ng qua dù th¶o luËt thuÕ cña chÝnh quyÒn Bush, Buffett ®· cã bµi viÕt chÊn ®éng trªn tê
“ Washington Post” chØ ra nh÷ng ®iÒu mµ «ng cho lµ “sù thiÕu ãc ph¸n xÐt cña viÖc xo¸ bá
thuÕ cæ tøc”. C¾t gi¶m thuÕ nµy theo «ng sÏ chñ yÕu lµm lîi cho ngêi giµu. Nh÷ng lêi nãi
m¹nh mÏ tõ Buffett ®· ®ñ m¹nh ®Ó lµm dÞu bít b¶n dù th¶o cuèi vÒ c¾t gi¶m thuÕ nµy.
§¬n gi¶n bëi Buffett ®îc t«n träng vµ ngìng mé h¬n bÊt cø doanh nh©n cßn sèng nµo
trªn thÕ giíi mµ, vµ kh«ng chØ bëi nh÷ng ngêi trong giíi kinh doanh mµ trong c¶ céng
®ång.
III. Andrew carnegie - «ng vua s¾t thÐp
TÝnh c¸ch: quyÕt ®o¸n vµ tinh tÕ
Andrew carnegie sinh n¨m 1835 t¹i scottland. Mêi tuæi cËu bÐ Andrew theo gia ®×nh
sang ®Þnh c t¹i vïng Pittburgh, Hoa kú. Do cuéc sèng gia ®×nh chËt vËt nªn Andrew kh«ng
®îc tíi trêng, vµ thËm chÝ suèt c¶ cuéc ®êi sau nµy, dï thµnh ®¹t, næi tiÕng kh¾p thÕ giíi,
Andrew Carnegie cha bao giê theo häc chÝnh quy. TÊt c¶ kiÕn thøc uyªn b¸c vµ ®å sé mµ
«ng vua nµy cã ®îc ®Òu lµ “nhÆt nh¹nh” trªn qu·ng ®êi mu sinh.
12 tuæi Andrew lµm phô viÖc cho mét xëng dÖt nhá, trong ®iÒu kiÖn vÊt v¶, suèt ngµy
bªn lß h¬i níc nãng bøc vµ chËt chéi. Mét h«m «ng chñ giao cho cËu c«ng viÖc tÝnh to¸n
sæ s¸ch vµ «ng ta rÊt hµi lßng vÒ cËu thî nhá nµy. Tuy ®îc c¶i thiÖn c«ng viÖc song
Andrew kh«ng b»ng lßng víi c«ng viÖc ghi chÐp ®¬n gi¶n ®ã. Andrew tranh thñ ®i häc líp
kÕ to¸n kÐp vµo ban ®ªm.
Khi ®· ®ñ tuæi lao ®éng Andrew xin vµo lµm ë mét c«ng ty ®iÖn tÝn. Víi tÝnh kiªn tr×
vµ ãc quyÕt ®o¸n, Andrew kh«ng chØ hoµn thµnh xuÊt s¾c c«ng viÖc mµ cßn nhËn ®îc sù
tÝn nhiÖm cña c¸c sÕp. Cã chuyÖn kÓ r»ng, khi Andrew trùc ë v¨n phßng ®iÖn b¸o víi chøc
danh lµ ®iÖn tÝn viªn nhËn ®îc bøc ®iÖn b¸o cã ®oµn tµu ho¶ gÆp n¹n vµ kÑt l¹i trªn ®êng
s¾t. Andrew cÇm bøc ®iÖn ®i t×m ngêi chØ huy lµ Scott, nhng «ng ta kh«ng cã mÆt t¹i v¨n
phßng. Suy nghØ mét l¸t, nghiªn cøu s¬ ®å tuyÕn ®êng vµ t×m hiÓu ra nguªn nh©n, Andrew
liÒn viÕt mét bøc ®iÖn ký tªn Scott ra lÖnh cho c¸c nhµ ga trªn tuyÕn xö lý. ViÖc ra lÖnh
cho mét ®oµn tµu dõng hay ch¹y lµ quyÒn cña ngêi chØ huy, ai ra lÖnh ®Òu lµ ph¹m ph¸p.
Nhng Andrew ®· quyÕt ®Þnh b»ng mét ch÷ ký gi¶.
Khi «ng Scott vÒ «ng thÊy trªn bµn cã mét bøc ®iÖn b¸o, «ng liÒn viÕt mét bøc ®iÖn ra
lÖnh víi néi dung y hÖt nh bøc ®iÖn mµ Andrew ®· m¹o danh göi ®i tríc ®ã råi giao cho
Andrew: “Anh h·y ®¸nh ngay bøc ®iÖn nµy, nã liªn quan ®Õn sinh m¹ng cña c¶ mét ®oµn
tµu”. Andrew cÇm bøc ®iÖn vµo phßng ®iÖn b¸o, råi quy ra thµnh thËt: “ Tha ngµi, c¸ch
®©y nöa giê t«i ®· ®¸nh ®i mét bøc ®iÖn cã néi dung y hÖt nh thÕ nµy”. “Ai ký tªn?”. “ T«i
®· m¹o ch÷ ký cña ngµi”. “Kh¸ l¾m”, ngµi Scott gËt ®Çu, “nhng lÇn sau ®õng lµm nh thÕ
n÷a”
Carnegie rÊt ham ®äc nhng kh«ng cã tiÒn ®Ó mua s¸ch. Khi biÕt «ng ®¹i t¸ vÒ hu
Anderson cã mét th viÖn riªng rÊt nhiÒu s¸ch, Andrew ®Õn hái mîn ®Ó ®äc. Ngµi ®¹i t¸
nãi: “ T«i cho anh mîn s¸ch ®äc mét tuÇn, ®óng h¹n anh ®em tr¶, nÕu quyÓn s¸ch kh«ng
bÞ lem bÈn t«i sÏ cho anh mîn tiÕp”. Andrew chÊp hµnh ®óng quy ®Þnh cña «ng ®¹i t¸.
Anh ®äc nhiÒu lo¹i: lÞch sö, c.huyÖn c¸c anh hïng, kÞch Shakepear... vµ s¸ch nãi vÒ s¶n
xuÊt thÐp vµ than.Nh÷ng cuèn s¸ch cña «ng ®¹i t¸ vÒ hu ®· cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn chµng
thanh niªn Carnegie. Sau nµy khi trë thµnh ngêi giµu cã vµ khi «ng ®¹i t¸ qua ®êi, A.
Carnegie ®· x©y mét th viÖn rÊt lín trªn nÒn nhµ cò cña ngµi ®¹i t¸ víi dßng ch÷: “Xin
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
20
- Xem thêm -
.DOC 
24 
46510 
119 
