LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính tất yếu
Trong điều kiện hiện nay của nước ta, kinh tế đối ngoại nói chung và ngoại thương
nói riêng ngày càng đóng một vai trò quan trọng đối với nền kinh tế quốc dân. Mối
quan tâm hàng đầu của bất kỳ nền kinh tế và từng doanh nghiệp- cá thể trong nền kinh
tế chính là đảm bảo không ngừng nâng cao tính hiệu quả kinh doanh của mình. Hiệu
quả ở đây là khái niệm thường được gắn liền với các chỉ tiêu doanh thu và lợi nhuận...,
được thẩm định chủ yếu bởi thị trường, bên cạnh nhiều thước đo tương đối trên khía
cạnh chính trị- xã hội khác. Hiệu quả kinh tế nhìn chung chính là tiêu chuẩn cơ bản để
xác định phương hướng hoạt động kinh doanh của mỗi doanh nghiệp nói riêng trong
nền kinh tế.
Trong giai đoạn tồn tại chế độ quan liêu bao cấp, thành tích hoạt động kinh doanh
của mỗi doanh nghiệp phụ thuộc vào giá trị tổng sản lượng, mức độ hoàn thành các chỉ
tiêu kế hoạch mà Nhà nước đặt ra. Ngày nay, khi nền kinh tế thị trường với bối cảnh
hội nhập kinh tế quốc tế, rào cản thương mại quốc tế dần được gỡ bỏ, mỗi doanh
nghiệp ngày càng phải chủ động hơn trong việc sử dụng những nguồn nội và ngoại lực
để tối đa hoá hiệu quả sản xuất kinh doanh của mình. Có thể nói, dưới áp lực cạnh
tranh ngày một gay gắt của thị trường thương mại quốc tế, vấn đề đảm bảo hiệu quả
mang tính sống còn đối với mỗi doanh nghiệp.
Trong quá trình thực tập tại Công ty MECANIMEX- một doanh nghiệp với quá
trình hình thành và phát triển lâu dài, với hoạt động chính là xuất nhập khẩu các sản
phẩm thiết bị cơ khí phục vụ ngành sản xuất trọng điểm quốc gia- đã đặt ra cho tác giả
những suy ngẫm và trăn trở về tính hiệu quả trong hoạt động kinh doanh quốc tế của
Công ty. Hơn thế nữa, lĩnh vực nhập khẩu thiết bị cơ khí phục vụ cho các ngành sản
xuất góp phần đáng kể tạo nên diện mạo của một quốc gia tiên tiến. Việt Nam là một
quốc gia đang phát triển, với hạn chế về trình độ công nghệ và mức độ cơ giới hóa các
ngành công nghiệp trọng điểm. Do đó, xuất phát từ vai trò đặc biệt quan trọng của hiệu
quả kinh doanh đó, việc nghiên cứu nghiêm túc từ lý luận và thực tiễn doanh nghiệp
để từ đó rút ra giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu, giảm thiểu bất cập
là điều cần thiết. Đây chính là lý do để đề tài: “Nâng cao hiệu quả nhập khẩu thiết bị
cơ khí tại Công ty MECANIMEX” được chọn để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Chuyên đề thực tập thực hiện việc đánh giá hiệu quả nhập khẩu thiết bị cơ khí của
công ty MECANIMEX, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động nhập
khẩu.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu chuyên đề hướng tới là hiệu quả nhập khẩu thiết bị cơ khí của
công ty MECANIMEX.
3.2 Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của chuyên đề là hiệu quả nhập khẩu thiết bị cơ khí của công
ty MECANIMEX giai đoạn 1985- 2009.
4. Phương pháp nghiên cứu
Chuyên đề sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích và so sánh… để giải quyết
vấn đề đặt ra.
Các nguồn thông tin sử dụng trong chuyên đề được lấy từ các báo cáo kinh doanh
của công ty TNHH Một thành viên XNK Sản phẩm cơ khí MECANIMEX, Tổng cục
thống kê, Bộ Công Thương Việt Nam, website của Công ty, các bài nghiên cứu và
Internet…
5. Kết cấu chuyên đề
Ngoài lời mở đầu, kết luận, danh mục từ viết tắt, bảng biểu và phụ lục, danh mục
tài liệu tham khảo, bài chuyên đề được trình bày trong ba chương:
Chương 1: Tổng quan về Công ty MECANIMEX
Chương 2: Hiệu quả nhập khẩu thiết bị cơ khí của công ty MECANIMEX
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả nhập khẩu thiết bị cơ khí tại công ty
MECANIMEX
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY MECANIMEX
1.1 . Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty
Mỗi doanh nghiệp hoạt động kinh doanh đều chịu ảnh hưởng lớn bởi lịch sử hình
thành của bản thân mình trong bối cảnh chung của toàn bộ nền kinh tế. MECANIMEX
là một doanh nghiệp xuất nhập khẩu thuộc khu vực kinh tế nhà nước, tuy nhiên cũng
nằm dưới tác động của bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và toàn cầu hoá hiện nay. Gia
nhập WTO đánh dấu một thời kỳ phát triển mới của Việt Nam. Các rào cản xuất nhập
khẩu dần được dỡ bỏ, thị trường trong và ngoài nước được mở rộng. Cơ hội cho các
doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào các sân chơi lớn với thế đứng vững chắc và bình
đẳng hơn cũng tăng lên. MECANIMEX cũng nằm trong xu hướng chuyển mình đó.
MECANIMEX là một đơn vị trong số 17 thành viên của MIE. Đây là Tổng Công ty
được thành lập từ năm 1990 theo Quyết định số 155/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng. Nhìn
lại chặng đường hơn 15 năm xây dựng và phát triển, Tổng Công ty Máy và Thiết bị Công
nghiệp đã vượt qua không ít khó khăn và thách thức, nhất là trong thời kỳ đổi mới, vững
vàng đi lên làm chủ thị trường về các sản phẩm và thiết bị cơ khí.
Sau hơn 15 năm hoạt động, đến nay, toàn Tổng Công ty đã phát triển với 17 đơn vị
thành viên, vốn tăng gấp 5 lần, doanh thu tăng hơn 7 lần so với thời kỳ đầu mới thành lập
(chưa kể các đơn vị liên doanh ). Các sản phẩm chủ lực của Tổng Công ty gồm các loại
máy công cụ, bơm, van, quạt công nghiệp, hộp giảm tốc và các sản phẩm thuộc nhóm dụng
cụ, phụ tùng như bu lông, đai ốc, vòng đệm,… Những năm gần đây, Tổng Công ty còn
tham gia vào chế tạo các thiết bị toàn bộ cung cấp cho các nghành công nghiệp trọng điểm
của đất nước.
Về nhóm mặt hàng truyền thống, đa số các mặt hàng của Tổng Công ty hiện nay vẫn
giữ được uy tín với khách hàng, có đủ khả năng cạnh tranh với các sản phẩm nhập ngoại.
Các sản phẩm như máy công cụ, bơm công nghiệp, nông nghiệp các loại, đá và hạt mài, dàn
cày chảo, hộp giảm tốt, các sản phẩm hơi oxygen, actylen, nito phục vụ sản xuất công
nghiệp nuôi thủy sản, y tế…luôn đạt tăng trưởng cao. Trong đó, đặc biệt hàng máy công cụ
tăng trưởng mạnh với việc xuất khẩu sang thị trường Mỹ và các nước trong khu vực
Công ty MECANIMEX được thành lập vào năm 1985 dưới sự liên kết của một bộ
phận của Công ty Machino và của Công ty Tocotap theo quyết định của Bộ trưởng Bộ
Cơ khí và Luyện kim nay là Bộ Công thương Việt Nam. Công ty được chính thức
thành lập theo quyết định số 88/CT ngày 02/03/1985 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng
do Phó Chủ tịch Tố Hữu ký. Ngày 26/03/1985, Bộ trưởng Bộ cơ khí- Luyện kim ra
quyết định sô 62/CL- CB do Bộ trưởng Nguyễn Văn Kha ký, nội dung quy định về
chức năng, nhiệm vụ và tổ chức của Công ty MECANIMEX.
Hiện tại, MECANIMEX là một trong số những Công ty hàng đầu của MIE. Công
ty đã xuất khẩu cũng như nhập khẩu rất nhiều mặt hàng sang các thị trường như Nhật
Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan, An-giê-ri, Cuba, Canada, Nga, Đức, Pháp v.v...
1.1.1. Về tổ chức nhân sự
Từ giai đoạn đầu thành lập công ty, MECANIMEX chỉ có 19 người, được bố trí ở
hai khu vực
* Khu vực phía Bắc:
- Cán bộ của Bộ Cơ khí- Luyện kim được điều động sang bao gồm:
+ Ông Trần Bảo Giốc: Vụ trưởng Vụ hợp tác quốc tế bổ nhiệm kiêm Gíam đốc
Công ty.
+ Ông Tạ Doãn Kiên: Trưởng Phòng của Vụ Kế hoạch Bộ Cơ khí- Luyện kim bổ
nhiệm sang làm Chánh văn phòng công ty.
- Cán bộ của các đơn vị khác trong Bộ Cơ khí- Luyện kim chuyển đến là 2 cán bộ
+ Cán bộ của công ty TOCONTAP gồm 9 cán bộ của Phòng xuất nhập khẩu
chuyển sang.
+ Cán bộ của công ty MACHINO gồm 2 cán bộ chuyển sang
* Khu vực phía Nam:
Có 4 cán bộ thuộc Chi nhánh Công ty TOCONTAP Sài Gòn chuyển sang, các cán
bộ này là bộ khung của chi nhánh Công ty MECANIMEX Sài Gòn do ông Hoàng
Vĩnh Thịnh phụ trách.
1.1.2. Khả năng tài chính
Vốn của công ty MECANIMEX được thể hiện dưới 2 dạng:
+ Dạng hàng hóa và vật tư:
Công ty MECANIMEX tiếp nhận từ công ty TOCONTAP khi bàn giao chủ yếu là
một số sắt thép tồn kho lâu ngày dùng để sản xuất dụng cụ cầm tay xuất khẩu
+ Tiền mặt:
Số vốn cố định của Công ty khi mới bắt đầu thành lập là 293.274.463 VND
Số vốn lưu động là 8.474.196.748 VND
Cho tới thời điểm hiện tại Công ty có tài khoản gửi tại Ngân hàng Vietcombank
với số tiền là 500.110.000.240 VND và 420.150.370.000 tài khoản bằng ngoại tệ.
1.1.3. Cơ sở vật chất
1.1.3.1. Trụ sở làm việc
- Phía Bắc: Nhờ phòng làm việc của Văn phòng Bộ Cơ khí- Luyện kim( 54 Hai Bà
Trưng, Hà Nội)
- Phía Nam( chi nhánh): Nhờ văn phòng làm việc của Nhà khách Bộ Cơ khí- Luyện
kim tại Sài Gòn( 35 Tôn Đức Thắng, quận 1- TPHCM)
Hiện nay, trụ sở của Công ty được đặt tại số 37 Tràng Thi, quận Hoàn Kiếm, Hà
Nội. Là một đơn vị kinh doanh với cơ cấu gọn nhẹ bao gồm một tòa nhà 5 tầng và một
bãi để xe với tổng diện tích mặt đất 200 m…
1.1.3.2. Trang thiết bị, đồ dùng làm việc
Thời kỳ mới thành lập mọi trang thiết bị làm việc của Công ty đều không có và
không được cấp. mà phải tự lo lắng bằng cách xin từng chiếc ghế, từng chiếc bàn,
chiếc tủ… của các cơ quan bạn để dùng.
Ngày nay, cùng với sự phát triển trong quy mô kinh doanh, mỗi nhân viên và mỗi
phòng ban chuyên dụng tại MECANIMEX được trang bị khá đầy đủ với hệ thống thiết
bị cơ khí hiện đại vô cùng cần thiết cho hoạt động xuất nhập khẩu ( máy tính, máy fax,
máy photocopy, điện thoại, xe ô tô…). Điều này một lần nữa khẳng định vị thế đơn vị
hàng đầu trong MIE.
1.2. Công ty MECANIMEX ngày nay
Tên công ty đầy đủ:
Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nhà nước một thành viên xuất nhập khẩu các sản
phẩm cơ khí.
Tên Tiếng Anh:
Mechanical products export- import company limited
Tên viết tắt bằng Tiếng anh: MECANIMEX CO., LTD
Tên giao dịch: MECANIMEX- Hà Nội
Địa chỉ trụ sở chính: Số 37, phố Tràng Thi, phường Trần Hưng Đạo, quận
Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Tel: (84 4) 8257459 - 9360730, Fax: (84 4) 9349904
Email:
[email protected] /
[email protected]
Chi nhánh: 12 Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1, TP HCM
Tel: (84 8) 8295799 - 8222111 - 8296722, Fax: (84 8) 8299238
Email:
[email protected]
1.3. Các giai đoạn phát triển của MECANIMEX
1.3.1. Thời kì từ năm 1985- 1990
1.3.1.1. Hoàn cảnh chung
Từ năm 1955, ngành cơ khí trở thành ngành công nghiệp được ưu tiên phát triển
với nhận thức của Đảng và Nhà nước về tầm quan trọng của sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa nền kinh tế quốc dân, cũng như dựa vào nhu cầu cung cấp các sản
phẩm cơ khí thiết yếu nhằm phục vụ quân đội. Miền Bắc, thời kì kế hoạch hóa tập
trung, bên cạnh việc mở rộng năng lực sản xuất của các doanh nghiệp hiện có, nhiều
cơ sở sản xuất được hình thành. Sự phát triển thực sự của ngành cơ khí Việt Nam bắt
đầu kể từ sau kế hoạch 5 năm lần thứ nhất 1961- 1965, khi máy công cụ( máy tiện,
máy khoan…), tàu thủy cỡ nhỏ, toa xe lửa, máy bơm thủy lực, các loại quạt trần và
quạt bàn, máy phát lực 20- 24 cv được sản xuất. Từ năm 1965, ngành hướng ưu tiên
cho các sản phẩm phục vụ chiến tranh. Năng lực sản xuất mới bao gồm phụ tùng ô tô
máy kéo, máy ép, nén…, máy bơm thủy lợi và các dụng cụ cầm tay cho ngành công
nghiệp và xây dựng.
Năm 1976, giá trị sản lượng ngành cơ khí chiếm 12% giá trị sản xuất toàn quốc.
Sản xuất thiết bị cơ khí phục vụ nông nghiệp được mở rộng, sản xuất mát công cụ có
xu hướng giảm. Trong thời gian này, ngành cơ khí là ngành công nghiệp được hỗ trợ
nhiều nhất, chỉ sau ngành năng lượng và than, số lượng các doanh nghiệp công nghiệp
tăng đột biến. Đến năm 1985, có 610 doanh nghiệp cơ khí Nhà nước, 941 doanh
nghiệp tập thể và tư nhân, tổng tài sản ngành đạt 400 triệu USD, năng lực ngành đáp
ứng được 40- 50% nhu cầu sản phẩm cơ khí của xã hội.
1.3.1.2. Tình hình hoạt động của Công ty
Trong hoàn cảnh lịch sử chung đó, Công ty MECANIMEX được thành lập theo
Quyết định quyết định số 88/CT ngày 02/03/1985.
Trong thời kì này, Công ty chủ yếu làm nhiệm vụ xuất nhập khẩu theo Nghị định
thư của Chính phủ Việt Nam với các nước Xã hội chủ nghĩa:
Nhà nước phân chỉ tiêu xuất khẩu hàng cơ khí sang các nước Đông Âu như
Liên Xô( cũ), Tiệp Khắc, Ba Lan, Hungary và Cuba…
Nhà nước phân chỉ tiêu nhập khẩu vật tư( chủ yếu là vật tư sản xuất ra hàng
xuất khẩu)
Các mặt hàng xuất nhập khẩu chủ yếu là các sản phẩm cơ khí, thép.
Nói chung hoạt động trong thời kỳ này không mang tính chất kinh doanh và chịu
sự quản lý của Nhà nước.
1.3.2. Thời kì từ năm 1990 - 1995
Năm 1991, Công ty nhận vốn Nhà nước giao (tám tỷ đồng). Số vốn này không phải
rót từ Ngân sách Nhà nước, mà thực ra là vốn tự có mà Công ty tích lũy được sau 5
năm kinh doanh 1980 – 1985
1.3.2.1. Hoàn cảnh chung
Đây là thời kỳ đánh dấu bước chuyển đổi mạnh mẽ của nền kinh tế đất nước. Sau
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1986), cơ chế kinh tế quan liêu bao cấp dần được
xoá bỏ, sự tự chủ trong hoạt động sản xuất kinh doanh được đề cao. Trong dòng chảy
thay đổi mạnh mẽ đó, MECANIMEX cũng đứng trước không ít khó khăn và thử
thách.
Công ty bắt đầu kinh doanh theo cơ chế thị trường trong bối cảnh không còn xuất
khẩu theo Nghị định thư với các nước XHCN cũ và ngày càng có nhiều các đơn vị
được xuất khẩu trực tiếp. Đây là giai đoạn rất khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh
doanh của công ty. Chỉ riêng mặt hàng dụng cụ cầm tay còn xuất khẩu một phần sang
Angieri theo hiệp định trả nợ Nhà nước.
Trước tình hình diễn biến có nhiều khó khăn cho hoạt động kinh doanh xuất nhập
khẩu như vậy, nhưng nhờ sớm nắm bắt tình hình, ngay từ cuối những năm 1989- 1990
tập thể cán bộ nhân viên và lãnh đạo Công ty đã nỗ lực tìm kiếm một số thị trường mới
như Thái Lan, Đài Loan. Đó là bước đệm, khởi đầu cho một thời kỳ mới- thời kỳ kinh
doanh theo cơ chế thị trường cạnh tranh gay gắt và phức tạp.
1.3.2.2. Hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của Công ty
Mặc dù trước tình hình diễn biến có nhiều trở ngại như vậy, nhưng với sự nhạy bén
và linh hoạt trong chỉ đạo, với nỗ lực trong công việc, trong thời gian này, công ty đã
đạt
được
những
kết
quả
đáng
nể,
cụ
thể
như
sau:
Từ năm 1991 -1994 xuất khẩu 3.000 tấn thiếc, riêng năm 1991 xuất khẩu 1.000 tấn
thiếc sang các nước Thái Lan, Singapore, Nhật Bản…
Từ năm 1991- 1995, Công ty MECANIMEX là đơn vị đứng vị trí thứ hai trong
toàn quốc về xuất khẩu thiếc với kim ngạch cao, duy trì và phát triển các đơn hàng
xuất khẩu dụng cụ cầm tay sang thị trường Đài Loan với số lượng từ 100 đến 200 cái/
năm.
Tuy giá trị của mặt hàng này không lớn nhưng nhìn về góc độ cạnh tranh gay gắt
về nhiều mặt, nhất là hàng cơ khí Việt Nam ở một thị trường như Thái Lan, mà sản
phẩm của Việt Nam vẫn đảm bảo chất lượng và uy tín trong một thời gian dài- 5 nămthì đó là một điều đáng tự hào.
Ngoài các mặt hàng kể trên, Công ty đã nỗ lực tìm kiếm và xuất khẩu được các mặt
hàng khoáng sản như quặng kẽm, Cromic, Zircon, Volframit…
Từ năm 1992 trở về trước, kim ngạch kinh doanh của Công ty chủ yếu là xuất
khẩu( với tỷ trọng 70 đến 80% trên tổng giá trị kim ngạch). Nhận thức được tình hình
này, Công ty đã triển khai kế hoạch khai thác thị trường nội địa để tăng kim ngạch
hàng nhập khẩu, các mặt hàng cụ thể được nhập khẩu như sau:
Các loại dây thép cuốn động cơ phục vụ cho sản xuất Công nghiệp
Hạt nhựa, hoá chất phục vụ sản xuất
Các thiết bị điện
Thiết bị làm đường phục vụ ngành giao thông
Hàng vật liệu xây dựng
Máy bơm dân dụng và các đồ điện lạnh phục vụ sinh hoạt đời sống.
Chính vì thế từ năm 1993 trở về sau, kim ngạch nhập khẩu được tăng dần, tạo nên
Tổng giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu của Công ty ngày một tăng.
Bên cạnh hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu, trong thời gian này
MECANIMEX còn triển khai một số cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng và dịch vụ văn
phòng để đa dạng hoá kinh doanh, góp phần phục vụ xã hội, tăng doanh thu và lợi
nhuận cho Công ty. Cụ thể Công ty đã triển khai thực hịên được:
-
Liên doanh xây dựng một xưởng sản xuất gói màu VORTEX theo công nghệ
Italia( vật liệu chủ yếu là cát và xi măng, không dùng đất, đưa vào sản xuất từ năm
1995. Liên doanh xây dựng và đưa vào khai thác khu Trung tâm IBC để cho các văn
phòng nước ngoài tại Hà Nội thuê. Trung tâm IBC ra đời và hoạt động từ năm 1994.
Doanh thu tiền cho thuê nhà là 2.000.000.000 VNĐ/ năm và lãi sau thuế vào khoảng
950.000.000 VNĐ/ năm- lãi của năm cao nhất.
-
Những con số sau đây nói lên kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công
ty trong thời kỳ 1991- 1995
-
Kim ngạch đạt cao nhất vào năm 1995 là 11.508.994,00 USD
-
Doanh thu đạt cao nhất vào năm 1995 là 53.181.184.976 VNĐ
-
Các khoản nộp ngân sách Nhà nước đạt cao nhất vào năm 1995 là
4.635.000.000 VNĐ
1.3.3. Giai đoạn 1995- 1999
1.3.3.1. Hoàn cảnh lịch sử
Những năm này suy thoái kinh tế và khủng hoảng kinh tế trầm trọng của các nước
trong khu vực Đông Á và Đông Nam Á như Thái Lan, Malaysia, Hàn Quốc… làm cho
tình hình kinh tế nói chung của Việt Nam ảnh hưởng lớn và trong lĩnh vực kinh doanh
thương mại của MECANIMEX nói riêng gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại tưởng chừng
khó có thể vượt qua. Hơn thế nữa, chính sách mở cửa của Nhà nước Việt Nam cho
phép các đơn vị sản xuất có thể tham gia kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp đã làm
MECANIMEX phải đối mặt với nhiều khó khăn và thử thách hơn bao giờ hết. Tính
cạnh tranh trong giai đoạn này trở nên khốc liệt và cũng đặt ra cho các doanh nghiệp
nói chung và MECANIMEX nói riêng vấn đề phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh
trong môi trường đầy thách thức.
Trước những biến động của tình hình kinh tế trong và ngoài nước như vậy, Công ty
đã gặp rất nhiều khó khăn trong thời gian đầu như một số bạn hàng, đối tác ở nước
ngoài bị phá sản do khủng hoảng kinh tế, một số đơn vị bạn hàng trong nước ngừng
hoạt động hoặc hoạt động chậm lại do sự mất ổn định về tình hình tài chính và kinh tế.
Tuy vậy, do nắm bắt và dự đoán trước được tình hình và đã có chuẩn bị tài lực, vật
lực từ những năm trước cho nên hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của Công ty
cũng đi dần vào thế ổn định, bắt nhịp được với thị trường, bắt đầu có sự tăng trưởng
đều qua thời gian.
Ngoài các thị trường cũ, Công ty có quan hệ trong nhiều năm trước, giai đoạn này,
MECANIMEX cũng khai thác thêm được các thị trường mới như Hàn Quốc,
Malaysia, Indonesia, Myanmar, Nhật Bản.. và một số nước Trung Đông…
Về kinh doanh xuất nhập khẩu, ngoài những mặt hàng truyền thống của ngành cơ
khí chế tạo, luyện kim trước đây, thời kỳ này Công ty còn khai thác thêm nhiều mặt
hàng mới để xuất nhập khẩu đồ điện gia dụng, vật liệu xây dựng, hoá chất, nhựa, sản
phẩm gốm, thuỷ tinh, dệt may tơ tằm, thức ăn gia súc…
Chính vì vậy, mặt hàng kinh doanh của Công ty ngày một phong phú và đa dạng
thúc đẩy kim ngạch và doanh thu hàng năm tăng lên
1.3.3.2.
Hoạt động xuất nhập khẩu
Mặc dù bối cảnh kinh tế có nhiều bất lợi, công ty không ngừng tìm tòi và đa dạng
hoá mặt hàng và thị trường xuất nhập khẩu trong giai đoạn này. Có thể kể đến các mặt
hàng chủ yếu trong:
* Hoạt động xuất khẩu:
Phôi thép- gang thép Thái Nguyên xuất khẩu sang Thái Lan.
Thiếc: hướng đến thị trường mục tiêu như Nhật Bản, Thái Lan…
Chì và các loại quặng: xuất khẩu sang Thái Lan…
Máy công cụ: các thị trường được định hướng chú trọng khai thác và duy trì
lợi thế gồm có Thái Lan, Đài Loan do nhà máy công cụ số 1 và Nhà máy chế tạo Hải
Phòng, nay là Công ty cổ phần cơ khí chế tạo Hải Phòng sản xuất.
Máy công cụ xuất khẩu sang Myanmar.
Các dụng cụ cơ khí cầm tay: hướng đến thị trường các nước Đông Âu cũ và
Đài Loan…
Hàng may mặc, dệt may: thị trường truyền thống là Nga, Ba Lan, Tiệp
Khắc…
Ngoài ra, MECANIMEX còn xuất khẩu các mặt hàng khác như giày thể thao, mũ
vải, dây điện, đèn trang trí, vỏ hộp và phụ tùng thiết bị báo cháy…
* Hoạt động nhập khẩu:
Vật tư,thiết bị phục vụ sản xuất công nghiệp
Các loại thép hợp kim và thép hình cỡ lớn
Tôn silic và dây email để sản xuất động cơ điện, biến áp…
Các loại thép Inoc…
Nhôm thỏi, hạt nhựa, hoá chất, sợi…
Máy luyện cao su và một số phụ tùng khác…
Thiết bị phục vụ cho ngành xây dựng và giao thông
Máy trộn bê tông
Máy san đường
Máy rải nhựa
Thiết bị phục vụ nông nghiệp
Máy bơm và thiết bị bơm để xây dựng các loại trạm bơm thuỷ lợi (Hà Tây,
Tuyên Quang)
Các loại thiết bị phục vụ ngành Y tế.
Vật tư phục vụ chế biến thực phẩm
Các đồ dùng phục vụ đời sống sinh hoạt xã hội
Bơm nước dân dụng
Đồ điện, điện lạnh dân dụng
Đồ dùng văn phòng và một số đồ dùng khác…
Do công tác khai thác tìm kiếm thị trường, đối tác kinh doanh trong và ngoài nước
của Công ty thường xuyên được chú trọng dẫn đến hoạt động kinh doanh đạt hiệu quả
tốt. Tốc độ tăng trưởng đều và khá cao theo thời gian từng năm. Các chỉ tiêu kinh tế
như kim ngạch, doanh thu, nộp ngân sách Nhà nước năm nào cũng vượt kế hoạch
được giao, mức chênh lệch năm sau cao hơn năm trước.
1.3.3.3. Kết quả cụ thế
Trong giai đoạn 1995 -1999, MECANIMEX đã đạt được một số thành tựu như sau:
Kim ngạch xuất nhập khẩu của năm 1999 bằng 1.6 lần so với năm 1998 và
3.196 lần so với năm 1994
Doanh thu xuất nhập khẩu năm 1999 bằng 1.168 lần so với năm 1998 và
13.867 lần so với năm 1995
Đây thực sự là một thành tích rất lớn của cán bộ công nhân viên trong Công ty
MECANIMEX, chứng tỏ tính hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh xuất nhập
khẩu trong giai đoạn đầy khó khăn và thách thức này.
1.3.3.4. Công tác liên doanh liên kết
Với mục tiêu không ngừng tăng trưởng các chỉ tiêu kinh tế như kim ngạch xuất
nhập khẩu, doanh thu và nộp ngân sách Nhà nước, trong thời gian 5 năm cuối thập kỷ
90( 1995- 1999), song song với công tác kinh doanh, Công ty đã phát triển thêm và đã
thực hiện thành công 2 dự án liên doanh sản xuất với nước ngoài, đó là:
* Liên doanh với Hàn Quốc:
Liên doanh MECANIMEX và LG Electronics được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy
phép đầu tư số 1918/GP ngày 31/05/1997. Với tổng số vốn đầu tư doanh nghiệp là
7.700.000 USD, vốn pháp định là 2.600.000 USD ...LG Electronics là công ty thuộc tập
đoàn LG một trong những tập đoàn đứng đầu Hàn Quốc và lớn thứ 6 thế giới. Công ty có
mạng lưới chi nhánh văn phòng đại diện ở 60 nước và có mối quan hệ hợp tác tại 171 quốc
gia.LG Electronics là một trong những thương hiệu nổi tiếng tại Hàn Quốc và trên thế giới.
Kể từ năm 1962 LG Electronics điện gia dụng đã sản xuất máy điều hòa, tủ lạnh, máy giặt
và máy hút bụi tại Hàn Quốc.
Công ty liên doanh với tập đoàn Electronics Hàn Quốc, xây dựng 1 nhà máy tại
Hải Phòng để sản xuất máy điều hoà nhiệt độ, máy giặt và tủ lạnh. Dự án được bắt đầu
thực hiện từ năm 1996 và đưa vào sản xuất từ cuối năm 1998, sản phẩm của liên doanh
đang được tiêu thụ tốt, chiếm thị phần lớn trong lĩnh vực điện lạnh tại Việt Nam. Tên
viết tắt của liên doanh là “LG- MECA’’ đã thực sự trở thành một thương hiệu nổi tiếng
trong nước và khu vực. Việc hợp tác liên doanh với LG đã mở ra bước phát triển mới
cho MECANIMEX trên chặng đường hội nhập và phát triển của Công ty trong giai
đoạn này.
* Liên doanh với Thái Lan sản xuất tăm bông vệ sinh:
Thời gian đầu Công ty thiết lập một xưởng sản xuất nhỏ với khoảng 50 công nhân
tại Hải Phòng. Đầu năm 1998 bắt đầu sản xuất thử, sau một thời gian ngắn đã có nhiều
chủng lọai sản phẩm tiêu thụ tại thị trường Việt Nam.
Sau đây là chỉ tiêu tổng hợp về hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty đã đạt
được trong thời kỳ 1990-1999
Bảng 1.1: Bảng tổng hợp hoạt động kinh doanh giai đoạn 1990- 1999
Kim ngạch
Doanh thu
Nộp ngân sách
(Triệu VNĐ)
(Triệu VNĐ)
Năm
(Nghìn USD)
Bình quân thu nhập
đầu người
(VNĐ/người)
1990
9.870
16.802
3.800
915.000
1991
10.527
20.879
4.745
1.079.000
1992
8.953
16.286
3.848
923.000
1993
6.374
13.277
3.034
918.000
1994
8.580
15.586
3.486
1.012.000
1995
11.508
53.814
4.635
1.012.000
1996
17.046
89.692
11.585
1.011.000
1997
18.003
122.045
11.299
1.349.000
1998
28.432
145.589
16.395
1.705.000
1999
33.000
170.000
64.000
2.000.000
Nguồn: Báo cáo thực hiện chỉ tiêu chủ yếu của MECANIMEX 1990- 1999
Ngoài thành công trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đối với hoạt động đóng góp
cho lợi ích xã hội trong suốt thời gian hoạt động cuả Công ty từ 1990 -1999 luôn được
thực hiện tích cực, đầy đủ. Công ty luôn chấp hành nghiêm chỉnh mọi chủ trương,
chính sách của Đảng và Nhà nước, địa phương và các cơ quan chủ quản cấp trên.
Công ty thường xuyên nhận được giấy và bằng khen của các cơ quan quản lý Nhà
nước như Tổng cục Hải quan, tồng cục Thuế… Cuối năm 1998, công ty
MECANIMEX được Bộ Thương mại cấp bằng khen về thành tích tìm kiếm thị trường
mới.
Sau một thời gian đạt được nhiều thành tích xuất sắc, năm 1999 MECANIMEX đã
được Bộ Công nghiệp tặng cờ thi đua đơn vị xuất sắc. Bên cạnh đó, công ty cũng được
Bộ và Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng III cho thành tích xuất sắc trong
giai đoạn 5 năm( 1995- 1999)
1.3.4. Thời kỳ 1999 -2005
1.3.4.1. Vốn hoạt động và nguồn nhân lực
* Vốn hoạt động kinh doanh:
Bước vào năm 1999, số vốn kinh doanh của Công ty là 16,8 tỷ VNĐ trong đó vốn
nhận của Nhà nước là gần 8 tỷ đồng, còn lại là vốn tự bổ sung. Đến hết năm 2003, vốn
kinh doanh của Công ty đạt 29,7 tỷ đồng trong đó Nhà nước bổ sung thêm 11 tỷ đồng
về quyền sử dụng đất( phần vốn góp với liên doanh LG- MECA tại Hải Phòng), số còn
lại là vốn tự bổ sung của Công ty trong 4 năm 1999- 2003.
* Về nguồn nhân lực:
Trong năm 1999, Công ty có 63 người, năm 2003 có 89 người, bình quân lao động
của Công ty trong giai đoạn này là 78 người/ năm.
Với nguồn lao động như trên, Công ty đã thực hiện tổ chức sản xuất kinh doanh và
đạt thành tích cao về các chỉ tiêu kinh tế sau( không bao gồm số liệu liên doanh)
1.3.4.2 Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
* Về lĩnh vực xuất nhập khẩu của công ty:
Gía trị kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2003 đạt 31.69 triệu USD, mức độ tăng
trưởng bình quân mỗi năm đạt 4.5%.
Kim ngạch xuất khẩu của Công ty tăng mạnh hằng năm, năm 2005 tăng gần gấp 2
lần so với năm 2001. Trong khi một số mặt hàng truyền thống trước đây của Công ty
gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm thị trường, nguồn hàng để xuất khẩu như máy
công cụ, dụng cụ cầm tay, khoáng sản… nguyên nhân chính là do những năm qua các
đơn vị sản xuất mặt hàng này đã trực tiếp xuất khẩu. Bên cạnh đó, giá thị trường
khoáng sản cụ thể là thiếc trên thế giới có sự biến động mạnh, nhu cầu giảm do có
nguyên liệu khác thay thế thiếc trong công nghệ sản xuất điện tử và đòi hỏi chất lượng
mặt hàng này rất cao và khắt khe, tỷ trọng tạp chất kim loại phụ trong thiếc phải rất
nhỏ... Trong khi đó, các đơn vị trực tiếp khai thác và sản xuất thiếc tại Việt Nam chưa
đáp ứng được. Đứng trước tình hình này, MECANIMEX đã chủ động mở thêm ngành
hàng xuất khẩu nông sản như cà phê, hạt tiêu… Những mặt hàng này đã đem lại cho
Công ty sự ổn định và tăng trưởng mạnh về kim ngạch xuất khẩu, thị trường xuất
khẩu được mở rộng.
Kim ngạch thực hiện các năm trong giai đoạn này không đồng đều vì cơ chế hoạt
động xuất nhập khẩu của Nhà nước khá thông thoáng, nhiều đơn vị đã tự kinh doanh
xuất nhập khẩu trực tiếp, việc cạnh tranh trong lĩnh vực này cũng rất gay gắt. Trước
đây MECANIMEX chủ yếu nhập hàng uỷ thác cho một số khách hàng truyền thống,
tuy kim ngạch nhập khẩu lớn hơn nhưng lợi nhuận không cao nên tập thể lãnh đạo
Công ty đã dần chuyển sang nhập khẩu một số nguyên liệu đầu vào cho một số đơn vị
sản xuất trong nước như nguyên liệu chế biến thức ăn, sắt thép chế tạo cơ khí, hàng tự
doanh… do vậy kim ngạch có giảm nhưng hiệu quả lại cao hơn.
Tổng doanh thu xuất nhập khẩu năm 1999 đạt 203,5 tỷ VNĐ và năm 2003 đạt
351,1 tỷ VNĐ.
Tốc độ tăng trưởng trung bình mỗi năm đạt 14.9%. Doanh thu năm 2003 bằng 1.72
lần năm 1999 và bằng 1.21 lần năm 2002. Doanh thu của toàn Công ty tăng đều qua
các năm. Năm 2005 doanh thu vượt mức 28% so với năm 2001.
Ngoài kinh doanh xuất nhập khẩu là chủ yếu, doanh thu bán hàng từ các sản phẩm
sản xuất công nghiệp của MECANIMEX cũng được tăng mạnh. Ngoài ra công ty còn
kinh doanh dịch vụ triển lãm, hàng nội địa, tuy chỉ mới ở bước đầu.
* Về giá trị sản xuất công nghiệp:
Thực hiện quyết định số 18/2004- BCN ngày 9/3/2004, Công ty đã tiến hành sáp
nhập Công ty Quy chế Từ Sơn vào MECANIMEX, do đó ngoài các chỉ tiêu kim ngạch
xuất nhập khẩu, doanh thu, chỉ tiêu nộp ngân sách như các năm trước, sản xuất công
nghiệp của Công ty cũng là một chỉ tiêu hết sức quan trọng do Nhà máy quy chế Từ
Sơn trực tiếp thực hiện.
Nhìn chung tình hình thực hiện kế hoạch của Nhà máy từ 2001- 2005 luôn đạt chỉ
tiêu mà Tổng Công ty máy và thiết bị công nghiệp MIE giao phó. Đặc biệt năm 2004,
sau khi sáp nhập, Nhà máy quy chế Từ Sơn đã thực hiện tốt việc tổ chức lại sản xuất,
sắp xếp lại các phòng ban phân xưởng. Nhờ giảm được đầu mối quản lý, các phân
xưởng hoạt động sản xuất hiệu quả hơn. Qua các chỉ tiêu kinh tế đạt được của Nhà
máy trong năm 2004, các chỉ tiêu chủ yếu đều có mức tăng trưởng đặc biệt đã chứng
minh tính hiệu quả của quá trình sản xuất tại nhà máy.
Sau việc tiếp nhận Nhà máy quy chế Từ Sơn, Công ty đã thực hiện tiếp Quyết định
số 120//2004- BCN ngày 02/11/2004 về việc chuyển đổi mô hình Công ty thành công
ty TNHH Nhà nước một thành viên XNK Các sản phẩm cơ khí MECANIMEX ngày
nay.
1.3.4.3 Công tác tài chính- giá
Trong suốt quá trình hoạt động của Công ty giai đoạn này, vốn của Công ty vẫn
được bảo toàn và có sự tăng trưởng phát triển.
Hiệu quả sử dụng vốn của Nhà nước giao đạt tốt, ngoài ý nghĩa kinh tế còn có ý
nghĩa xã hội lớn, giữ vững được đội ngũ lao động trong suốt thời kỳ đổi mới với
nguồn vốn kinh doanh hạn hẹp.
Hoạt động tài chính lành mạnh, sản xuất kinh doanh có lãi, thực hiện nghĩa vụ nộp
ngân sách nhà nước, thu nhập cho người lao động được đảm bảo chính là những thành
tựu MECANIMEX đạt được trong giai đoạn 1999-2005
1.3.4.4 Hoạt động liên doanh
Song song với hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu, Công ty còn đẩy mạnh hiệu
quả đầu tư liên doanh trong nước và nước ngoài
* Liên doanh trong nước
Cùng với Công ty xuất nhập khẩu hoá chất liên doanh cho thuê văn phòng đại diện
tại 37 Tràng Thi, hoạt động của liên doanh này đã tăng thêm nguồn thu và lợi nhuận
cho Công ty.
* Liên doanh nước ngoài
LG Electronics là Công ty thuộc Tập đoàn LG, một trong những tập đoàn đứng đầu
Hàn Quốc và lớn thứ 6 trên thế giới. Công ty có mạng lứới chi nhánh văn phòng đại
diện ở 60 nước và có mối quan hệ hợp tác tại 171 quốc gia. Liên doanh
MECANIMEX và LG Electronics được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy phép đầu tư
số 1918/ GP ngày 31/05/1997.
Với tổng số vốn đầu tư doanh nghiệp là 7.700.000,00 USD, vốn pháp định là
2.600.000,00 USD, trong đó MECANIMEX góp 30% và LG Electronics góp 70%.
Sau 2 năm xây dựng Nhà máy, Liên doanh đã đi vào hoạt động từ tháng 04/1999.
Trong giai đoạn 1999- 2005, tình hình sản xuất kinh doanh của Công ty gặp nhiều
khó khăn, đây cũng là khó khăn chung của đất nước trong giai đoạn chuẩn bị gia nhập
AFTA và WTO, MECANIMEX vừa phải đảm bảo sản xuất kinh doanh có lãi, đảm
bảo thu nhập cho người lao động và phải triển khai tốt các mô hình sắp xếp đổi mới
doanh nghiệp do cấp trên chỉ đạo, quyết định.
Cuối năm 2004, với những thành tích nhất định trong hoạt động liên doanh liên kết,
MECANIMEX đã được Nhà nước Việt Nam tặng thưởng Huân chương Lao động
hạng II cho tập thể cán bộ công nhân viên công ty. Đây quả là một ghi nhận đáng trân
trọng và đầy tự hào của MECANIMEX.
1.3.5. Thời kỳ 2005- 2009
1.3.5.1. Đặc điểm chung
Giai đoạn 2005- 2009 được đánh giá là giai đoạn chuyển mình của nền kinh tế.
Với sự kiện gia nhập WTO ngày 7/1/2007 và chính thức trở thành thành viên thứ 150
của tổ chức này, Việt Nam bước vào thời kỳ hội nhập mạnh mẽ, từng bước dỡ bỏ các
hàng rào thuế quan và phi thuế quan, mở cửa các ngành công- nông nghiệp và dịch vụ,
hỗ trợ thu hút và đầu tư trực tiếp nước ngoài vào những lĩnh vực trọng điểm cần đổi
mới và phát triển của quốc gia.
Trong lĩnh vực nhập khẩu, năm 2005 kim ngạch nhập khẩu thiết bị cơ khí thiết bị
đạt 13.28 tỷ USD, chiếm 36.1% tổng kim ngạch nhập khẩu của quốc gia, đạt mức tăng
28.5% so với năm 2004. Với định hướng chiến lược năm 2020, Việt Nam cơ bản trở
thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, nhu cầu nhập khẩu thiết bị cơ khí và
trang thiết bị cơ khí phục vụ ngành sản xuất ngày một gia tăng. Đổi mới và từng bước
trang bị thiết bị cơ khí thiết bị với công nghệ hiện đại, gắn liền với đổi mới tư duy kinh
tế, đầu tư mở rộng cơ sở hạ tầng… đã trở thành chiến lược chung cho mỗi doanh
nghiệp, tổ chức sản xuất kinh doanh trong giai đoạn này
1.3.5.2. Tình hình hoạt động của Công ty
Trước cơ hội và thách thức khi đất nước gia nhập WTO, chắc chắn các doanh
nghiệp ngành Cơ khí nói chung sẽ gặp nhiều khó khăn. Để có một chiến lược phát
triển tổng thể, vững chắc trong giai đoạn 2006 - 2010, Công ty MECANIMEX đã xây
dựng chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X
với những nội dung cơ bản là : giữ vững và phát triển ngành hàng chuyên môn là cơ
khí và kim loại, từng bước mở rộng các ngành hàng khác phù hợp với khả năng và
kinh nghiệm của đội ngũ cán bộ công nhân viên, từ đó hướng tới lựa chọn và phát triển
đại lý độc quyền nhập và phân phối các loại hàng hoá có triển vọng như đại lý máy
Goldstart, gạch lát nền.. và đặc biệt làm đại lý máy công cụ với Mỹ và Hàn Quốc.
Giai đoạn 2005- 2009 được đánh dấu bởi sự kiện đầu tháng 6/2006, toàn thể
CBCNV nhà máy Quy chế Từ Sơn (đơn vị trực thuộc của Công ty Mecanimex) đã hân
hoan chào đón chiếc máy cán ren đầu tiên của Việt nam có khả năng cán được trục ren
.DOC 
84 
87 
75 
