Tài liệu Nghiên cứu một số chỉ số sinh học và trí tuệ của học sinh trường trung học cơ sở na hang và trường trung học phổ thông na hang, huyện na hang, tỉnh tuyên quang (lv01052)

7 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 NÔNG THỊ THÚY LỘC NGHIÊN CỨU MỘT SỐ CHỈ SỐ SINH HỌC VÀ TRÍ TUỆ CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NA HANG VÀ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NA HANG, HUYỆN NA HANG, TỈNH TUYÊN QUANG LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC HÀ NỘI – 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 NÔNG THỊ THÚY LỘC NGHIÊN CỨU MỘT SỐ CHỈ SỐ SINH HỌC VÀ TRÍ TUỆ CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NA HANG VÀ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NA HANG, HUYỆN NA HANG, TỈNH TUYÊN QUANG Chuyên ngành : Sinh học thực nghiệm Mã số : 60 42 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC Người hướng dẫn khoa học GS. TSKH. TẠ THÚY LAN HÀ NỘI – 2013 LỜI CẢM ƠN Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS. TSKH. Tạ Thúy Lan, người đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn này. Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo của Khoa Sinh- KTNN, Phòng Sau đại học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 đã tạo điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cô giáo và các em học sinh của trường Trung học cơ sở và trường Trung học phổ thông Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang cùng gia đình, người thân và bạn bè đã động viên, giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn này. Hà Nội, năm 2013 Tác giả Nông Thị Thúy Lộc LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả, các số liệu nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng công bố trong bất cứ công trình nào khác. Nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Tác giả Nông Thị Thúy Lộc NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN BMI Chỉ số khối cơ thể (Body Mass Index) cs Cộng sự CDC National Center for Chronic Disease Preventinon and Health Promotion (Trung tâm quốc gia phòng bệnh mạn tính và tăng cường sức khỏe) C.A.H Trạng thái sức khỏe, Tính tích cực, Tâm trạng GTSH Giá trị sinh học người Việt Nam HSSH Hằng số sinh học người Việt Nam Nxb Nhà xuất bản THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông IQ Itelligent Quotient SD Standard Diviation (Độ lệch chuẩn) Tr Trang MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1 NỘI DUNG..................................................................................................... 5 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU ............................... 5 1.1. Một số chỉ số sinh học............................................................................ 5 1.2. Kiểu hình thần kinh ................................................................................ 9 1.3. Trí tuệ ..................................................................................................... 9 1.4. Trí nhớ .................................................................................................... 12 1.5. Khả năng chú ý ...................................................................................... 14 1.6. Trạng thái cảm xúc ................................................................................. 17 1.7. Chỉ số vượt khó ...................................................................................... 20 CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............. 22 2.1. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................. 22 2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 22 2.2.1. Phương pháp nghiên cứu các chỉ số sinh học ............................. 22 2.2.2. Phương pháp nghiên cứu kiểu hình thần kinh ............................ 25 2.2.3. Phương pháp nghiên cứu trí tuệ .................................................. 25 2.2.4. Phương pháp nghiên cứu về trí nhớ ............................................ 27 2.2.5. Phương pháp nghiên cứu khả năng chú ý ................................... 27 2.2.6. Phương pháp nghiên cứu trạng thái cảm xúc.............................. 28 2.2.7. Phương pháp nghiên cứu chỉ số vượt khó .................................. 28 2.3. Phương pháp xử lý số liệu........................................................................ 29 CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...................................................... 31 3.1. Các chỉ số sinh học của học sinh.............................................................. 31 3.1.1. Chiều cao đứng của học sinh ...................................................... 31 3.1.2. Cân nặng của học sinh ................................................................ 34 3.1.3. Vòng ngực trung bình của học sinh ............................................ 37 3.1.4. Chỉ số Pignet của học sinh .......................................................... 39 3.1.5. BMI của học sinh ........................................................................ 42 3.2. Kiểu hình thần kinh của học sinh ............................................................. 47 3.3. Trí tuệ của học sinh .................................................................................. 50 3.3.1. Chỉ số IQ của học sinh theo tuổi và giới tính ............................. 50 3.3.2. Phân bố học sinh theo mức trí tuệ............................................... 52 3.4. Trí nhớ của học sinh ................................................................................. 56 3.4.1. Trí nhớ thị giác của học sinh....................................................... 56 3.4.1. Trí nhớ thính giác của học sinh................................................... 58 3.4.2. So sánh khả năng ghi nhớ thị giác và thính giác của học sinh ... 58 3.5. Khả năng chú ý của học sinh ................................................................... 60 3.5.1. Độ tập trung chú ý của học sinh ................................................. 62 3.5.2. Độ chính xác chú ý của học sinh ................................................ 62 3.6. Trạng thái cảm xúc của học sinh .............................................................. 67 3.6.1. Cảm xúc chung của học sinh ...................................................... 67 3.6.2. Cảm xúc về sức khỏe của học sinh ............................................. 69 3.6.3. Cảm xúc về tính tích cực của học sinh ....................................... 70 3.6.4. Cảm xúc tâm trạng của học sinh ................................................. 72 3.7. Chỉ số vượt khó (AQ) của học sinh ........................................................ 75 3.7.1. Chỉ số AQ của học sinh theo tuổi và giới tính ............................ 75 3.7.2. Chỉ số C của học sinh.................................................................. 77 3.7.3. Chỉ số O của học sinh ................................................................. 79 3.7.4. Chỉ số R của học sinh.................................................................. 81 3.7.5. Chỉ số E của học sinh .................................................................. 84 3.8. Mối liên hệ giữa chỉ số IQ với các chỉ số nghiên cứu khác ..................... 86 3.8.1. Mối liên hệ giữa chỉ số IQ với trí nhớ ........................................ 86 3.8.2. Mối liên hệ giữa chỉ số IQ với khả năng chú ý........................... 88 3.8.3. Mối liên hệ giữa chỉ số IQ với trạng thái cảm xúc ..................... 90 3.8.4. Mối liên hệ giữa chỉ số IQ với chỉ số vượt khó .......................... 90 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................................... 92 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 96 PHỤC LỤC DANH MỤC BẢNG Trang Bảng 2.1. Phân bố đối tượng nghiên cứu. ...................................................... 22 Bảng 2.2. Phân loại thể lực theo chỉ số Pignet................................................ 23 Bảng 2.3. Thang phân loại trí tuệ the chỉ số IQ. ............................................. 26 Bảng 3.1.Chiều cao đứng của học sinh theo tuổi và giới tính. ....................... 31 Bảng 3.2. Cân nặng của học sinh theo tuổi và giới tính. ................................ 35 Bảng 3.3. Vòng ngực trung bình của học sinh theo tuổi và giới tính. ............ 37 Bảng 3.4. Chỉ số Pignet của học sinh theo tuổi và giới tính. .......................... 40 Bảng 3.5. BMI của học sinh theo tuổi và giới tính. ........................................ 42 Bảng 3.6. Tỷ lệ học sinh theo mức dinh dưỡng. ............................................. 44 Bảng 3.7. Tỷ lệ học sinh nam theo mức dinh dưỡng. ..................................... 45 Bảng 3.8. Tỷ lệ học sinh nữ theo mức dinh dưỡng. ........................................ 46 Bảng 3.9. Kiểu hình thần kinh của học sinh. .................................................. 48 Bảng 3.10. Chỉ số IQ của học sinh theo tuổi và giới tính. .............................. 51 Bảng 3.11. Tỷ lệ học sinh theo mức trí tuệ. .................................................... 54 Bảng 3.12. Trí nhớ thị giác của học sinh theo tuổi và giới tính...................... 56 Bảng 3.13. Trí nhớ thính giác của học sinh theo tuổi và giới tính.................. 59 Bảng 3.14. So sánh trí nhớ thị giác và trí nhớ thính giác của học sinh .......... 61 Bảng 3.15. Độ tập trung chú ý của học sinh theo tuổi và giới tính................. 63 Bảng 3.16. Độ chính xác chú ý của học sinh theo tuổi và giới tính. .............. 65 Bảng 3.17. Cảm xúc chung của học sinh theo tuổi và giới tính. .................... 67 Bảng 3.18. Cảm xúc về sức khỏe của học sinh theo tuổi và giới tính. ........... 69 Bảng 3.19. Cảm xúc về tính tích cực của học sinh theo tuổi và giới tính. ..... 71 Bảng 3.20. Cảm xúc về tâm trạng của học sinh theo tuổi và giới tính. .......... 73 Bảng 3.21. Chỉ số AQ học sinh theo tuổi và giới tính. ................................... 75 Bảng 3.22. Chỉ số C của học sinh theo tuổi và giới tính................................. 78 Bảng 3.23. Chỉ số O của học sinh theo tuổi và giới tính. ............................... 80 Bảng 3.24. Chỉ số R của học sinh theo tuổi và giới tính................................. 82 Bảng 3.25. Chỉ số E của học sinh theo tuổi và giới tính. ................................ 84 Bảng 3.26. Mối tương quan giữa chỉ số IQ với các chỉ số khác ..................... 86 DANH MỤC HÌNH Trang Hình 2.1. Biểu đồ BMI đối với nam từ 2 đến 20 tuổi. .................................... 24 Hình 2.1. Biểu đồ BMI đối với nữ từ 2 đến 20 tuổi........................................ 24 Hình 3.1. Đồ thị biểu diễn chiều cao đứng của học sinh. ............................... 32 Hình 3.2. Biểu đồ biểu diễn mức tăng chiều cao đứng của học sinh. ............................................................................................... 32 Hình 3.3. Đồ thị biểu diễn cân nặng của học sinh. ........................................ 35 Hình 3.4. Biểu đồ biểu diễn mức tăng cân nặng của học sinh. ....................... 36 Hình 3.5. Đồ thị biểu diễn vòng ngực trung bình của học sinh . .................... 38 Hình 3.6. Biểu đồ biểu diễn mức tăng vòng ngực trung bình của học sinh. ............................................................................................... 38 Hình 3.7. Đồ thị biểu diễn chỉ số pignet của học sinh. ................................... 40 Hình 3.8. Biểu đồ biểu diễn mức giảm chỉ số pignet của học sinh................. 41 Hình 3.9. Đồ thị biểu diễn BMI của học sinh. ................................................ 42 Hình 3.10. Biểu đồ biểu diễn mức tăng BMI của học sinh............................. 42 Hình 3.11. Biểu đồ phân bố học sinh theo kiểu thần kinh hướng nội. ............................................................................................ 48 Hình 3.12. Biểu đồ phân bố học sinh theo kiểu thần kinh trung tính. .............................................................................................. 49 Hình 3.13. Biểu đồ phân bố học sinh theo kiểu thần kinh hướng ngoại. ......................................................................................... 49 Hình 3.14. Đồ thị biểu diễn chỉ số IQ của học sinh. ....................................... 51 Hình 3.15. Biểu đồ biểu diễn mức tăng chỉ số IQ của học sinh. .................... 52 Hình 3.16. Biểu đồ thể hiện sự phân bố học sinh theo mức trí tuệ. ................ 55 Hình 3.17. Đồ thị biểu diễn trí nhớ thị giác của học sinh. .............................. 57 Hình 3.18. Biểu đồ biểu diễn mức tăng trí nhớ thị giác của học sinh. ............................................................................................... 57 Hình 3.19. Đồ thị biểu diễn trí nhớ thính giác của học sinh. .......................... 59 Hình 3.20. Biểu đồ biểu diễn mức trí nhớ thính giác của học sinh. ............... 60 Hình 3.21. Biểu đồ so sánh trí nhớ thị giác và trí nhớ thính giác của học sinh.......................................................................................... 61 Hình 3.22. Biểu đồ biểu diễn độ tập trung chú ý của học sinh. ...................... 63 Hình 3.23. Biểu đồ biểu diễn mức tăng độ tập trung chú ý của học sinh........................................................................................... 64 Hình 3.24. Biểu đồ biểu diễn độ chính xác chú ý của học sinh. ..................... 65 Hình 3.25. Biểu đồ biểu diễn mức tăng độ chính xác chú ý của học sinh........................................................................................... 66 Hình 3.26. Biểu đồ biểu diễn cảm xúc chung của học sinh. ........................... 68 Hình 3.27. Biểu đồ biểu diễn mức giảm cảm xúc chung của học sinh. ................................................................................................ 68 Hình 3.28. Biểu đồ biểu diễn cảm xúc về sức khỏe của học sinh................... 69 Hình 3.29. Biểu đồ biểu diễn mức giảm cảm xúc về sức khỏe của học sinh. .......................................................................... 70 Hình 3.30. Biểu đồ biểu diễn cảm xúc về tính tích cực của học sinh. ............ 71 Hình 3.31. Biểu đồ biểu diễn mức giảm cảm xúc về tính tích cực của học sinh. ..................................................................... 72 Hình 3.32. Biểu đồ biểu diễn cảm xúc về tâm trạng của học sinh.................. 73 Hình 3.33. Biểu đồ biểu diễn mức giảm cảm xúc về tâm trạng của học sinh. ......................................................................... 74 Hình 3.34. Biểu đồ biểu diễn chỉ số AQ của học sinh. ................................... 76 Hình 3.35. Biểu đồ biểu diễn mức tăng chỉ số AQ của học sinh. ................... 76 Hình 3.36. Biểu đồ biểu diễn chỉ số C của học sinh. ...................................... 78 Hình 3.37. Biểu đồ biểu diễn mức tăng chỉ số C của học sinh. ...................... 79 Hình 3.38. Biểu đồ biểu diễn chỉ số O của học sinh. ...................................... 80 Hình 3.39. Biểu đồ biểu diễn mức tăng chỉ số O của học sinh. ...................... 81 Hình 3.40. Biểu đồ biểu diễn chỉ số R của học sinh. ...................................... 82 Hình 3.41. Biểu đồ biểu diễn mức tăng chỉ số R của học sinh ....................... 83 Hình 3.42. Biểu đồ biểu diễn chỉ số E của học sinh. ...................................... 85 Hình 3.43. Biểu đồ biểu diễn mức tăng chỉ số E của học sinh. ...................... 85 Hình 3.44. Đồ thị biểu diễn mối liên quan giữa chỉ số IQ với trí nhớ thị giác. .............................................................................. 87 Hình 3.45. Đồ thị biểu diễn mối liên quan giữa chỉ số IQ với trí nhớ thính giác. .......................................................................... 88 Hình 3.46. Đồ thị biểu diễn mối liên quan giữa chỉ số IQ với độ tập trung chú ý. ......................................................................... 89 Hình 3.47. Đồ thị biểu diễn mối liên quan giữa chỉ số IQ với độ chú ý chính xác. ........................................................................ 89 Hình 3.48. Đồ thị biểu diễn mối liên quan giữa chỉ số IQ với trạng thái cảm xúc. .......................................................................... 90 Hình 3.49. Đồ thị biểu diễn mối liên quan giữa chỉ số IQ với chỉ số AQ. ....................................................................................... 91 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thế kỷ 21 là thể kỷ của nền kinh tế tri thức. Chính vì vậy, để phát triển tốt nền kinh tế tri thức cần phải có những con người phát triển toàn diện phù hợp với nó. Nhận thức được vấn đề này, Đảng và nhà nước ta đã không ngừng đổi mới đường lối lãnh đạo, xây dựng kế hoạch phát triển con người cho tương lai. Trong đó, thể lực và trí tuệ được coi là hai mặt cùng phát triển quan trọng phục vụ cho nền kinh tế tri thức. Sự phát triển và tăng trưởng của học sinh theo lứa tuổi, theo giới tính ở mỗi vùng miền trong mỗi giai đoạn đều có những đặc điểm khác nhau. Do đó, việc đánh giá đúng và thường xuyên các chỉ số sinh học trí tuệ của học sinh ở các lứa tuổi cần được tiến hành thường xuyên theo định kì để có thể đề ra những hình thức, phương pháp giáo dục phù hợp cho từng đối tượng. Cũng chỉ trên cơ sở này, chúng ta mới có thể phát hiện được tài năng tương lai cho đất nước. Ở Việt Nam, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về sự tăng trưởng và phát triển cơ thể của học sinh [4], [8], [42], [51], [65],… Kết quả nghiên cứu của các tác giả cho thấy, có sự khác biệt về một số chỉ số sinh học và trí tuệ giữa các độ tuổi, các vùng miền. Na Hang là một huyện vùng cao nằm về phía bắc của tỉnh Tuyên Quang, càng về phía bắc độ cao càng tăng dần, với diện tích 1.461 Km2, dân số của toàn huyện trên 41.868 người (2011). Trong đó, có 12 dân tộc anh em đang sinh sống. Điều kiện kinh tế, giao thông đi lại còn nhiều khó khăn. Chính vì vậy, chưa có một công trình nào nghiên cứu trên đối tượng học sinh của trường Trung hoc cơ sở Na Hang và trường Trung học phổ thông Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. 2 Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu một số chỉ số sinh học và trí tuệ của học sinh trường Trung học cơ sở Na Hang và trường Trung học phổ thông Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang”. 2. Mục đích nghiên cứu - Xác định thực trạng sự phát triển một số chỉ số sinh học (chiều cao đứng, cân nặng, vòng ngực trung bình, chỉ số pignet, BMI, kiểu hình thần kinh) của học sinh trường Trung học cơ sở (THCS) Na Hang và trường Trung hoc phổ thông (THPT) Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. - Xác định các chỉ số trí tuệ của học sinh trường THCS Na Hang và trường THPT Na Hang tỉnh Tuyên Quang (chỉ số IQ, trí nhớ ngắn hạn, khả năng chú ý, trạng thái cảm xúc, chỉ số vượt khó). - Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường phát triển thể chất cân đối với học sinh trường THCS Na Hang và trường THPT Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Thu thập, tìm hiểu các tài liệu, công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài. - Nghiên cứu một số chỉ số thể lực của học sinh THCS và THPT (chiều cao, cân nặng, vòng ngực trung bình, chỉ số pignet, BMI, kiểu hình thần kinh). - Đánh giá năng lực trí tuệ qua chỉ số IQ của học sinh. - Xác định một số chỉ số hoạt động thần kinh cho học sinh. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là học sinh 12 - 18 tuổi của trường THCS Na Hang và THPT Na Hang, tổng số học sinh nghiên cứu là 840 em, trong đó có 3 420 học sinh nam và 420 học sinh nữ. Học sinh được nghiên cứu có sức khỏe bình thường và không có bệnh mạn tính. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu: Quá trình nghiên cứu được tiến hành trên học sinh trường THCS Na Hang và trường THPT Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. 5. Phương pháp nghiên cứu Sử dụng phương pháp nghiên cứu cắt ngang. + Các chỉ số sinh học như chiều cao đứng, cân nặng, vòng ngực, chỉ số pignet, và BMI được xác định theo phương pháp thường qui của WHO và Bộ Y tế Việt Nam. + Kiểu hình thần kinh được xác định bằng phương pháp Eysenok. + Năng lực trí tuệ được xác định bằng trắc nghiệm (test) Raven. + Khả năng chú ý được xác định bằng phương pháp Ochan Bourdon. + Trí nhớ ngắn hạn được xác định bằng phương pháp Nechaiev. + Cảm xúc được xác định bằng phương pháp tự đánh giá CAH. + Chỉ số vượt khó (AQ) được xác định bằng phương pháp trắc nghiệm Paul Stolts nhưng đã có chỉnh lý để phù hợp với đối tượng học sinh 12 - 18 tuổi. Kết quả nghiên cứu được phân tích và xử lý trên máy vi tính bằng chương trình Microsoft Excel. 6. Những đóng góp mới của đề tài Là đề tài đầu tiên xác định được một số chỉ số sinh học và trí tuệ của học sinh trường THCS Na Hang và THPT Na Hang, tỉnh Tuyên Quang trong giai đoạn hiện nay. Đã cho thấy được mối liên quan giữa các chỉ số nghiên cứu của học sinh trong giai đoạn 12 – 18 tuổi. 4 Các số liệu trong luận văn có thể sử dụng vào việc bổ sung số liệu cho hướng nghiên cứu về các chỉ số sinh học và trí tuệ của học sinh ở giai đoạn 12 – 18 tuổi và có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu và giảng dạy ở trường THCS và THPT về con người Việt Nam. 5 NỘI DUNG CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU 1.1. Các chỉ số sinh học Chỉ số sinh học là những đặc điểm sinh thể quan trọng phản ánh một phần thực trạng của cơ thể liên quan chặt chẽ với khả năng lao động và thẫm mỹ của con người. Vì vậy, từ lâu các chỉ số sinh học đã được nhiều nhà y học trên thế giới cũng như ở Việt Nam quan tâm nghiên cứu. Các chỉ số sinh học được đánh giá dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau. Trong đó, chiều cao đứng, cân nặng, vòng ngực là những chỉ số được lựa chọn sớm nhất dùng để đánh giá tình trạng sức khỏe, tầm vóc, sự tăng trưởng, phát triển, khả năng học tập và lao động của con người [84]. Từ ba chỉ số cơ bản này, có thể tính thêm một số chỉ tiêu khác biểu hiện mối liên hệ giữ chúng là chỉ số Pignet, BMI. Các chỉ số thể lực có ý nghĩa trong việc đánh giá sự phát triển của cơ thể con người. Chiều cao đứng là dấu hiệu được nhận xét sớm nhất trong hầu hết các lĩnh vực ứng dụng của nhân trắc học trước cả giai đoạn hình thành khoa học nhân trắc. Ý nghĩa quan trọng của chiều cao đứng là nó cho thấy sự phát triển thể lực nên được coi là một tiêu chí quan trọng trong công tác tuyển chọn quân đội, tuyển việc làm…[37] Đến đầu thế kỷ XIX cân nặng được coi là tiêu chuẩn thứ hai không thể thiếu được để đánh giá sức khỏe con người. Vào cuối thể kỷ XIX vòng ngực cũng được coi là một đặc trưng cơ bản của thể lực quan trọng sau chiều cao và cân nặng. Do vậy, nó cũng được nhiều người nghiên cứu [19], [37], [41], [44], [45], [54], [64],… 6 Chỉ số Pignet là chỉ số đánh giá mối tương quan giữa chiều cao với cân nặng và vòng ngực. Chỉ số Pignet đã được quốc tế thừa nhận từ lâu để đánh giá thể lực của con người, đánh giá mức độ khỏe hay yếu. Đây là chỉ số dễ vận dụng trong việc phân loại sức khỏe cho nhiều đối tượng nên đã được nhiều tác giả nghiên cứu [8], [42], [64],… Hiện nay tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tổ chức Nông lương Thế giới (FAO) đã công nhận chỉ số khối cơ thể (Body Mass Index - BMI) là chỉ số đánh giá mức độ gầy hay béo của một con người [10], [18], [44],… Ở Việt Nam, nhân trắc học được bắt đầu được nghiên cứu từ những năm 30 của thể kỷ trước tại Ban nhân trắc học thuộc Viện Viễn đông, Bác cổ. Kết quả nghiên cứu nhân trắc đã được công bố trong các công trình nghiên cứu của Viện giải phẫu học, Đại học Y khoa Đông Dương năm 1936 – 1944. Cuốn “Hình thái học và giải phẫu học mỹ thuật” là một trong số những tác phẩm đầu tiên của bác sĩ Đỗ Xuân Hợp (cộng tác với Huard), được xem là công trình đầu tiên nghiên cứu về hình thái người Việt Nam [64]. Từ sau năm 1954, khi miền bắc được giải phóng, đã có nhiều tác giả nghiên cứu về các chỉ tiêu nhân trắc ở trẻ em và người lớn . Các nghiên cứu này được tập hợp trong cuốn “Hằng số sinh học người Việt Nam” xuất bản năm 1975 [84]. Cuốn sách phản ánh một cách đầy đủ, chi tiết về các chỉ số sinh học, sinh lý, sinh hóa của người Việt Nam. Sau năm 1975, việc nghiên cứu thể lực ở trẻ em Việt Nam đã được nhiều tác giả thực hiện. Năm 1980, 1982, 1987, Đoàn Yên và cs [93] đã nghiên cứu một số chỉ tiêu sinh học của người Việt Nam từ 3 – 10 tuổi. Khi phân tích kết quả nghiên cứu tác giả đã cho thấy, chiều cao đứng, cân nặng trung bình của người Việt Nam nhỏ hơn so với cuả người Âu, Mĩ ở mọi lứa tuổi. Thời điểm tăng trưởng, phát triển và dậy thì cũng muộn hơn. Tăng trưởng về chiều cao của nữ nhanh vào lúc 12 - 13 tuổi, còn của nam vào lúc 7 13 -16 tuổi, đến 23 tuổi đạt giá trị tối đa. Cân nặng của nữ tăng mạnh lúc 13 tuổi và kết thúc lúc 19 tuổi, còn ở nam tăng mạnh lúc 15 tuổi và kết thúc lúc 20 tuổi. Như vậy, nữ bước vào thời kỳ phát triển ổn định sớm hơn nam. Từ năm 1980 đến 1990, Thẩm Thị Hoàng Điệp [18] nghiên cứu dọc trên 101 học sinh Hà Nội từ 6 -17 tuổi, với 31 chỉ tiêu nhân trắc học được nghiên cứu. Tác giả đã kết luận, chiều cao phát triển mạnh nhất lúc 11 - 12 tuổi còn cân nặng phát triển mạnh nhất lúc 13 tuổi đối với nữ. Đối với nam chiều cao phát triển mạnh nhất lúc 13 - 15 tuổi, còn cân nặng phát triển mạnh nhất lúc 15 tuổi. Ngoài ra, tác giả cũng cho thấy, có sự gia tăng về chiều cao và cân nặng của học sinh. Năm 1991, thông qua việc nghiên cứu các chỉ số nhân trắc của 1478 học sinh 6 - 17 tuổi ở thị xã Hà Đông, Đào Huy Khuê [45] đã rút ra một số kết luận về sự tăng trưởng kích thước thể lực theo tuổi của cả hai giới. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng các thông số này không đồng đều theo tuổi và theo giới tính. Năm 1995, Nguyễn Yên và các cs [94] đã tiến hành nghiên cứu trên 2033 người thuộc các lứa tuổi từ 1 đến 5 và từ 18 đến 55 của 3 nhóm dân tộc Việt, Mường, Dao ở tỉnh Hà Tây và nhận thấy, tầm vóc - thể lực của người Việt tốt nhất, sau đến của người Mường và cuối cùng là của người Dao. Tạ Thúy Lan, Đàm Phượng Sào [54] nghiên cứu sự phát triển thể lực của học sinh từ 6 - 14 tuổi ở Vân Canh, Hà Tây đã cho thấy, chiều cao của học sinh tăng dần từ 6 - 14 tuổi Năm 1998, Nguyễn Quang Mai và Nguyễn Thị Lan [66] đã tiến hành nghiên cứu trên học sinh từ 9 - 18 tuổi của các dân tộc ít người thuộc tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ. Tác giả nhận thấy, chiều cao đứng và trọng lượng trung bình của nữ sinh dân tộc ít người tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ tăng dần theo độ tuổi, tăng nhanh ở tuổi 9 - 15 tuổi. Đối với nam, các chỉ số này tăng nhanh dần ở tuổi 12 - 15.