Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản ếch thái lan (rana rugulosa)...

Tài liệu Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản ếch thái lan (rana rugulosa)

.PDF
47
99
97

Mô tả:

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA THỦY SẢN TRẦN TRƯỜNG GIANG NGHIÊN CỨU CÁC BIỆN PHÁP KÍCH THÍCH SINH SẢN ẾCH THÁI LAN (Rana rugulosa) Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC CHUYÊN NGÀNH BỆNH HỌC THỦY SẢN 2006 Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) TÓM TẮT Đề tài đã nghiên cứu quá trình thành thục của Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) khi nuôi bằng các loại thức ăn khác nhau. Sự biến đổi sức sinh sản tuyệt đối, sức sinh sản tương đối; từ đó cho phép đánh giá mức độ thành thục của Ếch Thái Lan, nguồn và lượng thức ăn phù hợp cho quá trình nuôi vỗ Ếch Thái Lan. Đề tài đã nghiên cứu ảnh hưởng của các loại thức ăn khác nhau khi nuôi vỗ đến kết quả sinh sản của Ếch Thái Lan. Từ đó tím ra nguồn thức ăn thích hợp đem lại hiệu quả sinh sản cao nhất. Đề tài cũng tiến hành nghiên cứu việc sừ dụng kích dục tố LHR-Ha với các liều lượng khác nhau khi cho Ếch Thái Lan sinh sản. Từ đó xác định liều lượng kích dục tố thích hợp, tạo sự chủ động trong việc sản xuất giống Ếch Thái Lan. Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu Cán bộ hướng dẫn: TS.Bùi Minh Tâm ThS.Nguyễn Văn Triều ii Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) MỤC LỤC Trang Chương 1: Giới thiệu .............................................................................................1 1.1 Đặt vấn đề .............................................................................................1 1.2 Mục đích của đề tài ..............................................................................2 1.3 Nội dung của đề tài ...............................................................................3 Chương 2: Lược khảo tài liệu ................................................................................4 2.1 Đặc điểm sinh học của Ếch Thái Lan ...................................................4 2.1.1 Phân loại ....................................................................................4 2.1.2 Hình thái ....................................................................................4 2.1.3 Phân bố ......................................................................................5 2.1.4 Đặc điểm dinh dưỡng ................................................................5 2.1.5 Đặc điểm sinh trưởng ................................................................6 2.1.6 Đặc điểm sinh sản .....................................................................6 2.2 Một số yếu tố tác động đến quá trinh sinh sản và đời sống của Ếch ...8 Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu 2.3 Tình hình nuôi Ếch trong và ngoài nước ..............................................8 2.3.1 Tình hình nuôi Ếch trong nước .................................................8 2.3.2 Tình hình nuôi Ếch ngoài nước .................................................9 Chương 3: Vật liệu và phương pháp nghiên cứu ................................................10 3.1 Vật liệu nghiên cứu ............................................................................10 3.2 Phương pháp nghiên cứu ....................................................................10 3.2.1 Thời gian và địa điểm nghiên cứu ..........................................10 3.2.2 Đối tượng nghiên cứu .............................................................10 3.2.3 Nuôi vỗ Ếch bố mẹ .................................................................10 3.2.4 Chuẩn bị bể cho Ếch sinh sản .................................................11 3.2.5 Chọn Ếch cho sinh sản ............................................................11 3.2.6 Bố trí thí nghiệm .....................................................................12 3.2.7 Quản lý ....................................................................................13 3.3 Phương pháp thu thập, xử lý và tinh toán số liệu ...............................13 3.3.1 Các số liệu cần thu thập ..........................................................13 Cán bộ hướng dẫn: TS.Bùi Minh Tâm ThS.Nguyễn Văn Triều iii Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) 3.3.2 Công thức tính .........................................................................14 3.3.3 Phân tích số liệu ......................................................................15 Chương 4: Kết quả và thảo luận ..........................................................................16 4.1 Nghiên cứu sự ảnh hưởng của các loại thức ăn khác nhau khi nuôi vỗ đến kết quả sinh sản của Ếch .........................................................17 4.1.1 Kết quả nuôi vỗ........................................................................17 4.1.2 Kết quả sinh sản .......................................................................18 4.2 Nghiên cứu ảnh hưởng của kích dục tố LHR-Ha với các liều lượng khác nhau đến kết quả sinh sản ...........................................................21 4.2.1 Bố trí thí nghiệm ......................................................................21 4.2.2 Kết quả sinh sản ......................................................................22 Chương 5: Kết luận và đề xuất.............................................................................25 5.1 Kết luận ..............................................................................................25 5.2 Đề xuất ...............................................................................................25 Tài liệu tham khảo ...............................................................................................26 Trung tâm Học liệu ..................................................................................................27 ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu Phụ lục ............... Cán bộ hướng dẫn: TS.Bùi Minh Tâm ThS.Nguyễn Văn Triều iv Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) DANH SÁCH BẢNG VÀ HÌNH Trang DANH SÁCH BẢNG Bảng 4.1: Số liệu tăng trọng và FCR trong thí nghiệm nuôi vỗ ..........................17 Bảng 4.2: Kết quả SS của Ếch khi nuôi vỗ bằng các loại thức ăn khác nhau .....18 Bảng 4.3: Kết quả SS bằng kích dục tố LRH-A qua 2 đợt ................................22 DANH SÁCH HÌNH Hình 2.1: Vòng đời phát triển của Ếch đồng .........................................................7 Hình 4.1.a: Ếch đực có 2 túi phát âm đậm ở dưới càm .......................................16 Hình 4.1.b: Ếch đực (trái) và Ếch cái ..................................................................16 Hình 4.2 : Ếch cái (trái) và Ếch đực sau khi giải phẫu ........................................16 Hình 4.3.a: Ếch cái sau khi giải phẫu ..................................................................16 Hình 4.3.b: Buồng trứng của Ếch cái ..................................................................16 Hình 4.4.a: Ếch đực thành thục tốt có túi phát âm đậm, ôm lấy ngón tay ..........17 Hình 4.4.b: Buồng tinh của Ếch đực ...................................................................17 Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu Hình 4.5.a: Cách chích kích dục tố LRH-A cho Ếch ..........................................21 Hình 4.5.b: Ếch đực (trái) và Ếch cái đạt tiêu chuẩn chon lựa ............................21 Cán bộ hướng dẫn: TS.Bùi Minh Tâm ThS.Nguyễn Văn Triều v Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ĐK: Đường kính. ĐBSCL: Đồng bằng Sông cứu long. SSS: Sức sinh sản. ĐHCT: Đại học Cần Thơ. HSTT: Hệ số thành thục. W: khối lượng. FCR: Hệ số thức ăn. Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu Cán bộ hướng dẫn: TS.Bùi Minh Tâm ThS.Nguyễn Văn Triều vi Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1 Đặt vấn đề Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) là một trong những vùng đồng bằng quan trọng của nước ta. Không chỉ có nhiệm vụ chiến lược là “vựa lúa của cả nước” mà ĐBSCL còn là một vùng có ngành Thủy sản rất phát triển. Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của thủy sản cả nước thì ngành thủy sản của ĐBSCL cũng đã có sự đóng góp quan trọng đáng kể vào thành tích chung đó. ĐBSCL có diện tích 3,9 triệu ha, trong đó diện tích nước ngọt chiếm hơn 600.000 ha. Đây là vùng có địa thế tương đối bằng phẳng, hệ thống sông ngòi chằng chịt và khí hậu ôn hòa với hai mùa mưa nắng rõ rệt. Nuôi cá nước ngọt đã và đang chiếm vị trí quan trọng tại đây như nghề nuôi cá tra, cá basa, tôm càng xanh, cá lóc, cá rô đồng, cá sặc rằn (Nguyễn Văn Long, 2004) . Trung Bên cạnh một số loài cá nước ngọt có giá trị kinh tế như trên thì hiện nay một hộ nông dân có xu hướng chuyển sang nuôi các loài thủy đặc sản như tâm số Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu lươn, ếch, rắn ri voi, ba ba,….. Trong đó, ếch đang là đối tượng được quan tâm nghiên cứu và sản xuất nhiều nhất. Ếch không những là thực phẩm ngon, bổ được nhiều người ưa thích mà còn là đối tượng hữu ích trong nông nghiệp như tiêu diệt côn trùng, sâu bọ. Ngoài ra nó còn góp phần quan trọng vào các thí nghiệm về thần kinh và sinh lý học (Nguyễn Hữu Đảng, 2004). Tại Việt Nam, ếch được nuôi vào đầu những năm 60 với giống ếch bò Nam Mỹ (Rana catesbeiana) nhập từ Cuba. Tuy nhiên, việc nuôi loài ếch này đem lại hiệu quả không cao (Trần Kiên, 1996). Sau đó, Miền Bắc lại bắt đầu nuôi ếch theo quy mô hộ gia đình với giống ếch đồng Việt Nam (Rana tigrina) và mô hình này cũng cho kết quả ban đầu. Từ đó, ngày càng có nhiều hộ gia đình nuôi ếch đồng trong vườn, bể, ruộng (Trần Kiên, 1996). Tuy nhiên, hiệu quả của mô hình này chưa cao vì chưa chủ động được nguồn giống, ếch đồng thuần dưỡng rất khó nên không ăn được thức ăn viên và tỉ lệ sống của chúng chưa cao. Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 1 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) Năm 2001 – 2002 đã có một số hộ ở Thành phố Hồ Chí Minh, An Giang, Đồng Tháp nhập ếch Thái Lan (Rana rugulosa) về nuôi. Những kết quả ban đầu cho thấy đây là đối tượng có tiềm năng và có thể phát triển nuôi theo quy mô công nghiệp trong tương lai. (Lê Thanh Hùng, 2004) So với ếch đồng Việt Nam thì ếch Thái Lan có nhiều ưu điểm hơn nên được người dân lựa chọn để nuôi, ếch Thái vì đã được thuần dưỡng nên ăn được thức ăn viên công nghiệp, khả năng tăng trọng nhanh (sau 4 -5 tháng nuôi đạt 300 – 400 g/con), ít sợ bóng người hơn (Putsate et al., 1996). Trước nhu cầu thịt ếch ngày càng cao, mô hình nuôi ếch đồng chưa đem lại hiệu quả như mong đợi thì việc nuôi thâm canh ếch Thái Lan đang là vấn đề được quan tâm nhiều nhất hiện nay. Muốn phát triển việc nuôi đối tượng này thì nguồn con giống đang là vấn đề rất cần được nghiên cứu và cần quan tâm nhiều hơn nữa. Trong khoảng thời gian qua, cũng đã có nhiều công trình, đề tài nghiên cứu về đặc điểm sinh học cũng như sinh sản của ếch Thái Lan, nhưng các số liệu cụ thể thì vẫn chưa được công bố. Trung Góp phần thúc đẩy phát triển nghề nuôi thủy đặc sản nói chung và nghề nuôi ếch Thái nói riêng, nhằm tăng hiệu quả kinh tế cho người nông dân, tạo sự đa tượng nuôi cho các nông đề liệu tài “Nghiên cứu và các nghiên biện pháp cứu tâm dạng Họcđốiliệu ĐH Cần Thơ @hộ; Tài học tập kích thích sinh sản ếch Thái Lan (Rana rugulosa)” được thực hiện. Hi vọng kết quả của đề tài này sẽ giúp ích cho nghề nuôi ếch Thái Lan. 1.2 Mục tiêu của đề tài Đề tài được thực hiện nhằm nghiên cứu quá trình thành thục và sinh sản của ếch Thái Lan khi nuôi vỗ bằng các loại thức ăn và khi sử dụng kích dục tố LRH-A với các liều lượng khác nhau; nhằm tạo nguồn con giống chủ động phục vụ cho việc đưa vào nuôi thâm canh đối tượng này. So sánh các kết quả sinh sản của Ếch Thái Lan với các kết quả của Ếch đồng hay Ếch Thái Lan của các tác giả khác, từ đó đưa ra những nhận định về tiềm năng và phương pháp sản xuất giống tốt nhất. Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 2 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) 1.3 Nội dung của đề tài Dựa vào mục tiêu trên, đề tài tiến hành các nội dung chủ yếu sau: • Nghiên cứu ảnh hưởng của các loại thức ăn khác nhau khi nuôi vỗ thành thục đến kết quả sinh sản của Ếch. • Nghiên cứu ảnh hưởng của kích dục tố LRH-A với các liều lượng khác nhau đến kết quả sinh sản của Ếch. Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 3 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) CHƯƠNG 2 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU 2.1 Đặc điểm sinh học của ếch Thái Lan 2.1.1 Phân loại Theo tài liệu của Lê Thanh Hùng (2004) và Trần Kiên, Nguyễn Thái Tự (1992); thì ếch Thái Lan được phân loại như sau: Ngành: Chordata Ngành phụ: Craniae Bộ: Anura Bộ phụ: Phaneroglosa Họ: Ranidae Giống: Rana Loài: Rana rugulosa 2.1.2 Hình thái Trung Về cơ bản thì ếch Thái Lan có hình thái cấu tạo tương tự như ếch đồng Việt nhiên có Cần thể phân biệt hai nhưhọc sau: Ếch có màu cứu tâm Nam, Họctuy liệu ĐH Thơ @ loài Tàinàyliệu tậpThái vàLan nghiên sắc nhạt hơn, kích thước lớn hơn so với ếch đồng, trên vành miệng của ếch Thái có viền xanh nhạt còn ếch đồng thì không có. Ếch Thái Lan có mình ngắn và không phân cách với đầu. Chiều dài trung bình 7 – 13 cm, nặng từ 100 -300 gam. Chân trước có 4 ngón rời nhau, chân sau dài và khỏe, có 5 ngón dính liền nhau bằng màng mỏng có tác dụng như một chân bơi trong nước. Ở gốc ngón thứ nhất của chi trước con đực có chai sinh dục – đây thực ra là một mấu lồi có tác dụng ôm chặt và kích thích con cái trong mùa sinh sản (Trần Kiên, 1996). Da là một bộ phận đặc biệt và có vai trò quan trọng đối với đời sống của ếch. Vì chúng là loài lưỡng cư nên da giữ chức năng hô hấp trong nước hoặc môi trường ẩm ướt, còn phổi chỉ giúp ếch thở khi lên cạn sống. Dưới da ếch có rất nhiều túi bạch huyết, là nơi cung cấp nước làm cho da luôn ẩm ướt. Sự hô hấp qua da đôi khi còn quan trọng hơn sự hô hấp ở phổi. Ví dụ: Ở loài ếch xanh trong quá trình hô hấp thì có 51% oxy qua da (phổi là 49%), còn bài tiết CO2 qua da là 86% (phổi chỉ có 14%). Đối với ếch chỉ cần mất khoảng 15 – 30% lượng nước cơ thể thì ếch sẽ chết (Lê Thanh Hùng, 2004). Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 4 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) Hệ xương của ếch vẫn chưa thật hoàn chỉnh đối với đời sống trên cạn. Chi tuy đã phát triển nhưng vẫn chưa đủ sức nâng cơ thể khỏi mặt đất. Sọ có khớp nối với đốt sống cổ đầu tiên, song cử động vẫn còn hạn chế. Hệ cơ của ếch đã có những biến đổi quan trọng, đã hình thành những bó cơ riêng biệt và khỏe. Ngoài ra tính phân đốt của cơ thể giảm đi rõ rệt, chỉ còn vài cơ ngực và cơ lưng (Trần Kiên, 1996) 2.1.3 Phân bố Ếch thuộc nhóm động vật – nhóm động vật có xương sống đầu tiên sống trên cạn mặc dù chúng còn giữ được nhiều đặc điểm sống dưới nước. Trên Thế giới hiện có khoảng 2000 loài ếch nhái (Phạm Trang và Phạm Báu, 1999). Trong đó, họ Ếch là một trong những họ lớn nhất của lớp ếch nhái gồm có 46 giống và 555 loài (Lê Thanh Hùng, 2004). Ếch Thái Lan sinh sống chủ yếu tập trung tại bản địa, được nuôi theo qui mô hộ gia đình và trang trại. Hiện nay cũng đã có nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam nhập loài ếch này về nuôi, từ đó mở rộng vùng phân bố của chúng. phânliệu bố địa lý của Lớp Thơ lưỡng thê so với những vật có cứu Trung tâm Sự Học ĐH Cần @ khá Tàihẹpliệu học tậpnhóm và động nghiên xương sống khác. Đa số các loài sống ở vùng nhiệt đới có nhiệt độ và độ ẩm cao quanh năm. Chỉ một số sống ở vùng ôn đới. Thiếu hẳn ở các địa cực; chỉ một số loài chịu được nồng độ muối thấp. Điều này chứng tỏ rằng lưỡng thê không có khả năng chịu đựng môi trường khô ráo, nhiệt độ thấp (Trần Kiên và Nguyễn Thái Tự, 1992). 2.1.4 Đặc điểm dinh dưỡng Ếch có khe miệng rộng và khoang miệng lớn, vì thế chúng có thể nuốt con mồi có kích cỡ lớn. Lưỡi có hệ cơ riêng nên có thể cử động được, phần trước lưỡi dính vào thềm miệng và phần sau hướng về phía trong họng, do đó chúng dễ dàng phóng lưỡi đớp con mồi. Các tuyến nhờn trong xoang miệng có tác dụng làm trơn thức ăn. Răng ếch nhỏ, hình nón có tác dụng giữ con mồi (Bùi Minh Tâm, 1999). Thực quản ngắn, không phân biệt với dạ dày, thành thực quản có nhiều tuyến nhờn và tuyến vị tiết acid, men pepsin. Dạ dày ếch có hệ cơ khỏe và các tuyến tiêu hoá. Ruột cuộn lại thành nhiều vòng, không phân biệt ruột trước Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 5 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) và ruột giữa, nhưng ruột sau (trực tràng) phân biệt rõ hơn và là nơi chứa phân (Trần Kiên, 1996). Ếch là loài bắt mồi thụ động và ăn mồi sống. Chúng thường ngồi quan sát con mồi di chuyển rồi phóng lưỡi đớp con mồi. Đối với ếch Thái còn có đặc điểm quan trọng nữa là do được thuần dưỡng nên chúng ăn được thức ăn công nghiệp, đây là điểm quan trọng để có thể nuôi chúng với qui mô thâm canh. Hàm lượng protein trong thức ăn thay đổi tùy theo giai đoạn (dao động trong khoảng 25% cho giai đoạn ếch thương phẩm và 40% cho giai đoạn ếch con) (Putsatee and Veerote, 1996). 2.1.5 Đặc điểm sinh trưởng Vòng đời của ếch Thái Lan có thể chia thành bốn giai đoạn: trứng, nòng nọc, ếch con và ếch trưởng thành. Đến mùa sinh sản, ếch đực - cái thành thục và bắt cặp đẻ trứng trong môi trường nước. Trứng dính vào nhau thành từng mảng nhờ màng nhầy của trứng. Sau khi nở, nòng nọc sống hoàn toàn trong nước và thở bằng mang. Khi nòng nọc biến thái thành ếch con thì thở bằng da, phổi và vừa sống nước vừa sống cạn (Bùi Minh Tâm, 1999). Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu Sau khi nở 3 ngày thì bắt đầu cho nòng nọc ăn (3 ngày đầu dinh dưỡng bằng noãn hoàng), thức ăn chủ yếu của nòng nọc là động vật phù du, cá bột các loại. Từ giai đoạn ếch con đến ếch trưởng thành thì cho ăn thức ăn công nghiệp. Ngoài ra đặc điểm quan trọng ở loài này cần được quan tâm là tính ăn lẫn nhau từ lúc nhỏ cho đến lớn (Lê Thanh Hùng, 2004). Trứng ếch Thái nở sau khi đẻ 18 – 38 giờ. Thời gian biến thái của nòng nọc là 28 – 36 ngày sẽ thành ếch con. Và thời gian nuôi thành phẩm khoảng 4 – 5 tháng, lúc này trọng lượng ếch khoảng 300 – 400 g/con (Hương Cát, 2005). 2.1.6 Đặc điểm sinh sản Tương tự ếch đồng, ếch Thái Lan cũng thường sinh sản vào đầu mùa mưa, có khả năng sinh sản 2 – 3 lứa/năm. Đến mùa sinh sản, con đực sẽ phát ra tiếng kêu báo hiệu và con đực nào kêu lớn tiếng sẽ được con cái tìm đến ghép đôi. Thời điểm bắt cặp và đẻ trứng kéo dài từ nửa đêm đến lúc gần sáng. Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 6 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) Ếch đực trên 1 năm tuổi thì mới có khả năng tham gia sinh sản, đối với con cái là 6 – 8 tháng tuổi. Cách phân biệt đực, cái như sau: Ếch đực có hai túi phát âm ở dưới càm, có chai sinh dục ở gốc ngón chi trước còn con cái không có, con đực có kích thước và khối lượng nhỏ hơn con cái (Bùi Minh Tâm, 1999). Ếch đẻ trứng trong nước và thụ tinh ngoài, tùy theo kích cỡ con cái mà số lượng trứng đẻ ra khác nhau (dao động 3000 – 6000 trứng/lần sinh sản). Theo Lê Thanh Hùng (2004), số lượng trứng sinh sản trung bình của ếch đồng là 860 trứng (tỉ lệ nở 80%), còn ếch Thái Lan là 1200 trứng (tỉ lệ nở 100%). Trứng ếch phân cắt kiểu không hoàn toàn và không đều. Trứng ếch gồm có hai mặt, mặt màu đen hướng lên trên gọi là cực động vật, còn mặt màu trắng quay xuống là cực thực vật (Lê Thanh Hùng, 2004). Vòng đời phát triển của ếch đồng Việt Nam từ giai đoạn nòng nọc đến trưởng thành như sau: Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu Ếch bố mẹ Trứng (7 – 8 giờ) Nòng nọc mang ngoài (2 – 6 ngày) Nòng nọc mang trong (8 - 11 ngày) Ếch trưởng thành Ếch con Nòng nọc hai chân trước (4 - 8 ngày) Nòng nọc hai chân sau (4 - 8 ngày) Hình 2.1: Vòng đời phát triển của Ếch đồng. Thời gian biến thái khoảng 40 –50 ngày (Trần Kiên, 1996) Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 7 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) 2.2 Một số yếu tố tác động đến quá trình sinh sản và đời sống của ếch Ếch là loài tương đối đặc biệt, chúng vừa sống trên cạn vừa sống dưới nước. Da ếch là một bộ phận quan trọng và có vai trò đặc biệt trong đời sống của chúng. Vì vậy, theo Trần Kiên (1996) có 3 điều kiện cơ bản quyết định trong đời sống của ếch mà người nuôi phải quan tâm là: Có khí hậu nóng Có độ ẩm không khí cao Có vực nước ngọt (Trần Kiên, 1996). Về sinh sản, ếch thường đẻ vào đầu mùa nưa, sau những trận mưa rào. Từ đó cho thấy nhiệt độ ảnh hưởng rất lớn không chỉ về mặt sinh sản mà còn đối với đời sống của ếch. Ếch Thái Lan đẻ trứng khi nhiệt độ nước khoảng 250C, đầy đủ ánh sáng, có cây cỏ thủy sinh làm giá thể (Bùi Minh Tâm, 1999). Môi trường thích hợp cho đời sống của ếch là pH trong khoảng 6,5 – 8,5; nồng độ amonia không lớn hơn 0,02 mg/l và độ kiềm trong khoảng 100 – 150 mg/l. Nước của ao nuôi cần được thay mỗi ngày, chỉ thay nước trước khi cho ăn, nước cấp vào là nước sạch (Lê Thanh Hùng, 2004). tố ảnh hưởng quan trọng là vấn đề thức ăn, bởi vì ếch Thái đã Trung tâm Thêm Học một liệuyếuĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu được thuần dưỡng nên ăn được thức ăn công nghiệp. Theo Trần Kiên (1996) thì ếch có thể chịu được nhiệt độ thấp nhất là 8-90C, còn cao nhất là 400C; độ muối chỉ cần đạt 1% cũng đủ giết chết ếch. 2.3 Tình hình nuôi ếch trong và ngoài nước 2.3.1 Tình hình nuôi ếch trong nước Trước đây ở Việt Nam, người nông dân chỉ nuôi với qui mô nhỏ kinh tế hộ gia đình, nguồn giống bắt ngoài tự nhiên, sử dụng thức ăn tại chỗ và đối tượng nuôi là ếch đồng (Rana tigrina). Thực tế cho thấy mô hình này không đem lại hiệu quả cao vì nguồn giống không ổn định, tỉ lệ sống thấp, không chủ động thức ăn do chỉ ăn mồi sống mà không ăn thức ăn viên công nghiệp (Trần Kiên, 1996). Trong năm 2001 – 2002, một số hộ nuôi ở Thành phố Hồ Chí Minh, An Giang, Đồng Tháp đã nhập ếch Thái Lan về nuôi. Kết quả ban đầu cho thấy Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 8 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) đây là đối tượng rất có tiềm năng, cho đến nay thì ngày càng có nhiều người đầu tư vào việc nuôi ếch (Bùi Minh Tâm, 1999). Trong lĩnh vực sản xuất giống, ngoài việc nhập trực tiếp nguồn giống từ Thái về thì một vài sở ban ngành các tỉnh, sở, các trung tâm nghiên cứu đã bắt tay vào nghiên cứu và cũng có một vài thành công bước đầu. Tuy nhiên vẫn chưa có bất kỳ một số liệu cụ thể nào được trình bày, đề tài này được thực hiện nhằm tổng kết các số liệu một cách khoa học hơn về quá trình sinh sản nhân tạo đối tựợng mới này. 2.3.2 Tình hình nuôi ếch ngoài nước Thái Lan đã bắt đầu nghề nuôi ếch với loài ếch Thái Lan (Rana rugulosa), sau 4 – 5 tháng nuôi đạt 300 – 400 g/con. Ếch ăn chủ yếu là thức ăn công nghiệp có hàm lượng protein thay đổi từ 25% cho giai đoạn ếch thương phẩm và ở giai đoạn ếch con là 40% (Putsate and Veerote, 1995). Ngoài ra, còn có loài Ếch bò Nam Mỹ (Rana catesbeiana) được nuôi nhiều ở vùng Đông Bắc của Mexicô, phía Đông của Mỹ. Sau đó chúng được nhập sang nuôi ở Đài Loan, người ta hi vọng chúng sẽ góp phần tiêu diệt sâu bọ và côn trùng (Lê thanh Hùng, 2004). Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 9 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) CHƯƠNG 3 VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.1 Vật liệu nghiên cứu - Bể nuôi vỗ ếch bố mẹ (bể composite) - Bể cho ếch sinh sản (bể cément 1x1x1 m) và bể composite - Hệ thống cấp thoát nước - Hệ thống bơm nước phun mưa - Lưới che bề mặt các bể - Kính hiển vi, kính nhìn nổi, que đo nhiệt độ - Kích thích tố, ống tiêm - Các trang thiết bị khác 3.2 Phương pháp nghiên cứu 3.2.1 Thời gian và địa điểm nghiên cứu Thời gian địa điểm nghiên cứu: Từ ngày 10 tháng 09 năm 2005 đến tháng 6 năm 2006. điểm nghiên TrạiThơ cá thực@ nghiệm môn thuật nuôi cứu Trung tâm Địa Học liệu ĐHcứu: Cần Tài nước liệungọt học- Bộ tập vàKĩnghiên Thủy Sản – Khoa Thủy Sản - Trường Đại học Cần Thơ 3.2.2 Đối tượng nghiên cứu Đề tài thực hiện nhằm nghiên cứu việc thử nghiệm ảnh hưởng của các loại thức ăn khi nuôi vỗ và kích dục tố LRH-A lên quá trình sinh sản của ếch Thái Lan. Và theo dõi quá trình thành thục của ếch bố mẹ theo qui trình nuôi vỗ, cho sinh sản đã định sẵn. Đồng thời theo dõi sự phát triển phôi và biến thái của ếch. 3.2.3 Nuôi vỗ ếch bố mẹ Ếch Thái Lan giống (trọng lượng bình quân là 3gam/con) sau khi được bắt về thì được tiến hành nuôi theo thứ tự các quá trình như sau: Nuôi thương phẩm: Thời gian nuôi là 4 tháng (tháng 9 đến tháng 12), sử dụng thức ăn viên Cargill có hàm lượng Protein là 25%, cho ếch ăn theo khẩu phần 3% trọng lượng thân/ngày và cho ăn 4 lần/ngày, thay nước trước khi cho ăn. Sử dụng 4 bể composite 2 m3 để nuôi 200 ếch con (50 con/bể). Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 10 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) Nuôi vỗ thành thục: Sau khi nuôi được 4 tháng thì tiến hành chọn lựa ếch (cả con đực và cái) tiếp tục nuôi vỗ để chuẩn bị cho thí nghiệm sinh sản, thức ăn sử dụng vẫn là Cargill 25% protein, vẫn cho ăn ngày 3 lần, nuôi vỗ đực và cái riêng biệt. Thời gian nuôi vỗ này khoảng 1 tháng. Nuôi vỗ trước khi cho sinh sản: Mục đích của việc nuôi vỗ sinh sản là kích thích quá trình phát triển tuyến sinh dục của ếch bố mẹ nhằm đem lại hiệu quả sinh sản cao. Do vậy, điều quan trọng là cần phải giảm lượng thức ăn cho ếch nhằm hạn chế sự tích lũy mỡ cũng như hiện tượng bụng mập khó sinh sản. Thức ăn sử dụng vẫn là Cargill 25% protein nhưng cho ăn giảm dần, cho ăn 2 lần/ngày. Sau đó 2 tuần thì giảm còn 1 lần/ngày. Thay nước trước khi cho ăn. Chọn ếch cho sinh sản: Thời gian cho ếch sinh sản là từ đầu tháng 3. Trước khi chọn ếch thì không cho ếch ăn trong ngày hôm đó và hôm sau thì mới chọn ếch. 3.2.4 Chuẩn bị bể cho ếch sinh sản Trung Bể sử dụng cho ếch sinh sản là bể cément 1x1x1m, có bố trí hệ thống phun hệ thống cấp thoát nước, có lưới che bề mặt các bể để ngăn tâm mưa Họcnhân liệutạo,ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu ếch nhảy ra ngoài. Mực nước trong bể vừa ngập khoảng 20 cm, ngoài phần có nước thì còn có phần khô để ếch nghỉ và phơi nắng. Bể sau khi được rửa sạch thì khử trùng bằng vôi với liều lượng 1 kg/10m2 bể và phơi bể khoảng 3 ngày. Sau đó rửa sạch lại và cấp nước vào bể, thả thêm lá dừa, rau muống hoặc lục bình vào khoảng 2/3 diện tích bể để làm giá thể khi ếch sinh sản. 3.2.5 Chọn ếch cho sinh sản Ếch bố mẹ sau quá trình nuôi vỗ thì được tuyển chọn theo các chỉ tiêu như sau để cho sinh sản đem lại hiệu quả cao Ếch đực: Trên một năm tuổi, chọn con khỏe mạnh, có túi phát âm sậm, khi dùng hai ngón tay sờ vào ngực ếch đực thì nó dùng hai chi trước ôm chặt lấy hai ngón tay, những con phát dục tốt sẽ phát ra tiếng kêu trước đó vài ngày. Ếch cái: Khoảng 6 – 8 tháng tuổi, khi chọn ếch cái thì thao tác phải thật nhẹ nhàng tránh làm dập trứng, chọn con cái có bụng to mềm (trước khi tuyển chọn thì không cho ếch ăn ngày trước đó để dễ kiểm tra bụng), độ nhám ở hai bên ngực ếch đều nhau. Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 11 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) 3.2.6 Bố trí thí nghiệm: Bao gồm các thí nghiệm như sau: Thí nghiệm 1: Nghiên cứu ảnh hưởng của các loại thức ăn khi nuôi vỗ đến kết quả sinh sản của Ếch Ếch Thái Lan sau khi được nuôi thương phẩm khoảng 4 tháng thì được chọn lại; chọn những con đực và cái đồng cỡ và khỏe mạnh (trong lượng bình quân của ếch đực là 175 gam, còn ếch cái là 220 gam). Nuôi vỗ bằng 3 loại thức ăn là: thức ăn viên, cá tạp và ốc bươu. Bể nuôi vỗ là bể cemént 1x1x1m; mật độ 3 cặp/bể. Mỗi nghiệm thức lặp lại 3 lần. Tháng đầu tiên cho ăn 2 lần/ngày với khẩu phần 5% trọng lượng thân; sau đó 1 tháng thì giảm lượng và lần cho ăn xuống chỉ còn 2% trọng lượng thân và 1 lần/ngày. Sự cắt giảm thức ăn nhằm giúp Ếch mau thành thục, tránh hiện tượng tích lũy mỡ làm cho Ếch khó sinh sản; thời gian nuôi giai đọan này khoảng 1 tháng. Trung Trong suốt quá trình nuôi vỗ thí ngăn bể làm đôi nuôi vỗ Ếch đực và cái chiĐH khi nào tiến Thơ hành cho thì mới ghép cặpvà lại. nghiên cứu tâm riêng Họcbiệt; liệu Cần @sinh Tàisảnliệu học tập Thí nghiệm 2: Nghiên cứu sự ảnh hưởng của kích dục tố LRH-A với các liều lượng khác nhau đến kết quả sinh sản của Ếch Ếch Thái Lan sau khi được nuôi theo qui trình: nuôi thương phẩm, nuôi vỗ thành thục, nuôi vỗ trước khi cho sinh sản bằng thức ăn viên thì chọn lựa những con đồng cỡ khỏe mạnh để bố trí thí nghiệm với kích dục tố LRH-A. Sau khi chọn ếch bố mẹ xong thì tiến hành bố trí vào bể cho sinh sản. Bể được sử dụng là bể cemént 1x1x1m (sử dụng 12 bể cho 4 nghiệm thức với 3 lần lặp lại). Tỉ lệ đực:cái là 1:1 và bố trí 3 cặp/bể. Kích cỡ và trong lượng Ếch bố mẹ được chọn lựa tương đối đồng đều (ếch cái khoảng 300 gam, ếch đực khoảng 200 gam). Thí nghiệm được bố trí theo phương pháp hoàn toàn ngẫu nhiên. Ếch đực sau khi được chọn thì cho vào bể ngay còn ếch cái thì nên chọn trước và cho vào bể lúc trời tối (tránh làm ếch hoảng sợ). Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 12 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) Sau đó tiến hành chích kích thích tố cho ếch theo từng nghiệm thức Nghiệm thức đối chứng: Cho ếch sinh sản tự nhiên bằng cách kích thích nước như điều kiện tự nhiên (phun mưa nhân tạo) Nghiệm thức 1: Chích LRH-A liều lượng 0,04 mg/kg ếch cái; liều lượng ếch đực bằng 2/3 liều ếch cái. Nghiệm thức2: Chích LRH-A liều lượng 0,08 mg/kg ếch cái; liều lượng ếch đực bằng 2/3 liều ếch cái Nghiệm thức 3: Chích LRH-A liều lượng 0,12 mg/kg ếch cái; liều lượng ếch đực bằng 2/3 liều ếch cái Ghi chú: Mỗi lọ LRH-A (0,2 mg) sẽ phối hợp với 2 viên Motilium (10 mg). Sau khi chích thì tiến hành phun mưa nhân tạo cho tất cả các bể tạo điều kiện giống như tự nhiên để ếch dễ dàng sinh sản. 3.2.7 Quản lý Sau khi chích thì dùng lưới che ngăn không cho ếch nhảy ra ngoài. Tắt bớt Trung tâm đèn, Họchạnliệu ĐHsáng Cần Thơkiện @như Tài học tập và đẻ nghiên chế ánh tạo điều lúcliệu tối trời vì ếch thường vào ban cứu đêm, ít ánh sáng. Theo dõi, quan sát các hiện tượng sau khi chích đến lúc ếch đẻ. Đến sáng hôm sau thấy có trứng thì bắt ếch bố mẹ ra và tiến hành ấp trứng ngay trong bể luôn, vẫn để nước phun mưa liên tục. 3.3 Phương pháp thu thập, xử lý và tính toán số liệu 3.3.1 Các số liệu cần thu thập - Sức sinh sản thực tế, so sánh với sức sinh sản tuyệt đối, tương đối. - Sự thay đổi trọng lượng thân trong quá trình nuôi vỗ - Hệ số thành thục của Ếch - Tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ nở của trứng ếch - Quá trình phát triển phôi của trứng ếch - Quá trình biến thái từ nòng nọc đến ếch con Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 13 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang Luận văn tốt nghiệp đại học chuyên ngành Bệnh học thủy sản: Nghiên cứu các biện pháp kích thích sinh sản Ếch Thái Lan (Rana rugulosa) 3.3.2 Công thức tính Sức sinh sản thực tế (Sức SSTT) Số trứng đẻ ra Sức SSTT= (trứng/g) trọng lượng ếch cái Sức sinh sản tuyệt đối (Sức SSTĐ) Sức SSTĐ = nG g (trứng) Trong đó: G: khối lượng buồng trứng (g) g : khối lượng mẫu lấy ra đếm (g) n: số trứng có trong mẫu lấy ra đếm (trứng) Sức sinh sản tương đối (Sức SSTgĐ) Số trứng trong buồng trứng Sứcliệu SSTgĐ Trung tâm Học ĐH= Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu khối lượng thân (trứng/g) Hệ số thành thục (HSTT) HSTT = Khối lượng buồng trứng (tinh) x 100 khối lượng thân Tỉ lệ thụ tinh = Số trứng thụ tinh / số trứng đẻ ra Tỉ lệ nở = Số nòng nọc / Số trứng thụ tinh Theo Trần Thị Thanh Hiền (2004), hệ số thức ăn (FCR), tăng trọng và tăng trọng theo ngày (DWG) được tính như sau Khối lượng thức ăn sử dụng FCR = Khối lượng gia tăng Cán bộ hướng dẫn: Bùi Minh Tâm Nguyễn Văn Triều 14 Sinh viên thực hiện: Trần Trường Giang
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng