Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Cã thÓ nãi sù ra ®êi cña nghÞ ®Þnh 100 CP lµ b-íc ngoÆt quan träng
®¸nh dÊu sù chÊm døt cña c¬ chÕ ®éc quyÒn nhµ n-íc, t¹o ra m«i tr-êng
ph¸p lý cho viÖc ph¸t triÓn mét thÞ tr-êng b¶o hiÓm mang tÝnh c¹nh tranh.
Bªn c¹nh ®ã víi sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ (tèc ®é t¨ng tr-ëng
b×nh qu©n n¨m ®¹t 7,7%) cïng víi c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t- trong vµ n-íc
ngoµi t¹o ra mét l-îng tÝch luü ®¸ng kÓ vÒ tµi s¶n ®· mang l¹i nh÷ng c¬
héi kh«ng nhá cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh b¶o hiÓm ViÖt Nam nãi chung
vµ b¶o hiÓm tµi s¶n _ch¸y nãi riªng .
Cïng víi sù ph¸t triÓn ®ã th× t¸i b¶o hiÓm ra ®êi nh- mét tÊt yÕu
kh¸ch quan nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tµi chÝnh cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm.
MÆc dï míi ®-îc triÓn khai kh«ng l©u nh-ng cho ®Õn nay nghiÖp vô b¶o
hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm ch¸y ®· cã nh÷ng b-íc ®i dµi, ®ãng gãp kh«ng nhá
vµo sù ph¸t triÓn chung cña thÞ tr-êng b¶o hiÓm ViÖt Nam.
Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty cæ phÇn t¸i b¶o hiÓm quèc
gia ViÖt Nam, ®-îc sù gióp ®ì cña phßng t¸i b¶o hiÓm phi hµng h¶i, cïng
víi c« gi¸o th¹c sü T« Thiªn H-¬ng em ®· hoµn thµnh luËn v¨n:
“N©ng cao kÕt qu¶ kinh doanh nghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm ch¸y t¹i
Tæng c«ng ty cæ phÇn t¸i b¶o hiÓm quèc gia ViÖt Nam “
Néi dung luËn v¨n gåm 3 phÇn:
PhÇn I: Tæng quan vÒ b¶o hiÓm ch¸y vµ t¸i b¶o hiÓm ch¸y
PhÇnII: T×nh h×nh triÓn khai nghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm ch¸y t¹i Tæng c«ng
ty cæ phÇn quèc gia ViÖt Nam
PhÇn III: KiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kÕt qu¶ kinh doanh
nghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm ch¸y
-1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phÇn i
tæng quan vÒ t¸I b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o
hiÓm ch¸y
I) Néi dung c¬ b¶n cña t¸i b¶o hiÓm
1. LÞch sö h×nh thµnh vµ vai trß cña t¸i b¶o hiÓm
1.1.B¶n chÊt cña t¸i b¶o hiÓm
MÆc dï ra ®êi tõ rÊt l©u trªn thÕ giíi nh-ng b¶n chÊt thùc tÕ cña t¸i
b¶o hiÓm kh«ng ph¶i ai còng hiÓu râ .
T¸i b¶o hiÓm “ Mét dÞch vô gi² trÞ gia t¨ng, mét lo³i h¯ng ho² hay
mét c«ng cô t¸i c¬ cÊu tµi chÝnh ?”
§øng trªn quan ®iÓm lÞch sö th× c©u tr¶ lêi cho c©u hái nµy kh«ng cã g×
lµ khã bëi t¸i b¶o hiÓm vÒ c¬ b¶n lµ mét dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng ( nã lµm
t¨ng thªm kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm gèc )Ban
®Çu, t¸i b¶o hiÓm ®· ®-îc sö dông nh- mét c«ng cô qu¶n lý rñi ro b¶o vÖ
c«ng ty b¶o hiÓm gèc khái nh÷ng tæn thÊt lín kh«ng l-êng tr-íc b»ng
viÖc nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm nhËn nh÷ng rñi ro ®ã tõ nhiÒu c«ng ty b¶o
hiÓm gèc v¯ gi°m bít sù ®ét biÕn bÊt thêng trªn nguyªn t¾c “sè ®«ng bï
sè Ýt ”. ChÝnh v× vËy cã thÓ hiÓu vÒ b°n chÊt t²i b°o hiÓm l¯ sù“b°o hiÓm
cho nh÷ng rñi ro ®± ®îc b°o hiÓm“.
Tuy nhiªn cho ®Õn nay, ë nh÷ng thÞ tr-êng tr-ëng thµnh h¬n nh- thÞ
tr-êng Anh, §øc vµ nhÊt lµ thÞ tr-êng B¾c Mü, t¸i b¶o hiÓm cã xu h-íng
trë thµnh hµng ho¸ vµ ®ang dÇn theo c¬ cÊu t¸i tµi chÝnh v× c¸c c«ng ty
b¶o hiÓm trªn thÞ tr-êng nµy ®· ph¸t triÓn tíi mét quy m« cho phÐp hä cã
c¸c møc gi÷ l¹i lín, bªn c¹nh ®ã c¸c t¸i b¶o hiÓm c¹nh tranh víi nhau ®Ó
giµnh dÞch vô do ®ã c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc Ýt chó ý ®Õn nh÷ng dÞch
vô cã gi¸ trÞ gia t¨ng mµ chó ý ®Õn gi¸ c¶ cho nªn gi¸ c¶ trë thµnh ®éng
lùc chñ yÕu quyÕt ®Þnh viÖc lùa chän nhµ t¸i b¶o hiÓm .
-2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.2.Vai trß vµ t¸c dông c¬ b¶n cña t¸i BH
T¸i b¶o hiÓm cã vai trß vµ t¸c dông sau :
Ph©n t¸n rñi ro, gãp phÇn æn ®Þnh tµi chÝnh cho c«ng ty BH
gèc, ®Æc biÖt lµ trong nh÷ng tr-¬ng hîp x¶y ra c¸c sù cè th¶m
häa hay tÝch luü rñi ro;
T¨ng c-êng kh¶ n¨ng nhËn BH cña c«ng ty BH gèc ®èi víi
nh÷ng rñi ro v-ît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña nã;
Gãp phÇn æn ®Þnh thu chi cña ng©n s¸ch Nhµ n-íc vµ t¨ng thu
ngo¹i tÖ cho Nhµ n-íc;
Gióp c¸c c«ng ty BH nhá, míi thµnh lËp æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn
nhê t- vÊn vÒ nghiÖp vô tõ c¸c c«ng ty t¸i BH;
Gióp c¸c c«ng ty BH söa ch÷a tÝnh bÊt th-êng, ®ét biÕn cña
rñi ro – kh¶ n¨ng sai lÖch gi÷a thùc tÕ vµ dù ®o¸n mµ mµ ng-êi
BH cã ®-îc nhê sè liÖu thèng kª tõ qu¸ khø;
Gãp phÇn thóc ®Èy, ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ gi÷a
c¸c n-íc bëi t¸i BH lµ ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt quèc tÕ;
Gi¸n tiÕp b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng-êi tham gia BH b»ng sù æn
®Þnh tµi chÝnh cña c«ng ty BH gèc;
§¶m b¶o ®êi sèng cho c¸n bé nh©n viªn lµm viÖc trong c¸c
c«ng ty BH gèc, gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho mét bé phËn
lao ®éng x· héi (t¹o chç lµm t¹i c¸c c«ng ty BH, t¸i BH, c«ng ty
m«i giíi t¸i BH,…);
T¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty BH khi muèn rót lui khái thÞ tr-êng
nµo ®ã (khi nhËn thÊy kh«ng cßn ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn mét
nghiÖp vô BH nµo ®ã hoÆc khi muèn tËp trung vµo c¸c nghiÖp vô
kh¸c mµ c«ng ty cã thÕ m¹nh…, c«ng ty BH nµy cã thÓ nh-îng t¸i
BH c¸c ®¬n BH thuéc lo¹i nghiÖp vô nµy cho c¸c c«ng ty kh¸c).
1.3.LÞch sö ph¸t triÓn cña t¸i b¶o hiÓm
Thùc tÕ cho thÊy,còng nh- c¸c ngµnh nghÒ kh¸c, b¶o hiÓm vµ
t¸i b¶o hiÓm ra ®êi lu«n g¾n liÒn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi
-3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nhÊt ®Þnh. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña t¸i b¶o hiÓm cã thÓ chia thµnh 4
giai ®o¹n sau :
a. Giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn cña t¸i b¶o hiÓm
Theo tµi liÖu cña c¸c nhµ nghiªn cøu, Italia lµ n-íc ®Çu tiªn
chøng kiÕn sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña t¸i BH. B¶n giao -íc cæ nhÊt
®-îc biÕt ®Õn cã tÝnh chÊt ph¸p lý nh- mét hîp ®ång t¸i BH ®-îc ký
kÕt vµo n¨m 1370 t¹i thµnh phè Genes. §ã lµ hîp ®ång t¸i BH hµng
h¶i, liªn quan tíi chuyÕn hµnh tr×nh b»ng ®-êng biÓn tõ Cadiz (T©y
Ban Nha) ®Õn Sluys (Hµ Lan). Sau nµy, víi sù ph¸t triÓn réng r·i cña
nh÷ng quan hÖ th-¬ng m¹i gi÷a c¸c thµnh phè cña Italia còng nh- c¸c
n-íc B¾c ¢u, ®Æc biÖt lµ n-íc Anh, dÞch vô t¸i BH còng ph¸t triÓn
theo. Tuy nhiªn, sau khi cã sù xuÊt hiÖn cña nh÷ng vô l¹m dông cã
tÝnh chÊt con bu«n g©y ra nhiÒu ph¶n øng chèng l¹i b¶n chÊt cña t¸i
BH ®· dÉn ®Õn viÖc ra ®êi cña ®¹o luËt cÊm c¸c ho¹t ®éng t¸i BH hµng
h¶i ë n-íc Anh. Trong mét thêi gian dµi (1746-1864), ®¹o luËt nµy v«
h×nh chung ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho tæ chøc LLOYD’S ph²t huy °nh
h-ëng cña m×nh b»ng ®ång BH. Sau n¨m1864, nã trë thµnh thÞ tr-êng
t¸i BH quan träng nhÊt trªn thÕ giíi. Thêi gian nµy còng ®· chøng
kiÕn sù xuÊt hiÖn cña c¸c nghiÖp vô t¸i BH kh¸c nh- t¸i BH ch¸y,…
víi h×nh thøc t¸i BH duy nhÊt ®-îc ¸p dông trong thêi kú nµy lµ t¸i
BH tuú ý lùa chän cho tõng rñi ro riªng biÖt.
b. Giai ®o¹n tõ gi÷a thÕ kû XIX ®Õn gi÷a thÕ kû XX
Trong giai ®o¹n nµy, nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®·
®-îc øng dông vµo s¶n xuÊt lµm nÒn kinh tÕ cña c¸c n-íc TBCN ®·
cã nh÷ng b-íc tiÕn nh¶y vät, quan hÖ giao l-u hµng ho¸ gi÷a c¸c n-íc
ngµy cµng ®-îc më réng . §©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho thÞ
tr-êng t¸i b¶o hiÓm tr-ëng thµnh vµ ph¸t triÓn .Tuy nhiªn c¸c c«ng ty
b¶o hiÓm võa ho¹t ®éng b¶o hiÓm gèc võa ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm t¹o
ra nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, ®Æt ra yªu cÇu cÇn ph¶i cã c«ng ty t¸i b¶o
-4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hiÓm chuyªn nghiÖp. N¨m 1843, c«ng ty t¸i BH néi bé ®Çu tiªn ra ®êi
lµ Weceler Re (§øc). Tuy nhiªn, nã chØ lµ c«ng ty con cña mét c«ng
ty BH ®Þa ph-¬ng, chñ yÕu nhËn c¸c phÇn d«i cña c«ng ty mÑ.
N¨m 1852, c«ng ty t¸i BH ®éc lËp ®Çu tiªn ®-îc thµnh lËp mang
tªn Cologe Re. Sau ®ã lµ sù ra ®êi hµng lo¹t cña c¸c c«ng ty t¸i BH
chuyªn nghiÖp cã tªn tuæi nh- :
- Swiss Re - c«ng ty t¸i BH ®Çu tiªn cña Thuþ Sü, thµnh lËp n¨m 1863;
- London Gurantee Reinsurance Co.Ltd (Lu©n §«n) – 1869;
- Munich Re (§øc), thµnh lËp n¨m 1880.
ë Anh, c«ng ty t¸i BH ®Çu tiªn lµ The Reinsurance Company
Ltd, thµnh lËp n¨m 1867 vµ vµo thêi gian ®ã, trªn thÕ giíi míi chØ tån
t¹i 10 c«ng ty t¸i BH. Tuy nhiªn, c«ng ty nµy ®· ®ãng cöa v× ph¸ s¶n
vµo n¨m 1871. Mét sè c«ng ty t¸i BH kh¸c ®· ®-îc thµnh lËp nh-ng
kh«ng tån t¹i ®-îc l©u. N¨m 1907, c«ng ty t¸i BH V-¬ng quèc Anh
thµnh lËp, mang tªn Mercantile & General Reinsurance. Mét n¨m sau,
n¨m 1908, c«ng ty t¸i BH Bristish & european ra ®êi.
ë Mü, c«ng ty t¸i BH ®Çu tiªn ®-îc thµnh lËp n¨m 1912 víi tªn
The First Reinsurance Company of Hartford khi mµ c¸c c«ng ty t¸i
BH n-íc ngoµi ®· ho¹t ®éng t¹i Mü mét sè n¨m tr-íc ®ã.
Vµo nh÷ng n¨m 1920, ng-êi ta còng chøng kiÕn sù ra ®êi cña
c¸c tËp ®oµn t¸i BH ®Þa ph-¬ng nh- uruguay, Chile, Banco del
estado,… Ban ®Çu, nh÷ng c«ng ty nµy kh«ng t×m kiÕm dÞch vô ngoµi
nh÷ng dÞch vô cña ®Þa ph-¬ng bÞ b¾y buéc nh-îng cho hä.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr-êng t¸i trong giai ®o¹n nµy,
nhiÒu h×nh thøc vµ ph-¬ng ph¸p t¸i BH ®-îc x©y dùng nh- t¸i sè
thµnh, møc d«i...
-5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tuy nhiªn, ChiÕn tranh thÕ giíi thø II ®· lµm ¶nh h-ëng lín ®Õn sù
ph¸t triÓn cña ngµnh BH nãi chung vµ t¸i BH nãi riªng .Trªn thùc tÕ
ho¹t ®éng b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm bÞ ng-ng trÖ thËm chÝ mét sè nø¬c
c¸c nhµ cÇm quyÒn cßn tr-ng dông c¶ quü b¶o hiÓm ®Ó phôc vô chiÕn
tranh g©y ra tæn thÊt lín cho c¸c nhµ b¶o hiÓm ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty
ë nh÷ng n-íc Ch©u ¢u
c. Giai ®o¹n tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø II ®Õn n¨m 1990
Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II n¨m 1945 côc diÖn thÕ giíi thay
®æi, hÖ thèng x· héi chñ nghÜa ra ®êi vµ ph¸t triÓn ,phong trµo gi¶i
phãng d©n téc cña c¸c n-íc thuéc ®Þa th¾ng lîi, c¸c n-íc t- b¶n r¬i
vµo khñng ho¶ng lµm cho nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh BH-t¸i BH
nãi riªng cã nhiÒu thay ®æi :
- C¸c n-íc TBCN ®ang trong qu¸ tr×nh phôc håi ,®ång thêi víi
nhiÒu c«ng ty t¸i BH míi ®-îc thµnh lËp t¹o nªn thÞ tr-êng t¸i b¶o
hiÓm c¹nh tranh d-íi nhiÒu h×nh thøc
-HÖ thèng c¸c n-íc XHCN ra ®êi thùc hiÖn ®éc quyÒn trong
lÜnh vùc BH vµ t¸i BH ,h¹n chÕ víi c¸c n-íc TBCN .Tuy nhiªn c¸c
nghiÖp vô nhËn t¸i chØ mang tÝnh chÊt ®èi ngo¹i lµ BH hµng ho¸ nhËp
khÈu vµ BH th©n tµu thuû.
- N¨m 1970-1980 c¸c tËp ®oµn t¸i BH vïng ra ®êi. nh- :TËp
®oµn t¸i BH Ch©u Phi, TËp ®oµn t¸i BH Ch©u ¸, tËp ®oµn t¸i BH
Asean. C¸c tËp ®oµn nµy vËn hµnh dùa trªn c¬ së nh-îng b¾t buéc hay
tù nguyÖn víi nhau gi÷a c¸c thµnh viªn.
d.Giai ®o¹n tõ n¨m 1990 ®Õn nay
N¨m 1990 sù sôp ®æ cña hÖ thèng c¸c n-íc XHCN t¹o tiÒn ®Ò
cho thÞ tr-êng t¸i b¶o hiÓm quèc tÕ ®-îc më réng vµ ph¸t triÓn .Mèi
quan hÖ gi÷a c¸c n-íc ngµy cµng ®-îc cñng cè ®¸nh dÊu giai ®o¹n
ph¸t triÓn cao cña thÞ tr-êng b¶o hiÓm vµ t¸i b¶o hiÓm .Tuy nhiªn
-6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XX thÞ tr-êng t¸i b¶o hiÓm quèc tÕ ph¶i
®èi mÆt lín víi th¶m ho¹ vµ rñi ro do thiªn nhiªn vµ con ng-êi g©y ra
N¨m 2001, víi th¶m häa khñng bè gi¸ng xuèng n-íc Mü ngµy
11/9, c¸c c«ng ty BH, t¸i BH ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng kho¶n tæn thÊt
nÆng nÒ ch-a tõng cã víi tæng tæn thÊt ®-îc BH lªn tíi 40,2 tû USD.
dÉn tíi sù ph¸ s¶n tôt h¹ng cña mét sè c«ng ty t¸i BH hµng ®Çu thÕ
giíi (Hannover Reinsurance tõ AA+ xuèng AA, Swiss Reinsurance tõ
AAA xuèng AA+,…
Vµ ®Õn nay víi hµng lo¹t tæn thÊt do thiªn tai g©y ra ®Æc biÖt lµ
tæn thÊt nÆng nÒ do sãng thÇn vµo thêi ®iÓm cuèi n¨m 2004 t¹i c¸c
n-íc Nam ¸ lµm cho t×nh h×nh thÞ tr-êng t¸i b¶o hiªm quèc tÕ trë lªn
phøc t¹p
2. C¸c h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm
2.1. T¸i b¶o hiÓm tuú ý lùa chän (Facultative)
§©y lµ h×nh thøc t¸i BH c¬ b¶n vµ cæ ®iÓn nhÊt. Theo h×nh thøc
nµy, c«ng ty nh-îng toµn quyÒn lùa chän toµn bé hay mét sè rñi ro
cÇn ph¶i t¸i ®i vµ c«ng ty nhËn (nhµ t¸i BH) cã quyÒn nhËn hay tõ chèi
toµn bé hay mät sè rñi ro ®ã.
Quy tr×nh ®Ó thùc hiÖn t¸i BH tuú ý lùa chän gåm cã c¸c b-íc:
- C«ng ty nh-îng th«ng b¸o cho nhµ t¸i BH mét dÞch vô nµo ®ã mµ
hä cÇn t¸i ®i d-íi h×nh thøc mét b¶n ®Ó nghÞ( hay b¶n chµo t¸i ), trong ®ã
ghi râ c¸c ®Æc ®iÓm chÝnh cña rñi ro ®-îc t¸i BH ch¼ng h¹n nh-:
+ Tªn vµ ®Þa chØ cña ng-êi ®-îc BH;
+ TÝnh chÊt cña rñi ro ®-îc BH;
+ Ngµy b¾t ®Çu vµ ngµy chÊm døt;
+ Sè tiÒn BH, phÝ BH, phÇn gi÷ l¹i cña c«ng ty nh-îng;
+ Thñ tôc phÝ t¸i BH,…
+ Ph-¬ng thøc t¸i ,thñ tuc thanh to¸n ,båi th-êng
+.....
-7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Sau khi nhËn ®-îc ®Ò nghÞ, nhµ t¸i BH cã quyÒn lùa chän nhËn
toµn bé hay mét phÇn tû lÖ nµo ®ã hay mét sè tiÒn cè ®Þnh trªn c¬ së rñi
ro ®-îc ®Ò nghÞ. Nhµ t¸i BH x¸c nhËn phÇn tham gia cña m×nh vµo mét
phiÕu ®Ò nghÞ vµ göi l¹i cho c«ng ty nh-îng. ®ång thêi, nhµ t¸i BH cã thÓ
yªu cÇu cung cÊp thªm th«ng tin cÇn thiÕt. ChØ khi ®-îc th«ng b¸o chÊp
nhËn, dÞch vô t¸i BH tuú ý lùa chän míi cã hiÖu lùc vµ còng tù ®éng chÊm
døt vµo ngµy ®Õn h¹n nÕu kh«ng cã bæ sung thªm.
- -u ®iÓm cña h×nh thøc nµy
+ Gióp c¸c c«ng ty nh-îng ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty míi thµnh lËp
cßn Ýt kinh nghiÖm cã thÓ hoµn thµnh viÖc nhËn BH cho nh÷ng ®¬n vÞ rñi
ro cã gi¸ trÞ lín, v-ît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña hä b»ng viÖc sö dông
chuyªn m«n vµ kh¶ n¨ng cña thÞ tr-êng t¸i BH quèc tÕ;
+ Gióp c«ng ty nh-îng cã ®iÒu kiÖn lo¹i bá ®-îc nh÷ng rñi ro ®Æc
biÖt lín hoÆc nguy hiÓm mµ mét khi tæn thÊt thuéc ®¬n vÞ nµy x¶y ra cã thÓ
lµm ¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña m×nh trong n¨m nghiÖp vô BH
riªng biÖt nµo ®ã;
+ Gióp cho c«ng ty nh-îng cã thÓ chñ ®éng trong viÖc chÊp nhËn
BH phôc vô nhu cÇu cña ng-êi ®-îc BH vÒ nh÷ng lo¹i rñi ro mµ cã thÓ
kh«ng ®-îc chÊp nhËn trong c¸c hîp ®ång BH b¾t buéc truyÒn thèng cña
m×nh, ch¼ng h¹n nh-: rñi ro ®éng ®Êt, ngËp lôt, ®×nh c«ng, b¹o lo¹n, chiÕn
tranh hoÆc nh÷ng rñi ro t-¬ng tù kh¸c;
+ T¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty nh-îng c¶i thiÖn sù th¨ng b»ng cña c¸c
h×nh thøc t¸i BH b¾t buéc, c¶i thiÖn vËn may rñi trong viÖc ®¹t ®-îc nh÷ng
lîi Ých tèi ®a theo c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh trong c¸c hîp ®ång t¸i BH ®ã cña
hä (vÝ dô: ®iÒu kiÖn vÒ chia l·i, thñ tôc phÝ t¸i BH theo thang luü tiÕn, thñ tôc
phÝ t¸i BH theo l·i,…)
- Nh-îc ®iÓm:
+ C«ng ty nh-îng ph¶i th«ng b¸o ®Çy ®ñ, chi tiÕt vÒ nghiÖp vô BH
gèc dÉn ®Õn cã thÓ bÞ tiÕt lé th«ng tin cã lîi cho ®èi thñ c¹nh tranh trong
thÞ tr-êng BH gèc;
-8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Kh«ng ®¶m b¶o thêi gian vµ sù ch¾c ch¸n trong viÖc ph©n t¸n rñi
ro t¸i BH do ®ã cã thÓ sÏ mÊt c¬ héi tranh thñ BH hoÆc kh«ng cã kh¶
n¨ng ®Ó nhËn BH cho rñi ro cã gi¸ trÞ lín, hay Ýt nhÊt còng lµm cho c«ng
ty nh-îng mÊt uy tÝn v× sù chËm trÔ tr¶ lêi ng-êi ®-îc BH;
+ Chi phÝ hµnh chÝnh, thñ tôc giÊy tê tèn kÐm do ®ã ¶nh h-ëng ®Õn
lîi nhuËn cña hîp ®ång
+ Th-êng xuyªn ph¶i ®µm ph¸n t¸i lËp l¹i hîp ®ång t¸i BH tr-íc khi
quyÕt ®Þnh ký kÕt hîp ®ång BH gèc víi kh¸ch hµng mµ trong nhiÒu tr-êng
hîp ®¸ng lÏ kh«ng cÇn thiÕt ph¶i thay ®æi hay huû bá hîp ®ång ®· ký;
+ Trong nhiÒu tr-êng hîp h×nh thøc t¸i BH nµy chØ ®-îc thùc hiÖn
víi møc phÝ cao h¬n møc phÝ gèc hoÆc thñ tôc phÝ Ýt h¬n khi kh¶ n¨ng
nhËn cña thÞ tr-êng t¸i BH quèc tÕ ®· ®¹t gÇn tíi møc tèi ®a, hoÆc khi phÝ
BH gèc qu¸ thÊp so víi phÝ trung b×nh cña thÞ tr-êng
2.2. T¸i b¶o hiÓm b¾t buéc
T¸i BH b¾t buéc lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c«ng ty nh-îng vµ nhµ t¸i
BH trong ®ã c«ng ty nh-îng b¾t buéc ph¶i nh-îng cho nhµ t¸i BH tÊt c¶
c¸c ®¬n vÞ rñi ro gèc ma hai bªn ®· tho¶ thuËn tõ tr-íc. Ng-îc l¹i, nhµ t¸i
BH còng buéc ph¶i chÊp nhËn toµn bé c¸c ®¬n vÞ rñi ro ®ã.
ë ®©y, c«ng ty nh-îng toµn quyÒn trong viÖc chÊp nhËn BH gèc,
®Þnh phÝ,… mµ kh«ng ph¶i th«ng qua ý kiÕn cña nhµ t¸i BH. C«ng ty
nh-îng ®¬n ph-¬ng thanh to¸n c¸c vô tæn thÊt cã liªn quan ®Õn nh÷ng rñi
ro ®-îc BH víi môc ®Ých b¶o vÖ quyÒn lîi chung cña c«ng ty nh-îng vµ
nhµ t¸i BH. Ng-îc l¹i, nhµ t¸i BH chia sÎ rñi ro víi c«ng ty nh-îng vµ sÏ
chÊp nhËn thanh to¸n tæn thÊt thuéc ph¹m vi hîp ®ång t¸i BH ®· tho¶
thuËn mµ c«ng ty nh-îng thay mÆt hä gi¶i quyÕt.
Nh- vËy, h×nh thøc t¸i BH b¾t buéc lµ tho¶ thuËn rµng buéc c¸c bªn
víi nhau mét c¸ch chÆt chÏ h¬n lµ h×nh thøc t¸i BH tuú ý lùa chän.
-9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ:
+ C«ng ty nh-îng ®-îc toµn quyÒn quyÕt ®Þnh phÝ BH cho nªn hîp
®ång sÏ ký kÕt rÊt nhanh;
+ C¸c nhµ t¸i BH hoµn toµn chia sÎ vËn may rñi víi c«ng ty nh-îng
®ång thêi rÊt tho¶i m¸i chÊp nhËn rñi ro mét c¸ch tù nguyÖn bëi v× ®Õn
l-ît m×nh hä còng cã quyÒn lµm nh- vËy;
+ §©y lµ h×nh thøc rÊt chÆt chÏ bëi v× mäi tho¶ thuËn ®· ®-îc th¶o
luËn tõ tr-íc khi ký kÕt hîp ®ång, v× vËy phÝ BH mµ c¸c bªn thu ®-îc
còng cao nhÊt;
- Nh-îc ®iÓm:
+ §èi víi nh÷ng nghiÖp vô BH míi triÓn khai, c¸c nhµ t¸i BH
kh«ng l-êng hÕt ®-îc møc ®é rñi ro còng nh- x¸c suÊt rñi ro v× vËy, viÖc
ký kÕt hîp ®ång Ýt nhiÒu cßn mang tÝnh m¹o hiÓm;
+ V× mäi rñi ro ®Òu ph¶i t¸i ®i cho nªn, ®øng vÒ phÝa c«ng ty
nh-îng, nh÷ng ®¬n vÞ rñi ro cã sè tiÒn BH nhá vÉn ph¶i ®em ®i t¸i trong
khi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña hä vÉn cã thÓ ®¶m ®-¬ng ®-îc;
2.3. T¸i b¶o hiÓm kÕt hîp tuú ý lùa chän- b¾t buéc
§©y lµ h×nh thøc t¸i BH mµ c«ng ty nh-îng kh«ng b¾t buéc ph¶i
nh-îng tÊt c¶ c¸c dÞch vô mµ m×nh nhËn BH nh-ng c«ng ty nhËn b¾t buéc
ph¶i nhËn c¸c dÞch vô mµ c«ng ty nh-îng ®-a vµo tho¶ thuËn nµy víi ®iÒu
kiÖn lµ nh÷ng dÞch vô ®ã ph¶i phï hîp víi néi dung ®iÒu kho¶n ®· quy
-íc cña hîp ®ång t¸i BH tho¶ thuËn.
Nh- vËy, so víi h×nh thøc t¸i BH tuú ý lùa chän, nhµ t¸i BH bÊt lîi
h¬n v× kh«ng cã quyÒn tõ chèi nh÷ng rñi ro mµ hä kh«ng muèn nhËn.
¦u ®iÓm trong h×nh thøc t¸i BH nµy
+ c«ng ty nhËn t¸i BH cã ®iÒu kiÖn thu nhËp nguån phÝ t¸i BH lín
h¬n vµ cã phÇn th¨ng b»ng h¬n so víi h×nh thøc t¸i BH tuú ý lùa chän. ë
®©y, c«ng ty nh-îng kh«ng ®-îc lîi dông h×nh thøc nµy ®Ó lùa chän t¸i ®i
nh÷ng rñi ro cã kh¶ n¨ng x¶y ra tæn thÊt lín víi môc ®Ých ®Èy phÇn bÊt lîi
- 10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cho nhµ t¸i BH. §Ó ®Ò phßng tr-êng hîp nµy x¶y ra, c«ng ty nhËn ph¶i
n¾m v÷ng ý ®å cña c«ng ty nh-îng, xem xÐt kü c¸c rñi ro mµ c«ng ty
nh-îng ®em t¸i BH vµ th-êng xuyªn ph¶i canh chõng diÔn biÕn cña tho¶
-íc mµ m×nh ®· ký kÕt. Sö dông h×nh thøc t¸i BH nµy, c«ng ty nh-îng cã
®iÒu kiÖn ®Ó ®em chµo t¸i BH tõng phÇn tr¸ch nhiÖm thÆng d- cña kh¶
n¨ng tù gi÷ l¹i cña m×nh cho mét hay mét sè Ýt c¸c nhµ t¸i BH mµ hä lùa
chän, thay cho viÖc ph¶i ®em tÊt chia tÊt c¶ c¸c phÇn thÆng d- cho c¸c nhµ
t¸i BH nÕu ®em t¸i theo h×nh thøc b¾t buéc. Tuy nhiªn, c¸ch t¸i BH nhthÕ th-êng chØ cã c¸c c«ng ty nhËn cã tiÒm lùc thËt lín v× hä lµ nh÷ng
ng-êi cã kh¶ n¨ng nhËn c¸c rñi ro cã gi¸ trÞ BH cao vµ nh- vËy sÏ kh«ng
®ßi hái ph©n t¸n cho qu¸ nhiÒu nhµ t¸i BH, ®ì tèn kÐm chi phÝ.
Trong tr-êng hîp c«ng ty nh-îng cã qu¸ nhiÒu ®¬n vÞ rñi ro cÇn
ph¶i ®em t¸i th× chi phÝ hµnh chÝnh cho viÖc ¸p dông h×nh thøc t¸i BH
nµy sÏ rÊt tèn kÐm v× nh÷ng rñi ro cÇn t¸i BH ®ã th-êng ®ßi hái c¸c
®iÒu kiÖn t¸i BH kh¸c nhau, c«ng t¸c tÝnh to¸n phÝ vµ sæ s¸ch kÕ to¸n
sÏ phøc t¹p vµ khã kh¨n h¬n.
n th¨ng b»ng h¬n so víi h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm tuú ý lùa chän
VÒ phÇn c«ng ty nh-îng, víi h×nh thøc nµy, c«ng ty nh-îng cã
®iÒu kiÖn ®em chµo t¸i b¶o hiÓm tõng phÇn tr¸ch nhiÖm thÆng d- cña
kh¶ n¨ng gi÷ l¹i cho mét hay mét sè nhµ t¸i b¶o hiÓm mµ hä lùa chän
thya v× ph¶i ph©n chia tÊt c¶ c¸c phÇn thÆng d- cña kh¶ n¨ng tù gi÷ l¹i
cña m×nh cho c¸c nhµ t¸i b¶o hiÓm theo h×nh thøc b¾t buéc.
H×nh thøc t¸i b¶o hiÓm nµy th-êng chØ cã thÓ thùc hiÖn ®-îc
b»ng c¸ch chµo t¸i cho c¸c nhµ t¸i b¶o hiÓm cã tiÒm lùc lín, cã kh¶
n¨ng nhËn ®-îc c¸c ®¬n vÞ rñi ro cã gi¸ trÞ cao nh- vËy sÏ gi¶m bít
chi phÝ do ph¶i ph©n t¸n rñi ro cho nhiÒu nhµ t¸i b¶o hiÓm.
3.C¸c ph-¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm.
C¸c h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm nh- ®· tr×nh bµy ë trªn ®-îc ¸p dông
theo hai ph-¬ng ph¸p chÝnh lµ :
+ T¸i b¶o hiÓm theo Sè TiÒn B¶o HiÓm ( T¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ )
- 11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ T¸i b¶o hiÓm theo Møc Båi Th-êng b¶o hiÓm ( T¸i b¶o hiÓm
kh«ng theo tû lÖ )
3.1.T¸i b¶o hiÓm theo sè tiÒn b¶o hiÓm.
T¸i b¶o hiÓm theo Sè tiÒn b¶o hiÓm lµ mét ph-¬ng ph¸p t¸i b¶o
hiÓm mµ trong ®ã tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty nh-îng vµ nhµ t¸i b¶o hiÓm
®èi víi mçi ®¬n vÞ rñi ro ®-îc b¶o hiÓm ®-îc ph©n bæ theo tû lÖ tham
gia cña mçi bªn trªn c¬ së sè tiÒn b¶o hiÓm. V× lÏ ®ã c¸c dÞch vô t¸i
b¶o hiÓm theo sè tiÒn b¶o hiÓm cßn ®-îc gäi lµ t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ
( propotional reinsurance ).
Ph-¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm tû lÖ ®-îc chia lµm hai d¹ng chÝnh :
+ T¸i b¶o hiÓm Sè Thµnh.
+ T¸i b¶o hiÓm Møc D«i.
3.1.1.T¸i b¶o hiÓm sè thµnh
Theo ph-¬ng thøc nµy, C«ng ty nh-îng gi÷ l¹i cho m×nh mét tû
lÖ nhÊt ®Þnh so víi sè tiÒn b¶o hiÓm, phÇn cßn l¹i t¸i ®i. V× vËy phÝ
b¶o hiÓm vµ sè tiÒn båi th-êng còng ®-îc ph©n bæ gi÷a C«ng ty
nh-îng vµ nhµ t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ t-¬ng øng.
Ph-¬ng ph¸p nµy cã mét sè -u ®iÓm :
+ tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, dÔ xö lý, chi phÝ hµnh chÝnh vµ c¸ch qu¶n
lý ®¬n gi¶n, Ýt tèn kÐm;
+ ®èi víi nhµ t¸i b¶o hiÓm, d¹ng t¸i b¶o hiÓm nµy cã tÝnh c©n
®èi vµ dÔ chÊp nhËn h¬n so víi d¹ng t¸i b¶o hiÓm møc d«i, cã kh¶
n¨ng ph©n t¸n rñi ro tèt h¬n so víi c¸c lo¹i t¸i b¶o hiÓm kh¸c. Nhµ t¸i
b¶o hiÓm cã ®iÒu kiÖn tham gia vµo mäi rñi roÇm c«ng ty nh-îng
nhËn b¶o hiÓm, ®ångthêi c«ng ty nh-îng cã thÓ yªn t©m nhËn mäi rñi
ro cã gi¸ trÞ n»m trong ph¹m vi h¹n møc khèng chÕ tèi ®a ®· qui -íc
v× mäi rñi ro nµy ®Òu ®-îc chia sÎ cho nhµ t¸i b¶o hiÓm cïng h-ëng
vµ cïng chÞu víi c«ng ty nh-îng. §iÒu nµy ®¶m b¶o c©n ®èi thu chi
cho c¶ hai bªn : c«ng ty nh-îng vµ nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm.
- 12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm cña d¹ng nµy cao nhÊt, ngoµi ra c¸c
®iÒu kiÖn vÒ phÝ t¹m gi÷ còng cã tû lÖ cao, nhê ®ã c«ng ty nh-îng cã
®iÒu kiÖn sö dông vèn nµ(HND) rçi ®Ó ®Çu t- vµo c¸c viÖc kh¸c.
Nh-îc ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p nµy :
+ c«ng ty nh-îng ph¶i t¸i ®i mäi ®¬n vÞ rñi ro b¶o hiÓm gèc theo
mét tû lÖ ®Þnh tr-íc nªn kh«ng khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng cña c«ng ty;
+ ®ång thêi c«ng ty nh-îng kh«ng khèng chÕ ®-îc tû lÖ båi
th-êng ®èi víi møc gi÷ , kh«ng cã kh¶ n¨ng lµm gi¶m hÖ sè biÕn thiªn
cña phÇn tæn thÊt thuéc møc gi÷ l¹i lµm ¶nh h-ëng tíi kÕt qu¶ ho¹t
®éng kinh doanh cña c«ng ty.
T¸i b¶o hiÓm sè thµnh th-êng ®-îc øng dông trong nh÷ng
tr-êng hîp sau :
+ Khi c«ng ty nh-îng cã ý ®Þnh thu xÕp t¸i b¶o hiÓm d-íi h×nh
thøc trao ®æi dÞch vô lÉn nhau gi÷a c¸c c«ng ty b¶o hiÓm nµy víi c¸c
c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c.
+ §èi víi c²c c«ng ty b°o hiÓm “ non trÎ “ viÖc ²p dông t²i b°o
hiÓm sè thµnh lµ rÊt phï hîp. Khi c«ng ty nh-îng míi b¾t ®Çu triÓn
khai b¶o hiÓm mät nghiÖp vô míi mµ hä cßn ch-a cã kinh nghiÖm vµ
thiÕu sè liÖu thèng kª, ph©n tÝch kh¶ n¨ng tiÕn triÓn cña lo¹i nghiÖp vô
®ã. Víi ph-¬ng ph¸p nµy, c«ng ty nh-îng cã ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o æn
®Þnh kinh doanh cña m×nh, nhÊt lµ trong nh÷ng n¨m ®Çu tiªn v× lóc
n¯y “ quy luËt sè nhiÒu “ cha cã t²c ®éng nhiÒu trong nghiÖp vô.
Thªm vµo ®ã, nhµ nhËn t¸i hÇu hÕt ®-îc coi nh- c«ng ty b¶o hiÓm gèc
cïng chia sÎ rñi ro, vËn may vãi c«ng ty nh-îng, cã ®iÒu kiÖn gÇn gòi
vµ gióp ®ì c«ng ty nh-îng nhiÒu h¬n vÒ mÆt kÜ thuËt, chuyªn m«n, cè
vÊn cho c«ng ty nh-îng tÝch cùc h¬n.
+ §èi víi c¸c lo¹i nghiÖp vô b¶o hiÓm mµ c«ng ty nh-îng cã
khã kh¨n trong viÖc ph©n ®Þnh thÕ nµo lµ mét rñi ro ®¬n ( ®Æc biÖt
trong c¸c lo¹i b¶o hiÓm vÒ n«ng nghiÖp
- 13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Nh»m gi¶m nhÑ kh¶ n¨ng nguy hiÓm cña c«ng ty nh-îng ®èi
víi c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm vÒ rñi ro thiªn tai.
+ §èi víi c¸c lo¹i nghiÖo vô mµ ph¹m vi t¸c ®éng vµ qui m« cña
tæn thÊt kh«ng ch¾c ch¾n, mÆc dï c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm lo¹i nµy cã
thÓ cã giíi h¹n tr¸ch nhiÖm.
T¸i b¶o hiÓm Sè thµnh th-êng ®-îc sö dông trong b¶o hiÓm
tr¸ch nhiÖm d©n sù, xe « t«, m-a ®¸, gi«ng b·o vµ b¶o hiÓm vËn
chuyÓn hµng ho¸ vµ th-êng kÕt hîp víi t¸i b¶o hiÓm møc d«i.
3.1.2.T¸i b¶o hiÓm møc d«i ( Surplus )
T¸i b¶o hiÓm møc d«i lµ d¹ng t¸i b¶o hiÓm tû lÖ cæ x-a vµ
phæ biÕn nhÊt. Trong t¸i b¶o hiÓm møc d«i, c«ng ty nh-îng Ên ®Þnh
møc gi÷u l¹i lµ mét sè tuyÖt ®èi, sè v-ît qu¸ t¸i ®i. Víi ph-¬ng ph¸p
nµy, tr¸ch nhiÖm cña ng-êi nhËn ®-îc x¸c ®Þnh theo líp lµ béi sè cña
møc gi÷ l¹i. PhÝ b¶o hiÓm vµ sè tiÒn båi th-êng ®-îc ph©n bæ theo tû
lÖ t-¬ng øng víi tr¸ch nhiÖm gi÷a c«ng ty nh-îng vµ nhµ nhËn t¸i.
Ph-¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm nµy gióp khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng cña
c«ng ty nh-îng do chØ t¸i ®i nh÷ng rñi ro v-ît qu¸ møc gi÷ l¹i, ®¶m b¶o
lîi Ých kinh tÕ cao h¬n t¸i b¶o hiÓm sè thµnh. §ång thêi ph-¬ng ph¸p nµy
cßn gióp c«ng ty nh-îng cã ®iÒu kiÖn gi÷ l¹i mét khèi l-îng kim ng¹ch
b¶o hiÓm lín vµ do ®ã cã møc phÝ thu nhËp lín kh«ng cÇn ph¶i t¸i b¶o
hiÓm.Nh-ng ng-îc l¹i viÖc tÝnh to¸n l¹i phøc t¹p h¬n, chi phÝ tèn kÐm
h¬n, sö dông nhiÒu nh©n lùc ( nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng n-íc kh«ng cã ®iÒu
kiÖn ¸p dông m¸y tÝnh ®iÖn tö ) vµ cã ¶nh h-ëng lín ®Õn kinh doanh trong
tr-êng hîp tæn thÊt r¬i nhiÒu vµo nh÷ng rñi ro d-íi møc gi÷ l¹i cña c«ng
ty nh-îng.
T¸i b¶o hiÓm møc d«i th«ng th-êng ®-îc ¸p dông khi khèi l-îng
dÞch vô gåm nhiÒu rñi ro cã nh÷ng sè tiÒn rÊt chªnh lÖch ®-îc b¶o hiÓm :
t¸i b¶o hiÓm ch¸y, tai n¹n th©n thÓ vµ nh©n thä…
- 14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3.1.3.T¸i b¶o hiÓm kÕt hîp sè thµnh - møc d«i.
§©y kh«ng ph¶i lµ d¹ng thø 3 cña h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm theo
tû lÖ mµ thùc chÊt lµ sù kÕt hîp gi÷a hai d¹ng sè thµnh vµ møc d«i.
D¹ng kÕt hîp nµy tá ra rÊt phï hîp vµ th-êng ®-îc ¸p dông víi c¸c
c«ng ty b¶o hiÓm míi thµnh lËp. Víi c¸c c«ng ty nµy, khèi l-îng dÞch
vô mµ hä nhËn b¶o hiÓm ch-a ®ñ æn ®Þnh ®Ó tr¸nh khái tr-êng hîp
kh«ng may cã rñi ro tæn thÊt lín x¶y ra. §Ó ®¶m b¶o cã thÓ ®øng v÷ng
trªn thÞ tr-êng vµ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu kh¸c nhau cña kh¸ch hµng
mua b¶o hiÓm, c«ng ty nh-îng cÇn thiÕt ph¶i cã t¸i b¶o hiÓm theo h×nh
thøc møc d«i. §ång thêi v× míi thµnh lËp nªn c«ng ty nh-îng th-êng
ch-a ®ñ sè tiÒn dù tr÷ ®¶m b¶o ®Ó ®-¬ng ®Çu víi nh÷ng chu kú biÕn
thiªn cña tæn thÊt, v× vËy cÇn ph¶i b¶o vÖ phÇn gi÷ l¹i gép cña m×nh
b»ng mét hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm sè thµnh.
Th«ng th-êng khi ¸p dông d¹ng t¸i b¶o hiÓm kÕt hîp nµy,
c«ng ty nh-îng ®em t¸i b¶o hiÓm cho cïng mét sè nhµ t¸i b¶o hiÓm vµ
trong ®ã d¹ng t¸i b¶o hiÓm sè thµnh lµ hîp ®ång c¬ së vµ d¹ng t¸i b¶o
hiÓm møc d«i lµm hîp ®ång bæ sung tù ®éng.
T¸i b¶o hiÓm theo ph-¬ng ph¸p kÕt hîp nµy ph¸t huy ®-îc
nh÷ng -u ®iÓm vµ h¹n chÕ ®-îc nh÷ng nh-îc ®iÓm cña tïng ph-¬ng
ph¸p sè thµnh hoÆc møc d«i. ¦u ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p nµy lµ gióp
c«ng ty nh-îng ®¶m b¶o kh¶ n¨ng gia t¨ng vÒ phÇn tr¸ch nhiÖm b¶o
hiÓm mét c¸ch tù ®éng mµ kh«ng ¶nh h-ëng ®Õn møc gi÷ l¹i cña b¶n
th©n c«ng ty ( kh«ng ph¶i t¨ng møc gi÷ l¹i ), ®ång thêi viÞec ph©n t¸n
rñi ro sÏ dÔ dµng h¬n, hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm sè thµnh æn ®Þnh h¬n.
Nh-îc ®iÓm lµ thñ tôc vµ chi phÝ ®iÒu hµnh phøc t¹p h¬n hîp ®ång sè
thµnh thuÇn tuý; thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm thu ®-îc tõ hîp ®ång møc d«i
thÊp h¬n so víi thñ tôc phÝ ®-a vµo hîp ®ång sè thµnh ( v× tû träng gi÷a
phÝ vµ tr¸ch nhiÖm thÊp ).
3.2. T¸i b¶o hiÓm theo Møc båi th-êng.
T¸i b¶o hiÓm theo møc båi th-êng lµ mét h×nh thøc t¸i b¶o
hiÓm trong ®ã c«ng ty nh-îng Ên ®Þnh mét giíi h¹n båi th-êng b»ng
- 15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
mét sè tiÒn mµ hä cã thÓ tù g¸nh chÞu cho mçi tæn thÊt thuéc tr¸ch
nhiÖm cña m×nh ( ®iÓm tù båi th-êng hoÆc møc tù båi th-êng ), phÇn
tæn thÊt v-ît qu¸ h¹n møc ®ã ®-îc chuyÓn giao cho nhµ t¸i b¶o hiÓm
g¸nh chÞu ( giíi h¹n tr¸ch nhiÖm båi th-êng cña nhµ t¸i b¶o hiÓm )
T¸i b¶o hiÓm theo møc båi th-êng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau :
+ Tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty nh-îng vµ nhµ t¸i b¶o hiÓm ®èi víi
tæn thÊt kh«ng chia sÎ theo tû lÖ vÒ phÝ, tr¸ch nhiÖm còng nh- vÒ båi
th-êng. V× thÕ h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm nµy cßn ®-îc gäi lµ t¸i b¶o
hiÓm phi tû lÖ.
+ Sè tiÒn båi th-êng tæn thÊt lµ tiªu chuÈn c¬ b¶n ®Ó ph©n ®Þnh
tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c bªn.
+ C«ng ty nh-îng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th-êng cho nh÷ng
tæn thÊt b»ng hoÆc d-íi ®iÓm tù båi th-êng ( Priority ).
+ Nhµ t¸i b¶o hiÓm chØ båi th-êng cho phÇn tæn thÊt chªnh
lÖch cña nh÷ng tæn thÊt v-ît qu¸ ®iÓm tù båi th-êng cña c«ng ty
nh-îng cho tíi mét h¹n møc tèi ®a ®· cã sù tho¶ thuËn tr-íc trong
hîp ®ång t²i b°o hiÓm, h³n møc n¯y ®îc gäi l¯ “ H³n møc tr²ch
nhiÖm cða nh¯ t²i b°o hiÓm “ ( Liability limitation of Reinsurance ).
¦u ®iÓm cña h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm phi tû lÖ :
+ lµ h×nh thøc t¸i b¶o hiÓm chØ b¶o vÖ cho nh÷ng tr-êng hîp cã
tæn thÊt qu² lín v¯ ®îc b°o vÖ 100% møc tæn thÊt vît qu² “ ®iÓm tù
båi thêng “ nªn c«ng ty nhîng cã thÓ khèng chÕ møc båi thêng tèi
®a cña m×nh b»ng mét møc tiÒn nhÊt ®Þnh.
+ c«ng ty nh-îng sÏ cã thu nhËp phÝ b¶o hiÓm lín h¬n v× nhµ
t¸i b¶o hiÓm kh«ng cã tr¸ch nhiÖm båi th-êng cho nh÷ng vô tæn thÊt
cã sè tiÒn thÊp h¬n ®iÓm tù båi th-êng cña c«ng ty nh-îng.
+ chi phÝ hµnh chÝnh Ýt tèn kÐm do c«ng ty nh-îng kh«ng ph¶i
ph©n lo¹i tøng ®¬n vÞ rñi ro b¶o hiÓm, tÝnh to¸n møc gi÷ l¹i, phÝ t¸i
b¶o hiÓm, møc t¸i b¶o hiÓm …
- 16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Bªn c¹nh nh÷ng -u ®iÓm, ph-¬ng ph¸p nµy xã nh÷ng nh-îc
®iÓm nhÊt ®Þnh :
+ ph-¬ng ph¸p tÝnh phÝ phøc t¹p vµ khã chÝnh x¸c, ®ßi hái kinh
nghiÖm vµ kü thuËt tÝnh to¸n cao, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c rñi ro th¶m ho¹ lín.
+ møc tù båi th-êng nÕu tÝnh qu¸ cao th× cã thÓ ¶nh h-ëng ®Õn kÕt
qu¶ kinh doanh cña c«ng ty nh-îng nh-ng nÕu qu¸ thÊp th× l¹i lµm t¨ng
chi phÝ hµnh chÝnh cña nhµ t¸i b¶o hiÓm.
+ g©y khã kh¨n cho c«ng ty nh-îng trong viÖc thanh to¸n phÝ
t¸i b¶o hiÓm v× phÝ t¸i b¶o hiÓm th-êng ph¶i ®ãng tr-íc.
+ ph¶i tr¶ thªm phhÝ t¸i b¶o hiÓm trong tr-êng hîp cã båi
th-êng thuéc tr¸ch nhiÖm hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm vµ cã ®iÒu kho¶n t¸i
lËp tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ.
T¸i b¶o hiÓm v-ît møc båi th-êng cã c¸c d¹ng sau :
- T¸i b¶o hiÓm v-ît møc båi th-êng ®¶m b¶o nghiÖp vô .
- T¸i b¶o hiÓm v-ît tû lÖ båi th-êng.
- T¸i b¶o hiÓm v-ît møc båi th-êng ®¶m b¶o th¶m häa.
3.2.1. T¸i b¶o hiÓm v-ît møc båi th-êng ®¶m b¶o nghiÖp vô.
D¹ng t¸i b¶o hiÓm nµy bao gåm hai lo¹i : lo¹i ®¶m b¶o nghiÖp
vô kh«ng h¹n møc vµ lo¹i ®¶m b¶o nghiÖp vô cã h¹n møc tõng sù cè.
a. Lo¹i ®¶m b¶o nghiÖp vô kh«ng h¹n møc.
Lµ lo¹i ®¶m b¶o nghiÖp vô ¸p dông cho tõng ®¬n vÞ rñi ro gèc
vµ kh«ng h¹n chÕ tæng sè tiÒn båi th-êng trong tr-êng hîp cã nhiÒu
tæn thÊt x¶y ra tõ mét sù cè. Trong lo¹i t¸i b¶o hiÓm nµy, nhµ t¸i b¶o
hiÓm båi th-êng kh«ng h¹n ®Þnh sè vô vµ tæng sè tiÒn cña c¸c vô tæn
thÊt x¶y ra dï lµ mét tæn thÊt riªng biÖt hay lµ mét sù cè tæng hîp.
Môc ®Ých cña viÖc thu xÕp t¸i b¶o hiÓm theo d¹ng nµy lµ ®Ó gi¶m bít
hay thay thÕ cho c¸c d¹ng t¸i b¶o hiÓm theo tû lÖ th«ng th-êng
- 17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
b. Lo¹i ®¶m b¶o nghiÖp vô cã h¹n møc tõng sù cè.
L¯ lo³i “ ®°m b°o nghiÖp vô “ bæ sung cho lo³i trªn, trong ®ã
møc båi th-êng cña nhµ t¸i b¶o hiÓm ngoµi viÖc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm
®èi víi nh÷ng tæn thÊt tÝnh riªng tõng ®¬n vÞ rñi ro v-ît qu¸ ®iÓm v-ît
møc båi th-êng, nã cßn ®-îc khèng chÕ ë mét møc tèi ®a Ên ®Þnh
trong tr-êng hîp nhiÒu rñi ro x¶y ra trong cïng mét sù cè cã tæng sè
tiÒn båi th-êng qu¸ lín.
T¸i b¶o hiÓm v-ît møc båi th-êng ®¶m b¶o nghiÖp vô th-êng
®-îc sö dông trong c¸c lo¹i t¸i b¶o hiÓm vÒ tµi s¶n ( vËt chÊt ). C¸c
lo¹i nghiÖp vô vÒ tr¸ch nhiÖm Ýt ¸p dông d¹ng nµy v× th«ng th-êng b¶o
hiÓm vÒ tr¸ch nhiÑm Ýt bÞ tæn thÊt do th¶m häa khèc liÖt g©y nªn.
Ngoµi ra trong b¶o hiÓm hµng h¶i, nghiÖp vô b¶o hiÓm hµng hãa vµ
b¶o hiÓm hµng vµ tµu kÕt hîp th-êng ¸p dông d¹ng nµy.
3.2.2. T¸i b¶o hiÓm v-ît tû lÖ båi th-êng.
Lµ d¹ng t¸i b¶o hiÓm phi tû lÖ mµ nhµ t¸i b¶o hiÓm chØ cã tr¸ch
nhiÖm båi th-êng trong tr-êng hîp khi kÕt qu¶ toµn bé nghiÖp vô cña
c«ng ty nh-îng cã mét tû lÖ båi th-êng v-ît qu¸ mét tû lÖ hoÆc mét
møc tiÒn ®Þnh tr-íc. T¸i b¶o hiÓm theo d¹ng nµy nh»m môc ®Ých b¶o
vÖ c«ng ty nh-îng chèng l¹i mét sù gia t¨ng ®ét biÕn cña tû lÖ båi
th-êng trong mét ngµnh b¶o hiÓm hay mét d¹ng dÞch vô b¶o hiÓm
nhÊt ®Þnh trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh.
Kho¶ng thêi gian nµy th-êng lµ n¨m tµi chÝnh vµ tû lÖ båi
th-êng ®-îc biÓu thÞ b»ng tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a tæn thÊt ph¶i båi
th-êng vµ sè phÝ ®· thu hoÆc ®· ®-îc h-ëng cña n¨m tµi chÝnh, hoÆc
còng cã thÓ ®-îc biÓu thÞ b»ng mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh.
Tû lÖ båi th-êng = Sè tiÒn båi th-êng / PhÝ thu.
3.2.3. T¸i b¶o hiÓm v-ît møc båi th-êng ®¶m b¶o tai häa khèc liÖt.
Lµ d¹ng t¸i b¶o hiÓm phi tû lÖ ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng ty nh-îng
tr¸nh ®-îc nh÷ng tr-êng hîp tæn thÊt qu¸ møc b×nh th-êng. Môc ®Ých
tr-íc hÕt cña lo¹i ®¶m b¶o nµy lµ b¶o vÖ ®èi víi sù tÝch tô nhiÒu tæn
- 18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thÊt x¶y ra tõ cïng mét sù cè hay mét sù viÖc cã tÝnh chÊt thËt quan
träng hay khèc liÖt.
§iÓm tÝnh møc båi th-êng cã thÓ thay ®æi tïy thuéc mét phÇn
vµo thùc lùc tµi chÝnh vÒ møc tù båi th-êng cña c«ng ty nh-îng. Trªn
thÕ giíi, d¹ng t¸i b¶o hiÓm nµy ®-îc sö dông rÊt réng r·i trong tÊt c¶
c¸c lo¹i nghiÖp vô b¶o hiÓm.
4. Hoa hång t ¸i b¶o h iÓm – Thñ tôc phÝ t¸i b ¶o hiÓm
Thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm lµ mét kho¶n tiÒn mµ nhµ t¸i b¶o
hiÓm tr¶ cho c«ng ty nh-îng khi nhµ t¸i b¶o hiÓm tham gia nhËn
hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm cña c«ng ty nh-îng. Sè tiÒn nµy b»ng mét tû
lÖ phÇn tr¨m cña sè phÝ ®em t¸i b¶o hiÓm.
Nhµ t¸i b¶o hiÓm ph¶i tr¶ cho c«ng ty nh-îng kho¶n thñ tôc phÝ
nh»m gióp chi tr¶ cho viÖc ®iÒu hµnh dÞch vô cña c«ng ty nh-îng. Trong
thùc tÕ sè thñ thôc phÝ mµ c«ng ty nh-îng ®-îc h-ëng cã thÓ cao h¬n
hoÆc cã thÓ thÊp h¬n chi phÝ mµ hä bá ra do thñ tôc phÝ t¸i ®-îc ®iÒu
chØnh trªn c¬ së tÝnh to¸n vÒ tû lÖ båi th-êng dù kiÕn cña mét dÞch vô b¶o
hiÓm hoÆc sè phÝ thu nhËp b¶o hiÓm.
ViÖc tÝnh to¸n thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm kh«ng cã mét quy t¾c
cøng nh¾c nµo mµ nã phô thuéc vµo sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn tham
gia trong hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm. Tuy nhiªn, khi x¸c ®Þnh mét tû lÖ thñ
tôc phÝ cÇn xem xÐt kü mét sè yÕu tè quan träng :
+ ThÓ lo¹i t¸i b¶o hiÓm vµ ph-¬ng thøc chµo t¸i b¶o hiÓm ( t¸i
b¶o hiÓm sè thµnh, møc d«i…)
+ PhÝ t¸i b¶o hiÓm trªn c¬ së phÝ toµn phÇn hay cã khÊu trõ ( phÝ
gép, phÝ thuÇn, m«i giíi…).
+ Cã quy ®Þnh c¸c ®iÒu kho¶n tho¶ thuËn gi¶m gi¸ ®Æc biÖt cho
ng-êi ®-îc b¶o hiÓm trong phÝ b¶o hiÓm gèc kh«ng.
+ Chi phÝ hµnh chÝnh vµ qu¶n lý cña c«ng ty nh-îng nhiÒu hay Ýt.
+ KÕt qu¶ båi th-êng cña c¸c n¨m
- 19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ KÕt qu¶ ®Çu t- phÝ nhµn rçi.
Thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm ®-îc chia lµm 3 lo¹i chÝnh nh- sau :
* Thñ tôc phÝ cè ®Þnh ( Fixed Rate )
Lµ mét kho¶n tiÒn nhµ t¸i b¶o hiÓm tr¶ cho c«ng ty nh-îng ®-îc
biÓu thÞ b»ng mét tû lÖ phÇn tr¨m cè ®Þnh cña sè phÝ t¸i b¶o hiÓm.
* Thñ tôc phÝ theo thang luü tiÕn ( Sliding Scale Commisson ).
C¬ së ®Ó tÝnh thñ tôc phÝ theo thang luü tiÕn lµ lÊy møc thñ tôc
phÝ cè ®Þnh lµm chuÈn tõ ®ã quy ®Þnh møc t¨ng gi¶m theo tû lÖ cña
båi th-êng. Nh- vËy kÕt qu¶ båi th-êng cµng thÊp bao nhiªu th× tû lÖ
thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm l¹i t¨ng lªn bÊy nhiªu vµ ng-îc l¹i
VÝ dô :
Tû lÖ båi th-êng
Thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm
>= 75%
20%
73%
21%
71%
22%
69%
23%
67%
24%
65%
25%
63%
26%
59%
27%
57%
28%
<= 55%
29%
Víi thang luü tiÕn nµy, sè tiÒn thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm Ýt nhÊt lµ
20% phÝ t¸i b¶o hiÓm vµ hoµn toµn phô thuéc vµo kÕt qu¶ cña nghiÖp vô.
NÕu tû lÖ båi th-êng lµ 75% th× phÇn l·i cßn l¹i cña nhµ t¸i b¶o hiÓm lµ
5%. Nh-ng nÕu tû lÖ båi th-êng lµ 65% th× l·i cña nhµ t¸i b¶o hiÓm sÏ lµ
10% thay cho møc 15% nÕu lÊy møc thñ tôc phÝ cè ®Þnh lµ 20%.
* Thñ tôc phÝ t¸i b¶o hiÓm theo l·i ( Profit Commisson ).
§©y lµ mét ph-¬ng ph¸p bæ sung cho ph-¬ng ph¸p tÝnh thñ tôc
phÝ t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh. Theo ph-¬ng ph¸p nµy, nhµ t¸i b¶o hiÓm
- 20