Tài liệu Nền văn minh lưỡng hà

NỀN VĂN MINH LƯỠNG HÀ Lưỡng Hà nằm giữa hai con sông Tigris và Euphrates là một trong những vùng đất phì nhiêu ở Tây Á - nơi mà người Hy Lạp cổ đại gọi là Mesopotamia, xuất hiện nhiều quốc gia bao gồm cả Babylon, Assyria, Phenicia và Palestine - hiện nay đang có nhiều tranh chấp với nước láng giềng Do Thái về lãnh thổ - có một nền văn minh hội tụ và tổng hợp của nhiều nền văn hóa tác động lẫn nhau. Nói chung lại đây là nền văn minh Tây Á đã đóng góp không nhỏ vào kho tàng văn hóa của nhân loại. Lưỡng Hà là một dải đất phì nhiều, mầu mỡ thuận lợi cho việc canh tác, như trồng các loại hoa quả như trồng nho, hoặc đại mạch hay olive v.v.. Ngoài ra người vùng Lưỡng Hà lúc bấy giờ còn chú trọng về chăn nuôi gia súc cũng như phát triển cả nghề đánh cá, đem lại một nguồn lợi thiên nhiên không nhỏ cho quốc gia này. Đặc biệt Lưỡng Hà có được khí hậu nóng ẩm hạp với việc canh tác, sản xuất được các thực vật có thể nói là đa dạng, lại hàng năm vào tháng Năm hàng năm có nước lũ của hai dòng sông đổ về phù sa mầu mỡ đổ vào vùng đồng bằng giúp cho hoa màu phong phú. Các cư dân nhiều địa phương khác hội tụ về đây càng ngày càng nhiều, và cũng chính vì vậy mà sinh ra nhiều tranh chấp về quyền lợi, tạo ra các mối chia rẽ khiến Lưỡng Hà khó lòng thống nhất được. Nền văn minh cổ đại xuất hiện trước nhất ở lưu vực Lưỡng Hà từ người Sumeria từ vùng núi phương Đông di cư đến vào thiên niên kỷ thứ lV Tr.CN. Tại vùng Nam Lưỡng Hà bắt đầu vào đầu thiên niên kỷ thứ III Tr. CN. mọc lên những thành thị xuất hiện tại vùng đồng bằng, kết hợp lại với các vùng đất phù nhiêu chung quanh lập thành các quốc gia đầu tiên tại ở đây.Người giữ chức vụ tối cao của các bang đó lúc bây giờ gọi là Patesia. Quốc gia này cai trị bởi các Hội đồng bô lão, Hội Đồng Nhân Dân,coi như là Lưỡng viện. Các Hội Đồng này bầu ra các nhà lãnh đạo, các viên chức hành chánh để điều hành guồng máy quốc gia. Thống nhất được vùng Lưỡng Hà này do từ thành bang Lagate vào thế kỷ thứ XXV Tr. CN., nhưng sau đó thì quyền bá chủ của Sumeria lại lọt vào tay của thành bang khác : đó là thành bang Uruk. Dần dà trung tâm kinh tế Lưỡng Hà không còn ở miền Nam Lưỡng Hà nữa do vấn đề địa lý phải đưa lên miền Bắc nơi lưu vực có hai dòng sông gần nhau nhất mà thành phố Akkad - nơi tiếp các sự di chuyển đường thủy được xem là thuận lợi cho việc chuyển vận mà Nam Lưỡng Hà không có điều kiện như vậy. Thành phố được xem là lớn nhất của miền Bắc Lưỡng Hà là Akkad, gần với Baghdad ngày nay, trung tâm của các con đường buôn bán vùng Sumeria, Iran, Tiểu Á, Capcase, Địa Trung Hải... Đến năm 2300 Tr. CN Lưỡng Hà thống nhất nhờ thành phố lớn Akkad bắt đầu phát triển được, từ đó đất nước trở nên giàu mạnh, nhưng thực sự phồn vinh là dưới triều đại Naramine vào những năm từ 2270 đến 2254 Tr. CN. Tuy nhiên, sự thống nhất và phồn vinh này không được bao lâu thì Lưỡng Hà bị chia cắt và sự thịnh vượng không còn tồn tại nữa. Và mải đến năm 1950 Tr.CN. Lưỡng Hà lại bị thuộc về Semitic. Dù Lưỡng Hà trải qua bao nhiêu thời kỳ thăng trầm nền kinh tế vẫn giữ lấy nông nghiệp làm chính. Các công trình thủy lợi được xây dựng lên để dẫn thủy nhập điền, về ngũ cốc như các giống lúa lúa mì, lúa mạch, các loại đậu loại vừng v.v...cũng như chà là, lê, táo...là các loại trái cây được xem là phát triển nhất của đất nước này vẫn đóng vai trò chủ đạo. Đó là chưa kể các nông trại nuôi gia súc, như bò,trâu,cừu,lừa v.v... đến gia cầm như gà,vịt, ngỗng và... cả nghề đánh cá nữa cũng vẫn được chú trọng. Ngoài ra Lưỡng Hà cũng đặc biệt chú trọng đến việc sản xuất vũ khí để phòng vệ và chế tạo đồ trang sức - phục vụ cho nhu cầu làm đẹp của phụ nữ, các nghề thuộc da, canh cửi nhất, nghề mộc... Tuy Lưỡng Hà có gần đủ mọi thứ song về ngành kiến trúc về mặt kỹ thuật vẫn còn chưa tiến triển. Về chế độ gia đình Lưỡng Hà thuộc về phụ hệ có quyền đa thê, quyền này được thừa nhận. Các con cái đều có quyền thừa kế và đối xử như nhau. Xã hội có nhiều giai cấp, giai cấp thượng tằng là các chủ nô gồm thành phần các nhà quyền quí, các tư sản cũng như các tăng lữ, có quyền chiếm hữu được ruộng đất và tài sản công cộng... có quyền thuê mướn người làm nô lệ v.v... Về văn hóa, tôn giáo lúc bấy giờ giữ một vị thế quan trọng trong đời sống tâm linh của người Sumeria, người Akkad... Họ thờ cúng đa thần và do đó họ có lắm chuyện thần thoại. Tuy vậy, đối với cái chết họ quan niệm giản đơn hơn Ai cập. Chính thời kỳ có tôn giáo ra đời đã đem lại cho nền văn học nghệ thuật một mức độ cao hơn. Gần như hầu hết các tác phẩm của Lưỡng Hà lúc bấy giờ đều ghi lại những bài thơ, các câu ca dao nói lên tinh thần dân tộc liên quan đến nền văn minh hoặc cung cách của đời sống v.v... Đặc biệt hai tác phẩm được xem là xuất sắc nhất đó là: tác phẩm Enuma Elit và Anh Hùng Ca Glingamete mà nội dung của hai tuyệt tác này nói về SỰ SÁNG TẠO CỦA VŨ TRỤ và giải đáp cái gì sẽ tồn tạn tại vĩnh viễn ở trần gian này. Các công trình đồ sộ của Lưỡng Hà như cung điện đến đền miếu được cất trên những bệ cao và tất cả đều dùng bằng vật liệu gạch đá. Cung điện được xem là một công trình vĩ đại nhất của bang Lagate vào thế kỷ thứ XXll Tr.CN. đó là cung điện của Judea. Judea là vị hoàng đế của thành Lagate. Thời kỳ này các lịch pháp Âm, Dương lịch cũng đã ra đời và các đài Chiêm tinh còn rải rác tại nhiều nơi được xem là những di tích lịch sử của một nền văn minh cổ đại ở Tây Á.