NHÖÕNG NGOÂI SAO XA XOÂI
LEÂ MINH KHUEÂ
Leâ Minh Khueâ thuoäc theá heä nhaø vaên tröôûng thaønh trong thôøi kì
khaùng chieán choáng Myõ. Nhöõng taùc phaåm ñaàu tay cuûa chò ra maét vaøo nhöõng naêm
70, noäi dung vieát veà cuoäc soáng chieán ñaáu soâi noåi, haøo huøng cuûa thanh nieân xung
phong vaø boä ñoäi treân tuyeán ñöôøng Tröôøng Sôn. Moät soá truyeän ngaén ñaõ gaây ñöôïc
söï chuù yù vaø tình caûm yeâu meán cuûa baïn ñoïc. Truyeän NNSXX phaûn aùnh chaân thöïc
taâm hoàn trong saùng mô moäng, tinh thaàn duõng caûm, cuoäc soáng chieán ñaáu ñaày gian
khoå hy sinh nhöng raát hoàn nhieân laïc quan cuûa nhöõng coâ gaùi TNXP. Ñoù chính laø
nhöõng hình aûnh ñeïp ñeõ, tieâu bieåu cho phaåm chaát cao quyù cuûa theá heä treû Vieät Nam
trong cuoäc khaùng chieán choáng Myõ vöøa qua.
Ba nöõ TNXP laøm thaønh toå trinh saùt maët ñöôøng. Caùi teân luoân gôïi
leân söï kieâu haõnh vaø söï töï haøo saâu saéc ôû caùc coâ veà coâng vieäc maø mình ñang
laøm. Tuy caù tính vaø hoaøn caûnh rieâng moãi ngöôøi moãi khaùc nhöng hoï ñeàu coù phaåm
chaát chung voâ cuøng toát ñeïp cuûa nhöõng TNXP theá heä choáng Myõ. Ñoù laø tinh thaàn
duõng caûm tuyeät vôøi, khoâng sôï gian khoå, saün saøng hy sinh quyeát taâm khaéc phuïc
khoù khaên ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa mình. Caû chò Thao, Nho vaø Phöông Ñònh
soáng vaø chieán ñaáu treân moät cao ñieåm giöõa moät vuøng troïng ñieåm baén phaù cuûa
maùy bay Myõ. Coâng vieäc cuûa hoï raát nguy hieåm vì ngay caû ban ngaøy hoï vaãn phaûi
phôi mình döôùi taàm ñaùnh phaù cuûa maùy bay ñòch. Sau moãi traän bôm, caùc coâ phaûi lao
ngay ra baõi chieán tröôøng khi “ ñaát boác khoùi, khoâng khí baøng hoaøng, maùy bay ñang
aàm ó xa daàn ” ñeå ño ñaïc vaø öôùc tính “ khoái löôïng ñaát laáp vaøo hoá bom vaø neáu
caàn thì phaù bom ”. Ñoù laø moät coâng vieäc luoân maïo hieåm vôùi caùi cheát khi “ chaân
chaïy maø vaãn bieát raèng khaép chung quanh coù nhieàu quaû bom chöa noå. Coù theå
noå baây giôø, coù theå choác nöõa. Nhöng nhaát ñònh seõ noå……”. Thaàn kinh luoân
caêng thaúng, ñoøi hoûi söï duõng caûm tuyeät vôøi vaø heát söùc bình tónh. Aáy vaäy maø vôùi
3 coâ gaùi ñoù thì coâng vieäc khuûng khieáp naøy ñaõ trôû thaønh bình thöôøng haøng ngaøy. “
Quen roài. Moät ngaøy chuùng toâi phaù bom ñeán naêm laàn. Ngaøy naøo ít: ba laàn ”
Ñoái laäp vôùi caûnh taøn khoác do bom ñaïn cuûa keû thuø gaây ra laø moät cuoäc
soáng heát söùc laïc quan ñaày thô moäng cuûa 3 coâ ôû trong hang “ Beân ngoaøi noùng treân
30 ñoä chui vaøo hang laø saø ngay ñeán moät theá giôùi khaùc ”. Trong cuoäc soáng ñôøi
thöôøng naøy ta coøn thaáy ôû hoï söï lung linh nhöõng caùi ñeïp khaùc, ñoù laø deã xuùc
ñoäng, nhieàu khaùt voïng vaø hay mô moäng, deã vui maø cuõng deã buoàn. Trong bom ñaïn,
caùi cheát caän keà maø hoï vaãn laøm cuoäc soáng mình theâm ñeïp bôûi nhöõng neùt tính
caùch raát rieâng cuûa töøng ngöôøi.
Toå tröôûng toå trinh saùt maët ñöôøng laø chò Thao, moät con ngöôøi töøng traûi vaø
chín chaén. Nhöõng döï tính veà töông lai cuûa chò coù veû thieát thöïc hôn nhöng nhöõng rung
ñoäng vaø khaùt khao cuûa tuoåi treû vaãn noàng naøn trong tim chò. Chæ vaøi neùt töông
phaûn, taùc giaû ñaõ veõ neân chaân dung cuûa chò. Khi tieáng maùy bay ñang gaàm gaøo thì
chò vaãn thong thaû nhai bích quy, chò thích cheùp baøi haùt “ thaáy maùu, thaáy vaét laø chò
nhaém maét laïi, maët taùi meùt ” nhöng “ trong coâng vieäc ai cuõng gôøm chò, cöông
quyeát taùo baïo ”.
1
Nho, moät coâ gaùi nhoû nhaén, troâng maùt meû nhö moät que kem traéng, raát thích
aên keïo, ngaây thô nhö moät coâ gaùi nhoû. Töôûng nhö meàm yeáu nhöng thaät ra laïi raát can
ñaûm, kieân cöôøng. Ngaøy ngaøy Nho luoân saùt caùnh cuøng ñoàng ñoäi trong coâng vieäc
ñaày nguy hieåm naøy. Coù laàn, Nho bò thöông khi ñi phaù bom, maùu chaûy da xanh xao
nhöng Nho caén raêng chòu ñau, khoâng khoùc. Söï quan taâm lo laéng cuûa chò Thao, söï
chaêm soùc heát loøng cuûa PÑ caøng laøm ta khaâm phuïc hôn tinh thaàn ñoàng ñoäi, söï yeâu
thöông laãn nhau ôû 3 coâ gaùi naøy.
Söû duïng ngoâi keå thöù nhaát laïi ñeå cho nhaân vaät chính laø Phöông Ñònh töï keå
chuyeän, ta thaáy taùc giaû raát deã daøng ñi saâu vaøo taâm hoàn cuûa coâ gaùi ñaày mô moäng
naøy. Nhö bao coâ gaùi môùi lôùn khaùc, Phöông Ñònh khaù nhaïy caûm veà baûn thaân vaø
cuõng raát quan taâm ñeán hình thöùc cuûa mình. Xeùt toång theå coâ laø moät coâ gaùi ñeïp
vôùi “ hai bím toùc daøy, töông ñoái meàm, caùi coå cao, kieâu haõnh nhö ñaøi hoa loa keøn
”. Coøn maét thì “ coâ coù caùi nhìn sao maø xa xaêm ”. Phöông Ñònh yeâu meán hai ngöôøi
baïn cuûa mình, coâ yeâu vaø caûm phuïc “ nhöõng ngöôøi maëc quaân phuïc coù ngoâi sao
treân muõ ”. Coâ cuõng raát thích haùt nhöõng baøi “ daân ca quan hoï meàm maïi, dòu daøng
” hoaëc coù khi “ bòa ra lôøi maø haùt ”. Theá nhöng coâ laïi raát thaønh thaïo trong coâng
vieäc duø ñoâi luùc khung caûnh vaø khoâng khí chöùa ñaày caêng thaúng nôi chieán tröôøng
cuõng laøm coâ sôï nhöng nghó ñeán caùc anh cao xaï ñang theo doõi töøng ñoäng taùc, cöû chæ
cuûa mình thì tinh thaàn duõng caûm ôû coâ nhö ñöôïc kích thích bôûi loøng töï troïng ñaùng
khaâm phuïc “ toâi seõ khoâng ñi khom. Caùc anh aáy khoâng thích caùi kieåu ñi khom khi
coù theå cöù ñaøng hoaøng maø böôùc tôùi”.
Ngheä thuaät mieâu taû taâm lyù cuûa taùc giaû coøn ñöôïc theå hieän roõ neùt ôû laàn
Phöông Ñònh ñi phaù bom, ñoái maët vôùi caùi cheát, caûm giaùc cuûa coâ nhö nhaïy caûm hôn
saéc beùn hôn. Moät ít thuoác noå ñoå xuoáng caùi loã ñaõ ñaøo saün, chaâm ngoài vaø chôø
tieáng noå laø caû moät quaù trình caêng thaúng toät ñoä. “ thænh thoaûng löôõi xeûng chaïm
vaøo quaû bom. Moät tieáng ñoäng saéc ñeán gai ngöôøi, cöùa vaøo da thòt toâi ” khoâng chæ
cöùa vaøo Phöông Ñònh maø coøn cöùa vaøo caû chuùng ta veà tinh thaàn can ñaûm tuyeät vôøi
naøy vaø caû söï khaâm phuïc veà suy nghó heát söùc nghieâm tuùc cuûa coâ “ Toâi nghó ñeán
caùi cheát. Nhöng moät caùi cheát môø nhaït khoâng cuï theå. Coøn caùi chính: lieäu mìn
coù noå, bom coù noå khoâng ? ”.
Tính caùch cuûa Phöông Ñònh vöøa voâ tö, tinh nghòch vöøa dòu daøng laõng maïn.
Moät côn möa ñaù thoaûng qua laøm thöùc daäy trong coâ nhöõng kí öùc ñeïp veà gia ñình, veà
Haø Noâi thaân yeâu. Vaøo chieán tröôøng nhöõng kæ nieäm aáy luoân soáng daäy trong taâm
trí coâ. Noù vöøa laø nieàm khao khaùt vöøa laøm dòu maùt taâm hoàn coâ trong hoaøn caûnh
khoác lieät cuûa chieán tranh.
Vôùi vieäc söû duïng vai keå laø nhaân vaät chính, truyeän ñaõ raát thaønh
coâng khi ñi saâu mieâu taû taâm lí Phöông Ñònh, töø ñoù laøm noåi baät taâm hoàn trong
saùng, mô moäng ñoàng thôøi cuõng heát söùc duõng caûm trong cuoäc soáng, chieán ñaáu ñaày
gian khoå, hi sinh nhöng cuõng raát hoàn nhieân, laic quan cuûa nhöõng coâ gaùi thanh nieân
xung phong treân tuyeán ñöôøng Tröôøng Sôn. Ñoù chính laø hình aûnh ñeïp, tieâu bieåu veà
theá heä treû Vieät Nam trong thôøi kì khaùng chieán choáng Mó.
2
- Xem thêm -