Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu
Kho¶ng 20 n¨m vÒ tríc vµo nh÷ng n¨m 80, kh¸i niÖm “cho vay tiªu dïng”
cßn “kh¸ míi” ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông (TCTD) ViÖt Nam,
nhng chØ mét vµi n¨m trë l¹i ®©y, ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng ®· trë thµnh môc
tiªu cña nhiÒu TCTD. Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ, ®êi sèng
cña nh©n d©n ngµy cµng ®îc n©ng cao, nhu cÇu chi tiªu phôc vô ®êi sèng còng
ngµy mét t¨ng lªn. Tuy nhiªn, phÇn lín ngêi tiªu dïng kh«ng thÓ chi tr¶ cho tÊt
c¶ nhu cÇu mua s¾m cïng lóc, ®Æc biÖt lµ c¸c vËt dông cã gi¸ trÞ lín. Thùc tÕ
nµy ph¸t sinh nhu cÇu “vay tiªu dïng” vµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i chÝnh lµ n¬i
cung cÊp dÞch vô ®ã. Cho vay tiªu dïng ra ®êi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi d©n cã thÓ
tháa m·n nhu cÇu cña m×nh tríc khi cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, ®ång thêi mang l¹i
nhiÒu lîi Ých cho x· héi nh t¨ng søc mua, t¨ng tèc ®é chu chuyÓn hµng hãa trªn
thÞ trêng v.v…®ång thêi t¹o nguån thu nhËp ®¸ng kÓ cho ng©n hµng. Tuy cho
vay tiªu dïng ®· thu hót ®îc mét sè lîng lín kh¸ch hµng nhng tû träng cho vay
tiªu dïng trong ho¹t ®éng cho vay cßn thÊp c¶ vÒ doanh sè cho vay lÉn d nî.
NÕu nh ë c¸c níc ph¸t triÓn, tû träng cho vay tiªu dïng thêng chiÕm kho¶ng tõ
40% ®Õn 50% trªn tæng d nî tÝn dông th× tû lÖ nµy cña c¸c TCTD ViÖt Nam
hiÖn chØ chiÕm tû träng kho¶ng 5% trªn tæng d nî tÝn dông. Qua ®ã cho thÊy,
tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ m¹nh nh hiÖn nay vµ sè d©n trªn 82 triÖu ngêi ®ang më
ra thÞ trêng cho vay tiªu dïng v« cïng réng lín vµ ®Çy tiÒm n¨ng. ChÝnh v× vËy,
ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng cÇn ®îc c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®Èy m¹nh h¬n
n÷a trong thêi gian tíi, trë thµnh kªnh kÕt nèi hiÖu qu¶ gi÷a nguån vèn huy
®éng ®îc víi nhu cÇu bÞ giíi h¹n bëi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ngêi tiªu dïng, tõ
®ã t¹o lîi nhuËn cho chÝnh ng©n hµng vµ ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn chung cña
toµn x· héi.
Trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc ®îc trang bÞ trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn
cøu, tõ nh÷ng bµi häc thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i NHNo& PTNT chi
nh¸nh Nam Hµ Néi em ®· chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p më réng cho vay tiªu
dïng t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Nam
Hµ Néi” ®Ó hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp.
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, phÇn néi
dung cña chuyªn ®Ò ®îc kÕt cÊu gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: Tæng quan vÒ cho vay tiªu dïng trong ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng cho vay tiªu dïng t¹i chi nh¸nh NHNo& PTNT
Nam Hµ Néi.
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p më réng cho vay tiªu dïng t¹i chi nh¸nh NHNo&
PTNT Nam Hµ Néi.
Vò ThÞ H¹nh
-1-
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Do h¹n chÕ vÒ thêi gian nghiªn cøu vµ kinh nghiÖm nªn ph¹m vi ®Ò tµi
chØ giíi h¹n trong viÖc më réng ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng t¹i NHNo&
PTNT Nam Hµ Néi nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng nµy
trong nh÷ng n¨m tíi.
Em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi Ths Cao ý Nhi ®· tËn t×nh híng
dÉn, gióp ®ì em hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp.
Em còng xin göi lêi c¶m ¬n tíi c¸c c« chó, anh chÞ c«ng t¸c t¹i phßng
TÝn dông NHNo& PTNT Nam Hµ Néi ®· gióp ®ì em hoµn thµnh luËn v¨n tèt
nghiÖp nµy.
Vò ThÞ H¹nh
-2-
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Néi dung
ch¬ng 1: Tæng quan vÒ cho vay tiªu dïng trong ng©n
hµng th¬ng m¹i
1.1. Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c ho¹t ®éng chÝnh cña ng©n hµng th¬ng
m¹i.
1.1.1. Kh¸i niÖm ng©n hµng th¬ng m¹i
Ng©n hµng lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ. LÞch
sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng g¾n liÒn víi lÞch sö h×nh thµnh vµ
ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng hãa. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn
®ßi hái sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng vµ sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng
ng©n hµng lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
C¸c ng©n hµng cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa qua chøc n¨ng, vai trß hoÆc c¸c
dÞch vô mµ chóng cung cÊp. VÊn ®Ò lµ c¸c yÕu tè trªn ®ang kh«ng ngõng thay
®æi. Trªn thùc tÕ, cã rÊt nhiÒu tæ chøc tµi chÝnh bao gåm c¶ c¸c c«ng ty kinh
doanh chøng kho¸n, c«ng ty b¶o hiÓm, c¸c quü t¬ng hç… ®Òu ®ang cè g¾ng
cung cÊp c¸c dÞch vô cña ng©n hµng. Ngîc l¹i, ng©n hµng còng ®ang më réng
ph¹m vi cung cÊp c¸c dÞch vô vÒ bÊt ®éng s¶n, m«i giíi chøng kho¸n, dÞch vô
b¶o hiÓm, vµ thùc hiÖn nhiÒu dÞch vô míi kh¸c.
Xem xÐt trªn ph¬ng diÖn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô cung cÊp cã thÓ ®Þnh
nghÜa: “Ng©n hµng lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh cung cÊp mét danh môc c¸c dÞch
vô tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt - ®Æc biÖt lµ tÝn dông, tiÕt kiÖm, dÞch vô thanh to¸n
vµ thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt kú mét tæ chøc kinh
doanh nµo kh¸c trong nÒn kinh tÕ.”
Theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông cña níc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt
Nam: “ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n
hµng víi néi dung thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi vµ sö dông sè tiÒn nµy ®Ó cÊp
tÝn dông vµ cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n.”
1.1.2. Ho¹t ®éng chÝnh cña ng©n hµng.
Ng©n hµng lµ mét tæ chøc trung gian tµi chÝnh t¬ng tù nh c¸c héi tÝn
dông, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm vµ c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô tµi chÝnh kh¸c.
ThuËt ng÷ “trung gian tµi chÝnh” lµ mét kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ nh÷ng c«ng
viÖc kinh doanh ®ßi hái sù tiÕp xóc víi hai lo¹i c¸ nh©n vµ tæ chøc trong nÒn
kinh tÕ: thø nhÊt ®ã lµ c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc th©m hôt chi tiªu, tøc lµ chi tiªu
cho tiªu dïng vµ ®Çu t vît qu¸ thu nhËp vµ v× thÕ hä lµ nh÷ng ngêi cÇn bæ sung
Vò ThÞ H¹nh
-3-
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
vèn tõ bªn ngoµi th«ng qua viÖc vay mîn; thø hai, lµ c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc
thÆng d trong chi tiªu, tøc lµ thu nhËp hiÖn t¹i cña hä lín h¬n c¸c kho¶n chi
tiªu cho hµng hãa, dÞch vô vµ do vËy hä cã tiÒn ®Ó tiÕt kiÖm. §©y lµ mét
nhiÖm vô quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu cña ng©n hµng.
C¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng cã thÓ ®îc chia ra thµnh c¸c ho¹t ®éng
truyÒn thèng cña ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng míi ph¸t triÓn gÇn
®©y.
C¸c ho¹t ®éng truyÒn thèng cña ng©n hµng bao gåm:
Thùc hiÖn trao ®æi ngo¹i tÖ: §©y lµ mét trong nh÷ng dÞch vô ng©n
hµng ®Çu tiªn. Ngµy nay, nã vÉn lµ mét dÞch vô t¹o cho ng©n hµng mét nguån
thu nhËp t¬ng ®èi æn ®Þnh.
ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu vµ cho vay th¬ng m¹i.
NhËn tiÒn göi: Mét trong nh÷ng nguån vèn quan träng lµ c¸c kho¶n
tiÒn göi tiÕt kiÖm cña kh¸ch hµng. V× vËy, c¸c ng©n hµng lu«n thay ®æi møc l·i
suÊt huy ®éng ®Ó thu hut kh¸ch hµng göi tiÒn.
B¶o qu¶n vËt cã gi¸: Ngµy nay, nghiÖp vô b¶o qu¶n vËt cã gi¸ cho
kh¸ch hµng thêng do phßng “b¶o qu¶n” cña ng©n hµng thùc hiÖn.
Tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng cña chÝnh phñ.
Cung cÊp c¸c tµi kho¶n giao dÞch
Cung cÊp dÞch vô ñy th¸c.
C¸c dÞch vô ng©n hµng míi ph¸t triÓn gÇn ®©y:
Cho vay tiªu dïng: Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, tÝn dông tiªu dïng
®· trë thµnh mét trong nh÷ng l¹i h×nh tÝn dông cã møc t¨ng trëng t¨ng nhanh
nhÊt. Ngµy nay, c¸c ng©n hµng ®Òu cè g¾ng më réng c¸c lo¹i h×nh cho vay ®èi
víi tÝn dông tiªu dïng ®Ó thu hót kh¸ch hµng.
T vÊn tµi chÝnh: C¸c ng©n hµng ®· ®îc kh¸ch hµng yªu cÇu thùc hiÖn
ho¹t ®éng t vÊn tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ vÒ tiÕt kiÖm vµ ®Çu t.
Qu¶n lý tiÒn mÆt: §©y lµ mét dÞch vô mµ ng©n hµng ®øng ra qu¶n lý
tiÒn mÆt cho kh¸ch hµng mµ chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp lín.
DÞch vô cho thuª tµi chÝnh
Cho vay tµi trî dù ¸n: C¸c ng©n hµng ngµy cµng trë nªn n¨ng ®éng
trong viÖc tµi trî cho chi phÝ x©y dùng nhµ m¸y míi ®Æc biÖt lµ trong ngµnh
c«ng nghÖ cao.
Vò ThÞ H¹nh
-4-
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Cung cÊp c¸c dÞch vô b¶o hiÓm.
Cung cÊp dÞch vô m«i giíi ®Çu t chøng kho¸n.
Cung cÊp dÞch vô ng©n hµng ®Çu t vµ ng©n hµng b¸n bu«n: Ng©n hµng
ngµy nay theo ch©n c¸c tæ chøc tµi chÝnh hµng ®Çu trong viÖc cung cÊp dÞch vô
ng©n hµng ®Çu t vµ ng©n hµng b¸n bu«n cho c¸c tËp ®oµn lín.
1.2. C¸c lo¹i h×nh cho vay cña ng©n hµng th¬ng m¹i.
Tríc tiªn, ta xÐt ®Õn kh¸i niÖm tÝn dông, tÝn dông xuÊt ph¸t tõ ch÷ la tinh
lµ credo (tin tëng, tÝn nhiÖm). Trong thùc tÕ cuéc sèng thuËt ng÷ tÝn dông ®îc
hiÓu theo nhiÒu nghÜa kh¸c nhau; ngay c¶ trong quan hÖ tµi chÝnh, tïy theo
tõng bèi c¶nh cô thÓ mµ thuËt ng÷ tÝn dông cã mét néi dung riªng. Tuy nhiªn,
trªn c¬ së tiÕp cËn theo chøc n¨ng ho¹t ®éng cña ng©n hµng th× tÝn dông ®îc
hiÓu lµ: “tÝn dông lµ mét giao dÞch vÒ tµi s¶n gi÷a bªn cho vay (ng©n hµng vµ
c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c) vµ bªn ®i vay (c¸ nh©n, doanh nghiÖp vµ c¸c chñ
thÓ kh¸c), trong ®ã bªn cho vay chuyÓn giao tµi s¶n cho bªn ®i vay sö dông
trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh theo tháa thuËn, bªn ®i vay cã tr¸ch nhiÖm hoµn
tr¶ v« ®iÒu kiÖn vèn gèc vµ l·i cho bªn cho vay khi ®Õn h¹n.”
1.2.1. Ph©n lo¹i theo thêi gian cho vay.
Theo c¨n cø nµy cho vay ®îc chia ra lµm 3 lo¹i:
* Cho vay ng¾n h¹n:
§©y lµ lo¹i h×nh cho vay cã thêi h¹n díi 12 th¸ng vµ ®îc sö dông ®Ó bï
®¾p vèn lu ®éng cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c nhu cÇu chi tiªu ng¾n h¹n cña
c¸c c¸ nh©n. §èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i th× tÝn dông ng¾n h¹n chiÕm tû
träng cao nhÊt.
* Cho vay trung h¹n:
Theo quy ®Þnh cña ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam, cho vay trung h¹n cã
thêi h¹n tõ 1 ®Õn 3 n¨m, cßn ®èi víi c¸c níc trªn thÕ giíi lo¹i cho vay nµy cã
thêi h¹n ®Õn 7 n¨m. TÝn dông trung h¹n chñ yÕu ®îc sö dông ®Ó ®Çu t mua
s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn hoÆc ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, më réng s¶n
xuÊt kinh doanh, x©y dùng c¸c dù ¸n míi cã quy m« nhá vµ thêi gian thu håi
vèn nhanh. Trong n«ng nghiÖp, cho vay trung h¹n chñ yÕu ®Ó ®Çu t vµo c¸c
®èi tîng sau: m¸y cµy, m¸y b¬m níc, x©y dùng c¸c vên c©y c«ng nghiÖp nh cµ
phª, ®iÒu,…
* Cho vay dµi h¹n:
Cho vay dµi h¹n lµ lo¹i cho vay cã thêi h¹n trªn 3 n¨m (®èi víi ViÖt
Nam), trªn 7 n¨m (®èi víi c¸c níc trªn thÕ giíi).
Vò ThÞ H¹nh
-5-
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
TÝn dông dµi h¹n lµ lo¹i tÝn dông ®îc cung cÊp ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu
dµi h¹n nh x©y dùng nhµ ë, c¸c thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i cã quy m« lín, x©y
dùng c¸c xÝ nghiÖp míi.
NghiÖp vô truyÒn thèng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lµ cho vay ng¾n
h¹n, nhng tõ nh÷ng n¨m 70 trë l¹i ®©y c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®· chuyÓn
sang kinh doanh tæng hîp vµ mét trong nh÷ng néi dung ®æi míi ®ã lµ n©ng
cao tû träng cho vay trung vµ dµi h¹n trong tæng sè d nî cña ng©n hµng.
1.2.2. Ph©n lo¹i theo ph¬ng thøc hoµn tr¶.
Theo c¨n cø nµy th× cho vay cña ng©n hµng ®îc chia ra lµm 2 lo¹i:
* Cho vay tr¶ gãp:
Lµ lo¹i cho vay mµ kh¸ch hµng ph¶i hoµn tr¶ vèn gèc vµ l·i theo ®Þnh kú.
Lo¹i cho vay nµy chñ yÕu ®îc ®¸p øng cho vay bÊt ®éng s¶n nhµ ë, cho vay
tiªu dïng, cho vay ®èi víi nh÷ng ngêi kinh doanh nhá, cho vay trang bÞ kü
thuËt trong n«ng nghiÖp. Th«ng thêng cã 4 ph¬ng ph¸p tr¶ gãp sau:
+ Ph¬ng ph¸p céng thªm.
+ Ph¬ng ph¸p tr¶ vèn gèc b»ng nhau vµ tr¶ l·i theo sè d vµo cuèi mçi
®Þnh kú.
+ Ph¬ng ph¸p tr¶ vèn gèc b»ng nhau vµ l·i tÝnh trªn møc hoµn tr¶ cña
vèn gèc.
+ Ph¬ng ph¸p tr¶ vèn gèc vµ l·i b»ng nhau trong tÊt c¶ c¸c ®Þnh kú.
* Cho vay phi tr¶ gãp: Lµ lo¹i cho vay ®îc thanh to¸n mét lÇn theo kú
h¹n ®· tháa thuËn.
1.2.3. Ph©n lo¹i theo møc ®é tÝn nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng.
Theo c¨n cø nµy, cho vay ®îc chia ra lµm 2 lo¹i:
* Cho vay cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n:
Lµ loai cho vay ®îc ng©n hµng cung øng ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp hoÆc
cÇm cè, hoÆc ph¶i cã sù b¶o l·nh cña ngêi thø ba.
§èi víi c¸c kh¸ch hµng kh«ng cã uy tÝn cao ®èi víi ng©n hµng, khi vay
vèn ng©n hµng ®ßi hái ph¶i cã ®¶m b¶o. Sù ®¶m b¶o nµy lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó
ng©n hµng cã thªm mét nguån thø hai, bæ sung cho nguån thu nî thø nhÊt
thiÕu ch¾c ch¾n.
* Cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n:
Lµ lo¹i cho vay kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc sù b¶o l·nh cña
ngêi thø ba, mµ viÖc cho vay chØ dùa v¶o uy tÝn cña b¶n th©n kh¸ch hµng. Ph¬ng thøc cho vay nµy ng©n hµng chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng trung
thùc trong kinh doanh, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh, hay nh÷ng kh¸ch hµng
truyÒn thèng cña ng©n hµng.
Vò ThÞ H¹nh
-6-
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
1.2.4. Ph©n lo¹i theo môc ®Ých.
Dùa vµo c¨n cø nµy th× cho vay thêng ®îc chia ra lµm c¸c lo¹i sau:
* Cho vay bÊt ®éng s¶n: lµ lo¹i cho vay liªn quan ®Õn viÖc mua s¾m vµ
x©y dùng bÊt ®éng s¶n nhµ ë, ®Êt ®ai, bÊt ®éng s¶n trong lÜnh vùc c«ng
nghiÖp, th¬ng m¹i vµ dÞch vô.
* Cho vay c«ng nghiÖp vµ th¬ng m¹i: lµ lo¹i cho vay ng¾n h¹n ®Ó bæ
sung vèn lu ®éng cho c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, th¬ng m¹i
vµ dÞch vô.
* Cho vay n«ng nghiÖp: lµ lo¹i cho vay ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp nh: ph©n bãn, thuèc trõ s©u, gièng c©y trång, thøc ¨n gia sóc, lao
®éng, nhiªn liÖu,…
* Cho vay c¸ nh©n: lµ lo¹i cho vay ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu tiªu dïng c¸
nh©n nh mua s¾m c¸c vËt dông ®¾t tiÒn. Ngµy nay, ng©n hµng cßn thùc hiÖn
c¸c kho¶n cho vay ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ th«ng thêng cña ®êi sèng th«ng
qua ph¸t hµnh thÎ tÝn dông.
* Thuª mua vµ c¸c lo¹i kh¸c.
1.2.5. Ph©n lo¹i theo h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông.
Theo c¨n cø nµy, cho vay ®îc chia lµm hai lo¹i:
* Cho vay b»ng tiÒn: Lµ lo¹i cho vay mµ h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông ®îc cung cÊp b»ng tiÒn. §©y lµ lo¹i cho vay chñ yÕu cña ng©n hµng vµ viÖc thùc
hiÖn b»ng c¸c kü thuËt kh¸c nhau nh: TÝn dông øng tríc, thÊu chi, tÝn dông
thêi vô, tÝn dông tr¶ gãp,…
* Cho vay b»ng tµi s¶n: lµ h×nh thøc cho vay b»ng tµi s¶n s¶n rÊt phæ biÕn vµ
®a d¹ng, riªng ®èi víi ng©n hµng cho vay b»ng tµi s¶n ®îc ¸p dông phæ biÕn lµ
tµi trî thuª mua. Theo ph¬ng thøc cho vay nµy ng©n hµng hoÆc c¸c c«ng ty thuª
mua cung cÊp trùc tiÕp tµi s¶n cho ngêi ®i vay ®îc gäi lµ ngêi ®i thuª, vµ theo
®Þnh kú ngêi ®i thuª hoµn tr¶ nî vay bao gåm c¶ vèn gèc vµ l·i.
1.2.6. Ph©n lo¹i theo xuÊt sø tÝn dông.
Dùa vµo c¨n cø nµy cho vay ®îc chia lµm 2 lo¹i:
* Cho vay trùc tiÕp: Ng©n hµng cÊp vèn trùc tiÕp cho ngêi cã nhu cÇu,
®éng thêi ngêi ®i vay trùc tiÕp hoµn tr¶ nî vay cho ng©n hµng.
* Cho vay gi¸n tiÕp: Lµ kho¶n cho vay ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc mua
l¹i c¸c khÕ íc hoÆc chøng tõ nî ®· ph¸t sinh vµ cßn trong thêi gian thanh to¸n.
C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cho vay gi¸n tiÕp theo c¸c lo¹i h×nh nh: chiÕt khÊu
th¬ng phiÕu, mua l¹i c¸c kho¶n vay cña ng©n hµng kh¸c,…
1.3. Ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng cña ng©n hµng th¬ng m¹i.
1.3.1. Sù h×nh thµnh ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng.
Vò ThÞ H¹nh
-7-
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Cho vay ®èi víi ngêi tiªu dïng ®îc thùc hiÖn ®Ó tµi trî cho chÝnh sù tiªu
dïng, ®©y lµ mét trong nh÷ng xu híng ®ang t¨ng nhanh trong gÇn hai thËp kû
qua.
Cho vay tiªu dïng ®îc h×nh thµnh ®Çu tiªn tõ c¸c h·ng b¸n lÎ do yªu cÇu
®Èy m¹nh tiªu thô hµng hãa víi h×nh thøc ®Çu tiªn lµ b¸n tr¶ gãp. Trong qu¸
tr×nh b¸n tr¶ gãp, mét sè h·ng thiÕu hôt vèn lu ®éng ®· ph¶i ®i vay ng©n hµng.
Thªm vµo ®ã, nhu cÇu tiªu dïng gia t¨ng m¹nh mÏ g¾n liÒn víi nhu cÇu vÒ
hµng tiªu dïng nh nhµ cöa, xe h¬i, ®i du lÞch, v.v… ®· thóc ®Èy sù ra ®êi vµ
ph¸t triÓn ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng trong c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
§øng trªn gi¸c ®é ngêi tiªu dïng, nh÷ng ngêi cã thu nhËp æn ®Þnh th×
viÖc mua s¾m hµng hãa cã gi¸ trÞ lín nh»m n©ng cao ®êi sèng lu«n lµ mét nhu
cÇu. Nhu cÇu ë ®©y ®îc xem xÐt trªn ba møc ®é kh¸c nhau lµ: nhu cÇu tù
nhiªn, mong muèn vµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. Nhu cÇu tù nhiªn lµ
nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu ®Ó con ngêi cã thÓ duy tr× sù sèng nh: ¨n, mÆc ë, ®i
l¹i, v.v…Mong muèn lµ nhu cÇu cã tÝnh ®Æc thï phô thuéc vµo tr×nh ®é v¨n
hãa vµ tÝnh c¸ch cña mçi ngêi. Nhu cÇu tù nhiªn vµ mong muèn lµ v« h¹n, chØ
cã nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n lµ h÷u h¹n. §Ó biÕn nhu cÇu tù nhiªn vµ
mong muèn thµnh nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n th× ngêi tiªu dïng ph¶i tÝnh
®Õn thu nhËp trong t¬ng lai. HÇu hÕt ngêi tiªu dïng cã nhu cÇu chi tiªu c¸c
mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín th× ®Òu kh«ng cã ngay c¸c kho¶n tiÒn ®Ó thanh to¸n
cho mÆt hµng ®ã trong hiÖn t¹i mµ ph¶i qua tÝch lòy l©u dµi. Th«ng qua viÖc
cÊp tÝn dông, ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi tiªu dïng sö dông tríc hµng
hãa tríc khi cha cã kh¶ n¨ng thanh to¸n.
XÐt trªn gi¸c ®é nhµ s¶n xuÊt, ta thÊy hä chØ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ trong ho¹t
®éng kinh doanh khi hä n¾m b¾t ®îc nhu cÇu kh¸ch hµng vµ tháa m·n nhu cÇu
®ã. C¸c c«ng ty th¬ng m¹i thêng ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô hµng hãa b»ng
c¸ch cho phÐp kh¸ch hµng mua tr¶ gãp. Tuy nhiªn, h×nh thøc nµy chØ ¸p dông
®îc víi mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh. Ho¹t ®éng tÝn dïng tiªu dïng cña ng©n
hµng th¬ng m¹i xuÊt hiÖn nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña c¶ ngêi tiªu dïng vµ nhµ
s¶n xuÊt.
H¬n n÷a, sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®ßi hái c¸c
ng©n hµng ph¶i t¹o ra c¸c s¶n phÈm míi hÊp dÉn thu hót kh¸ch hµng. Cho vay
tiªu dïng chÝnh lµ mét s¶n phÈm hiÖn ®¹i, lµ mét c«ng cô gióp c¸c ng©n hµng
th¬ng m¹i thu hót ®îc nh÷ng kh¸ch hµng c¸ nh©n.
Nh vËy cã thÓ thÊy r»ng cho vay tiªu dïng ®îc h×nh thµnh tõ viÖc dung
hßa hai m©u thuÉn, ®ã lµ m©u thuÉn gi÷a nhu cÇu tiªu dïng vµ kh¶ n¨ng thanh
to¸n hiÖn t¹i, m©u thuÉn gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng hãa. Cho vay tiªu dïng
Vò ThÞ H¹nh
-8-
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
lµ mét s¶n phÈm hiÖn ®¹i phï hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, n©ng
cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
1.3.2. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, ph©n lo¹i cho vay tiªu dïng.
1.3.2.1. Kh¸i niÖm.
Tríc tiªn, ta xem xÐt ®èi tîng cña cho vay tiªu dïng ®ã lµ c¸c nhu cÇu
vay cña c¸ nh©n, tïy thuéc vµo t×nh h×nh tµi chÝnh cña hä mµ cã nh÷ng møc ®é
kh¸c nhau. Víi nh÷ng c¸ nh©n cã thu nhËp thÊp, nhu cÇu tÝn dông thêng
kh«ng cao chØ xuÊt hiÖn nh»m tháa m·n nhu cÇu giao dÞch t¹o ra sù c©n ®èi
gi÷a thu nhËp cµ chi tiªu. Víi nh÷ng c¸ nh©n cã thu nhËp trung b×nh, nhu cÇu
vÒ tÝn dông cã xu híng t¨ng m¹nh do nhu cÇu chi tiªu cña hä thêng cã tÝnh
c¸ch ph« tr¬ng hoÆc thêi trang dÉn tíi qu¸ kh¶ n¨ng thu nhËp cña chÝnh hä. ë
nh÷ng c¸ nh©n cã thu nhËp cao, nhu cÇu tÝn dông tiªu dïng n¶y sinh nh»m
t¨ng thªm kh¶ n¨ng thanh to¸n hoÆc lµ mét kho¶n tµi trî rÊt linh ho¹t trong
chi tiªu, nhÊt lµ khi vèn cña hä ®· n»m trong tµi kho¶n ®Çu t dµi h¹n.
Nhu cÇu tÝn dông ®îc biÓu hiÖn cô thÓ qua c¸c môc ®Ých chñ yÕu nh:
mua, söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp nhµ ë; mua s¾m xe h¬i, xe m¸y …; mua s¾m
c¸c ®å dïng sinh ho¹t nh: ®å gç, c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin vµ c¸c dông cô sinh
ho¹t kh¸c; c¸c chi phÝ cho h«n lÔ, nghØ ng¬i, v.v…
XuÊt ph¸t tõ ®èi tîng cña tÝn dông tiªu dïng vµ dùa trªn kh¸i niÖm chung
vÒ cho vay, ta cã thÓ hiÓu cho vay tiªu dïng nh sau:
Cho vay tiªu dïng lµ quan hÖ kinh tÕ gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng vµ mét
bªn lµ c¸ nh©n ngêi tiªu dïng, trong ®ã ng©n hµng chuyÓn giao tiÒn cho
kh¸ch hµng sö dông víi nguyªn t¾c kh¸ch hµng sÏ hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i t¹i
mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong t¬ng lai, nh»m gióp kh¸ch hµng cã thÓ sö dông
hµng hãa, dÞch vô tríc khi hä cã kh¶ n¨ng thanh to¸n.
1.3.2.2. §Æc ®iÓm cho vay tiªu dïng:
Ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c so víi cho vay
th«ng thêng cña ng©n hµng:
+ Kh¸ch hµng vay lµ c¸ nh©n vµ c¸c hé gia ®×nh.
+ Môc ®Ých vay nh»m phôc vô nhu cÇu tiªu dïng cña c¸ nh©n, hé gia
®×nh kh«ng ph¶i xuÊt ph¸t tõ môc ®Ých kinh doanh. Do ®ã phô thuéc vµo nhu
cÇu, tÝnh c¸ch cña tõng ®èi tîng kh¸ch hµng vµ chu kú kinh tÕ cña ngêi ®i vay.
+ Quy m« mçi mãn vay nhá nhng tæng sè c¸c mãn vay th× l¹i lín. Do
kh¸ch hµng vay ®Ó mua s¾m c¸c vËt dông nªn sè tiÒn vay thêng kh«ng lín,
thËm chÝ lµ nhá, kh«ng gièng víi c¸c mãn vay kinh doanh. Tuy nhiªn, tæng d
nî cho vay tiªu dïng t¹i ng©n hµng l¹i t¬ng ®èi lín do ®©y lµ nhu cÇu ®a d¹ng
vµ kh¸ phæ biÕn víi mäi tÇng líp d©n c.
Vò ThÞ H¹nh
-9-
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
+ VÒ l·i suÊt, do quy m« c¸c kho¶n vay tiªu dïng thêng nhá (trõ c¸c
kho¶n vay ®Ó mua bÊt ®éng s¶n), dÉn ®Õn chi phÝ ®Ó cho vay cao, do vËy l·i
suÊt cho vay tiªu dïng thêng cao h¬n l·i suÊt cho vay th¬ng m¹i. Cã thÓ ®a ra
c«ng thøc tÝnh tæng qu¸t nh sau:
PhÇn bï kú
L·i suÊt
Chi phÝ
Chi phÝ
Rñi ro
Lîi
cho vay = huy ®éng + ho¹t ®éng + tæn thÊt + h¹n víi c¸c + nhuËn
kho¶n cho
tiªu dïng
vèn
kh¸c
dù kiÕn
cËn biªn
vay dµi h¹n
Theo hÖ thèng tÝnh to¸n chi phÝ th× kho¶n môc cho vay tiªu dïng cã chi
phÝ lín nhÊt vµ rñi ro cao nhÊt trong danh môc cho vay cña ng©n hµng. Cho
vay tiªu dïng cã tÝnh nh¹y c¶m theo chu kú. Nã t¨ng lªn trong thêi kú nÒn
kinh tÕ më réng, khi mµ mäi ngêi c¶m thÊy l¹c quan vÒ t¬ng lai. Ngîc l¹i, khi
nÒn kinh tÕ r¬i vµo t×nh tr¹ng suy tho¸i, rÊt nhiÒu c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh c¶m
thÊy kh«ng tin tëng vµo t¬ng lai vµ hä sÏ h¹n chÕ viÖc vay mîn tõ ng©n hµng.
+ Chi phÝ bá ra ®Ó hoµn thµnh mét kho¶n cho vay tiªu dïng lín. Trong
cho vay tiªu dïng, quy m« mçi mãn vay nhá, thêi gian vay dµi, sè lîng c¸c
mãn vay l¹i lín, c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng l¹i thêng kh«ng ®Çy ®ñ vµ chÝnh
x¸c hoµn toµn, do vËy ng©n hµng mÊt nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc kÓ tõ khi
tiÕp nhËn hå s¬, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®Õn lóc thu håi nî.
Tuy nhiªn cho vay tiªu dïng l¹i mang l¹i cho c¸c ng©n hµng kho¶n lîi
nhuËn ®¸ng kÓ. Lîi nhuËn thu ®îc tõ mçi kho¶n vay th× nhá nhng sè lîng c¸c
kho¶n vay lín dÉn ®Õn tæng lîi nhuËn lín. Lîi nhuËn lín tõ cho vay tiªu dïng
do kho¶n môc nµy ®îc ®Þnh gi¸ cao. ViÖc ®Þnh gi¸ cao lµ do cho vay tiªu dïng
cã ®é rñi ro cao vµ ng©n hµng ph¶i bá ra chi phÝ lín. Ngêi tiªu dïng vÉn chÊp
nhËn møc gi¸ cao nãi trªn v× hä ®Æt yÕu tè tháa m·n lªn hµng ®Çu.
+ Nguån tr¶ nî cña kh¸ch hµng ®îc trÝch tõ thu nhËp, kh«ng nhÊt thiÕt
ph¶i lµ tõ kÕt qu¶ cña viÖc sö dông nh÷ng kho¶n vay ®ã.
+ §é rñi ro trong c¸c mãn cho vay tiªu dïng thêng cao v× ngoµi c¸c yÕu
tè kh¸ch quan cßn cã yÕu tè chñ quan tõ b¶n th©n ngêi vay. Rñi ro tõ c¸c
kho¶n vay tiªu dïng cao h¬n tõ c¸c kho¶n vay kinh doanh xÐt trªn c¶ hai khÝa
c¹nh chñ quan vµ kh¸ch quan. C¸c rñi ro kh¸ch quan nh l¹m ph¸t, suy tho¸i
kinh tÕ, thiªn tai, bÖnh tËt, v.v… lµm ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî
cña ngêi vay. Bªn c¹nh ®ã, c¸c rñi ro chñ quan nh: t×nh tr¹ng søc kháe hay
c«ng viÖc còng ¶nh hëng trùc tiÕp tíi kh¶ n¨ng tr¶ nî cña ngêi vay.
1.3.2.3. Ph©n lo¹i cho vay tiªu dïng.
Vò ThÞ H¹nh
- 10 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Cho vay tiªu dïng ®îc ph©n chia thµnh c¸c lo¹i kh¸c nhau tïy thuéc vµo
nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau:
* C¨n cø vµo môc ®Ých vay cã thÓ ph©n lo¹i cho vay tiªu dïng thµnh 2
lo¹i:
Cho vay tiªu dïng c tró: lµ c¸c kho¶n cho vay nh»m phôc vô nhu cÇu
x©y dùng, mua s¾m hoÆc c¶i t¹o nhµ ë cña c¸ nh©n, hé gia ®×nh.
Cho vay tiªu dïng phi c tró: lµ c¸c kho¶n cho vay phôc vô nhu cÇu c¶i
thiÖn ®êi sèng nh mua s¾m ph¬ng tiÖn, ®å dïng, du lÞch, häc hµnh hoÆc gi¶i
trÝ, v.v…
* C¨n cø vµo h×nh thøc cã thÓ ph©n lo¹i cho vay tiªu dïng thµnh 2 lo¹i:
Cho vay tiªu dïng gi¸n tiÕp: lµ h×nh thøc cho vay trong ®ã ng©n hµng
mua c¸c kho¶n nî ph¸t sinh cña c¸c doanh nghiÖp ®· b¸n chÞu hµng hãa hoÆc
®· cung cÊp c¸c dÞch vô cho ngêi tiªu dïng, h×nh thøc nµy ng©n hµng cho vay
th«ng qua c¸c doanh nghiÖp b¸n hµng hoÆc lµm dÞch vô mµ kh«ng trùc tiÕp
tiÕp xóc víi kh¸ch hµng.
H×nh thøc tÝn dông nµy ®îc thùc hiÖn b»ng mét trong hai c¸ch:
C¸ch 1: Ng©n hµng, ngêi b¸n vµ ngêi mua hµng ph¶i tháa thuËn víi nhau
vÒ sè tiÒn vay, møc vµ thêi h¹n tr¶ dÇn, sau ®ã ng©n hµng cho ngêi mua hµng
vay phÇn tiÒn cha tr¶ ®ñ cho ngêi b¸n ®Ó giao cho ngêi b¸n vµ gi÷ l¹i quyÒn së
h÷u tµi s¶n cho ®Õn khi ngêi mua tr¶ gãp ®ñ.
Cã thÓ m« t¶ nh sau:
(1)
Ngêi mua
Ngêi b¸n
(2)
(5)
(3)
NHTM
(4)
Trong ®ã:
1) Ngêi mua tr¶ tríc 20%- 30% gi¸ trÞ cña tµi s¶n.
2)Ngêi b¸n giao tµi s¶n cho ngêi mua ®ång thêi gi÷ l¹i quyÒn së h÷u tµi
s¶n .
3) Ngêi b¸n giao quyÒn së h÷u tµi s¶n cho ng©n hµng lµm thÕ chÊp vµ
phiÕu b¸n hµng.
4) Ng©n hµng tr¶ phÇn tiÒn cßn thiÕu cho ngêi b¸n.
Vò ThÞ H¹nh
- 11 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
5) Ngêi mua tr¶ gãp cho ng©n hµng theo møc vµ kú h¹n ®îc x¸c ®Þnh tríc.
C¸ch 2: §îc thùc hiÖn t¬ng tù nh c¸ch 1 vÒ thêi h¹n vµ møc tr¶ dÇn nhng
kh¸c ë mét sè ®iÓm lµ: ngêi b¸n giao tµi s¶n vµ giao së h÷u, ngêi b¸n vµ ngêi
mua thùc hiÖn hµnh vi mua b¸n chÞu tµi s¶n nªn xuÊt hiÖn kú phiÕu, ng©n hµng
chiÕu khÊy kú phiÕu cho ngêi b¸n.
Cã thÓ miªu t¶ nh sau:
(1)
Ngêi mua
Ngêi b¸n
(4)
(2)
(5)
NHTM
(3)
Trong ®ã:
1) Ngêi mua chÞu hµng hãa vµ cã kú phiÕu cho ngêi b¸n.
2) Ngêi mua ký quü 20%-30% gi¸ trÞ tµi s¶n vµ cam kÕt thÕ chÊp tµi s¶n.
3) Ng©n hµng chiÕt khÊu kú phiÕu tõ ngêi b¸n.
4) Ngêi b¸n giao tµi s¶n vµ quyÒn së h÷u cho ngêi mua.
5) Ngêi mua tiÕn hµnh tr¶ gãp cho ng©n hµng theo møc vµ kú h¹n ®îc
x¸c ®Þnh tríc.
H×nh thøc cho vay nµy cã nh÷ng u ®iÓm sau:
- Gióp ng©n hµng dÔ dµng më réng vµ t¨ng doanh sè cho vay.
- TiÕt kiÖm vµ gi¶m ®îc c¸c chi phÝ khi cho vay.
- Cho vay tiªu dïng gi¸n tiÕp t¹o c¬ së cho viÖc më réng quan hÖ víi
kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kh¸c.
- NÕu c¸c doanh nghiÖp b¸n lÎ lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã uy tÝn vµ cã
mèi quan hÖ tèt víi ng©n hµng th× h×nh thøc cho vay tiªu dïng gi¸n tiÕp gióp
ng©n hµng t¹o thªm ®îc nh÷ng kho¶n vay an toµn, gi¶m bít ®îc rñi ro.
Tuy nhiªn, h×nh thøc cho vay nµy còng cã nh÷ng h¹n chÕ lµ:
- Trong cho vay tiªu dïng gi¸n tiÕp, ng©n hµng kh«ng trùc tiÕp tiÕp xóc
víi kh¸ch hµng nªn kh«ng hiÓu râ vÒ kh¸ch hµng do vËy cã thÓ dÉn ®Õn rñi ro.
- H×nh thøc cho vay nµy ng©n hµng chØ tiÕp xóc trùc tiÕp víi c¸c doanh
nghiÖp b¸n lÎ nªn thiÕu sù kiÓm so¸t cña ng©n hµng khi c¸c doanh nghiÖp thùc
hiÖn b¸n lÎ hµng hãa, dÞch vô, nhÊt lµ trong viÖc lùa chän kh¸ch hµng.
Vò ThÞ H¹nh
- 12 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Tuy chi phÝ cho vay rÎ nhng cho vay tiªu dïng gi¸n tiÕp ®ßi hái kü thuËt
vµ quy tr×nh nghiÖp vô rÊt phøc t¹p.
Cho vay tiªu dïng trùc tiÕp: Lµ c¸c kho¶n cho vay tiªu dïng trong ®ã
ng©n hµng vµ kh¸ch hµng trùc tiÕp gÆp nhau ®Ó tiÕn hµnh cho vay hoÆc thu nî.
Trong cho vay tiªu dïng trùc tiÕp, thêng cã 3 bªn: ng©n hµng , kh¸ch hµng,
doanh nghiÖp b¸n lÎ. Kh¸ch hµng thêng tr¶ tríc mét phÇn sè tiÒn mua tµi s¶n
cho doanh nghiÖp b¸n lÎ, phÇn cßn l¹i ng©n hµng sÏ thanh to¸n khi hîp ®ång
tÝn dïng ®îc ký kÕt. Sau khi doanh nghiÖp b¸n lÎ giao tµi s¶n, kh¸ch hµng sÏ
cã nghÜa vô tr¶ nî cho ng©n hµng.
TÝn dông tiªu dïng trùc tiÕp bao gåm c¸c ph¬ng thøc:
TÝn dông tr¶ theo ®Þnh kú: Lµ ph¬ng thøc trong ®ã kh¸ch hµng vay vµ tr¶
trùc tiÕp ng©n hµng víi møc tr¶ vµ thêi h¹n tr¶ mçi lÇn ®îc quy ®Þnh khi cho
vay.
ThÊu chi: Lµ nghiÖp vô cho phÐp mét c¸ nh©n rót tiÒn tõ tµi kho¶n v·ng
lai cña anh ta vît sè d cã, tíi mét h¹n møc ®· ®îc tháa thuËn.
ThÎ tÝn dông: Lµ nghiÖp vô tÝn dông trong ®ã ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ
cho nh÷ng ngêi cã tµi kho¶n ë ng©n hµng ®ñ ®iÒu kiÖn cÊp thÎ vµ Ên ®Þnh møc
giíi h¹n tÝn dông tèi ®a mµ ngêi cã thÎ ®îc phÐp sö dông.
H×nh thøc cho vay tiªu dïng trùc tiÕp cã nhiÒu u ®iÓm thÓ hiÖn:
Trong h×nh thøc cho vay tiªu dïng trùc tiÕp, ng©n hµng quan hÖ trùc tiÕp
víi kh¸ch hµng, do vËy ng©n hµng sÏ xö lý tèt h¬n c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong
nghiÖp vô, mÆt kh¸c cã kh¶ n¨ng tháa m·n quyÒn lîi cho c¶ ng©n hµng vµ
kh¸ch hµng tèt h¬n. Trong h×nh thøc cho vay nµy, c¸n bé tÝn dông trong ng©n
hµng cã ®iÒu kiÖn ph¸t huy n¨ng lùc së trêng. §©y lµ nh÷ng ngêi ®îc ®µo t¹o
cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô vµ kinh nghiÖm nªn c¸c quyÕt ®Þnh ®a ra cã
chÊt lîng cao h¬n so víi quyÕt ®Þnh cña nh÷ng c«ng ty b¸n lÎ. MÆt kh¸c, c¸n
bé tÝn dông lu«n quan t©m ®Õn viÖc t¹o ra c¸c mãn vay cã chÊt lîng tèt, trong
khi nh©n viªn cña c«ng ty b¸n lÎ chØ chó träng ®Õn viÖc b¸n ®îc hµng hãa v×
vËy sÏ gi¶m ®îc rñi ro cho ng©n hµng.
* C¨n cø vµo ph¬ng thøc hoµn tr¶: Theo tiªu thøc nµy, cho vay tiªu dïng
®îc ph©n chia thµnh 3 lo¹i:
Cho vay tiªu dïng tr¶ gãp: lµ h×nh thøc cho vay tiªu dïng trong ®ã ngêi vay tr¶ nî gèc vµ l·i cho ng©n hµng lµm nhiÒu lÇn theo nh÷ng kú h¹n nhÊt
®Þnh trong thêi h¹n cho vay. Kh¸ch hµng vµ ng©n hµng chän ph¬ng thøc nµy
trong trêng hîp kho¶n vay cã gi¸ trÞ lín hoÆc thu nhËp cña ngêi vay kh«ng ®ñ
Vò ThÞ H¹nh
- 13 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
®Ó thanh to¸n hÕt nî mét lÇn. Trong ph¬ng thøc cho vay nµy, ng©n hµng thêng
tháa thuËn víi kh¸ch hµng vÒ mét sè ®iÒu kho¶n nh: Lo¹i tµi s¶n ®îc tµi trî,
sè tiÒn tr¶ tríc, chi phÝ kho¶n vay nh l·i vay vµ c¸c chi phÝ kh¸c liªn quan,
®iÒu kho¶n thanh to¸n nh kú h¹n tr¶ nî, sè tiÒn tr¶ mçi kú vµ thêi h¹n cho vay.
Trong ®ã:
Kú h¹n tr¶ nî: thêng ®îc tÝnh theo th¸ng v× nguån tr¶ nî cña ngêi vay lµ
tiÒn l¬ng ®îc nhËn hµng th¸ng cña kh¸ch hµng.
Sè tiÒn tr¶ mçi kú: Ph¶i phï hîp víi thu nhËp vµ hµi hßa víi nhu cÇu chi
tiªu cña kh¸ch hµng t¹i thêi ®iÓm tr¶. Sè tiÒn nµy cã thÓ ®îc tÝnh theo ph¬ng
ph¸p l·i gép hoÆc l·i ®¬n.
Sè tiÒn tr¶ 1 kú =
TiÒn gèc x L·i suÊt x Thêi h¹n vay + TiÒn gèc
Sè kú h¹n ph¶i thanh to¸n
Theo ph¬ng ph¸p l·i gép, sè tiÒn nµy ®îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy gèc nh©n
víi l·i suÊt vµ thêi h¹n cho vay, sau ®ã céng gép vµo gèc råi chia cho sè kú
h¹n ph¶i thanh to¸n ë mçi kú h¹n nî. Theo ph¬ng ph¸p l·i ®¬n th× sè tiÒn tr¶
mçi kú b»ng nhau vµ b»ng vèn vay ban ®Çu chia cho sè kú h¹n thanh to¸n,
cßn l·i tr¶ mçi kú tÝnh trªn sè tiÒn gèc mµ kh¸ch hµng cha tr¶ ng©n hµng.
Thêi h¹n cho vay: Th«ng thêng c¸c kho¶n cho vay tiªu dïng lµ c¸c
kho¶n cho vay ng¾n h¹n vµ trung h¹n, thêi h¹n vay bÞ giíi h¹n bëi thêi gian
ho¹t ®éng cña tµi s¶n tµi trî. NÕu thêi gian nµy qu¸ dµi, ng©n hµng dÔ gÆp rñi
ro v× gi¸ trÞ tµi s¶n ngµy cµng gi¶m ®i, viÖc thu nî tõ ngêi vay gÆp nhiÒu khã
kh¨n.
Cho vay tiªu dïng tr¶ mét lÇn: Lµ h×nh thøc vay mµ kh¸ch hµng tr¶ c¶
gèc vµ l·i cho ng©n hµng chØ mét lÇn khi ®Õn h¹n. H×nh thøc vay nµy thêng ¸p
dông víi nh÷ng kho¶n vay cã gi¸ trÞ nhá vµ thêi h¹n vay ng¾n. PhÇn lín c¸c
kho¶n vay nµy ®îc dïng ®Ó chi tr¶ cho c¸c chuyÕn du lÞch, tiÒn viÖn phÝ, mua
c¸c dông cô gia ®×nh hoÆc söa ch÷a nhµ cöa.
Cho vay tiªu dïng lu©n chuyÓn: Lµ c¸c kho¶n cho vay trong ®ã ng©n
hµng cho phÐp kh¸ch hµng sö dông thÎ tÝn dông hoÆc ph¸t hµnh lo¹i sÐc ®îc
phÐp thÊu chi dùa trªn tµi kho¶n v·ng lai.
1.3.3. Lîi Ých cña cho vay tiªu dïng.
Lîi Ých cña cho vay tiªu dïng thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau:
* §èi víi ngêi tiªu dïng: Lîi Ých quan träng nhÊt lµ kh¸ch hµng cã thÓ
mua hµng hãa dÞch vô tríc khi cã ®ñ nguån tµi chÝnh. Trªn thùc tÕ, hÇu hÕt ngVò ThÞ H¹nh
- 14 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
êi tiªu dïng kh«ng cã ngay c¸c kho¶n tiÒn lín trong hiÖn t¹i mµ ph¶i qua tÝch
lòy l©u dµi. V× vËy, cho vay tiªu dïng mang l¹i lîi Ých rÊt lín cho kh¸ch hµng,
gióp hä cã thÓ tháa m·n nhu cÇu hiÖn t¹i trong khi tói tiÒn cña hä cha ®ñ ®Ó
thanh to¸n.
* §èi víi ngêi s¶n xuÊt: Cã thÓ nãi cho vay tiªu dïng gi¸n tiÕp kÝch thÝch
ngêi s¶n xuÊt cung cÊp ngµy cµng nhiÒu mÆt hµng cã nhiÒu lîi Ých cho x· héi.
H×nh thøc cho vay tiªu dïng lµm cho ngêi s¶n xuÊt cã thÓ yªn t©m phÇn nµo
vµo thÞ trêng tiÒm n¨ng mµ hä ®· dù ®o¸n.
* §èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i: Sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c ng©n
hµng th¬ng m¹i ®ßi hái c¸c ng©n hµng nµy ngµy cµng ph¶i t¹o ra c¸c s¶n phÈm
hÊp dÉn thu hót kh¸ch hµng. Cho vay tiªu dïng lµ mét s¶n phÈm hiÖn ®¹i, lµ
c«ng cô gióp c¸c ng©n hµng thu hót nh÷ng kh¸ch hµng c¸ nh©n. Cho vay tiªu
dïng t¹o thãi quen cho ngêi d©n khi tiÕp cËn víi c¸c dÞch vô, tiÖn Ých ng©n
hµng; ®a d¹ng hãa c¸c lÜnh vùc ®Çu t cña ng©n hµng, do ®ã võa n©ng cao thu
nhËp ®ång thêi ph©n t¸n ®îc rñi ro cho ng©n hµng. MÆt kh¸c, th«ng qua cho
vay tiªu dïng sÏ më réng ®îc quan hÖ víi kh¸ch hµng, tõ ®ã lµm t¨ng kh¶
n¨ng huy ®éng vèn cña ng©n hµng.
* §èi víi nÒn kinh tÕ x· héi: Cho vay tiªu dïng lµ ®ßn bÈy quan träng
kÝch thÝch nÒn s¶n xuÊt ph¸t triÓn (kÝch cÇu), t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy t¨ng trëng
kinh tÕ. Cho vay tiªu dïng gãp phÇn thùc hiÖn xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Ngoµi ra,
do ®Æc thï cho vay tiªu dïng lµ thñ tôc t¬ng ®èi ®¬n gi¶n, nhanh gän nªn gãp
phÇn quan träng ®Èy lïi n¹n cho vay nÆng l·i, tõ ®ã gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi
quan hÖ kh¸c trong x· héi.
1.3.4. Quy tr×nh thùc hiÖn mét kho¶n cho vay tiªu dïng.
Quy tr×nh thùc hiÖn mét kho¶n cho vay tiªu dïng còng t¬ng tù nh mét
kho¶n vay th«ng thêng, tuy nhiªn do cho vay tiªu dïng cã ®Æc ®iÓm kh¸c víi
cho vay th«ng thêng ë chç quy m« mãn vay nhá nhng tæng sè c¸c mãn vay th×
l¹i lín nªn ng©n hµng ph¶i cã nh÷ng ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh kh¸c nhau ®èi víi
tõng nhãm kh¸ch hµng ®Ó h¹n chÕ rñi ro. Quy tr×nh ®ã cã thÓ tãm t¾t thµnh
c¸c bíc c«ng viÖc cô thÓ nh sau:
Bíc 1: §¸nh gi¸ ®¬n xin vay tiªu dïng.
Cã thÓ nãi, ®¸nh gi¸ ®¬n xin vay lµ kh©u quan träng nhÊt trong quy tr×nh
thÈm ®Þnh cho vay tiªu dïng. Khi ®¸nh gi¸ mét ®¬n xin vay tiªu dïng th× mét
c¸n bé tÝn dông ph¶i t×m hiÓu vµ ph©n tÝch c¸c th«ng tin sau:
§Æc ®iÓm vµ môc ®Ých vay.
Vò ThÞ H¹nh
- 15 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
YÕu tè chÝnh cÇn ®îc ph©n tÝch trong viÖc xÐt duyÖt mét ®¬n xin vay tiªu
dïng lµ ®Æc ®iÓm cña ngêi vay vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hä. Nh©n viªn tÝn
dông ph¶i ®îc ®¶m b¶o r»ng nh÷ng kh¸ch hµng vay vèn ý thøc râ rµng vÒ
tr¸ch nhiÖm ph¶i hoµn tr¶ ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n c¸c kho¶n nî. Thªm vµo ®ã,
kh¸ch hµng ph¶i cã møc thu nhËp vµ cã c¸c tµi s¶n gi¸ trÞ.
Th«ng thêng th× nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nh÷ng ngêi ®i vay ®îc béc
lé th«ng qua môc ®Ých cña viÖc vay tiÒn. C¸n bé tÝn dông cÇn t×m hiÓu vÒ môc
®Ých vay tiÒn hay nãi c¸ch kh¸c lµ viÖc kh¸ch hµng sÏ sö dông kho¶n tiÒn vay
®ã nh thÕ nµo, cã g× chøng minh lµ hä sÏ hoµn tr¶ kho¶n vay kh«ng? Hay
kho¶n vay ®ã ®îc ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n g×? Mét c¸n bé tÝn dông l©u n¨m thêng khuyªn nh÷ng ngêi míi vµo nghÒ lµ nªn bá thêi gian ®i gÆp tõng kh¸ch
hµng bëi v× qua nh÷ng cuéc gÆp gì tiÕp xóc trùc tiÕp nh vËy hä sÏ dÔ dµng
ph¸t hiÖn ra nh÷ng biÓu hiÖn gian dèi hoÆc nh÷ng nhîc ®iÓm trong tÝnh c¸ch
còng nh sù thµnh thËt cña ngêi ®i vay. B»ng c¸ch ®Æt ra nh÷ng c©u hái vÒ t×nh
tr¹ng tµi chÝnh, c¸n bé tÝn dông cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc kh¸ch hµng ®ã cã ®¸p øng
®îc yªu cÇu cña ng©n hµng hay kh«ng, tõ ®ã ®a ra ®îc kÕt luËn ®óng ®¾n vÒ
ngêi vay.
Tuy nhiªn, hiÖn nay mét sè ng©n hµng l¹i sö dông nh÷ng hÖ thèng m¸y
mãc tù ®éng trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt ®¬n xin vay. ViÖc sö dông c¸c ch¬ng
tr×nh m¸y tÝnh nh vËy gióp ng©n hµng vµ kh¸ch hµng gi¶m ®îc rÊt nhiÒu chi
phÝ vÒ thêi gian, lËp giÊy tê còng ®¬n gi¶n h¬n rÊt nhiÒu nhng sÏ dÉn ®Õn t×nh
tr¹ng cã nhiÒu c¸n bé tÝn dông chØ biÕt ®Õn kh¸ch hµng m×nh qua nh÷ng th«ng
tin trªn m¸y tÝnh, göi qua fax, hay ®iÖn tho¹i. ViÖc nµy sÏ rÊt nguy hiÓm nÕu
kh¸ch hµng cã ý ®Þnh lõa ®¶o th× c¸n bé tÝn dông sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n
trong viÖc thu håi nî còng nh t×m ®Õn kh¸ch hµng ®Ó thu håi kho¶n nî ®ã.
Møc thu nhËp.
Víi c¸n bé tÝn dông, møc thu nhËp vµ sù æn ®Þnh trong thu nhËp lµ
nh÷ng th«ng tin quan träng. Nh÷ng kh¸ch hµng cã møc l¬ng c¬ b¶n vµ møc l¬ng cßn l¹i sau khi nép thuÕ cao sÏ ®îc ®¸nh gi¸ cao h¬n. Ngoµi nh÷ng th«ng
tin mµ kh¸ch hµng cung cÊp, c¸n bé tÝn dông cßn kiÓm tra ngêi chñ c¬ quan
n¬i kh¸ch hµng ®ang lµm viÖc ®Ó ®¸nh gi¸ ®é chÝnh x¸c cña møc thu nhËp,
thêi gian lµm viÖc, v.v…
Sù æn ®Þnh vÒ viÖc lµm vµ n¬i c tró.
HÇu hÕt c¸c ng©n hµng ®Òu kh«ng muèn cho vay ®èi víi nh÷ng ngêi míi
lµm viÖc ®îc mét vµi th¸ng, nhÊt lµ nh÷ng kho¶n tiÒn lín. V× vËy, c¸n bé tÝn
dông còng rÊt quan t©m ®Õn kho¶ng thêi gian lµm viÖc cña ngêi vay. NÕu mét
Vò ThÞ H¹nh
- 16 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
ngêi thêng xuyªn thay ®æi viÖc lµm vµ n¬i c tró th× sÏ rÊt khã ®îc ng©n hµng
chÊp thuËn cho vay.
Sè d c¸c tµi kho¶n tiÒn göi.
Sè d tiÒn göi trung b×nh hµng ngµy lµ mét tiªu thøc gi¸n tiÕp vÒ tæng thu
nhËp vµ sù æn ®Þnh thu nhËp cña kh¸ch hµng. Ngêi c¸n bé tÝn dông còng ph¶i
kiÓm tra con sè nµy qua c¸c ng©n hµng cã liªn quan.
Ho¹t ®éng ®¶o nî.
§©y ®îc coi lµ mét tiªu thøc vÒ kh¶ n¨ng qu¶n lý tiÒn vay cña kh¸ch
hµng. Nh÷ng kh¸ch hµng víi kh¶ n¨ng qu¶n lý kÐm cã thÓ r¬i vµo t×nh tr¹ng
cã qu¸ nhiÒu c¸c kho¶n nî vµ sÏ gÆp nhiÒu r¾c rèi víi ng©n hµng.
Bíc 2: XÐt duyÖt cho vay.
T¬ng tù nh cho vay th«ng thêng, sau khi híng dÉn kh¸ch hµng lµm ®Çy
®ñ thñ tôc cÇn thiÕt vµ tiÕn hµnh thÈm ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn vay vèn theo ®óng
quy ®Þnh, c¸n bé tÝn dông göi hå s¬ cïng b¸o c¸o thÈm ®Þnh tíi trëng phßng
hoÆc tr×nh gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh tïy theo quy ®Þnh cña tõng ng©n hµng.
Bíc 3: Cho vay vµ kiÓm so¸t trong cho vay.
Sau khi xÐt duyÖt cho vay thÊy ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt, ng©n hµng
sÏ tiÕn hµnh gi¶i ng©n cho kh¸ch hµng. Trong qu¸ tr×nh cho vay tiªu dïng, c¸n
bé tÝn dông sÏ tiÕn hµnh kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh vay, sö dông vèn cña
kh¸ch hµng cã ®óng môc ®Ých hay kh«ng. §ång thêi, c¸n bé tÝn dông còng thêng xuyªn ®«n ®èc kh¸ch hµng thùc hiÖn ®óng vµ ®Çy ®ñ nh÷ng ®iÒu kho¶n
®· cam kÕt trong hîp ®ång tÝn dông.
Bíc 4: Thu håi nî vµ xö lý nî qu¸ h¹n.
Khi ®Õn h¹n, c¸n bé tÝn dông tiÕn hµnh thu nî bao gåm c¶ gèc vµ l·i. Sè
tiÒn cô thÓ tïy thuéc vµo tõng ph¬ng thøc ®· tháa thuËn trong hîp ®ång tÝn
dông.
+ §èi víi tÝn dông theo ®Þnh kú, viÖc thu nî ®îc tiÕn hµnh theo kú h¹n
ghi trªn khÕ íc, viÖc tÝnh l·i ®îc thùc hiÖn nh mét kho¶n øng tríc trong tÝn
dông s¶n xuÊt (thêng dïng l·i suÊt ®ín cho ®¬n gi¶n).
+ §èi víi tÝn dông v·ng lai, viÖc hoµn tr¶ ®Þnh kú kh«ng cÇn x¸c lËp,
kh¸ch hµng cã thÓ h¹ d nî b»ng viÖc nép tiÒn víi sè lîng vµ thêi ®iÓm tïy ý.
L·i cã thÓ tÝnh theo l·i ®¬n hoÆc l·i gép.
+ §èi víi tÝn dông tr¶ gãp, ®îc ®Æc trng bëi sè tiÒn tr¶ lÇn ®Çu 20%-30%
sau ®ã d nî ®îc tr¶ dÇn theo c¸c kú kho¶n gièng nh mét kho¶n tÝn dông ®Þnh
kú, l·i ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p tr¶ dÇn ®èi víi d nî 70% - 80% cßn l¹i.
Vò ThÞ H¹nh
- 17 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Trêng hîp mµ kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî, ng©n hµng cã thÓ gia h¹n
cho kh¸ch hµng mét thêi gian hoÆc s¾p xÕp kho¶n nî ®ã vµo nî qu¸ h¹n.
1.3.5. M« h×nh “ ng©n hµng b¸n lΔ nh»m thùc hiÖn cho vay tiªu dïng.
M« h×nh ng©n hµng b¸n lÎ cho phÐp c¸n bé tÝn dông qu¶n lý nh÷ng
kh¸ch hµng m×nh ®· cho vay th«ng qua m¹ng vi tÝnh néi bé. Trong hÖ thèng
m¹ng néi bé cña ng©n hµng, mçi c¸n bé tÝn dông cã mét mËt khÈu riªng cho
phÐp hä truy nhËp vµo m¹ng vµ lÊy th«ng tin còng nh tæng hîp sè kiÖu cÇn
thiÕt trong viÖc qu¶n ký kh¸ch hµng. Theo m« h×nh nµy, mçi c¸n bé tÝn dông
lµm viÖc trªn m¸y tÝnh néi bé vµ lµm viÖc ®éc lËp víi nhau, phô tr¸ch tõng
m¶ng kh¸ch hµng kh¸c nhau, cã c¸n bé tÝn dông phô tr¸ch qu¶n lý cho vay
®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®îc cÊp h¹n møc tÝn dông, hay cã ngêi th× phô tr¸ch
qu¶n lý cho vay ®èi víi doanh nghiÖp th«ng thêng vay tõng lÇn hay vay theo
mãn, ngêi th× phô tr¸ch cho vay c¸ nh©n, hé gia ®×nh. ViÖc ph©n chia nh vËy
t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng qu¶n lý tèt h¬n tõng nhãm kh¸ch hµng v× mçi
nhãm kh¸ch hµng cã nh÷ng ®Æc thï riªng biÖt. NhÊt lµ trong cho vay tiªu
dïng, kh¸c víi cho vay ®èi víi doanh nghiÖp, h×nh thøc cho vay nµy cã ®Æc
®iÓm lµ sè tiÒn mçi kho¶n vay nhá nhng sè mãn l¹i lín nªn viÖc qu¶n lý phøc
t¹p h¬n. Qua ho¹t ®éng b¸n lÎ cña ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn h¬n cho
c¸n bé tÝn dông qu¶n lý c¸c mãn cho vay tiªu dïng. C¸n bé tÝn dông ®Çu ngµy
lµm viÖc chØ cÇn truy cËp vµo “ng©n hµng b¸n lΔ sÏ cã ®îc th«ng tin vÒ c¸c
mãn vay tiªu dïng s¾p ®Õn h¹n, nh÷ng mãn vay nµo ®Õn h¹n mµ kh¸ch hµng
cha thanh to¸n, mãn vay nµo ®· hoµn tÊt, tõ ®ã göi th«ng b¸o ®Õn cho kh¸ch
hµng. M« h×nh nµy gióp c¸n bé tÝn dông tiÕt kiÖm thêi gian vµ c«ng søc rÊt
nhiÒu trong viÖc qu¶n lý kho¶n vay vµ thu nî kh¸ch hµng vay nãi chung vµ
vay tiªu dïng nãi riªng.
ChiÕn lîc kinh doanh ng©n hµng b¸n lÎ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo viÖc ph©n
lo¹i kh¸ch hµng chÝnh x¸c. C¨n cø vµo kh¶ n¨ng tµi cÝnh, ®èi tîng kh¸ch hµng
c¸ nh©n ®îc chia lµm 3 nhãm kh¸ch hµng kh¸c nhau:
+ Nhãm kh¸ch hµng cã thu nhËp cao: Nhu cÇu tÝn dông tiªu dïng n¶y
sinh nh»m t¨ng thªm kh¶ n¨ng thanh to¸n hoÆc lµ mét kho¶n tµi trî rÊt linh
ho¹t trong chi tiªu, nhÊt lµ khi vèn cña hä ®· n»m trong tµi kho¶n ®Çu t dµi
h¹n. Nhãm kh¸ch hµng nµy ®em l¹i lîi nhuËn lín cho ng©n hµng nªn c¸c s¶n
phÈm dÞch vô ng©n hµng cung cÊp cho ®èi tîng nµy cÇn ®îc thiÕt kÕ theo yªu
cÇu cña tõng kh¸ch hµng hoÆc tõng tËp hîp kh¸ch hµng.
+ Nhãm kh¸ch hµng cã thu nhËp trung b×nh: Nhãm kh¸ch hµng nµy cã
nhu cÇu vÒ tÝn dông tiªu dïng ngµy cµng t¨ng do viÖc, hoÆc lµ cã ý muèn vay
Vò ThÞ H¹nh
- 18 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
mîn ®Ó mua hµng tiªu dïng h¬n kho¶n tiÒn dù tr÷ cña m×nh, hoÆc lµ kh«ng
tiÕt chÕ ®îc nhu cÇu tiªu thô cña m×nh mµ lao vµo nh÷ng chi tiªu cã tÝnh chÊt
ph« tr¬ng hoÆc thêi trang dÉn tíi qu¸ kh¶ n¨ng thu nhËp cña chÝnh hä. Nhãm
kh¸ch hµng nµy thêng xuyªn sö dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng nh: tiÕt kiÖm,
thÎ rót tiÒn tù ®éng vµ mét sè s¶n phÈm dÞch vô kh¸c nh thÎ tÝn dông, dÞch vô
®æi tiÒn, v.v…
+ Nhãm kh¸ch hµng cã thu nhËp thÊp: ë nhãm kh¸ch hµng nµy nhu cÇu
tÝn dông tiªu dïng thêng xuÊt hiÖn nh»m tháa m·n nhu cÇu giao dÞch t¹o ra sù
c©n ®èi gi÷a thu nhËp vµ chi tiªu.
Nh vËy, Ng©n hµng ph¶i x©y dùng mét chÝnh s¸ch tÝn dông riªng phï hîp
tïy thuéc vµo ®Þa vÞ x· héi, hoµn c¶nh kinh tÕ, tr×nh ®é v¨n hãa v.v … cña tõng
nhãm ®èi tîng kh¸ch hµng.
§èi tîng kh¸ch hµng cña ng©n hµng b¸n lÎ lµ c¸c c¸ nh©n. V× vËy, s¶n
phÈm mµ ho¹t ®éng b¸n lÎ cung cÊp lµ:
S¶n phÈm cung cÊp
Môc ®Ých cho vay
Cho vay bï ®¾p vèn lu ®éng, cho vay ®Çu t
Cho vay
ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, cho vay tr¶
gãp, cho vay cÇm cè, cho vay tiªu dïng.
DÞch vô th¬ng m¹i
B¶o l·nh, nhê thu
DÞch vô thÎ
ThÎ tÝn dông, thÎ ATM, v.v…
Më tµi kho¶n tiÕt kiÖm, göi tiÒn, rót tiÒn,
DÞch vô tµi kho¶n
chuyÓn tiÒn, ®æi tiÒn.
DÞch vô t vÊn
T vÊn tµi chÝnh, t vÊn ®Çu t,…
Tõ danh môc s¶n phÈm trªn, cã thÓ rót ra ®Æc trng cña s¶n phÈm ng©n
hµng b¸n lÎ ®ã lµ: c¸c s¶n phÈm nµy ®Òu chøa ®ùng hµm lîng c«ng nghÖ cao,
lµ c¸c s¶n phÈm cã tÝnh thanh kho¶n cao, t¹o thªm nhiÒu lùa chän cho kh¸ch
hµng.
1.3.6. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn cho vay tiªu dïng.
Cho vay tiªu dïng chÞu t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu nh©n tè, trong ®ã cã thÓ
chia thµnh nhãm nh©n tè kh¸ch quan vµ nhãm nh©n tè chñ quan.
1.3.6.1. C¸c nh©n tè kh¸ch quan.
Cho vay tiªu dïng chÞu ¶nh hëng lín bëi nhãm nh©n tè kh¸ch quan bao
gåm: m«i trêng kinh tÕ, m«i trêng chÝnh trÞ - ph¸p luËt, m«i trêng v¨n hãa - x·
héi, m«i trêng nh©n khÈu, m«i trêng kü thuËt c«ng nghÖ.
* M«i trêng kinh tÕ.
Ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®îc coi lµ “m¹ch m¸u” cña nÒn kinh tÕ, chÞu sù
t¸c ®éng m¹nh mÏ tõ nh÷ng biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ nh: tr¹ng th¸i nÒn kinh
Vò ThÞ H¹nh
- 19 -
Ng©n hµng 44C
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp
tÕ, l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp v.v… Cho vay tiªu dïng còng chÞu ¶nh hëng rÊt lín
cña c¸c biÕn ®éng kinh tÕ. VÝ dô, cho vay tiªu dïng chÞu ¶nh hëng cña tr¹ng
th¸i nÒn kinh tÕ, khi nÒn kinh tÕ ë tr¹ng th¸i æn ®Þnh th× nhu cÇu vÒ vèn vay
tiªu dïng cña c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh t¨ng lªn. Ngêi tiªu dïng yªn t©m vÒ møc
thu nhËp cña hä trong t¬ng lai v× vËy hä sÏ ph¸t sinh nhu cÇu tiªu dïng nhiÒu
h¬n, ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng cã c¬ héi ph¸t triÓn. Ngîc l¹i, khi nÒn kinh
tÕ suy tho¸i, mÊt æn ®Þnh ngêi tiªu dïng thêng l©m vµo t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp
v× vËy møc thu nhËp cña hä còng kh«ng æn ®Þnh. Do vËy, nhu cÇu tiªu dïng
cña d©n c chØ dõng l¹i ë møc ®ñ, Ýt ai m¹o hiÓm ®i vay ng©n hµng, ho¹t ®éng
cho vay tiªu dïng kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn.
ChÝnh v× chÞu sù t¸c ®éng cña m«i trêng kinh tÕ nªn c¸c ng©n hµng th¬ng
m¹i thêng xuyªn ph¶i chó ý tíi nh÷ng dù b¸o kinh tÕ trong n¨m ®Ó ®a ra
nh÷ng chÝnh s¸ch tÝn dông phï hîp víi tõng giai ®o¹n.
* M«i trêng chÝnh trÞ – ph¸p luËt.
M«i trêng chÝnh trÞ – ph¸p luËt ¶nh hëng tíi tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng
trong x· héi trong ®ã cã ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Quèc gia cã chÝnh trÞ æn
®Þnh th× ngêi d©n míi tin tëng vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, hä míi chó t©m vµo
lµm ¨n x©y dùng ®Êt níc, nh vËy míi kÝch thÝch kinh tÕ ph¸t triÓn, nhu cÇu
tiªu dïng cña d©n c sÏ t¨ng, kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng cho vay
tiªu dïng. Vµ ngîc l¹i, mét ®Êt níc cã nÒn chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh th× sÏ dÉn
®Õn c¸c ho¹t ®éng b¹o lo¹n cña d©n c, ngêi d©n kh«ng chó träng vµo s¶n xuÊt,
nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c còng kh«ng ph¸t triÓn v× vËy ho¹t ®éng cho vay
tiªu dïng còng kh«ng ph¸t triÓn.
Nh ta ®· biÕt, tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong x· héi ®Òu bÞ chi phèi bëi nh÷ng
quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Trong quan hÖ tÝn dông còng vËy, c¶ ngêi cho vay vµ
ngêi ®i vay ®Òu ph¶i tu©n thñ theo ®óng quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ níc,
LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, Bé luËt d©n sù vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c. V× vËy, c¸c
quy ®Þnh cña ph¸p luËt ph¶i râ rµng, ®Çy ®ñ, th«ng tho¸ng, ®ång bé, linh ho¹t.
Cã nh vËy míi t¹o ra hµnh lang ph¸p lý v÷ng ch¾c gióp c¸c ng©n hµng c¹nh
tranh lµnh m¹nh theo ®óng ph¸p luËt. §ång thêi ®ã còng lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó
ng©n hµng gi¶i quyÕt khiÕu n¹i khi cã tranh chÊp x¶y ra trong ho¹t ®éng cho
vay nãi chung vµ cho vay tiªu dïng nãi riªng.
* M«i trêng v¨n hãa - x· héi.
M«i trêng v¨n hãa - x· héi bao gåm quan niÖm x· héi, phong tôc tËp
qu¸n, tr×nh ®é d©n trÝ v.v… Nh÷ng nh©n tè nµy ¶nh h ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c t¸c
nh©n tham gia vµo quan hÖ cho vay tiªu dïng gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng.
Vò ThÞ H¹nh
- 20 -
Ng©n hµng 44C
.DOC 
66 
65 
71 
