Tài liệu Ngôn ngữ lập trình php

PHP & MySQL Ban chØ ®¹o c«ng nghÖ th«ng tin cña c¬ quan ®¶ng Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng *** TµI liÖu tham kh¶o Ng«n ng÷ lËp tr×nh pHP Hµ néi, 2003 1 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL PhÇn I : Giíi thiÖu ng«n ng÷ lËp tr×nh PHP ch−¬ng i : Ng«n ng÷ lËp tr×nh pHP I. Giíi thiÖu PHP vµ m«i tr−êng lËp tr×nh web. 1. PHP lµ g× ? C¸i tªn PHP ban ®Çu ®−îc viÕt t¾t bëi côm tõ Personal Home Page, vµ ®−îc ph¸t triÓn tõ n¨m 1994 bëi Rasmus Lerdorf. Lóc ®Çu chØ lµ mét bé ®Æc t¶ Perl, ®−îc sö dông ®Ó l−u dÊu vÕt ng−êi dïng trªn c¸c trang web. Sau ®ã, Rasmus Lerdorf ®· ph¸t triÓn PHP nh− lµ mét m¸y ®Æc t¶ (Scripting engine). Vµo gi÷a n¨m 1997, PHP ®· ®−îc ph¸t triÓn nhanh chãng trong sù yªu thÝch cña nhiÒu ng−êi. PHP ®· kh«ng cßn lµ mét dù ¸n c¸ nh©n cña Rasmus Lerdorf vµ ®· trë thµnh mét c«ng nghÖ web quan träng. Zeev Suraski vµ Andi Gutmans ®· hoµn thiÖn viÖc ph©n tÝch có ph¸p cho ng«n ng÷ ®Ó råi th¸ng 6 n¨m 1998, PHP3 ®· ra ®êi (phiªn b¶n nµy cã phÇn më réng lµ *.php3). Cho ®Õn tËn thêi ®iÓm ®ã, PHP ch−a mét lÇn ®−îc ph¸t triÓn chÝnh thøc, mét yªu cÇu viÕt l¹i bé ®Æc t¶ ®−îc ®−a ra, ngay sau ®ã PHP4 ra ®êi (phiªn b¶n nµy cã phÇn më réng kh«ng ph¶i lµ *.php4 mµ lµ *.php). PHP4 nhanh h¬n so víi PHP3 rÊt nhiÒu. PHP b©y giê ®−îc gäi lµ PHP Hypertext PreProcesor. 2. T¹i sao ph¶i sö dông PHP Nh− chóng ta ®· biÕt, cã rÊt nhiÒu trang web ®−îc x©y dùng bëi ng«n ng÷ HTML (HyperText Markup Language). §©y chØ lµ nh÷ng trang web tÜnh, nghÜa lµ chóng chØ chøa ®ùng mét néi dung cô thÓ víi nh÷ng dßng v¨n b¶n ®¬n thuÇn, h×nh ¶nh ,vµ cã thÓ ®−îc sù hç trî bëi ng«n ng÷ JavaScript, hoÆc Java Apple. Nh÷ng trang web nh− vËy ng−êi ta th−êng gäi lµ clientside. Tuy nhiªn, Internet vµ Intranets ®· ®−îc sö dông cho c¸c øng dông cÇn tíi c¬ së d÷ liÖu. C¸c trang øng dông nh− vËy ®−îc gäi lµ trang web ®éng, bëi v× néi dung cña chóng lu«n thay ®æi tïy thuéc vµo d÷ liÖu vµ ng−êi sö dông. PHP lµ ng«n ng÷ lµm ®−îc nh÷ng ®iÒu nh− vËy. B»ng c¸ch ch¹y ch−¬ng tr×nh PHP trªn m¸y chñ Web server, b¹n cã thÓ t¹o ra c¸c øng dông 2 PHP & MySQL Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng cã sù t−¬ng t¸c víi c¬ së d÷ liÖu ®Ó t¹o ra nh÷ng trang web vµ ®©y ®−îc gäi lµ trang web ®éng. Chóng ta h·y xem xÐt c¸ch ho¹t ®éng cña trang web ®−îc viÕt b»ng ng«n ng÷ HTML vµ PHP nh− thÕ nµo. Víi c¸c trang HTML : Khi cã yªu cÇu tíi mét trang web tõ phÝa ng−êi sö dông (browser). Web server thùc hiÖu ba b−íc sau : + §äc yªu cÇu tõ phÝa browser, + T×m trang web trªn server. + Göi trang web ®ã trë l¹i cho browser (nÕu t×m thÊy) qua m¹ng Internet hoÆc Intranet . Web server + Đọc yêu cầu từ browser + Tìm file.htm trên server + Gửi lại cả file.htm cho browser Request http://domain/file.htm Trang html Víi c¸c trang PHP : Kh¸c víi c¸c trang HTML, khi mét trang PHP ®−îc yªu cÇu, web server ph©n tÝch vµ thi hµnh c¸c ®o¹n m· PHP ®Ó t¹o ra trang HTML. Web server + Đọc yêu cầu từ browser + Tìm trang web(file.php) trên server + Thực hiện các đoạn mã PHP + Gửi trả lại nội dung cho browser §iÒu ®ã ®−îc thÓ hiÖn b»ng bèn b−íc sau : + §äc yªu cÇu tö phÝa browser. + T×m trang web trªn server. + Thùc hiÖn c¸c ®o¹n m· PHP trªn trang web ®ã ®Ó söa ®æi néi dung cña trang. + Göi trë l¹i néi dung cho browser (®©y lµ trang HTML cã thÓ hiÓn thÞ ®−îc bëi tr×nh duyÖt Internet Explorer hoÆc tr×nh duyÖt nµo ®ã). Kết xuất Tãm l¹i, sù kh¸c nhau gi÷a HTML vµ PHP lµ HTML kh«ng ®−îc thùc hiÖn trªn m¸y chñ Web server cßn c¸c trang *.php Request http://domain/file.php viÕt b»ng c¸c ®o¹n m· PHP ®−îc thùc hiÖn trªn m¸y chñ Web server do ®ã nã linh ®éng vµ mÒm dÎo h¬n . 3 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 3. Nh÷ng ®iÓm m¹nh cña PHP -PHP thùc hiÖn víi tèc ®é rÊt nhanh vµ hiÖu qu¶ .Mét Server b×nh th−êng cã thÓ ®¸p øng ®−îc hµng triÖu truy cËp tíi trong mét ngµy. PHP hç trî kÕt nèi tíi rÊt nhiÒu hÖ CSDL kh¸c nhau: PostgreSQL,mSQL,Oracle, dbm, filePro ,Hyperware, informix,InterBase, Sybase, ... Ngoµi ra cßn hç trî kÕt nèi víi ODBC th«ng qua ®ã cã thÓ kÕt nèi víi nhiÒu ng«n ng÷ kh¸c mµ ODBC hç trî. -PHP cung cÊp mét hÖ thèng th− viÖn phong phó : Do PHP ngay tõ ®Çu ®−îc thiÕt kÕ nh»m môc ®Ých x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c øng dông trªn web nªn PHP cung cÊp rÊt nhiÒu hµm x©y dùng s½n gióp thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc rÊt dÔ dµng : göi, nhËn mail ,lµm viÖc víi c¸c cookie, vµ nhiÒu thø kh¸c n÷a . -PHP lµ mét ng«n ng÷ rÊt dÔ dïng, dÔ häc vµ ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu so víi c¸c ng«n ng÷ kh¸c nh− Perl, Java. NÕu b¹n ®· biÕt ng«n ng÷ C th× mäi viÖc sÏ hoµn toµn thuËn lîi . -PHP cã thÓ sö dông ®−îc trªn nhiÒu hÖ ®iÒu hµnh, chóng ta cã thÓ viÕt chóng trªn Unix, Lunix vµ c¸c phiªn b¶n cña Windows. Vµ cã thÓ ®em m· PHP nµy ch¹y trªn c¸c hÖ ®iÒu hµnh kh¸c mµ kh«ng ph¶i söa ®æi l¹i m·. -PHP lµ ng«n ng÷ m· nguån më. II. BiÕn, h»ng sè vµ kiÓu d÷ liÖu trong PHP. 1. KiÓu d÷ liªu . PHP cã ba kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n : interger, double vµ string. Ngoµi ra cßn cã c¸c kiÓu d÷ liÖu kh¸c (nh−ng kh«ng ph¶i c¸c kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n) nh− arrays (c¸c kiÓu d÷ liÖu m¶ng), objects (c¸c kiÓu d÷ liÖu ®èi t−îng). Interger lµ kiÓu chiÕm 4 byte bé nhí ,gi¸ trÞ cña nã trong kho¶ng –2 tû tíi + 2 tû. KiÓu Double lµ kiÓu sè thùc ,ph¹m vi biÓu diÔn ± (10-308 ÷ 10308). KiÓu string dïng ®Ó chøa c¸c gi¸ trÞ bao gåm c¸c ký tù vµ con sè . VÝ dô : 2 // ®©y lµ kiÓu interger 1.0 // ®©y lµ kiÓu double “2” // ®©y lµ kiÓu string 4 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL “2 hours” // ®©y lµ mét kiÓu string kh¸c 2. H»ng sè H»ng sè lµ nh÷ng gi¸ trÞ kh«ng ®æi. Chóng ta th−êng dïng h»ng sè ®Ó l−u c¸c gi¸ trÞ kh«ng ®æi trong suèt ch−¬ng tr×nh nh− : nhiÖt ®é (00C), c¸c gi¸ trÞ thêi gian chØ sù chuyÓn giao gi÷a s¸ng ,ch−a ,chiÒu ,tèi ... a. Khai b¸o h»ng sè : Ta dïng hµm define() ®Ó khai b¸o h»ng sè : define(“COMPANY”, “Phop’s Bicycles”); define(“YELLOW”, “#FFFF00”); define(“VERSION”, 4); define(“NL”, “
\n”); Trong vÝ dô trªn chóng ta ®· dïng hµm define() ®Ó khai b¸o h»ng sè NL. H»ng sè nµy lµ mét thÎ ng¾t dßng trong HTML. Chóng ta sÏ sö dông c¸c h»ng sè trong PHP nh− sau : echo (“Employment at ”. COMPANY. NL); C¸ch viÕt trªn còng gièng nh− c¸c viÕt sau: echo (“Employment at Phop’s Bicycles
\n”); Chó ý : h»ng sè ph¶i ë ngoµi hai dÊu “ vµ ”. Trêng hîp sau lµ kh«ng cã hiÖu lùc : echo (“Employment at COMPANY NL”);. Khi thùc hiÖn nã sÏ cho kÕt qu¶ lµ : “Employment at COMPANY NL”. Hµm defined() : hµm nµy dïng ®Ó kiÓm tra xem mét h»ng sè nµo ®ã ®· ®−îc khai b¸o ch−a. VÝ dô : if ( defined (“YELLOW”)) { echo (“\n”); } 5 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL b. C¸c h»ng sè ®· ®−îc ®Þnh nghÜa trong PHP (Built-in Constants): §Ó hç trî cho ng−êi lËp tr×nh, PHP cung cÊp s½n c¸c h»ng sè nh− : c¸c biÕn m«i trêng, c¸c biÕn cña Web server Apache ... Ngêi lËp tr×nh cã thÓ sö dông hµm phpinfo() ®Ó xem c¸c gi¸ trÞ nµy. + H»ng sè nguyªn : ®©y lµ nh÷ng gi¸ trÞ cã kiÓu integer. VÝ dô : 10 + H»ng sè thùc: ®©y lµ nh÷ng gi¸ trÞ cã kiÓu double. VÝ dô : 10.00 + H¾ng ký tù : ®©y lµ mét x©u ký tù ®Æt trong dÊu ngoÆc ®¬n hoÆc kÐp. VÝ dô : “Ng«n ng÷ lËp tr×nh PHP”. 6 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 3. BiÕn vµ gi¸ trÞ logic. + Còng gièng víi C/C++, PHP kh«ng cã kh¸i niÖm TRUE vµ FALSE. C¸c gi¸ trÞ TRUE ®−îc hiÓu lµ nh÷ng gi¸ trÞ b»ng 1 vµ gi¸ trÞ FALSE lµ nh÷ng gi¸ trÞ b»ng 0 hoÆc x©u rçng . + Khi sö dông biÕn chóng ta kh«ng cÇn khai b¸o kiÓu . VÝ dô : $a = 1; // $a lµ mét biÕn kiÓu integer. $a = 1.2; // b©y giê $a lµ mét biÕn kiÓu double. $a = “A” ; // b©y giê $a l¹i lµ mét biÕn kiÓu string. + NÕu nh− thùc hiÖn phÐp to¸n gi÷a biÕn cã kiÓu sè vµ kiÓu string, PHP sÏ coi chuçi lµ mét d·y sè nh− sau : $str = “222B Baker Street”; Ta thÊy biÕn $str cã gi¸ trÞ kiÓu string, vµ nÕu céng sè 3 víi gi¸ trÞ nµy th× : $x = 3 + $str ; // $x = 225 khi ®ã biÕn $x nhËn ®−îc gi¸ trÞ 255 v× PHP ®· céng 3 víi ba sè ®Çu. Nhng nÕu ta in gi¸ trÞ cña biÕn $str th× echo ($str); // print : “222B Baker Street” Chó ý r»ng c¸c phÐp to¸n gi÷a sè vµ chuçi chØ ®óng khi ký tù ®Çu cña chuçi lµ sè . + Ta còng cã thÓ lµm thay ®æi kiÓu gi¸ trÞ cña mét biÕn b»ng c¸ch Ðp kiÓu $a = 11.2; // biÕn $a cã kiÓu double $a = (int) $a; // b©y giê $a cã kiÓu integer ,gi¸ trÞ lµ 11 $a = (double) $a; // b©y giê $a l¹i cã kiÓu double, gi¸ trÞ lµ 11.0 $b = (string) $a ; // biÕn $b cã kiÓu string ,gi¸ trÞ lµ “11” Còng ph¶i biÕt r»ng PHP tù ®éng chuyÓn ®æi kiÓu rÊt tèt. NÕu thËt sù cÇn thiÕt chóng ta míi ph¶i dïng c¸ch trªn. 7 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + C¸c hµm lµm viÖc víi biÕn gettype() : hµm nµy tr¶ l¹i kiÓu cña mét biÕn nµo ®ã. Gi¸ trÞ tr¶ vÒ cã thÓ lµ : “integer” “double” “string” “array” “object” “class” “unknown type” vÝ dô : if (gettype($user_input) == “integer”) { $age = $user_input; } settype() : hµm nµy Ðp kiÓu cho mét biÕn nµo ®ã. NÕu thµnh c«ng hµm tr¶ vÒ gi¸ trÞ 1 (true) ,ng−îc l¹i lµ 0 (false). vÝ du : $a = 7.5; settype($a, “integer”); if (settype($a, “array”)){ echo (“Conversion succeeded. ”); }else{ echo (“Conversion error. ”); } isset() vµ unset() : Hµm isset() kiÓm tra mét biÕn ®· ®−îc g¸n gi¸ trÞ hay ch−a, hµm unset() sÏ gi¶i phãng bé nhí cho mét biÕn nµo ®ã . vÝ dô : 8 PHP & MySQL Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng $id = “323bb”; if (isset($id)) { echo (“D÷ liÖu ®· ®−îc g¸n”); }else{ echo (“D÷ liÖu ch−a ®−îc g¸n”); } unset($id); if(!isset($id)) { echo (“D÷ liÖu ®· ®−îc gi¶i phãng”); } empty() : Còng gièng hµm isset(), hµm empty() sÏ tr¶ vÒ gi¸ trÞ 1 (true) nÕu mét biÕn lµ rçng vµ ng−îc l¹i 0 (false). §èi víi biÕn cã kiÓu sè gi¸ trÞ b»ng 0 ®−îc coi lµ rçng, biÕn kiÓu string ®−îc coi lµ rçng nÕu x©u lµ x©u rçng. vÝ dô: echo empty($new) ; // true $new = 1; echo empty($new); // false $new = “”; echo empty($new); // true $new = 0; echo empty($new); // true $new = “So 323”; echo empty($new); // false unset($new); echo empty($new); // true 9 PHP & MySQL Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng III. C¸c to¸n tö + B¶ng c¸c phÐp to¸n sè häc PhÐp to¸n ý nghÜa VÝ dô Gi¶i thÝch Thùc hiÖn phÐp céng gi÷a 7 vµ 2 : 9 + PhÐp céng 7+2 - PhÐp trõ 7–2 Thùc hiÖn phÐp trõ gi÷a 7 vµ 2 : 5 * PhÐp nh©n 7*2 Thùc hiÖn phÐp nh©n gi÷a 7 vµ 2 : 14 / PhÐp chia 7/2 Thùc hiÖn phÐp chia gi÷a 7 vµ 2 : 3.5 % Chia d 7%2 Thùc hiÖn phÐp chia d gi÷a 7 vµ 2 : 1 Ta cã thÓ viÕt c¸c phÐp to¸n ng¾n gän nh− b¶ng sau : Khi viÕt T−¬ng ®−¬ng víi $h += $i $h = $h + $i $h -= $i $h = $h - $i $h *= $i $h = $h * $i $h /= $i $h = $h / $i $h %= $i $h = $h % $i + PhÐp g¸n : vÝ dô : $x = 1; $y = $x + 1; $length = $area / $width; 10 PHP & MySQL Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng + B¶ng c¸c phÐp to¸n quan hÖ PhÐp ý nghÜa to¸n VÝ dô Gi¶i thich KiÓm tra $h vµ $i cã b»ng nhau kh«ng == So s¸nh b»ng < So s¸nh nhá h¬n $h == $i > So s¸nh lín h¬n $h < $i KiÓm tra $h cã nhá h¬n $i kh«ng <= Nhá h¬n hoÆc b»ng $h > $i KiÓm tra $h cã lín h¬n $i kh«ng $h <= $i KiÓm tra $h cã nhë h¬n hoÆc b»ng $i KiÓm tra $h cã kh¸c $i kh«ng So s¸nh kh¸c $h => $i So s¸nh kh¸c $h != $i >= != <> Lín h¬n hoÆc b»ng KiÓm tra $h cã lín h¬n hoÆc b»ng $i KiÓm tra $h cã kh¸c $i kh«ng $h <> $i C¸c phÐp so s¸nh th−êng dïng kiÓm tra ®iÒu kiÖn trong c¸c c©u lÖnh ®iÒu khiÓn mµ ta sÏ häc ë bµi sau . + B¶ng c¸c phÐp to¸n logic PhÐp to¸n logic cïng víi to¸n h¹ng t¹o thµnh biÓu thøc logic. BiÓu thøc logic cã thÓ cã gi¸ trÞ lµ 1 (true) hoÆc 0 (false) . To¸n h¹ng a To¸n h¹ng b a && b a || b !a !b 1 1 1 1 0 0 1 0 0 1 0 1 0 1 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 + C¸c phÐp to¸n víi biÕn kiÓu string . 11 PHP & MySQL Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng Ta sö dông dÊu “. “ ®Ó ghÐp hai biÕn kiÓu string víi nhau . vÝ dô : $first = “Phineas”; $last = “Phop”; $full = $first. “ ”. $last; // $full = “Phineas Phop” ; echo ($full); Ta cã thÓ ghÐp hai x©u nh− sau: echo ($last. “’s Bicycles”); //print : Phop’s Bicycles §Ó cã thÓ chÌn mét biÕn vµo trong hµng cã kiÓu string th× tªn biÕn ph¶i ®Ó trong dÊu ®ãng më ngoÆc nhän. echo (“${last}’s Bicycles”); + C¸c phÐp to¸n thao t¸c møc bit. C¸c phÐp to¸n thao t¸c møc bit t¸c ®éng lªn tõng bit cña to¸n h¹ng . Ký hiÖu ý nghÜa & AND bit | OR bit ^ XOR bit B¶ng c¸c phÐp to¸n nh− sau : & KÕt qu¶ | KÕt qu¶ ^ KÕt qu¶ 1&1 1 1|1 1 1^1 0 1&0 0 1|0 1 1^0 1 0&1 0 0|1 1 0^1 1 0&0 0 0|0 0 0^0 0 PHP còng hç trî c¸c phÐp dÞch ph¶i vµ dÞch tr¸i >> : dÞch ph¶i << : dÞch tr¸i Gi¶ sö $a lµ mét biÕn nguyªn th× phÐp to¸n : $a >> n lµm cho c¸c bit trong $a bÞ dÞch ph¶i ®i n vÞ trÝ. T−¬ng tù ta cã phÐp dÞch tr¸i . 12 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL vÝ dô : 11 >> 2 = 2 ; v× : 11 (1011) >> 2 2 (0010) + C¸c phÐp to¸n t¨ng gi¶m : - PhÐp t¨ng : phÐp t¨ng (to¸n tö t¨ng) t¨ng gi¸ trÞ cña to¸n h¹ng lªn mét ®¬n vÞ. $a ++ : $a ®−îc sö dông råi míi t¨ng ++ $a : $a t¨ng råi míi ®−îc sö dông - PhÐp gi¶m : t−¬ng tù nh− phÐp t¨ng, kh¸c lµ gi¸ trÞ bÞ gi¶m ®i mét ®¬n vÞ. $a -- : $a ®−îc sö dông råi míi gi¶m -- $a : $a gi¶m råi míi ®−îc sö dông vÝ dô : $a = 10; // $a b»ng 10 $b = $a++ ; // $a b»ng 11 nh−ng $b b»ng 10 $a = 10; // $a b»ng 10 $b = -- $a ; // $a b»ng 9 vµ $b b»ng 9 + PhÐp to¸n ®iÒu kiÖn. ? : PhÐp to¸n ®iÒu kiÖn cïng víi to¸n h¹ng t¹o nªn biÓu thøc ®iÒu kiÖn. Ta ký hiÖu e1 ,e2, e3 lµ ba to¸n h¹ng. BiÓu thøc cã d¹ng : e1 ? e2 : e3 NÕu e1 != 0 th× gi¸ trÞ cña biÓu thøc ®iÒu kiÖn lµ e2 NÕu e1 == 0 th× gi¸ trÞ cña biÓu thøc ®iÒu kiÖn lµ e3 vÝ dô : t×m max max = $a>$b ? a : b ; 13 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + To¸n tö sizeof (®èi t−îng) : PhÐp to¸n sizeof cho biÕt kÝch th−íc (tÝnh b»ng byte ) « nhí mµ ®èi t−îng chiÕm trong bé nhí. §èi t−îng ë ®©y cã kiÓu lµ integer, double, string. vÝ dô : $a = 10; echo sizeof($a); //sÏ in ra mµn h×nh lµ : 4 IV. C¸c c©u lÖnh ®iÒu khiÓn 1. LÖnh if_else : ®©y lµ lÖnh rÏ nh¸nh cã ®iÒu kiÖn . a. D¹ng 1 : if ( biÓu thøc ) c©u lÖnh; C©u lÖnh ë ®©y t−¬ng ®−¬ng víi mét khèi lÖnh. Mét khèi lÖnh ®−îc ®Æt trong dÊu ngoÆc kÐp. ý nghÜa : + NÕu biÓu thøc kh¸c kh«ng ,th× c©u lÖnh ®−îc thùc hiÖn. + NÕu biÓu thøc b»ng kh«ng, th× c©u lÖnh kh«ng ®−îc thùc hiÖn b. D¹ng 2 : if ( biÓu thøc ) c©u lÖnh 1; else c©u lÖnh 2; ý nghÜa : + NÕu biÓu thøc kh¸c kh«ng ,th× c©u lÖnh 1 ®−îc thùc hiÖn. + NÕu biÓu thøc b»ng kh«ng, th× c©u lÖnh 2 ®−îc thùc hiÖn Chó ý : * C©u lÖnh 1 ë d¹ng 2 lµ lÖnh if_else 14 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL + NÕu l−îng else b»ng l−îng If th× else thuéc vÒ If gÇn nhÊt theo tõng cÆp tõ trong ra ngoµi. VÝ dô : $a = 10; $b = 10; $c = 3; $d = 3; $e = 12; $f = 8; if($a == $b) if($c == $d) if($e == $f) $max = $e; else $max = $f; else $max = $d; else $max = $b echo $max ; //printf max = 8 + NÕu l−îng else Ýt h¬n l−îng If th× else thuéc vÒ If ngÇn nhÊt theo tõng cÆp tõ trong ra ngoµi. VÝ dô : T−¬ng ®−¬ng víi : * C©u lÖnh 2 cña d¹ng 2 lµ elseif : 15 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng B¾t nguån tõ : if ( biÓu_thøc1 ) c©u_lÖnh 1; else if ( biÓu_thøc 2 ) c©u_lÖnh 2; else if ( biÓu_thøc 3 ) c©u_lÖnh 3; ... else if ( biÓu_thøc i ) c©u_lÖnh i; ... else c©u_lÖnh n; PHP & MySQL Cã thÓ viÕt l¹i nh− sau: if ( biÓu_thøc1 ) c©u_lÖnh 1; elseif (biÓu_thøc 2) c©u_lÖnh 2; elseif (biÓu_thøc 3) c©u_lÖnh 3; ... elseif (biÓu_thøc i) c©u_lÖnh i; ... else c©u_lÖnh n; C©u lÖnh elseif t¹o ra lÖnh rÏ nh¸nh cã ®iÒu kiÖn trong ®ã thùc hiÖn 1 trong n c¸ch kh¸c nhau. - NÕu biÓu_thøc i kh¸c kh«ng (i = 1,..n-1) th× thùc hiÖn c©u lÖnh i . - NÕu biÓu_thøc i b»ng kh«ng (i = 1, ..n-1) th× c©u lÖnh thø n ®−îc thùc hiÖn. 2. C©u lÖnh switch : switch (biÓu_thøc n) { case n1: c©u lÖnh 1; break; case n2: c©u lÖnh 2; break; ... case nn: c©u lÖnh nn; [default: c©u lÖnh] } 16 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL C©u lÖnh switch lµ c©u lÖnh rÏ nh¸nh cã ®iÒu kiÖn trong ®ã thùc hiÖn mét trong n c¸i rÏ nh¸nh. +NÕu biÓu_thøc n = ni (i = 1, .. n) th× c©u lÖnh sau case ni ®−îc thùc hiÖn cho ®Õn khi gÆp lÖnh break hoÆc dÊu ngoÆc “}” +NÕu biÓu_thøc n != mäi ni (i = 1, .. n) mµ cã nh¸nh Default th× c¸c c©u lÖnh sau Default ®−îc thùc hiÖn. VÝ dô : 3. C©u lÖnh FOR: D¹ng lÖnh : for (biÓu_thøc 1; biÓu_thøc 2; biÓu_thøc 3) c©u lÖnh ; LÖnh for lµ lÖnh t¹o chu tr×nh cã ®iÒu kiÖn. B−íc 1 : tÝnh biÓu_thøc 1 B−íc 2 : tÝnh biÓu_thøc 2 : NÕu biÓu_thøc 2 kh¸c 0 th× thùc hiÖn c©u lÖnh vµ sang b−íc 3. 17 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL NÕu biÓu_thøc 2 b»ng 0 th× kÕt thóc vßng for B−íc 3 : tÝnh biÓu_thøc 3 vµ quay l¹i b−íc 2. + biÓu_thøc 1, biÓu_thøc 2, biÓu_thøc 3 lµ c¸c thµnh phÇn. Mçi thµnh phÇn cã thÓ gåm nhiÒu biÓu thøc. Khi ®ã mçi biÓu thøc ®−îc viÕt c¸ch nhau mét dÊu phÈy (“,”). +C¸c biÓu thøc ®−îc tÝnh lÇn l−ît tõ tr¸i qua ph¶i +BiÓu thøc trong biÓu_thøc 2 quyÕt ®Þnh thùc hiÖn th©n cña for. VÝ dô : ”); } ?> +Cã thÓ v¾ng mÆt bÊt kÓ thµnh phÇn nµo. NÕu v¾ng mÆt biÓu_thøc 2 th× c©u lÖnh lu«n ®−îc thùc hiÖn. MÆc dï v¾ng mÆt vÉn ph¶i cã dÊu chÊm phÈy (“;”) VÝ dô : +NÕu v¾ng biÓu_thøc 1 vµ biÓu_thøc 3 th× : for ( ; biÓu_thøc 2 ; ) cau_lenh ; t−¬ng ®−¬ng víi : while (biÓu_thøc 2) cau_lenh ; 4. C©u lÖnh WHILE while (biÓu_thøc) c©u lÖnh ; 18 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL LÖnh while lµ mét lÖnh t¹o chu tr×nh cã ®iÒu kiÖn. §iÒu kiÖn thùc hiÖn ®−îc kiÓm tra ë ®Çu chu tr×nh. B−íc 1 : TÝnh biÓu thøc NÕu biÓu thøc kh¸c kh«ng, sang b−íc 2 NÕu biÓu thøc b»ng kh«ng, kÕt thóc vßng while B−íc 2 : Thùc hiÖn c©u lÖnh. Quay l¹i b−íc 1. Chó ý : + BiÓu thøc cã thÓ bao gåm nhiÒu biÓu thøc. Khi ®ã c¸c biÓu thøc ®−îc viÕt c¸ch nhau mét dÊu phÈy ,vµ ®−îc tÝnh lÇn l−ît tõ tr¸i qua ph¶i. BiÓu thøc cuèi cïng quyÕt ®Þnh thùc hiÖn c©u lÖnh. + Kh«ng ®−îc phÐp v¾ng mÆt biÓu thøc + §Ó t¹o chu tr×nh v« tËn th× while(1) { ... if (biÓu_thøc) break; ... } VÝ dô : $i = 11; while (--$i) { if (my_function($i) == “error”) { break; } ++ $number; } 19 Ban chØ ®¹o cntt cña c¬ quan ®¶ng PHP & MySQL 5. LÖnh DO ... WHILE D¹ng lÖnh : do { c©u lÖnh; }while (biÓu_thøc); LÖnh do ... while lµ lÖnh t¹o chu tr×nh cã ®iÒu kiÖn, trong ®ã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chu tr×nh ®−îc kiÓm tra ë cuèi chu tr×nh. Ho¹t ®éng : B−íc 1 : Thùc hiÖn c©u lÖnh B−íc 2 : TÝnh biÓu thøc biÓu_thøc +NÕu biÓu thøc biÓu_thøc kh¸c kh«ng th× quay l¹i b−íc 1 +NÕu biÓu thøc biÓu_thøc b»ng kh«ng th× kÕt thóc do ... while. VÝ dô : \n”); $i = 0; $total = 10; do { echo (“\t $i\n”); }while(++ $i < $total); echo (“\n”); ?> 6. LÖnh break Lµ lÖnh rÏ nh¸nh kh«ng ®iÒu kiÖn vµ th−êng dïng ®Ó ra khái th©n cña switch, while, do ... while, for . 20