Tài liệu Nâng cao năng lực cạnh tranh công ty tnhh thương mại và công nghệ nhật quang

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 PhÇn I : §Æc ®iÓm chung cña xÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn XÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I (XNVTCBHXK I ) tiÒn th©n lµ mét bé phËn cña phßng Ong thuéc Bé N«ng NghiÖp ®îc thµnh lËp n¨m 1967. Ngµy 27/10/1980,Bé N«ng NghiÖp ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp Tr¹m vËt t thiÕt bÞ chuyªn dïng ngµnh ong ®Æt ®Þa ®iÓm taÞ Ph¬ng Mai- Kim Liªn- Hµ Néi. Tr¹m vËt t thiÕt bÞ chuyªn dïng ngµnh onglµ ®¬n vÞ qu¶n lý kinh doanh vËt t kü thuËt nu«i ong thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n b¸o sæ vµ më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng N«ng NghiÖp Thµnh phè Hµ Néi. Ngµy 04/03/1986, theo quyÕt ®Þnh cña Bé N«ng NghiÖp ®æi tªn tr¹m vËt t chuyªn dïng ngµnh ong thµnh Tr¹m vËt t chÕ biÕn xuÊt khÈu I víi trô së ®Æt t¹i sè 6 L¸ng trung - §èng §a -Hµ Néi. Theo quyÕt ®Þnh sè 388 cña Héi ®ång bé trëng nay lµ ChÝnh phñ vÒ viÖc thµnh lËp l¹i doanh nghiÖp, xÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn xuÊt khÈu I ®îc giao nhËn vèn vµ ®æi tªn thµnh XÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I. Trªn c¬ së ®ã xÝ nghiÖp ®· c¶i tiÕn, hoµn thiÖn l¹i c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt vµ bé m¸y qu¶n lý n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®¶m b¶o uy tÝn ®èi víi kh¸c hµng g¾n liÒn víi tiªu thô. Theo quyÕt ®Þnh sè 1218 ngµy 22/09/1994 cña Bé N«ng NghiÖp vµ CNTP ( nay lµ Bé N«ng NghiÖp vµ PTNT) s¸t nhËp c¸c ®¬n vÞ thuéc ngµnh ong thµnh mét doanh nghiÖp cã tªn lµ c«ng ty ong trung ¬ng. C«ng ty gåm cã 7 thµnh viªn lµ: - V¨n phßng c«ng ty Ong trung ¬ng. - XÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I. - XÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu II. - XÝ nghiÖp Ong khu 4. - XÝ nghiÖp Ong L¬ng S¬n. - XÝ nghiÖp Ong B¶o Léc. - XÝ nghiÖp Ong Gia Lai. Nh vËy, xÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I lµ mét ®¬n vÞ trong c«ng ty ong Trung ¬ng. Tr¶i qua qu¸ tr×nh x©y dùng, phÊn ®Êu vµ trëng thµnh cïng víi bíc chuyÓn míi cña nÒn kinh tÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, xÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I ®· cã nhiÒu cè g¾ng, tÝch cùc trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹o nhiÒu mÆt hµng kh¸c nhau víi mÉu m· phong phó, ®a d¹ng, chÊt lîng ngµy cµng cao ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng. C¸c s¶n phÈm chñ yÕu cña xÝ nghiÖp lµ c¸c lo¹i rîu xuÊt khÈu, rîu néi 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®Þa, mËt ong, c¸c lo¹i níc gi¶i kh¸t, vËt t chuyªn dïng ong vµ c¸c lo¹i n«ng s¶n chÕ biÕn kh¸c. Víi ý thøc v¬n lªn xÝ nghiÖp lu«n n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®¶m b¶o uy tÝn víi kh¸ch hµng, g¾n liÒn víi tiªu thô nªn tæng gi¸ trÞ s¶n lîng kh«ng ngõng ®îc n©ng cao, n¨m sau cao h¬n n¨m tríc. Theo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Õn 30/9/2000: - TSL§ vµ §TNH 2.694.157.807 § - TSC§ vµ §TDH 902.041.137 § - Tæng TS 3.596.198.944 § - Nî ph¶i tr¶ 845.044.105 § - Nguån vèn chñ së h÷u 2.751.154.839 § - Tæng céng nguån vèn 3.596.198.944 § - Nî ng©n hµng 52.834.000 § - Vèn trong kh©u tiªu thô 143.231.000 § Quü l¬ng n¨m 2000 thu nhËp b×nh qu©n: 900.000 ®/th¸ng/ngêi. Sè lao ®éng b×nh qu©n: 45 ngêi/th¸ng. II. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp 1. Quy tr×nh c«ng nghÖ c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. Chøc n¨ng chÝnh cña xÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I lµ s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Cô thÓ lµ: - Ho¹t ®éng s¶n xuÊt: XÝ nghiÖp hiÖn cã 4 quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn sau: - Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt rîu. - Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt níc ngät. - Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia h¬i. - Quy tr×nh c«ng nghÖ läc mËt. Trong ®ã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt níc ngät vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia h¬i theo thêi vô, cßn quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt rîu vµ quy tr×nh läc mËt s¶n xuÊt quanh n¨m.  S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc c¸c ph©n xëng (bé phËn s¶n xuÊt) 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Bé phËn s¶n xuÊt Ph©n xëng 1 (S¶n xuÊt rîu vµ mËt) Ph©n xëng 2 (S¶n xuÊt bia, níc ngät) Qu¶n ®èc ph©n xëng Nh©n viªn 1 Nh©n viªn 2 Qu¶n ®èc ph©n xëng Nh©n viªn .... Nh©n viªn 1 Nh©n viªn 2 NV... Ho¹t ®éng kinh doanh: XÝ nghiÖp tæ chøc më c¸c quÇy hµng, ®¹i lý ë kh¾p c¸c tØnh thµnh trong c¶ níc nh»m giíi thiÖu s¶n phÈm vµ t×m kiÕm b¹n hµng. Ngoµi ra s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp cßn ®îc xuÊt khÈu sang c¸c níc b¹n. 2. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp XÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I cã tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn kho¶ng 50 ngêi ®îc bè trÝ theo c¸c phßng ban nh sau: Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp lµ ngêi trùc tiÕp ®iÒu hµnh c«ng viÖc, cã quyÒn lùc cao nhÊt vµ hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt. KiÓu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý nµy ®¶m b¶o sù gän nhÑ, xö lý nhanh c¸c th«ng tin, cung cÊp th«ng tin cho ban l·nh ®¹o mét c¸ch nhanh chãng kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ nhÊt, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ban l·nh ®¹o n¾m v÷ng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp vµ cã chØ ®Þnh s¸t sao phï hîp víi thùc tÕ. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña xÝ nghiÖp. Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp Phßng kÕ ho¹ch tæng hîp QTCNSX rîu Phßng kÕ to¸n tµi vô QTCN läc mËt Phßng kinh doanh QTCNSX níc ngät Phßng KCS QTCNSX bia h¬i ViÖc qu¶n lý s¶n xuÊt t¹i xÝ nghiÖp ®îc ®iÒu hµnh tõ trªn xuèng, c¨n cø vµo nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra. C¸c phßng ®îc ph©n ®Òu ra ®¶m nhËn chøc n¨ng nhÊt ®Þnh vµ phèi hîp víi nhau vÒ cung øng vËt t kü thuËt, tiªu thô thµnh phÈm vµ do cã sù ®¶m nhiÖm cña phßng kinh doanh kÕt hîp víi phßng kÕ to¸n tµi vô trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cña s¶n phÈm hay sè lîng cÇn ®a ra thÞ trêng s¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n xÝ nghiÖp KÕ to¸n trëng KÕ to¸n viªn KÕ to¸n viªn tæng hîp Thñ quü * Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña mçi thµnh viªn: - KÕ to¸n trëng: lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chung cho c«ng t¸c kÕ to¸n cña XÝ nghiÖp, ®ång thêi theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m TSC§, t×nh h×nh trÝch vµ nép khÊu hao. - KÕ to¸n viªn tæng hîp: thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n tæng hîp, t×nh h×nh nhËp-xuÊt-tån kho thµnh phÈm tiªu thô thanh to¸n víi kh¸ch hµng, tÝnh l¬ng, hµng th¸ng cã nhiÖm vô lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. - KÕ to¸n viªn: lµm nhiÖm vô lËp chøng tõ, thu nhËn chøng tõ. KiÓm tra, xö lý s¬ bé h¹ch to¸n ban ®Çu vµ h¹ch to¸n chi tiÕt c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Thñ quü: cã nhiÖm vô thu, chi vµ b¶o qu¶n tiÒn mÆt cña xÝ nghiÖp. + ®Æc ®iÓm lao ®éng cña xÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu 1 so víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt hay doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh¸c, xÝ nghiÖp chÕ biÕn vËt t hµng xuÊt khÈu 1 cã quy m« gän nhÑ. Ta cã thÓ xem xÐt sè liÖu lao ®éng cña xÝ nghiÖp n¨m 1999 vµ n¨m 2000 qua tµi liÖu sau: B¶ng 1: §¬n vÞ tÝnh : ngêi ChØ tiªu Thùc hiÖn 1999 Thùc hiÖn 2000 Sè tuyÖt ®èi Sè tuyÖt ®èi % % So s¸nh 20/99 % _ + Tæng sè lao ®éng 27 100 29 100 2 7,4 1. Lao ®éng qu¶n lý Trong ®ã:§H, C§, TC 10 8 37,04 80 9 9 31,04 100 -1 1 -10 12,5 1. L§ trùc tiÕp SX Trong ®ã: c«ng nh©n 17 13 62,96 76,47 20 15 68,96 75 3 2 17,64 15,38 Qua b¶ng trªn ta thÊy tæng sè lao ®éng n¨m 2000 cña xÝ nghiÖp lµ 29 ngêi t¨ng 7,4 % so víi n¨m 1999. Trong ®ã lao ®éng qu¶n lý n¨m 2000 so víi n¨m 1999 gi¶m 10% tõ 37,04% n¨m 1999 xuèng 31,04 % n¨m 2000. Trong ®ã c¸n bé qu¶n lý cã tr×nh ®é cao n¨m 2000/ 1999 l¹i t¨ng 12,5% vµ tû träng t¨ng tõ 80% n¨m 1999 lªn 100% n¨m 2000. Lao ®éng qu¶n lý chiÕm tû träng lín xÊp xØ lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt nh trªn lµ ®iÒu kh«ng b×nh thêng. Lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt n¨m 2000 t¨ng 17,64% so víi n¨m 1999 vÒ tû lÖ, mÆc dï tû träng c«ng nh©n gi¶m tõ 76,47% n¨m 1999xuèng 75% n¨m 2000. Nhng sè lîng c«ng nh©n l¹i t¨ng lªn n¨m 2000/1999 lµ 15,38%. 3. H×nh thøc sæ kÕ to¸n xÝ nghiÖp sö dông HiÖn nay, xÝ nghiÖp ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ. C¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®îc ghi chÐp theo tr×nh tù thêi gian vµo Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. KÕ to¸n chi tiÕt ë xÝ nghiÖp sö dïng ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song ®Ó ph¶n ¸nh chi tiÕt tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tõng ®èi tîng kÕ to¸n riªng biÖt. XÝ nghiÖp sö dông c¸c lo¹i sæ, thÎ chi tiÕt sau: - Sæ TSC§. - Sæ chi tiÕt vËt liÖu, s¶n phÈm, hµng ho¸. - ThÎ kho. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Sæ CPSXKD. - SCT thanh to¸n víi ngêi mua, ngêi b¸n, víi ng©n s¸ch Nhµ níc. - SCT tiªu thô. - SCT nguån vèn kinh doanh. - B¶ng kª gåm: B¶ng kª tiÒn mÆt, b¶ng kª TGNH, b¶ng kª nhËp, xuÊt phÈm. Thµnh S¬ ®å h¹ch to¸n Chøng tõ gèc vµ c¸c b¶ng ph©n bæ Sæ quü Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ B¶ng kª ®Þnh kho¶n Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiªt B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Qua hÖ thèng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n, ta thÊy cßn kh¸ lín trong khi ®ã xÝ nghiÖp ®· ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n m¸y. §Ó phï hîp víi kinh tÕ thÞ trêng nªn ch¨ng xÝ nghiÖp s¾p xÕp l¹i bé m¸y kÕ to¸n. t×nh h×nh tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp : Ghi hµng ngµy : §èi chiÕu kiÓm tra. : Ghi cuèi th¸ng. phÇn ii B¶ng 2: Mét sè chØ tiªu kinh tÕ: ChØ tiªu So s¸nh 2000/1999 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1. Tæng doanh thu 2. Doanh thu thuÇn 3. Gi¸ vèn hµng b¸n 4. Lîi tøc gép 5. Lîi tøc thuÇn tõ H§ SX – KD 6. Thu nhËp b×nh qu©n/ ngêi/ th¸ng §vÞ tÝnh TriÖu ®ång - Thùc hiÖn 1999 10.438.745 Thùc hiÖn 2000 33.490.056 % 23.051.311 10.438.745 10.331.857 106.888 235 33.490.056 33.176.453 313.603 886 23.051.311 22.844.596 206.715 651 ®ång 750.000 822.000 72.000 ± 1. T×nh h×nh vèn vµ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp vèn s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña xÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu 1 bao gåm: vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng. Trong ®ã mçi lo¹i vèn cã vai trß vµ ®Æc ®iÓm chu chuyÓn riªng, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp ®èi víi tõng lo¹i vèn. KÕt cÊu vèn cña xÝ nghiÖp ®îc thÓ hiÖn qua mét sè n¨m ë b¶ng sau: 1. VÒ kÕt cÊu vèn kinh doanh cña xÝ nghiÖp: B¶ng 3: §VT: triÖu ®ång N¨m 1997 N¨m 1998 N¨m 1999 98/97 99/98 ChØ tiªu TrÞ % TrÞ % TrÞ % TrÞ % TrÞ % gi¸ gi¸ gi¸ gi¸ gi¸ Tæng sè vèn KD Vèn L§ Vèn C§ 2.634 2.245 100 2.239 1.922 72,96 1.588 70,7 1.636 73,06 712 100 27,04 657 29,3 602 100 26,94 -389 -14,8 -6 0,3 -334 -17,4 48 3 -55 7,8 -55 -8,4 Qua b¶ng trªn ta thÊy n¨m 1998 tèng sè vèn kinh doanh lµ 2245 triÖu ®ång gi¶m so víi n¨m 1997 lµ 14,8%. ®Õn n¨m 1999 tæng sè vèn kinh doanh tiÕp tôc gi¶m xuèng lµ 2239 triÖu ®ång vµ gi¶m so víi n¨m 1998 lµ 0,3 %. Trong tæng sè vèn kinh doanh cña xÝ nghiÖp th× vèn lu ®éng chiÕm tû träng kh¸ lín (trªn 70%) ®iÒu nµy còng dÔ hiÓu bëi v× ho¹t ®éng chÝnh cña xÝ nghiÖp lµ ho¹t ®éng th¬ng m¹i. Trong n¨m 1998 vèn lu ®éng cña xÝ nghiÖp lµ 1588 triÖu ®ång, chiÕm 70,7% trong tæng sè vèn, nhng so víi n¨m 1997 l¹i gi¶m 17,4% t¬ng øng lµ 334 triÖu ®ång. §Õn n¨m 1999 do viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ nªn sè vèn lu ®éng ®· t¨ng lªn 1636 triªô ®ång, so víi n¨m 1998 t¨ng 3% t¬ng øng lµ 48 triÖu ®ång. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp chØ mang tÝnh bæ trî nªn vèn cè ®Þnh cña xÝ nghiÖp chiÕm tû träng kh«ng lín trong tæng sè vèn kinh doanh ( díi 30%). So víi n¨m 1997, n¨m 1998 vèn cè ®Þnh cña xÝ nghiÖp cã t¨ng lªn nhng vÒ mÆt gi¸ trÞ l¹i gi¶m 7,8% t¬ng øng lµ 55 triÖu ®ång. ®Õn n¨m 1999 vèn cè ®Þnh gi¶m 603 triÖu ®ång, gi¶m so víi n¨m 1998 lµ 8,4 % t¬ng øng lµ 55 triÖu ®ång. Qua ®ã ta thÊy n¨m 1998 vµ 1999 tæng sè vèn cña xÝ nghiÖp gi¶m xuèng ®Æc biÖt lµ vèn lu ®éng. Do trong thêi gian ®ã cã nhiÒu biÕn ®éng bÊt lîi cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc, lµm cho nhu cÇu tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ trêng cña xÝ nghiÖp gi¶m 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 xuèng, gi¸ c¶ thÞ trêng gi¶m liªn tôc g©y lç lín ®èi víi hµng ho¸ t«n kho. ViÖc chªng lÖch tû gi¸, vay ng©n hµng nhiÒu nªn l·i suÊt ph¶i tr¶ cao do ®ã ®· ¶nh hìng lín ®Õn hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. §Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp, xÝ nghiÖp cÇn ph¶i ®Ò ra kÕ ho¹ch qu¶n lý vµ sö dông vèn mét c¸ch hîp lý nh»m tr¸nh rñi ro thÊt tho¸t vÒ vèn. KÕ ho¹ch nµy ®îc lËp dùa trªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh , kÕ ho¹ch tiªu thô hµng ho¸ s¶n phÈm tõ ®ã xÝ nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ kinh doanh gåm doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn 2.C¬ cÊu nguån vèn cña xÝ nghiÖp Qua xem xÐt vÒ c¬ cÊu nguån vèn cña xÝ nghiÖp cho ta thÊy vèn ®Çu t vµo s¶n suÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp ®îc h×nh thµnh tõ hai nguån chñ yÕu sau: - Nguån vèn chñ së h÷u - -Nî ph¶i tr¶ C¬ cÊu nguån vèn nãi trªn cña xÝ nghiÖp thÓ hiÖn ë b¶ng sau: B¶ng 4: c¬ cÊu nguån vèn cña xÝ nghiÖp. §VT: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 99/98 Sè tiÒn % Sè tiÒn % % ± Tæng sè vèn 2.245 100 2.239 100 -0,003 -6 1. Vèn chñ së h÷u 1.514 67,43 1.494 66,72 -0,013 -20 Ng©n s¸ch cÊp 1.250 82,56 1.265 84,67 1,2 15 Tù bæ sung 264 14,44 22 15,33 0,133 -35 2. Nî ph¶i tr¶ 731 35,54 745 33,28 1,9 14 Nî ng¾n h¹n 638 87,27 652 87,51 2,1 14 Nî dµi h¹n Nî kh¸c 93 12,73 93 12,49 1 0 Qua b¶ng trªn ta thÊy kh¶ n¨ng tù tµi trî cña xÝ nghiÖp n¨m 1999 lµ 66,72 % thÊp h¬n so víi n¨m 1998 lµ 0,013% nghÜa lµ n¨m 1999 phÇn tµi s¶n ®îc tµi trî b»ng vèn vay lín h¬n phÇn tµi s¶n b»ng vèn tù cã. nguyªn nh©n lµ do vèn chñ së höu n¨m 1999 so víi n¨m 1998 gi¶m 20 triÖu ®ång. Møc tµi trî trung b×nh cña nghµnh lµ 50%. So víi møc trung b×nh cña nghµnh th× kh¶ n¨ng tù tµi trî vèn cña xÝ nghiÖp lín. ®©y lµ mét biÓu hiÖn tèt v× nã cho thÊy kh¶ ngng tù tµi trî vèn cña xÝ nghiÖp cao, do ®ã xÝ nghiÖp kh«ng cÇn ph¶i ®i chiÕm dông vèn. Tuy nhiªn còng ph¶i nh×n nhËn mét c¸ch thùc tÕ lµ viÖc vay vèn hiÖn nay kh¸ phæ biÕn ë c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi lo¹i h×nh kinh doanh, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. Bëi v× nÕu doanh nghiÖp kh«ng chñ ®éng ®i t×m nguån vèn kinh doanh, mµ chØ dùa vµo vèn chñ së höu th× sÎ kh«ng ®¶m b¶o ®ñ nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖn nay lîng vèn cÊp bæ sung cho c¸c doanh nghiÖp tuy cã t¨ng lªn nhng so víi nhu cÇu vèn cho kinh doanh th× cßn rÊt h¹n hÑp. H¬n n÷a, nhiÒu doanh nghiÖp l¹i thÝch dïng nî ®Ó kinh doanh h¬n vèn tù cã v× nguån vèn nµy thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qña h¬n. Song xÝ nghiÖp cÇn t¨ng nguån vèn chñ 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 së h÷u lªn b»ng c¸ch nÇn cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bëi chØ cã thÕ xÝ nghiÖp míi cã ®îc lîi nhuËn sau thuÕ ®Ó bæ sung, tÝch tô vèn cho kinh doanh . Nî ph¶i tr¶ cña xÝ nghiÖp chiÕm tû träng nhá( díi50%) trong tæng nguån vèn. N¨m 1999 lµ 745 chiÕm 33,28% tæng nguån vèn, t¨ng h¬n so víi n¨m 1998 lµ 14 triÖu ®ång t¬ng øng t¨ng 1,9 % . Së dÜ nî ph¶i tr¶ cña xÝ nghiÖp n¨m 1999 cao h¬n n¨m 1998 lµ do sù gia t¨ng cña nî ng¾n h¹n, dµi h¹n vµ nî kh¸c , trong ®ã sè t¨ng lín nhÊt lµ nî ng¾n h¹n t¨ng 14 triÖu ®ång. Qua ®ã ta cã thÓ thÊy ®îc chñ nî ph¶i g¸ng chÞu nhiÒu h¬n rñi ro trong kinh doanh cña xÝ nghiÖp. viÖc t¨ng thªm nî cã thÓ ®îc coi nh lµ mét chÝnh s¸ch ®Ó gia t¨ng lîi nhuËn cho xÝ nghiÖp, nhng víi t×nh h×nh kinh doanh nh hiÖn nay th× ®©y sÏ lµ g¸nh nÆng kh«ng nhá bëi hµng n¨m xÝ nghiÖp ph¶i tr¶ mét kho¶n l·i vay lín. B¶ng 5: vèn vµ nguån vèn kinh doanh cña xÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu 1 n¨m 1999 §VT: triÖu ®ång TT Vèn kinh doanh Néi dung Sè tiÒn % TT 9 Nguån vèn kinh doanh Néi dung Sè tiÒn % Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 I 1 2 3 4 II TSL§ vµ §TNH Vèn b»ng tiÒn C¸c kho¶n ph¶i thu Hµng tån kho TSL§ kh¸c TSC§ & §TDH 1 TSC§ h÷u h×nh a Nguyªn gi¸ b Gi¸ trÞ HM luü kÕ 2 C¸c kho¶n §TDH 3 CFX DCB D D Tæng céng 1.637 219 298 1.004 114 I 1 2 3 Nî ph¶i tr¶ Nî ng¾n h¹n Nî dµi h¹n Nî kh¸c 745 652 32,27 29,12 93 4,15 602 602 1.148 -546 II 1 Nguån vèn CSH Nguån vèn tù BS 1.508 229 67,35 10,22 2.239 Tæng céng 2.239 VÒ vèn lu ®éng: N¨m 1999 tæng s« vèn lu ®éng b×nh qu©n cña xÝ nghiÖp lµ 1613 triÖu ®ång. Sè vßng quay vèn lu ®éng lµ 5 vßng / n¨m, sè ngµy lu©n chuyÓn b×nh qu©n lµ 360/5=72 ngµy. nh vËy hiÖu qu¶ sö dôngvèn lu ®éng cña xÝ nghiÖp lµ t¬ng ®èi cao. ®©y lµ biÓu hiÖn tèt cña xÝ nghiÖp vµ xÝ nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sñ dông vèn lu ®éng. N¨m1999 lµ n¨m thø 4 xÝ nghiÖp bíc vµo s¶n xuÊt kinh doanh tù chñ. Tuy nhiªn tríc sù c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ trêng xÝ nghiÖp gÆp nhiÒu kho kh¨n trong viÖc tiªu thô s¶n phÈm, so víi n¨m tríc khèi lîng s¶n phÈm t¨ng nhng kh«ng ®¸ng kÓ cßn cã s¶n phÈm tiªu thô gi¶m h¬n ®iÒu nay ph¶n ¸nh vèn cã ®Þnh cña xÝ nghiÖp lµ cha thùc sù tèt. ThÓ hiÖn ë khÝa c¹nh: - X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn lu ®éng N¨m 1999 do nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cã nhiÒu thay ®æi nhung xÝ nghiÖp ®· x¸c ®Þnh nhu cÇu cña vèn lu ®éng b×nh qu©n lµ 1613 triÖu ®ång. Tuy nhiªn trong n¨m cã nhiÒu biÕn ®éng, nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng, cho nªn xÝ nghiÖp ®· ph¶i vay thªm vèn lu ®éng ngoµi kÕ ho¹ch ®Ó mua vËt t ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú, ®©y lµ nguyªn nh©n lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng lªn. vÒ c«ng t¸c qu¶n lý vèn lu ®éng trong c¸c khÇu cña xÝ nghiÖp n¨m 1999, ë kh©u tiªu thô s¶n phÈm sè lîng s¶n phÈm tån kho cha tiªu thô ®îclµ 1004 triÖu ®ång chiÕm 44,84% tæng sè vèn lu ®éng trong n¨m. do nguyªn nh©n lµ xÝ nghiÖp x¸c ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cha chÝnh x¸c dÉn ®Õn vËt liÖu tån kho nhiÒu. Tuy nhiªn hµng ho¸ s¶n xuÊt vµ hµng ®i göi b¸n tÝnh ®Õn n¨m 1999 lµ hoµn 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 toµn tiªu thô hÕt, ®©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sè vßng quay vèn lu ®éng cña xÝ nghiÖp. VÒ thanh to¸n: Trong n¨m 1999 xÝ nghiÖp ®· më réng thÞ trêng mÆc dï thÞ trêng xuÊt khÈu gÆp nhiÒu khã kh¨n nhng viÖc xuÊt khÈu vÉn ®îc tiÕn hµnh víi sè lîng cßn Ýt, ®ång thêi xÝ nghiÖp cßn ®Õn tËn n¬i giao hµng cho kh¸ch nhng kh«ng tr¸nh khái nhiÒu kh¸ch hµng cßn d©y da kh«ng chÞu tr¶ hoÆc tr¶ chËm. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 1999 th× sè tiÒn cña kh¸ch hµng lµ 298 triÖu ®ång. ®Ó tr¸nh vµ h¹n chÕ t×nh tr¹ng nµy xÝ nghiÖp ®· cã biÖn ph¸p ®Ó thanh to¸n nhanh gän : kh¸ch hµng tr¶ tríc tiÒn hµng th× cã thÓ chiÕt khÊu theo tû lÖ % nhÊt ®Þnh trªn tæng gi¸ b¸n, kh«ng tr¶ ®óng thêi h¹n chÞu ph¹t theo tû lÖ % trong tæng sè d nî. Do ®ã xÝ nghiÖp ®· phÇn nµo gi¶m ®îc nî dµi ngµy. VÒ hiÖn thùc nî cña xÝ nghiÖp lµ: HÖ sè nî : theo b¶ng 5 th× hÖ sè nî cña xÝ nghiÖp lµ: 731143720 -------------------* 100 = 32,64% 2239683450 Qua sè liÖu trªn ta thÊy hÖ sè nî cña xÝ nghiÖp lµ t¬ng ®èi thÊp, chøng tá xÝ nghiÖp kh«ng m¾c nî nhiÒu. Tuy nhiªn xÝ nghiÖp cã thÓ huy ®éng thª vèn vay ®Ó tiÕp tôc më r«ng s¶n xuÊt ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc kh¸c nh»m t¹o ra nguån lîi nhuËn t¨ng lªn. 3. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sñ dông vèn cña xÝ nghiÖp: §Ó ph©n tÝch , ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp, xÝ nghiÖp thêng tiÕn hµnh ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu nh tû suÊt ®Çu t, tû suÊt tù tµi trî, kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn. Sau ®©y ta ®i ph©n tÝch mét sè chØ tiªu c¬ b¶n mµ xÝ nghiÖp thêng sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña m×nh trong nh÷ng n¨m qua. Dùa vµo sè liÖu b¶ng 5 ta cã kÕt qu¶ nh sau: a. Tû suÊt ®Çu t ( TS§T) TS§T = TSC§ vµ ®Çu t dµi h¹n * 100 ----------------------------------Tæng tµi s¶n 657 Tû suÊt ®Çu t ®Çu n¨m = ---------------*100 = 29,34 % 2239 602 Tû suÊt ®Çu t cuèi n¨m = ----------------*100 = 26, 88% 2239 nh×n vµo tû suÊt ®Çu t ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m cña xÝ nghiÖp ta thÊy gi¶m tõ 29, 34% (®Çu n¨m ) xuèng cßn 26,88% ( cuèi n¨m) ®iÒu nµy lµ kh«ng tèt v× xÝ nghiÖp cã xu híng bÞ gi¶m nguån n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh. b. Tû suÊt tù tµi trî: Nguån vèn chñ së h÷u Tû suÊt tù tµi trî = ------------------------------- * 100 Tæng nguån vèn 1508 Tû suÊt tù tµi trî ®Çu n¨m = -------------- *100 = 67,35% 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 2239 1551 Tû suÊt tù tµi trî cuèi n¨m = ------------ *100 = 67,48% 2239 Nh×n vµo 2 chØ tiªu trªn ta thÊy tû suÊt tù tµi trî cña xÝ nghiÖp c¶ ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m ®Òu lín h¬n 50%, ®iÒu ®ã cã thÓ nãi lµ rÊt tèt v× tÊt c¶ c¸c kho¶n c«ng nî cña xÝ nghiÖp ®Òu cã thÓ trang tr¶i b»ng vèn chñ së h÷u vµ xÝ nghiÖp chñ ®éng trong thanh to¸n. c. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n cña xÝ nghiÖp + HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹m thêi: Gi¸ trÞ tæng TSL§ vµ ®Çu t ng¾n h¹n HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹m thêi = ------------------------------------------Nî ng¾n h¹n 1588 Sè ®Çu n¨m = ----------- = 2,17 (lÇn) 731 1636 Sè cuèi n¨m = ----------- = 2,19 (lÇn) 745 Trong thùc tÕ hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi trong kho¶ng 1 – 2,5% lÇn lµ tèt nhÊt, c¨n cø vµo chØ sè cña xÝ nghiÖp ta thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n cña xÝ nghiÖp lµ tèt. MÆt kh¸c ta thÊy chØ sè nµy cã t¨ng lªn so víi ®Çu n¨m lµ do gi¸ trÞ hµng tån kho cña xÝ nghiÖp vµo thêi ®iÓm cuèi n¨m gi¶m ®i nhiÒu, chøng tá uy tÝn cña xÝ nghiÖp ngµy cµng ®¶m b¶o. + HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n: Vèn b»ng tiÒn HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh = -------------------------------Tæng sè nî ng¾n h¹n 199 Sè ®Çu n¨m = ------------ = 0,31 (lÇn) 638 219 Sè cuèi n¨m = ------------ = 0,33 (lÇn) 652 Nh vËy, ë ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m hÖ sè nµy ®Òu nhá h¬n 1, trªn thùc tÕ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh  1 ®îc coi lµ tèt. §iÒu nµy thÓ hiÖn doanh nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n trong thanh to¸n c«ng nî nhiÒu khi cÇn xÝ nghiÖp sÏ b¸n tµi s¶n víi gi¸ thÊp ®Ó tr¶ nî. V× vËy, xÝ nghiÖp ph¶i xem xÐt c©n ®èi l¹i gi÷a c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ nî ph¶i thu cho kÞp thêi vµ hîp lý nhÊt. Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch ë trªn ta thÊy c¸c hÖ sè ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp t¬ng ®èi tèt, nhng xÝ nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tµi chÝnh kh¸c n÷a ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña m×nh. 2. Nguyªn nh©n Cã nhiÒu nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sö dông vèn cña xÝ nghiÖp, nhng díi ®©y t«i chØ xin nªu mét sè nh©n tè chñ yÕu: - Do ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc, lµm cho gi¸ c¶ trªn thÞ trêng thÕ giíi còng nh trong níc cã nhiÒu biÕn ®éng lµm cho nhu cÇu tiªu thô s¶n phÈm gi¶m xuèng. - Hµng ho¸ tån kho, mÆc dï cã gi¶m xuèng qua c¸c n¨m, nhng vÉn ë con sè cao. N¨m 1998 lµ 1093 triÖu ®ång, n¨m 1999 lµ 1004 triÖu ®ång ®· lµm t¨ng 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ø ®äng vèn kinh doanh, mÆt kh¸c ph¶i tr¶ l·i suÊt lín nªn ®· lµm t¨ng chi phÝ lu th«ng. - ViÖc thay ®æi tõ thuÕ doanh thu sang thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cña Nhµ níc, bªn c¹nh nh÷ng mÆt tèt th× nã còng g©y cho xÝ nghiÖp nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh. - Quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng: Nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c cã cïng mÆt hµng nh xÝ nghiÖp ®· lµm cho quan hÖ cung cÇu thay ®æi theo chiÒu híng bÊt lîi cho xÝ nghiÖp. NÕu tríc ®©y mÆt hµng nµy cßn khan hiÕm hiÖn nay th× ngîc l¹i, cung lín h¬n cÇu ®· lµm cho c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c tæ chøc kinh doanh ngµy cµng trë nªn s«i ®éng h¬n. PhÇn III: KÕt luËn – kiÕn nghÞ XÝ nghiÖp vËt t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I lµ xÝ nghiÖp chuyªn kinh doanh mÆt hµng mËt ong. Trong c¬ chÕ thÞ trêng viÖc kinh doanh ngµy cµng trë nªn khã kh¨n, ®ßi hái xÝ nghiÖp ph¶i cè g¾ng rÊt nhiÒu trong viÖc thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ ®Ó më réng thÞ trêng, t×m kiÕm lo¹i hµng míi nh»m kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu trªn, ®Ò nghÞ xÝ nghiÖp: + Tæ chøc khai th¸c triÖt ®Ó nguån vèn bªn trong xÝ nghiÖp, gi¶m chi phÝ sö dông vèn b»ng c¸ch triÓn l·m, qu¶ng c¸o, h¹ gi¸ thµnh ®Ó tiªu thô tµi s¶n. Kh«ng cÇn sö dông hµng ho¸ tån kho ø ®äng hoÆc dù tr÷ qu¸ lín. + X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn lu ®éng tèi thiÓu, t×m mäi biÖn ph¸p t¨ng nhanh vßng quay vèn h¹n chÕ t×nh tr¹ng thiÕu vèn g©y gi¸n ®o¹n ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. + Tríc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t cho s¶n xuÊt kinh doanh, xÝ nghiÖp nªn c©n nh¾c lùa chän dù ¸n ®Çu t, dù ¸n ®Çu t, x¸c ®Þnh nguån vèn ®Çu t, cung cÊp guyªn liÖu. + Quan t©m h¬n ®Õn c«ng t¸c thanh to¸n c«ng nî, cã biÖn ph¸p m¹nh mÏ ®Ó thu håi nî cña kh¸ch hµng, h¹n chÕ tèi ®a vèn bÞ chiÕm dông, lËp quü dù phßng tµi chÝnh ®Ó cã nguån vèn bï ®¾p khi bÞ thiÕu hôt rñi ro. + Lùa chän ph¬ng ¸n kinh doanh, ph¬ng ¸n s¶n xuÊt. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ trêng s¶n xuÊt s¶n phÈm g× vµ kinh doanh mÆt hµng g× vµ kinh doanh mÆt hµng nµo? Sè lîng bao nhiªu? tiªu thô bao nhiªu? tiªu thô ë ®©u, gi¸ c¶? ®Ó ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn. 13