Tài liệu Nghị luận rút ra từ tác phẩm văn học văn 9

NGHỊ LUẬN VỀỀ MỘT VẤẤN ĐỀỀ RÚT RA TỪ TÁC PHẨM VĂN HỌC 1. Tình yêu thiên nhiên ( Sang Thu) Bài thơ Sang thu không chỉ là những cảm nhận hếết sức tnh tếế, là những chiếm nghiệm sâu sắếc của nhà thơ Hữu Thỉnh vếề sự chuyển biếến của đâết trời, của đời người trong khoảnh khắếc giao mùa từ hạ sang thu mà h ơn thếế n ữa, bài th ơ còn bộc lộ một tnh yếu thiến nhiến thiếết tha, rạo rực. Thiến nhiến là gì mà môỗi khi nhắếc đếến chúng ta đếều thâếy gắến bó, yếu th ương? Thiến nhiến là gì mà chúng ta luôn thâếy câền phải giữ gìn và b ảo v ệ? Câu tr ả l ời đã sắỗn : thiến nhiến chính là cuộc sôếng của con người. Thiến nhiến luôn có mặt trong từng nhịp sôếng của con người. Đó chính là cây côếi, vâềng trắng, dòng sông tr ước nhà… Chúng ảnh hưởng, tác động râết nhiếều lến đời sôếng của con ng ười chúng ta. Chúng có thể tác động trực tếếp hay gián tếếp lến con người, đ ộng v ật hay th ực vật. Và tâết cả chúng đếều có những vai trò khác nhau đôếi với đ ời sôếng c ủa con người. Ai cũng biếết rừng là lá phổi xanh của trái đâết,thiếếu rừng liệu cuộc sôếng c ủa chúng ta có được duy trì và tươi đẹp hay không? R ừng cung câếp oxy cũng nh ư th ức ắn, lương thực cho con người; rừng ngắn chặn những dòng lũ gi ận d ữ c ủa m ẹ thiến nhiến đổ ập lến con người ,chôếng xói mòn đâết đai; rừng cũng đem l ại nguôền kinh tếế cho con người như khai thác lâm sản, gôỗ của rừng có th ể được dùng để làm nhà, những bộ bàn ghếế sang trọng hay gâền gũi hơn đó chính là những bàn ghếế h ọc sinh ta hay ngôềi học trến trường cũng như những trang giâếy h ọc trò trắếng tnh. Rừng đem đếến mạng sôếng cho biếết bao con người, đem đếến l ợi nhu ận không ít nhưng chúng ta đã có bao giờ quan tâm đếến nó chưa? Cùng với rừng, thiến nhiến bến ta chính là sông suôếi, hôề hay biển cả. Bi ển c ả cung câếp muôếi – gia vị không thể thiếếu trong mọi b ữa ắn c ủa gia đình; bi ển còn cung câếp lượng lớn thủy, hải sản, đem lại nguôền lợi cho con ng ười nh ư nhà th ơ Huy Cận từng viếết: “Biển cho ta cá như lòng mẹ/ Nuôi lớn đời ta tự buổi nào ”. Đâết đai cũng là một trong những tài nguyến râết quan tr ọng c ủa thiến nhiến. Đâết đai giúp con người trôềng trọt, chắn nuôi, canh tác các lo ại cây trôềng, đem l ại nguôền lương thực thực phẩm cho con người cũng nh ư cho các loài đ ộng v ật, gia súc. Đâết đai cũng chính là nơi ta xây dựng nhà, tổ âếm gia đình qua t ừng ngày. Không chỉ vậy ẩn sâu bến trong đâết chính là nh ững tài nguyến khoáng s ản có giá trị câền được khai thác. Đó chính là: than, sắết, vàng, bạc, dâều m ỏ hay kim c ương... và tâết cả chúng đếều mang lại những giá trị kinh tếế lớn cho đời sôếng c ủa con ng ười. Mẹ thiến nhiến mang đếến cho chúng ta bao nhiếu là lợi ích. Thếế nh ưng, th ật đáng buôền thay ,con người chúng ta lại không biếết tôn tr ọng, b ảo v ệ và gi ữ gìn chúng. Chúng ta khai thác tài nguyến thiến nhiến một cách vô t ội v ạ. Chúng ta làm ô nhiếỗm tài nguyến nước cũng như không khí bắềng các châết th ải độc h ại t ừ các nhà máy, xí nghiệp, các phương tện giao thông thường ngày. Tâết cả các khu r ừng đếều bị chúng ta tàn phá, chúng ta đôết rừng, chặt phá cây côếi đ ể tm kiếếm l ợi nhu ận riếng cho chính bản thân mình mà không nghĩ đếến ng ười khác. Nh ững vi ệc làm âếy đã khiếến cho thiến nhiến bị tàn phá, cuộc sôếng của con người bị đe dọa. Thiến nhiến có vai trò râết quan trọng đôếi với tâết cả con người cũng nh ư tâết c ả những sinh vật sôếng trến trái đâết. Và nếếu chúng ta biếết khai thác, s ử d ụng h ợp lí cũng như bảo tôền, giữ gìn thiến nhiến thì nó seỗ trở thành một trong nh ững tài s ản quý giá nhâết của con người chúng ta. 2. Thái độ sốống của tuổi trẻ khi gặp phải những khó khăn, thử thách trong cu ộc sốống. ( Sang thu) Hai câu thơ cuối khép lại bài Sang thu của Hữu Thỉnh : “Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi ” đã thể hiện thật sâu sắc những suy ngẫm của tác giả về đời người lúc chớm thu. Sấm là hiện tượng thiên nhiên thường đi cùng với những cơn mưa rào mùa hạ dường như đã ít vang động hơn, không còn đủ sức làm lay động hàng cây đã bao mùa thay lá. Nhưng rồi, sấm cũng là hình ảnh ẩn dụ cho những biến động bất ngờ của đời sống. Hàng cây được nhân hóa mang ý nghĩa biểu tượng chỉ người đã từng trải, đã có những trải nghiệm về cuộc sống. Hai câu thơ gửi đến người đọc một thông điệp tư tưởng: con người từng trải, đã đi qua những cay, đắng, ngọt, bùi của cuộc đời thì sẽ bình thản, vững vàng hơn trước những tác động bất ngờ của ngoại cảnh. Ý thơ của Hữu Thỉnh đã gợi cho chúng ta những suy nghĩ về thái độ sống của con người khi gặp phải những khó khăn, thử thách. Cuộc sống là một chuỗi những khó khăn, thử thách , những chông gai,…tuổi trẻ chúng ta cần làm gì để vượt qua những gian lao ấy? Sự thành công hay thất bại nằm ở chỗ bạn sẽ nỗ lực vượt qua hay đầu hàng thử thách. Có những người khi bị vấp ngã thì bi quan, chán nản, buông xuôi, đặc biệt là với tuổi trẻ chưa từng trải, chưa có bản lĩnh vững vàng . Thái độ sống ấy thật đáng phê phán bởi cuộc đời này vốn không có con đường nào là bằng phẳng, mọi chông gai thử thách và sóng gió cuộc đời có thể nổi lên bất cứ lúc nào, nó sẽ nhấn chìm hết mọi thứ nếu bản thân mỗi người không sẵn sàng đối đầu và nỗ lực để vượt qua những khó khăn đó. Thành công sẽ không đến với những ai dễ dàng từ bỏ khát vọng, hoài bão vì không dám đương đầu với thử thách, chông gai.Thật ngưỡng mộ khi trong cuộc sống, chúng ta cũng bắt gặp rất nhiều tấm gương thanh niên sống có ý chí, có nghị lực, dũng cảm đương đầu và vượt qua khó khăn thử thách để đạt những thành công trong cuộc sống. Anh Nguyễn Ngọc Ký, mặc dù bị liệt cả hai tay nhưng điều đó không có nghĩa là anh chấp nhận đầu hàng số phận. Anh vẫn thích đi học nhưng vì tay bị liệt nên điều này rất khó khăn, thế rồi anh tập viết bằng chân và sau bao nỗ lực, cố gắng, anh trở thành một thầy giáo giỏi tâm huyết với sự nghiệp trồng người của mình. Hay như thi sĩ Hàn Mặc Tử, mặc dù bị bệnh tật giày vò nhưng thi sĩ vẫn đem hết sức mình hiến dâng cho sự nghiệp văn thơ nước nhà những tác phẩm tuyệt tác. Chàng trai người Úc Nick Vujic mặc dù từ khi sinh ra đã không chân, không tay, anh đã từng rất tuyệt vọng với số phận nghiệt ngã của mình nhưng rồi với nghị lực và niềm tin vào cuộc sống vô bờ bến anh đã cho mọi người thấy sự thành công bằng khả năng của chính mình. Anh là chủ tịch của một tổ chức quốc tế nổi tiếng và có một gia đình hạnh phúc cùng vợ và con trai. Đặc biệt anh là một diễn giả nổi tiếng khắp thế giới về động lực cuộc sống, những bài diễn thuyết của anh đã làm lay động hàng triệu trái tim độc giả trên thế giới, chúng đã mang tới cho các bạn trẻ niềm hi vọng vào cuộc sống và nghị lực vươn qua nghịch cảnh khó khăn. Những tấm gương giàu ý chí và nghị lực ấy thật khiến chúng ta phải học tập và noi theo.Mỗi chúng ta cần phải rèn luyện ý chí cho mình, bởi thử thách là những gì giữ cho chúng ta luôn tươi mới. Thay vì né tránh chúng ta hãy dũng cảm nhảy vào cuộc và đối mặt với thử thách đó. Phải luôn đặt niềm tin vào bản thân mình, suy nghĩa lạc quan và tích cực khi đối mặt với thử thách khắc nghiệt của cuộc sống; phải biết đấu tranh với chính mình, bởi đối thủ đáng sợ nhất chính là bản thân ta. Có như vậy ta mới có thể đạt những thành công mà mình luôn mong đợi. 3. Tình cảm gia đình, quê hương – cội nguốồn sinh dưỡng của mốỗi con người ( Nói với con) Nói với con là bài thơ râết hay của Y Phương, bài thơ đã g ợi nhắếc cho ta tnh yếu đôếi với gia đình, quế hương qua lời nhắến nhủ của người cha với con vếề c ội nguôền sinh dưỡng của môỗi con người. Có ai sinh ra và lớn lến mà lại không được hưởng hơi âếm tnh yếu th ương c ủa cha mẹ, sự đùm bọc của xóm làng, những nét đẹp vắn hóa tnh thâền của quế h ương? Tâết cả đã trở thành hành trang quý báu cho môỗi người trến môỗi ch ặng đường đời. Gia đình là cái nôi đâều tến, là trường học đâều đời mà nơi đó môỗi tếếng nói tếếng cười, môỗi bước đi chập chững của ta được hình thành và là niếềm hạnh phúc vô bờ của cha mẹ. Ta được lớn lến trong tnh yếu thương âếy, ta được học những bài học hay khi mà chưa bếến đếến chữ viếết là gì. Biếết bao yếu thương, biếết bao mơ ước dành cho ta trong ngôi nhà âếm áp và ngập tràn tnh yếu âếy. Tình cảm gia đình seỗ là động lực tnh thâền to lớn cho ta bước đi, là điểm tựa vững chắếc cho ta trong những dặm dài của cuộc sôếng. Ta không chỉ lớn lến trong tnh yếu thương của gia đình mà tâm hôền ta còn được nuôi dưỡng trong s ự đùm b ọc c ủa xóm làng, quế hương. Quế hương là nơi ta được sinh ra và lớn lến, là nơi chôn nhau cắết rôến c ủa ta, là nơi để ta trở vếề. Ai cũng seỗ có những điếều để tự hào vếề quế h ương của mình. Có người tự hào vếề những phong tục tập quán tôết đ ẹp c ủa quế h ương, có người tự hào vếề truyếền thôếng hiếếu học của cha ông đ ể l ại và có ng ười t ự hào vếề những đặc sản quế mình,…Tâết cả những niếềm tự hào âếy đếều xuâết phát từ một tnh yếu sâu nặng với quế hương và hơn thếế nữa, nó trở thành hành trang quý báu cho môỗi người. Môỗi con người khi trưởng thành, vươn mình đếến nh ững vùng đâết mới nhưng tâếm lòng luôn hướng vếề nơi mình đã sinh ra và lớn lến. Gia đình, quế hương có ý nghĩa lớn lao trong môỗi b ước tr ưởng thành c ủa đ ời người, vậy chúng ta phải làm gì để thể hiện trách nhi ệm của mình v ới c ội nguôền sinh dưỡng âếy. Chớ nói yếu gia đình, yếu quế hương bắềng m ột khái ni ệm chung chung trìu tượng. Hãy thể hiện niếềm biếết ơn với cội nguôền sinh d ưỡng bắềng chính những hành động thiếết thực của bản thân mình. Chắm học, chắm làm, hiếếu th ảo với ông bà cha mẹ; tự hào vếề những truyếền thôếng và vẻ đẹp c ủa quế h ương; tch cực tham gia đóng góp sức mình vào việc xây dựng quế hương giàu mạnh chính là những việc chúng ta nến làm. Môỗi người đếều có m ột quế h ương đ ể nh ớ, đ ể tm vếề. Vậy thì ngay từ bây giờ, khi còn đang ngôềi trến ghếế nhà tr ường chúng ta hãy là những người có ích, học tập tôết để mai sau có thể đóp góp sức mình đ ựng xây quế hương. Đó là tnh yếu lớn lao nhâết. 4. Giá trị truyêồn thốống, giữ gìn bản săốc văn hóa ( Nói với con) Đọc bài thơ Nói với con của nhà thơ Y Phương, chúng ta thâếy thâếm thía th ật sâu sắếc vai trò, giá trị của truyếền thôếng bản sắếc vắn hóa của dân t ộc mình. Đó là gì mà môỗi người chúng ta đếều phải có thái độ yếu mếến, tự hào, giữ gìn và phát huy nó? Truyếền thôếng vắn hóa âếy là những giá trị vật châết, tnh thâền tôết đẹp của môỗi quôếc gia,dân tộc được lưu truyếền từ thếế hệ này sang thếế h ệ khác, có ý nghĩa tch c ực trong lôếi sôếng, trong cách ứng xử của con người. Nh ững nét đ ẹp truyếền thôếng âếy seỗ luôn là niếềm tự hào, tự tôn của môỗi ng ười; là hành trang cho môỗi ng ười trến dặm dài hành trình cuộc sôếng. Môỗi giá tr ị truyếền thôếng tôết đ ẹp đếều đóng vai trò định hướng hành vi, hình thành lôếi sôếng, hoàn thiện nhân cách con ng ười. Truyếền thôếng đoàn kếết, tương thân, tương ái của dân t ộc ta bao đ ời nay ch ẳng ph ải đã hun đúc cho ta phẩm châết, côết cách của m ột ng ười biếết sôếng vì ng ười khác, biếết mang cuộc đời của riếng mình đóng góp vào cuộc đời chung? Truyếền thôếng t ự lực, tự cường, vượt lến trến gian khổ đã cho ta niếềm tn vào chính mình, cho ta nh ững bước đi vào đời đâềy vững chắếc. Những giá trị vắn hóa tôết đẹp vâỗn là niếềm t ự hào cho ta môỗi khi kể tến đâết nước mình, dân tộc mình với b ạn bè quôếc tếế. Môỗi giá tr ị vắn hóa tôết đẹp đếều mang ý nghĩa thiếng liếng mà môỗi chúng ta câền trân tr ọng, phát huy và giữ gìn cẩn thận. Truyếền thôếng vắn hóa của dân tộc, quế hương có ý nghĩa l ớn lao v ới môỗi ng ười, chúng ta câền làm gì để giữ gìn và phát huy truyếền thôếng dân t ộc? Ph ải biếết yếu quý và trân trọng những giá trị vắn hóa tôết đẹp c ủa quế h ương, lâếy đó làm hàng trang mang theo trến môỗi bước đường đời. Hãy bắềng những hành động, vi ệc làm thiếết thực để xây dựng – bôềi đắếp, bảo vệ - giữ gìn và tôn vinh các giá tr ị vắn hóa truyếền thôếng của quế hương dân tộc. 5. Nghị lực, bản lĩnh sốống, tnh thầồn vượt khó ( tham khảo cầu 2) 6. Tình cảm kính yêu lãnh tụ/ Thêố hệ cha ống đã cốống hiêốn, hi sinh tr ọn đời cho quê hương, đầốt nước (Viêống lăng Bác ) Bài thơ Viếếng lăng Bác là tếếng lòng thành kính thiếng liếng của Viếỗn Ph ương và của đôềng bào miếền Nam với bác Hôề vĩ đại – vị lãnh t ụ ki ệt xuâết c ủa dân t ộc Vi ệt Nam. Kính yếu Bác cũng chính là kính yếu và biếết ơn thếế hệ đi tr ước đã không tếếc máu xương của đời mình cho độc lập tự do của dân tộc, hạnh phúc của muôn dân. Bài thơ đã gợi cho ta biếết bao suy ngâỗm vếề tnh c ảm, lòng biếết ơn sâu n ặng của nhân dân ta với Bác Hôề vĩ đại. Tình cảm âếy xuâết phát từ trái tm sâu th ẳm c ủa môỗi người khi hiểu được những hi sinh lớn lao c ủa Bác, hi ểu đ ược công lao tr ời biển của Bác với nước với dân. Cuộc đời Bác là cuộc đời vì nước vì non, vì sự nghiệp đâếu tranh giải phóng và thôếng nhâết nước nhà. Từ thuở thiếếu thời, Bác đã âếp ủ giâếc m ơ tm kiếếm m ột con đường cứu nước cho dân tộc. Và rôềi , tại bếến cảng Nhà Rôềng nắm 1911, chàng thanh niến 20 tuổi đã vượt đại dương tm đường cứu n ước. Sau bao nhiếu nắm bôn ba hoạt động nước ngoài, Bác đã tm ra con đường cách m ạng cho chúng ta đi – con đường cách mạng vô sản. Bác chính là ng ười sáng l ập ra Đ ảng c ộng s ản Việt Nam, là người trực tếếp lãnh đạo nhân dân ta trong cu ộc cách m ạng dân t ộc dân chủ, cuộc kháng chiếến chôếng Pháp, Mĩ. Bác đã dành cả đời mình cho dân t ộc, cho nhân dân, tâếm lòng Bác thật cao cả và vĩ đại như nhà thơ Tôế Hữu đã viếết: Bác sôếng như trời đấết của ta Yếu từng ngọn cỏ môỗi nhành hoa Tự do cho môỗi đời nô lệ Sữa để em thơ lụa tặng già. Nhân dân Việt Nam ta đời đời nhớ ơn Bác, lời thơ Viếỗn Phương nh ư nói h ộ lòng biếết bao người. Môỗi ngày trôi qua, tâếm lòng th ương nh ớ khôn nguôi l ại vun đâềy theo nắm tháng. Bác đã đi xa vào cõi vĩnh hắềng nh ưng nhớ Ng ười, biếết ơn Ng ười, ta vâỗn thâềm tưởng như Người đang còn còn sôếng và luôn t ự nh ủ: “ Ch ủ t ịch Hôề Chí Minh vĩ đại, sôếng mãi trong sự nghiệp của chúng ta”. Lắng Ng ười yến ngh ỉ có bao giờ thiếếu vắếng con dân đếến thắm viếếng? Từng đoàn ng ười xếếp hàng vào lắng viếếng Bác trong niếềm xúc động thương nhớ nghẹn ngào, dù vâỗn biếết Bác mãi sôếng trong lòng ta như bâều trời xanh vĩnh hắềng của dân tộc nh ưng có ai l ại không thâếy nhói đau trong lòng khi phải thừa nhận một thực tếế rắềng Bác đã đi xa. Biếết ơn Người, hàng ngày hàng giờ ta vâỗn gắếng làm theo lời phát đ ộng “ Học tập và làm theo tấếm gương đạo đức Hôồ Chí Minh ”, vâỗn đang bắềng những hành động thiếết thực của mình để bày tỏ lòng biếết ơn với những thếế hệ cha anh đi trước. Trân trọng và biếết ơn với những thành quả mà thếế hệ đi trước để lại là m ột đ ạo lí tôết đẹp của nhân dân ta, nhưng đáng buôền thay vâỗn có nhiếều hành động ch ưa đẹp, chưa thực hiện được theo đạo lí âếy. Vâỗn rát nhiếều bạn trẻ tỏ ra thờ ơ với những hành động đếền ơn đáp nghĩa, chưa hiểu được giá trị thực sự của nh ững việc làm này. Đây là điếều thực sự đáng phế phán. Là học sinh, khi còn ngôềi trến ghếế nhà tr ường, chúng ta câền th ể hi ện lòng biếết ơn của mình bắềng cách chắm học, chắm làm; tch cực tham gia các hoạt động đếền ơn đáp nghĩa như tưởng niệm ngày thương binh liệt sĩ ngày 27-7, thắm nom các bà mẹ Việt Nam anh hùng, tri ân các thâềy cô giáo nhân ngày 20-11,…khắếc sâu truyếền thôếng tôết đẹp của dân tộc bao đời nay. 7. Sức sốống bầốt diệt của dần tộc ( hình ảnh hàng tre) Đọc bài thơ Viếếng lắng Bác của Viếỗn Phương, ta thâếy xuâết hiện m ột hình ảnh th ơ râết đẹp – hình ảnh hàng tre. Đó là hàng tre thân thuộc của chôến làng quế Vi ệt Nam thanh bình, và đó cũng là hình ảnh hàng tre biểu t ượng cho s ức sôếng m ạnh meỗ tếềm tàng của dân tộc Việt Nam. Từ bao đời nay, cây tre có mặt hâều hếết khắếp các n ẻo đ ường đâết n ước và gắến bó thuỷ chung với cộng đôềng đân tộc Việt Nam. Cây tre đã gắến bó với bao thắng trâềm của lịch sử nước nhà "... Đấết nước lớn lến khi dấn mình biếết trôồng tre và đánh giặc...". Trải qua nhiếều thời kỳ lịch sử, các luyỗ tre xanh đã tr ở thành "pháo đài xanh" vững chắếc chôếng quân xâm lược, chôếng thiến tai. Tre th ật s ự tr ở thành chiếến luyỗ và là nguôền vật liệu để chếế tạo vũ khí tâến công trong các cu ộc chiếến. Chính ngọn tâềm vông góp phâền lớn trong việc đánh đuổi quân xâm l ược đ ể giành độc lập, tự do cho Tổ quôếc "Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đôồng lúa chín...". Giôếng như cây tre kia, con người Việt Nam ta cũng vậy, kiến cường bâết khuâết trước mọi bão táp phong ba. Lịch sử bôến ngàn nắm d ựng n ước và gi ữ n ước c ủa dân tộc ta đã ghi lại biếết bao chiếến công vang dội của ta trong đâếu tranh chôếng k ẻ thù xâm lược. Một dân tộc nhỏ bé lại có thể chiếến thắếng nh ững k ẻ thù hung b ạo bậc nhâết chẳng phải là ở phẩm châết kiến cường, bâết khuâết hay sao? Vắn h ọc dân gian có một câu ngạn ngữ được coi như một phương châm sôếng: “Giặc đếến nhà, đàn bà cũng đánh”, ý chí đánh giặc đã sớm nhập tâm và dường nh ư đã tr ở thành cái phâền bẩm sinh trong môỗi con người Việt. Dâỗu phải chếết cũng mong sao gi ữ được tếếng thơm cho đời. Sức sôếng của dân tộc cuôền cu ộn l ớn d ậy cùng v ới l ớp lớp chiếến sĩ cộng sản hắng hái dân thân vào con đường cách m ạng. Cái thếế đi lến âếy không có một sự đàn áp nào của thực dân Pháp có thể ngắn lại được sức sôếng, sức quật khỏi âếy bùng nổ dữ dội trong lòng xã h ội th ực dân, làm lung lay và cuôếi cùng lật đổ nhào cả cái chếế độ tàn bạo âếy; chúng ta đánh tan đếế quôếc Myỗ hùng mạnh và bè lũ Việt gian bán nước để giải phóng và thôếng nhâết n ước nhà. S ức mạnh quật khởi không gì lay chuyển được của cả dân tộc Việt Nam đã cho ta chiếến thắếng. Sức sôếng của dân tộc trong lòng thời đại hôm nay mãnh liệt h ơn bao gi ờ hếết. S ức sôếng âếy bắết nguôền từ lòng yếếu tổ quôếc, từ ý th ức độc lập t ự ch ủ vô đ ịch. Cha ông chúng ta xây dựng nến một nước Việt Nam tràn trếề sức sôếng, tràn trếề sinh l ực, chúng ta và con cháu chúng ta seỗ đưa nó đếến ch ủ nghĩa xã h ội, ch ủ nghĩa c ộng sản. Ngời lến, cuộn dâng trong ta hôm nay sức sôếng con ng ười Vi ệt Nam qua bôến ngàn nắm dạn dày với lịch sử. Chúng ta seỗ mang sức sôếng âếy đi xa, bay xa h ơn nữa. Một ngày mai râết đôỗi huy hoàng đang chờ đón chúng ta. 8. Tình yêu thiên nhiên – Mùa xuần nho nhỏ ( xem lại cầu 1) 9. Tình yêu, niêồm tn tưởng, tự hào vêồ quê hương đầốt nước ( Mùa xuần nho nhỏ) Trong một sáng tác cuôếi đời của mình – bài th ơ Mùa xuân nho nh ỏ, nhà th ơ Thanh Hải đã bộc lộ thật sâu sắếc tnh yếu, niếềm tn t ưởng, t ự hào vếề quế h ương đâết nước: Đấết nước bôến ngàn năm Vấết vả và gian lao Đấết nước như vì sao Cứ đi lến phía trước. Đâết nước của chúng ta – một đâết nước đã trải qua biếết bao thắng trâềm của lịch s ử với bôến ngàn nắm đâếu tranh dựng nước và giữ nước vĩ đại. C ảm h ứng l ịch s ử t ạo nến những ý thơ sâu lắếng, chan chứa tự hào. Một dân tộc đau th ương và anh dũng, “vâết vả và gian lao”, bao nhiếu máu, nước mắết và môề hôi đã đ ổ xuôếng trến hành trình "bôến ngàn nắm” lịch sử. Đâết nước đẹp vô cùng: “Đâết n ước nh ư vì sao”. Một hình ảnh so sánh tuyệt đẹp diếỗn t ả tnh yếu đâết n ước và niếềm t ự hào dân tộc của nhân dân ta. Đâết nước ta đẹp như “vì sao” vì dân tộc ta "ch ưa bao gi ờ khuâết'' (Nguyếỗn Đình Thi); đâết nước ta có một truyếền thôếng anh hùng chôếng gi ặc ngoại xâm chói ngời những trang sử oai hùng: Bạch Đắềng, Chi Lắng, Đôếng Đa, Đi ện Biến... Tự tn, tự hào khi nhà thơ nghĩ vếề hành trình “đi lến phía tr ước” c ủa dân tộc để chiếến thắếng nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng Tổ quôếc Việt Nam "mười lâền đẹp hơn” như Bác Hôề mong muôến. Ba chữ “cứ đi lến...” làm toát lến ý chí m ạnh meỗ, sáng chói niếềm tn. Hình ảnh đâết nước được nhân hóa diếỗn t ả tnh yếu n ước vô cùng sâu nắng của tác giả. Tình yếu quế hương đâết nước có leỗ không phải chỉ riếng tác giả ho ặc một cá nhân nào, ai trong môỗi chúng ta cũng có một tnh yếu mãnh li ệt đôếi v ới đâết n ước. Tình yếu âếy biểu hiện ở tnh cảm yếu những hàng cây, nh ững con phôế, yếu con đ ường ngày hai buổi đếến trường; tnh yếu âếy biểu hiện ở s ự gắến bó, yếu mếến, vun đắếp, dựng xây quế hương mình ngày càng giàu mạnh, đóng góp một phâền s ức l ực c ủa mình cho công cuộc dựng xây quế hương. Tình yếu quế h ương không ph ải là tnh cảm trìu tượng, nó được biểu hiện râết cụ thể và rõ nét. ẤẤy là d ạng tnh c ảm đã được cụ thể hóa bắềng hành động, bắềng những việc làm có ý nghĩa. Môỗi chúng ta câền làm gì để thể hiện lòng yếu nước? Thếế h ệ trẻ chúng ta hôm nay có râết nhiếều cách để thể hiện lòng yếu nước chân chính của mình. Côế gắếng h ọc t ập tôết, rèn luyện tôết, hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình hay tham gia nghiến cứu khoa học, đó là yếu nước; tự giác thực hiện chính sách, pháp lu ật, tôn tr ọng kỷ cương, đó cũng là yếu nước. Lao động tch c ực, hắng hái, đó là yếu n ước. Có khi là việc nhỏ như không vứt rác bừa bãi, không tàn phá môi tr ường, không h ủy diệt muông thú. Và thậm chí, nói một câu tếếng Việt đúng ngữ pháp, vắn cảnh, th ể hiện sự tự tôn với ngôn ngữ, vắn hóa của dân tộc mình, cũng là biểu hiện của lòng yếu nước. Những việc làm không chỉ thể hiện ý thức công dân của môỗi ng ười, mà còn là trách nhiệm xã hội, và thông qua đó, thếế hệ tr ẻ chúng ta th ể hi ện lòng yếu quế hương, xứ sở của mình một cách sinh động nhâết, hiệu quả nhâết. 10. Leỗ sốống cao đẹp- sốống có ích và dầng hiêốn ( Mùa xuần nho nhỏ) Được viếết không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời, bài thơ “ Mùa xuấn nho nhỏ” đã thể hiện thật sâu sắếc khát vọng sôếng có ích và dâng hiếến – môt leỗ sôếng cao đ ẹp của Thanh Hải. Lời thơ giản dị, chân thành đã thôi thúc lòng ng ười đ ọc vếề m ột lý tưởng sôếng đẹp, sôếng có ích. Nhà thơ Tôế Hữu đã từng viếết : “ Ôi! Sôếng đẹp là thếế nào hỡi bạn?”. Một câu hỏi tu từ như xoáy sâu vào tâm kh ảm môỗi ng ười vếề m ột khát vọng sôếng có ích, có ý nghĩa cho cuộc đời. Có thể hi ểu “Sôếng đ ẹp” là sôếng có ích, là sôếng có lý tưởng, có bản lĩnh vững vàng, có mục tếu phâến đâếu rõ ràng, trong sáng. Chỉ khi xác định được điếều đó ta m ới sôếng và làm vi ệc th ật s ự có ích cho bản thân, gia đình và xã hội. “ Sôếng đẹp” không phải là khái niệm mơ hôề trìu t ượng mà nó luôn đ ược c ụ th ể hóa trong hành động, việc làm, trong suy nghĩ c ủa môỗi ng ười. Sôếng có lí t ưởng, mục đích đúng đắến chính là leỗ sôếng cao đẹp. Sôếng t ự l ập, không ỷ l ại vào ng ười khác; biếết dung hòa lợi ích của bản thân và cộng đôềng, sôếng có ước nơ, khát v ọng, hoài bão vươn lến, khẳng định giá trị, nắng lực của bản thân là sôếng đẹp. Sôếng hiếếu nghĩa với người thân; Quan tâm, yếu thương, chia s ẻ v ới nh ững ng ười xung quanh; Dũng cảm, lạc quan, giàu ý chí, ngh ị lực; Không ch ạy theo lôếi sôếng l ập d ị, không phù hợp với truyếền thôếng, thẩm mĩ, vắn hóa dân t ộc; Sôếng không ng ừng học hỏi, mở mang trí tuệ, bôềi bổ kiếến thức; Sôếng phải hành động l ương thiện, tch cực,….là những biểu hiện của lôếi sôếng cao đẹp. Chúng ta đã được biếết tới bao tâếm gương sôếng đẹp, sôếng có ích. Ta đ ược sôếng trong cuộc sôếng hào bình hôm nay là nhờ biếết bao máu x ương của các anh hùng liệt sĩ đã đổ xuôếng, họ “ quyếết tử cho tổ quôếc quyếết sinh” đ ể cho chúng ta có đ ộc lập, tự do, hạnh phúc như bậy giờ. Những việc làm của các b ạn thanh niến tnh nguyện không quản trời nắếng nóng đứng dàn hàng ngang để phân luôềng giao thông hay đếến các vùng miếền xa xôi của Tổ quôếc lao động t ự nguy ện giúp đ ỡ người dân khó khắn…thật khiếến ta cảm phục bởi cách sôếng “mình vì m ọi ng ười", không đòi "mọi người vì mình" của họ. Thực tếế, trong cu ộc sôếng có râết nhiếều tâếm gương để chúng ta suy nghĩ và học tập noi theo. Bạn học sinh nghèo v ượt khó đ ể học và học râết giỏi Nguyếỗn Vũ Hoàng – Trường THPT Bôế Tr ạch -Qu ảng Bình. Sinh ra trong một gia đình nghèo trến mảnh đâết khô cắền b ởi khí h ậu và bom đ ạn, m ẹ Hoàng bị bệnh hiểm nghèo, bôế là thương binh, sức khoẻ yếếu. Trong hoàn c ảnh đó em đã biếết vượt lến sôế phận để vừa lao động mưu sinh v ừa h ọc t ập. Không cam chịu, không đâều hàng sôế phận, không buông xuôi bản thân mình, em đã côế gắếng và đã là học sinh giỏi trong 12 nắm liếền và hơn thếế em đã là ng ười vinh d ự đ ội vòng nguyệt quếế của chương trình "Đường lến đỉnh Olympia" với m ột phâền thưởng vô cùng lớn lao đó là được đi du học nước ngoài. Tâếm gương của em th ật đáng để các bạn trẻ học tập. Tuy nhiến, bến cạnh những tâếm gương sôếng đẹp, sôếng có ích vâỗn còn râết nhiếều biểu hiện đáng phế phán của lôếi sôếng không đẹp. Nhiếều người vì sôếng ích k ỉ, v ụ l ợi dâỗn đếến suy nghĩ nhỏ nhen, t t ện, vô cảm,…làm nảy sinh nh ững hậu qu ả xâếu cho xã hội như nạn tham ô, phạm pháp. Thói sôếng buông th ả, tùy t ện, thiếếu lí t ưởng dâỗn đếến tnh trạng tha hóa nhân cách, sôếng vô nghĩa, không có m ục đích, vô giá trị, sôếng thừa.Thói lười nhác trong lao động, học tập dâỗn đếến ngu dôết, thiếếu kĩ nắng sôếng, kĩ nắng làm việc và quan hệ xã hội. Sôếng vô cảm, thiếếu tnh yếu thương, lòng trắếc ẩn … dâỗn đếến cô độc, thiếếu tnh nhân vắn. Tâết c ả nh ững bi ểu hiện sôếng âếy câền phải lến án để hướng lòng người tới leỗ sôếng đẹp hơn, hoàn thiện nhân cách bản thân và côếng hiếến cho xã hội. Để rèn luyện lôếi sôếng đẹp, môỗi người câền phải tch cực học tập, h ọc trong cu ộc sôếng, trong lịch sử, trong sách vở; phải xác định mục đích sôếng rõ ràng; rèn luy ện đạo đức, tnh thâền lao động, mở mang tri thức,…có nh ư vậy m ới hình thành cho mình lôếi sôếng cao đẹp, sôếng có ích. 11. Đức tnh khiêm nhường ( Mùa xuần nho nhỏ) Đọc Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải, người đọc cảm động biếết bao tr ước leỗ sôếng cao đẹp của đức tnh khiếm nhường của nhà thơ. Đức tnh âếy th ật khiếến chúng ta phải học tập, rèn luyện. Khiếm nhường là một bản châết tôết câền phải có trong cách đôếi x ử hàng ngày. Đó là thái độ không tự đếề cao mình, đánh giá đúng m ực vếề b ản thân, luôn h ọc h ỏi người khác và biếết kính trến nhường dưới. Nh ững ng ười khiếm nh ường th ường râết hòa nhã, nhún nhường, tôn trọng người khác và nghe nhiếều h ơn nói. H ọ luôn nhanh chóng nhìn nhận và sửa đổi các khuyếết điểm mình, học t ập nh ững cái hay, cái tôết từ người khác và không tự mãn với những gì mình đã đ ạt đ ược. Bác Hôề là tâếm gương sáng ngời vếề đức tnh khiếm nhường. Suôết cuộc đời mình, Bác luôn giữ một lôếi sôếng giản dị, thanh đạm. Dù cương vị một Ch ủ t ịch n ước, Bác vâỗn ở trong ngôi nhà sàn đơn sơ với những dụng hếết s ức gi ản d ị, m ộc m ạc, vâỗn t ự tay chắm sóc vườn cây, nuôi cá,... Hay anh thanh niến trong tác ph ẩm "L ặng leỗ Sapa" luôn khiếm nhường, cho mình không xứng đáng để được veỗ tranh. Khiếm nhường là một đức tnh râết câền thiếết và là thái độ sôếng đ ẹp trong xã hi ện nay. Vì không ai trong chúng ta là hoàn hảo cả, trí tuệ của môỗi chúng ta chi là m ột hạt cát bé nhỏ giữa sa mạc rộng lớn, khiếm nhường seỗ giúp chúng có th ể hoàn thiện bản thân và mở rộng vôến hiểu biếết của mình hơn. Khiếm nh ường là thái đ ộ câền có của môỗi chúng ta bâết kể ta là ai, có ch ức v ụ gì, tài gi ỏi nào vì đ ức tnh âếy giúp ta có được thiện cảm với những người xung quanh có được nh ững môếi quan hệ gâền gũi và câền thiếết. Nếếu không có khiếm nhường, con người chúng ta seỗ ng ủ quến trong vinh quang, không biếết vươn lến, không tự mình tếến bộ, hoàn thiện bản thân và seỗ tr ở nến t ụt hậu. Thếế nhưng vâỗn có nhiếều người không khiếm nh ường, t ự cao t ự đ ại, kiếu ngạo và khinh thường người khác. Một sôế khác lại tự t, xem nh ẹ b ản thân mình, rụt rè và nhút nhát. Những con ngưòi như thếế seỗ khó thành công trong công vi ệc, không chịu học hỏi. Từ đó để lại những hậu qu ả râết l ớn vôến kiến th ức seỗ b ị thu hẹp, gây đôế kị, mâết đoàn kếết dâỗn đếến thâết bại. Ngược lại với đức tnh khiếm nhường là sự kiếu cắng, tự mãn. Nh ững ng ười có tnh tự kiếu thường hay tự đếề cao mình, luôn coi thường người xung quanh, dếỗ b ị mọi người xa lánh. Cũng câền phải thâếy rắềng khiếm nhường không có nghĩa là t ự t, tự hạ thâếp mình, rụt rè và không đánh đúng nắng lực bản thân. Khiếm nhường thực sự là đức tnh góp phâền nâng cao giá trị của con ng ười. Đó là một trong những đức tnh mà Bác Hôề đã dạy cho thiếếu niến Vi ệt Nam. Chính vì vậy, chúng ta câền phải kính trến nhường dưới, không ngừng học rèn luy ện b ản thân và không được tự mãn trước những thành quả mà ta đã đạt đ ược. Đó chính là hướng phâến đâếu của chúng ta để có thể tếếp thu tri th ức nâng cao trình đ ộ đ ể góp phâền xây dựng đâết nước, đưa đâết nước ta vươn lến tâềm cao mới, vắn minh và tôết đẹp hơn. 12. Lí tưởng sốống, trách nhiệm của thêố hệ trẻ hiện nay ( Những ngối sao xa xối) Những ngôi sao xa xôi của Lế Minh khuế là một tác phẩm râết hay viếết vếề v ẻ đ ẹp của những nữ thanh niến xung phong trong thời kì kháng chiếến chôếng Mĩ. H ọ có một lí tưởng sôếng cao cả khiếến chúng ta ngưỡng mộ và cảm ph ục – lí t ưởng cách mạng, vì độc lập, tự do cho Tổ quôếc. Vậy còn chúng ta, lý tưởng sông của chúng ta gì? Lý tưởng sôếng là cái đích tôết đẹp mà môỗi con người muôến h ướng t ới, là lí do, m ục đích mà môỗi con người mong mỏi đạt được, là kim chỉ nam định hướng cho chúng ta trến con đường xây dựng và phát triển sự nghiệp. Đó là nh ững t ư t ưởng, những giá trị tnh thâền cao đẹp, tếến bộ, định hướng cho cuộc sôếng của con ng ười, giúp con người có khát vọng, có sức mạnh trong tâm hôền, trong hành đ ộng đ ể đ ạt tới ý nghĩa cao quý của đời sôếng.Người có lý tưởng sôếng cao đẹp là ng ười luôn suy nghĩ và hành động để hoàn thiện mình hơn, giúp ích cho mình, gia đình xã h ội và đâết nước. Nhà vắn Pháp Đi-dơ-rô từng nói: “Nếếu không có mục đích, anh không làm được gì cả. Anh cũng không làm được gì vĩ đại nếếu mục đích tấồm thường ”. Câu nói đó, lời khẳng định đó thật rõ ràng. Nó khuyến chúng ta sôếng thì ph ải có m ục đích, lý tưởng phải cao đẹp thì sôếng mới có ý nghĩa, mới làm được nh ững điếều vĩ đ ại. Ngày xưa, anh hùng Lý Tự trọng đã từng nói: “ Con đường của thanh niến chỉ có thể là con đường cách mạng và không thể là con đ ường nào khác! ”. Trong thời kỳ chiếến tranh, bao lớp thanh niến xông pha lến đường với một mục tếu – lý t ưởng tâết cả vì tếền tuyếến, vì độc lập tư do của đâết n ước. T ư t ưởng đó đã đi vào l ời ca tếếng hát của bao nhiếu thếế hệ người Việt Nam. Đếến hôm nay khi đâết n ước hoà bình và đang trến đà phát triển, thì lý tưởng sôếng cao đ ẹp c ủa thanh niến,thếế h ệ trẻ lại càng rộng hơn,bao la hơn “Vì một Việt Nam phát triển”. Thếế hệ trẻ là những người chủ tương lai của đâết nước, là chủ thể của thếế giới, động lực giúp cho xã hội phát triển. Chính vì vậy mà các bạn thanh thiếếu niến càng gâền phải sôếng có mục đích cao đẹp. Muôến thực hiện đ ược lí t ưởng sôếng thì môỗi người học sinh trong chúng ta phải nôỗ lực rèn luyện bản thân,chắm ch ỉ học t ập đ ể thực hiện mục đích sôếng của mình. Phải tch cực tham gia vào các ho ạt đ ộng c ủa xã hội để bản thân vừa hòa nhập được với cộng đôềng lại vừa trau dôềi được nh ững kiếến thức vếề xã hội cho bản thân mình. Chúng ta câền phát huy h ơn nữa vếề thếế mạnh của bản thân, vận dụng vào thực tếế những điếều đã học Hiện nay nhiếều thanh niến râết có ý thức trong việc học tập, xây d ựng cho bản thân vếề mục đích và lí tưởng sôếng nhưng đôếi với một sôế bộ phận lớn thanh niến l ại không biếết suy nghĩ, họ sôếng hờ hững với những gì diếỗn ra trong cu ộc sôếng và h ờ hững với cả chính bản thân mình . Tuổi trẻ nhiếều bạn không lo h ọc ch ạy theo những trò vô bổ như game, rượu chè bài bạc rôềi đánh nhau… để rôềi làm suy thoái đạo đức và nhân cách của con người. Phải chắng càng có điếều ki ện thì gi ới tr ẻ l ại có nhiếều nhận thức kém vếề những hành vi của bản thân, hhiếến cho b ản thân tr ở nến ích kỉ hơn chỉ biếết nghĩ cho riếng mình. Môỗi chúng ta câền phải côế gắếng hơn nữa và tạo cho mình một lí tưởng, lôếi sôếng cao đẹp để giúp ích phâền nào cho quế hương đâết nước . Bản thân môỗi ng ười ph ải rèn luyện vếề đạo đức, nhân cách,tham gia những phong trào xã h ội có ý nghĩa đ ể lí tưởng sôếng cao đẹp được nhân rộng và có ích cho đời. 13. Đức tnh dũng cảm ( Những ngối sao xa xối) Đọc Những ngôi sao xa xôi của Lế Minh Khuế, người đọc vô cùng cảm phục trước tnh thâền dũng cảm của các nữ thanh niến xung phong trong th ời kì kháng chiếến chôếng Mĩ. Họ là ba cô gái có tuổi đời râết tr ẻ: Nho, Thao và Ph ương Đ ịnh. Các cô sôếng trong một cái hang dưới chân cao điểm, n ơi tr ọng đi ểm bắến phá c ủa tuyếến đường Trường Sơn, nơi tập trung cao nhâết bom đạn kẻ thù. Công vi ệc hàng ngày của các cô lại càng nguy hiểm hơn nữa khi ph ải ch ạy trến cao đi ểm c ả ban ngày, đếếm bom, đánh dâếu bom chưa nổ và phá bom – một công vi ệc luôn c ận kếề v ới thâền Chếết và thâền kinh lúc nào cũng “cắng nh ư chão”. ẤẤy v ậy mà các cô vâỗn sôếng và làm việc với một tnh thâền vô cùng quả cảm. Tinh thâền dũng cảm của các cô cũng là tnh thâền chung của thếế hệ cha anh ta thu ở tr ước. Ngày nay, thếế h ệ tr ẻ chúng ta đang tếếp nôếi truyếền thôếng âếy như thếế nào? Lòng dũng cảm là nghị lực, là sức mạnh, ý chí kiến cường để con ng ười có th ể vượt lến mọi gian lao, thử thách ; Là một phẩm châết quan trọng mà môỗi người câền có để chung sôếng với cộng đôềng. Có lòng dũng cảm, b ạn seỗ có thếm đ ộng l ực đ ể đôếi mặt và đương đâều với khó khắn, thử thách, vươn t ới thành công trong cu ộc sôếng. Trong những nắm kháng chiếến trường kì của dân tộc ta đâếu tranh để giành l ại nếền độc lập tự do từ tay thực dân Pháp và đếế quôếc Mĩ, lòng dũng cảm là điếều kiện tến quyếết của người lính cụ Hôề. Những chiếến sĩ của ta dâỗu biếết chiếến tranh là biển lửa, bể máu. Dâỗu biếết là ra đi không hẹn ngày tr ở vếề. Nh ưng v ới tnh yếu quế h ương đâết nước thiếng liếng cùng lòng dũng cảm được tôi luyện, các anh vâỗn b ước đếều trến con đường hành quân xanh. Dù hi sinh, dù đ ứng tr ước c ửa sinh t ử c ận kếề, ngày đếm con đường hành quân vâỗn nôếi dài. Thếế h ệ đi sau vâỗn nôếi gót thếế h ệ đi trước thực hiện lý tưởng cụ Hôề. Lòng dũng cảm âếy đã làm ra đâết n ước ngày hôm nay. Để trẻ em được vui chơi học hành, để người lớn được vươn tâềm phát triển. Trong cuộc sôếng hòa bình, chúng ta cũng được chứng kiếến nhiếều hành đ ộng dũng cảm. Người chiếến sĩ công an dũng cảm bắết tội phạm để giữ cho nhân dân có cu ộc sôếng yến bình; một bạn học sinh dũng cảm nhảy xuôếng dòng nước xiếết để cứu bạn,….Những con người dũng cảm âếy đã góp phâền làm cho cuộc sôếng ngày càng tươi đẹp hơn. Hành động dũng cảm đôếi với chính bản thân mình lại càng đáng ngợi ca hơn nữa. Đó là dũng cảm nhận ra và s ửa ch ữa khuyếết đi ểm sai lâềm c ủa mình; dũng cảm để chiếến thắếng những ham muôến cá nhân, nh ững tham v ọng và cả những nhu câều vô tận của bản thân mình . Tuy nhiến trong cuộc sôếng, ta cũng bắết gặp không ít nh ững biểu hi ện c ủa s ự thiếếu dũng cảm. Có người thâếy người khác gặp hoạn nạn thì dửng dưng, vô tnh, vờ như không biếết vì sợ liến lụy; có người mắếc lôỗi nhưng không dám nói lời xin lôỗi vì sợ h ạ thâếp cái tôi cá nhân; có người lại không đủ dũng khí đ ể t ừ chôếi m ột l ời r ủ rế, không đủ nghị lực để vượt qua một bài tập khó,…Tâết cả những biểu hiện âếy, dù là lí do gì cũng râết đáng bị phế phán. Lòng dũng cảm là một phẩm châết tôết đẹp câền có ở môỗi người. Thếế h ệ trẻ chúng ta hôm nay câền làm gì để rèn luyện cho mình tnh thâền dũng c ảm? Hãy trang b ị cho mình dũng khí và sự tự tn để vượt qua khó khắn th ử thách; hãy dũng c ảm nh ận lôỗi và sửa lôỗi khi mắếc sai lâềm; hãy dám xả thân để làm những việc có ích cho cộng đôềng, xã hội; học tập và lao động hếết mình để có thể đóng góp s ức mình cho T ổ quôếc. Tuổi trẻ là tương lai của xã hội, đừng bao giờ để mâết dũng khí bởi “ Mấết tếồn là chuyện nhỏ, mấết danh dự là chuyện lớn, mấết dũng khí là mấết tấết cả” ( Ngạn ngữ Đức). 13. Vai trò, ý nghĩa của việc đọc sách. Từ lâu con người đã biếết đếến sự kì diệu của sách. Sách là cái câền có đ ể con ng ười lưu giữ và truyếền lại cho người khác,cho thếế hệ khác,nh ững hiểu biếết c ủa mình vếề thếế giới xung quanh,những khám phá vếề vũ tr ụ,vếề con ng ười,c ả nh ững ý nghĩ,những quan niệm,những mong muôến vếề cu ộc sôếng câền g ửi đếến cho m ọi người và trao gửi đếến đời sau. Sách,đó là kho tàng chứa đựng những hiểu biếết của con ng ười đã đ ược khám phá,chọn lọc,thử thách,tổng hợp.Sách là nơi kếết tnh những tư tưởng tến tếến nhâết của các thời đại,những hoài bão mạnh meỗ nhâết,những tnh cảm tha thiếết nhâết của con người. Sách đưa đếến cho người đọc những hiểu biếết mới mẻ vếề thếế giới xung quanh,vếề vũ trụ bao la,vếề những đâết n ước và dân t ộc xa xôi. Nh ững quyển sách khoa học có thể giúp người đọc khám phá ra vũ trụ vô t ận v ới nh ững quy luật của nó,hiểu được quả đâết tròn mang trến mình nó bao nhiếu đâết n ước khác nhau với những hoàn cảnh thiến nhiến khác nhau.Những quyển sách xã h ội học giúp hiểu biếết vếề đời sôếng con người trến các phâền đâết khác nhau đó v ới những đặc điểm vếề kinh tếế,lịch sử,vắn hóa,những truyếền thôếng,nh ững khát v ọng. Sách,đặc biệt là những cuôến sách vắn học,giúp ta hiểu biếết vếề đ ời sôếng bến trong của con người,qua các thời kì khác nhau,ở các dân tộc khác nhau,nh ững niếềm vui và nôỗi buôền,hạnh phúc và đau khổ,những khát vọng và đâếu tranh của họ. Ngày nay, thật không khó để có thể tm đọc một cuôến sách. Trong bâết c ứ m ột c ửa hiệu, một thư viện nào cũng châết đâềy những sách. Ấý vậy cho nến chúng ta ph ải biếết chọn sách mà đọc. Thếế nào là sách tôết? Đó là những cuôến sách ph ản ánh chính xác quy luật của tự nhiến và của đời sôếng xã hội .Nó ph ải ca ng ợi s ự công bắềng và tnh hữu nghị giữa các dân tộc.Nó phải khiếến cho con ng ười thếm t ự hào vếề mình,thếm vững tn ở cuộc sôếng để chiếến đâếu cho cuộc sôếng môỗi ngày m ột hợp lí và hạnh phúc hơn.Nó phải khiếến cho tâm hôền con người trở nến phong phú hơn,độ lượng hơn,trong sáng hơn. Đọc những cuôến sách như thếế, không ch ỉ chân trời tri thức được mở rộng trước mắết ta mà tâm hôền ta cũng tr ở nến giàu có và phong phú lến nhiếều! Ngược lại, sách được xếếp vào loại sách xâếu là nh ững quy ển sách có nội dung dung tục, tâềm thường,không phù hợp với thuâền phong mĩ t ục của đời sôếng con người. Khi đọc những quyển sách này không nh ững tâềm hi ểu biếết của ta không được mở rộng mà còn khiếến ta có xu h ướng thiến vếề nh ững hành động sai trái, thiếếu đạo đức, những suy nghĩ tư tưởng hành đ ộng mà có th ể bị xã hội lến án. Để tếếp thu trọn những giá trị tri thức mà sách để lại, môỗi người câền rèn luyện cho mình thói quen đọc sách. Đọc tỉ mỉ, cẩn thận, vừa đọc vừa ngâỗm nghĩ. Câền tránh lôếi đọc lâếy sôế lượng, đọc nhiếều mà rôềi đọc trước quến sau. Có một thực tếế là hiện nay một sôế bạn trẻ, đặc bi ệt là gi ới h ọc sinh râết l ười đ ọc sách. Thay vì tm thâếy thú vui trong sách thì các bạn lại giải trí trến các thiếết b ị thông minh như điện thoại, máy tnh bảng,….Thậm chí có nhiếều bạn còn l ười đ ọc cả sách học trong nhà trường. Điếều này dâỗn đếến một hệ lụy không nhỏ là kiếến thức hời hợt, học tập sa sút, hiểu biếết hạn hẹp và lạc h ậu ảnh h ưởng tr ực tếếp t ới tương lai bản thân, gia đình và xã hội. Sách có ý nghĩa quan trọng với tâết cả mọi người, môỗi ng ười câền t ự t ạo cho mình thói quen đọc sách. Khoa học ngày càng phát triếền, đọc nhiếều hơn, hiểu biếết nhiếều hơn để không bị tụt hậu. Đừng để môỗi phút giây trôi qua l ại là kho ảng th ời gian lãng phí các bạn nhé! 14. Trình bày suy nghĩ của em vêồ hiện tượng học sinh lười học. Việc học tập có ý nghĩa vô cùng quan trọng với môỗi người, nó không ch ỉ là chìa khóa dâỗn đếến thành công của cá nhân mà đó còn là cơ hội để môỗi cá nhân có điếều kiện đóng góp sức mình cho sự phát triển c ủa c ộng đôềng, đâết n ước. ẤẤy v ậy mà, trong thời đại phát triển như hiện nay, một thực trạng đáng buôền là có nhiếều h ọc sinh lơ là, chán nản việc học. Học sinh có biểu hiện lười nhác, ch ưa nh ận th ức rõ tâềm quan trọng của tri thức, lơ đãng, chỉ lo đua đòi theo chúng bạn mà quến mâết nhiệm vụ chính của mình, bị bạn bè lôi kéo, không xác định rõ con đ ường tếếp theo mà mình bước đếến, chưa có lí tưởng và t ư t ưởng v ững chắếc, không có ước mơ để làm mục tếu phâến đâếu… Nguyến nhân của hiện tượng lười học ở học sinh có thể là do: - Gia đình, cha mẹ quá nuông chiếều con cái, chưa có sự quan tâm câền thiếết v ới quá trình học tập của học sinh, tạo áp lực quá nhiếều cho con trong vi ệc h ọc hành mà không quan tâm đếến cảm giác và suy nghĩ của con mình… - Nhà trường: thâềy cô giáo chưa tạo được sự thu hút học sinh vào h ọc t ập, ch ưa đánh trúng tâm lí học sinh, còn nhiếều cách d ạy b ảo th ủ. M ặt khác, ch ương trình học quá nặng với học sinh, áp lực từ nhiếều phía, theo tâm lí: không h ọc thếm thì học không giỏi khiếến học sinh chỉ biếết cắếm đâều học nìà không biếết mình h ọc vì cái gì và tếếp thu được gì. - Xã hội: Sự xuâết hiện của các trò chơi điện tử thu hút s ự chú ý c ủa h ọc sinh, các kiểu ắn diện, phim ảnh làm thếế giới học trò lúc nào cũng xao động mà l ơ đãng đếến nhiệm vụ chính của mình. Nhiếều học sinh bỏ tếết, trôến học đi ch ơi, chui đâều vào các quán nét để giếết thời gian thay vì lến lớp. Thành tch học t ập đã xuôếng dôếc nhiếều. Có nhiếều học sinh bỏ bế học hành và lao vào các tệ nạn xã hội. Hậu quả của việc lười học có thể thâếy là: - Cá nhân học sinh: tương lai mờ mịt, không có định h ướng cho phía tr ước, khi trưởng thành seỗ khó có nghếề nghiệp ổn định, từ đó làm gánh n ặng c ủa xã h ội (một sôế trường hợp hiếếm hoi thì có chiếều h ướng tch c ực h ơn), có s ự tha hoá và xuôếng dôếc vếề đạo đức, không nhận ra giá trị của cuộc sôếng và không biếết cách trân trọng, lỡ mâết tuổi trẻ… - Gia đình seỗ mâết đi niếềm tn nơi con cái, khi thâếy thành tch c ủa con không nh ư mình mong đợi thì có những thái độ gắết gỏng, không vui, gia đình không hoà hợp. - Xã hội: vếề lâu dài seỗ tác động râết lớn đếến sự phát tri ển của toàn xã h ội, h ọc sinh là thếế hệ trẻ của xã hội nhưng đội ngũ này không có châết lượng thì không đ ảm bảo phát triển bếền vững, nguôền nhân lực kém… Để khắếc phục tnh trạng trến câền: Cá nhân học sinh: câền nhận thức rõ trách nhiệm của mình và có ý th ức h ơn, xác định cho mình một ước mơ, động lực học tập, biếết cách kếết hợp hài hoà gi ữa ch ơi và học, có lập trường vững chắếc… Nhà trường: thay đổi phương pháp dạy và học, nắếm bắết tâm lí h ọc sinh, t ạo s ự hứng thú trong học tập, phát huy tnh nắng động c ủa h ọc sinh, ch ương trình h ọc phải phù hợp vs học sinh, không nến quá nặng và t ạo quá nhiếều áp l ực. Gia đình nến có cái nhìn thoáng hơn, không nến làm học sinh quá cắng th ẳng, không quá nuông chiếều, quan tâm nhiếều hơn đếến con mình… Xã hội câền tuyến truyếền rộng rãi để làm tắng nh ận th ức c ủa m ọi ng ười, có nhiếều chương trình khuyếến học hơn, có ý thức trong tếếp thu vắn hoá n ước ngoài… Hi ện tượng này có sự tác động từ nhiếều phía, nhưng nhìn một cách khách quan thì ch ủ yếếu là từ các yếếu tôế bến ngoài bởi thếế mà học sinh m ới có s ự chán n ản và l ười học, có thể nói ngay đếến cả những học sinh chắm chỉ nhâết cũng ch ưa chắếc đã th ực sự muôến kéo dài tnh trạng này, chương trình nặng, áp lực quá cao… Điếều quan trọng là ý thức của môỗi người, câền có cái nhìn vếề nhiếều ph ương diện đ ể có thể đánh giá và có cái nhìn đúng nhâết. Học tập là chuyện của môỗi ng ười nh ưng cũng là vâến đếề râết quan trọng ảnh hưởng đếến sự phát triển của cả xã h ội. Tu ổi tr ẻ là mùa xuân của xâ hội, bởi thếế mà nếếu mùa xuân âếy ch ưa đếến mà đã v ội l ụi tàn thì xã hội seỗ như nhà mà không có cột vậy.