Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng tmcp sài gòn hà nội luận văn ths. ki...

Tài liệu Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng tmcp sài gòn hà nội luận văn ths. kinh doanh và quản lý

.PDF
110
113
109

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- ĐỖ DUY HƢNG NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÕN – HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- ĐỖ DUY HƢNG NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÕN – HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số : 60 34 01 02 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS. TS BÙI XUÂN PHONG XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CHẤM LUẬN VĂN GS.TS.Bùi Xuân Phong PGS.TS. Hoàng Văn Hải Hà Nội - 2015 LỜI CAM KẾT Tôi xin cam đoan: Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân tôi, đƣợc thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, nghiên cứu khảo sát tình hình thực tiễn và dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của GS. TS Bùi Xuân Phong. Tôi xin cam kết rằng, nội dung của bản luận văn này chƣa đƣợc nộp cho bất kỳ một chƣơng trình cấp bằng cao học nào, cũng nhƣ bất kỳ một chƣơng trình đào tạo cấp bằng nào khác. Một lần nữa tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết trên. LỜI CẢM ƠN Để luận văn này đƣợc hoàn thành, tôi xin đặc biệt gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới GS. TS Bùi Xuân Phong đã quan tâm giúp đỡ, vạch kế hoạch hƣớng dẫn tôi hoàn thành một cách tốt nhất luận văn thạc sĩ này trong thời gian qua. Những đóng góp, phản biện, lý giải của thầy là định hƣớng nghiên cứu quý báu để tác giả tìm tòi, bổ sung những điểm còn thiếu sót trong quá trình hoàn thành luận văn của tôi. Tác giả cũng bày tỏ sự biết ơn đối với Chi nhánh Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội Quận Hai Bà Trƣng, những ngƣời đã tạo điều kiện thuận lợi nhất để tôi có thể trực tiếp thực địa, nghiên cứu sâu về tình hình thực tế của Ngân hàng SHB nói chung và thực tế năng lực cạnh tranh tại Ngân hàng nói riêng. Tuy nhiên, với kiến thức, kinh nghiệm và khả năng phân tích, đánh giá còn có nhiều hạn chế, luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy tôi rất mong nhận đƣợc những đóng góp quý báu của Thầy cô để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! TÓM TẮT LUẬN VĂN Tên luận văn: Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội. Tác giả: Đỗ Duy Hƣng Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Bảo vệ năm: 2015 Giáo viên hƣớng dẫn: GS. TS Bùi Xuân Phong Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:  Mục đích nghiên cứu:Mục đích của đề tài này là đƣa ra đƣợc những giải pháp cụ thể, có tính thực tế nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng Thƣơng mại cổ phần SHB.  Nhiệm vụ nghiên cứu: Để đạt đƣợc mục đích này thì nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn là phải giải quyết đƣợc các vấn đề nhƣ: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về ngân hàng thƣơng mại và các yếu tố thể hiện sự cạnh tranh trong ngân hàng; Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại cổ phần SHB hiện tại nhƣ thế nào? Ngân hàng cần làm gì và làm nhƣ thế nào để nâng cao năng lực cạnh tranh, nhằm tồn tại, phát triển và cạnh tranh thắng lợi trên thị trƣờng. Những đóng góp mới của luận văn: Tự do hóa tài chính đang diễn ra và có những tác động mạnh mẽ tới hoạt động của ngành ngân hàng nƣớc ta, đặt các ngân hàng vào thế tự chủ trong hoạt động kinh doanh theo cơ chế của kinh tế thị trƣờng với những áp lực cạnh tranh lớn từ phía các ngân hàng nƣớc ngoài, áp lực về các rủi ro thị trƣờng...Điều này đòi hỏi các ngân hàng phải có năng lực thực sự, thể hiện ở năng lực cạnh tranh vững mạnh. Chính vì vậy với nghiên cứu này tôi mong muốn đóng góp cho ngân hàng Thƣơng mại cổ phần SHB và các NHTM khác những nhận thức nhất định về tính tất yếu phải nâng cao năng lực cạnh tranh và một số những ý kiến về giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngân hàng, với mong muốn ngành ngân hàng Việt Nam hoạt động hiệu quả và ngày càng vững mạnh. MỤC LỤC Danh mục bảng ........................................................................................................... i Danh mục hình vẽ, biểu đồ, chữ viết tắt .................................................................... ii MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .........................................................4 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu .....................................................................4 1.2 Khái quát về năng lực cạnh tranh của ngân hàng Thƣơng mại ......................8 1.2.1 Khái niệm về năng lực cạnh tranh ..........................................................8 1.2.2. Ngân hàng thương mại và năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại ..................................................................................................................10 1.3 Tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại ..............16 1.3.1 Năng lực tài chính .................................................................................16 1.3.2 Năng lực ứng dụng công nghệ ..............................................................20 1.3.3 Nguồn nhân lực .....................................................................................21 1.3.4 Năng lực quản lý ..................................................................................23 1.3.5. Uy tín, thương hiệu ...............................................................................23 1.4 Các yếu tố ảnh hƣởng đến năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại 24 1.4.1 Yếu tố vĩ mô ...........................................................................................24 1.4.2 Yếu tố vi mô ...........................................................................................26 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ............................30 2.1. Phƣơng pháp tiếp cận ..................................................................................30 2.2. Mô hình nghiên cứu .....................................................................................31 2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu .............................................................................31 2.3.1. Chọn mẫu điều tra ................................................................................31 2.3.2. Thiết kế phiếu khảo sát .........................................................................32 2.3.3. Địa điểm và thời gian thực hiện nghiên cứu ........................................32 2.3.4. Phương pháp xử lý dữ liệu: ..................................................................33 CHƢƠNG 3 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SHB ..............................................................................34 3.1. Khái quát chung về Ngân hàng thƣơng mại cổ phần SHB ..........................34 3.1.1. Qúa trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP SHB .........34 3.1.2. Thị trường, sản phẩm ...........................................................................35 3.1.3. Bộ máy tổ chức và hoạt động ...............................................................36 3.1.4. Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh...........................................38 3.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP SHB .....................39 3.2.1. Năng lực tài chính ................................................................................39 3.2.2. Năng lực hoạt động ..............................................................................53 3.2.3. Năng lực công nghệ..............................................................................59 3.2.4. Nguồn nhân lực ....................................................................................61 3.2.5. Năng lực quản lý ..................................................................................63 3.2.6. Uy tín, thương hiệu ...............................................................................64 3.3. Đánh giá Năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP SHB .......................65 3.3.1. Điểm mạnh ...........................................................................................65 3.3.2. Điểm yếu ...............................................................................................67 3.4. Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến năng lực cạnh tranh của NHTMCP SHB ............................................................................................................................70 3.4.1. Tác động của yếu tố vĩ mô ....................................................................70 3.4.2. Tác động của yếu tố Vi mô ...................................................................73 3.5. Năng lực lõi của SHB trong hệ thống NHTM Việt Nam ............................76 3.5.1. Ma trận hình ảnh cạnh tranh ...............................................................76 3.5.2. Năng lực lõi của SHB ...........................................................................78 CHƢƠNG 4 GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CHO NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SHB .................................................................80 4.1. Định hƣớng phát triển của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội ...............80 4.2. Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP SHB ........80 4.2.1. Nâng cao năng lực tài chính ................................................................80 4.2.4. Nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ ..............................................86 4.2.5. Đa dạng hóa các sản phẩm truyền thống và phát triển sản phẩm mới87 4.2.6. Những giải pháp khác góp phần nâng cao thương hiệu, uy tín ...........88 4.3. Kiến nghị đối với chính phủ và ngân hàng nhà nƣớc ..................................91 4.3.1. Đối với Chính phủ: ...............................................................................91 4.3.2. Đối với Ngân hàng Nhà nước ..............................................................92 KẾT LUẬN ...............................................................................................................94 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................95 DANH MỤC BẢNG Stt Bảng Nội dung Trang 1 Bảng 2.1 Thống kê số nhân viên lấy mẫu tại các Ngân hàng 32 2 Bảng 3.1 Các chỉ tiêu tài chính cơ bản của SHB giai đoạn 2010 - 2014 38 3 Bảng 3.2 Vốn chủ sở hữu của SHB giai đoạn 2010 – 2014 39 4 Bảng 3.3 Vốn chủ sở hữu của một số NHTM trong nƣớc năm 2012 - 2014 40 5 Bảng 3.4 Tổng tài sản sinh lời của SHB giai đoạn 2020 2014 42 6 Bảng 3.5 Tình hình nợ xấu của SHB giai đoạn 2010 - 2014 43 7 Bảng 3.6 Tỷ lệ nợ xấu của một số NHTMCP giai đoạn 2010 đến tháng 6/2014 43 8 Bảng 3.7 ROA, ROE của một số NHTMCP năm 2014 46 9 Bảng 3.8 CAR của SHB và một số NHTM giai đoạn 2010 – 2014 49 10 Bảng 3.9 Một số chỉ tiêu thanh khoản của SHB giai đoạn 2010 – 2014 52 11 Bảng 3.10 Tình hình huy động vốn của SHB giai đoạn 20102014 53 12 Bảng 3.11 Thị phần huy động vốn của một số NHTM giai đoạn 2011 – 2014 55 13 Bảng 3.12 Kết quả hoạt động cho vay và đầu tƣ của SHB giai đoạn 2010 – 2014 56 14 Bảng 3.13 Thị phần tín dụng của một số NHTM các năm 2011 – 2014 56 15 Bảng 3.14 Kết quả hoạt động tín dụng doanh nghiệp của SHB giai đoạn 2010 – 2014 58 16 Bảng 3.15 Một số kết quả về hoạt động đầu tƣ chứng khoán của SHB 2010 – 2014 59 17 Bảng 3.16 Số lƣợng ATM, POS giai đoạn 2011-2014 60 18 Bảng 3.17 Ma trận hình ảnh cạnh tranh 77 i DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ, CHỮ VIẾT TẮT HÌNH VẼ Stt Hình 1 Hình 1.1. 2 Hình 1.2. Nội dung Trang Mô hình năm lực lƣợng cạnh tranh của Michael E. Porter Mô hình nghiên cứu 27 31 BIỂU ĐỒ Stt Biểu đồ Nội dung 1 Biểu đồ 3.1. 2 Biểu đồ 3.2. Lợi nhuận của một số NHTMCP và SHB năm 2014. 45 3 Biểu đồ 3.3. ROA, ROE của SHB giai đoạn 2010 - 2014 46 4 Biểu đồ 3.4. Cơ cấu thu nhập của SHB các năm 2012 – 2014 47 5 Biểu đồ 3.5. Trang Tăng truởng lợi nhuận của SHB giai đoạn 2010 – 2014 Cơ cấu thu nhập của toàn ngành ngân hàng 2 năm 2012 – 2013 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Stt Chữ viết tắt Diễn giải 1 TMCP Thƣơng Mại cổ phẩn 2 SHB Sài Gòn – Hà Nội ii 44 48 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Kinh tế thị trƣờng với cơ chế cạnh tranh đã và đang tạo ra sự phát triển ngày càng đa dạng về chủng loại và hoàn thiện về chất lƣợng các loại hàng hóa, dịch vụ. Thông qua cạnh tranh cả doanh nghiệp và ngƣời tiêu dùng đều đƣợc hƣởng lợi, nền kinh tế, xã hội ở mỗi quốc gia và thế giới đều phát triển. Đối với doanh nghiệp có đƣợc ƣu thế cạnh tranh hay năng lực cạnh tranh tốt, doanh nghiệp sẽ có vị thế cao trên thị trƣờng, thu hút đƣợc nhiều khách hàng…phát triển bền vững, là cơ sở quan trọng để có đƣợc lợi nhuận kinh doanh cao. Chính vì vậy các doanh nghiệp luôn hƣớng tới mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh. Hoạt động ngân hàng là một loại hình kinh doanh đặc biệt trong số các loại hình kinh doanh của nền kinh tế thị trƣờng. Hệ thống ngân hàng Việt Nam là trung tâm tài chính cốt lõi của nền kinh tế quốc gia, nó là trọng tâm của việc thực thi các chính sách tài chính tiền tệ của Nhà nƣớc, nhìn vào thực trạng năng lực và hoạt động của hệ thống ngân hàng, ta có thể đánh giá đƣợc hiệu quả của hệ thống tài chính và sự phát triển của nền kinh tế đất nƣớc. Hiện nay ở Việt Nam có rất nhiều ngân hàng thƣơng mại và để tồn tại và phát triển các Ngân hàng thƣơng mại này không còn cách nào khác là phải tự nâng cao năng lực cạnh tranh của mình. Cạnh tranh giữa các ngân hàng sẽ thúc đẩy hiệu quả không chỉ trong huy động, phân bổ các nguồn vốn mà còn hiệu quả kinh doanh của mỗi ngân hàng. Việc nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TM không những chỉ giúp bản thân các Ngân hàng tồn tại, phát triển mà còn giúp toàn bộ hệ thống tài chính phát triển và đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng nói riêng cũng nhƣ toàn bộ nền kinh tế nói chung. Xem xét trong trƣờng hợp riêng là Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài GònHà Nội (viết tắt là SHB) với lịch sử hơn lâu năm tồn tại và phát triển là một trong những Ngân hàng TM hàng đầu của Việt Nam. Tuy nhiên trong những năm qua SHB cũng giống nhƣ các Ngân hàng khác đã phải chịu áp lực rất lớn và sự cạnh tranh khốc liệt từ các Ngân hàng khác, cả các Ngân hàng nội và các Ngân hàng có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài. Sự cạnh tranh này là toàn diện trên mọi lĩnh vực hoạt động 1 từ huy động vốn, sử dụng vốn và cạnh tranh về thu hút nguồn nhân lực…Chính từ đòi hỏi thực tế đó mà SHB muốn tồn tại và phát triển thì rất cần phải tự nâng cao năng lực cạnh tranh. Nhận thức đƣợc vấn đề đặt ra, từ những kiến thức đã đƣợc truyền đạt trong chƣơng trình đào tạo Thạc sỹ Quản trị kinh doanh và những kinh nghiệm công tác của bản thân trong thời gian qua, tôi đã chọn đề tài " Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội" để nghiên cứu cho luận văn Thạc sỹ Quản trị kinh doanh của mình. Luận văn đi sâu làm rõ các câu hỏi nhƣ: Năng lực cạnh tranh và tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại là gì? Thực trạng năng lực cạnh tranh tại ngân hàng SHB? Từ đó đánh giá, nhận xét và đƣa ra các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh cho ngân hàng SHB nói riêng và hệ thống ngân hàng Thƣơng mại tại Việt Nam nói chung. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu: Mục tiêu của đề tài này là đƣa ra đƣợc những giải pháp cụ thể, có tính thực tế nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng Thƣơng mại cổ phần SHB. Để đạt đƣợc mục tiêu này thì nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn là phải giải quyết đƣợc các vấn đề nhƣ: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về ngân hàng thƣơng mại và các yếu tố thể hiện sự cạnh tranh trong ngân hàng; Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại cổ phần SHB hiện tại nhƣ thế nào? Ngân hàng cần làm gì và làm nhƣ thế nào để nâng cao năng lực cạnh tranh, nhằm tồn tại, phát triển và cạnh tranh thắng lợi trên thị trƣờng. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn này là năng lực cạnh tranh tại ngân hàng Thƣơng mại cổ phần SHB nói riêng và các ngân hàng tại Việt Nam nói chung. Phạm vị nghiên cứu: Luận văn sẽ nghiên cứu thực trạng năng lực cạnh tranh tại ngân hàng Thƣơng mại cổ phần SHB; Từ đó đƣa ra các giải pháp để nâng cao lợi thế cạnh tranh của ngân hàng trên thị trƣờng này. Các kết quả, thông tin nghiên cứu về năng lực cạnh tranh tại ngân hàng Thƣơng mại cổ phần SHB sẽ đƣợc tổng hợp từ năm 2010 đến hết tháng 6/ 2014. 2 4. Đóng góp của luận văn: Tự do hóa tài chính đang diễn ra và có những tác động mạnh mẽ tới hoạt động của ngành ngân hàng nƣớc ta, đặt các ngân hàng vào thế tự chủ trong hoạt động kinh doanh theo cơ chế của kinh tế thị trƣờng với những áp lực cạnh tranh lớn từ phía các ngân hàng nƣớc ngoài, áp lực về các rủi ro thị trƣờng...Điều này đòi hỏi các ngân hàng phải có năng lực thực sự, thể hiện ở năng lực cạnh tranh vững mạnh. Chính vì vậy với nghiên cứu này tôi mong muốn đóng góp cho ngân hàng Thƣơng mại cổ phần SHB và các NHTM khác những nhận thức nhất định về tính tất yếu phải nâng cao năng lực cạnh tranh và một số những ý kiến về giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngân hàng, với mong muốn ngành ngân hàng Việt Nam hoạt động hiệu quả và ngày càng vững mạnh. 5. Kết cấu của Luận văn gồm các phần sau: Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu của luận văn đƣợc chia thành 4 chƣơng : Chƣơng 1 : Tổng quan tình hình nghiên cứu và năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Thƣơng Mại. Chƣơng 2 : Phƣơng pháp và thiết kế nghiên cứu Chƣơng 3 : Thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thƣơng mại cổ phẩn SHB. Chƣơng 4 : Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho Ngân hàng thƣơng mại cổ phần SHB. 3 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu Trong những năm qua, vấn đề nâng cao năng lựa cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại đã có nhiều công trình nghiên cứu của nhiều tác giả đề cập. Các công trình nghiên cứu đều nhấn mạnh về tầm quan trọng của khả năng ứng dụng khoa học công nghệ, khả năng phát triển nguồn nhân lực, khả năng quản lí và cơ cấu tổ chức nhƣng quan trọng hơn cả là năng lực hoạt động đặc biệt là đa dạng hóa sản phẩm; đồng thời dựa trên tình hình thực tế và đối thủ cạnh tranh để đƣa ra những kiến nghị khoa học các định hƣớng và giải pháp đối với vấn đề này. Nhiều nội dung đã khẳng định về lý thuyết khoa học mang tính tổng quan giải quyết những vấn đề ở tầm vĩ mô, đặc biệt đối với phát triển năng lực hoạt động và khả năng ứng dụng khoa học công nghệ, đồng thời cũng cho thấy những vấn đề nâng cao năng lực cạnh tranh ngành ngân hàng có tính đặc thù , còn nhiều khoảng trống cần lý giải kịp thời. Các công trình cũng đã đề cập và lý giải những vấn đề về nâng cao năng lực cạnh tranh trong các ngân hang thƣơng mại đáp ứng yêu cầu của hội nhập quốc tế và đổi mới sâu rộng của nền kinh tế trong nƣớc. Các công trình cũng đã phần nào cập nhật kiến thức hiện đại, tiếp thu các phƣơng pháp kinh tế và quản lý tiên tiến. Các công trình nghiên cứu dưới dạng các báo cáo khoa học, các bài viết đăng trên các báo, tạp chí Có khá nhiều báo cáo khoa học, các bài viết đăng trên các báo, tạp chí đề cập đến những vấn đề liên quan đến nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại. - Bài viết ― Cơ sở lý thuyết để nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp trƣớc cơ hội thách thức gia nhập WTO‖ của Ths. Lê Chí Hòa đăng trên Management of business association ngày 4/8/2008 trình bày một cách chi tiết và 4 thực tế những vấn đề của cạnh tranh về lý thuyết cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh, năng lực cạnh tranh…là cơ sở tham khảo để tôi hoàn thiện đề tài này. - Bài viết của Đặng Hữu Mẫn, trƣờng đại học kinh tế, đại học Đà Nẵng đăng trên tạp chí Khoa học và công nghệ, đại học Đà Nẵng số 5(40)-2010: ― Nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam‖. Nội dung chủ yếu nhằm mục tiêu đánh giá đúng thực trạng năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam dựa trên việc phân tích các yếu tố cạnh tranh, nhƣ: năng lực tài chính, chất lƣợng nguồn nhân lực, trình độ công nghệ, thị phần, hệ thống kênh phân phối, phát triển sản phẩm mới và công tác xây dựng và quảng bá thƣơng hiệu. Từ đó, bài viết trình bày một số kiến nghị và đề xuất nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM nội địa trong bối cảnh Việt Nam bắt đầu thực hiện các cam kết đối với Tổ chức Thƣơng mại Thế giới (WTO) về mở cửa hoàn toàn thị trƣờng dịch vụ ngân hàng. - Bài viết so sánh thực trạng năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam về năng lực tài chính, năng lực thị phần, năng lực cạnh tranh về nguồn nhân lực, năng lực cạnh tranh về khoa học công nghệ, năng lực cạnh tranh về hệ thống kênh phân phối, năng lực cạnh tranh về mở rộng và phát triển dịch vụ, năng lực cạnh tranh về thƣơng hiệu qua đó có những cái nhìn tổng quan đối với các ngân hàng và là cơ sở so sánh với các ngân hàng trong hệ thống ngân hàng thƣơng mại từ đó tác giả đƣa ra các giải pháp và kiến nghị. Trong đó tác giả có đề xuất đến giải pháp mua lại và sáp nhập (M&As) đây là vấn đề đang tốn nhiều giấy mực của các chuyên gia hiện nay. Bên cạnh đó tác giả còn kiến nghị ngân hàng nhà nƣớc nên xem xét lại Thông tƣ số 13/2010/TT-NHNN do Thống đốc Ngân hàng Nhà nƣớc ban hành ngày 20/5/2010, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/10/2010 bởi vì một vài điều trong Thông tƣ này là khá bất cập, và do đó có thể làm giảm năng lực cạnh tranh (xét về phƣơng diện vốn) của các NHTM. Chẳng hạn, Thông tƣ 13 quy định, nguồn vốn huy động sử dụng để cho vay không bao gồm tiền gửi không kỳ hạn của tổ chức kinh tế, Kho bạc Nhà nƣớc, Bảo hiểm Xã hội và các tổ chức khác. Quy định này là không hợp lý, vì tiền gửi không kỳ hạn của những đối tƣợng trên thƣờng chiếm tỷ lệ từ 15% - 20% trong tổng nguồn vốn huy động của các tổ 5 chức tín dụng. Điều này sẽ làm cho phần nguồn vốn để đảm bảo khả năng thanh toán có thể lên đến 35% trên tổng nguồn vốn huy động, và vì thế tỷ lệ này là quá cao, cản trở mạnh hoạt động sử dụng vốn của NHTM; từ đó làm giảm năng lực cạnh tranh của ngân hàng. Đây là điểm cũng đáng đƣợc lƣu ý. - Bài viết ― Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội sau khi chuyển đổi từ ngân hàng nông thôn lên đô thị‖ của tác giả Nguyễn Thị Hồng Ngọc đăng trên website: http://www.mbavn.org/view_news. ngày 6/4/2009 trong đó tác giả trình bày ma trận Swot đối với ngân hàng nông thôn lên đô thị, bên cạnh đó rút ra bài học kinh nghiệm cho ngân hàng trong và ngoài nƣớc. Tác giả chỉ ra đƣợc rằng: từ những điểm giống nhau giữa các ngân hàng thƣơng mại nên đã tạo ra một làn sóng cạnh tranh ngày càng gay gắt. Ngân hàng nào cũng phải tạo ra nhiều dịch vụ sản phẩm mới và nâng cao chất lƣợng dịch vụ nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của mình để một mặt gìn giữ khách hàng, mặt khác nâng cao sự chú ý về những tiện ích mới của sản phẩm và dịch vụ với mục đích thu hút thêm những khách hàng mới đến ủng hộ và giao dịch. Mục tiêu chính của đề tài nói nên sự cạnh tranh theo qui luật thị trƣờng của ngành ngân hàng. - Bài viết: ― Năng lực cạnh tranh của ngân hàng thƣơng mại Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế‖ của tác giả Nguyễn Thanh Phong đăng trên thông tin pháp luật dân sự ngày 10/4/2010 tác giả chỉ ra ―Năng lực cạnh tranh của NHTM là khả năng mà do chính ngân hàng tạo ra trên cơ sở duy trì và phát triển những lợi thế vốn có, nhằm cũng cố và mở rộng thị phần; gia tăng lợi nhuận và có khả năng chống đỡ và vƣợt qua những biến động bất lợi của môi trƣờng kinh doanh‖. Năng lực cạnh tranh của NHTM đƣợc đánh giá qua các yếu tố: năng lực tài chính; năng lực công nghệ; nguồn nhân lực; năng lực quản trị điều hành; mạng lƣới hoạt động; mức độ đa dạng hóa sản phẩm kinh doanh; …trong đó, năng lực tài chính và năng lực công nghệ đƣợc xem là những yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định năng lực cạnh tranh của NHTM. Hiện nay, các NHTM rất quan tâm đến việc đầu tƣ đổi mới công nghệ để nâng cao chất lƣợng dịch vụ cung ứng cho khách hàng, nhƣng vẫn còn nhiều bất cập: Quy mô vốn của NHTM nhỏ; chi phí đầu tƣ hiện đại hóa công nghệ cao; khả năng 6 ứng dụng công nghệ tiên tiến của nhân viên ngân hàng còn hạn chế nên dẫn đến lãng phí, khai thác không hết tính năng của công nghệ mới. Điển hình là hệ thống giao dịch tự động – ATM, sau một thời gian triển khai thực hiện vẫn chƣa hết những bất cập, chƣa có sự kết nối trong toàn hệ thống ngân hàng để có thể giảm chi phí đầu tƣ và đảm bảo hiệu quả giao dịch cho khách hàng. Việc NHNN công bố chính thức kết nối hai liên minh thẻ lớn ở VN là Smartlink và Banknetvn, mở đƣờng cho việc hình thành một mạng thanh toán điện tử thống nhất trên toàn quốc nhƣng cũng chỉ mới dừng ở kết nối công nghệ nên việc cung ứng dịch vụ ngân hàng vẫn chƣa đạt hiệu quả cao hơn. Việc triển khai hệ thống Core banking tại các NHTMVN đƣợc xem là điểm nhấn cho đầu tƣ công nghệ, nhƣng khi triển khai thực hiện thì vẫn chƣa có sự đồng bộ trong toàn hệ thống. Hiện nay đã có 44 NHTM trong nƣớc triển khai Core banking, nhƣng có quá nhiều phần mềm đƣợc sử dụng nhƣ : Siba; Bank 2000; SmartBank; Symbol System; Teminos; Iflex; Huyndai; Sylverlake; TCBS (the complex banking solution – giải pháp ngân hàng phức hợp), quy mô đầu tƣ lại khác nhau giữa các ngân hàng nên sự liên kết với nhau còn hạn chế. - Về giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho các ngân hàng thƣơng mại có bài viết: ― Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thƣơng mại‖ tác giả: PV Phan Quốc Thịnh đăng trên báo điện tử văn hóa doanh nhân. Tác giả chỉ ra có 3 nhóm giải pháp chủ yếu trong đó chú trọng việc xây dựng chiến lƣợc cung cấp dịch vụ tối ƣu nhất cho khách hàng. Bên cạnh đó, các Ngân hàng cần quan tâm đặc biệt đến nguồn nhân lực, đẩy mạnh xây dựng thƣơng hiệu, tạo lòng tin bền vững với khách hàng. Cụ thể, các ngân hàng cần tạo đƣợc ―lối đi‖ cho dịch vụ khách hàng. Chất lƣợng và dịch vụ chính là những yếu tố không thể tách rời nhau. Các nhân viên cần phải xác định chiến lƣợc dịch vụ khách hàng trên cơ sở toàn diện, chứ không phải là một mặt nào đó, nói một cách chính xác hơn, chiến lƣợc dịch vụ khách hàng bao gồm tất cả mọi hoạt động của ngân hàng có thể ảnh hƣởng tới khách hàng nhƣ: hình tƣợng, bán hàng, địa điểm, hiệu quả, thời gian biểu, tiêu chuẩn giá trị, việc ủng hộ khách hàng, kỹ năng quan hệ giữa nhân viên ngân hàng 7 và khách hàng... Nó bao gồm hệ thống các yếu tố: bán hàng, lƣu trình nghiệp vụ, hợp tác tập thể, việc giao lƣu, kết cấu của ngân hàng, sự cạnh tranh và tri thức quản lý. Bên cạnh đó chuyên môn hóa giúp nâng cao sức cạnh tranh. Hiện nay, các ngân hàng đã đầu tƣ hệ thống tƣơng tác tự động: giúp khách hàng có thể tự phục vụ bằng việc chọn các thƣ mục có sắn trong hệ thống để tìm kiếm thông tin, dịch vụ. Ngoài ra, hệ thống giám sát cảnh báo: cho phép giám sát hoạt động của toàn bộ hệ thống đƣợc đảm bảo tuyệt đối, tạo dựng lòng tin cho khách hàng. Bên cạnh những hoạt động kinh doanh, các Ngân hàng Thƣơng mại nói riêng và Ngân hàng nói chung cần tạo dựng đƣợc lòng tin và uy tín đối với khách hàng và không ngừng đẩy mạnh thƣơng hiệu. Ngoài ra, lãnh đạo ngân hàng cũng cần tìm cho mình những hƣớng đi riêng và có cơ chế chính sách quan tâm đến ngƣời lao động. Lãnh đạo ngân hàng cũng cần phải đích thân tham gia dịch vụ khách hàng, hơn nữa phải dùng hành động chứng minh những nội dung đã đề xƣớng, xây dựng một môi trƣờng dịch vụ lấy khách hàng làm gốc, đào tạo và phát triển nhân viên,..từ đó mới có thể thu hút khách hàng, nâng cao lợi thế cạnh tranh cho đơn vị mình. Đánh giá chung về tình hình nghiên cứu và những vấn đề đặt ra cho đề tài Luận văn: Những nghiên cứu kể trên đã khái khát tình hình cạnh tranh của các ngân hàng thƣơng mại, đồng thời đề cập và đi sâu đến một số khía cạnh, nội dung nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh đối với ngân hàng và đề xuất một số giải pháp có giá trị. 1.2 Khái quát về năng lực cạnh tranh của ngân hàng Thƣơng mại 1.2.1 Khái niệm về năng lực cạnh tranh 1.2.1.1 Khái niệm “cạnh tranh” ―Cạnh tranh‖ là một khái niệm rộng đƣợc sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực nhƣ kinh tế, thƣơng mại, chính trị, thể thao…là một hiện tƣợng gắn liền với nền kinh tế thị trƣờng, xuất hiện trong quá trình hình thành và phát triển sản xuất. Theo nghĩa tổng quát: ―Cạnh tranh là hoạt động ganh đua, đấu tranh chống lại các cá nhân hay nhóm vì mục đích giành sự tồn tại, giành đƣợc lợi nhuận, địa vị, giành phần thắng cho mình‖ . 8 Theo K. Marx: "Cạnh tranh là sự ganh đua, đấu tranh gay gắt giữa các nhà tƣ bản nhằm giành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất và tiêu dùng hàng hóa để thu đƣợc lợi nhuận siêu ngạch " . Theo Từ điển Kinh doanh (xuất bản năm 1992 ở Anh) thì cạnh tranh trong cơ chế thị trƣờng đƣợc định nghĩa là "Sự ganh đua, sự kình địch giữa các nhà kinh doanh nhằm giành tài nguyên sản xuất cùng một loại hàng hoá về phía mình‖ . Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam (tập 1): ―Cạnh tranh (trong kinh doanh) là hoạt động tranh đua giữa những ngƣời sản xuất hàng hoá, giữa các thƣơng nhân, các nhà kinh doanh trong nền kinh tế thị trƣờng, chi phối quan hệ cung cầu, nhằm giành đƣợc các điều kiện sản xuất, tiêu thụ thị trƣờng có lợi nhất‖ . Tại diễn đàn Liên Hợp Quốc trong báo cáo về cạnh tranh toàn cầu năm 2003 thì định nghĩa cạnh tranh đối với một quốc gia là "Khả năng của nƣớc đó đạt đƣợc những thành quả nhanh và bền vững về mức sống, nghĩa là đạt đựơc các tỷ lệ tăng trƣởng kinh tế cao đƣợc xác định bằng các thay đổi của tổn sản phẩm quốc nội (GDP) tính trên đầu ngƣời theo thời gian‖ . Theo Michael Porter: ― Cạnh tranh là giành lấy thị phần. Bản chất của cạnh tranh là tìm kiếm lợi nhuận, là khoản lợi nhuận cao hơn mức lợi nhuận trung bình mà doanh nghiệp đang có.‖ Từ những định nghĩa và các cách hiểu không giống nhau trên có thể rút ra các điểm hội tụ chung sau đây: ―Cạnh tranh là cố gắng nhằm giành lấy phần hơn, phần thắng về mình trong môi trƣờng cạnh tranh.‖ Cạnh tranh là một trong những đặc trƣng cơ bản của nền kinh tế thị trƣờng, có vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy sản xuất. Ngày nay, theo đà phát triển của nền kinh tế thì cạnh tranh ngày càng có xu hƣớng trở nên gay gắt, quyết liệt hơn. Tuy nhiên cạnh tranh ko phải chỉ có tranh giành, ganh đua mà còn đi đôi với hợp tác, hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau. Do đó, cạnh tranh đƣợc thừa nhận vừa là môi trƣờng vừa là động lực phát triển kinh tế. 9 1.2.1.2 Khái niệm “ năng lực cạnh tranh” Theo tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD): năng lực cạnh tranh là khả năng của các công ty, các ngành, các vùng, các quốc gia hoặc khu vực siêu quốc gia trong việc tạo ra việc làm và thu nhập cao hơn trong điều kiện cạnh tranh quốc tế trên cơ sở bền vững‖. Theo Diễn đàn kinh tế thế giới WEF (1997) báo cáo về khả năng cạnh tranh toàn cầu thì năng lực cạnh tranh đựơc hiểu là khả năng, năng lực mà doanh nghiệp có thể duy trì vị trí của nó một cách lâu dài và có ý chí trên thị trƣờng cạnh tranh, bảo đảm thực hiện một tỷ lệ lợi nhuận ít nhất bằng tỷ lệ đòi hỏi tài trợ những mục tiêu của doanh nghiệp, đồng thời đạt đƣợc đƣợc những mục tiêu của doanh nghiệp đặt ra. Năng lực cạnh tranh có thể chia làm 3 cấp: - Năng lực cạnh tranh quốc gia: là năng lực của một nền kinh tế đạt đƣợc tăng trƣởng bền vững, thu hút đƣợc đầu tƣ, đảm bảo ổn định kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân. - Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp: là khả năng duy trì và mở rộng thị phần, thu lợi nhuận của doanh nghiệp trong môi trƣờng cạnh tranh trong và ngòai nƣớc. Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp thể hiện qua hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, lợi nhuận và thị phần mà doanh nghiệp đó có đựơc. - Năng lực cạnh tranh của sản phẩm và dịch vụ: đƣợc đo bằng thị phần của sản phẩm dịch vụ thể hiện trên thị trƣờng. Khả năng cạnh tranh của sản phẩm, dịch vụ phụ thuộc vào lợi thế cạnh tranh của nó. Nó dựa vào chất lƣợng, tính độc đáo của sản phẩm, dịch vụ, yếu tố công nghệ chứa trong sản phẩm dịch vụ đó. 1.2.2. Ngân hàng thương mại và năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại 1.2.2.1. Khái niệm và chức năng của ngân hàng thương mại a. Khái niệm ngân hàng thƣơng mại Trong nghiên cứu có những cách tiếp cận khác nhau dẫn đến những khái niệm khác nhau về ngân hàng: - Theo Peter Rose trong cuốn ― Quản trị ngân hàng thƣơng mại‖ thì: ―Ngân hàng là tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất 10
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất