Tài liệu Nghiên cứu mối quan hệ giữa vật chất và ý thức.vận dụng mối quan hệ này trong công cuộc đổi mới

1 SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn GVHD:Traàn Huy Quang z TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ *************** TIỂU LUẬN NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CHỦ NGHĨA MAC-LENIN ĐỀ TÀI: NGHIÊN CỨU MỐI QUAN HỆ GIỮA VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC.VẬN DỤNG MỐI QUAN HỆ NÀY TRONG CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI Ở NƯỚC TA TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực hiện Lớp Khoa ThS.Trần Huy Quang Hoàng Văn Đoàn A8-TC-K48 Tài Chính-Ngân Hàng Hà Nội, tháng 11 năm 2009 SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 2 GVHD:Traàn Huy Quang NỘI DUNG Phaàn môû ñaàu Ñaët vaán ñeà Phaàn noäi dung Chöông 1: Lyù luaän chung veà moái quan heä bieän chöùng giöõa vaät chaát vaø yù thöùc 1.1. Vaät chaát quyeát ñònh yù thöùc 1.2. Tính ñoäc laäp töông ñoái cuûa yù thöùc Chöông 2: Vaän duïng moái quan heä bieän chöùng giöõa vaät chaát vaø yù thöùc trong coâng cuoäc ñoåi môùi ôû nöôùc ta hieän nay. 2.1.YÙ nghóa veà maët lyù luaän khoa hoïc cuûa moái quan heä bieän chöùng giöõa vaät chaát vaø yù thöùc 2.2. YÙ nghóa thöïc tieãn cuûa moái quan heä bieän chöùng giöõa Vaät chaát vaø yù thöùc trong coâng cuoäc ñoåi môùi ôû nöôùc ta hieän nay. Phaàn keát luaän SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 3 GVHD:Traàn Huy Quang PHẦN MỞ ĐẦU Ñaët vaán ñeà : Trieát hoïc laø böôùc phaùt trieån vó ñaïi cuûa tö duy trong lich sử nhân loại Ngay töø ñaàu trieát hoïc ñaõ laø hoïat ñoäng tinh thaàn bieåu hieän khaû naêng nhaän thöùc ,ñaùnh giaù cuûa con ngöôøi veà theá giôùi ,noù toàn taïi vôùi tö caùch laø moät hình thaùi YT XH. Trieát hoïc cuõng nhö caùc moân khoa hoïc khaùc ,noù ra ñôøi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa töï nhieân vaø xaõ hoäi .Ñeå trôû thaønh heä thoáng tri thöùc lyù luaän chung nhaát cuûa con ngöôøi veà theá giôùi ,veà vò trí ,vai troø cuûa con ngöôøi trong theá giôùi aáy trieát hoïc cuõng töøng phaûi ñaáu tranh ñeå khaúng ñònh chaân lyù. Cuõng chính vì leõ ñoù maø ñeán taän hoâm nay vaãn coøn hai tröôøng phaùi ñoái laäp nhau duøng heä thoáng tri thöùc lyù luaän cuûa mình ñeå nhaän thöùc theá giôùi .Ñoù laø trieát hoïc duy taâm con ngöôøi khoângtheå nhaän thöùc vaø caûi taïo ñöôcï theá giôùi .Coøn trieát hoïc duy vaät cuûa Mac-Leninthì khaúng ñònh con ngöôøi khoâng nhöõng nhaän thöùc ñöôïc theá giôùi maø coøn caûi taïo ñöôïc theá giôùi töï nhieân, baét theá giôùi töï nhieân phuïc vuï cho nhu caàu, lôïi ích cuûa con ngöôøi vaø cho ñeán taän hoâm nay cuoäc chieán giöõa hai tröôøng phaùi trieát hoïc vaãn coøn tieáp dieãn. Ñeå ñi saâu tìm hieåu vaàn ñeà vaø khaúng ñònh tính chaân lyù cuûa söï phaùt trieån bieän chöùng khaùch quan cuûa trieát hoïc Mac-Lenin toâi choïn ñeà taøi “Nghieân cöùu moái quan heä giöõa vaät chaát vaø yù thöùc .Vaân duïng moái quan heä naøy trong coâng cuoäc ñoåi môùi ôû nöôùc ta trong giai ñoïan hieän nay” laøm ñeà taøi tieåu luaän cuûa mình 4 SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn GVHD:Traàn Huy Quang PHẦN NỘI DUNG Chöông 1 Lyù luaän chung veà moái quan heä giöõa vaät chaát vaø yù thöùc Ñaây laø vaán ñeà cô baûn ,coát loõi ñeå phaân bieät caùc tröôøng phaùi trieát hoïc Trong moái quan heä aáy ,trieát hoïc Maùc –Leânin khaúng ñònh:”YT do VC sinh ra vaø quyeát ñònh ,song sau khi ra ñôøi ,YT coù tính ñoäc laäp töông ñoái neân coù söï taùc ñoäng trôû laïi to lôùn ñoái vôùi VC thoâng qua hoïat doâng thöïc tieãn cuûa con ngöôøi[1,202]. 1.1.Vaät chaát quyeát ñònh yù thöùc. Nhö chuùng ta ñaõ bieát ,luaän chöùng khoa hoc cuûa trieát hoïc Mac-Leânin ñaõ khaúng ñònh YT laø saûn phaåm cuûa daïng VC nhöng khoâng phaûi laø saûn phaåm cuûa baát kì daïng VC naøo maø laø saûn phaåm cuûa daïng VC ñaëc bieät, coù toå chöùc cao laø boä oùc ngöôøi ,chæ coù boä oùc ngöôøi moät keát caáu ñaëc bieät ,coù toå chöùc tinh vi ,hoøan thieän môùi sinh ra YT .Cho neân neáu boä oùc ngöôøi naøo bò toån thöông hay roái loïan chöùc naêng phaûn aùnh thì ngöôøi ñoù hoâng theå coù ñöôïc YT Vôùi con ngöôøi coù YT ,YT bieåu hieän bao goàm : -YT thoâng thöôøng -YT khoa hoïc -YT kinh nghieäm -YT lyù luaän ….. YT thoâng thöôøng laø nhöõng tình caûm ,thoùi quen vaø nhöõng öôùc muoán bình thöôøng trong cuoäc soáng bình thöôøng .Moãi con ngöôøi ñeàu soáng trong nhöõng ñieàu kieän töï nhieân,kinh teá –xaõ hoäi nhaát ñònh vaø nhöõng ñieàu kieän naøy seõ chi SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 5 GVHD:Traàn Huy Quang phoái hoï.Mac ñaõ khaúng ñònh:”YT laø VC ñöôïc di chuyeån vaøo trong boä oùc con ngöôøi vaø ñöôïc caûi bieán ôû trong ñoù “[1,27]qua khaùi nieäm treân ta ta nhaän thaáy ôû ñaây khoâng chæ laø YT thoâng thöôøng maø coøn laø YT lyù luaän khoa hoïc .YT lyù luaän khoa hoïc cuõng laø söï phaûn aùnh hieän töïc khaùch quan nhöng döôùi hình thöùc laø nhöõng caëp phaïm truø ,nguyeân lyù,qui luaät ,khaùi nieäm ,tieân ñeà…ñöôïc trình baøy thaønh nhöõng heä thoáng, nhöõng hoïc thuyeát nhaát ñònh .Lyù luaän khoa hoïc laø söï phaûn aùnh ôû trình ñoä cao cuûa YT ,noù cuõng do VC ,hieän thöïc khaùch quan quyeát ñònh .Khoa hoïc töï nhieân noùi leân nhöõng thuoäc tính , nhöõng moái quan heä baûn chaát cuûa caùc hieän töôïng töï nhieân ,do qui luaät vaän ñoäng phaùt trieån cuûa hieän töôïng aáy quyeát ñònh .Khoa hoïc xaõ hoäi cuõng vaäy ,qui luaät vaän ñoäng cuûa caùc hieän töôïng vaø quaù trình phaùt rieån cuûa XH do hieän thöïc XH quyeát ñònh .VC quyeát ñònh YT .Nguyeân lí naøy coù yù nghóa thöïc tieãn voâ cuøng quan troïng .Vì trong thöïc teá ôû moãi con ngöôøi ,moãi toå chöùc XH thöôøng coù nhöõng chöông trình ,keá hoïach hoïat ñoäng ñeå theå hieän yù chí ,yù töôûng cuûa mình .nhöng laïi queân raèng nhöõng yù chí ,öôùc voïng ñoù chæ thöïc hieän ñöôïc treân cô sôû nhöõng ñieàu kieän VC nhaát ñònh ,thieáu nhöõng phöông tieän VC ngöôøi ta khoâng theå laøm ñöôïc caùi gì heát bôûi yù töôûng töï noù khoâng thöïc hieän ñöôïc caùi gì heát ,muoán hieän thöïc hoùa yù töôûng phaûi söû duïng löïc löôïng VC .Oâng cha ta thöôøng noùi “coù thöïc môùi vöïc ñöôïc ñaïo “,hay “coù boät môùi goät neân hoà”. 1.2.Tính ñoäc laäp töông ñoái cuûa YT: VC laø caùi coù tröôùc ,YT laø caùi coù sau ,YT do VC quyeát ñònh .Ñoù laø quan ñieåm cuûa caùc nhaø duy vaät tröôùc Mac ñaõ khaúng ñònh .Nhöng trieát hoïc MacLeânin khoâng chæ duøng laïi ôû ñoù maø noù laïi khaúng ñònh raèng VC quyeát ñònh YT ,song YT laïi taùc ñoäng trôû laïi VC ,caûi taïo theá giôùi VC thoâng qua hoïat ñoäng thöïc tieãn cuûa con ngöôøi . SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 6 GVHD:Traàn Huy Quang YT laø söï phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan vaøo boä oùc con ngöôøi moät caùch naêng ñoäng ,saùng taïo [2,195].Cho neân noù giuùp con ngöôøi hieåu bieát baûn chaát vaø qui luaät vaân ñoäng cuûa söï vaät ,hieän töôïng .Treân cô sôû ñoù con ngöôøi xaùc ñònh phöông höôùng ,muïc tieâu hoïat ñoäng cuûa mình ,xaùc ñònh phöông phaùp vaø bieän phaùp cuï theå ñeå thöïc hieän muïc tieâu .Nhôø coù YT con ngöôøi phaân bieät ñöôïc ñuùng ,sai ,lôïi ,haïi,caùi gì neân laøm ,caùi gì caàn traùnh ,tìm ñöôïc ñöôøng ñi ñuùng höôùng traùnh ñöôïc sai laàm .Trong quaù trình hoïat ñoäng thöïc tieãn xuaát hieän nhieàu khaû con ngöôøi coù theå phaân tích ,phaùt hieän nhieàu khaû naêng toát ,xaáu ñeå chæ ñaïo hoïat ñoäng cuûa mình taïo ñieàu kieän cho khaû naêng toát phaùt trieån ,ngaên ngöøa haïn cheá khaû naêng xaáu . Trong caùc loïai YT thì YT lyù luaän khoa hoïc coù vai troø to lôùn nhaát .YT lyù luaän cuûa giai caáp voâ saûn laø chuû nghóa Mac-Leânin .Ñoù laø heä thoáng lyù luaän khoa hoïc ,laø kim chæ nam cho hoïat ñoäng cuûa giai caáp coâng nhaân vaø quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng trong vieäc caûi tao theá giôùi baèng thöïc tieãn .taùc ñoäng cuûa YT raát naêng ñoäng vaø to lôùn .Vaø nhö Mac ñaõ khaúng ñònh :”…lyù luaän coù theå trôû thaønh söùc maïnh VC khi noù thaâm nhaäp vaøo löïc löôïng quaàn chuùng “,ñieàu naøy theå hieän raát roõ ôû cuoäc ñaáu tranh giaûi phoùng daân toäc ôû nöôùc ta.khi nöôùc nhaø laâm nguy Baùc Hoà ñaõ ra lôøi keâu goïi toøan quoác khaùng chieán ,lôøi keâu goïi ñoù ñaõ thaám saâu vaøo khoái oùc vaø con tim cuûa trieäu trieäu con ngöôøi Vieät Nam ,ñaëc bieät la anh boä ñoäi cuï Hoà ,hoï ñaõ khoâng ngaïi khoù khaên gian khoå saün saøng chieán ñaáu ,hi sinh ,vì ñoäc laäp töï do cuûa toå ,vì CNXH .VC quyeát ñònh YT ,YT taùc ñoäng trôû laïi VC ,moái quan heä bieän chöùng aáy laø cô sôû khaùch quan cuûa phöông phaùp luaän khoa hoïc : moïi suy nghó vaø haønh ñoäng phaûi xuaát phaùt töø thöïc teá khaùch quan ,ñoàng thôøi phaûi bieát phaùt huy tính naêng ñoäng chuû quan . Moãi moät chuùng ta phaûi xuaát phaùt töø thöïc teá khaùch quan ,töø xu höùông phaùt trieån taát yeáu cuûa XH ,töø söï nghieäp xaây döïng CNXH .Trong boái caûnh lòch SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 7 GVHD:Traàn Huy Quang söû XH hieän nay ,tröôùc xu theá toaøn caàu hoùa ,neàn kinh teá thò tröôøng ,moãi baûn thaân chuùng ta phaûi xaùc ñònh cho mình moät lyù töôûng soáng ,soáng coù muïc ñích ,khoâng soáng laõng phí .Thaät khoâng ñôn giaûn chuùt naøo khi caû caùi tích cöïc vaø tieâu cöïc trong XH ñang ñan xen vaøo nhau ñang trieät tieâu laãn nhau ,thaâm chí coù nhöõng nôi caùi tieâu cöïc coøn laán aùt caû caùi tích cöïc .Caùi VC taàm thöôøng ñaõ laøm guïc ngaõ bao nhieâu caùn boä ñaûng vieân coù chöùc, coù quyeàn.Ñaõ laøm cho hoï khoâng theå YT noãi laø hoï phaûi ñaùnh ñoåi caû moät cuoäc ñôøi môùi coù ngaøy vinh quang hoâm nay .Cuoäc soáng hoâm nay thaät phöùc taïp ,neáu thoaùt ly khoûi cuoäc soáng thöïc taïi seõ trôû thaønh duy taâm chuû nghóa ,coøn neáu phuø hôïp moät caùch thuï ñoäng seõ trôû neân thöïc duïng ,coøn neáu cöù khö khö oâm laáy caùi baûn lónh , lyù töôûng moât caùch maùy moùc xô cöùng thì chaéc chaén seõ gaëp khoâng ít khoù khaên ,neáu khoâng kòp thích öùng coù khi seõ bò ñaøo thaûi ….Cho neân noùi ñeán vai troø cuûa YT thöïc chaát laø noùi tôùi vai troø cuûa con ngöôøi.Doù caàn phaûi trang bò YT lyù luaän khoa hoïc cho caùn boä ,cho ñoâng ñaûo quaàn chuùng nhaân daân bôûi “muoán xaây döïng XHCN phaûi coù con ngöôøi XHCN” Toùm laïi, trieát hoïc Maùc-Leânin ñaõ vaïch roõ baûn chaát phaûn ñoäng cuûa trieát hoïc duy taâm. Hoï cho raèng YT coù tröôùc VC vaø quyeát ñònh VC ,nhöng thöïc chaát laø nguî bieän ñeå che ñaäy caùi baûn chaát cuûa chuû nghóa tö baûn .Hoï xem moái quan heä giöõa VC va YT chæ laø quan heä moät chieàu nhö chính giai caáp tö saûn trong chuû nghóa tö baûn .Vaäy trieát hoïc duy vaät bieän chöùng cuûa Mac –Leânin ñaõ chöùng minh raèng ñaèng sau chuû nghóa duy taâm laø khuynh höôùng tö töôûng cuûa giai caáp tö saûn hieän ñai ñang tìm moïi lyù leõ phaûn khoa hoïc ñeå choáng laïi chuû nghóa duy vaät cuûa Maùc .Chuû nghóa duy vaät cuûa Maùc ñaõ luaän chöùng moät caùch khoa hoïc veà theá giôùi ,ñoù laø theá giôùi VC .Theá giôùi Vc khoâng ai sinh ra ,khoâng ai tieâu dieät ñöôïc ,toàn taïi khaùch quan ngoaøi YT cuûa con ngöôøi vaø quyeát ñònh YT cuûa con ngöôøi .Nhöng khoâng phuû nhaän söï taùc ñoäng trôû laïi cuûa YT maø coøn thöøa nhaän SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 8 GVHD:Traàn Huy Quang moät caùch coù caên cöù khoa hoïc veà vai troø cuûa YT ñoái vôùi VC .Chính quan heä bieän chöùng giöõa VC vaø YT ñaõ giuùp con ngöôøi khoâng chæ nhaän bieát ñöôïc theá giôùi maø coøn caûi taïo ñöôïc theá giôùi VC ñeå phuïc vuï cho lôïi ích cuûa con ngöôøi, vai troø cuûa YT bieåu hieän taäp trung ôû choã noù chæ ñaïo hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa con ngöôøi .Taàm quan troïng cuûa YT tieán boä cuûa lyù luïaân caùch maïng ñaõ ñöôïc Leânin toång keát trong caâu noùi noåi tieáng “khoâng coù lyù luaän caùch maïng thì khoâng coù phong traøo caùch maïng “.Thaät vaäy khi ñieàu kieän khaùch quan ñaõ xuaát hieän vaø ch1n muøi thì nhöõng chuû tröông ñöôøng loái saùng suoát,bieän phaùp ñuùng ñaén ,quyeát taâm cao laø ñieàu kieän coù yù nghóa quyeát ñònh ñoái vôùi söï thaønh coâng cuûa caùch maïng .Nguyeân nhaân chuû yeáu cuûa söï thaønh coâng cuûa caùch maïng Vieät Nam laø Ñaûng ta ñaõ naém vöõng vaø vaän duïng saùng taïo chuû nghóa Maùc-Leânin phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá nöôùc ta neân ñaõ ñeà ra ñöôøng loái vaø phöông phaùp caùch maïng ñuùng ñaén trong töøng giai ñoaïn caùch maïng. SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 9 GVHD:Traàn Huy Quang Chöông 2 Vaän duïng moái quan heä bieän chöùng giöõa vaät chaát vaø yù thöùc trong coâng cuoäc ñoåi môùi hieän nay ôû nöôùc ta 2.1.Thöïc traïng nöôùc ta tröùôc giai ñoaïn ñoåi môùi: Nhö chuùng ta ñaõ bieát, sau khi giaûi phoùng Mieàn nam thoáng nhaát ñaát nöôùc, neàn kinh teá mieàn baéc coøn nhieàu nhöôïc ñieåm. Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät yeáu keùm, cô caáu kinh teá nhieàu maët maát caân ñoái, naêng suaát lao ñoäng thaáp, saûn xuaát chæ ñaûm baûo nhu caàu ñôøi soáng, saûn xuaát noâng nghieäp chæ cung caáp ñuû thöïc phaåm cho nhaân daân, nguyeân lieäu cho coâng nghieäp, haøng hoaù cho xuaát khaåu. Maët khaùc, neàn kinh teá mieàn Baéc coøn bò chieán tranh phaù hoaïi baèng khoâng quaân cuûa ñeá quoác Myõ taøn phaù naëng neà. ÔÛ mieàn Nam, sau 20 naêm chieán tranh, neàn kinh teá bò ñaûo loän vaø suy suïp, noâng nghieäp nhieàu vuøng hoang hoaù, laïm phaùt traàm troïng… Tröôùc tình hình ñoù, Ñaïi hoäi ñaûng laàn thöù IV laïi ñeà ra nhöõng chæ tieâu keá hoaïch naêm 1976 – 1980 quaù cao vaø phaùt trieån saûn xuaát quaù khaû naêng cuûa neàn kinh teá, nhö naêm 1975, phaán ñaáu ñaït 21 trieäu taán löông thöïc, 1 trieäu taán caù bieån, 1 trieäu heùc ta khai hoang, 1 trieäu 200 heùc ta röøng môùi troàng…, 10 trieäu taán than saïch, 2 trieäu taán xi maêng… Ñaëc bieät laø ñaõ ñeà ra vieäc xaây döïng theâm nhieàu cô sôû môùi veà coâng nghieäp naëng, ñaëc bieät laø cô khí vaø ñaët nhieäm vuï hoaøn thaønh veà cô baûn caûi taïo xaõ hoäi chuû nghóa ôû mieàn Nam. Nhöõng chuû tröông sai laàm do cuøng vôùi cô cheá quaûn lyù taäp trung quan lieâu bao caáp ñaõ taùc ñoäng xaáu ñeán kinh teá, aûnh höôûng khoâng toát tôùi ñôøi soáng cuûa nhaân daân… Ñeán heát naêm 1980, nhieàu chæ tieâu kinh teá chæ ñaït khoaûng 50 – 60% möùc ñeà ra, neàn kinh SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 10 GVHD:Traàn Huy Quang teá taêng tröôûng raát chaäm chaïp : toång saûn phaåm xaõ hoäi taêng bình quaân 1,5%, coâng nghieäp taên g 2,6% noâng nghieäp giaûm 0,15%. Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù V cuõng chæ tìm ra ñöôïc ñaày ñuû nhöõng nguyeân nhaân ñích thöïc söï trì treä trong neàn kinh teá cuûa nöôùc ta vaø cuõng chæ ñeà ra caùc chuû tröông chính saùch vaø toaøn dieän veà ñoåi môùi, nhaát laø veà kinh teá. Trong naêm naêm 1981 – 1985 chuùng ta chæ kieân quyeát khaéc phuïc chuû quan, trì treä trong boá trí cô caáu kinh teá, caûi taïo xaõ hoäi chuû nghóa vaø quaûn lyù kinh teá, laïi phaïm nhöõng sai laàm môùi nghieâm troïng trong lónh vöïc phaân phoái löu thoâng. Nhìn chung, chuùng ta chæ thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu toång quaùt do Ñaïi hoäi laàn thöù V ñeà ra laø cô baûn oån ñònh tình hình kinh teá, oån ñònh ñôøi soáng nhaân daân. Trong cöông lónh xaây döïng ñaát nöôùc trong thôøi kyø quaù ñoä leân chuû nghóa xaõ hoäi ñaõ nhaän ñònh "trong caùch maïng xaõ hoäi chuû nghóa. Ñaûng ta ñaõ coù nhieàu coá gaéng nghieân cöùu, tìm toøi, xaây döïng ñöôøng loái, xaùc ñònh ñuùng muïc tieâu vaø phöông höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Nhöng Ñaûng ñaõ phaïm sai laàm chuû quan duy yù chí, vi phaïm quy luaät khaùch quan : Noùng voäi trong caûi taïo xaõ hoäi chuû nghóa, xoaù boû ngay neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn : coù thuùc ñaåy maïng quaù trình möùc xaây döïng coâng vieäc naëng : duy trì quaù laâu cô cheá quaûn lyù taäp trung quan lieâu, bao caáp, coù nhieàu chuû tröông sai trong vieäc caûi caùch giaù caû, tieàn teä, tieàn löông. Taát nhieân, ngoaøi nhöõng khuyeát ñieåm chuû quan neâu treân, coøn coù nhöõng nguyeân nhaân khaùch quan nhö haäu quaû cuûa nhieàu naêm chieán tranh, boái caûnh quoác teá…song chuû yeáu laø do chuùng ta phaïm sai laàm chuû quan, nhöõng sai laàm cuøng vôùi trì treä coâng taùc toå chöùc, caùn boä ñaõ kìm haõm löïc löôïng saûn xuaát vaø trieäu tieâu nhieàu ñoäng löïc phaùt trieån. SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 11 GVHD:Traàn Huy Quang 2.2.Nhöõng chuû tröông ,ñöôøng loái ñoåi môùi ñaát nöôùc vaø nhöõng thaønh töïu ñöôïc : Tröôùc tình hình ngaøy caøng nghieâm troïng trong khuûng hoaûng kinh teá xaõ hoäi ôû nöôùc ta, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ ñi saâu nghieân cöùu, phaân tích tình hình, laáy yù kieán roäng raõi cuûa cô sôû, cuûa nhaân daân, vaø ñaëc bieät laø ñoåi môùi tö duy veà kinh teá. ñaïi hoäi laàn thöù VI cuûa Ñaûng ñaõ ruùt ra boán kinh nghieäm lôùn, trong ñoù kinh nghieäm : phaûi luoân xuaát phaùt töø thöïc teá, toân troïng vaø haønh ñoäng theo quy luaät khaùch quan. Ñaûng ñaõ ñeà ra ñöôøng loái ñoåi môùi, môû ra böôùc ngoaët trong söï nghieäp xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi ôû nöôùc ta. Taïi Ñaïi hoäi VI, Ñaûng ñaõ töï pheâ bình moät caùch nghieâm khaéc, ñaõ phaân tích ñuùng nguyeân nhaân cuûa tình hình khuûng hoaûng kinh teá xaõ hoäi, ñeà ra caùc ñònh höôùng lôùn vaø xaùc ñònh chuû tröông ñoåi môùi, ñaëc bieät laø ñoåi môùi veà kinh teá, ñaõ thöïc hieän muïc tieâu cuûa ba chöông trình kinh teá : löông thöïc – thöïc phaåm, haøng tieâu duøng, haøng xuaát khaåu : tình hình neàn kinh teá haøng hoaù nhieàu thaønh phaàn, ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù kinh teá, söû duïng ñuùng ñaén quan heä haøng hoaù – tieàn teä. Trong quaù trình thöïc hieän Nghò quyeát ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù VIII, ta ñaõ ñaùnh giaù tình hình chính trò xaõ hoäi Vieät Nam sau hôn boán naêm thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi : coâng cuoäc ñoåi môùi böôùc ñaàu hình thaønh neàn kinh teá haøng hoaù nhieàu thaønh phaàn, vaän ñoäng theo cô cheá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc, nguoàn löïc saûn xuaát cuûa xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng toát hôn, toác ñoä laïm phaùt ñöôïc haïn cheá bôùt; ñôøi soáng vaät chaát tinh thaàn cuûa moät boä phaän nhaân daân coù phaàn döôïc caûi thieän so vôùi tröôùc ñay thì möùc khuûng hoaûng ñaõ giaûm bôùt. Sinh hoaït daân chuû trong xaõ hoäi ngaøy caøng ñöôïc phaùt huy… Qua nhöõng daãn chöùng treân, ta thaáy roõ taùc ñoäng qua laïi giöõa yù thöùc vaø vaät chaát, giöõa kinh teá vaø chính trò, nhôø coù ñöôøng loái ñoåi môùi, saûn xuaát phaùt trieån, SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 12 GVHD:Traàn Huy Quang ñôøi soáng nhaân daân noùi chung ñöôïc caûi thieän, möùc khuûng hoaûng ñaõ giaûm bôùt, do ñoù goùp phaàn oån ñònh tình hình chính trò ñaát nöôùc, goùp phaàn vaøo vieäc phaùt huy daân chuû trong xaõ hoäi. Khoâng chuû quan vôùi nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc. Ñaïi hoäi VII chæ ra nhöõng toàn taïi lôùn caàn giaûi quyeát, ñaëc bieät veà maët kinh teá ñoù laø : Laïm phaùt coøn ôû möùc cao nhieàu cô sôû saûn xuaát ñình ñoán keùo daøi, lao ñoäng thieáu vieäc laøm taêng leân, ñoàng thôøi cuõng töï pheâ bình veà vieäc chaäm xaùc ñònh roõ yeâu caàu vaø noäi dung ñoåi môùi, coøn nhieàu luùng tuùng vaø nhieàu sô hôû trong ñieàu haønh, quaûn lyù vó moâ neàn kinh teá thò tröôøng…ñaëc bieät, ñaïi hoäi cuõng xaùc ñònh : "veà quan heä ñoåi môùi kinh teá vaø ñoåi môùi chính trò phaûi taäp trung söùc ñoåi môùi kinh teá, ñaùp öùng ñoøi hoûi caáp baùch cuûa nhaân daân veà ñôøi soáng vaø laøm vieäc, caùc nhu caàu xaõ hoäi khaùc, xaây döïng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa chuû nghóa xaõ hoäi, coi ñoù laø ñieàu kieän quan troïng ñeå tieán haønh ñoåi môùi trong lónh vöïc chính trò". Nhö vaäy, roõ raøng Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam ngaøy caøng vaän duïng ñuùng ñaêng phöông phaùp luaän duy vaät bieän chöùng veà moái quan heä vaät chaát vaø yù thöùc vaøo cuoäc ñoåi môùi, tieán haønh ñoåi môùi kinh teá tröôùc ñeå taïo ñieàu kieän ñoåi môùi trong lónh vöïc chính trò, Ñaïi hoäi VII, sau khi ñaõ phaân tích saâu saéc ñaëc ñieåm tình hình quoác teá vaø trong nöôùc ñaõ ñeà ra muïc tieâu toång quaùt vaø caùc muïc tieâu cuï theå, nhöõng phöông chaâm chæ ñaïo trong naêm naêm 1991 – 1995, ñaëc bieät ñaùng chuù yù laø phöông chaâm keát hôïp ñoäng löïc kinh teá vaø ñoäng löïc chính trò tinh thaàn, phöông chaâm tieáp tuïc ñoåi môùi toaøn dieän vaø ñoàng boä ña coâng taùc ñoåi môùi vaøo chieàu saâu vôùi böôùc ñi vöõng chaéc, laáy ñoåi môùi kinh teá laøm troïng taâm ñoàng thôøi thuùc ñaåy maïnh meõ vieäc ñoåi môùi lónh vöïc khaùc. Vôùi nhöõng chuû tröông, ñöôøng loái ñuùng ñaén coâng cuoäc ñoåi môùi ôû nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu ñaùng khích leä :khaéc phuïc moät böôùc raát quan troïg tình traïng khuûng hoaûng kinh teá xaõ hoäi … khaéc phuïc döïoc nhieàu maëc ñình ñoán, SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 13 GVHD:Traàn Huy Quang suy thoaùi, toác ñoä taêng tröôûng khaù vaø lieân tuïc tro ng ba naêm qua.Laïm phaùt ñöôïc ñaåy luøi töø 67%naêm 1991 xuoáng 17.5% naêm 1992 vaø coøn 5.2% naêm 1993. Toång saûn löôïng thöïc naêm naêm qua ñaõ taêng 26 so vôùi naêm naêm tröôùc, taïo ñieàu kieän cô baûn ñeå oån ñònh dôøi soáng nhaân daân, phaùt trieån ngaønh ngheà chuyeån dòch cô caáu noâng nghieäp vaø kinh teá noâng thoân, vaán ñeà löông thöïc ñöôïc giaûi quyeát toát. Saûn xuaát coâng nghieäp ñaït nhòp ñoä taêng tröôûng bình quaân haøng naêm 13,3% (möùc keá hoaïch laø 7,5 – 8,5%). Quan heä kinh teá ñoái ngoaïi môû roäng theo höôùng ña daïng hoaù vaø ña phöông hoaù, thò tröôøng xuaát nhaäp khaåu ñöôïc cuûng coá vaø môû roäng theo höôùng ña daïng hoaù vaø ña phöông hoaù, thò tröôøng xuaát khaåu ñöôïc cuûng coå vaø môû roäng ñaàu tö voán töø nöôùc ngoaøi taêng maïnh…taêng töôûng kim ngaïch xuaát khaåu trong 5 naêm 1991 – 1995 ñaït treân 17 tyû USD (keá hoaïch 1215 tyû USD), ñaûm baûo nhaäp caùc loaïi vaät tö thieát bò vaø haøng hoaù ñaùp öùng nhu caàu cuûa saûn xuaát vaø ñôøi soáng, goùp phaàn caûi thieän caùn caân thanh toaùn thöông maïi… Khoa hoïc coâng nghieä coù böôùc phaùt trieån, ñaõ taäp trung nghieân cöùu caùc vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn trong söï nghieäp ñoåi môùi vaø phaùt trieån cuûa nöôùc ta, phuïc vuï cho vieäc xaây döïng ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, lónh vöïc vaên hoaù – xaõ hoäi coù nhieàu chuyeån bieán tích cöïc, ñôøi soáng nhaân daân ñöôïc caûi thieän moät böôùc. Quoác phoøng an ninh ñöôïc giöõ vöõng. Töø nay ñeán naêm 2020, ra söùc phaán ñaáu ñaát nöôùc ta cô baûn trôû thaønh moät nöôùc coâng nöôùc. Vaø thöïc teá trong nhöõng naêm qua vôùi nhöõng chính saùch chöông trình phaùt trieån kinh teá chính trò xaõ hoäi, chính saùch ngoaïi giao hôïp lyù, chuùng ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng böôùc tieán raát quan troïng, bình thöôøng hoaù quan heä Vôùi Myõ, laø thaønh vieân cuûa Khoái ASEAN (Hieäp hoäi caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ), ñaëc bieät naêm 1998 ta ñaõ trôû thaønh thaønh vieân cuûa khoái APEC (dieãn ñaøn hôïp taùc kinh teá Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông)… Töø choã bò bao vaây caám vaän nay ñaõ ñöôïc bình thöôøng hoùa ñöôïc taát caû caùc nöôùc lôùn, coù quan heä ngoaïi gia o vôùi 167 nöôùc, quan heä thöông SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 14 GVHD:Traàn Huy Quang maïi vôùi 120 nöôùc ñoàng thôøi caân baèng quan heä vôùi caùc nöôùc lôùn, phaùt trieån quan heä toát ñeïp vôùi caùc nöôùc laùng gieàng khu vöïc. Ñieàu ñoù coù yù nghóa to lôùn trong vieäc giöõ vöõng moâi tröôøng hoøa bình oån ñònh, laø neàn taûng xaây döïng vaø baûo veä toå quoác. Taêng tröôûng GDP tieáp tuïc taêng cao, naêm 1996 laø 9.3%, naêm 1987 laø 8.2%, naêm 1998 laø 5.8% (do aûnh höôûng cuûa khuûng hoaûng taøi chính tieàn teä trong khu vöïc). Laïm phaùt vaãn ñöôïc giöõ ôû möùc döôùi 10%, toác ñoä taêng tröôûng cuûa coâg nghieäp vaãn ñaït hai con soá… ñôøi soáng cuûa nhaân daân ngaøy caøng ñöôïc oån ñònh vaø naâng cao. Toùm laïi, vôùi nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc trong thôøi gian qua chuùng ta hoaøn toaøn coù cô sôû khaúng ñònh coâng cuoäc ñoåi môùi maø Ñaûng maø nhaân daân ta ñang thöïc hieän laø hoaøn toaøn ñuùng ñaén vaø phuø hôïp vôùi thöïc teá ñaát nöôùc. SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 15 GVHD:Traàn Huy Quang PHẦN KẾT LUẬN Xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi ôû Vieät Nam laø söï nghieäp raát khoù khaên, phöùc taïp, coù theå coi noù nhö moät coâng cuoäc khaùng chieán tröôøng kyø cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc vaø nhaân daân ra. Nhöõng dieãn bieán phöùc taïp cuûa tình hình theá giôùi, nhöõng bieán ñoänh nhieàu matë cuûa daát nöôùc ta trong quaù trình ñoåi môùi toaøn dieän xaõ hoäi caøng ñoøi hoûi Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta phaûi kieân trì, kieân ñònh, giöõ vöõng loøng tin, quyeát taâm khaéc phuïc khoù khaên ñoàng thôøi phaûi tænh taùo, thoâng minh, nhaïy beùn ñeå thích öùng kòp thôøi vôùi tình hình thöïc teá bieán ñoåi töøng ngaøy, töøng giôø. Quaùn trieät phöông phaùp luaän cuûa chuû nghóa Maùc – Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minh, vaän duïng thaønh thaïo pheùp duy vaät bieän chöùng vaøo vieäc nghieân cöuù vaø quaûn lyù kinh teá, phaùt huy maïnh meõ hôn nöõa quan heä bieän chöùng giöõa kinh teá vaø chính trò trong coâng cuoäc ñoåi môùi nhaèm taêng tröôûng neàn kinh teá quoác daân, nhaát ñònh chuùng ta seõ trôû thaønh nhöõng caùn boä quaûn lyù kinh teá toát, goùp phaàn xöùng ñaùng vaøo coâng cuoäc ñoåi môùi kinh teá ñaát nöôùc, taïi ñieàu kieän cho neàn kinh teá Vieät Nam caát caùnh, ñeå töø ñoù naâng cao hôn nöõa vò trí cuûa Vieät Nam treân chính tröôøng quoác teá, goùp phaàn cuûng coá hôn nöõa söï oån ñònh veà chính trò ñaát nöôùc. Ñoù laø löông taâm, laø traùch nhieäm cuûa töøng caùn boä quaûn lyù kinh teá, chính trò cuûa chuùng ta. Ñeå caùch maïng Vieät Nam giaønh ñöôïc nhöõng thaønh quaû môùi trong ñieàu kieän lòch söû môùi, hoaøn caûnh môùi, ñeå cho moái quan heä giöõa vaät chaát vaø yù thöùc phaùt trieån theo ñuùng lyù luaän khoa hoïc cuûa chu nghóa Maùc –Leânin thì caùch maïng Vieät Nam phaûi hoaïch ñònh ñöôïc nhöõng chieán löôïc vaø saùch löôïc phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuï theå vôùi ñieàu kieän hieän nay: SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 16 GVHD:Traàn Huy Quang - Heát söùc xem troïng xaây döïng phaùt trieån chieán löôïc con ngöôøi. - Phaûi xem xeùt vaø söû duïng thích hôïp cính saùch ñoøn baâyû kinh teá (bôûi con ngöôøi hoaït ñoäng gaén lieàn vôùi lôïi ích cuûa ho)ï. - Caàn coi troïng vaø ñaåy maïnh cuoäc caùch maïng XHCN treân lónh vöïc tö töôûng vaên hoaù- ñaïo ñöùc, loái soáng. - Phaûi ñaåy maïnh vaø naâng cao chaát löôïng giaùo duïc, coi troïng nhaân taøi( bôûi nhaân taøi laø nguyeân khí quoác gia). - Luoân vun xôùi, chaêm lo moái quan heä giöõa toàn taïi xaõ hoäi vaø yù thöùc xaõ hoäi phaùt trieån theo ñuùng nghóa cuûa noù. SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 17 GVHD:Traàn Huy Quang Baûng danh muïc taøi lieäu tham khaûo : 1. Google.com.vn 3. Giaùo trình trieát hoïc Mac-Lenin duøng trong caùc tröôøng ñaïi hoïc ,cao ñaúng ,NXB Chính Trò Quoác Gia,2000. 4. Giaùo trình trieát hoïc Mac-Lenin duøng trong caùc tröôøng Trung hoïc chuyeân nghieäp ,NXB Ñai Hoïcvaø Trung Hoïc Chuyeân nghieäp,Haø Noäi,1984. 5. GSTS Leâ Höõu Nghóa,HoûiÑaùp veà trieát hoïc Mac-Lenin NXB Chính Trò Quoác Gia ,HN,2002. 5. Taïp Chí Kinh Teá . 7. Vaên Kieän Ñaïi Hoäi Ñaûng Toøan Quoác Laàn IX. Baûng keâ chöõ vieát taét Vaät chaát :VC YÙ thöùc : YT Xaõ hoäi: XH Xaõ hoäi chuû nghóa:XHCN Coäng saûn chuû nghóa :CSCN LÔØI NHAÄN XEÙT CUÛA GIAÙO VIEÂN. ------------------------------------------------------------------------------------------ SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 18 GVHD:Traàn Huy Quang ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 19 GVHD:Traàn Huy Quang SVTH :Hoaøng Vaên Ñoaøn 20 GVHD:Traàn Huy Quang