Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
tr−êng ®¹i häc n«ng nghiÖp hµ néi
------------------
NguyÔn thÞ ®¶m
Nghiªn cøu c¶i tiÕn hÖ thèng c©y trång hµng
n¨m nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt n«ng
ngiÖp t¹i huyÖn V¨n L©m - tØnh H−ng Yªn
LuËn v¨n th¹c sÜ n«ng nghiÖp
Chuyªn ngµnh: Trồng Trọt
Mã số
: 60.62.01
Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: pgs.ts. §oµn V¨n §iÕm
Hµ Néi, 2010
Lêi cam ®oan
T«i xin cam ®oan sè liÖu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn v¨n nµy lµ
trung thùc vµ ch−a hÒ ®−îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ nµo.
T«i xin cam ®oan mäi sù gióp ®ì cho viÖc thùc hiÖn luËn v¨n nµy ®0
®−îc c¶m ¬n vµ c¸c th«ng tin trÝch dÉn ®0 ®−îc chØ râ nguån gèc.
T¸c gi¶ luËn v¨n
NguyÔn ThÞ §¶m
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... i
Lêi c¶m ¬n
Trong suèt qu¸ tr×nh nghiªn cøu thùc hiÖn luËn v¨n, ngoµi sù nç lùc cña
b¶n th©n, t«i ®0 nhËn ®−îc rÊt nhiÒu sù quan t©m gióp ®ì cña c¸c c¸ nh©n vµ
tËp thÓ.
Tr−íc tiªn, t«i xin ®−îc bÇy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®Õn PGS.TS. §oµn
V¨n §iÕm – Bé m«n Tµi nguyªn vµ m«i tr−êng - ng−êi ®0 tËn t×nh gióp ®ì t«i
trong suèt qu¸ tr×nh nghiªn cøu, thùc hiÖn vµ hoµn thµnh luËn v¨n.
T«i còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« trong Bé m«n HÖ thèng
n«ng nghiÖp – Khoa N«ng häc - Tr−êng §¹i Häc N«ng nghiÖp Hµ Néi ®0 gióp
®ì t«i hoµn thµnh luËn v¨n cña m×nh.
T«i xin göi lêi c¶m ¬n tíi Phßng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n,
phßng Thèng kª, kinh tÕ, d©n sè, c¸n bé vµ nh©n d©n huyÖn V¨n L©m, tØnh
H−ng Yªn ®0 gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t«i trong suèt qu¸ tr×nh thùc
hiÖn luËn v¨n cña m×nh.
§Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy t«i cßn nhËn ®−îc sù ®éng viªn, khÝch lÖ
cña gia ®×nh, b¹n bÌ vµ ®ång nghiÖp trong c¬ quan.
Hµ Néi, ngµy ... th¸ng… n¨m 2010
T¸c gi¶ luËn v¨n
NguyÔn ThÞ §¶m
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... ii
Môc lôc
Lêi cam ®oan
i
Lêi c¶m ¬n
ii
Môc lôc
iii
Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t
v
Danh môc b¶ng
vi
Danh môc h×nh
viii
1
Më ®Çu
1
1.1
TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
1
1.2
Môc ®Ých, yªu cÇu cña ®Ò tµi
3
1.3
ý nghÜa cña ®Ò tµi
4
2
Tæng quan tµi liÖu nghiªn cøu
5
2.1
C¬ së khoa häc
5
2.2
Ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn trong nghiªn cøu
14
2.3
C¸c nghiªn cøu vÒ hÖ thèng c©y trång
19
3
Néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
29
3.1
§èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
29
3.2
Néi dung nghiªn cøu
29
3.3
Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
30
3.4
Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ xö lý sè liÖu
33
4
KÕt qu¶ nghiªn cøu
34
4.1
Ph©n tÝch ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x0 héi cña huyÖn V¨n L©m
34
4.1.1
VÞ trÝ ®Þa lý
34
4.1.2
Tµi nguyªn khÝ hËu
35
4.1.3
§iÒu kiÖn kinh tÕ x0 héi
39
4.2.1
§Êt n«ng nghiÖp
46
4.2.2
§Êt phi n«ng nghiÖp
48
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... iii
4.2.3
§Êt ch−a sö dông
48
4.3
HiÖn tr¹ng hÖ thèng c©y trång ë huyÖn V¨n L©m
49
4.3.1
C¬ cÊu diÖn tÝch vµ n¨ng suÊt c©y trång
49
4.3.2
HÖ thèng gièng c©y trång ë huyÖn V¨n L©m
52
4.3.3
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét sè c©y trång chÝnh trong huyÖn
55
4.3.4
So s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c c«ng thøc lu©n canh c©y trång
chÝnh trªn c¸c ch©n ®Êt kh¸c nhau cña huyÖn V¨n L©m
4.4
63
§Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn c¶i tiÕn hÖ thèng c©y trång
hµng n¨m cña huyÖn v¨n L©m.
71
4.4.1
C¬ së ®Ò xuÊt
71
4.4.2
C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn hÖ thèng c©y trång
72
4.5
M« h×nh thö nghiÖm mét sè gièng c©y trång míi trªn ®Þa bµn
huyÖn
4.5.1
77
M« h×nh thö nghiÖm mét sè gièng khoai t©y míi trång trong vô
®«ng trong hÖ thèng c©y trång: D−a chuét xu©n - lóa mïa – khoai
t©y ®«ng
4.5.2
78
M« h×nh thö nghiÖm mét sè gièng lóa míi trång trong vô xu©n
trong c«ng thøc lu©n canh: Lóa xu©n - lóa mïa – Cµ chua ®«ng
88
5
KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ
94
5.1
KÕt luËn
94
5.2
§Ò nghÞ
96
Tµi liÖu tham kh¶o
Phô lôc
97
102
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... iv
Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t
CCCT
C¬ cÊu c©y trång
CPVC
Chi phÝ vËt chÊt
§/C
§èi chøng
§VT
§¬n vÞ tÝnh
Ha
Hecta
HTCT
HÖ thèng c©y trång
HTNN
HÖ thèng n«ng nghiÖp
Kg
Kilogam
NXB
Nhµ xuÊt b¶n
NSLT
N¨ng suÊt lý thuyÕt
NSTT
N¨ng suÊt thùc thu
THPT
Trung häc phæ th«ng
Tr.®/ha
TriÖu ®ång/ha
VN§
ViÖt Nam ®ång
%
Tû lÖ phÇn tr¨m
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... v
Danh môc b¶ng
STT
Tªn b¶ng
Trang
4.1
Mét sè chØ tiªu khÝ t−îng huyÖn V¨n L©m tõ n¨m 1995 - 2009
36
4.2
C¬ cÊu kinh tÕ cña huyÖn V¨n L©m tõ n¨m 2007 – 2009
40
4.3
HiÖn tr¹ng sö dông ®Êt cña huyÖn V¨n L©m n¨m 2009
47
4.5
C¬ cÊu gièng lóa cña huyÖn V¨n L©m n¨m 2009
52
4.6
HÖ thèng gièng mét sè c©y trång hµng n¨m kh¸c
54
4.7
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha mét sè gièng lóa chÝnh ®−îc cÊy ë
huyÖn V¨n L©m
4.8
57
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha mét sè gièng khoai t©y chÝnh trång
trong vô ®«ng n¨m 2009
58
4.9
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha mét sè c©y trång chÝnh trªn ®Êt chuyªn lóa
59
4.10
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha mét sè c©y trång chÝnh cña ®Êt 2 mµu –
1 lóa
60
4.11
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha mét sè c©y trång chÝnh cña ®Êt chuyªn mµu 62
4.12
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha cña c¸c c«ng thøc lu©n canh trªn ®Êt
chuyªn lóa
4.13
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha cña c¸c c«ng thøc lu©n canh c©y trång
trªn ®Êt 2 mµu – 1lóa
4.14
70
Ph−¬ng ¸n chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång hµng n¨m ë huyÖn V¨n
L©m giai ®o¹n 2010 - 2015
4.16
67
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha c¸c c«ng thøc lu©n canh trªn ®Êt
chuyªn mµu
4.15
65
72
§Ò xuÊt c¬ cÊu gièng c©y trång hµng n¨m ë huyÖn V¨n L©m ®Õn
n¨m 2015
74
4.17
Mét sè ®Æc ®iÓm cña 4 gièng khoai t©y trong thö nghiÖm
79
4.18
N¨ng suÊt vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt cña 4 gièng khoai t©y
81
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... vi
4.19
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c gièng khoai t©y trång thö nghiÖm trong
vô ®«ng n¨m 2009
4.20
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha cña c¸c c«ng thøc lu©n canh ®−îc thö
nghiÖm
4.21
88
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c gièng lóa trång thö nghiÖm trong vô
xu©n n¨m 2009
4.21
86
N¨ng suÊt vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt cña gièng lóa trång
thö nghiÖm vô xu©n n¨m 2009
4.20
84
91
HiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1ha cña c¸c c«ng thøc lu©n canh ®−îc thö
nghiÖm
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... vii
93
Danh môc h×nh
STT
Tªn h×nh
Trang
4.1
B¶n ®å hyuÖn V¨n L©m – tØnh H−ng Yªn
34
4.2
Mét sè chØ tiªu khÝ t−îng huyÖn V¨n L©m tõ n¨m 1995 – 2009
37
4.3
C¬ cÊu kinh tÕ cña huyÖn V¨n L©m giai ®o¹n 2007 – 2009
40
4.4
HiÖn tr¹ng sö dông ®Êt cña huyÖn V¨n L©m n¨m 2009
48
4.5
C¬ cÊu c©y trång cña huyÖn V¨n L©m n¨m 2009
50
4.6
C¬ cÊu gièng lóa cña huyÖn V¨n L©m n¨m 2009
53
4.7
N¨ng suÊt cña c¸c gièng khoai t©y trång ë vô ®«ng n¨m 2009
82
4.8
N¨ng suÊt c¸c gièng lóa trång thö nghiÖm vô xu©n n¨m 2009
89
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... viii
1. Më ®Çu
1.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
HuyÖn V¨n L©m n»m ë phÝa B¾c cña tØnh H−ng Yªn, thuéc vïng ®ång
b»ng s«ng Hång, phÝa B¾c gi¸p thµnh phè Hµ Néi vµ tØnh B¾c Ninh, phÝa T©y
gi¸p huyÖn V¨n Giang, phÝa Nam gi¸p huyÖn Yªn Mü vµ huyÖn Mü Hµo, phÝa
§«ng gi¸p tØnh H¶i D−¬ng. Tæng diÖn tÝch tù nhiªn cña V¨n L©m lµ 7443,25ha,
trong ®ã ®Êt n«ng nghiÖp cã 3970,27ha chiÕm 53,34% tæng diÖn tÝch tù nhiªn.
D©n sè tÝnh ®Õn ngµy 30/11/ 2009 trªn 10 v¹n ng−êi. HÖ thèng c©y trång trong
huyÖn t−¬ng ®èi ®a d¹ng, phong phó tõ c¸c c©y ¨n qu¶ l©u n¨m nh− nh0n, cam,
quýt...; c¸c c©y trång ng¾n ngµy nh− rau, ®Ëu c¸c lo¹i ®Õn c©y d−îc liÖu vµ lóa
n−íc lµ c©y trång chñ yÕu. N¨ng suÊt lóa cña huyÖn V¨n L©m, tØnh H−ng Yªn,
b×nh qu©n ®¹t tõ 61 - 62 t¹/ha/vô.
KhÝ hËu cña huyÖn V¨n L©m nãi riªng vµ tØnh H−ng Yªn nãi chung
mang ®Æc tr−ng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, ®−îc chia lµm 2 mïa râ rÖt: mïa
m−a (tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 10) nãng Èm, m−a nhiÒu vµ mïa kh« (tõ th¸ng 11
®Õn th¸ng 4 n¨m sau) th−êng l¹nh. Trong thêi kú ®Çu cña mïa kh« khÝ hËu
t−¬ng ®èi kh«, nöa cuèi th× Èm −ít vµ cã m−a phïn. NhiÖt ®é trung b×nh n¨m
kho¶ng 24,250C, cao nhÊt lµ 380C - 390C vµ thÊp nhÊt kh«ng d−íi 60C, ®é Èm
b×nh qu©n n¨m 85%. Mïa m−a tËp trung ®Õn 80% l−îng m−a c¶ n¨m, g©y óng
lôt ¶nh h−ëng xÊu ®Õn s¶n xuÊt, ng−îc l¹i mïa kh« th−êng l¹nh vµ cã m−a
phïn, thÝch hîp cho gieo trång nhiÒu lo¹i c©y «n ®íi ng¾n ngµy cã gi¸ trÞ kinh
tÕ cao, v× vËy vô ®«ng ®0 vµ ®ang trë thµnh vô s¶n xuÊt chÝnh cña huyÖn V¨n
L©m. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng thuû lîi néi ®ång t−¬ng ®èi hoµn chØnh, ®¸p øng
nhu cÇu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Toµn huyÖn cã 205 tr¹m b¬m t−íi, tiªu. Trong
®ã, C«ng ty Khai th¸c c«ng tr×nh thuû lîi qu¶n lý 11 tr¹m b¬m. Nh×n chung hÖ
thèng thuû lîi néi ®ång phÇn nµo ®0 ®¶m b¶o cho viÖc t−íi tiªu n−íc kÞp thêi
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 1
phôc vô cho c©y trång sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn tèt.
Hµng n¨m c¸c x0 ®Òu triÓn khai n¹o vÐt hè hót, kªnh dÉn n−íc ®¹t
89,2% kÕ ho¹ch, n¹o vÐt ®−îc 5551m3 kªnh t−íi ®¹t 71,8%, kªnh tiªu
9112m3®¹t 50,3%, hè hót c¸c tr¹m b¬m lµ 2635m3 ®¹t 52,5%, thuû lîi néi
®ång 72.570m3 ®¹t 104% kÕ ho¹ch.
Ngoµi ra, m¹ng l−íi giao th«ng cña huyÖn cã vai trß hÕt søc quan träng
trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x0 héi cña huyÖn.
Trªn ®Þa bµn cã 8,4 km ®−êng quèc lé 5A kÐo dµi tõ thÞ trÊn Nh−
Quúnh ®Õn ®Þa phËn cña x0 Tr−ng Tr¾c. §©y lµ, huyÕt m¹ch giao th«ng ®i Hµ
Néi – H¶i Phßng, hÖ thèng m¹ng l−íi giao th«ng ph©n bæ kh¸ hîp lý nh−: tØnh
lé 196 tõ Mü Hµo ®Õn CÇu G¸y, huyÖn lé 19, 198, 206, 196B, 207, 5B ...cïng
hÖ thèng giao th«ng liªn th«n, x0 vµ ®−êng néi ®ång. §Õn nay toµn bé hÖ
thèng c¸c trôc ®−êng chÝnh ®Òu ®−îc kiªn cè ho¸ nh−: tr¶i nhùa, bª t«ng hoÆc
®¸ céi cßn l¹i lµ ®−êng ®Êt chñ yÕu lµ ®−êng giao th«ng néi ®ång.
Tõ sau khi cã chØ thÞ 100CT/T¦ vµ luËt ®Êt ®ai ra ®êi, n«ng d©n c¶ n−íc
nãi chung vµ huyÖn V¨n L©m nãi riªng ®0 ®−îc giao quyÒn sö dông ®Êt ®ai
l©u dµi vµ quyÒn chuyÓn nh−îng ®Êt, ®iÒu ®ã ®0 khÝch lÖ hä yªn t©m ®Çu t−
vµo s¶n xuÊt, chuyÓn ®æi ph−¬ng thøc s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu c©y trång. NhiÒu
diÖn tÝch ®Êt tr−íc kia trång c©y hµng n¨m, nay ®0 chuyÓn sang trång c©y ¨n
qu¶ l©u n¨m. ViÖc trång c©y g×, nu«i con g× ®Ó cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cßn tuú
thuéc vµo nhËn thøc vµ sù lùa chän cña mçi chñ hé. Hîp t¸c x0 chØ gi÷ vai trß
lµm c«ng t¸c dÞch vô nh−: lµm ®Êt, t−íi, tiªu, vËt t− ph©n bãn, con, c©y gièng
míi,... b¶o vÖ c©y trång, vËt nu«i theo ph−¬ng thøc kinh doanh. Do vËy, viÖc
lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t huy néi lùc cña vïng ®Êt giµu tiÒm n¨ng: lao ®éng, ®Êt
®ai, tiÒn vèn, kinh nghiÖm s¶n xuÊt cña vïng ®Êt s«ng Hång cã “nÒn v¨n minh
lóa n−íc” l©u ®êi lµ nhiÖm vô kh«ng chØ cña c¸c nhµ l0nh ®¹o ®Þa ph−¬ng mµ
cßn lµ nhiÖm vô cña c¸c nhµ n«ng nghiÖp.
§Æc biÖt, V¨n L©m lµ mét huyÖn gÇn thñ ®« Hµ Néi - mét trung t©m
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 2
kinh tÕ, chÝnh trÞ, khoa häc kü thuËt, v¨n ho¸ x0 héi lín cña c¶ n−íc. V× vËy,
kh«ng thÓ “®éc canh c©y lóa n−íc mµ cßn ph¶i chó ý ®Õn viÖc nu«i trång thuû
s¶n, gieo trång c¸c c©y thùc phÈm, c©y ¨n qu¶ víi quy m« lín, c©y d−îc liÖu, c©y
c«ng nghiÖp ng¾n ngµy vµ c¸c c©y trång cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao”, võa khai th¸c sö
dông hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ c¸c tµi nguyªn ®Êt, n−íc vµ lao ®éng, võa b¶o vÖ m«i
tr−êng vµ ng¨n ngõa sù tho¸i ho¸ ®Êt.
Qua ph©n tÝch ë trªn, chóng t«i thÊy V¨n L©m lµ vïng ®Êt giµu tiÒm n¨ng vÒ
®Êt ®ai, vÞ trÝ ®Þa lý, giao th«ng, hÖ thèng t−íi tiªu còng nh− h×nh thøc canh t¸c kh¸
phong phó. Tuy nhiªn 10 n¨m trë vÒ ®©y mét phÇn lín ®Êt n«ng nghiÖp chuyÓn
sang x©y dùng nhµ x−ëng phôc vô cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp dÉn ®Õn kh«ng nh÷ng
®Êt n«ng nghiÖp bÞ thu hÑp l¹i mµ nh÷ng lao ®éng chÝnh trong s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp còng bÞ gi¶m nhiÒu do bÞ thu hót vµo lµm cho c¸c khu c«ng nghiÖp, trong
khi ®ã nhu cÇu vÒ l−¬ng thùc, rau qu¶ vµ thùc phÈm cña khu vùc ngµy cµng t¨ng
do kh«ng nh÷ng ®¸p øng nhu cÇu cña d©n ®Þa ph−¬ng mµ cßn cho c¶ khu c«ng
nghiÖp Nh− Quúnh, Phè Nèi A, B vµ khu ®« thÞ Phè Nèi sau nµy. §øng tr−íc thùc
tr¹ng ®ã, ®−îc sù ®ång ý cña Bé m«n HÖ thèng n«ng nghiÖp, d−íi sù h−íng dÉn
cña PGS.TS §oµn V¨n §iÕm, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “Nghiªn cøu
c¶i tiÕn hÖ thèng c©y trång hµng n¨m nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp t¹i huyÖn V¨n L©m, tØnh H−ng Yªn”.
1.2. Môc ®Ých, yªu cÇu cña ®Ò tµi
1.2.1. Môc ®Ých
§¸nh gi¸ thùc tr¹ng hÖ thèng c©y trång hµng n¨m t¹i huyÖn V¨n L©m, tØnh
H−ng Yªn vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu gãp phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng c©y
trång hµng n¨m cña huyÖn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
1.2.2. Yªu cÇu
- §¸nh gi¸ nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (tù nhiªn - kinh tÕ, x0
héi), ¶nh h−ëng cña chóng ®èi víi hÖ thèng c©y trång hµng n¨m t¹i huyÖn V¨n
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 3
L©m, tØnh H−ng Yªn.
- X¸c ®Þnh hÖ thèng c©y trång hµng n¨m cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, phï
hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x0 héi cña ®Þa ph−¬ng.
- §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng c©y trång hµng
n¨m vµ thö nghiÖm mét sè gièng c©y trång trong hÖ thèng c©y trång míi.
1.3. ý nghÜa cña ®Ò tµi
1.3.1. ý nghÜa khoa häc
- KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi gãp phÇn bæ sung ph−¬ng ph¸p luËn vÒ
hÖ thèng c©y trång theo quan ®iÓm n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
- Tõ c¬ së khoa häc trªn, ®Þnh h−íng cho viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng c©y
trång hµng n¨m phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x0 héi cÊp huyÖn.
1.3.2. ý nghÜa thùc tiÔn
Gãp phÇn ®Þnh h−íng x©y dùng hÖ thèng c©y trång hµng n¨m cho n¨ng
suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x0 héi, tõ ®ã ®Èy
m¹nh s¶n xuÊt, t¨ng thu nhËp cho ng−êi d©n huyÖn V¨n L©m, tØnh H−ng Yªn.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 4
2. Tæng quan tµi liÖu nghiªn cøu
2.1. C¬ së khoa häc
2.1.1. Kh¸i niÖm vÒ hÖ thèng c©y trång
Theo Zandstra vµ ctv, (1981)[48], HTCT lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt c©y
trång trong n«ng tr¹i bao gåm tÊt c¶ c¸c hîp phÇn cÇn cã ®Ó s¶n xuÊt mét tæ
hîp c¸c c©y trång vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng víi m«i tr−êng. C¸c hîp phÇn
nµy bao gåm tÊt c¶ c¸c yÕu tè vËt lý, sinh häc, kü thuËt, lao ®éng vµ qu¶n lý.
Ngoµi ra, HTCT cßn lµ c¸c h×nh thøc ®a canh bao gåm: trång xen, trång gèi, trång
lu©n canh, trång thµnh b¨ng, canh t¸c phèi hîp, v−ên hçn hîp, C«ng thøc lu©n canh lµ
tæ hîp trong kh«ng gian vµ thêi gian cña c¸c c©y trång trªn mét m¶nh ®Êt vµ c¸c biÖn
ph¸p canh t¸c dïng ®Ó s¶n xuÊt chóng.
Theo §µo ThÕ TuÊn, (1984)[34], HTCT lµ thµnh phÇn c¸c gièng vµ loµi c©y
®−îc bè trÝ trong kh«ng gian vµ thêi gian cña hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp nh»m tËn
dông hîp lý nhÊt c¸c nguån lîi tù nhiªn, kinh tÕ, x0 héi. Theo t¸c gi¶, c¬ cÊu c©y
trång (CCCT) lµ néi dung chÝnh cña hÖ thèng c©y trång. Bè trÝ c©y trång hîp lý lµ
biÖn ph¸p kü thuËt tæng hîp nh»m s¾p xÕp l¹i ho¹t ®éng cña hÖ sinh th¸i. Mét
CCCT hîp lý chØ khi nã lîi dông tèt nhÊt c¸c ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ nÐ tr¸nh thiªn
tai, lîi dông c¸c ®Æc tÝnh sinh häc cña c©y trång, tr¸nh s©u bÖnh, cá d¹i, ®¶m b¶o
s¶n l−îng cao vµ tû lÖ hµng ho¸ lín, ®¶m b¶o ph¸t triÓn tèt ch¨n nu«i vµ c¸c ngµnh
kinh tÕ hç trî, sö dông hîp lý lao ®éng, vËt t−, ph−¬ng tiÖn.
Theo NguyÔn Duy TÝnh, (1995)[31], HTCT lµ mét thÓ thèng nhÊt trong
mèi quan hÖ t−¬ng t¸c gi÷a c¸c loµi c©y trång, gièng c©y trång ®−îc bè trÝ hîp
lý trong kh«ng gian vµ thêi gian.
Do ®Æc tÝnh sinh häc cña c©y trång vµ m«i tr−êng lu«n biÕn ®æi nªn HTCT
mang ®Æc tÝnh ®éng. V× vËy nghiªn cøu HTCT kh«ng thÓ dõng l¹i ë mét kh«ng
gian vµ thêi gian råi kÕt thóc mµ lµ viÖc lµm th−êng xuyªn ®Ó t×m ra xu thÕ ph¸t
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 5
triÓn, yÕu tè h¹n chÕ vµ nh÷ng gi¶i ph¸p kh¾c phôc ®Ó chuyÓn ®æi HTCT nh»m
môc ®Ých khai th¸c ngµy cµng cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, t¨ng hiÖu
qu¶ kinh tÕ - x0 héi phôc vô cuéc sèng con ng−êi (§µo ThÕ TuÊn, 1984)[34].
C¸c nghiªn cøu trong viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng canh t¸c, hÖ thèng c©y
trång cÇn dïng ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch hÖ thèng ®Ó t×m ra ®iÓm hÑp hay chç th¾t
l¹i cña hÖ thèng. §ã lµ chç cã ¶nh h−ëng kh«ng tèt ®Õn ho¹t ®éng cña hÖ thèng
cÇn ®−îc t¸c ®éng söa ch÷a, khai th«ng ®Ó hÖ thèng hoµn thiÖn h¬n, cã hiÖu qu¶
kinh tÕ cao h¬n (§µo Ch©u Thu, 2004)[28].
Hoµn thiÖn hÖ thèng hoÆc ph¸t triÓn HTCT míi, trªn thùc tÕ lµ sù tæ hîp l¹i
c¸c c«ng thøc lu©n canh, tæ hîp l¹i c¸c thµnh phÇn c©y trång vµ gièng c©y trång,
®¶m b¶o c¸c thµnh phÇn trong hÖ thèng cã mèi quan hÖ t−¬ng t¸c víi nhau, thóc
®Èy lÉn nhau, nh»m khai th¸c tèt nhÊt lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, t¹o cho hÖ thèng
cã søc s¶n xuÊt cao, b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i (Lª Duy Th−íc, 1991)[29].
Nghiªn cøu ®Ó x©y dùng mét hÖ thèng míi ®ßi hái mét tr×nh ®é cao
h¬n, trong ®ã cÇn cã sù tÝnh to¸n c©n ®èi kü cµng, tæ chøc s¾p xÕp sao cho mçi
bé phËn cña hÖ thèng dù kiÕn n»m ®óng vÞ trÝ trong mèi quan hÖ t−¬ng t¸c cña
c¸c phÇn tö trong hÖ thèng, cã thø tù −u tiªn ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu cña hÖ
thèng mét c¸ch tèt nhÊt (§µo Ch©u Thu, 2004)[28].
§Ó cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña mét vïng hay mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt, viÖc
®Çu tiªn ph¶i ®Ò cËp ®Õn lµ lo¹i c©y, diÖn tÝch, lo¹i gièng, lo¹i ®Êt, sè vô trong
n¨m, ®Ó cuèi cïng cã mét tæng s¶n l−îng cao nhÊt trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ
x0 héi nhÊt ®Þnh cã tr−íc ( Lý Nh¹c, Phïng §¨ng Chinh, 1987)[18].
Nh÷ng n¨m 60-70 cña thÕ kû XX, §µo ThÕ TuÊn cïng c¸c CTV ë ViÖn
Khoa häc N«ng nghiÖp ViÖt Nam ®0 tiÕn hµnh nghiªn cøu vÒ hÖ thèng c©y
trång ë vïng ®ång b»ng ch©u thæ s«ng Hång vµ ®0 ®−a ra nh÷ng nhËn ®Þnh cÇn
®¹t ®−îc cña mét hÖ thèng c©y trång thÝch hîp ph¶i lµ:
1- Khai th¸c tèt nhÊt c¸c ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ tr¸nh hoÆc gi¶m ®−îc
nh÷ng t¸c h¹i cña thiªn tai ®èi víi c©y trång.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 6
2- Khai th¸c tèt nhÊt c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Êt ®ai, b¶o vÖ vµ båi d−ìng ®é
ph× cña ®Êt.
3- Khai th¸c tèt nhÊt c¸c ®Æc tÝnh sinh häc cña c©y trång ( kh¶ n¨ng cho
n¨ng suÊt cao, phÈm chÊt tèt, ng¾n ngµy, thÝch øng réng, kh¶ n¨ng chèng chÞu
cao) nh»m ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao nhÊt.
4- Tr¸nh ®−îc t¸c h¹i cña s©u bÖnh, cá d¹i vµ c¸c t¸c nh©n sinh häc
kh¸c víi ph−¬ng ph¸p sö dông Ýt nhÊt c¸c biÖn ph¸p ho¸ häc.
5- §¶m b¶o tû lÖ s¶n phÈm hµng ho¸ cao, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
6- §¶m b¶o hç trî cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt chÝnh vµ ph¸t triÓn ch¨n
nu«i, tËn dông c¸c nguån lîi thiªn nhiªn ( §µo ThÕ TuÊn, 1989) [37].
2.1.2. Nh÷ng yÕu tè chi phèi sù lùa chän hÖ thèng c©y trång
HÖ thèng c©y trång lµ thµnh phÇn, tû lÖ c¸c lo¹i vµ gièng c©y trång ®−îc
bè trÝ theo kh«ng gian vµ thêi gian trong mét hÖ thèng sinh th¸i n«ng nghiÖp,
nh»m tËn dông hîp lý nhÊt nguån lîi tù nhiªn, kinh tÕ x0 héi cña nã. Bè trÝ c©y
trång hîp lý lµ biÖn ph¸p kü thuËt tæng hîp nh»m s¾p xÕp l¹i c¸c ho¹t ®éng cña
hÖ sinh th¸i khi nã lîi dông tèt nhÊt ®iÒu kiÖn khÝ hËu nh−ng l¹i nÐ tr¸nh ®−îc
thiªn tai. Lîi dông ®Æc tÝnh sinh häc cña c©y trång, tr¸nh s©u bÖnh vµ cá d¹i,
®¶m b¶o s¶n l−îng cao vµ tû lÖ hµng ho¸ lín. ( Lª H−ng Quèc, 1994) [19].
ViÖc x¸c ®Þnh hÖ thèng c©y trång cho mét vïng, mét khu vùc s¶n
xuÊt ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ ngoµi viÖc gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a hÖ
thèng c©y trång víi c¸c ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Êt ®ai, tËp qu¸n canh t¸c, cßn cã
mèi quan hÖ chÆt chÏ víi ph−¬ng h−íng s¶n xuÊt ë vïng, khu vùc ®ã.
* C©y trång vµ hÖ thèng c©y trång
C©y trång lµ thµnh phÇn chñ yÕu cña hÖ thèng c©y trång. ViÖc x©y dùng
hÖ thèng c©y trång hîp lý lµ chän lo¹i c©y vµ gièng c©y trång ®Ó lîi dông tèt
nhÊt c¸c ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Êt ®ai, kinh tÕ x0 héi. ViÖc t×m ra c¸c gièng c©y
trång thÝch hîp cã n¨ng suÊt cao, cã gi¸ trÞ lín chÝnh lµ trùc tiÕp lµm t¨ng tÝnh
hîp lý cña hÖ thèng c©y trång. Víi c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt chän t¹o vµ
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 7
nhËp néi gièng nh− hiÖn nay gióp chóng ta cã nh÷ng bé c©y gièng, c©y trång
quý víi c¸c ®Æc tÝnh nh− n¨ng suÊt cao, chÊt l−îng tèt, ph¹m vi thÝch øng
réng, chèng chÞu ®−îc nhiÒu lo¹i s©u bÖnh...
Víi c©y trång con ng−êi cã thÓ thay ®æi, song ph¶i trªn c¬ së hiÓu biÕt
c©y trång vÒ ®Æc ®iÓm sinh häc, yªu cÇu cña c©y trång, kh¶ n¨ng thÝch øng vµ
kh¶ n¨ng chèng chÞu cña chóng.
* QuÇn thÓ sinh vËt vµ hÖ thèng c©y trång
Trong hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp ngoµi thµnh phÇn chÝnh lµ c©y trång cßn
cã c¸c thµnh phÇn kh¸c nh− cá d¹i, s©u bÖnh, c¸c vi sinh vËt, c¸c ®éng vËt...
c¸c thµnh phÇn chÝnh nµy cïng víi c©y trång t¹o nªn mét quÇn thÓ sinh vËt,
chóng chi phèi sù sinh tr−ëng, ph¸t triÓn cña c©y trång.
Theo c¸c t¸c gi¶ Lý Nh¹c, Phïng §¨ng Chinh (1987) [18] th× khi x©y
dùng hÖ thèng c©y trång cÇn chó ý ®Õn c¸c mèi quan hÖ theo nguyªn t¾c:
- Lîi dông mèi quan hÖ tèt gi÷a c¸c sinh vËt víi c©y trång.
- Kh¾c phôc, phßng tr¸nh hoÆc tiªu diÖt mÇm mèng t¸c h¹i ®èi víi c©y
trång do c¸c vi sinh vËt g©y nªn.
Trong quÇn thÓ c©y trång, quÇn thÓ chñ ®¹o cña hÖ thèng c©y trång cã
nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau:
- MËt ®é cña quÇn thÓ do con ng−êi quy ®Þnh tr−íc tõ lóc gieo trång.
- Sù sinh s¶n, tö vong vµ ph¸t t¸n kh«ng x¶y ra mét c¸ch tù ph¸t mµ
chÞu sù ®iÒu khiÓn cña con ng−êi.
- Sù ph©n bè kh«ng gian t−¬ng ®èi ®ång ®Òu do con ng−êi ®iÒu khiÓn.
- §é tuæi cña quÇn thÓ còng ®ång ®Òu v× cã sù t¸c ®éng cña con ng−êi.
Trong hÖ thèng c©y trång còng x¶y ra sù c¹nh tranh cïng loµi hoÆc kh¸c
loµi. Khi gieo trång mét lo¹i c©y trång th× vÊn ®Ò c¹nh tranh cïng loµi rÊt quan
träng. CÇn x¸c ®Þnh mËt ®é gieo trång vµ c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh quÇn thÓ ®Ó
gi¶m sù c¹nh tranh trong loµi. Sù c¹nh tranh kh¸c loµi còng x¶y ra khi ta trång
xen hoÆc gi÷a c©y trång víi cá d¹i. V× vËy, khi x©y dùng hÖ thèng c©y trång
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 8
cÇn chó ý c¸c vÊn ®Ò sau:
- X¸c ®Þnh thµnh phÇn c©y trång vµ gièng c©y trång thÝch hîp víi ®iÒu
kiÖn cô thÓ cña c¬ së s¶n xuÊt
- Bè trÝ c©y trång theo thêi vô tèt còng tr¸nh t¸c h¹i cña cá d¹i, s©u, bÖnh.
DÞch s©u bÖnh h¹i ph¸t triÓn theo løa vµ theo mïa, t¸c h¹i cña chóng x¶y ra
nghiªm träng trong thêi kú sinh tr−ëng, ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña c©y trång. Do
vËy x¸c ®Þnh thêi vô tèt còng cã kh¶ n¨ng nÐ tr¸nh ®−îc t¸c h¹i cña s©u bÖnh.
* KhÝ hËu vµ hÖ thèng c©y trång
KhÝ hËu lµ nguån tµi nguyªn v« cïng quý gi¸. Kh¸c víi c¸c nguån tµi
nguyªn kh«ng cã kh¶ n¨ng phôc håi nh− kho¸ng s¶n, dÇu má... thËm chÝ nÕu
®−îc khai th¸c vµ sö dông hîp lý khÝ hËu sÏ kh«ng bao giê c¹n kiÖt mµ cßn cã
thÓ ®−îc c¶i thiÖn tèt h¬n.
KhÝ hËu cung cÊp n¨ng l−îng chñ yÕu cho qu¸ tr×nh t¹o chÊt h÷u c¬, t¹o
n¨ng suÊt c©y trång. HÖ thèng c©y trång tËn dông cao nhÊt ®iÒu kiÖn khÝ hËu
sÏ cho tæng s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ kinh tÕ cao nhÊt. V× thÕ cã thÓ nãi khÝ hËu lµ
yÕu tè quan träng nhÊt cña viÖc x¸c ®Þnh hÖ thèng c©y trång. Bªn c¹nh ®ã, khÝ
hËu còng g©y ra nh÷ng hiÖn t−îng bÊt lîi nh− b0o, lôt, óng... HÖ thèng c©y
trång hîp lý lµ ph¶i tr¸nh ®−îc nh÷ng t¸c h¹i cña ®iÒu kiÖn bÊt lîi ®ã. Trong
®ã, yÕu tè khÝ hËu t¸c ®éng m¹nh mÏ nhÊt ®Õn c©y trång vµ hÖ thèng c©y trång
lµ nhiÖt ®é vµ Èm ®é.
- NhiÖt ®é vµ hÖ thèng c©y trång:
Tõng lo¹i c©y trång, bé phËn cña c©y (rÔ, th©n, hoa, l¸…), c¸c qu¸ tr×nh
sinh lý cña c©y (quang hîp, hót n−íc, hót kho¸ng…) sÏ ph¸t triÓn tèt ë nhiÖt ®é
thÝch hîp. NhiÖt ®é l¹i cã sù thay ®æi theo th¸ng trong n¨m. V× vËy, ®Ó bè trÝ
c©y trång phï hîp víi nhiÖt ®é. ViÖn sÜ n«ng häc §µo ThÕ TuÊn ®0 chia c©y
trång ra lµm ba lo¹i: C©y −a nãng lµ th−êng sinh tr−ëng, ph¸t triÓn, ra hoa kÕt
qu¶ tèt ë nhiÖt ®é 200C nh− l¹c, lóa, ®ay, mÝa.... C©y −a l¹nh lµ nh÷ng c©y sinh
tr−ëng tèt ra hoa kÕt qu¶ tèt ë nhiÖt ®é d−íi 200C nh−: Lóa m×, khoai t©y, xu
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 9
hµo c¶i b¾p.... Nh÷ng c©y trung gian lµ nh÷ng c©y yªu cÇu nhiÖt ®é xung quanh
200C ®Ó sinh tr−ëng ra hoa kÕt qu¶. (Lý Nh¹c, Phïng §¨ng Chinh, 1987) [18].
§Ó hoµn thµnh chu kú sinh tr−ëng, mçi c©y trång cÇn ®¹t ®−îc tæng tÝch
«n nhÊt ®Þnh. Tæng tÝch «n nµy phô thuéc vµo thêi gian sinh tr−ëng vµ yªu cÇu
nhiÖt ®é cao hay thÊp cña mçi c©y.
Trong bè trÝ hÖ thèng c©y trång ®Ó x¸c ®Þnh c©y trång trong mét n¨m cã
thÓ ®−a ra nhiÖt ®é cña vïng, tæng nhiÖt ®é mét vô cña c©y trång. NÕu tÝnh c¶
thêi gian lµm ®Êt mét vô c©y −a l¹nh cÇn kho¶ng 1800 - 20000C. C©y −a nãng
cÇn 30000C. ë ®ång b»ng B¾c bé mét n¨m s¶n xuÊt hai vô lóa - mét vô ®«ng
th× cÇn tæng tÝch «n 78000C (Lý Nh¹c, Phïng §¨ng Chinh, 1987) [18].
- §é Èm kh«ng khÝ vµ c©y trång
§é Èm cã liªn quan ®Õn sinh tr−ëng, n¨ng suÊt c©y trång. §é Èm qu¸ cao
sù tho¸t h¬i n−íc cña c©y trång khã kh¨n, ®é më cña khÝ khæng thu hÑp l¹i,
l−îng CO2 x©m nhËp vµo c©y gi¶m xuèng dÉn ®Õn lµm gi¶m c−êng ®é, gi¶m
chÊt kh« tÝch lòy, do ®ã gi¶m n¨ng suÊt c©y trång. §é Èm kh«ng khÝ cao cßn
t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nhiÒu nÊm bÖnh, s©u h¹i ph¸t triÓn (TrÇn §øc
H¹nh, §oµn V¨n §iÕm, NguyÔn V¨n ViÕt 1997) [11]
T¸c h¹i cña ®é Èm qu¸ thÊp kÌm theo nhiÖt ®é cao lµm cho c©y trång ph¶i
tho¸t h¬i n−íc nhiÒu, h« hÊp t¨ng g©y tiªu phÝ chÊt kh«, gi¶m n¨ng suÊt sinh
häc cña c©y. §é Èm kh«ng khÝ thÊp cßn lµm gi¶m søc sèng cña h¹t phÊn, c¶n
trë qu¸ tr×nh thô phÊn cña c©y, do ®ã lµm gi¶m tû lÖ hoa cã Ých, t¨ng tû lÖ lÐp
dÉn ®Õn gi¶m s¶n l−îng thu ho¹ch. §ã lµ tr−êng hîp nh÷ng ngµy cã giã t©y
nam (giã Lµo) ë c¸c tØnh miÒn B¾c Trung bé vµ mét phÇn ®ång b»ng s«ng
Hång. (TrÇn §øc H¹nh, §oµn V¨n §iÕm, NguyÔn V¨n ViÕt 1997) [11].
C¨n cø vµo diÔn biÕn ®é Èm trong n¨m, t¸c gi¶ Bïi Huy §¸p ®0 nghiªn
cøu vµ ph©n lo¹i c©y trång phÝa B¾c thµnh 2 lo¹i:
+ Lo¹i nöa ®Çu ®«ng - c¸c c©y trång thÝch hîp víi ®é Èm kh«ng khÝ thÊp
nh− khoai t©y, cµ chua, tái, ®Ëu t−¬ng.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 10
+ Lo¹i nöa cuèi ®«ng - c¸c c©y trång thÝch hîp víi ®é Èm kh«ng khÝ cao
nh− c¶i b¾p, su hµo, rau xanh c¸c lo¹i.
- ¸nh s¸ng vµ hÖ thèng c©y trång:
¸nh s¸ng cung cÊp n¨ng l−îng cho qu¸ tr×nh quang hîp tæng hîp chÊt
h÷u c¬, n¨ng suÊt c©y trång vµ s¶n l−îng thu ho¹ch. Trong hÖ thèng c©y trång
®Ó tËn dông nguån ¸nh s¸ng vµ c−êng ®é ¸nh s¸ng trong c¸c vïng cÇn t¨ng vô
®Ó c©y trång quang hîp quanh n¨m.
¸nh s¸ng giai ®o¹n cuèi cña chu kú sinh tr−ëng quyÕt ®Þnh n¨ng suÊt
c©y trång.
- L−îng m−a vµ hÖ thèng c©y trång:
N−íc m−a cung cÊp phÇn lín l−îng n−íc cÇn cña c©y, ®Æc biÖt víi
nh÷ng vïng kh« h¹n, c©y sèng chñ yÕu b»ng n−íc m−a. M−a cßn ¶nh h−ëng
®Õn hÖ thèng canh t¸c nh− lµm ®Êt, bãn ph©n, thu ho¹ch. V× vËy ph¶i x©y dùng
hÖ thèng c©y trång víi môc ®Ých:
+ TËn dông l−îng n−íc m−a
+ T¨ng c−êng dù tr÷ n−íc m−a vµo ®Êt
+ Bè trÝ lo¹i c©y trång, gièng c©y trång chÞu ®−îc ®iÒu kiÖn kh«ng thuËn
lîi vÒ n−íc m−a nh− c©y chèng chÞu h¹n trong mïa kh«, c©y chèng chÞu óng
trong mïa m−a.
* §Êt ®ai vµ hÖ thèng c©y trång
§Êt ®ai lµ nguån lîi tù nhiªn cung cÊp n¨ng l−îng vµ vËt chÊt cho c©y
trång vµ con ng−êi, ®Êt ®ai lµ t− liÖu s¶n xuÊt ®Æc biÖt trong s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp. §Êt vµ khÝ hËu hîp thµnh phøc hÖ t¸c ®éng vµo c©y trång. Do vËy, cÇn
ph¶i n¾m ®−îc ®Æc ®iÓm mèi quan hÖ gi÷a c©y trång vµ ®Êt th× míi x¸c ®Þnh
®−îc c¬ cÊu c©y trång hîp lý.
§iÒu kiÖn ®Êt ®ai lµ mét trong nh÷ng c¨n cø quan träng sau ®iÒu kiÖn
khÝ hËu ®Ó bè trÝ hÖ thèng c©y trång. Tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®é dèc,
chÕ ®é n−íc ngÇm, thµnh phÇn c¬ giíi cña ®Êt...®Ó bè trÝ hÖ thèng c©y trång
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ........... 11
- Xem thêm -
.PDF 
121 
95 
86 
