Tài liệu Nâng cao hiệu quả công tác tuyển dụng tại công ty cổ phần thương mại dịch vụ sản xuất việt thương

GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và các số liệu trong khóa luận được thực hiện tại Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ Sản xuất Việt Thương, không sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về sự cam đoan này. TP. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 7 năm 2013 NGUYỄN PHẠM THIÊN KIM SVTH:Nguyễn Phạm Thiên Kim Lớp:09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp LỜI CẢM ƠN Trước tiên em xin cảm ơn các thầy cô tại trường Đại học Kỹ Thuật Công Nghệ TP.HCM, khoa quản trị kinh doanh đã giảng dạy và truyền đạt nhiều kiến thức bổ ích trong quá trình em học tập tại trường. Đặc biệt, em muốn gửi lời cảm ơn đến thầy Nguyễn Ngọc Dương, người đã trực tiếp hướng dẫn, dẫn dắt em trong quá trình hòan thành khóa luận tốt nghiệp này. Sau cùng em xin cảm ơn quý công ty Cổ phần TM-DV-SX Việt Thương, ban lãnh đạo công ty, đã tạo điều kiện giúp em trong thời gian em thực tập tại công ty. Trong quá trình thực tập em đã được quan sát thực tế và học hỏi được nhiều kinh nghiệm hữu ích cho công việc của em sau này. Đặc biệt cảm ơn các anh chị phòng Hành chính-Nhân sự, Phòng Kế Tóan-Tài chính đã tận tình hướng dẫn, truyền đạt những kinh nghiệm và giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập tại công ty. Em xin kính chúc thầy cô, các cô,chú,anh chị luôn khỏe mạnh và thành công trong sự nghiệp của mình. Kính chúc quý công ty Cổ phần TM-DV-SX Việt Thương ngày càng phát triển lớn mạnh hơn nữa. Xin chân thành cám ơn. Nguyễn Phạm Thiên Kim SVTH:Nguyễn Phạm Thiên Kim Lớp:09DQD2 Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. TS.Nguyễn Ngọc Dương SVTH:Nguyễn Phạm Thiên Kim Lớp:09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1:CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC TUYỂN DỤNG ............................. 4 1.1 Khái niệm tuyển dụng: ...................................................................................................... 4 1.2 Tầm quan trọng của việc tuyển dụng nhân sự:............................................................... 4 1.3 Các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến công tác tuyển dụng: ....................................... 4 1.3.1 Môi trường bên trong:.................................................................................................... 5 1.3.2 Các yếu tố thuộc môi trường bên ngòai: ..................................................................... 6 1.4 Các nguồn tuyển dụng nhân sự: ....................................................................................... 7 1.4.1 Nguồn tuyển bên trong doanh nghiệp:......................................................................... 7 1.4.2 Nguồn tuyển bên ngòai doanh nghiệp: ........................................................................ 9 1.5 Tiêu chuẩn tuyển chọn nhân viên: ................................................................................. 10 1.6 Quy trình tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp: .................................................... 10 1.6.1 Chuẩn bị tuyển dụng: ................................................................................................... 11 1.6.2 Thông báo tuyển dụng:................................................................................................. 13 1.6.3 Thu nhận, nghiên cứu hồ sơ: ....................................................................................... 14 1.6.4 Kiểm tra trắc nghiệm: .................................................................................................. 15 1.6.5 Phỏng vấn sơ bộ: .......................................................................................................... 17 1.6.6 Phỏng vấn sâu:.............................................................................................................. 17 1.6.7 Xác minh điều tra: ........................................................................................................ 19 SVTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim i Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp 1.6.8 Khám sức khỏe:............................................................................................................. 19 1.6.9 Quyết định tuyển dụng: ................................................................................................ 20 1.7 Đánh giá hiệu quả công tác tuyển dụng: ....................................................................... 21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TUYỂN DỤNG NHÂN SỰ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ SẢN XUẤT VIỆT THƯƠNG 22 2.1 Quá trình hình thành và phát triển: ................................................................................ 22 2.2 Bộ máy tổ chức của công ty: .......................................................................................... 23 2.3 Chức năng và lĩnh vực sản xuất kinh doanh của công ty:........................................... 29 2.4 Tình hình họat động của công ty trong những năm qua: ............................................ 31 2.5 Tình hình nhân sự của công ty Việt Thương: ............................................................... 34 2.5.1 Số lượng lao động của công ty: .................................................................................. 34 2.5.2 Trình độ học vấn:.......................................................................................................... 35 2.5.3 Cơ cấu lao động theo giới tính và độ tuổi:................................................................ 37 2.6 Phân tích thực trạng công tác tuyển dụng tại công ty Việt Thương: ......................... 39 2.6.1 Các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến công tác tuyển dụng của công ty:............ 39 2.6.2 Nguồn tuyển dụng của công ty:................................................................................... 41 2.6.3 Tiêu chuẩn tuyển chọn nhân viên:.............................................................................. 45 2.6.4 Quy trình tuyển dụng của công ty Việt Thương:....................................................... 46 2.7 Đánh giá hiệu quả công tác tuyển dụng của công ty: .................................................. 50 2.7.1 Ưu điểm: ........................................................................................................................ 50 2.7.2 Nhược điểm: .................................................................................................................. 51 SVTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim ii Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp CHƯƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TUYỂN DỤNG NHÂN SỰ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ SẢN XUẤT VIỆT THƯƠNG ............................................................................................ 53 3.1 Phương hướng kinh doanh và sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả công tác tuyển dụng nhân sự của công ty trong thời gian tới:..................................................................... 53 3.1.1 Phương hướng kinh doanh:......................................................................................... 53 3.1.2 Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả công tác tuyển dụngcủa công ty:................. 54 3.2 Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác tuyển dụng tại công ty Cổ Phần Thương Mại Dịch Vụ Sản Xuất Việt Thương: ................................................................... 55 3.2.1 Kế hoạch hóa nguồn nhân lực của công ty: .............................................................. 55 3.2.2 Thực hiện công tác phân tích công việc của công ty: .............................................. 59 3.2.3 Đa dạng hóa các nguồn tuyển dụng:.......................................................................... 62 3.2.4 Hoàn thiện quy trình tuyển dụng của công ty Việt Thương: ................................... 67 3.2.5 Các giải pháp khác:...................................................................................................... 76 3.3 Kiến nghị đối với Nhà nước: .......................................................................................... 77 KẾT LUẬN ............................................................................................................................ 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................. 80 PHỤ LỤC ............................................................................................................................... 81 SVTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim iii Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TM-DV-SX : Thương Mại Dịch Vụ Sản Xuất TSNH : Tài sản ngắn hạn TSDH : Tài sản dài hạn VCSH : Vốn chủ sở hữu LĐ : Lao động SVTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim iv Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1 Tiêu chuẩn thuộc về kỹ năng................................................................................10 Bảng 2.1 Danh sách cổ đông sáng lập .................................................................................24 Bảng 2.2 Kết quả họat động kinh doanh của công ty 2009-2012.....................................31 Bảng 2.3: Bảng báo cáo tình hình tài sản, nguồn vốn........................................................32 Bảng 2.4 Tổng hợp số lượng lao động qua các năm ..........................................................34 Bảng 2.5 Trình độ học vấn của nhân viên công ty(năm 2012) .........................................35 Bảng 2.6 Cơ cấu lao động theo giới tính của công ty ........................................................37 Bảng 2.7 Cơ cấu lao động theo độ tuổi của nhân viên công ty(Năm 2012) ...................38 Bảng 2.8 Nguồn tuyển dụng của công ty qua các năm 2009-2012 ..................................41 Bảng 2.9 Các nguồn tuyển dụng bên ngòai của công ty....................................................43 Bảng 3.1 Bảng mẫu đánh giá nhân viên ..............................................................................56 Bảng 3.2 Mẫu bảng mô tả công việc ....................................................................................62 Bảng 3.3 Mẫu bảng thông tin ứng viên ...............................................................................70 SVTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim v Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp  Biểu đồ: DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH Biểu đồ 2.1 Kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2009-2012 ........................................31 Biểu đồ 2.2 Tình hình lao động của công ty qua các năm ................................................35 Biểu đồ 2.3 Trình độ học vấn của nhân viên công ty.........................................................36 Biểu đồ 2.4 Cơ cấu lao động theo giới tính từ 2009-2012 ...............................................37 Biểu đồ 2.5 Cơ cấu lao độngcủa công ty theo độ tuổi ......................................................38  Sơ đồ: Sơ đồ 1.1 Quy trình tuyển dụng nhân sự .............................................................................11 Sơ đồ 2.1 Cơ cấu bộ máy tổ chức của công ty....................................................................23 Sơ đồ 2.2 Quy trình tuyển dụng............................................................................................46 Sơ đồ 3.1 Quy trình tuyển dụng mới ....................................................................................68  Hình ảnh: Hình 2.1 Một số hình ảnh sản phẩm của công ty ...............................................................30 Hình 2.2 Mẫu tuyển dụng trên trang web của công ty .......................................................47 SVTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim vi Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp LỜI MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài: Trong một bài phỏng vấn khi được hỏi về bí quyết thành công để giúp doanh nghiệp vượt qua cơn “bão” kinh tế trong năm 2012, đạt doanh thu và lợi nhuận cao trong khi nền kinh tế của châu lục vẫn còn gặp khó khăn, bà Mai Kiều Liên – Tổng Giám Đốc công ty Vinamilk đã chia sẻ rằng “Tôi cho rằng bí quyết chính ở đây là yếu tố con người. Tại Vinamilk, chúng tôi có một đội ngũ nhân lực mà tôi cho rằng sẽ ít doanh nghiệp nào có được…”. Đúng như vậy, thành công của doanh nghiệp không thể tách rời yếu tố con người, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế thị trường đầy biến động như hiện nay, cùng xu hướng hội nhập với nền kinh tế thế giới, tính cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ngày càng diễn ra gay gắt, các doanh nghiệp phải tạo cho mình một vị thế riêng, một đội ngũ nhân lực giỏi mới có thể cạnh tranh được với các doanh nghiệp khác. Vậy làm thế nào để có một đội ngũ nhân lực chất lượng phù hợp với yêu cầu của công việc, điều này phụ thuộc rất nhiều vào việc tuyển dụng đầu vào của doanh nghiệp. Công tác tuyển dụng có hiệu quả sẽ giảm bớt chi phí đào tạo,tuyển được đúng người, đúng việc, giúp cho quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp được ổn định và đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, công tác tuyển dụng ở các doanh nghiệp hiện nay vẫn còn nhiều bất cập ở một số vấn đề.Đa số các doanh nghiệp hiện nay chưa quan tâm đến các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến tuyển dụng.Các yếu tố môi trường ở đây bao gồm môi trường bên ngòai và môi trường bên trong. Môi trường bên ngòai gồm các yếu tố như lượng cung cầu lao động hiện tại của thị trường, tình hình kinh tế, nguồn nhân lực của các đối thủ cạnh tranh hiện tại ra sao… từ việc phân tích những yếu tố này doanh nghiệp có thể hoạch định, dự báo nhu cầu nhân sự và đưa ra các hình thức tuyển dụng phù hợp. Bên cạnh đó cũng phải quan tâm đến các yếu tố môi trường bên trong như uy tín của doanh nghiệp, mục tiêu phát triển của doanh nghiệp, thái độ của S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 1 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp nhà lãnh đạo…để đưa ra các tiêu chí tuyển dụng, sắp xếp quy trình tuyển dụng của doanh nghiệp như thế nào. Quy trình tuyển dụng ở các doanh nghiệp cũng chưa được thực hiện một cách hiệu quả. Tùy vào thời gian và tài chính mà doanh nghiệp thực hiện đầy đủ các giai đọan trong quy trình tuyển dụng hay không, tuy nhiên việc thực hiện những công việc gì trong từng giai đọan cần được quan tâm hơn để công tác tuyển dụng diễn ra hiệu quả. Như trong giai đọan chuẩn bị tuyển dụng, một số doanh nghiệp còn chưa chú trọng đến việc thực hiện bảng mô tả công việc một cách chi tiết, chính xác, điều này sẽ gây ảnh hưởng đến hiệu quả của tuyển dụng vì không nắm được chính xác các yêu cầu đòi hỏi ở một công việc nào đó thì không thể tuyển được đúng người có khả năng đáp ứng được công việc đó. Hay bước xem xét hồ sơ không được thực hiện tốt dẫn đến ảnh hưởng việc sàng lọc các ứng viên đi tiếp vào các vòng tuyển dụng tiếp theo. Ngòai ra còn một vấn đề khác là nguồn tuyển dụng, nó là một yếu tố đóng vai trò quan trọng trong công tác tuyển dụng. Nguồn tuyển dụng gồm có nguồn tuyển dụng bên trong doanh nghiệp( nhân viên của doanh nghiệp) và nguồn tuyển dụng bên ngòai (sinh viên các trường Đại học, ứng viên do nhân viên giới thiệu…). Các doanh nghiệp hiện nay chưa tận dụng hết các nguồn tuyển dụng để thu hút lao động mà đa số chỉ tập trung ở một số nguồn(ví dụ như người quen do nhân viên trong doanh nghiệp giới thiệu…) từ đó không đáp ứng đủ số lượng cần tuyển cũng như bỏ lỡ một số lượng nhân tài có ích cho doanh nghiệp do không mở rộng các nguồn tuyển dụng. Qua thời gian thực tập ở Công ty Cổ Phần Thương Mại Dịch Vụ Sản Xuất Việt Thương, em nhận thấy công tác tuyển dụng của công ty cũng còn tồn tại những bất cập nêu trên. Đây là một vấn đề cấp thiết cần có những biện pháp để giải quyết và nâng cao hiệu quả công tác tuyển dụng cho các doanh nghiệp. Vì vậy với hy vọng góp phần đẩy mạnh hiệu quả công tác tuyển dụng em đã chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả công tác tuyển dụng tại công ty Cổ Phần Thương Mại Dịch Vụ Sản Xuất Việt Thương” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp. S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 2 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp 2.Mục tiêu nghiên cứu:  Tổng hợp một số vấn đề lý luận cơ bản về công tác tuyển dụng.  Đánh giá thực trạng, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác tuyển dụng tại công ty Cổ Phần Thương Mại Dịch Vụ Sản Xuất Việt Thương nhằm tìm ra những ưu điểm và nhược điểm để có những giải pháp giải quyết các vấn đề tồn tại.  Đưa ra một số giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác tuyển dụng tại công ty để giúp công ty nâng cao chất lượng đội ngũ nhân lực và đồng thời nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty. 3.Phạm vi đối tượng nghiên cứu:  Quản trị nhân sự là một phạm vi rộng lớn gồm nhiều họat động khác nhau như: Tuyển dụng, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Nên trong đề tài này em chỉ tập trung nghiên cứu về vấn đề tuyển dụng tại công ty Cổ Phần Thương Mại Dịch Vụ Sản Xuất Việt Thương.  Đề tài nghiên cứu sử dụng dữ liệu tại công ty Cổ Phần Thương Mại Dịch Vụ Sản Xuất Việt Thương trong khoảng thời gian 4 năm gần đây (2009-2012) để so sánh, đối chiếu nghiên cứu tình hình tuyển dụng nhân sự của công ty. 4.Phương pháp nghiên cứu:  Phương pháp thu thập số liệu.  Phương pháp phân tích. 5.Kết cấu của đề tài: Đề tài được chia thành ba chương:  Chương 1: Cơ sở lý luận về công tác tuyển dụng nhân sự.  Chương 2: Thực trạng công tác tuyển dụng tại công ty Cổ Phần Thương Mại Dịch Vụ Sản Xuất Việt Thương.  Chương 3: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác tuyển dụng tại công ty Cổ Phần Thương Mại Dịch Vụ Sản Xuất Việt Thương. S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 3 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC TUYỂN DỤNG 1.1 Khái niệm tuyển dụng: Tuyển dụng là quá trình tìm kiếm, thu hút, lựa chọn người phù hợp với công việc của tổ chức và bố trí sắp xếp họ vào vị trí công việc cụ thể. Nói cách khác tuyển dụng là tìm người thích hợp và sau đó sử dụng họ vào các công việc cần thiết nhằm mục đích sau cùng là hoàn thành tốt mục tiêu của tổ chức với hiệu quả cao nhất.Việc tuyển dụng nhân sự của doanh nghiệp là cả một quá trình. Nó giúp cho tổ chức, doanh nghiệp có đội ngũ nhân viên trẻ sẵn sàng kế thừa, phát huy năng lực doanh nghệp, tạo cơ hội cho doanh nghiệp phát triển. 1.2 Tầm quan trọng của việc tuyển dụng nhân sự: Tuyển dụng giữ vai trò rất quan trọng trong hoạt động của các doanh nghiệp.Sai lầm trong tuyển dụng sẽ ảnh hưởng xấu trực tiếp đến công tác quản trị và hiệu quả kinh doanh, có thể dẫn đến mất đòan kết, gây xáo trộn, chia rẽ nội bộ trong đơn vị.Tuyển dụng đòi hỏi sự chính xác cao và hiệu quả đem lại là tuyệt đối, không có một nhà kinh doanh nào muốn tuyển nhân viên mà không muốn nhân viên đó đem lại sự hiệu quả trong công việc. Cha ông ta xưa nay đã có câu “Dụng nhân như dụng mộc”, ý nói rằng việc dùng người cũng như người thợ mộc phải biết dùng lọai gỗ nào để làm nhà cửa, để đóng đồ dùng cho phù hợp. Cụ thể hơn là phải biết sử dụng đúng người, đúng việc, có như vậy thì họ mới phát huy được khả năng, sở trường hòan thành tốt được công việc được giao. Và điều này phải được bắt đầu ngay từ công tác tuyển dụng, vì thông qua quá trình tuyển dụng việc chọn được người đáp ứng được các yêu cầu về chuyên môn,năng lực và phù hợp với văn hóa doanh nghiệp là một yếu tố quan trọng đối với sự thành công của bất kỳ doanh nghiệp nào. 1.3 Các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến công tác tuyển dụng: S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 4 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp 1.3.1 Môi trường bên trong: Có nhiều nhân tố bên trong doanh nghiệp có thể ảnh hưởng đến quá trình tuyển dụng nhân sự, bao gồm các nhân tố sau: -Hình ảnh, uy tín của doanh nghiệp: Đây là yếu tố đầu tiên ảnh hưởng trong việc thu hút người xin việc. Người đi xin việc luôn mong muốn xin vào làm tại các doanh nghiệp có uy tín, có nhiều cơ hội thăng tiến, giúp họ có thể phát huy hết khả năng của mình. Một công ty có uy tín trên thị trường thì sẽ có lợi thế hơn khi đăng thông báo tuyển dụng, và thu hút được nhiều ứng viên giỏi. Bởi tên tuổi của nhà tuyển dụng chính là tài sản quý giá đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút ứng viên và đồng thời góp phần tiết kiệm chi phí tuyển dụng. Bên cạnh đó, khi doanh nghiệp thu hút được nhiều ứng viên tiềm năng thì khả năng lựa chọn được người phù hợp với công việc là cao hơn. -Mục tiêu phát triển của doanh nghiệp: Mỗi doanh nghiệp đều có mục tiêu, định hướng riêng và họ sẽ điều hành phát triển mọi họat động của doanh nghiệp theo đúng hướng mục tiêu đó. Vì thế tùy theo mục tiêu của doanh nghiệp mà nhà tuyển dụng có những kế họach tuyển dụng thích hợp, xác định được đối tượng cần thu hút tuyển dụng là ai và cần những kĩ năng gì… -Văn hóa công ty: Văn hóa đóng vai trò quan trọng vì đó là một trong những yếu tố quyết định sự thu hút của một công ty đối với ứng viên tiềm năng và nhân viên hiện tại. Một công ty có bầu không khí năng động, chắc chắn các cấp quản trị sẽ tuyển chọn những người thông minh, có tham vọng, nhất là năng động và có sáng kiến. Có nhiều cách để kéo gần khoảng cách giữa môi trường văn hóa hiện tại của công ty với môi trường văn hóa cần có để thu hút và giữ chân người giỏi. Việc cải thiện môi trường văn hóa nơi làm việc không phải quá khó khăn hay tốn kém. Tất cả những gì cần làm để phát triển một môi trường văn hóa phù hợp là sẵn sàng quan sát và lắng nghe, một chút sáng tạo, và cởi mở trước những ý tưởng mới. Ngòai ra, việc tuyển chọn nhân sự còn bị ảnh hưởng bởi phản ứng của công đòan trong công ty. S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 5 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp -Thái độ của nhà quản trị: Thái độ của nhà quản trị ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng của công tác tuyển dụng nhân sự của doanh nghiệp. Một nhà quản trị có thái độ coi trọng người tài, sẽ dễ dàng thu hút được nhân tài, những ứng viên có năng lực cho doanh nghiệp. 1.3.2 Các yếu tố thuộc môi trường bên ngòai: -Quan hệ cung cầu trên thị trường lao động: Yếu tố này tác động rất nhiều đến công tác tuyển dụng. Nếu trên thị trường lao động đang dư thừa tức là cung lớn hơn cầu điều này sẽ có lợi cho công tác tuyển dụng. Doanh nghiệp sẽ dễ thu hút và tuyển chọn lao động, việc tuyển dụng được lao động có trình độ cao cũng sẽ dễ dàng hơn. thu Thị trường lao động được thể hiện qua cung và cầu lao động. Ngược lại, khi cầu lao động lớn hơn cung thì việc tuyển dụng của doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn hơn. Xét về cả quy mô và chất lượng của cung cầu lao động trên thị trường lao động đều đồng thời ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến tuyển dụng nhân lực của tổ chức. -Xu hướng kinh tế: nền kinh tế ổn định sẽ đảm bảo được nguồn nhân lực trên thị trường. Khi kinh tế suy thoái hoặc mất cân bằng thì nhu cầu tìm việc làm của người lao động cao hơn, công ty sẽ dễ thu hút các ứng cử viên hơn và ngược lại. Xu hướng kinh tế hiện nay là tòan cầu hóa và một trong những tác động chủ yếu của toàn cầu hóa là phát triển nguồn nhân lực. Toàn cầu hóa đã tác động đến việc phát triển nguồn nhân lực theo nhiều cách khác nhau. So với trước đây, ngày nay các doanh nghiệp cần phải bổ sung nhiều hơn các kỹ năng cho đội ngũ nhân viên của mình để thích ứng với các cơ hội và thách thức do toàn cầu hóa và sự thay đổi công nghệ tạo ra. Bởi vậy, hoạt động tuyển dụng cũng không thể không bị ảnh hưởng bởi xu hướng phát triển này.Thực tế cho thấy công tác tuyển dụng tại các doanh nghiệp không ngừng được cải tiến, hoàn thiện và ngày càng chuyên nghiệp hơn. -Sự cạnh tranh của các đối thủ khác: khi có nhu cầu tuyển nhân sự công ty cần xem xét đến các đối thủ cạnh tranh của mình để có thể tạo ra những điểm mới sáng tạo hơn khi tuyển dụng vì doanh nghiệp hiện đại ngày nay đã chuyển từ cạnh tranh sản phẩm thành S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 6 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp cạnh tranh con người. Trong một chừng mực nào đó, cạnh tranh của doanh nghiệp là cạnh tranh nhân tài, mấu chốt của cạnh tranh nhân tài chính là cạnh tranh trong việc tuyển dụng và bồi dưỡng huấn luyện nhân viên. Như vậy, nếu doanh nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh gay gắt thì công tác tuyển dụng của doanh nghiệp cần được chú trọng, cân nhắc, đa dạng các hình thức và phương pháp tuyển dụng. Vì các doanh nghiệp có sức cạnh tranh cao có khả năng thu hút được nhiều lao động hơn. 1.4 Các nguồn tuyển dụng nhân sự: Có 2 nguồn tuyển dụng cơ bản đó là nguồn tuyển bên trong doanh nghiệp và nguồn tuyển bên ngòai doanh nghiệp. 1.4.1 Nguồn tuyển bên trong doanh nghiệp: Là các nhân viên trong nội bộ doanh nghiệp, bằng nguồn tuyển dụng này thì nhân viên sẽ có được vị trí mới thông qua quá trình đề bạc hoặc cân nhắc lên vị trí cao hơn hay thuyên chuyển công tác, hoặc thi tuyển để nhân lực phù hợp nhu cầu nhân lực của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp có sự thay đổi nào về nhân sự thì các nhân viên này là những người hiểu rõ hơn hết tính chất công việc cũng như những đòi hỏi, những yêu cầu của công việc đó. Để nắm rõ được nguồn này các nhà quản trị doanh nghiệp cần phải lập các lọai hồ sơ khác nhau như hồ sơ nhân sự, hồ sơ phát triển nhân sự và hồ sơ sắp xếp nhân lực. Ở hồ sơ nhân sự và hồ sơ phát triển nhân sự sẽ là thông tin về mỗi nhân viên được thu thập, cập nhật dưới dạng các bảng tóm tắt về trình độ học vấn, các kỹ năng, năng lực đặc biệt, các lớp đào tạo và bồi dưỡng đã qua, để từ đây xem xét được khả năng đề bạt thuyên chuyển nhân viên đến những vị trí mới khi cần tuyển dụng. Với những vị trí quan trọng trong doanh nghiệp thì sẽ sử dụng lọai hồ sơ sắp xếp lọai nhân lực để thấy được khả năng thăng tiến của các nhân viên. -Ưu điểm: +Nhân viên của doanh nghiệp sẽ dễ dàng, thuận lợi hơn trong công việc, nhất là trong thời gian đầu ở cương vị mới. Điều này làm giảm đi một chi phí khá lớn về thời gian, S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 7 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp chi phí cho tuyển dụng và đồng thời cũng giảm chi phí cho việc hội nhập, quá trình đào tạo ban đầu cho nhân viên. +Nhân viên của doanh nghiệp đã được thử thách về lòng trung thành, thái độ nghiêm túc, trung thực, tinh thần trách nhiệm và ít bỏ việc. Điều này làm mức cân bằng về nhu cầu nhân lực được đảm bảo. +Tuyển dụng từ nguồn nội bộ sẽ giúp doanh nghiệp có thể chủ động hơn trong một số tình huống cần gấp những vị trí công việc mang tính quan trọng mà chờ tuyển dụng bên ngoài thì mất nhiều thời gian. Bên cạnh đó khi đã trải qua khỏang thời gian lao động ở doanh nghiệp thì năng lực của các nhân viên sẽ thay đổi, phát triển hơn vì vậy khai thác năng lực này giúp doanh nghiệp sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực hiện có, bố trí lại nguồn nhân lực giảm nhân sự ở những bộ phận dư thừa chuyển nhân sự qua những bộ phận khác, công việc phù hợp với họ hơn. +Hình thức tuyển trực tiếp từ các nhân viên đang làm việc trong doanh nghiệp cũng tạo ra sự thi đua rộng rãi của các nhân viên, kích thích họ làm việc tích cực hơn, sáng tạo hơn và tạo ra hiệu suất cao hơn. -Nhược điểm: +Hạn chế về số lượng cũng như chất lượng ứng viên. +Tuyển dụng từ nguồn nội bộ đối với những nhân viên đã quen với cách làm việc ở vị trí cũ, họ làm việc rập khuôn và hạn chế khả năng sáng tạo sẽ làm cho môi trường làm việc không năng động, không tạo được không khí thi đua trong doanh nghiệp +Trong doanh nghiệp có thể sẽ hình thành nhóm ứng viên đã ứng cử cho một chức vụ nào đó còn trống nhưng không được tuyển chọn, tâm lý không phục lãnh đạo, bất hợp tác với lãnh đạo mới, dễ chia bè phái, mất đoàn kết. +Chính sách cán bộ của doanh nghiệp theo đuổi chính sách thăng tiến đề bạc nội bộ đã hạn chế lượng ứng viên từ bên ngoài gia nhập vào công ty. S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 8 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp 1.4.2 Nguồn tuyển bên ngòai doanh nghiệp: -Doanh nghiệp có thể tuyển dụng từ bên ngoài thông qua các công ty giới thiệu việc làm, quảng cáo, tuyển theo sự giới thiệu của nhân viên doanh nghiệp, sinh viên thực tập, do ứng viên tự đến xin việc làm. Tuyển dụng nguồn này thì doanh nghiệp phải quan tâm đến các yếu tố về thị trường lao động, vị thế của doanh nghiệp, chính sách nhân sự của doanh nghiệp, khả năng tài chính của doanh nghiệp… -Ưu điểm: +Nguồn ứng viên đa dạng,phong phú đủ mọi trình độ, kinh nghiệm. Giúp doanh nghiệp có nhiều sự lựa chọn tốt hơn. +Môi trường làm việc và công việc mới giúp cho người lao động thích thú, làm việc hăng say và thể hiện năng lực của bản thân. +Những lao động mới có thể mang đến cách nhìn mới, sự sáng tạo đổi mới tốt cho doanh nghiệp +Có thể tuyển dụng nhân sự từ các công ty đối thủ. + Tình hình thất nghiệp đang gia tăng nên thông qua hình thức tuyển dụng này công ty sẽ góp phần làm giảm tình trạng thất nghiệp. -Nhược điểm: +Doanh nghiệp không chủ động được thời gian tuyển dụng, vì để tuyển dụng từ nguồn bên ngoài cần nhiều thời gian để sàng lọc và cân nhắc. +Môi trường làm việc mới sẽ gây một số khó khăn cho người lao động, việc khó hòa nhập vào môi trường làm việc của doanh nghiệp sẽ gây cản trở cho quá trình thực hiện hài hòa mục tiêu của người lao động và của doanh nghiệp. +Doanh nghiệp không hấp dẫn dễ bị ứng viên nhận thức, đánh giá thấp. Điều này sẽ làm giảm uy tín của công ty cũng như sản phẩm của công ty bên ngoài thị trường. +Khả năng tài chính của doanh nghiệp không đủ khả năng tài chính để chi trả lương cao, tốn nhiều chi phí cho công tác tuyển dụng. S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 9 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp 1.5 Tiêu chuẩn tuyển chọn nhân viên: Việc tuyển chọn ứng viên phải dựa trên những tiêu chuẩn sau đây: − Khả năng cá nhân − Khả năng chuyên môn − Khả năng giao tế − Khả năng lãnh đạo (nếu tuyển cấp quản trị) Bảng 1.1 Tiêu chuẩn thuộc về kỹ năng Kỹ năng quản trị Cấp cao Cấp trung Kỹ năng kỹ thuật Cấp thấp Nghiệp vụ chuyên môn Nhân viên Tiêu chuẩn tuyển chọn ứng viên còn phải phù hợp với điều kiện, định hướng viễn cảnh của doanh nghiệp, môi trường văn hóa của doanh nghiệp, chiến lược của doanh nghiệp và từng công việc cụ thể.Mỗi vị trí ứng tuyển đều có tiêu chuẩn riêng. Nếu tuyển nhân viên ở chức vụ càng cao, thì đòi hỏi ứng viên phải có kỹ năng quản trị rộng và bao quát bấy nhiêu( kỹ năng quản trị bao gồm kỹ năng nhận thức và kỹ năng giao tế). Ngược lại, ứng viên muốn ứng cử vào chức vụ càng thấp thì đòi hỏi nhiều kỹ năng kỹ thuật và khả năng chuyên môn cao hơn, từ đó phải đặt ra nhiều tiêu chuẩn khắc khe, phức tạp để tuyển được ứng viên tốt nhất. 1.6 Quy trình tuyển dụng nhân sự trong doanh nghiệp: Sơ đồ 1.1 Quy trình tuyển dụng nhân sự S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 10 Lớp: 09DQD2 GVHD:TS.Nguyễn Ngọc Dương Khóa Luận Tốt Nghiệp Chuẩn bị tuyển dụng (1) Thông báo tuyển dụng (2) Thu nhận, nghiên cứu hồ sơ (3) Kiểm tra trắc nghiệm (4) ỨNG VIÊN Phỏng vấn sơ bộ (5) BỊ BÁC Phỏng vấn sâu (6) (LỌAI BỎ) Xác minh điều tra (7) Khám sức khỏe (8) Ra quyết định tuyển dụng (9) 1.6.1 Chuẩn bị tuyển dụng: Trước khi tuyển dụng, doanh nghiệp phải dự báo nhu cầu nhân sự trước mắt và lâu dài để đảm bảo đủ số lượng nguồn nhân lực để thực hiện công việc có năng suất và chất lượng cao.Để có cơ sở dự báo đúng số lượng nguồn nhân lực cần thiết, nhân lực đáp ứng các yêu cầu chuyên môn của mỗi công việc thì doanh nghiệp phải thực hiện quá trình phân tích công việc. Phân tích công việc là quát trình thu thập các tư liệu và S VTH: Nguyễn Phạm Thiên Kim 11 Lớp: 09DQD2