Tài liệu Nâng cao hiệu quả kinh doanh tại tổng công ty cổ phần khoan và dịch vụ khoan dầu khí

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM ooo ooo PHẠM QUỐC ĐẠT NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN KHOAN VÀ DỊCH VỤ KHOAN DẦU KHÍ LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM ooo ooo PHẠM QUỐC ĐẠT NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN KHOAN VÀ DỊCH VỤ KHOAN DẦU KHÍ CHUYÊN NGÀNH MÃ SỐ : QUẢN TRỊ KINH DOANH : 60.34.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS ĐỒNG THỊ THANH PHƯƠNG TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2011 LỜI CAM KẾT Tôi xin cam kết luận văn này là đề tài nghiên cứu độc lập của riêng cá nhân tôi. Các nguồn tài liệu trích dẫn, các số liệu sử dụng và nội dung trong luận văn này là trung thực. Đồng thời, tôi cam đoan rằng kết quả nghiên cứu này chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Tôi xin chịu trách nhiệm cá nhân về luận văn của mình LỜI CẢM ƠN Trong quá trình hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được nhiều sự giúp đỡ và đóp góp quý báu của Thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình. Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến Cô hướng dẫn Phó Giáo Sư Tiến Sĩ Đồng Thị Thanh Phương đã tận tâm giúp đỡ, hướng dẫn và cho tôi những kinh nghiệm quý báu để hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn Quý Thầy cô đã tham gia giảng dạy lớp cao học kinh tế khoá 17, ngành Quản trị Kinh doanh của Trường Đại Học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh đã cho chúng tôi những kiến thức nền tảng và những kinh nghiệm thực tế vô cùng hữu ích và quý giá. Xin cảm ơn sự giúp đỡ của các Phòng, Ban chức năng của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí đặc biệt là Anh Đoàn Đắc Tùng – Kế Toán Trưởng đã quan tâm giúp đỡ để tôi hoàn thành đề tài này. MỤC LỤC Mục lục.......................................................................................................................... Danh mục các bảng biểu ............................................................................................... Danh mục các sơ đồ ...................................................................................................... Danh mục các chữ viết tắt ............................................................................................. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu ..............................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..........................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................2 5. Bố cục luận văn.......................................................................................................2 Chương 1: Những lý luận cơ bản về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường 1.1. Khái niệm và bản chất của hiệu quả kinh doanh.........................................3 1.1.1. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh................................................................3 1.1.2. Bản chất của hiệu quả kinh doanh.................................................................4 1.2. Vai trò của hiệu quả kinh doanh ...................................................................5 1.3. Một số quan điểm đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ........5 1.3.1. Phải đảm bảo tính toàn diện và tính hệ thống trong việc xem xét hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ........................................................................6 1.3.2. Phải đảm bảo sự thống nhất giữa hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và lợi ích xã hội...................................................................................................6 1.3.3.Phải đảm bảo kết hợp giữa hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp với lợi ích của người lao động và giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc...........................6 1.3.4. Cần xem xét hiệu quả kinh doanh qua 2 mặt định tính và định lượng..........7 1.4. Ý nghĩa và nhiệm vụ của việc đánh giá hiệu quả kinh doanh.....................7 1.4.1. Ý nghĩa của việc đánh giá hiệu quả kinh doanh............................................7 1 1.4.2. Nhiệm vụ của việc đánh giá hiệu quả kinh doanh.........................................8 1.5. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh .....................................................9 1.5.1. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội ......................................................9 1.5.1.1 Tỷ suất thuế trên vốn ...............................................................................9 1.5.1.2. Thu nhập bình quân người lao động.....................................................10 1.5.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính......................................................10 1.5.2.1. Hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu ........................................................10 1.5.2.2. Hiệu quả sử dụng tài sản.......................................................................11 1.5.2.3. Sức sinh lời của doanh thu thuần..........................................................13 1.5.2.4. Hiệu quả sử dụng chi phí ......................................................................13 1.5.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động........................................15 1.5.3.1. Năng suất lao động ...............................................................................15 1.5.2.2. Mức sinh lợi của lao động ....................................................................15 1.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.........15 1.6.1. Các nhân tố bên ngoài .................................................................................16 1.6.1.1. Đối thủ cạnh tranh ................................................................................16 1.6.1.2. Nhân tố về kinh tế ................................................................................16 1.6.1.3. Nhân tố về pháp luật .............................................................................16 1.6.1.4. Nhân tố về khoa học – công nghệ.........................................................17 1.6.1.5. Nhân tố về văn hoá – xã hội .................................................................17 1.6.1.6. Nhân tố về tự nhiên...............................................................................18 1.6.2. Các nhân tố bên trong..................................................................................18 1.6.2.1. Sản phẩm dịch vụ..................................................................................18 1.6.2.2. Trình độ tổ chức bộ máy quản lý..........................................................19 1.6.2.3. Trình độ về kỹ thuật công nghệ của doanh nghiệp...............................19 1.6.2.4. Nguồn nhân lực của doanh nghiệp .......................................................20 1.6.2.5. Khả năng về tài chính ...........................................................................20 1.6.2.6. Chi phí...................................................................................................20 1.6.2.7. Năng suất lao động ...............................................................................20 2 1.6.3. Mối quan hệ giữa hiệu quả kinh doanh và rủi ro ........................................21 Chương 2: Phân tích hiệu quả kinh doanh của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí 2.1. Giới thiệu khái quát .........................................................................................23 2.1.1. Tổng quan hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí....................................23 2.1.1.1. Đặc điểm chung của ngành thăm dò và khai thác dầu khí ...................23 2.1.1.2. Tình hìng thị trường dầu mỏ trên thế giới ............................................25 2.1.1.3. Tiềm năng dịch vụ khoan biển tại Việt Nam, khu vực Đông Nam Á và thế giới ...............................................................................................................26 2.1.2. Khái quát về Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí ...............................................................................................................................26 2.1.2.1 Lịch sử hình thành và phát triển ............................................................26 2.1.2.2. Cơ cấu tổ chức ......................................................................................29 2.1.3. Khái quát về hoạt động kinh doanh của Công ty giai đoạn 2006-2010......31 2.2. Đánh giá hiệu quả kinh doanh của PVD........................................................31 2.2.1. Đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội.................................................................31 2.2.1.1 Tỷ suất thuế trên tổng tài sản.................................................................31 2.2.1.2. Thu nhập bình quân người lao động.....................................................32 2.2.2. Đánh giá hiệu quả tài chính.........................................................................34 2.2.2.1. Hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu ........................................................34 2.2.2.2. Hiệu quả sử dụng tài sản.......................................................................36 2.2.2.3. Sức sinh lời của doanh thu thuần..........................................................37 2.2.2.4. Hiệu quả sử dụng chi phí ......................................................................38 2.2.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng lao động ...........................................................39 2.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh........................41 2.3.1. Các nhân tố bên ngoài .................................................................................41 2.3.1.1. Về đối thủ cạnh tranh............................................................................41 2.3.1.2. Nhân tố về kinh tế ................................................................................42 3 2.3.1.3. Nhân tố về pháp luật .............................................................................44 2.3.1.4. Nhân tố về khoa học – công nghệ.........................................................45 2.3.1.5. Nhân tố về văn hoá – xã hội .................................................................45 2.3.1.6. Nhân tố về tự nhiên...............................................................................46 2.3.2. Các nhân tố bên trong................................................................................47 2.3.2.1. Nhân tố về sản phẩm dịch vụ của PVD ...............................................47 2.3.2.2. Nhân tố về công nghệ- kỹ thuật của PVD ............................................50 2.3.2.3. Nhân tố về khả năng tổ chức quản lý và nguồn nhân lực của PVP......52 2.3.2.4. Nhân tố về tài chính của PVP ...............................................................55 2.3.2.5. Nhân tố khác .........................................................................................57 2.3.3. Một số rủi ro cơ bản ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh ........................59 Chương 3: Những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí 3.1. Dự báo tình hình thị trường khách hàng .......................................................62 3.2. Định hướng và mục tiêu cơ bản đến năm 2015 ...........................................65 3.2.1. Định hướng..................................................................................................65 3.2.2. Mục tiêu cơ bản đến năm 2015 của Công ty ...............................................66 3.2.2.1. Mục tiêu tổng quát..................................................................................66 3.2.2.2. Mục tiêu cụ thể .......................................................................................66 3.3. Những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí ......................................67 3.3.1. Nâng cao hiệu quả đầu tư ............................................................................67 3.3.2. Đẩy mạnh công tác marketing tại PVD ......................................................69 3.3.2.1. Cần tích cực tìm kiếm khách hàng .........................................................69 3.3.2.2. Cần phát triển các loại hình dịch vụ kỹ thuật cao để thu hút khách hàng .............................................................................................................................69 3.3.2.3. Cần tăng cường các hoạt động tiếp thị đối với thị trường nội địa..........70 3.3.2.4. Cần mở rộng thị trường ra nước ngoài ...................................................71 4 3.3.2.5. Cần thực hiện các chương trình tiếp thị ở nước ngoài ...........................71 3.3.3. Hoàn thiện công tác quản trị tài chính.........................................................72 3.3.3.1. Thực hiện các giải pháp giảm chi phí ....................................................72 3.3.3.2. Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản ........................................................74 3.3.4. Hoàn thiện bộ máy quản lý và công tác quản trị nguồn nhân lực ...............76 3.3.4.1. Hoàn thiện công tác tuyển dụng .............................................................77 3.3.4.2. Hoàn thiện công tác đào tạo ...................................................................77 3.3.4.3. Hoàn thiện chế độ trả lương, thưởng tại Công ty ...................................78 3.3.5. Hoàn thiện chương trình quản trị rủi ro.......................................................80 3.3.5.1. Giải pháp về nhân sự nhằm hạn chế rủi ro .............................................80 3.3.5.2. Giải pháp về tài chính nhằm hạn chế rủi ro............................................81 3.4. Một số kiến nghị với cơ quan quản lý .........................................................81 3.4.1. Kiến nghị với cơ quan quản lý nhà nước ........................................................81 3.4.2. Kiến nghị với Tập Đoàn Dầu Khí Quốc Gia Việt Nam..................................82 KẾT LUẬN 5 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Tình hình kinh doanh của PVD giai đoạn năm 2006-2010 1 2 Bảng 2.2. Tỷ suất thuế trên tổng tài sản của Công ty PVD năm Trang 31 31 2006-2010. 3 Bảng 2.3. Thực trạng thu nhập bình quân của một lao động tại PVD 32 năm 2006-2010. 4 Bảng 2.4. Thực trạng thu nhập bình quân của người lao động tại các 33 công ty cùng ngành năm 2006-2010. 5 Bảng 2.5. Hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu của PVD năm 2006-2010 34 6 Bảng 2.6. Hiệu quả sử dụng vốn của các công ty cùng ngành năm 35 2010 7 Bảng 2.7. Hiệu quả sử dụng tài sản của PVD năm 2006-2010 36 8 Bảng 2.8. Hiệu quả sử dụng tài sản các công ty cùng ngành với PVD 37 năm 2006-2010 9 Bảng 2.9. Sức sinh lời của doanh thu thuần của PVD năm 2006-2010 37 10 Bảng 2.10. Sức sinh lời của doanh thu thuần các công ty cùng ngành 38 với PVD năm 2010 11 Bảng 2.11. Hiệu quả sử dụng chi phí của PVD năm 2006-2010 39 12 Bảng 2.12. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động của PVD 40 năm 2006-2010. 13 Bảng 2.13. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động các công 40 ty cùng ngành với PVD năm 2010. 14 Bảng 2.14. Đối thủ cạnh tranh của PVD 41 15 Bảng 2.15. Tỷ trọng doanh thu các dịch vụ trong tổng doanh thu năm 47 2008-2010 16 Bảng 2.16. Tỷ trọng lợi nhuận các dịch vụ trong tổng lợi nhuận năm 2008-2010 47 17 Bảng 2.17. Thông tin về các giàn khoan của PVD năm 2010 50 18 Bảng 2.18. Tình hình tài chính của PVD năm 2006-2010 55 19 Bảng 3.1. Trữ lượng dầu trên thế giới qua các năm 64 20 Bảng 3.2. Thông tin dự án dàn khoan TAD của PVD 68 21 Bảng 3.3. Dự báo tổn thất khi các giàn khoan của PVD ngưng hoạt 74 động 2 DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ STT CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Tình hình tiêu thụ, sản xuất dầu thô khu vực Châu Á Thái Bình 1 Dương Sơ đô 2.1. Sơ đồ tổ chức của PVD 2 Trang 25 30 3 Biểu đồ 3.1. Dự báo tốc độ tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ thế giới 62 4 Biểu đồ 3.2. Dự báo tốc độ tăng trưởng nguồn dầu thô thế giới 62 3 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT 1 TỪ VIẾT TẮT CBCNV Cán bộ công nhân viên DIỄN GIẢI 2 CNTT Công nghệ thông tin 3 CL&PT Chiến lược và phát triển 4 DT Doanh thu 5 IRR Suất thu lời nội tại 6 KOROTA Thuộc dịch vụ đo 7 LN Lợi nhuận 8 NPV Hiện giá thu nhập thuần 9 OCTG Thuộc ống dẫn dầu 10 OPEC Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa 11 ROA Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (tổng vốn) 12 ROE Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu 13 R/P Chỉ số năm khai thác còn lại của một nguồn tài nguyên không tái tạo 14 PVN Tập Đoàn Dầu Khí Quốc Gia Việt nam 15 Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí 16 PVD, PV Drilling, Công ty, Tổng Công ty, Công ty PVD, Tổng Công ty PVD VAT Thuế giá trị gia tăng 17 18 USD XDCB Đô la Mỹ Xây dựng cơ bản 19 WTO Tổ chức thương mại thế giới 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài. Việt Nam đang chuyển sang giai đoạn mới của quá trình hội nhập và toàn cầu hóa với việc gia nhập vào tổ chức Thương mại thế giới (WTO), khối ASIAN hoặc việc ký kết các hiệp định tự do thương mại với các nước phát triển và các nền kinh tế mạnh trên thế giới, điều này đồng nghĩa với việc tạo ra cho chúng ta nhiều cơ hội và thách thức mới. Hơn lúc nào hết các doanh nghiệp Việt Nam phải đổi mới để thích ứng với điều kiện mới. Không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh của mình trong nước và Quốc tế. Qua đó nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Đất nước trong quá trình hội nhập với khu vực và thế giới. Trong tình hình cạnh tranh hiện nay, tất cả các doanh nghiệp đều phải tìm kiếm các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của mình. Hiện nay ngành dầu khí là ngành đóng góp hơn 20% GDP Việt Nam, nên đây là ngành mũi nhọn của quốc gia và luôn thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước vào lãnh vực này. Tổng Công ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí (PVD) là một trong những công ty thuộc Tập Đoàn Dầu Khí Quốc Gia Việt Nam, chuyên cung cấp các dịch vụ chuyên ngành khoan phục vụ các hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí hàng đầu Việt Nam. PVD hiện nay là doanh nghiệp dẫn đầu trong lãnh vực cung cấp các dịch vụ khoan dầu khí tại Việt Nam, được khách hàng tín nhiệm trong nhiều năm qua, vì vậy việc duy trì và phát huy thế mạnh của mình trong hiện tại và tương lai là vấn đề rất cần thiết. Hơn nữa trước sự cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ từ các tập đoàn nước ngoài vào Việt Nam trong lĩnh vực này cũng là một yếu tố thúc đẩy cho PVD phải hoàn thiện. Muốn thực hiện được những điều này cần phải xác định các tiêu chuẩn, chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của PVD một cách trung thực, khoa học, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp tối ưu nhất để nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh PVD. 2 Xuất phát từ đòi hỏi cấp thiết đó , tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí”. 2. Mục đích nghiên cứu. - Hệ thống lại cơ sở lý luận và tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong nền kinh tế. - Phân tích, đánh giá tình hình và thực trạng hiệu quả kinh doanh của PVD trong thời gian qua. - Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của PVD trong thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. Đối tượng nghiên cứu: luận văn nghiên cứu về hiệu quả kinh doanh của PVD. Phạm vi nghiên cứu: đánh giá hiệu hiệu quả kinh doanh của PVD thông qua các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội, hiệu quả tài chính, hiệu quả sử dụng lao động, các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của PVD dựa trên các số liệu thu thập trong giai đoạn 2006-2010. 4. Phương pháp nghiên cứu. Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu cơ bản như: Phương pháp mô tả, thống kê, so sánh, phân tích,…trên cơ sở các kiến thức của ngành kinh tế để làm sáng tỏ nội dung nghiên cứu về lý luận phân tích, trình bày hiện trạng, cũng như xác lập các giải pháp cụ thể trong việc thực hiện mục tiêu của đề tài. 5. Bố cục luận văn: Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn chia làm 3 chương: Chương 1: Những lý luận cơ bản về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường. Chương 2: Phân tích hiệu quả kinh doanh của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí. Chương 3: Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của Tổng Công Ty Cổ Phần Khoan Và Dịch Vụ Khoan Dầu Khí. 3 Chương 1 NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP TRONG CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG Để đánh giá hiệu quả kinh doanh của một doanh nghiệp một cách đầy đủ, chính chính xác, trong nội dung chương 1 này tác giả nêu lên những lý luận cơ bản về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường hiện nay, bao gồm những vấn đề cơ bản như: Khái niệm, bản chất, ý nghĩa, vai trò của hiệu quả kinh doanh, quan điểm và hệ thống các chỉ tiêu kinh tế, xã hội, tài chính, để đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Cụ thể như sau: 1.1. Khái niệm và bản chất của hiệu quả kinh doanh. 1.1.1. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh. Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh trình độ sử dụng các yếu tố của quá trình sản xuất. Hiệu quả kinh doanh còn thể hiện sự vận dụng khéo léo của các nhà quản trị doanh nghiệp giữa lý luận và thực tế nhằm khai thác tối đa các yếu tố của quá trình sản xuất như máy móc thiết bị, nguyên vật liệu, nhân công để nâng cao lợi nhuận. Vậy hiệu quả kinh doanh là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh trình độ sử dụng các nguồn vật lực, tài chính của doanh nghiệp để đạt hiệu quả cao nhất. “Nguồn: Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của bưu điện tỉnh Long An, 2010” [2]. Nâng cao hiệu quả kinh doanh là một trong những biện pháp cực kỳ quan trọng của các doanh nghiệp để thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng cao một cách bền vững. Do vậy phân tích hiệu quả kinh doanh là một nội dung cơ bản của phân tích tài chính nhằm góp phần cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển không ngừng. Mặt khác hiệu quả kinh doanh còn là chỉ tiêu đánh giá kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp, góp phần tăng thêm sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp trên thị trường. Khi phân tích hiệu quả kinh doanh các chỉ tiêu cần được xem xét gắn với thời gian, không gian và môi trường của các chỉ tiêu nghiên cứu. Mặt khác, hiệu quả 4 kinh doanh của doanh nghiệp còn đặt trong mối quan hệ với hiệu quả xã hội và trách nhiệm bảo vệ môi trường và nguồn tài nguyên của đất nước. Phân tích hiệu quả kinh doanh cần phải kết hợp nhiều chỉ tiêu hiệu quả ở các bộ phận, các mặt của quá trình kinh doanh như chỉ tiêu hiệu quả sử dụng tài sản dài hạn, tài sản ngắn hạn, nguồn vốn chủ sở hữu, nguồn vốn vay, chi phí… Ta cũng có thể đi phân tích từ chỉ tiêu tổng hợp đến chỉ tiêu chi tiết, từ đó khái quát hóa để đưa ra các thông tin hữu ích là cơ sở đưa ra các quyết định phục vụ quá trình kinh doanh. “Nguồn: Giáo trình phân tích kinh doanh, 2009” [1]. 1.1.2. Bản chất của hiệu quả kinh doanh. Bất kỳ một hoạt động nào của mọi tổ chức đều mong muốn đạt hiệu quả cao nhất trên mọi phương diện kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường. Hoạt động kinh doanh trong cơ chế thị trường yêu cầu hiệu quả càng đòi hỏi cấp bách, vì nó là động lực thúc đẩy các doanh nghiệp cạnh tranh và phát triển. Hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp chủ yếu xét trên phương diện kinh tế có quan hệ với hiệu quả xã hội và môi trường. Thực chất của hiệu quả kinh doanh là sự so sánh giữa các kết quả đầu ra với các yếu tố đầu vào của một tổ chức kinh tế được xem xét trong một kỳ nhất định, tùy theo yêu cầu của các nhà quản trị kinh doanh. Các chỉ tiêu tài chính phản ánh hiệu quả kinh doanh, là cơ sở khoa học để đánh giá trình độ của các nhà quản lý, căn cứ đưa ra quyết định trong tương lai. Song độ chính xác của thông tin từ các chỉ tiêu hiệu quả phân tích phụ thuộc vào nguồn số liệu thời gian và không gian phân tích. “Nguồn: Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của bưu điện tỉnh Long An, 2010” [2]. Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh doanh thường thể hiện một kỳ phân tích, do vậy số liệu dùng để phân tích các chỉ tiêu này cũng là kết quả của một kỳ phân tích. Nhưng tùy theo mục đích của việc phân tích và nguồn số liệu sẵn có, khi phân tích có thể tổng hợp các số liệu từ thông tin kế toán tài chính và kế toán quản trị khi đó các chỉ tiêu phân tích mới đảm bảo chính xác và ý nghĩa. 5 1.2. Vai trò của hiệu quả kinh doanh. Nâng cao hiệu quả kinh doanh có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt là trong quá trình hội nhập kinh tế hiện nay. Vai trò của hiệu quả kinh doanh được thể hiện cả ba mặt sau đây: Đối với nền kinh tế quốc dân: Hiệu quả của nền kinh tế quốc dân phụ thuộc vào hiệu quả kinh doanh cá biệt của các doanh nghiệp. Nếu hiệu quả kinh doanh của từng doanh nghiệp được nâng cao sẽ góp phần nâng cao hiệu quả của nền kinh tế quốc dân, góp phần tạo sự tăng trưởng kinh tế, nâng cao mức sống xã hội, giữ vững trật tự an ninh xã hội. Đối với doanh nghiệp: Hiệu quả kinh doanh biểu hiện qua các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả, được tối đa hoá và nó phụ thuộc vào môi trường kinh doanh trình độ công nghệ, quản lý vốn và nguồn lực của doanh nghiệp. Trong cơ chế thị trường, hiệu quả kinh doanh đóng vai trò hết sức quan trọng, nó quyết định khả năng cạnh tranh và phát triển của doanh nghiệp. Khi có hiệu quả của doanh nghiệp mới có khả năng tái đầu tư để đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất hoạt động, chất lượng sản phẩm, giảm giá thành tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Đối với người lao động: Khi doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả sẽ mang lại cho người lao động công việc và thu nhập ổn định, đời sống vật chất và tinh thần, điều kiện và môi trường làm việc của người lao động ngày càng được cải thiện, nâng cao. Mặt khác khi người lao động yên tâm, gắn bó với doanh nghiệp thì họ sẽ toàn tâm toàn ý với công việc, khi đó năng suất lao động sẽ tăng lên góp phần vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. “Nguồn: Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của bưu điện tỉnh Long An, 2010” [2]. 1.3. Một số quan điểm đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Khi đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, chúng ta cần quan tâm và đảm bảo đến một số quan điểm sau : 6 1.3.1. Phải đảm bảo tính toàn diện và tính hệ thống trong việc xem xét hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Chúng ta cần chú ý đến các mặt, các khâu, các yếu tố trong quá trình sản xuất kinh doanh; phải xem xét các góc độ không gian và thời gian; các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế hiện tại phải phù hợp với chiến lược phát triển lâu dài của doanh nghiệp. 1.3.2. Phải đảm bảo sự thống nhất giữa hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp với lợi ích xã hội. Nghĩa là nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp phải phù hợp và thống nhất với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân, với mục tiêu chiến lược của nhà nước. Vì mỗi doanh nghiệp là một tế bào trong cơ thể của nền kinh tế chung của đất nước, nên khi tính toán các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh thì không được làm tổn hại đến nền kinh tế quốc dân, đến lợi ích chung của xã hội. Đặc biệt điều này rất quan trọng với nền kinh tế nước ta hoạt động theo kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bởi vì ngoài mục tiêu kinh tế phải quan tâm đến các vấn đề về kinh tế xã hội. 1.3.3. Phải đảm bảo kết hợp giữa hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp với lợi ích của người lao động và giữ gìn được bản sắc văn hoá dân tộc. Xuất phát từ việc lấy con người làm trung tâm, coi con người là nguồn lực và vốn quý nhất của doanh nghiệp, bởi vì suy cho cùng thì những thành công hay thất bại trên thị trường đều có nguyên nhân từ con người và yếu tố con người vừa là điều kiện vừa là mục tiêu hoạt động kinh doanh. Sự kết hợp giữa hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp với việc chăm lo đời sống vật chất và tinh thần , bảo vệ nhân cách của người lao động không những thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ, phù hợp với mục tiêu của Đảng và Nhà nước, mà còn tạo điều kiện để giữ gìn bản sắc văn hoá của dân tộc Việt Nam. 7 1.3.4. Cần xem xét hiệu quả kinh doanh trên cả hai mặt định tính và định lượng. Trong đó về định tính hiệu quả kinh doanh phản ánh sự cố gắng nỗ lực phấn đấu, trình độ quản lý kinh doanh của mỗi khâu, mỗi bộ phận, mỗi cấp trong sản xuất và nó còn phản ánh sự gắn bó trong việc giải quyết những mục tiêu về kinh tế với những mục tiêu chính trị xã hội. “Nguồn: Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của bưu điện tỉnh Long An, 2010” [2]. 1.4. Ý nghĩa và nhiệm vụ của việc đánh giá hiệu quả kinh doanh. 1.4.1. Ý nghĩa của việc đánh giá hiệu quả kinh doanh. Thông tin từ các chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh cung cấp cho mọi đối tượng quan tâm để có cơ sở khoa học đưa ra các quyết định hữu ích cho các đối tượng khác nhau. Đối với các nhà quản trị kinh doanh như Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng quản trị và Trưởng các bộ phận, thu nhận các thông tin từ việc phân tích để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản, nguồn vốn, chi phí, từ đó phát huy những mặt tích cực và đưa ra các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng các yếu tố sản xuất để khai thác tiềm năng sử dụng của từng yếu tố góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cho doanh nghiệp. Đối với các nhà đầu tư như các cổ đông, các công ty liên doanh thông qua các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn, lợi nhuận, cổ tức… để tiếp thêm sức mạnh đưa ra các quyết định đầu tư thêm, hay rút vốn nhằm thu lợi nhuận cao nhất và đảm bảo an toàn cho vốn đầu tư. Đối với các đối tượng cho vay như ngân hàng, kho bạc, công ty tài chính thông qua các chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh để có cơ sở khoa học đưa ra các quyết định cho vay ngắn hạn, dài hạn, nhiều hay ít vốn nhằm thu hồi được vốn và lãi, đảm bảo an toàn cho các công ty cho vay. Các cơ quan chức năng của Nhà nước như cơ quan thuế, kiểm toán Nhà nước, cơ quan thống kê thông qua các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn ngân sách để kiểm tra tình hình thực hiện nghĩa vụ của doanh nghiệp đối