Tài liệu Nhận thức chung về tội phạm có tổ chức và đấu tranh phòng, chống tội phạm có tổ chức

B¸o c¸o kÕt qu¶ ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc vÒ phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc Danh môc c¸c ký hiÖu, ch÷ viÕt t¾t, c¸c ®Þnh nghÜa trong ®Ò tµi 1. ANNT: An ninh trËt tù. 2. ASEANAPOL : Hieäp hoäi Caûnh saùt caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ 3. BLHS : Boä luaät Hình söï 4. BLTTHS : Boä luaät Toá tuïng Hình söï 5. INTERPOL : Toå chöùc Caûnh saùt hình söï quoác teá 6. LPCMT : Luaät phoøng choáng ma tuùy 7. MDMT : Maïi daâm, ma tuùy 8. NXB : Nhaø xuaát baûn 9. PCTP : Phoøng, choáng toäi phaïm 10. PCMT : Phoøng, choáng ma tuùy 11. PCMD : Phoøng, choáng maïi daâm 12. GS. TS. : Giaùo sö. Tieán só 13. TPCTC : Téi ph¹m cã tæ chøc. 14. UNODC : C¬ quan phßng chèng ma tóy vµ téi ph¹m cña Liªn hîp quèc 15. XHCN : Xaõ hoäi chuû nghóa 1 Môc lôc Ch¬ng I Danh môc c¸c ký hiÖu, ch÷ viÕt t¾t 1 Mục lục 2 Më ®Çu 6 NhËn thøc chung vÒ téi ph¹m cã tæ chøc vµ ®Êu 14 tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc 1.1 NhËn thøc vÒ téi ph¹m cã tæ chøc 14 1.1.1 Kh¸i niÖm téi ph¹m cã tæ chøc 14 1.1.2 Ph©n lo¹i téi ph¹m cã tæ chøc 22 1.2 NhËn thøc chung vÒ ho¹t ®éng phßng chèng téi ph¹m 23 cã tæ chøc ë ViÖt Nam 1.2.1 Mét sè quan ®iÓm vÒ phßng chèng téi ph¹m cã tæ 27 chøc trªn thÕ giíi 1.2.2 Quan ®iÓm phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc ë ViÖt 28 Nam 1.2.3 Kh¸i niÖm phßng ngõa téi ph¹m cã tæ chøc ë ViÖt 29 Nam 1.2.4 VÞ trÝ, ý nghÜa cña phßng ngõa téi ph¹m cã tæ chøc 32 2 1.2.5 Chñ thÓ phßng ngõa téi ph¹m cã tæ chøc ë ViÖt Nam 37 1.2.6 BiÖn ph¸p ho¹t ®éng phßng ngõa téi ph¹m cã tæ chøc 41 1.2.7 Vai trß cña lùc lượng C«ng an nh©n d©n, c¸c c¬ quan 44 ph¸p luËt trong ho¹t ®éng phßng ngõa téi ph¹m cã tæ chøc Ch¬ng II Thùc tr¹ng t×nh h×nh téi ph¹m cã tæ chøc vµ c«ng 50 t¸c ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc ë thµnh phè Hå ChÝ Minh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. 2.1 Thùc tr¹ng t×nh h×nh téi ph¹m cã tæ chøc ë thµnh phè 52 Hå ChÝ Minh 2.1.1 T×nh h×nh téi ph¹m cã tæ chøc ë thµnh phè Hå ChÝ 52 Minh 2.1.2 Nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn cña t×nh tr¹ng téi ph¹m cã tæ 85 chøc trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh 2.2 KÕt qu¶ ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc 90 trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh 2.2.1 C«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn, gi¸o dôc vµ ph¸t 93 ®éng phong trµo quÇn chóng tham gia ®Êu tranh chèng téi ph¹m cã tæ chøc 2.2.2 C«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc 2.2.3 C«ng t¸c ®Êu tranh triÖt ph¸ c¸c tô ®iÓm téi ph¹m vµ 99 x©y dùng x·, phêng, thÞ trÊn, c¬ quan, ®¬n vÞ kh«ng cã 95 téi ph¹m vµ téi ph¹m cã tæ chøc 3 2.2.4 Phèi hîp c¸c lùc lîng nghiÖp vô trong phßng chèng 102 téi ph¹m cã tæ chøc 2.3 NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ ho¹t ®éng phßng chèng téi 104 ph¹m cã tæ chøc 2.3.1 Nh÷ng −u ®iÓm, kÕt qu¶ ®¹t ®−îc 2.3.2 Mét sè tån t¹i thiÕu sãt trong ho¹t ®éng phßng chèng 106 téi ph¹m cã tæ chøc 2.3.3 Nguyªn nh©n vµ bµi häc kinh nghiÖm Ch¬ng III C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng phßng 115 104 112 chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh 3.1 Dù b¸o vÒ t×nh h×nh téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn 115 thµnh phè Hå ChÝ Minh 3.1.1 Nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn t×nh h×nh téi ph¹m cã tæ 115 chøc trong thêi gian tíi 3.1.2 Dù b¸o vÒ t×nh h×nh téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn 119 thµnh phè ®Õn n¨m 2010 3.2 Ph−ng h−íng vµ c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t 123 ®éng phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn thµnh phè 3.2.1 Quan ®iÓm t− t−ëng chØ ®¹o vµ nhiÖm vô c¬ b¶n cña 123 ho¹t ®éng phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc 3.2.2 Môc tiªu cÇn ®¹t ®îc trong ho¹t ®éng phßng chèng téi 126 ph¹m cã tæ chøc 4 3.2.3 X¸c ®Þnh ®èi tượng, ®Þa bµn, tuyÕn träng ®iÓm cÇn tËp 126 trung biÖn ph¸p phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc 3.3 C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng phßng 128 chèng téi ph¹m cã tæ chøc 3.3.1 N©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c cơ quan Đảng, Chính 128 quyền thành phố trong phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc 3.3.2 Xây dựng và triển khai các kế hoạch, chương trình 134 phòng chống tội phạm có tổ chức trên địa bàn thành phố 3.3.3 X©y dùng kiÖn toµn lùc lượng chuyªn tr¸ch phßng 146 chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn thµnh phè 3.3.4 T¨ng cường hîp t¸c liªn tØnh, hîp t¸c quèc tÕ trong 151 phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc KÕt luËn 154 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 157 5 Më §Çu 1-Lý do chän ®Ò tµi : Trong h¬n 30 n¨m qua, tõ sau ngµy Miền Nam ®−îc hoµn toµn gi¶i phãng, ®Æc biÖt lµ tõ n¨m 1986, thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi toµn diÖn cña §¶ng, nÒn kinh tÕ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn v−ît bËc lµm thay ®æi bé mÆt cña x· héi. §êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ®¹i bé phËn c¸c tÇng líp nh©n d©n c¬ b¶n ®· ®−îc c¶i thiÖn. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng ¶nh h−ëng tÝch cùc cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, mÆt tr¸i cña nã ®èi víi x· héi còng diÔn biÕn phøc t¹p ®· lµm n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò x· héi, trong ®ã téi ph¹m cã tæ chøc. Theo thèng kª cña Bé C«ng an tõ 1990 ®Õn nay trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· x¶y ra h¬n 4.000 vô án téi ph¹m cã tæ chøc, trong ®ã cã nhiÒu vô ¸n téi ph¹m cã tæ chøc có quy m« lín, xuyªn quèc gia, nh− vô NguyÔn V¨n M−êi Hai, vô TAMEXCO, vô bu«n lËu T©n Tr−êng Sanh, vô EPCO - Minh Phông, vô ¸n Tr−¬ng V¨n Cam ,v.v. lµ nh÷ng ®iÓn h×nh. Téi ph¹m cã tæ chøc ®e do¹ sù æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi cña thµnh phè. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®−îc trong c«ng t¸c phßng, chèng téi ph¹m nãi chung, phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc nãi riªng và tiếp tục thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh quèc gia phßng chèng téi ph¹m cña ChÝnh phñ, cho nên vÊn ®Ò phßng ngõa, ®Êu tranh chèng téi ph¹m cã tæ chøc ®ang lµ nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cÇn gi¶i quyÕt trong thêi gian tíi cña thµnh phè. Téi ph¹m cã tæ chøc lµ mét vÊn ®Ò míi vµ lµ mét th¸ch thøc cña n−íc ta vµ thµnh phè Hồ Chí Minh. Nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû 20, ®Çu thÕ kû 21 ®ßi hái cả nước nói chung, thành phố Hồ Chí Minh nói riêng ph¶i tËp trung c¸c nç lùc ®Ó ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m và thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch−¬ng tr×nh 3 gi¶m cña thµnh phè. Theo C«ng −íc Liªn Hîp Quèc vÒ phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc mµ ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· ký cam kÕt tham gia th¸ng 12 n¨m 2000 th× Téi ph¹m cã tæ chøc lµ c¸c téi ph¹m cã c¬ cÊu tõ 3 ng−êi trë lªn, ®· tån t¹i trong mét thêi gian víi môc ®Ých ph¹m téi xuyªn quèc gia nghiªm träng nh»m trùc 6 tiÕp hay gi¸n tiÕp ®¹t ®−îc c¸c lîi Ých tµi chÝnh, vËt chÊt th«ng qua c¸c thñ ®o¹n b¹o lùc, hèi lé, tham nhòng. C¸c nhµ téi ph¹m häc ®· kh¸i qu¸t 9 ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn cña téi ph¹m cã tæ chøc: - B¾t ®Çu b»ng nhãm c¸c téi ph¹m nhá vµ dÇn dÇn ph¹m c¸c téi nghiªm träng h¬n vµ cã lîi nhuËn h¬n ®Ó kiÕm tiÒn. - Sö dông c¸c biÖn ph¸p gi¶ m¹o vµ b¹o lùc ®Ó ph¹m téi. - Víi sè tiÒn cã ®−îc hä cã thÓ kiÕm vò khÝ vµ tuyÓn dông thªm ng−êi ®Ó thµnh lËp b¨ng, nhãm. - Víi sè nh©n viªn míi vµ vò khÝ, chóng më réng c¸c ho¹t ®éng cña chóng vµ cµng kiÕm ®−îc nhiÒu tiÒn. - Chóng sö dông tiÒn bÊt hîp ph¸p ®Ó hèi lé c¸c c¸n bé nhµ n−íc ®Ó b¶o vÖ cho c¸c hîp ®ång cña chÝnh quyÒn. - Th©m nhËp vµo c¸c liªn ®oµn lao ®éng ®Ó g©y søc Ðp víi chÝnh quyÒn vµ c¸c tæ chøc kinh doanh ®Ó trôc lîi. - Hèi lé vµ mua chuéc c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó b¶o vÖ tæ chøc cña chóng vµ chèng l¹i b¸o chÝ vµ c¸c nhµ chÝnh trÞ. - Th©m nhËp vµo hoÆc lîi dông viÖc kinh doanh hîp ph¸p nh»m hîp ph¸p hãa ®ång tiÒn thu ®−îc qua röa tiÒn ®Ó taä ra bé mÆt ®Çu t− trong t−¬ng lai. - Khi ®· lín m¹nh tíi mét chõng mùc nhÊt ®Þnh, th©m nhËp vµo chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vµ trung −¬ng. Téi ph¹m cã tæ chøc đã g©y ra nhiÒu vô ¸n, nhiÒu hµnh vi ph¹m téi kh¸c nhau. Trong ®ã cã c¶ c¸c téi giÕt ng−êi, cè ý g©y th−¬ng tÝch, g©y rèi... Song môc ®Ých chung cuèi cïng cña téi ph¹m cã tæ chøc cao lµ thu lîi vÒ vËt chÊt qua c¸c ho¹t ®éng ph¹m téi, bÊt hîp ph¸p, hoÆc b¸n hîp ph¸p. §Æc biÖt lµ c¸c tªn cÇm ®Çu cã xu h−íng lµm giµu b»ng c¸ch dïng sè tiÒn chiÕm ®o¹t ®−îc ®Ó ®Çu t− vµo c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n hoÆc bu«n lËu....tõng b−íc mua chuéc, lòng ®o¹n bé m¸y §¶ng vµ Nhµ n−íc tõ c¬ së ®Õn trung −¬ng, ®e do¹ nghiªm träng an ninh quèc gia, trËt tù an toµn x· héi nuíc ta vµ thµnh phè. ViÖc nghiªn cøu khoa häc, ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng t×nh h×nh vµ ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· vµ ®ang lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc. V× vËy viÖc lùa chän ®Ò tµi 7 nghiªn cøu khoa häc nµy cã tÝnh cÊp thiÕt, đáp ứng được yêu cầu về cả lý luận và thực tiễn. 2- Môc tiªu ®Ò tµi : §Ò tµi x©y dùng c¸c luËn cø khoa häc cho c¸c gi¶i ph¸p ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc, gãp phÇn ®¶m b¶o An ninh quèc gia, TrËt tù an toµn x· héi trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh trong giai ®o¹n míi. 3- Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµi n−íc thuéc lÜnh vùc cña ®Ò tµi: VÊn ®Ò ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc, mafia lu«n lu«n ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng trong chÝnh s¸ch cña c¸c Nhµ n−íc, c¸c ChÝnh phñ trªn thÕ giíi. Liªn hîp quèc ®· ban hµnh C«ng −íc chèng téi ph¹m cã tæ chøc xuyªn quèc gia mµ Nhµ n−íc ViÖt Nam ®· ký tham gia tõ 312-2000. Trªn thÕ giíi ®· xuÊt b¶n nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc vÒ lÜnh vùc nµy cña Tæ chøc C¶nh s¸t h×nh sù quèc tÕ INTERPOL, ë Liªn X« vµ c¸c n−íc XHCN cò, ë Trung Quèc, Mü, Anh, Ph¸p vµ nhiÒu n−íc kh¸c d−íi gãc ®é ChÝnh trÞ häc, LuËt häc, Khoa häc An ninh. Trong tiÕn tr×nh c¸ch m¹ng ViÖt Nam nãi chung, b¶o vÖ an ninh quèc gia, trËt tù an toµn x· héi nãi riªng, ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng. §©y kh«ng ph¶i lµ mét vÊn ®Ò míi h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë n−íc ta vµ trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh, tuy nhiªn trong thêi gian gÇn ®©y t×nh h×nh téi ph¹m cã tæ chøc ë n−íc ta vµ trªn ®Þa bµn thµnh phè ®· diÔn ra rÊt phøc t¹p, g©y nhiÒu thiÖt h¹i vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi,v.v. Tõ 1945 ®Õn nay, ë n−íc ta ®· cã mét sè bµi b¸o khoa häc, ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc, luËn ¸n tiÕn sü, th¹c sü nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò phßng chèng téi ph¹m, tÖ n¹n x· héi, b¶o vÖ an ninh. C¸c c«ng tr×nh trªn chñ yÕu do c¸c nhµ khoa häc, c¸c c¸n bé thùc tiÔn Bé C«ng an, ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam, ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao,v.v. tiÕn hµnh. Trªn thÕ giíi vµ ë n−íc ta ®· c«ng bè mét sè c«ng tr×nh khoa häc sau vÒ ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc: - C«ng −íc chèng téi ph¹m cã tæ chøc xuyªn quèc gia. Liªn hîp quèc c«ng bè n¨m 2000. ViÖt Nam ký tham gia tõ 2-12-2000. 8 - Kû yÕu Héi nghÞ quèc tÕ chèng téi ph¹m cã tæ chøc do Tæ chøc c¶nh s¸t h×nh sù quèc tÕ INTERPOL tæ chøc, Palecmo, Italia, 2001. - Kû yÕu Héi nghÞ quèc tÕ chèng téi ph¹m cã tæ chøc khu vùc ASEAN. Indonesia, 2004. - Kû yÕu Héi nghÞ khoa häc vÒ phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc. Tr−êng §¹i häc C¶nh s¸t Nh©n d©n, Bé Néi vô (nay lµ Bé C«ng an), Hµ Néi 1998. - Tµi liÖu Héi nghÞ tæng kÕt 5 n¨m thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh quèc gia phßng chèng téi ph¹m cña ChÝnh phñ . Hµ Néi 12-2004. - Tµi liÖu Héi nghÞ tæng kÕt Ch−¬ng tr×nh quèc gia phßng chèng téi ph¹m cña ChÝnh phñ. Hµ Néi 3-2006. - S¸ch “Téi ph¹m cã tæ chøc, mafia vµ toµn cÇu ho¸ téi ph¹m” cña GS.TS NguyÔn Xu©n Yªm. NXB C«ng an Nh©n d©n, Hµ Néi 2003. - “Tæ chøc ho¹t ®éng ®iÒu tra c¸c vô ¸n téi ph¹m cã tæ chøc cña lùc l−îng C¶nh s¸t Nh©n d©n ViÖt Nam”. LuËn ¸n TiÕn sü LuËt häc. Häc viÖn C¶nh s¸t Nh©n d©n, Bé C«ng an, 2004. - “§Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc trong t×nh h×nh míi”. §Ò tµi NCKH cÊp Nhµ n−íc, m· sè KX.07.07 do Tæng côc C¶nh s¸t, Bé C«ng an chñ tr× 2001-2004. - Báo cáo tæng kÕt vô ¸n N¨m Cam của Bé C«ng an, tháng 12- 2005. - Kû yÕu Héi th¶o khoa häc ®Ò tµi “Thùc tiÔn vµ luËn cø cho c¸c gi¶i ph¸p ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh”. Thµnh phè Hå ChÝ Minh, th¸ng 3-2007. Nh÷ng ®Ò tµi, c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc nãi trªn ®Òu ®Ò cËp ®Õn téi ph¹m cã tæ chøc vµ c«ng t¸c phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc. Song phÇn lín nh÷ng nghiªn cøu ®ã chñ yÕu tiÕp cËn tõ nhiÒu khÝa c¹nh khoa häc kh¸c nhau nh−: X· héi häc, Lý luËn Nhµ n−íc vµ Ph¸p luËt, Khoa häc h×nh sù... trªn ®Þa bµn c¶ n−íc. Cho ®Õn nay ch−a cã mét c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc nµo nghiªn cøu chuyªn s©u vÒ vÊn ®Ò ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh. 4- Néi dung nghiªn cøu : 9 1- Néi dung nghiªn cøu : D−íi gãc ®é Téi ph¹m häc, X· héi häc nhãm t¸c gi¶ tËp trung nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hå ChÝ Minh. Tõ ®ã x¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn nh©n lµm ph¸t sinh téi ph¹m cã tæ chøc; nh÷ng nguyªn nh©n h¹n chÕ, tån t¹i cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc, c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông trong viÖc ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p, biÖn ph¸p ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc tr−íc n¨m 2007, ®ång thêi ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p kh¶ thi nh»m ®Êu tranh phßng, chèng cã hiÖu qu¶ ®èi víi téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hå ChÝ Minh. §Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc, cã thÓ nghiªn cøu trªn nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. §Ò tµi nµy chóng t«i tËp trung nghiªn cøu d−íi gãc ®é Téi ph¹m häc, X· héi häc. Trªn c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng, nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn, kh¸i qu¸t toµn bé ho¹t ®éng ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc, tõ ®ã h×nh thµnh c¸c quan ®iÓm lý luËn chØ ®¹o cho c¸c ho¹t ®éng ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc. §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò sau: - Nghiªn cøu nh÷ng c¬ së lý luËn vµ c¬ së ph¸p lý vÒ téi ph¹m cã tæ chøc, ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc. - Nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng t×nh h×nh téi ph¹m cã tæ chøc vµ c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh trong thêi gian gÇn ®©y. - §−a ra c¸c kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt, gi¶i ph¸p ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc, gãp phÇn ®¶m b¶o An ninh quèc gia, TrËt tù an toµn x· héi trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh. 2- Giíi h¹n ph¹m vi kh¶o s¸t : - §Ò tµi nghiªn cøu, kh¶o s¸t t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh (cã so s¸nh víi sè liÖu chung c¶ n−íc) tõ 1997, ®Æc biÖt tõ n¨m 1998 khi ChÝnh phñ ban hµnh Ch−¬ng tr×nh quèc gia phßng chèng téi ph¹m ®Õn nay. 10 - Kh¶o s¸t ho¹t ®éng cña 3 ngµnh C«ng an, KiÓm s¸t, Toµ ¸n thµnh phè trong ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc. - Kh¶o s¸t tËp trung vµo c¸c quËn néi thµnh, n¬i ®· vµ ®ang x¶y ra nhiÒu vô téi ph¹m cã tæ chøc cã quy m« lín. 3- C¸c gi¶ thuyÕt khoa häc: §Ò tµi sö dông c¸c gi¶ thuyÕt khoa häc chÝnh sau: - Nghiªn cøu mÉu: c¸c vô ¸n téi ph¹m cã tæ chøc cã quy m« lín ®· x¶y ra trªn ®Þa bµn thµnh phè. - Nghiªn cøu ®¸nh gi¸ m« h×nh 3 gi¶m cña thµnh phè. - §−a ra m« h×nh mÉu: x©y dùng ®iÓm c¸c ®Þa bµn kh«ng cã téi ph¹m cã tæ chøc. 5. C¬ së lý luËn vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó ®¹t ®−îc môc ®Ých nªu trªn, c¸c t¸c gi¶ ®· dùa trªn c¬ së lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, c¸c quan ®iÓm c¬ b¶n cña §¶ng, cña Nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc, chÝnh s¸ch h×nh sù cña Nhµ n−íc ta ®èi víi c¸c hµnh vi ph¹m téi cã tæ chøc ®Ó nghiªn cøu ®Ò tµi nµy. Ngoµi ra c¸c t¸c gi¶ ®· sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p: ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra x· héi häc; ph−¬ng ph¸p so s¸nh; ph−¬ng ph¸p lÞch sö; ph−¬ng ph¸p thèng kª, ph−¬ng ph¸p tæng hîp, pháng vÊn v.v. C¸c t¸c gi¶ ®· nghiªn cøu sö dông c¸c t− liÖu cña ViÖn nghiªn cøu Nhµ n−íc vµ Ph¸p luËt, nh÷ng th«ng b¸o chÝnh thøc cña Tæ chøc C¶nh s¸t h×nh sù Quèc tÕ, C¬ quan phßng chèng ma tuý vµ téi ph¹m cña Liªn hîp quèc (UNODC), c¸c b¸o c¸o cña V¨n phßng Interpol ViÖt Nam, Uû ban Quèc gia phßng chèng ma tóy, C¬ quan c¶nh s¸t ®iÒu tra, Bé C«ng an; c¸c b¸o c¸o tæng kÕt cña Bé C«ng an, Tßa ¸n Nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t Nh©n d©n tèi cao tõ n¨m 1998 ®Õn nay, c¸c b¶n ¸n ®· cã hiÖu lùc vÒ téi ph¹m cã tæ chøc, c¸c b¶n kÕt luËn ®iÒu tra cña c¬ quan C«ng an; c¸c b¸o c¸o s¬ kÕt, tæng kÕt cña c¸c ngµnh: C«ng an Thµnh phè, ViÖn kiÓm s¸t, Tßa ¸n nh©n d©n, TP. Hå ChÝ Minh tõ n¨m 1998 ®Õn nay. 11 Nh÷ng kiÕn nghÞ vÒ c¸c biÖn ph¸p ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc ®−îc t¸c gi¶ lùa chän, nghiªn cøu trªn c¬ së c¸c tµi liÖu vµ tham luËn trong c¸c cuéc täa ®µm, trao ®æi vµ c¸c cuéc héi th¶o khoa häc, diÔn ra trong ph¹m vi toµn quèc còng nh− ë ®Þa bµn TP. Hå ChÝ Minh bµn vÒ phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc. Lµ nh÷ng c¸n bé ho¹t ®éng thùc tiÔn trong ngµnh: C«ng an, KiÓm s¸t, ®· tõng quan t©m vµ nghiªn cøu vÒ phßng chèng téi ph¹m, tr−íc thùc tr¹ng téi ph¹m cã tæ chøc ngµy cµng diÔn biÕn phøc t¹p vµ rÊt nghiªm träng trªn ®Þa bµn thµnh phè, chóng t«i rÊt tr¨n trë tr−íc hiÓm ho¹ nµy, mong muèn tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi nµy nh»m gãp phÇn ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó kÞp thêi ®Êu tranh, ng¨n chÆn téi ph¹m cã tæ chøc ë ViÖt Nam nãi chung còng nh− téi ph¹m cã tæ chøc ®· vµ ®ang x¶y ra trªn ®Þa bµn TP. Hå ChÝ Minh nãi riªng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa cña n−íc ta hiÖn nay. §Ò tµi lùa chän c¸ch tiÕp cËn nghiªn cøu b»ng nghiªn cøu so s¸nh, nghiªn cøu c¸c m« h×nh mÉu b»ng lùa chän c¸c vô ¸n téi ph¹m cã tæ chøc lín ®· x¶y ra trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh. §Ò tµi sö dông chñ yÕu c¸c nhãm ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc sau : -Tham kh¶o, tãm t¾t, nghiªn cøu, trÝch dÉn, nhËn xÐt c¸c tµi liÖu trong, ngoµi n−íc cã liªn quan. - §iÒu tra, kh¶o s¸t, m« t¶, ghi chÐp, thèng kª sè liÖu, biÓu ®å. - Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, nªu ®Ò xuÊt, s¸ng kiÕn . §Ò tµi lùa chän một số vô ¸n như: vô EPCO- Minh Phông, vô Tr−¬ng V¨n Cam vµ ®ång bän, vô H¶i luËn bu«n b¸n ma tuý … ®Ó nghiªn cøu ®iÓm. §Ò tµi còng lùa chän 3 ®Þa bµn ®Ó kh¶o s¸t ®iÓm lµ QuËn 1, QuËn T©n B×nh vµ ngµnh Tµi chÝnh- Ng©n hµng thµnh phè . Tõ nh÷ng ®iÒu nãi trªn viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi “Thùc tiÔn vµ luËn cø khoa häc cho c¸c gi¶i ph¸p ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc 12 trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ rÊt cÊp thiÕt, cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn ®èi víi cuéc ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc hiÖn nay t¹i TP. Hå ChÝ Minh. 6. ý nghÜa cña ®Ò tµi §Ò tµi khoa häc nµy hy väng sÏ gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc trong giai ®o¹n hiÖn nay ë TP. Hå ChÝ Minh. §Ò tµi khoa häc nµy cßn lµ mét c«ng tr×nh khoa häc ®ãng gãp vµo bé m«n Téi ph¹m häc, X· héi häc, LuËt h×nh sù, LuËt tè tông h×nh sù ë n−íc ta trong thêi kú ®æi míi. VÒ mÆt thùc tiÔn ®Ò tµi khoa häc lµ mét tµi liÖu phôc vô cho c¸c ngµnh, c¸c cÊp ñy vµ chÝnh quyÒn t¹i TP. Hå ChÝ Minh c¸c c¬ quan chøc n¨ng, c¸c tæ chøc x· héi, tham kh¶o, øng dông bæ sung cho nh÷ng ho¹t ®éng trong viÖc tuyªn truyÒn gi¸o dôc, l·nh ®¹o, chØ ®¹o v.v.. nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ trong viÖc ®Êu tranh, phßng chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn TP. Hå ChÝ Minh. 7. C¬ cÊu cña ®Ò tµi §Ò tµi bao gåm: PhÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ 3 ch−¬ng, tµi liÖu tham kh¶o. Ch−¬ng I: NhËn thøc chung vÒ téi ph¹m cã tæ chøc vµ ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc. Ch−¬ng II: Thùc tr¹ng t×nh h×nh téi ph¹m cã tæ chøc vµ c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc ë TP. Hå ChÝ Minh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Ch−¬ng III: Ph−¬ng h−íng vµ gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc trªn ®Þa bµn TP. Hå ChÝ Minh. 13 ch−¬ng 1 nhËn thøc chung vÒ téi ph¹m cã tæ chøc vµ ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m cã tæ chøc 1.1 NhËn thøc vÒ téi ph¹m cã tæ chøc 1.1.1- Kh¸i niÖm téi ph¹m cã tæ chøc HiÖn nay, các nhà khoa học trong và ngoài nước ®ang cã nhiÒu quan ®iÓm nhËn thøc vµ kh¸i niÖm vÒ téi ph¹m cã tæ chøc (TPCTC). Trong nước đ· cã mét sè kh¸i niÖm, thuËt ng÷ vÒ TPCTC. V× vËy, cÇn ph¶i xem xÐt, nghiªn cøu mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ ph©n biÖt gi÷a TPCTC víi ph¹m téi cã tæ chøc, tæ chøc téi ph¹m, TPCTC ho¹t ®éng theo kiÓu “x· héi ®en”, maphia, b¨ng nhãm téi ph¹m. Do ®ã, ®Ó cã nhËn thøc ®Çy ®ñ h¬n vÒ TPCTC cÇn t×m hiÓu thªm mét sè thuËt ng÷ sau: Kh¸i niÖm ph¹m téi cã tæ chøc lµ h×nh thøc ®ång ph¹m cã sù c©u kÕt chÆt chÏ gi÷a nh÷ng ng−êi cïng thùc hiÖn téi ph¹m, nh− §iÒu 20 Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 ®· quy ®Þnh. Nh− vËy ph¹m téi cã tæ chøc lµ mét d¹ng cña ®ång ph¹m, lµ nh÷ng tr−êng hîp cã tõ 2 ng−êi trë lªn, cã sù c©u kÕt chÆt chÏ víi nhau ®Ó cïng thùc hiÖn téi ph¹m. Sù liªn kÕt nµy ®¹t tíi mét møc ®é bÒn v÷ng nµo ®ã ®Ó thùc hiÖn téi ph¹m sÏ t¹o thµnh mét tæ chøc téi ph¹m. Khi nãi ®Õn ph¹m téi cã tæ chøc lµ nãi ®Õn mét d¹ng ®Æc biÖt cña ®ång ph¹m. Cã nghÜa lµ hµnh vi ph¹m téi cã sù c©u kÕt chÆt chÏ gi÷a nhiÒu ng−êi ®Ó cïng thùc hiÖn téi ph¹m, do cã sù c©u kÕt chÆt chÏ nµy nªn viÖc thùc hiÖn vµ che dÊu téi ph¹m sÏ dÔ dµng h¬n. V× lÏ ®ã, ph¹m téi cã tæ chøc lµ t×nh tiÕt định khung t¨ng nÆng không chỉ quy định trong điều luật cụ thể mà còn quy định tại ®iÓm a, kho¶n 1, §iÒu 48 BLHS. Trªn thùc tÕ, thuËt ng÷ nµy ®· ®−îc sö dông tõ l©u vµ hiÖn nay th−êng xuyªn ®−îc bæ sung vµo Bé luËt h×nh sù n−íc ta. Téi ph¹m cã tæ chøc víi tæ chøc téi ph¹m: Hai kh¸i niÖm nµy cÇn ph©n biÖt râ rµng, sù kh¸c nhau chÝnh lµ ë chç, mét bªn lµ danh tõ chØ mét nhãm 14 x· héi, h×nh thµnh d−íi d¹ng tæ chøc, chØ tËp hîp nh÷ng ng−êi nhÊt ®Þnh trong mét tæ chøc, cho dï ph−¬ng thøc tån t¹i lµ tæ chøc téi ph¹m hay tæ chøc nµo kh¸c. Do ®ã hiÓu “tæ chøc téi ph¹m” lµ tæ chøc cña nh÷ng ng−êi ho¹t ®éng ph¹m téi nªn TPCTC lµ téi ph¹m ®−îc thùc hiÖn b»ng tæ chøc téi ph¹m còng lµ hîp lý theo quan niÖm cña nhiÒu ng−êi. V× vËy, hiÓu tæ chøc téi ph¹m kh«ng cã nghÜa lµ phøc t¹p ho¸ vÒ tæ chøc, quy m«, c−êng ®iÖu vÒ sè l−îng mµ vÊn ®Ò c¨n b¶n ë ®©y lµ “tæ chøc”. Mµ tæ chøc ®ã cã thÓ ®−îc ph©n thµnh nhiÒu lo¹i tæ chøc kh¸c nhau, cã lo¹i ®¬n gi¶n, lo¹i phøc t¹p, lo¹i tæ chøc ë møc ®é thÊp, lo¹i tæ chøc ë møc ®é cao; nÕu theo quy m« th× cã lo¹i quy m« nhá, quy m« võa vµ quy m« lín... ChÝnh v× vËy, khi xem xÐt vÒ TPCTC th× cã thÓ coi nh÷ng b¨ng nhãm téi ph¹m cã tõ 3 ng−êi trë lªn lµ mét tæ chøc téi ph¹m nÕu chóng cã ®ñ c¸c dÊu hiÖu kh¸c vÒ TPCTC. §iÒu 79 Bé LuËt h×nh sù ghi râ: “Ng−êi nµo ho¹t ®éng thµnh lËp hoÆc tham gia tæ chøc nh»m lËt ®æ chÝnh quyÒn nh©n d©n...”. Tæ chøc téi ph¹m lµ mét tæ chøc phi ph¸p ®−îc thµnh lËp nh»m môc ®Ých thùc hiÖn téi ph¹m. Tån t¹i trong thùc tÕ nh÷ng dÊu hiÖu nµy ®· lµ ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó coi ®ã lµ mét tæ chøc téi ph¹m, kh«ng phô thuéc tæ chøc téi ph¹m ®ã ®· thùc hiÖn téi ph¹m hay ch−a, thùc hiÖn phạm téi mét lÇn hay nhiÒu lÇn. Thùc hiÖn téi ph¹m hoµn thµnh hay ch−a hoµn thµnh theo nh− mong muèn cña tæ chøc téi ph¹m Êy. Téi ph¹m cã tæ chøc còng nh− ph¹m téi cã tæ chøc lµ tæ chøc téi ph¹m, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ kh¸i niÖm TPCTC kh«ng tr¸i, m©u thuÉn víi kh¸i niÖm téi ph¹m trong Bé luËt h×nh sù 1999 vµ còng phï hîp víi kh¸i niÖm vÒ TPCTC xuyªn quèc gia mµ C«ng −íc chèng téi ph¹m cã tæ chøc xuyªn quèc gia cña Liªn hîp quèc n¨m 2000 ®−a ra. MÆt kh¸c, trong LuËt h×nh sù cña nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi còng ®· thõa nhËn quan ®iÓm nµy. §iÒu nµy cã nghÜa TPCTC lµ hµnh vi ho¹t ®éng nguy hiÓm cho x· héi ®−îc quy ®Þnh trong LuËt h×nh sù, thùc hiÖn b»ng c¸ch thøc cã tæ chøc, do mét tæ chøc téi ph¹m thùc 15 hiÖn. Nãi c¸ch kh¸c, TPCTC lµ hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ®−îc thùc hiÖn theo mét kÕ ho¹ch chung thèng nhÊt, do mét tæ chøc téi ph¹m thùc hiÖn. T×m hiÓu kh¸i niÖm TPCTC cÇn lµm râ thªm c¸c thuËt ng÷: b¨ng nhãm téi ph¹m , TPCTC ho¹t ®éng theo kiÓu “x· héi ®en” , maphia, thÕ giíi ngÇm . + B¨ng nhãm téi ph¹m: lµ h×nh thøc tæ chøc cña chñ thÓ téi ph¹m, cã sù phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ ho¹t ®éng ph¹m téi. Téi ph¹m cã tæ chøc lµ ho¹t ®éng téi ph¹m nguy hiÓm do b¨ng nhãm hoÆc tæ chøc téi ph¹m thùc hiÖn b»ng c¸ch thøc cã tæ chøc. Nh− vËy, b¨ng nhãm téi ph¹m vµ ph¹m téi cã tæ chøc lµ hai vÊn ®Ò ph¶n ¸nh nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau trong viÖc nghiªn cøu t×nh h×nh téi ph¹m. Tuy nhiªn b¨ng nhãm téi ph¹m vµ téi ph¹m cã tæ chøc ®Òu ph¶n ¸nh tÝnh chÊt møc ®é cña téi ph¹m ë t×nh tr¹ng nghiªm träng vµ tÝnh chÊt nguy hiÓm cao cho x· héi. Hµnh vi ph¹m téi do c¸c ®èi t−îng trong c¸c b¨ng nhãm cïng phèi hîp thùc hiÖn dÉn ®Õn ph¹m téi cã tæ chøc; Ng−îc l¹i, téi ph¹m cã tæ chøc kh«ng thÓ do mét c¸ nh©n thùc hiÖn mµ ph¶i do mét tæ chøc hoÆc mét b¨ng nhãm téi ph¹m thùc hiÖn; khi h×nh thµnh b¨ng nhãm téi ph¹m ho¹t ®éng cã sù ph©n chia vai trß, vÞ trÝ c¸c thµnh viªn trong b¨ng nhãm, cã tªn cÇm ®Çu, chØ huy, cã kÎ gióp søc vµ ng−êi thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi th× ®ã lµ TPCTC. + Téi ph¹m cã tæ chøc ho¹t ®éng theo kiÓu x· héi ®en, maphia: Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu nh÷ng hiÖn t−îng TPCTC c¸c nhµ nghiªn cøu ph¸p luËt, téi ph¹m häc, x· héi häc vµ nghÖ thuËt... thÊy cã nh÷ng vô viÖc ph¹m téi g©y hËu qu¶ nghiªm träng hoÆc gÆp nh÷ng vô ph¹m téi g©y tiÕng vang trong d− luËn x· héi mµ c¬ quan c¶nh s¸t khã ®iÒu tra, kh¸m ph¸ hoÆc phøc t¹p l©u dµi hoÆc d− luËn cho lµ cã liªn quan ®Õn c¸c thÕ lùc che ch¾n trong chÝnh quyÒn vµ c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt... th× th−êng ®−îc gäi b»ng nh÷ng thuËt ng÷ nµy. Ngoµi ra, cßn ph¶i xem xÐt ®Õn qu¸ tr×nh ®−a tin ph¶n ¸nh vÒ TPCTC trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin, b¸o chÝ, c¸c t¸c phÈm v¨n häc nghÖ thuËt vµ dÞch thuËt cã sö dông nhiÒu ng«n ng÷ kh¸c nhau nªn cã c¸ch sö dông c¸c thuËt ng÷ nµy còng kh¸c nhau. V× vËy, nghiªn cøu TPCTC d−íi gãc ®é téi 16 ph¹m häc, theo chóng t«i cÇn quan t©m ®Õn hai thuËt ng÷ “x· héi ®en vµ maphia”. Thùc ra c¸c thuËt ng÷ nµy cho ®Õn nay vÉn ch−a ph¶i lµ “kh¸i niÖm” ph¸p lý chÝnh thøc sö dông trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt quèc tÕ vµ ë n−íc ta. Tuy nhiªn, ®©y còng lµ nhËn thøc vÒ mÆt lý thuyÕt, cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu lµm râ ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt vÒ tÝnh chÊt nguy hiÓm, phøc t¹p vÒ ph−¬ng thøc, thñ ®o¹n ho¹t ®éng cña téi ph¹m nãi chung, TPCTC nãi riªng. Trªn thùc tÕ khã cã thÓ ph©n ®Þnh râ rµng gi÷a TPCTC víi TPCTC ho¹t ®éng theo kiÓu “x· héi ®en” vµ “maphia”, mµ sù ph©n ®Þnh nµy còng chØ mang ý nghÜa t−¬ng ®èi. Bëi v×, ngay c¶ vÊn ®Ò ph©n lo¹i TPCTC ë møc ®é cao hay thÊp còng ch−a ng· ngò, mµ ®ang ë møc thèng nhÊt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n ®Ó t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p chung trong tõng quèc gia vµ hîp t¸c quèc tÕ trong phßng, chèng TPCTC. §èi víi nh÷ng tiªu chÝ gÇn nh− ®−îc thõa nhËn vÒ “maphia” lµ ph¶i cã sù lòng ®o¹n vÒ quyÒn lùc chÝnh trÞ th× vÒ møc ®é dÝnh lÝu vµ quy m« cña sù can thiÖp chÝnh trÞ ®Õn ®©u vµ ë cÊp nµo gäi lµ "maphia" th× còng khã x¸c ®Þnh ®−îc râ rµng. V× vËy, thuËt ng÷ "maphia" theo chóng t«i hiÓu, thùc chÊt còng chØ lµ ho¹t ®éng cña téi ph¹m cã tæ chøc; nh−ng ë møc ®é cao h¬n vµ cã sù lòng ®o¹n vÒ quyÒn lùc trong giíi cÇm quyÒn ë møc ®é nµo ®ã mµ th«i. ThuËt ng÷ téi ph¹m cã tæ chøc ho¹t ®éng theo kiÓu x· héi ®en, thùc ra ®· xuÊt hiÖn tõ l©u ë c¸c n−íc mµ ho¹t ®éng cña TPCTC x¶y ra nghiªm träng, thËm chÝ cã quèc gia ®· ®−a vµo LuËt h×nh sù thuËt ng÷ nµy nh− ë Liªn bang Nga, Trung Quèc. Tr−íc ®©y, thuËt ng÷ nµy ®−îc sö dông trong x· héi t− b¶n, x· héi chuyÓn ®æi mµ ë ®ã tån t¹i nh÷ng ®¶ng ph¸i, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi th−êng xuyªn tranh giµnh quyÒn lùc khi mét trËt tù x· héi v« ph¸p luËt song hµnh tån t¹i trong x· héi ®ã. VÝ dô nh−, ë Liªn X« cò xuÊt hiÖn thuËt ng÷ nµy trong nh÷ng n¨m khñng ho¶ng x· héi, lóc ®ã trËt tù x· héi chÝnh quyÒn kh«ng kiÓm so¸t næi. ë n−íc ta vµ ë thµnh phè Hå ChÝ Minh, nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· xuÊt hiÖn thuËt ng÷ nµy, nh−ng chóng ta còng ®· thËn träng h¬n khi sö dông thuËt ng÷ “x· héi ®en” nh»m ®Ó chØ ho¹t ®éng cña TPCTC 17 míi ë d¹ng ho¹t ®éng theo “kiÓu x· héi ®en”. Ho¹t ®éng cña chóng cã c¶ bÊt hîp ph¸p vµ c«ng khai hîp ph¸p, d−íi nh÷ng h×nh thøc kinh doanh dÞch vô, s¶n xuÊt, tæ chøc d−íi nhiÒu vá bäc kh¸c nhau..; nhÊt lµ khi nh÷ng b¨ng nhãm téi ph¹m nµy ®· th©m nhËp vµo, b¾t rÔ vµ v« hiÖu ho¸ ®−îc mét bé phËn c¸n bé trong c¬ quan Nhµ n−íc, c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt ®Ó ®−îc bao che, t¹o dùng vá bäc, v©y c¸nh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ph¹m téi. ThuËt ng÷ nµy chØ nh÷ng b¨ng nhãm téi ph¹m nh−: Kh¸nh tr¾ng ë Hµ Néi, Palet Tin ë Kh¸nh Hoµ, Xiªng phªnh - Vò Xu©n Tr−êng ë Hµ Néi- Lai Ch©u, EPCOMinh Phông, N¨m Cam ë thµnh phè Hå ChÝ Minh... VÒ thùc chÊt, ®©y còng lµ nh÷ng b¨ng nhãm TPCTC. Cho nªn thuËt ng÷ TPCTC ho¹t ®éng theo kiÓu “x· héi ®en” ®· ®−îc ngµnh C«ng an vµ mét sè ph−¬ng tiÖn th«ng tin, b¸o chÝ sö dông trong ho¹t ®éng chuyªn m«n cña m×nh, ®Ó ph¶n ¶nh tÝnh ®Æc thï cña lo¹i téi ph¹m nµy ë n−íc ta vµ ë thµnh phè Hå ChÝ Minh. Trong bµi ph¸t biÓu cña nguyªn Chñ tÞch n−íc TrÇn §øc L−¬ng t¹i Héi nghÞ triÓn khai thùc hiÖn NghÞ quyÕt 08/NQ-TW cña Bé ChÝnh trÞ, ngµy 12-4-2002 cã nhÊn m¹nh: “C¸c TØnh uû, Thµnh uû cÇn chØ ®¹o c¸c c¬ quan t− ph¸p (cã sù chØ ®¹o cña c¬ quan t− ph¸p trung −¬ng) rµ so¸t l¹i t×nh h×nh téi ph¹m ë ®Þa ph−¬ng m×nh ®Ó kh¸m ph¸, gi¶i quyÕt vµ lo¹i trõ ngay nh÷ng b¨ng nhãm TPCTC theo kiÓu “x· héi ®en”, cã sù mãc nèi, b¶o kª cña c¸c c¸n bé trong c¬ quan Nhµ n−íc...”. Së dÜ viÖc sö dông thuËt ng÷ nµy trong bµi ph¸t biÓu cña Chñ tÞch n−íc lµ nh»m chØ tÝnh chÊt ho¹t ®éng nguy hiÓm, g©y hËu qu¶ t¸c h¹i nhiÒu mÆt cho x· héi cña TPCTC. NhÊt lµ lµm tha ho¸, biÕn chÊt kh«ng Ýt c¸n bé trong c¬ quan Nhµ n−íc vµ c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt, g©y ¶nh h−ëng ®Õn d− luËn trong x· héi. MÆt kh¸c, còng nh»m nhÊn m¹nh ®èi víi c¸c cÊp uû §¶ng, ChÝnh quyÒn vµ c¬ quan t− ph¸p tõ trung −¬ng ®Õn c¬ së cÇn ph¶i ®Ò cao tr¸ch nhiÖm, ph¸t ®éng m¹nh mÏ phong trµo quÇn chóng n©ng cao c¶nh gi¸c, huy ®éng tæng hîp lùc l−îng ®Ó lµm tèt c«ng t¸c phßng, chèng TPCTC ë n−íc ta. 18 B»ng c¸ch tiÕp cËn TPCTC nh− vËy, và trên cơ sở nghiªn cøu t×nh h×nh TPCTC trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc; nh÷ng quan ®iÓm vÒ TPCTC cña c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ ho¹t ®éng thùc tiÔn ë n−íc ta. Tr−íc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña téi ph¹m nãi chung vµ TPCTC nãi riªng; ®Æc biÖt lµ kÕt qu¶ c«ng t¸c phßng ngõa, ®iÒu tra kh¸m ph¸ mét sè vô ¸n träng ®iÓm vÒ TPCTC trong thêi gian qua, cã thÓ ®i ®Õn kh¼ng ®Þnh: TPCTC ®· xuÊt hiÖn ë n−íc ta nh−ng vÒ quy m« tæ chøc, vÒ ph−¬ng thøc thñ ®o¹n ho¹t ®éng... ch−a ph¶i ë møc ®é cao nh− TPCTC ë mét sè n−íc xung quanh khu vùc vµ thÕ giíi. Tuy míi chØ ë giai ®o¹n ®Çu nh−ng TPCTC ë n−íc ta vµ t¹i Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· ph¸t triÓn h¬n h¼n so víi c¸c b¨ng nhãm téi ph¹m tr−íc ®©y. Chóng ®ang cã xu h−íng liªn kÕt víi nhau vµ cã quan hÖ víi c¸c b¨ng nhãm TPCTC ë c¸c ®Þa bµn, vïng miÒn kh¸c nhau vµ ®· v−ît ra ngoµi biªn giíi quèc gia. Trong lÜnh vùc kinh tÕ, c¸c vô ph¹m téi cã tæ chøc xuÊt hiÖn ë c¸c ngµnh, c¸c kh©u, c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chóng cấu kÕt mãc nèi víi nhau vµ liªn kÕt víi bän téi ph¹m bªn ngoµi x· héi ®Ó thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi kÐo dµi. MÆt kh¸c, chóng t×m mäi c¸ch v« hiÖu ho¸ c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ trªn thùc tÕ chóng ®· g©y thiÖt h¹i hµng ngµn tû ®ång mçi n¨m. ë nh÷ng “ª kÝp”, hay nh÷ng “tËp thÓ” ph¹m téi cã tæ chøc th−êng cã sù c©u kÕt víi nh÷ng c¸n bé trong c¬ quan Nhµ n−íc, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ vµ th−êng cã liªn quan ®Õn bu«n lËu, trèn thuÕ, cè ý lµm tr¸i, bu«n b¸n hµng cÊm, lµm hµng gi¶, lập các dự án ma để chiếm đoạt tiền của Nhà nước. . . như vô ¸n EPCO- Minh Phông x¶y ra trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ mét ®iÓn h×nh. Téi ph¹m bu«n b¸n, vËn chuyÓn tr¸i phÐp c¸c chÊt ma tuý ë n−íc ta vµ trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh diÔn biÕn rÊt phøc t¹p, hầu hết các vụ án về tội phạm ma túy đều là những vụ án PTCTC, chúng h×nh thµnh nhiÒu ®−êng d©y téi ph¹m ho¹t ®éng khÐp kÝn trong mét ®Þa bµn, mét vïng; kh«ng nh÷ng ho¹t ®éng trong ph¹m vi c¶ n−íc mµ cßn liªn tôc ph¸t triÓn ho¹t ®éng 19 xuyªn quèc gia, cã nhiÒu ®èi t−îng lµ ng−êi n−íc ngoµi vµ ng−êi ViÖt Nam sinh sèng ë n−íc ngoµi cùng tham gia. Trong lÜnh vùc x©m ph¹m TTATXH ®· xuÊt hiÖn nhiÒu b¨ng, æ nhãm téi ph¹m cã quy m« tõ vµi chôc ®Õn hµng tr¨m tªn, chñ yÕu ho¹t ®éng ë thµnh phè, thÞ x·, nh÷ng n¬i tËp trung kinh tÕ, dÞch vô, v¨n ho¸ x· héi. VÒ tæ chøc cña chóng kh¸ chÆt chÏ nh− cã tªn cÇm ®Çu, chØ huy, cã tay ch©n ®¾c lùc vµ nh÷ng tªn trùc tiÕp ho¹t ®éng ph¹m téi. Ho¹t ®éng ph¹m téi th−êng tËp trung vµo nh÷ng hµnh vi nh− b¶o kª nhµ hµng, kh¸ch s¹n, vò tr−êng, c¸c trung t©m siªu thÞ lín, ®ßi nî thuª, ngấm ngÇm ®øng ra tæ chøc hoÆc b¶o kª c¸c sßng b¹c, tæ chøc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng m¹i d©m. Sau ®ã chóng tù ®Æt ra nh÷ng luËt lÖ riªng ®Ó c−ìng ®o¹t tµi s¶n hoÆc tranh giµnh l·nh ®Þa vµ ®Ó thanh to¸n trõng trÞ lÉn nhau. Ngoµi ra lîi dông cã tiÒn b¹c, cã quan hÖ x· héi chóng sö dông nh÷ng thñ ®o¹n tinh vi x¶o quyÖt ®Ó mua chuéc, hèi lé, khèng chÕ nh÷ng ng−êi thi hµnh c«ng vô, ng−êi cã chøc, cã quyÒn ®Ó tæ chøc ho¹t ®éng ph¹m ph¸p... Do ®ã, cã thÓ ®−a ra kh¸i niÖm vÒ TPCTC nh− sau: Téi ph¹m cã tæ chøc lµ c¸c hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi, ®−îc quy ®Þnh trong Bé luËt h×nh sù do 3 người trở lên có sự phân công và cơ cấu chặt chẽ trong quá trình ho¹t ®éng ph¹m téi, đối với rÊt nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau, lu«n lu«n t×m c¸ch më réng ®Þa bµn, tạo ¶nh h−ëng cña tæ chøc téi ph¹m nh»m môc ®Ých vô lîi b»ng mäi thñ ®o¹n vµ téi ¸c. Nh− vËy kh¸i niÖm TPCTC trªn ®©y mang tÝnh chÊt cña mét thuËt ng÷ thuéc lÜnh vùc téi ph¹m häc, nh»m nghiªn cøu, xem xÐt vÊn ®Ò TPCTC nh− lµ mét hiÖn t−îng x· héi. MÆt kh¸c, còng phï hîp víi kh¸i niÖm téi ph¹m, ®ång ph¹m, ph¹m téi cã tæ chøc trong Bé luËt h×nh sù năm 1999 của n−íc ta, và Liªn hîp quèc cũng như mét sè n−íc trong khu vực Trung Quèc, Nga, NhËt B¶n... nh− ®· ph©n tÝch ë trªn. Tõ kh¸i niÖm về TPCTC, chúng ta cã thÓ nhËn diÖn TPCTC qua c¸c dÊu hiÖu c¬ b¶n sau: Téi ph¹m cã tæ chøc lµ lo¹i téi ph¹m nguy hiÓm vµ nghiªm träng, c¸c hµnh vi ph¹m téi cña chóng ®−îc quy ®Þnh trong Bé luËt h×nh sù; TPCTC kh«ng ph¶i lµ mét téi danh cô thÓ. Bëi v×, 20