Tài liệu Nâng cao khả năng thắng thầu của cty xây lắp và vật tư xd 1

Më ®Çu §Êu thÇu x©y l¾p ®îc xem nh lµ mét h×nh thøc c¹nh tranh ®Æc thï cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng khi chóng ta tham ra thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ trêng cña §¶ng vµ nhµ níc ®Ò ra. C¹nh tranh lµ mét tÊt yÕu trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay, nã gãp phÇn thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cã hiÖu qu¶ h¬n vµ lo¹i bá nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c khi chóng kh«ng cã hiÖu qu¶. Trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n còng vËy, c¸c DN x©y dùng trong níc ®ang c¹nh tranh lÉn nhau vµ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi. §Æc biÖt víi c¬ chÕ më cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, trong mét vµi n¨m qua, chóng ta ®· thu hót ®îc kh¸ nhiÒu vèn ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam, trong ®ã vèn ®Çu t cho lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n chiÕm mét lîng ®¸ng kÓ. §iÒu ®ã t¹o cho tÝnh chÊt c¹nh tranh gi÷a c¸c DN x©y dùng thªm gay g¾t vµ quyÕt liÖt h¬n. §øng tríc t×nh h×nh ®ã, khi chóng ta ®· cã h×nh thøc ®Êu thÇu lµm ph¬ng thøc giao nhËn c¸c dù ¸n gi÷a Chñ ®Çu t vµ c¸c nhµ thÇu th× c¸c DN x©y dùng cÇn ph¶i ®a ra c¸c biÖn ph¸p riªng biÖt nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña m×nh. §©y lµ môc tiªu quan träng nhÊt cña c¸c DNXD hiÖn nay. Th¾ng thÇu lµ vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi mçi DNXD. V× vËy trong chuyªn ®Ò thùc tËp nµy ®Ò cËp ®Õn ®Ò tµi : "Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu x©y l¾p ë C«ng ty X©y l¾p & VËt t x©y dùng I. Bé N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn N«ng th«n " víi mong muèn gãp phÇn thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu x©y l¾p ®¹t hiÖu qu¶ h¬n. Chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn: PhÇn I : §Êu thÇu x©y l¾p - Mét h×nh thøc qu¶n lý cã hiÖu qu¶ trong ngµnh X©y dùng. PhÇn II : Ph©n tÝch t×nh h×nh ®Êu thÇu x©y l¾p cña C«ng ty X©y l¾p & VËt t x©y dùng I. Bé N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn N«ng th«n. PhÇn III : Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu x©y l¾p ë C«ng ty X©y l¾p & VËt t x©y dùng I. Bé N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn N«ng th«n. 1 PhÇn I §Êu thÇu x©y l¾p - Mét h×nh thøc qu¶n lý cã hiÖu qu¶ trong ngµnh X©y dùng. I. Thùc chÊt cña ®Êu thÇu 1. Giíi thiÖu chung vÒ thÇu x©y l¾p Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu, bao cÊp, kh¸i niÖm vÒ ®Êu thÇu c¸c c«ng tr×nh cña Nhµ níc hay cña t nh©n ®Òu kh«ng ®îc ®Ò cËp ®Õn. Tuy nhiªn, tõ khi nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc th× dÇn dÇn kh¸i niÖm ®Êu thÇu ®· ®îc c¸c tæ chøc, ®¬n vÞ..., thuéc nhiÒu lÜnh vùc quan t©m nghiªn cøu, ¸p dông trong c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. §Ó lµm lµnh m¹nh thÞ trêng x©y l¾p, t¨ng cêng hiÖu lùc qu¶n lý. Ngµy 01 th¸ng 9 n¨m 1999 ChÝnh phñ ®· ra nghÞ ®Þnh sè 88/ 1999/ N§-CP ban hµnh Quy chÕ §Êu thÇu, thay thÕ Quy chÕ §Êu thÇu ®· ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh sè 43/CP ngµy 16 th¸ng 7 n¨m 1996 vµ NghÞ ®Þnh sè 93/ CP ngµy 23 th¸ng 8 n¨m1997 cña ChÝnh phñ . §©y lµ v¨n b¶n ph¸p quy híng dÉn ®Êu thÇu x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh x©y dùng trong c¶ níc, quy ®Þnh : c¸c dù ¸n thuéc së h÷u nhµ níc ®Òu ph¶i tæ chøc ®Êu thÇu theo quy chÕ cña nhµ níc ban hµnh, c¸c c«ng tr×nh cã vèn ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi, c¸c c«ng tr×nh kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña nhµ níc nÕu tæ chøc ®Êu thÇu còng vËn dông theo quy chÕ nµy. §Êu thÇu nãi chung lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸. §ã thùc chÊt lµ mét h×nh thøc ®Ó chän mua mét sè hµng ho¸ nµo ®ã víi møc gi¸ cã thÓ chÊp nhËn ®îc trong ®iÒu kiÖn cã mét ngêi mua nhng l¹i cã nhiÒu ngêi muèn b¸n. §èi víi Doanh nghiÖp x©y dùng th× ho¹t ®éng ®Êu thÇu x©y l¾p lµ vÊn ®Ò mµ hä rÊt quan t©m ®Ó ký kÕt ®îc hîp ®ång, qua ®ã t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, t¨ng doanh thu..., v× thÕ c¸c Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng nhËn thøc c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng ®Êu thÇu x©y l¾p. Mét h×nh thøc c¹nh tranh ®Æc thï cña c¸c Doanh nghiÖp x©y dùng. Trong lÜnh vùc x©y dùng, ®Êu thÇu lµ mét ph¬ng thøc c¹nh tranh nh»m lùa chän §¬n vÞ nhËn thÇu (kh¶o s¸t thiÕt kÕ, x©y l¾p c«ng tr×nh, mua s¾m thiÕt bÞ...,) cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña dù ¸n. Chóng ta cã thÓ tãm t¾t néi dung c¬ b¶n cña ®Êu thÇu x©y l¾p nh sau: 2 * Chñ ®Çu t (thêng gäi lµ bªn A lµ ngêi cã nhu cÇu x©y dùng c«ng tr×nh) ®a ra c¸c yªu cÇu cña m×nh vÒ dù ¸n vµ th«ng b¸o cho c¸c Nhµ thÇu. * C¸c Nhµ thÇu (thêng gäi lµ bªn B) c¨n cø vµo yªu cÇu cña Chñ ®Çu t sÏ ®a ra c¸c ph¬ng ph¸p thi c«ng x©y l¾p vµ tr×nh bµy c¸c n¨ng lùc cña m×nh ®Ó chñ ®Çu t xem xÐt ®¸nh gi¸ vµ tæ chøc lùa chän. Thùc chÊt cña ®Êu thÇu trong x©y l¾p lµ viÖc øng dông ph¬ng ph¸p xÐt hiÖu qu¶ kinh tÕ trong viÖc lùa chän tæ chøc thi c«ng x©y dùng. §©y còng lµ mét biÖn ph¸p qu¶n lý kinh tÕ - kü thuËt trong x©y dùng, vµ lµ mét ph¬ng ph¸p ¸p dông phæ biÕn nhÊt ®Ó tranh giµnh hîp ®ång x©y dùng gi÷a c¸c nhµ thÇu muèn x©y dùng c«ng tr×nh. Th«ng qua viÖc tæ chøc ®Êu thÇu thóc ®Èy c¸c chñ ®Çu t vµ c¸c nhµ thÇu ph¶i tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ nh»m tiÕt kiÖm vèn ®Çu t, ®¶m b¶o chÊt lîng, kü thuËt, mü thuËt vµ thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh, nhanh chãng ®a vµo sö dông. V× vËy ph¶i cã mét c¸ch nh×n nhËn ®óng ®¾n vÒ ®Êu thÇu trong x©y l¾p. Nã kh«ng ph¶i lµ mét thñ tôc thuÇn tuý, trªn thùc tÕ ®©y lµ mét c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, mét hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p cho nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng thÓ bá qua trong sù phèi hîp gi÷a c¸c chñ thÓ trùc tiÕp liªn quan ®Õn c¸c qu¸ tr×nn x©y dùng, cung øng thiÕt bÞ vµ môc ®Ých lµ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh nµy thùc hiÖn víi kÕt qu¶ tèi u xÐt theo quan ®iÓm tæng thÓ: tèi u vÒ chÊt lîng, kü thuËt vµ tiÕn ®é, vÒ tµi chÝnh, ®ång thêi h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng diÔn biÕn c¨ng th¼ng vÒ quan hÖ vµ ph¬ng h¹i uy tÝn cña c¸c bªn h÷u quan. HiÖn nay ®Êu thÇu ®îc sö dông nh lµ mét ®iÒu tÊt yÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng . 2. §Æc ®iÓm cña ®Êu thÇu x©y l¾p §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ph¬ng thøc ®Êu thÇu lµ yÕu tè c¹nh tranh trong nhËn thÇu. §©y lµ mét ho¹t ®éng mua b¸n, nhng nã kh¸c víi nh÷ng vô mua b¸n th«ng thêng ë chç nã mua b¸n c«ng viÖc, ë ®©y Ngêi mua lµ chñ ®Çu t, Ngêi b¸n lµ c¸c nhµ thÇu. Chñ ®Çu t sÏ chän ngêi b¸n nµo cã gi¸ thÊp nhÊt víi c¸c c«ng viÖc nh nhau. Theo quan ®iÓm cña Nhµ thÇu th× ®Êu thÇu cã h×nh thøc may rñi. §«i khi Nhµ thÇu sÏ th¾ng cuéc trong khi cho r»ng gi¸ cña m×nh kh¸ cao, ®«i khi l¹i thÊt b¹i khi nghÜ r»ng gi¸ cña m×nh qu¸ thÊp. Khi ®· giµnh ®îc hîp ®ång, Nhµ thÇu thêng dïng ®Õn c¸c yªu s¸ch ®ßi hái ®Ó ®¶m b¶o lîi nhuËn thùc tÕ cao, v× ®¬n dù thÇu gèc dùa trªn c¬ së dù to¸n chi phÝ thÊp. 3 Theo lý thuyÕt vÒ hµnh vi ngêi tiªu dïng th× trong mét vô mua b¸n bao giê ngêi mua còng cè g¾ng ®Ó mua ®îc hµng víi gi¸ thÊp nhÊt mµ chÊt lîng vÉn ®¶m b¶o, trong khi ®ã ngêi b¸n l¹i cè g¾ng b¸n ®îc mÆt hµng ®ã víi gi¸ cao nhÊt. Do ®ã n¶y sinh sù c¹nh tranh gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n. Gi÷a c¸c nhµ thÇu th× cè g¾ng c¹nh tranh víi nhau ®Ó b¸n ®îc hµng. Th«ng qua ®ã sÏ t×m ®îc nhµ thÇu nµo cã gi¸ rÎ nhÊt, mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng theo yªu cÇu. 3. Môc tiªu cña ®Êu thÇu x©y l¾p trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng a. Víi nhµ níc: - Th«ng qua ho¹t ®éng ®Êu thÇu n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn tËp trung (vèn do ng©n s¸ch nhµ níc cÊp) tr¸nh l·ng phÝ kh«ng ®¸ng cã trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n do sù mãc ngoÆc gi÷a A vµ B - §Êu thÇu gãp phÇn ®æi míi qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc víi ho¹t ®éng ®Çu t vµ x©y dùng. Tríc kia trong x©y dùng còng nh c¸c ngµnh kinh doanh kh¸c, nhµ níc qu¶n lý tõ trªn xuèng díi, mäi quyÕt ®Þnh nh x©y dùng c«ng tr×nh nµo, ai thi c«ng, vèn bao nhiªu, thêi gian x©y dùng trong bao l©u, ... ®Òu do nhµ nhµ níc trùc tiÕp ®iÒu khiÓn nh vËy t¹o ra sù yÕu kÐm vÒ tiÕn ®é thi c«ng, vÒ chÊt lîng c«ng tr×nh, l·ng phÝ vèn, ... víi c¬ chÕ ®Êu thÇu míi nhµ níc chØ cßn qu¶n lý s¶n phÈm cuèi cïng tøc lµ c«ng tr×nh ®· hoµn chØnh víi chÊt lîng ®¶m b¶o.ViÖc thi c«ng nh thÕ nµo, gi¸ thi c«ng lµ bao nhiªu lµ tuú thuéc vµo c¸c nhµ thÇu kh¸c nhau ®a ra khi tham ra ký kÕt hîp ®ång (gi¸ hîp lý)..., Nhµ níc kh«ng cßn qu¶n lý nh tríc n÷a mµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vÒ x©y dùng giê ®©y chñ yÕu chuyÓn sang viÖc nghiªn cøu ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch, quy chuÈn vÒ x©y dùng ®Ó ®iÒu tiÕt trong lÜnh vùc nµy. b. Víi chñ ®Çu t - Th«ng qua ®Êu thÇu, chñ ®Çu t lùa chän ®îc nhµ thÇu nµo cã n¨ng lùc ®¸p øng c¸c yªu cÇu kü thuËt, chÊt lîng, tiÕn ®é, tr×nh ®é thi c«ng vµ gi¸ c¶ hîp lý cña c«ng tr×nh. - Chèng ®éc quyÒn gi¸ c¶ cña c¸c nhµ thÇu, vµ do ®ã cã thÓ qu¶n lý, sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t x©y dùng. - T¹o c¬ héi n©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ, kü thuËt cña chñ ®Çu t. - KÝch thÝch c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ thÇu, do ®ã cã thÓ thóc ®Èy qu¸ tr×nh hoµn thiÖn lùc lîng s¶n xuÊt cña c¸c nhµ thÇu. 4 c. §èi víi nhµ thÇu - Víi h×nh thøc c«ng khai vµ b×nh ®¼ng, tæ chøc ®Êu thÇu ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c Nhµ thÇu. - Do ph¶i c¹nh tranh nªn tÊt yÕu c¸c Nhµ thÇu ®Òu ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó ngµy cµng ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ còng nh c¸ch thøc thùc hiÖn ®Ó cã thÓ hy väng nhËn ®îc thÇu trong t¬ng lai. H¬n n÷a c¸c Nhµ thÇu sÏ cã tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi c«ng viÖc nhËn thÇu nh»m gi÷ uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, do vËy chÊt lîng c«ng tr×nh ®îc n©ng cao, gi¸ thµnh x©y dùng ®îc chó träng. - §Ó th¾ng thÇu, c¸c nhµ thÇu cÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé trong viÖc chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu còng nh toµn bé nh©n viªn trong Doanh nghiÖp. II. sù cÇn thiÕt kh¸ch quan, vai trß vµ ý nghÜa cña ®Êu thÇu trong x©y l¾p 1. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan thùc hiÖn ®Êu thÇu trong x©y l¾p Hµng n¨m, c¸c níc trªn thÕ giíi nãi chung còng nh ViÖt Nam nãi riªng, ChÝnh phñ ®Òu ph¶i ®Çu t x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, kü thuËt cho ®Êt níc. §ã lµ sù ®¸nh gi¸ cña mét ®Êt níc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trong hiÖn t¹i vµ t¬ng lai. ViÖc x©y dùng c«ng tr×nh lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng cña mét dù ¸n, ®Ó x©y dùng ®îc mét c«ng tr×nh ®¸p øng tèt c¸c ®ßi hái vÒ kü thuËt, chÊt lîng, thêi gian thùc hiÖn, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt nh÷ng tranh chÊp cã thÓ g©y thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt hoÆc vÒ uy tÝn cña c¸c bªn h÷u quan th× ngµy nay, ph¬ng ph¸p ®Êu thÇu theo nguyªn t¾c chuÈn mùc, th«ng dông trªn thÞ trêng Quèc tÕ (híng dÉn cña tæ chøc FIDIC lµ liªn ®oµn kü s t vÊn Quèc tÕ) tá ra cã nhiÒu u ®iÓm vµ ngµy cµng ®îc ¸p dông phæ biÕn. §èi víi c¸c dù ¸n lín, phøc t¹p, dù ¸n cña c¸c C«ng ty nhiÒu Chñ së h÷u vµ ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n thuéc khu vùc Nhµ níc, dù ¸n cã sù tµi trî cña Quèc tÕ th× viÖc x©y dùng c«ng tr×nh qua ®Êu thÇu lµ c¸ch duy nhÊt ®Ó tr¸nh nh÷ng s¬ hë, sai lÇm cã thÓ g©y thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt vµ uy tÝn cho c¸c bªn cã liªn quan. MÆt kh¸c, trªn thÕ giíi viÖc x©y dùng c«ng tr×nh kh«ng chØ eo hÑp trong mét quèc gia mµ nã cßn ph¶i ®îc sù gióp ®ì vÒ kh¶o s¸t thiÕt kÕ, thi c«ng x©y dùng..., cña c¸c níc kh¸c tiªn tiÕn h¬n, ®¶m b¶o h¬n. Do vËy nÕu kh«ng cã ph¬ng thøc ®Êu thÇu th× kh«ng thÓ t×m kiÕm ®îc c¸c Nhµ thÇu phï hîp cho bÊt kú mét níc nµo khi mµ dù ¸n ®ã vît ra khái tÇm kiÓm so¸t còng nh x©y dùng cña quèc gia. 5 §èi víi ViÖt Nam chóng ta, vÊn ®Ò qu¶n lý vèn ®Çu t XDCB ®ang lµ vÊn ®Ò nan gi¶i bao l©u nay. Hµng n¨m g©y ra sù l·ng phÝ cho Nhµ níc 30-40% tæng vèn ®Çu t. NhiÒu c«ng tr×nh x©y dùng sè vèn thùc bá ra h¬n sè vèn dù to¸n ®· phª duyÖt tíi 20-25% mµ vÉn kh«ng ®îc ®a vµo bµn giao sö dông ®óng tiÕn ®é. Theo sè liÖu thèng kª tõ n¨m 1994-1997 cã tíi 60% sè c«ng tr×nh x©y dùng vît dù to¸n ban ®Çu ph¶i ®iÒu chØnh l¹i. NÕu tÝnh to¸n toµn bé c¸c kho¶n chi thªm ®ã trong c¶ níc th× sè tiÒn vèn l·ng phÝ thuéc së h÷u Nhµ níc lµ rÊt lín. Qu¸ tr×nh thÊt tho¸t nµy cø diÔn ra liªn tôc vµ ngµy cµng cã quy m«, sè lîng lín, lµm ¶nh hëng trùc tiÕp tíi gi¸ trÞ cña c«ng tr×nh, chÊt lîng cña c«ng tr×nh bÞ gi¶m xuèng vµ lóc ®ã hiÖu qu¶ cña nã còng bÞ ¶nh hëng theo. Bªn c¹nh ®ã lµ sù n¶y sinh nh÷ng phøc t¹p trong viÖc giao thÇu, nhËn thÇu cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ vÒ gi¸ c¶, thêi gian thi c«ng, chÊt lîng c«ng tr×nh g©y ra sù ¶nh hëng ®Õn c«ng tr×nh (nhiÒu Chñ ®Çu t tù lùa chän tæ chøc nhËn thÇu ®Ó giao thÇu vµ tù tho¶ thuËn vÒ gi¸ c¶ x©y dùng c«ng tr×nh kÓ c¶ nguån vèn Ng©n s¸ch vµ c¸c nguån kh¸c). Tõ thùc tÕ ®ã, c¸c hiÖn tîng tiªu cùc trong quan hÖ giao nhËn thÇu trë nªn ®a d¹ng vµ phøc t¹p thªm. Tríc t×nh h×nh qu¶n lý trong ®Çu t XDCB cã nhiÒu yÕu kÐm, thÊt tho¸t l·ng phÝ nh vËy, nÒn kinh tÕ níc ta khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng díi t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ nh quy luËt c¹nh tranh, quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu..., muèn cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng trë thµnh hµng ho¸ trªn thÞ trêng vµ t¨ng cêng hiÖu lùc qu¶n lý cña Nhµ níc vÒ XDCB, c¶i tiÕn c«ng t¸c ®¬n gi¸ dù to¸n, chèng l·ng phÝ, thÊt tho¸t, tham nhòng, tiªu cùc th× viÖc thùc hiÖn ph¬ng thøc ®Êu thÇu x©y l¾p c«ng tr×nh lµ mét ®ßi hái cÊp thiÕt, lµ mét híng tÝch cùc cã nhiÒu u thÕ h¬n h¼n ph¬ng thøc giao thÇu theo kÕ ho¹ch tríc ®©y cña chóng ta. CÇn ph¶i nh×n nhËn mét c¸ch ®óng ®¾n r»ng ®Êu thÇu lµ mét ph¬ng ph¸p h×nh thµnh tõ sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn vµ tinh tÕ gi÷a c¸c yÕu tè ph¸p lý, kü thuËt vµ tµi chÝnh víi c¸c nguyªn lý cña khoa häc qu¶n lý tæ chøc, víi tÝnh chÊt lµ mét ph¬ng ph¸p phæ biÕn cã hiÖu qu¶ cao, ®Êu thÇu ngµy cµng ®îc nh×n nhËn nh mét ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu ®Ó ®¶m b¶o thµnh c«ng cho c¸c Nhµ ®Çu t dï hä thuéc khu vùc Nhµ níc hay t nh©n, dï hä ®Çu t ë trong níc hay níc ngoµi. 2. Vai trß vµ ý nghÜa cña ®Êu thÇu trong x©y l¾p Qua vµi n¨m tæ chøc thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p ®Êu thÇu trong x©y l¾p cña Bé x©y dùng níc ta ®· ®óc kÕt, ®¸nh gi¸ ®îc vai trß rÊt to lín cña ®Êu thÇu trong trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ngµnh x©y dùng nãi riªng vµ toµn bé c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung. 6 §óng vËy, th«ng qua ph¬ng thøc ®Êu thÇu nã thÓ hiÖn râ nh÷ng vÊn ®Ò chñ chèt sau: - Mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý XDCB. - Thóc ®Èy tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh x©y dùng, t¹o ®iÒu kiÖn øng dông tiÕn bé khoa häc, kü thuËt, ®æi míi c«ng nghÖ x©y dùng - Th«ng qua ®Êu thÇu, b¾t buéc c¸c Nhµ thÇu ph¶i tù n©ng cao n¨ng lùc cña m×nh ®Ó c¹nh tranh th¾ng thÇu. - Th«ng qua ®Êu thÇu, c¸c Doanh nghiÖp XD tÝch luü ®îc nhiÒu kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt kinh doanh, nhanh chãng trëng thµnh lín m¹nh. MÆt kh¸c, nã gióp chóng ta hoµ nhËp vµo c¸c khu vùc thÕ giíi t¹o tiÒn ®Ò cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña níc ta. Nh vËy, chóng ta cÇn ph¶i ®Èy m¹nh viÖc tù hoµn thiÖn m×nh ®Ó thùc hiÖn ®îc c¸c yªu cÇu còng nh c¸c th«ng lÖ cña ®Êu thÇu quèc tÕ. §ã chÝnh lµ ®iÓm mèc quan träng cho ngµnh x©y dùng chóng ta ®Ó cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi. Tãm l¹i, ®Êu thÇu trong x©y l¾p lµ mét ph¬ng thøc qu¶n lý tiªn tiÕn ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, gãp phÇn thóc ®Èy sù tiÕn bé cña ngµnh x©y dùng. §em l¹i hiÖu qu¶ cao cho nÒn kinh tÕ hay cho ®Êt níc. V× thÕ ®Êu thÇu x©y l¾p cÇn ph¶i ®îc triÓn khai réng r·i trong XDCB cña chóng ta. III. C¸c nguyªn t¾c cña ®Êu thÇu x©y l¾p. Trong qu¸ tr×nh tham ra ®Êu thÇu vµ nhËn thÇu, Chñ ®Çu t vµ Nhµ thÇu còng nh c¸c bªn cã liªn quan ph¶i thùc hiÖn mét sè nguyªn t¾c sau: 1. Nguyªn t¾c c¹nh tranh c«ng b»ng C¸c Nhµ thÇu tham ra thÇu ®Òu ph¶i ®îc Chñ ®Çu t ®èi xö ngang nhau, nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cÇn ph¶i ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kh«ng thiªn vÞ bªn nµo vµ hoµn toµn c«ng khai. 2. Nguyªn t¾c bÝ mËt: Chñ ®Çu t ph¶i gi÷ bÝ mËt vÒ sè liÖu, th«ng tin cã liªn quan cña c¸c Nhµ thÇu vÒ dù ¸n ®ang ®îc thùc hiÖn ®Êu thÇu, kh«ng ®îc tiÕt lé th«ng tin cña Nhµ thÇu nµy cho Nhµ thÇu kh¸c. 3. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ c«ng b»ng: 7 C¸c hå s¬ ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ mét c¸nh chÝnh x¸c ®óng theo chuÈn mùc vµ ®îc ®¸nh gi¸ bëi Héi ®ång xÐt thÇu cã n¨ng lùc vµ phÈm chÊt, kh«ng thiªn vÞ bªn nµo. Ph¶i lîng ho¸ ®îc kÕt qu¶ xÐt thÇu ®Ó cã sù lùa chän vµ quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c. Ph¶i lo¹i ngay nh÷ng Nhµ thÇu cã hµnh vi vi ph¹m Quy chÕ ®Êu thÇu. Ph¶i gi¶i thÝch ®Çy ®ñ khi cã quyÕt ®Þnh lo¹i bá hay lùa chän Nhµ thÇu ®Ó tr¸nh sù nghi ngê cña c¸c bªn tham gia. 4. Nguyªn t¾c ®ßi hái vÒ n¨ng lùc: Khi tæ chøc ®Êu thÇu hay khi tham gia ®Êu thÇu, Chñ ®Çu t vµ c©c Nhµ thÇu ph¶i cã ®îc c¸c n¨ng lùc thùc tÕ ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o ®îc c¸c yªu cÇu cña dù ¸n ®Ò ra nh kü thuËt, tµi chÝnh, m¸y mãc, thiÕt bÞ... Nguyªn t¾c nµy ®îc ®Æt ra ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng thiÖt h¹i do Chñ ®Çu t hay Nhµ thÇu kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt cña m×nh, lµm vì hiÖu qu¶ c¬ chÕ ®Êu thÇu g©y tèn kÐm cho Nhµ níc. 5. Nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm: Tr¸ch nhiÖm cña Chñ ®Çu t vµ Nhµ thÇu ph¶i ®îc x¸c nhËn cô thÓ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng nh sau khi hoµn thµnh c«ng tr×nh. MÆt kh¸c, gi÷a Chñ ®Çu t vµ Nhµ thÇu ph¶i nghiªm tóc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ ®Êu thÇu. IV. Néi dung chÝnh cña ph¬ng thøc ®Êu thÇu vµ dù thÇu trong x©y l¾p. 1. C¸c h×nh thøc ®Êu thÇu trong níc. Theo Quy chÕ ®Êu thÇu ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 88/1999/N§-CP ngµy 1/9/1999 cña Thñ tíng ChÝnh phñ th× hiÖn nay trong níc cã c¸c h×nh thøc ®Êu thÇu sau: a. §Êu thÇu réng r·i: §Êu thÇu réng r·i lµ h×nh thøc ®Êu thÇu kh«ng h¹n chÕ sè lîng nhµ thÇu tham gia §Æc ®iÓm mang tÝnh c«ng khai vµ tÝnh c¹nh tranh cao. Chñ ®Çu t ph¶i th«ng b¸o c«ng khai trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng tèi thiÓu 10 ngµy tríc khi ph¸t hµnh hå s¬ mêi thÇu vµ ghi râ ®iÒu kiÖn, thêi gian dù thÇu ®Ó c¸c nhµ thÇu ®îc biÕt vµ cã thÓ tham ra. Qu¸ tr×nh xÐt thÇu ®îc thùc hiÖn c«ng khai b×nh ®¼ng. Nhµ thÇu nµo cã gi¸ thÇu hîp lý thuéc ph¹m vi gi¸ cña chñ ®Çu t dù kiÕn (gi¸ trÇn) vµ tho¶ m·n ®îc c¸c ®iÒu kiÖn mµ chñ ®Çu t ®Ò ra th× nhµ thÇu ®ã tróng thÇu. 8 H×nh thøc nµy ®îc gäi lµ kh«ng thµnh c«ng khi kh«ng cã ngêi dù thÇu hoÆc kh«ng cã Nhµ thÇu nµo ®a ra c¸c ®iÒu kiÖn chÊp nhËn ®îc, khi ®ã sÏ tæ chøc më thÇu l¹i. §èi víi c¸c gãi thÇu lín, phøc t¹p vÒ c«ng nghÖ vµ kü thuËt, Chñ ®Çu t ph¶i tiÕn hµnh s¬ tuyÓn ®Ó lùa chän Nhµ thÇu cã ®ñ t c¸ch, n¨ng lùc tham ra dù thÇu. §Êu thÇu réng r·i lµ h×nh thøc chñ yÕu ®îc ¸p dông trong ®Êu thÇu b. §Êu thÇu h¹n chÕ: §©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu mµ bªn mêi thÇu chØ mêi mét sè nhµ thÇu (tèi thiÓu lµ 5) cã ®ñ n¨ng lùc tham dù. Th«ng thêng ®ã lµ kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh, chuyªn m«n cña Nhµ thÇu phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng tr×nh. Danh s¸ch nhµ thÇu tham dù ph¶i ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn chÊp thuËn. H×nh thøc nµy chØ ®îc xem xÐt ¸p dông khi cã mét trong c¸c ®iÒu kiÖn sau: * ChØ cã mét sè nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña gãi thÇu; * C¸c nguån vèn sö dông yªu cÇu ph¶i tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n chÕ; * Do t×nh h×nh cô thÓ cña gãi thÇu mµ viÖc ®Êu thÇu h¹n chÕ cã lîi thÕ. ViÖc xÐt thÇu vµ c«ng nhËn tróng thÇu gièng nh h×nh thøc ®Êu thÇu réng r·i. c. ChØ ®Þnh thÇu: ChØ ®Þnh thÇu lµ h×nh thøc chän trùc tiÕp nhµ thÇu ®¸p øng yªu cÇu cña gãi thÇu ®Ó th¬ng th¶o hîp ®ång. §©y lµ h×nh thøc ®Æc biÖt ®îc ¸p dông theo quy ®Þnh cña §iÒu lÖ Qu¶n lý qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng ®èi víi c¸c gãi thÇu sö dông vèn Nhµ níc ®îc phÐp chØ ®Þnh thÇu. H×nh thøc nµy cã thÓ tiÕn hµnh mêi thÇu gièng ®Êu thÇu réng r·i hay h¹n chÕ. Tuy nhiªn, bªn mêi thÇu chØ th¬ng th¶o hîp ®ång víi mét nhµ thÇu do ngêi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t chØ ®Þnh, nÕu kh«ng ®¹t ®îc yªu cÇu míi th¬ng th¶o víi nhµ thÇu kh¸c. VÒ néi dung vµ h×nh thøc tæ chøc còng nh h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ nhng kh¸c ë chç kh«ng yªu cÇu Nhµ thÇu ph¶i nép tiÒn b¶o l·nh dù thÇu vµ khi më thÇu kh«ng nhÊt thiÕt sù cã mÆt cña ®¬n vÞ dù chän thÇu. H×nh thøc nµy chØ ®îc ¸p dông trong c¸c trêng hîp ®Æc biÖt sau: * Trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng do thiªn tai ®Þch ho¹, ®îc phÐp chØ ®Þnh ngay cho ®¬n vÞ cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc kÞp thêi. Sau ®ã ph¶i b¸o c¸o Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ néi dung chØ ®Þnh thÇu ®Ó xem xÐt phª duyÖt; 9 * Gãi thÇu cã tÝnh chÊt nghiªn cøu thö nghiÖm, bÝ mËt quèc gia, bÝ mËt an ninh, bÝ mËt quèc phßng do Thñ tíng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh; * Gãi thÇu ®Æc biÖt do Thñ tíng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh trªn c¬ së b¸o c¸o thÈm ®Þnh cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, ý kiÕn b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan tµi trî vèn vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan. Trong b¸o c¸o ®Ò nghÞ chØ ®Þnh thÇu ph¶i x¸c ®Þnh râ ba néi dung sau: - Lý do chØ ®Þnh thÇu; - Kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc vÒ mÆt kü thuËt, tµi chÝnh cña nhµ thÇu ®îc chØ ®Þnh thÇu; - Gi¸ trÞ vµ khèi lîng ®· ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt lµm c¨n cø cho chØ ®Þnh thÇu; Khi thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®Êu thÇu mét dù ¸n do chñ ®Çu t ®a ra th× c¸c DNXD thêng thùc hiÖn mét sè lo¹i h×nh thøc hîp ®ång b»ng v¨n b¶n (thêng gäi lµ c¸c hîp ®ång). Mét hîp ®ång thêng lµ mét hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i tù nguyÖn cã gi¸ trÞ ph¸p lý ®îc lËp gi÷a hai bªn ký kÕt mµ nhê ®ã lîi Ých cña bªn nµy ®îc ®¶m b¶o b»ng ho¹t ®éng cña bªn kia. C¨n cø vµo thêi h¹n vµ tÝnh chÊt cña gãi thÇu ®îc quy ®Þnh trong kÕ ho¹ch ®Êu thÇu cã hai lo¹i hîp ®ång chÝnh ®îc dïng trong viÖc x©y l¾p, ®ã lµ hîp ®ång gi¸ cè ®Þnh vµ hîp ®ång ®iÒu chØnh gi¸. *. C¸c hîp ®ång gi¸ cè ®Þnh. Hîp ®ång nµy ®ßi hái Nhµ thÇu tiÕn hµnh vµ hoµn thiÖn c«ng tr×nh ®Æt ra trong dù ¸n víi tæng sè tiÒn ®îc tÝnh s½n cho tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc vµ ®· ®îc íc tÝnh phï hîp víi c¸c néi dung c«ng viÖc kh¸c nhau cÊu thµnh c«ng tr×nh. Trêng hîp cã nh÷ng ph¸t sinh ngoµi hîp ®ång nhng kh«ng do nhµ thÇu g©y ra kh«ng thÓ dù ®o¸n trong khi ®Êu thÇu th× toµn bé sè tiÒn cuèi cïng ph¶i tr¶ theo gi¸ cè ®Þnh sÏ kh«ng ®îc râ cho tíi khi c«ng tr×nh hoµn thµnh. V× thÕ kh¸i niÖm "gi¸ cè ®Þnh" ®îc hiÓu lµ gi¸ c¶ cña c¸c c«ng viÖc ë vµo thêi ®iÓm ®Êu thÇu. *. Hîp ®ång cã ®iÒu chØnh gi¸ Hîp ®ång cã ®iÒu chØnh gi¸ lµ hîp ®ång ¸p dông cho nh÷ng gãi thÇu mµ t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vÒ sè lîng vµ khèi lîng hoÆc cã biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶ do chÝnh s¸ch cña Nhµ níc thay ®æi vµ hîp ®ång cã thêi gian thùc hiÖn trªn 12 th¸ng. ViÖc ®iÒu chØnh gi¸ trÞ hîp ®ång chØ ®îc thùc hiÖn khi: 10 + Trong hå s¬ mêi thÇu ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt cã quy ®Þnh cô thÓ ®iÒu kiÖn, giíi h¹n c¸c phÇn viÖc hoÆc h¹ng môc ®îc ®iÒu chØnh vµ c«ng thøc ®iÒu chØnh gi¸. + §îc c¸c bªn liªn quan x¸c nhËn, ®îc ngêi cã thÈm quyÒn cho phÐp, ¸p dông trong c¸c trêng hîp: - Khi cã nh÷ng khèi lîng, sè lîng ph¸t sinh (t¨ng hoÆc gi¶m) kh«ng ph¶i do nhµ thÇu g©y ra; - Khi cã sù biÕn ®éng vÒ gi¸ do chÝnh s¸ch cña nhµ níc thay ®æi ®èi víi c¸c yÕu tè nh©n c«ng, nguyªn vËt liÖu vµ thiÕt bÞ cña nh÷ng hîp ®ång cã ®iÒu chØnh gi¸ víi thêi gian thùc hiÖn trªn 12 th¸ng. Trît gi¸ chØ ®îc tÝnh tõ th¸ng thø 13 kÓ tõ thêi ®iÓm b¾t ®Çu thùc hiÖn hîp ®ång. + Gi¸ trÞ cña hîp ®ång sau khi ®iÒu chØnh kh«ng ®îc vît tæng dù to¸n, dù to¸n hoÆc gi¸ gãi thÇu x¸c ®Þnh trong kÕ ho¹ch ®Êu thÇu ®· ®îc duyÖt. Tæng gi¸ trÞ ®iÒu chØnh vµ gi¸ trÞ c¸c hîp ®ång thuéc dù ¸n kh«ng ®îc vît tæng møc ®Çu t ®îc duyÖt. d. Néi dung ph¬ng ph¸p ®Êu thÇu trong níc. §iÒu kiÖn cña bªn tham ra dù thÇu trong níc: C¸c ®¬n vÞ x©y l¾p ®Òu cã thÓ tham ra dù s¬ tuyÓn ®Êu thÇu khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau: - Ph¶i cã giÊy phÐp kinh doanh vµ giÊy phÐp hµnh nghÒ x©y dùng theo ®óng víi lo¹i c«ng viÖc cña c«ng tr×nh ®Êu thÇu. §óng ph¹m vi ho¹t ®éng ®îc cÊp cã thÈm quyÒn cÊp theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc. §iÒu kiÖn nµy nh»m ®¶m b¶o Nhµ thÇu lµ mét tæ chøc kinh doanh hîp ph¸p. - Ph¶i cã ®ñ n¨ng lùc vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, tµi chÝnh, nh©n c«ng,... ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu ®Æt ra trong hå s¬ mêi thÇu. - Mét tæ chøc tham ra ®Êu thÇu chØ ®îc phÐp göi mét ®¬n vÞ dù thÇu trong mét c«ng tr×nh ®Êu thÇu nÕu ®¬n vÞ chän qua vßng s¬ tuyÓn. NÕu cã sù liªn danh ®Ó dù thÇu th× ph¶i cö mét ®¹i diÖn, ®¬n vÞ ®¹i diÖn ph¶i cã 40% vèn cña liªn danh vµ ph¶i kª khai râ c¸c ®¬n vÞ liªn danh. TÊt nhiªn, ®¬n vÞ liªn danh còng ph¶i cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn trªn vµ cïng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc thùc hiÖn hîp ®ång x©y l¾p víi chñ ®Çu t nÕu tróng thÇu. Gi÷a c¸c ®¬n vÞ liªn danh ph¶i cã hîp ®ång liªn danh vµ ph¶i cã hîp ®ång kinh tÕ ph©n ®Þnh râ rµng tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña tõng ®¬n vÞ. 11 Bªn c¹nh ®ã, nhµ thÇu chÝnh ph¶i chuÈn bÞ toµn bé hå s¬ sau khi tham kh¶o vµ t×m hiÓu kü c¸c yÕu tè cã liªn quan ®Õn c«ng tr×nh göi ®Õn chñ ®Çu t. Bªn mêi thÇu kh«ng ®îc tham ra víi t c¸ch lµ Nhµ thÇu ®èi víi c¸c gãi thÇu do m×nh tæ chøc 2. C¸c h×nh thøc ®Êu thÇu quèc tÕ Nãi chung, ®Êu thÇu quèc tÕ còng cã c¸c h×nh thøc t¬ng tù nh ®Êu thÇu trong níc ®ã lµ: . §Êu thÇu réng r·i. . §Êu thÇu h¹n chÕ. . ChØ ®Þnh thÇu. a. NhiÖm vô cña Nhµ thÇu muèn tham dù thÇu: §Ó cã thÓ tham gia ®Êu thÇu, tríc hÕt nhµ thÇu cÇn ph¶i nghiªn cøu, kiÓm tra kü lìng khèi lîng ®Æc ®iÓm, ph¹m vi c«ng viÖc, ®iÒu kiÖn thi c«ng, c¸c thiÕt bÞ cÇn dïng,... §©y lµ viÖc cÇn thiÕt vµ quan träng ë mét sè níc TBCN C¸c yªu cÇu ®èi víi nhµ thÇu: Nép ®¬n dù thÇu kÌm theo hå s¬ dù thÇu gåm: Chøng chØ hµnh nghÒ XD; sè lîng vµ tr×nh ®é c¸n bé, c«ng nh©n, m¸y mãc thiÕt bÞ tham gia vµo dù ¸n ®Êu thÇu; sè lîng c¸c c«ng tr×nh t¬ng tù gãi thÇu ®· x©y dùng tríc ®©y ®îc kh¸ch hµng x¸c nhËn; ph¶i xuÊt tr×nh t×nh tr¹ng lµnh m¹nh vÒ tµi chÝnh; nÕu liªn danh ®Ó ®Êu thÇu ph¶i th«ng b¸o víi chñ ®Çu t. b. Tr×nh tù tæ chøc ®Êu thÇu - S¬ tuyÓn: Mêi c¸c nhµ thÇu dù tuyÓn, ph¸t vµ nép c¸c tµi liÖu nép s¬ tuyÓn, ph©n tÝch c¸c sè liÖu dù s¬ tuyÓn, lùa chän vµ th«ng b¸o danh s¸ch c¸c nhµ thÇu. - NhËn ®¬n thÇu: So¹n th¶o tµi liÖu ®Êu thÇu, ph¸t tµi liÖu ®Êu thÇu, danh s¸ch c¸c nhµ thÇu ®· tham quan th¨m c«ng tr×nh, söa ®æi bæ xung tµi liÖu ®Êu thÇu, xö lý c¸c th¾c m¾c cña c¸c øng thÇu, nhËn ®¬n thÇu. - Më vµ ®¸nh gi¸ thÇu: Më ®¬n thÇu, ®¸nh gi¸ ®¬n thÇu, ký hîp ®ång giao nhËn thÇu. c. Gi¸ thanh to¸n trong ®Êu thÇu. §Ó tÝnh gi¸ x©y dùng c«ng tr×nh th× Chñ ®Çu t vµ Nhµ thÇu ®Òu dùa vµo gi¸ ®Þnh møc cña Nhµ níc quy ®Þnh vµ céng thªm mét kho¶n l·i (Chi phÝ vËt t, nh©n 12 c«ng, khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ, ...). Tuy nhiªn, cã hai c¸ch thanh to¸n gi¸ c«ng tr×nh nh sau: - Gi¸ trän gãi: Khi ký hîp ®ång th× gi÷a chñ ®Çu t vµ nhµ thÇu ®· x¸c ®Þnh mét møc gi¸ nhÊt ®Þnh mµ bªn Nhµ thÇu ®a ra. Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh th× Chñ ®Çu t còng chØ tr¶ cho Nhµ thÇu ®óng b»ng khèi lîng tiÒn ®ã (NÕu kh«ng cã sù thay ®æi gi¸ ®Þnh møc). - Gi¸ tÝnh theo chi phÝ thùc tÕ céng thªm mét kho¶n l·i tÝnh b»ng phÇn tr¨m chi phÝ: Khi thanh to¸n theo gi¸ nµy, Nhµ thÇu ®îc Chñ ®Çu t thanh to¸n toµn bé chi phÝ thùc tÕ (vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ, nh©n c«ng,...) ®îc Chñ ®Çu t chÊp nhËn, cßn l·i cã nhiÒu c¸ch tÝnh: Cã thÓ b»ng phÇn tr¨m theo chi phÝ thùc tÕ, cã thÓ tÝnh theo phÇn tr¨m chi phÝ dù to¸n do hai bªn ký kÕt t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång. 3. C¸c chØ tiªu chñ yÕu ®îc sö dông trong ®Êu thÇu X©y l¾p Sau khi nhËn vµ nghiªn cøu kü hå s¬ mêi thÇu cña Chñ ®Çu t, c¸c Nhµ thÇu cÇn ph¶i ®a ra ®îc h×nh thøc c¹nh tranh dùa trªn lîi thÕ cña m×nh ®Ó hy väng ®¹t ®îc môc ®Ých cuèi cïng lµ nhËn ®îc thÇu ë vßng mét lµ giai ®o¹n s¬ tuyÓn. Nhµ thÇu ph¶i cã ®îc c¸c chØ tiªu sau: - T×nh tr¹ng tµi chÝnh: Doanh thu hµng n¨m b×nh qu©n tõ c¸c hîp ®ång thùc hiÖn trong vßng hai n¨m võa qua, kh¶ n¨ng ®¶m b¶o tµi chÝnh cho ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh ®Êu thÇu th«ng qua tû lÖ % so víi gÝa cña hîp ®ång trong n¨m cµng cao cµng tèt. - N¨ng lùc vÒ qu¶n lý vµ ®éi ngò c«ng nh©n: Tr×nh ®é, n¨ng lùc, kinh nghiÖm cña ngêi l·nh ®¹o vµ bé m¸y qu¶n lý, n¨ng lùc nghÒ nghiÖp vµ sù thÝch hîp cña ®éi ngò c«ng nh©n cµng cao cµng tèt, sè lîng thÇu phô cµng Ýt cµng tèt, phÇn c«ng viÖc thÇu phô ®¶m nhËn kh«ng ph¶i lµ phÇn c«ng viÖc chÝnh. - N¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ: Møc ®é ®¸p øng yªu cÇu m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng cã s½n phï hîp víi tÝnh chÊt c«ng viÖc x©y l¾p vµ cã tÝnh u viÖt cao. C¸c thiÕt bÞ chñ yÕu ph¶i ®i thuª cµng Ýt cµng tèt (cã s½n), sè n¨m ®· sö dông c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng chÝnh cµng Ýt cµng tèt. - C¸c c«ng tr×nh ®¬n vÞ dù tuyÓn ®· thi c«ng trong 5 n¨m qua (kinh nghiÖm): Ph¹m vi tham ra c¸c c«ng tr×nh trong níc cµng réng cµng tèt. So s¸nh tæng qu¸t vÒ kinh phÝ gi÷a møc ®é c«ng viÖc ®· lµm víi c¸c c«ng tr×nh ®ang ®Êu thÇu b×nh qu©n trong n¨m cµng cao cµng tèt. So s¸nh khèi lîng c«ng viÖc cã tÝnh chÊt kü thuËt c«ng nghÖ kh¸c nhau b×nh qu©n trong n¨m ®¬n vÞ ®· lµm theo hîp 13 ®ång so víi khèi lîng b×nh qu©n trong n¨m theo dù kiÕn cña c«ng tr×nh ®ang ®Êu thÇu. Møc ®é ®· bÞ khiÕu n¹i, kiÖn tông cµng Ýt cµng tèt. Khi ®· qua ®îc vßng mét, Chñ ®Çu t xÐt ®Õn vßng hai (xÐt chän): Th«ng thêng c¸c nhµ thÇu gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n ë giai ®o¹n nµy. §Ó cã thÓ giµnh phÇn th¾ng vÒ m×nh trong cuéc c¹nh tranh nµy, c¸c Nhµ thÇu cÇn ph¶i ®a ra ®îc c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn, c¸c chØ tiªu cô thÓ mµ Chñ ®Çu t quan t©m nhÊt ®ã lµ: a. ChØ tiªu chÊt lîng, kü thuËt c«ng tr×nh: §¸nh gi¸ trªn c¸c néi dung sau: - Møc ®é ®¸p øng cña hå s¬ dù thÇu so víi yªu cÇu kü thuËt, chÊt lîng vËt t, thiÕt bÞ nªu trong hå s¬ thiÕt kÕ vµ chØ dÉn kü thuËt, tho¶ m·n sù mong muèn Chñ ®Çu t còng nh ngêi tiªu dïng. Trong s¶n xuÊt kinh doanh x©y dùng th× chÊt lîng s¶n phÈm chÝnh lµ chÊt lîng c¸c c«ng tr×nh, nã biÓu hiÖn ë tÝnh n¨ng, tuæi thä ®é tin cËy, an toµn, tÝnh kü thuËt, tÝnh kinh tÕ cña c«ng tr×nh. -TÝnh hîp lý vµ kh¶ thi cña c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt, biÖn ph¸p vµ tæ chøc thi c«ng; - §¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i trêng, vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nh phßng ch¸y, an toµn lao ®éng; - Møc ®é ®¸p øng cña thiÕt bÞ thi c«ng vÒ sè lîng chñng lo¹i, chÊt lîng vµ tiÕn ®é huy ®éng cho c«ng tr×nh. - Bè trÝ nh©n lùc t¹i hiÖn trêng kÌm theo danh s¸ch c¸c c¸n bé chñ chèt, tr×nh ®é, kinh nghiÖm, nhiÖm vô dù kiÕn ®îc giao. - Hå s¬ chi tiÕt râ rµng, s¬ ®å tæ chøc hiÖn trêng hîp lý. - Thùc hiÖn b¶o hµnh c«ng tr×nh theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh. b. ChØ tiªu gi¸ dù thÇu vµ gi¸ xÐt thÇu: Nhµ thÇu ph¶i ®a ra ®îc møc gi¸ dù thÇu kh«ng vît gi¸ xÐt thÇu do Chñ ®Çu t ®a ra. Tuy nhiªn, ph¶i dùa trªn c¬ së gi¸ c¶ thÞ trêng vµ thÕ m¹nh vèn cã cña m×nh (n¬i cung cÊp nguyªn vËt liÖu, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn,...) ®Ó ®a ra møc gi¸ phï hîp cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi c¸c nhµ thÇu cïng tham dù kh¸c. Tuy nhiªn, ë tõng trêng hîp, hoµn c¶nh kh¸c nhau c¸c Nhµ thÇu cã thÓ ®a ra c¸c møc gi¸ kh¸c nhau nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých hiÖn t¹i cña m×nh. Nhµ thÇu cã thÓ ®a ra møc gi¸ cao khi nhËn thÊy m×nh cã c«ng nghÖ, kh¶ n¨ng ®éc quyÒn. §a ra gi¸ thÊp khi thÊy nhiÒu ®èi thñ cã tiÒm lùc ngang hoÆc h¬n m×nh vµ nh»m 14 ng¨n chÆn c¸c ®èi thñ c¹nh tranh míi. Tuy nhiªn, Nhµ thÇu ®a ra gi¸ thÊp nhng ph¶i ®¶m b¶o vÒ mäi mÆt cña chñ ®Çu t ®· ®Ò ra. HiÖn nay, c¸c nhµ thÇu thêng kÕt hîp c¶ hai ph¬ng ph¸p trªn ®ã lµ sù linh ho¹t trong thÞ trêng, tuú thuéc vµo hoµn c¶nh cô thÓ mµ Nhµ thÇu ®a ra møc gi¸ thÝch hîp ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh. c. ChØ tiªu thêi gian hoµn thµnh c«ng tr×nh: Dï c«ng tr×nh ph¶i thùc hiÖn trong mét kho¶ng thêi gian dµi hay ng¾n, chØ tiªu thêi gian hoµn thµnh c«ng tr×nh do Nhµ thÇu ®a ra (so s¸nh víi thêi gian chñ ®Çu t yªu cÇu) lµ rÊt quan träng, mang tÝnh chÊt c¹nh tranh cao khi tham ra ®Êu thÇu v×: NÕu ®a ra ®îc biÖn ph¸p tæ chøc thi c«ng lµm rót ng¾n ®îc thêi gian thi c«ng c«ng tr×nh (lµm gi¶m ø ®äng vèn, nhanh chãng ®a c«ng tr×nh vµo sö dông) th× cã kh¶ n¨ng tróng thÇu cao h¬n. §a ra ®îc tiÕn ®é hoµn thµnh gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh cã liªn quan nh»m gi¶i quyÕt hîp lý phÇn t¹m øng vèn cho m×nh. Nãi tãm l¹i, tiÕn ®é thi c«ng lµ mét vÊn ®Ò quan träng, lµ mét c«ng cô c¹nh tranh cÇn thiÕt vµ h÷u hiÖu cña doanh nghiÖp x©y dùng trong ®Êu thÇu x©y l¾p. Nã b¾t buéc c¸c nhµ qu¶n lý DN ph¶i lùa chän c«ng nghÖ, kü thuËt thi c«ng vµ biÖn ph¸p thi c«ng hîp lý vµ hiÖu qu¶ nh»m t¹o kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho Doanh nghiÖp cña m×nh 4. Tr×nh tù qu¸ tr×nh ®Êu thÇu. Tríc khi tæ chøc ®Êu thÇu x©y l¾p, Chñ ®Çu t ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ hå s¬ mêi thÇu gåm cã: * Hå s¬ mêi c¸c Nhµ thÇu dù tuyÓn (Vßng 1): Chñ ®Çu t lËp th«ng b¸o trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vÒ: - Kh¸i qu¸t vÒ dù ¸n (®Þa ®iÓm, quy m« c«ng tr×nh, nguån vèn ®Çu t...,) - Chñ c«ng tr×nh - Tæ chøc t vÊn. - Thêi h¹n x©y dùng c«ng tr×nh. - ChØ dÉn s¬ bé néi dung hå s¬ dù tuyÓn. - Ngµy ph¸t v¨n kiÖn s¬ tuyÓn vÒ nép ®¬n dù s¬ tuyÓn. - Ngµy Nhµ thÇu nép hå s¬ dù s¬ tuyÓn * Hå s¬ mêi ®Êu thÇu gåm: - Th mêi thÇu. - Híng dÉn cho c¸c ®¬n vÞ dù thÇu. 15 - §iÒu kiÖn cña hîp ®ång (®iÒu kiÖn chung vµ riªng). - Hå s¬ thiÕt kÕ kü thuËt vµ b¶n vÏ thi c«ng. - B¶n thuyÕt minh vÒ ®Æc ®iÓm kü thuËt. - B¶n tiªn lîng ®Ó tÝnh gi¸ dù thÇu. Trong ®ã ph¶i nªu râ mÆt b»ng gi¸ vµ tû gi¸ hèi ®o¸i (nÕu cã). - MÉu ®¬n dù thÇu vµ c¸c phô lôc. - MÉu b¶o l·nh dù thÇu. - MÉu b¶o l·nh ®¶m b¶o thùc hiÖn hîp ®ång. - Thêi gian nép hå s¬ dù thÇu, thêi gian vµ ®Þa ®iÓm më thÇu. - C¸c tµi liÖu bç xung (nÕu cã). - C¸c tµi liÖu cÇn thiÕt kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, Chñ ®Çu t ph¶i tÝnh to¸n gi¸ xÐt thÇu tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt lµm c¨n cø xÐt chän gi¸ tróng thÇu. Møc gi¸ nµy ®îc gi÷ bÝ mËt cho ®Õn khi c¸c nhµ thÇu ®· ®a ra møc gi¸ ®Êu thÇu cña m×nh, nh»m môc ®Ých ®Ó c¸c Nhµ thÇu nªu ra nhiÒu møc gi¸ kh¸c nhau tõ ®ã lùa chän ra ®îc Nhµ thÇu cã møc gi¸ hîp lý nhÊt. Tuy nhiªn, Chñ ®Çu t cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cho c«ng tr×nh ®Ó ®¶m b¶o ®ñ vèn thanh to¸n theo hîp ®ång vµ chØ tæ chøc ®Êu thÇu x©y l¾p nh÷ng c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh cã khèi lîng lín t¬ng øng víi kh¶ n¨ng huy ®éng vèn. NÕu sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh míi huy ®éng ®îc vèn theo kh¶ n¨ng ®· x¸c ®Þnh th× Chñ ®Çu t ph¶i ghi râ trong th«ng b¸o mêi thÇu ®Ó c¸c Tæ chøc x©y l¾p nµo muèn dù thÇu xem xÐt kh¶ n¨ng cña m×nh tríc khi tham ra dù thÇu. Sau khi ®· chuÈn bÞ ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ ®øng ra ®Êu thÇu hoÆc chän thÇu, Chñ ®Çu t cÇn ph¶i ®¨ng ký vÒ viÖc tæ chøc ®Êu thÇu, chän thÇu víi c¬ quan quyÕt ®Þnh ®Çu t: Bé hoÆc Së qu¶n lý x©y dùng chuyªn ngµnh. Khi ®· ®îc chÊp nhËn, Chñ ®Çu t tiÕn hµnh th«ng b¸o trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vÒ viÖc mêi c¸c Nhµ thÇu tham dù s¬ tuyÓn ®èi víi c¸c c«ng tr×nh ¸p dông h×nh thøc ®Êu thÇu réng r·i (cßn h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ th× th«ng b¸o hÑp ë ®ñ møc yªu cÇu). Bªn c¹nh ®ã Chñ ®Çu t sÏ ph¸t hµnh chØ dÉn nép hå s¬ vµ c¸c c©u hái ®Õn tõng ®¬n vÞ dù s¬ tuyÓn víi néi dung vÒ n¨ng lùc cña tõng Nhµ thÇu. 16 Sau khi c¸c Nhµ thÇu ®· qua vßng s¬ tuyÓn, Chñ ®Çu t sÏ cã th«ng b¸o cô thÓ b»ng v¨n b¶n ®Õn tõng Nhµ thÇu vµ mêi mua hå s¬ dù thÇu. Mét tæ chøc tham ra ®Êu thÇu chØ ®îc phÐp göi mét ®¬n vÞ dù thÇu trong mét c«ng tr×nh ®Êu thÇu nÕu ®¬n vÞ chän qua vßng s¬ tuyÓn. NÕu cã sù liªn danh ®Ó dù thÇu th× ph¶i cö mét ®¹i diÖn. Hå s¬ dù thÇu bao gåm: - §¬n dù thÇu - B¶n sao ®¨ng ký kinh doanh vµ c¸c chøng chØ nghÒ nghiÖp - B¶n tãm t¾t vÒ biÖn ph¸p kü thuËt thi c«ng c«ng tr×nh, thêi h¹n x©y dùng vµ biÓu ®å tiÕn ®é thi c«ng trªn ®ã ghi râ sè lîng, c«ng suÊt c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng chñ yÕu vµ sè m¸y mãc sö dông cho tõng c«ng viÖc, sè lîng c«ng nh©n lao ®éng, tæ chøc qu¶n lý chÊt lîng cña ®¬n vÞ. - Tµi liÖu giíi thiÖu n¨ng lùc cña Nhµ thÇu. - B¶ng kª khai c¸n bé ®iÒu hµnh chñ chèt cña c«ng tr×nh, b¶n kª sè lîng c«ng nh©n sÏ trùc tiÕp tham ra thùc hiÖn c«ng tr×nh. - B¶ng dù to¸n gi¸ dù thÇu (lËp theo quy ®Þnh híng dÉn cña Chñ ®Çu t. - B¶ng kª danh s¸ch thÇu phô lµm c«ng viÖc g× vµ gi¸ bao nhiªu. - GiÊy b¶o l·nh dù thÇu.. Khi ®· hoµn thµnh hå s¬ thÇu, c¸c Nhµ thÇu tiÕn hµnh nép vµ më thÇu c«ng khai theo thêi gian vµ ®Þa ®iÓm quy ®Þnh cña Chñ ®Çu t vµ ph¶i tu©n thñ hoµn toµn theo chÕ ®é vµ quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ ®Êu thÇu. Sau khi nhËn ®îc c¸c hå s¬ thÇu, theo quy ®Þnh cña Chñ ®Çu t héi ®ång xÐt thÇu gåm: Ngêi qu¶n lý dù ¸n ( thay mÆt Chñ ®Çu t) , nhµ thiÕt kÕ , t vÊn, chuyªn gia t vÊn ®îc mêi häp ®Ó xÐt chän nhµ thÇu theo c¸c møc ®iÓm ®îc x©y dùng tríc cña Chñ ®Çu t. Khi chän ®îc Nhµ thÇu thÝch hîp, ngêi qu¶n lý x©y dùng sÏ ph¶i lµm b¸o c¸o têng tr×nh ®Çy ®ñ lý do lùa chän Nhµ thÇu ®ã göi cho Chñ ®Çu t hoÆc c¬ quan Nhµ níc. Chñ ®Çu t hoÆc c¬ quan Nhµ níc sÏ lµ ngêi quyÕt ®Þnh cuèi cïng. V. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng ®Êu thÇu trong x©y l¾p cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng. 17 §Ó cã thÓ tù tin vµ n¾m ch¾c ®îc phÇn th¾ng vÒ m×nh, c¸c DNXD cÇn ph¶i liªn tôc ph¸t huy, n©ng cÊp, thay ®æi thËt chÝnh x¸c, phï hîp, kÞp thêi c¸c nh©n tè sau ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n n¨ng lùc cña m×nh. 1. M«i trêng bªn ngoµi: a. ChÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ ®Êu thÇu Khi tham ra ®Êu thÇu trong níc c¸c DNXD ®Òu ph¶i thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh chung cña nhµ níc vÒ ®Êu thÇu. Tuy nhiªn khi ®Êu thÇu khu vùc, quèc tÕ th× ®Ó t¨ng cêng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cÇn ph¶i cã sù hç trî cña chÝnh phñ vÒ ®ång lèi, chÝnh s¸ch riªng. Nh vËy, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc ®ãng vai trß rÊt quan träng ¶nh hëng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña c¸c DNXD. b. ThÞ trêng ThÞ trêng lµ n¬i diÔn ra sù c¹nh tranh cña c¸c DN, ë ®ã ngêi ta x¸c ®Þnh ®îc ai cã ®ñ ®iÒu kiÖn th¾ng thÇu vµ ai sÏ bÞ lo¹i ra ngoµi. MÆt kh¸c thÞ trêng lµ c¬ së quan träng ®Ó h×nh thµnh nªn c¬ cÊu x©y l¾p vµ c¬ cÊu ®Êu thÇu, nã t¸c ®éng ®Õn ®Çu ra, ®Çu vµo cña dù ¸n x©y dùng. H¬n n÷a thÞ trêng lµ n¬i ®Ò ra c¸c nhu cÇu vµ môc tiªu phôc vô cho viÖc tæ chøc ®Êu thÇu. ë ®ã cã c¸c yÕu tè cung, cÇu, gi¸ c¶ lªn xuèng thÊt thêng,... ¶nh hëng lín ®Õn viÖc ®Çu t vµ x¸c ®Þnh gi¸ dù thÇu. Do vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng thÞ trêng lµ nh©n tè ¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét dù ¸n ®îc ®a ra ®Êu thÇu trong x©y l¾p. 2. Néi bé doanh nghiÖp (DN) Cã thÓ nãi r»ng c¸c nh©n tè thuéc vÒ DN (ph¬ng ph¸p qu¶n lý, m¸y mãc thiÕt bÞ, lao ®éng, tµi chÝnh,...) ®ãng vai trß rÊt quan träng ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh khi tham ra ®Êu thÇu X©y l¾p. C¸c chñ ®Çu t khi ®¸nh gi¸ xÐt chän ®¬n vÞ tróng thÇu còng thêng xem xÐt t×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ c¸c nh©n tè ®ã mét c¸ch cÈn thËn, chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c nh»m lùa chän ®îc ®¬n vÞ cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn dù ¸n. a. C¸c nh©n tè vÒ m¸y mãc, thiÕt bÞ cña DN: C¸c DN khi tham ra ®Êu thÇu x©y l¾p, tÊt yÕu ph¶i tr×nh bµy vÒ phÇn m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã cña m×nh ®Ó chñ ®Çu t ®¸nh gi¸. §Ó cã thÓ c¹nh tranh ®îc, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ cã c¸c yÕu tè sau: - Tríc hÕt m¸y mãc, thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp ph¶i lµ nh÷ng lo¹i phï hîp víi nhu cÇu thi c«ng vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao, bªn c¹nh ®ã m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i mang tÝnh chÊt ®ång bé, phï hîp víi gi¸ c¶ vµ chÊt lîng s¶n phÈm do c«ng nghÖ ®ã s¶n xuÊt ra. 18 - TiÕp theo lµ sè lîng vµ chñng lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ cña DN hiÖn cã. NÕu sè lîng vµ chñng lo¹i cµng nhiÒu, cµng hiÖn ®¹i, sè n¨m sö dông Ýt, c«ng suÊt lín th× nã ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp cã lîng tµi s¶n cè ®Þnh lín, kh¶ n¨ng sö dông c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ cao, dÔ dµng huy ®éng nguån lùc s½n cã cña m×nh. Cho nªn nã t¸c ®éng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung cña DN vµ kh¶ n¨ng huy ®éng tèi ®a nguån lùc vËt chÊt s½n cã phôc vô cho viÖc c¹nh tranh cña m×nh. b. C¸c nh©n tè vÒ tµi chÝnh DN: M¸y mãc thiÕt bÞ lµ tµi s¶n cè ®Þnh cña DN, nã ®ãng vai trß quan träng, nhng tµi s¶n lu ®éng cña DN còng ®ãng vai trß kh«ng kÐm. ThËt vËy c¸c nh©n tè vÒ nguån tµi chÝnh cã ¶nh hëng rÊt lín tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu cña c¸c DNXD. - Tríc hÕt, c¸c nh©n tè vÒ tµi chÝnh thÓ hiÖn ë quy m« tµi chÝnh cña DN cã lín hay kh«ng. DN nµo cã quy m« tµi chÝnh lín th× cµng cã søc c¹nh tranh m¹nh v× hç trî ®îc Chñ ®Çu t khi Chñ ®Çu t cÇn hç trî vèn. - TiÕp ®Õn lµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn vµ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vèn lu ®éng cña DN. §©y lµ hai nh©n tè gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña DN khi tham gia ®Êu thÇu. Huy ®éng vèn vµ ®¶m b¶o ®îc nguån vèn sÏ t¹o ra cho DN m¹nh d¹n trong qu¸ tr×nh thi c«ng vµ tham gia ®Êu thÇu. - Møc lîi nhuËn b×nh qu©n hµng n¨m tõ c¸c hîp ®ång ®· thi c«ng thùc hiÖn thÓ hiÖn tÝnh hiÖu qu¶ trong kinh doanh cña DN. NÕu ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao sÏ ®¹t ®îc uy tÝn cao ®èi víi b¹n hµng còng nh ®èi víi c¸c nhµ tµi trî, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng. - MÆt kh¸c, nh©n tè tæng sè nî ph¶i tr¶ vµ nî ph¶i tr¶ trong kú ¶nh hëng tíi møc ®é c¹nh tranh cña DN. NÕu hÖ sè nî cao sÏ mang l¹i lîi nhuËn lín cho DN khi kinh doanh cã hiÖu qu¶ (do chiÕm dông ®îc vèn cña kh¸ch hµng), tuy nhiªn nÕu kinh doanh sa sót th× l¹i mang l¹i nhiÒu rñi ro cho DN. H¬n n÷a sÏ lµm cho kh¶ n¨ng c¹nh tranh bÞ gi¶m sót. V× thÕ c¸c DN chØ nªn cã møc ®é nî võa ph¶i, phï hîp víi sè vèn hiÖn cã cña DN - Mét nh©n tè quan träng n÷a lµ n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý tµi chÝnh. NÕu nh ®éi ngò nµy cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, xö lý kÞp thêi c¸c vÊn ®Ò liªn quan th× cã thÓ gi¶m chi phÝ gi¸ thµnh x©y l¾p ®Ó ®a ra ®îc mét gi¸ bá thÇu hîp lý. c. C¸c nh©n tè vÒ nguån lùc cña Doanh nghiÖp: 19 - Tríc hÕt ®ã lµ sè lîng vÒ c¸n bé vµ c«ng nh©n trong DN. Mét DN cÇn ph¶i cã ®ñ c¸c phßng ban chøc n¨ng, c¸n bé cÇn thiÕt còng nh lµ sè lîng c«ng nh©n trªn tõng c«ng trêng. - YÕu tè tiÕp theo lµ vÒ tr×nh ®é (tr×nh ®é l·nh ®¹o vµ tr×nh ®é bËc thî). Hai yÕu tè trªn kÕt hîp víi nhau t¹o thµnh søc m¹nh cho DN khi tr×nh bµy vÒ n¨ng lùc cña m×nh cho Chñ ®Çu t dù ¸n. - H¬n n÷a, nÕu nÕu nguån nh©n lùc cña DN cã u thÕ vÒ kinh nghiÖm vµ sù n¨ng ®éng cña ®éi ngò c¸n bé trÎ ®îc ®µo t¹o th× sÏ lµ mét DN cã søc c¹nh tranh cao ®èi víi c¸c DN kh¸c. Tuy nhiªn mét DN muèn ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a th× c¸n bé l·nh ®¹o chñ chèt cÇn ph¶i ®oµn kÕt nhiÖt t×nh vµ ph¶i ®a ra ®îc c¸c chÝnh s¸ch, néi quy cô thÓ nh»m khen thëng, khuyÕn khÝch häc tËp, lµm viÖc nh÷ng thµnh viªn trong DN ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao h¬n nh»m t¹o thµnh mét ª kÝp n¨ng ®éng, hiÖu qu¶ vµ tù chñ trong mäi t×nh huèng. d. C¸c nh©n tè vÒ nguån vËt t cña Doanh nghiÖp: Khi tham ra ®Êu thÇu x©y l¾p, c¸c nhµ thÇu thêng tÝnh to¸n tíi c¸c chi phÝ cô thÓ ®Ó ®a ra møc gi¸ cuèi cïng tham ra dù thÇu. Trong ®ã ®Æc biÖt quan t©m nhÊt vÉn lµ gi¸ vËt t. ThËt vËy, vËt t cã vai trß quan träng cho kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña DN. - Tríc hÕt, ®ã lµ nguån cung cÊp vËt t: NÕu nhµ thÇu cã nguån vËt t gÇn n¬i thi c«ng dåi dµo, ®ñ cung cÊp cho dù ¸n ®ang ®Êu thÇu th× sÏ cã u thÕ ®Æc biÖt ®èi víi Chñ ®Çu t. - TiÕp theo lµ møc gi¸ cña nguån cung cÊp vËt t ®ã. NÕu nhµ thÇu tÝnh to¸n vµ ®a ra møc gi¸ phï hîp th× l¹i cµng cã lîi cho m×nh h¬n. KÕt hîp hai nh©n tè ®ã l¹i víi nhau, tøc lµ cã ®ñ nguån cung cÊp vËt t víi møc gi¸ phï hîp ch¾c ch¾n sÏ t¹o cho Nhµ thÇu søc c¹nh tranh h¬n h¼n Nhµ thÇu kh¸c nhê tiÕt kiÖm ®îc c¸c chi phÝ nh: VËn chuyÓn, giao dÞch,... cña Nhµ thÇu khi thi c«ng c«ng tr×nh (gi¶m ®îc gi¸ thµnh cña dù ¸n). Tuy nhiªn, nguån vËt t ë ®©y ph¶i b¶o ®¶m chÊt lîng vµ phï hîp víi c«ng tr×nh thi c«ng (®óng kÝch thíc, chñng lo¹i, träng lîng,...) theo yªu cÇu cña Chñ ®Çu t. e. C¸c nh©n tè vÒ tæ chøc, qu¶n lý cña Doanh nghiÖp. Mét c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý hîp lý sÏ t¹o cho DN n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ cña mäi ho¹t ®éng trong DN. Nhê ®ã t¹o ra sù linh ho¹t khi xö lý c¸c thay ®æi 20