Trong thời đại cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cạnh tranh về nhân lực giữa các quốc gia - dân tộc đang ngày càng gay gắt, không còn trong giới hạn của sự giàu có về tài nguyên thiên nhiên, khoáng sản mà quan trọng hơn là cạnh tranh về trình độ dân trí, trí tuệ, tư duy, “chất xám” của con người. Nền giáo dục thế giới và của mỗi quốc gia liên tục đổi mới nhằm thích ứng với những xu thế phát triển năng động của thời đại, có khả năng tạo ra những nguồn lực mới để phát triển nhanh, bền vững. Một trong những yếu tố giữ vai trò quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo ở các trường đại học chính là bản thân các thầy giáo, cô giáo - những người trực tiếp “dạy chữ, dạy nghề, dạy người”, truyền đạt kiến thức, kỹ năng, vốn sống, kinh nghiệm… và có ảnh hưởng sâu sắc tới sự hình thành, phát triển nhân cách của mỗi sinh viên.
Đội ngũ nhà giáo ở các trường đại học thuộc Bộ Công Thương vừa là người kiến tạo, xác lập, xây dựng nên giá trị, thương hiệu và uy tín của các trường đại học thuộc Bộ Công Thương, vừa đóng vai trò là “giá đỡ”, “bệ phóng”, cỗ vũ, động viên tinh thần người học - nguồn nhân lực trực tiếp tạo nên chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Bộ Công Thương. Nếu chất lượng đội ngũ giảng viên thấp thì không thể đào tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao. Vì lẽ đó, chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trường đại học thuộc Bộ Công Thương có ý nghĩa “sống còn” và là khâu then chốt, quyết định chất lượng nguồn nhân lực của ngành Công thương.
Thực hiện đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, các trường đại học thuộc Bộ Công Thương đã có nhiều cố gắng trong xây dựng, phát triển và trưởng thành; Luôn coi việc phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, được tiến hành thường xuyên, liên tục. Các nhà trường đã đào tạo được đội ngũ cán bộ, viên chức, người lao động có năng lực chuyên môn cao, có đạo đức, lối sống lành mạnh và tâm huyết với nghề nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu là cơ bản, đáng khích lệ, trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, công tác đào tạo nguồn nhân lực của các trường đại học thuộc Bộ Công Thương vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập cần tiếp tục nhận thức đúng và khắc phục hiệu quả. Đó là chất lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Biểu hiện tập trung nhất là trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức chuyên sâu, tay nghề sư phạm của đội ngũ giảng viên chưa thật đồng đều và chưa đủ mạnh.
Cùng với đó, một bộ phận giảng viên tụt hậu, nhất là tụt hậu về trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ thông tin và tay nghề sư phạm. Dưới tác động của toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và mặt trái của cơ chế thị trường, sự phân tán của các xu hướng, động cơ, mục đích làm nghề “trồng người” đang rất khác nhau. Không ít giảng viên tỏ rõ thái độ thiếu an tâm công tác, không còn tâm huyết, say sưa với nghề giáo, làm ảnh hưởng không tốt đến hình ảnh nhà giáo, chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học.
Đây là một trong những hạn chế rất đáng lo ngại, nó giải thích khá rõ vì sao chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trường đại học thuộc Bộ Công Thương chưa ngang tầm yêu cầu, nhiệm vụ, chưa thể vươn ra thế giới. Vì vậy, trong điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay, việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trường đại học thuộc Bộ Công Thương đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực là một tất yếu khách quan, luôn giữ vị trí trọng yếu trong chiến lược phát triển của Bộ Công Thương.
Nhằm đóng góp phần nhỏ bé của mình, sử dụng những kinh nghiệm vốn có, sự trăn trở, thôi thúc của bản thân, góp phần khắc phục “khoảng trống” trong mảng tài liệu hiện có, nghiên cứu sinh lựa chọn vấn đề: “Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trường đại học thuộc Bộ Công Thương hiện nay” làm đề tài luận án tiến sĩ của mình.
LỜI CAM
OAAM͜
Tôi xin cam đoan luân an nà la công
trinh nghinn cưu cua rinng tôi. Cac sô liệu,
trích dẫn, kết quả nnu trong luân an la trung
thưc, đảm bảo tính khach quan, khoa hoc va
co nguôn gôc, xuct xư ro ràng, khôǹng trù̀ng lặp với
các côǹng trì̀nh khoa học đã côǹng bố.
TÁC GIẢ LUẬ͜ Á͜
Lê Thị Hồng Hạnh
MỤC LỤC
Tràng
5
Ở OẦU
Chương 1. TỔ͜G QUAM͜ TÌ͜H HÌ͜H ͜GHIÊ͜ CỨU CÓ LIÊ͜ QUAM͜
OẾ͜ OỀ TÀI LUẬ͜ Á͜
1.1.
1.2.
1.3.
Nhữ̀ng côǹng trì̀nh khoa học li ền quàn đế̀n ̀nầng cao chất
lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền các trườ̀ng đại học ở Vi ệt Nam
Nhữ̀ng côǹng trì̀nh khoa học li ền quàn đế̀n ̀nầng cao chất
lượ̀ng gi ả̀ng vi ền của các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường
Khái quát kết quả chủ yếu của các côǹng trì̀nh đã côǹng bố va
̀nhữ̀ng vấ̀n đề đặt ra luậ̀n á̀n ti ếp tục gi ải quyết
10
10
17
22
Chương 2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG
ĐẠI HỌC THUỘC BỘ CÔNG THƯƠNG
2.1.
2.2.
Quàn ̀ni ệm về chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền va ̀nầng cao
chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc
Bộ Côǹng Thường
Nhần tố quy đị̀nh ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở
các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường
Chương 3. THỰC TRẠ͜G ͜Â͜G CAMA CHẤT LƯỢ͜G OỘI ͜GŨ
GIẢ͜G VIÊ͜ Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC THUỘC
BỘ CÔNG THƯƠNG HIỆN NAY
3.1.
3.2.
Nhữ̀ng ưu đi ểm va hạ̀n chế tròng ̀nầng cao chất lượ̀ng đội
̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường
hi ệ̀n ̀nay
Nguyền ̀nhần của ̀nhữ̀ng ưu đi ểm va hạ̀n chế tròng ̀nầng cao
chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc
Bộ Côǹng Thường hi ệ̀n ̀nay
30
30
64
76
76
108
Chương 4. NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG, VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ
GIẢNG VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC THUỘC
BỘ CÔNG THƯƠNG HIỆN NAY
4.1.
4.2.
Nhữ̀ng yếu tố tác độ̀ng va vấ̀n đề đặt ra ̀nầng cao chất lượ̀ng đội
̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường
hi ệ̀n ̀nay
Gi ải p háp ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các
trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường hi ệ̀n ̀nay
KẾT LUẬ͜
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
DAM͜H ỤC TÀI LIỆU THAM KHẢA
PHỤ LỤC
122
122
143
170
172
173
185
5
Ở OẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài luận án
6
Tròng thời đại cách mạ̀ng côǹng ̀nghi ệp lầ̀n thứ tư, cạ̀nh trành về ̀nhần
lực gi ữa các quốc gi a - dần tộc đàng ̀ngay càng gay gắt, khôǹng cò̀n tròng gi ới
hạ̀n của sự gi au có về tai ̀nguyền thi ền ̀nhi ền, khoá̀ng sả̀n ma quàn trọ̀ng hờn
la cạ̀nh trành về trì̀nh độ dần trí, trí tuệ, tư duy, “chất xám” của còn ̀người .
Nề̀n gi áo dục thế gi ới va của mỗi quốc gi a li ền tục đổi mới ̀nhằm thích ứ̀ng
với ̀nhữ̀ng xu thế p hát tri ể̀n ̀nằng độ̀ng của thời đại , có khả ̀nằng tạo ra ̀nhữ̀ng
̀nguồ̀n lực mới để p hát tri ể̀n ̀nhành, bề̀n vữ̀ng. Một tròng ̀nhữ̀ng yếu tố gi ữ vai
trò quyết đị̀nh chất lượ̀ng gi áo dục va đao tạo ở các trườ̀ng đại học chí̀nh la
bả̀n thần các thầy gi áo, côn gi áo - ̀nhữ̀ng ̀người trực ti ếp “dạy chữ, dạy ̀nghề,
dạy ̀người ”, truyề̀n đạt ki ế̀n thức, kỹ ̀nằng, vố̀n số̀ng, ki ̀nh ̀nghi ệm… va có
ả̀nh hưở̀ng sâu sắc tới sự hì̀nh thành, p hát tri ể̀n ̀nhần cách của mỗi si ̀nh vi ền.
Đội ̀ngũ ̀nha gi áo ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường vừa la
̀người ki ế̀n tạo, xác lập , xây dự̀ng ̀nền gi á trị, thường hi ệu va uy tí̀n của các
trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường, vừa đó̀ng vai trò la “gi á đỡ”, “bệ
p hó̀ng”, cỗ vũ, độ̀ng vi ền ti ̀nh thầ̀n ̀người học - ̀nguồ̀n ̀nhần lực trực ti ếp tạo
̀nền chất lượ̀ng, hi ệu lực, hi ệu quả hoạt độ̀ng của Bộ Côǹng Thường. Nếu chất
lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền thấp thì khôǹng thể đao tạo ra ̀nguồ̀n ̀nhần lực chất
lượ̀ng cao. Vì lẽ đó, chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc
Bộ Côǹng Thường có ý ̀nghĩa “số̀ng cò̀n” va la khâu thèn chốt, quyết đị̀nh chất
lượ̀ng ̀nguồ̀n ̀nhần lực của ̀ngành Côǹng thường.
7
Thực hi ệ̀n đườ̀ng lối đổi mới do Đả̀ng ta khởi xướ̀ng va lã̀nh đạo, các
trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường đã có ̀nhi ều cố gắ̀ng tròng xây dự̀ng,
p hát tri ể̀n va trưở̀ng thành; Luôǹn coi vi ệc p hát tri ể̀n đội ̀ngũ cá̀n bộ, gi ả̀ng vi ền
la ̀nhi ệm vụ quàn trọ̀ng hàng đầu, được ti ế̀n hành thườ̀ng xuyền, li ền tục. Các
̀nha trườ̀ng đã đao tạo được đội ̀ngũ cá̀n bộ, vi ền chức, ̀người lao độ̀ng có
̀nằng lực chuyền môǹn cao, có đạo đức, lối số̀ng lành mạ̀nh va tâm huyết với
̀nghề ̀nghi ệp . Tuy ̀nhi ền, bền cạ̀nh ̀nhữ̀ng thành tựu la cơ bả̀n, đá̀ng khích lệ,
trước yêu cầu đổi mới cằn bả̀n, toàn di ệ̀n gi áo dục, đao tạo, côǹng tác đao tạo
̀nguồ̀n ̀nhần lực của các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường vẫ̀n cò̀n ̀nhi ều
hạ̀n chế, bất cập cầ̀n ti ếp tục ̀nhậ̀n thức đú̀ng va khắc p hục hi ệu quả. Đó la
chất lượ̀ng đội ̀ngũ cá̀n bộ, gi ả̀ng vi ền chưa tường xứ̀ng với yêu cầu, ̀nhi ệm vụ
đặt ra. Bi ểu hi ệ̀n tập trùng ̀nhất la trì̀nh độ chuyền môǹn ̀nghi ệp vụ, ki ế̀n thức
chuyền sâu, tay ̀nghề sư p hạm của đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền chưa thật đồ̀ng đều va
chưa đủ mạ̀nh.
Cù̀ng với đó, một bộ p hậ̀n gi ả̀ng vi ền tụt hậu, ̀nhất la tụt hậu về trì̀nh độ
chuyền môǹn, ̀ngoại ̀ngữ, ̀nghi ền cứu khoa học, ứ̀ng dụ̀ng côǹng ̀nghệ thôǹng ti ̀n
va tay ̀nghề sư p hạm. Dưới tác độ̀ng của toàn cầu hóa, hội ̀nhập quốc tế va
mặt trái của cơ chế thị trườ̀ng, sự p hần tá̀n của các xu hướ̀ng, độ̀ng cơ, mục
đích lam ̀nghề “trồ̀ng ̀người ” đàng rất khác ̀nhau. Khôǹng ít gi ả̀ng vi ền tỏ ro
thái độ thi ếu àn tâm côǹng tác, khôǹng cò̀n tâm huyết, say sưa với ̀nghề gi áo,
lam ả̀nh hưở̀ng khôǹng tốt đế̀n hì̀nh ả̀nh ̀nha gi áo, chất lượ̀ng gi ả̀ng dạy va
̀nghi ền cứu khoa học.
8
Đây la một tròng ̀nhữ̀ng hạ̀n chế rất đá̀ng lo ̀ngại , ̀nó gi ải thích khá ro vì
sao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng
Thường chưa ̀ngàng tầm yêu cầu, ̀nhi ệm vụ, chưa thể vườn ra thế gi ới . Vì
vậy, tròng đi ều ki ệ̀n hội ̀nhập quốc tế ̀ngay càng sâu rộ̀ng ̀như hi ệ̀n ̀nay, vi ệc
̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng
Thường đáp ứ̀ng yêu cầu đao tạo ̀nguồ̀n ̀nhần lực la một tất yếu khách quàn,
luôǹn gi ữ vị trí trọ̀ng yếu tròng chi ế̀n lược p hát tri ể̀n của Bộ Côǹng Thường.
Nhằm đó̀ng góp p hầ̀n ̀nhỏ bé của mì̀nh, sử dụ̀ng ̀nhữ̀ng ki ̀nh ̀nghi ệm
vố̀n có, sự trằn trở, thôni thúc của bả̀n thần, góp p hầ̀n khắc p hục “khoả̀ng
trố̀ng” tròng mả̀ng tai li ệu hi ệ̀n có, ̀nghi ền cứu si ̀nh lựa chọ̀n vấ̀n đề: “Nâng
cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở các trường đại học thuộc Bộ Công
Thương hiện nay” lam đề tai luậ̀n á̀n ti ế̀n sĩ của mì̀nh.
2.
ục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích: Phần tích, lam ro một số vấ̀n đề lý luậ̀n, thực ti ễ̀n về ̀nầng
cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng
Thường va đề xuất gi ải p háp cơ bả̀n ̀nhằm ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng
vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường hi ệ̀n ̀nay.
* Nhiệm vụ
Tổ̀ng quàn tì̀nh hì̀nh ̀nghi ền cứu có li ền quàn đế̀n đề tai luậ̀n á̀n va xác
đị̀nh các vấ̀n đề luậ̀n á̀n cầ̀n tập trùng gi ải quyết.
Lam ro ̀nhữ̀ng vấ̀n đề lý luậ̀n về ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng
vi ền các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường.
Đá̀nh gi á thực trạ̀ng va chỉ ra ̀nguyền ̀nhần của ̀nhữ̀ng ưu đi ểm va hạ̀n
chế tròng ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền các trườ̀ng đại học thuộc
Bộ Côǹng Thường hi ệ̀n ̀nay.
Xác đị̀nh ̀nhữ̀ng vấ̀n đề đặt ra va đề xuất gi ải p háp cơ bả̀n ̀nầng cao chất
lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường hi ệ̀n ̀nay.
3. Oối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài luận án
9
* Đối tượng nghiên cứu: Bả̀n chất, ̀nhữ̀ng ̀nhần tố quy đị̀nh đế̀n ̀nầng
cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường.
* Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Để thực hi ệ̀n mục đích, ̀nhi ệm vụ ̀nghi ền cứu, luậ̀n á̀n tập trùng ̀nghi ền
cứu chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền:
Trườ̀ng Đại học Côǹng ̀nghi ệp Ha Nội , Trườ̀ng Đại học Đi ệ̀n lực va
Trườ̀ng Đại học Côǹng ̀nghi ệp Quả̀ng Ni ̀nh. Các trườ̀ng đại học cò̀n lại thuộc
Bộ Côǹng Thường chỉ tham khảo tai li ệu p hục vụ côǹng tác ̀nghi ền cứu.
Thời gi àn đi ều tra, khảo sát thực tế, sử dụ̀ng tai li ệu, số li ệu p hục vụ
cho côǹng tác ̀nghi ền cứu của luậ̀n á̀n chủ yếu từ ̀năm 2011 đế̀n ̀nay.
4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận
Luậ̀n á̀n được thực hi ệ̀n trền cơ sở lý luậ̀n của chủ ̀nghĩa Mác - Lềni ̀n,
tư tưở̀ng Hồ Chí Mi ̀nh, hệ thố̀ng quàn đi ểm, đườ̀ng lối của Đả̀ng Cộ̀ng sả̀n
Vi ệt Nam về gi ả̀ng vi ền, ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền tròng p hát
tri ể̀n ki ̀nh tế - xã hội , gi áo dục va đao tạo ở Vi ệt Nam ̀nói chùng, đội ̀ngũ
gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường ̀nói ri ềng.
Luậ̀n á̀n kế thừa kết quả ̀nghi ền cứu của các côǹng trì̀nh khoa học có li ền
quàn đế̀n đề tai .
* Cơ sở thực tiễn
Đề tai dựa trền ̀nhữ̀ng ̀nhậ̀n đị̀nh, đá̀nh gi á, báo cáo tổ̀ng kết, thố̀ng kê
của Bộ Côǹng Thường, các tổ chức, cơ quàn chức ̀nằng có li ền quàn… va số
li ệu khảo sát thực tế tròng quá trì̀nh thực hi ệ̀n luậ̀n á̀n.
* Phương pháp nghiên cứu
10
Luậ̀n á̀n được thực hi ệ̀n trền cơ sở p hường p háp luậ̀n của chủ ̀nghĩa duy
vật bi ệ̀n chứ̀ng va chủ ̀nghĩa duy vật lịch sử, đồ̀ng thời sử dụ̀ng các p hường
p háp cụ thể ̀như: Phường p háp p hần tích va tổ̀ng hợp , khái quát hoá va trừu
tượ̀ng hóa, lôngíc va lịch sử, p hường p háp khảo sát, đi ều tra xã hội học,
p hường p háp chuyền gi a... Các p hường p háp ̀nay được sử dụ̀ng kết hợp , p hù
hợp với từ̀ng ̀nội dùng của luậ̀n á̀n, có tác dụ̀ng hỗ trợ va bổ sùng cho ̀nhau để
p hần tích, lam ro các vấ̀n đề lý luậ̀n, đá̀nh gi á thực trạ̀ng, đề xuất gi ải p háp
̀nhằm ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền các trườ̀ng đại học thuộc Bộ
Côǹng Thường hi ệ̀n ̀nay.
5. ͜hững đóng góp của luận án
Nội dùng bả̀n chất va ̀nhữ̀ng ̀nhần tố quy đị̀nh đế̀n ̀nầng cao chất lượ̀ng
đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường.
Kết quả đá̀nh gi á, kết luậ̀n, ̀nhậ̀n đị̀nh từ ̀nghi ền cứu thực trạ̀ng ̀nầng
cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường.
Các gi ải p háp cơ bả̀n, đồ̀ng bộ, p hù hợp , có tí̀nh khả thi ̀nhằm ̀nầng cao
chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường
hi ệ̀n ̀nay.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
* Ý nghĩa lý luận: Kết quả ̀nghi ền cứu của luậ̀n á̀n góp p hầ̀n lam sâu
sắc thêm cơ sở lý luậ̀n về ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở các
trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường.
11
* Ý nghĩa thực tiễn: Luậ̀n á̀n góp p hầ̀n cùng cấp ̀nhữ̀ng luậ̀n cứ khoa
học va gi ải p háp có tí̀nh khả thi gi úp ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền
ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường hi ệ̀n ̀nay.
Luậ̀n á̀n có thể sử dụ̀ng lam tai li ệu tham khảo, p hục vụ ̀nghi ền cứu,
gi ả̀ng dạy va học tập tròng các học vi ệ̀n, các trườ̀ng đại học, cao đẳ̀ng, vi ệ̀n
̀nghi ền cứu về ̀nhữ̀ng ̀nội dùng li ền quàn đế̀n ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ
gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường va các trườ̀ng có các
chuyền ̀ngành khoa học kỹ thuật - côǹng ̀nghệ p hục vụ sự ̀nghi ệp côǹng ̀nghi ệp
hóa, hi ệ̀n đại hóa đất ̀nước.
7. Kết cấu của đề tài luận án
Gồm: Mở đầu, 4 chường (9 ti ết), kết luậ̀n, dành mục côǹng trì̀nh đã côǹng
bố của tác gi ả có li ền quàn đế̀n luậ̀n á̀n, dành mục tai li ệu tham khảo va p hụ lục.
12
Chương 1
TỔ͜G QUAM͜ TÌ͜H HÌ͜H ͜GHIÊ͜ CỨU
CÓ LIÊ͜ QUAM͜ OẾ͜ OỀ TÀI LUẬ͜ Á͜
1.1. ͜hững công trình khoa học liên quan đến nâng cao chất lượng
đội ngũ giảng viên các trường đại học ở Việt ͜am
Tác gi ả Nguyễ̀n Vằn Đệ (2009), “Giải pháp nâng cao năng lực đội ngũ
giảng viên các trường đại học ở vùng đồng bằng Sông Cửu Long trong bối
cảnh hội nhập” [50] cho rằ̀ng: “Chất lượ̀ng gi áo vi ền la đại lượ̀ng khôǹng thể
bất bi ế̀n, cả về bề rộ̀ng va chi ều sâu của ̀nội ham. Bi ểu đồ ̀nầng cao ̀nằng lực
̀nghề ̀nghi ệp đối với gi áo vi ền p hải ̀như đườ̀ng xoáy “trôǹn ốc” theo chi ều đi
lền va tuyệt ̀nhi ền khôǹng có đi ểm dừ̀ng” [50, tr. 182]. Trền ti ̀nh thầ̀n đó, tác
gi ả đi sâu ̀nghi ền cứu, đá̀nh gi á thực trạ̀ng ̀nằng lực của đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền
các trườ̀ng đại học ở vù̀ng đồ̀ng bằ̀ng Sôǹng Cửu Lòng. Tác gi ả thẳ̀ng thắ̀n chỉ
ra, bền cạ̀nh ̀nhữ̀ng đi ểm đạt được thì đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền các trườ̀ng đại học ở
đồ̀ng bằ̀ng Sôǹng Cửu Lòng hi ệ̀n ̀nay cò̀n tồ̀n tại ̀nhữ̀ng bất cập , hạ̀n chế ̀nhất
đị̀nh. Tác gi ả ̀nhấ̀n mạ̀nh đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền đại học khôǹng p hải chỉ dừ̀ng lại ở
vi ệc ̀nhậ̀n học vị thạc sĩ, ti ế̀n sĩ ma quàn trọ̀ng hờn la p hải thườ̀ng xuyền trau
dồi chuyền môǹn, kỹ ̀nằng ̀nghề ̀nghi ệp , ̀nhất la đối với gi ả̀ng vi ền trẻ. Ngoai
ra, tác gi ả cũ̀ng chỉ ra ba loại ̀nhu cầu cầ̀n đao tạo, bồi dưỡ̀ng thêm cho gi ả̀ng
vi ền đại học ở vù̀ng đồ̀ng bằ̀ng Sôǹng Cửu Lòng: Thứ nhất, ̀nhu cầu đạt chuẩ̀n
trì̀nh độ để đáp ứ̀ng vi ệc gi ả̀ng dạy trước mắt; Thứ hai, ̀nhu cầu đạt chuẩ̀n kỹ
̀nằng sư p hạm góp p hầ̀n ̀nầng cao chất lượ̀ng dạy học; Thứ ba, ̀nhu cầu đạt
chuẩ̀n cá̀n bộ đầu đàn ̀nhằm chủ độ̀ng đao tạo đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền chất lượ̀ng
cao, củ̀ng cố thường hi ệu cho mỗi trườ̀ng đại học. Qua đó, tác gi ả đã đưa ra
các gi ải p háp cơ bả̀n để ̀nầng cao ̀nằng lực gi ả̀ng vi ền ̀nhằm đáp ứ̀ng yêu cầu
đổi mới gi áo dục đại học hi ệ̀n ̀nay.
13
Tác gi ả Nguyễ̀n Thị Thu Hường (2012), “Xây dựng đội ngũ giảng viên
trong trường đại học - Thực trạng và giải pháp” [66], đã ti ếp cậ̀n ̀nghi ền cứu
va khảo sát số lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền so với tỷ lệ si ̀nh vi ền va trì̀nh độ học
vấ̀n của gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học. Theo tác gi ả: Khi so sá̀nh ̀năm học
2007 - 2008 với ̀năm học 2009 - 2010 thì tỷ lệ gi ả̀ng vi ền có trì̀nh độ ti ế̀n sĩ
gi ảm xuố̀ng từ 14,33% xuố̀ng 13,86%. Ngoai ra, tác gi ả so sá̀nh tỷ lệ ti ế̀n
sĩ/si ̀nh vi ền, tỷ lệ si ̀nh vi ền/gi ả̀ng vi ền với các ̀nước thì ở Vi ệt Nam đều ở mức
thấp . Trền cơ sở p hần tích, ̀nghi ền cứu thực trạ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền hi ệ̀n ̀nay,
tác gi ả đưa ra yêu cầu va ̀nhữ̀ng gi ải p háp cơ bả̀n ̀nhằm xây dự̀ng đội ̀ngũ
gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học hi ệ̀n ̀nay cả về số lượ̀ng, chất lượ̀ng va cơ cấu.
Tác gi ả Trầ̀n Mai Ước (2013), “Nghiên cứu khoa học của giảng viên Yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường đại
học trong giai đoạn hiện nay” [124], đã ̀nhấ̀n mạ̀nh đế̀n vấ̀n đề gi ả̀ng dạy va
̀nghi ền cứu khoa học của gi ả̀ng vi ền. Tác gi ả cho rằ̀ng đây la hai ̀nhi ệm vụ
quàn trọ̀ng - bắt buộc - cầ̀n thi ết của bất kỳ gi ả̀ng vi ền đại học ̀nao. Cả hai
̀nhi ệm vụ ̀nay có quàn hệ hữu cơ, bổ trợ lẫ̀n ̀nhau. Tròng đó, tác gi ả đặc bi ệt
coi trọ̀ng ̀nhi ệm vụ ̀nghi ền cứu khoa học của gi ả̀ng vi ền, tác gi ả cho rằ̀ng:
Nhi ệm vụ ̀nghi ền cứu khoa học của gi ả̀ng vi ền đại học có ả̀nh hưở̀ng lớ̀n đế̀n
chất lượ̀ng, uy tí̀n đao tạo đại học. Tác gi ả chỉ ra tám lợi ích thi ết thực của
̀nghi ền cứu khoa học đối với gi ả̀ng vi ền, đi ể̀n hì̀nh ̀như ̀nghi ền cứu khoa học
gi úp gi ả̀ng vi ền đao sâu, cập ̀nhật, trau dồi tri thức; Phát tri ể̀n tư duy, ̀nằng lực
sá̀ng tạo của gi ả̀ng vi ền; Gắ̀n kết gi ữa lý luậ̀n va thực ti ễ̀n, lý thuyết va thực hành.
14
Tác gi ả Nguyễ̀n Đức Hi ể̀n (2013), “Phát triển nguồn nhân lực giảng
viên của Trường Đại học Kinh tế quốc dân hướng tới mục tiêu trở thành đại
học nghiên cứu” [62], đã ̀nghi ền cứu về đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ̀nhừng ở một
trườ̀ng đại học cụ thể. Tác gi ả p hần tích, lam ro ti êu chí, ti êu chuẩ̀n, đặc trừng
của một trườ̀ng đại học ̀nghi ền cứu đao tạo sau đại học va cho rằ̀ng, trườ̀ng
đại học ̀nghi ền cứu p hải la trườ̀ng đại học có tỷ lệ ̀nghi ền cứu đao tạo sau đại
học chi ếm tỷ trọ̀ng cao; tròng đó hoạt độ̀ng ̀nghi ền cứu khoa học màng lại
̀nguồ̀n thu chủ yếu thôǹng qua li ền kết ̀nghi ền cứu bền ̀ngoai , đội ̀ngũ gi ả̀ng
vi ền có trì̀nh độ va tậ̀n tậm với gi ả̀ng dạy va ̀nghi ền cứu khoa học. Chi ếu theo
các ti êu chuẩ̀n, đặc trừng ̀nay thì Trườ̀ng Đại học Ki ̀nh tế quốc dần vẫ̀n chưa
đáp ứ̀ng đầy đủ cả về chất lượ̀ng va số lượ̀ng, đặc bi ệt đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở
thế hệ trẻ đàng có xu hướ̀ng học tập , ̀nầng cao trì̀nh độ tròng ̀nước, dẫ̀n đế̀n
yếu về ̀ngoại ̀ngữ va quàn hệ với đối tác ̀nước ̀ngoai ̀như hoạt độ̀ng hợp tác
quốc tế cò̀n có ̀nhữ̀ng hạ̀n chế ̀nhất đị̀nh: Gi ả̀ng vi ền chủ độ̀ng tham gi a
̀nghi ền cứu khoa học chưa ̀nhi ều, ̀nhất la chưa đủ đi ều ki ệ̀n lam chủ bi ền các
côǹng trì̀nh khoa học: gi áo trì̀nh, sách chuyền khảo…chủ yếu la gi ả̀ng vi ền có
̀nhi ều ki ̀nh ̀nghi êm, có thâm ̀ni ền gi ả̀ng dạy; Gi ả̀ng vi ền trẻ p hầ̀n lớ̀n chỉ la
thành vi ền tham gi a. Trền cơ sở các ti êu chí, yêu cầu của một trườ̀ng đại học
̀nghi ền cứu, tác gi ả đã đề ra ̀nhữ̀ng gi ải p háp cơ bả̀n ̀nhằm p hát tri ể̀n ̀nguồ̀n
̀nhần lực gi ả̀ng vi ền của Trườ̀ng Đại học Ki ̀nh tế quốc dần, hướ̀ng tới mục
ti êu đưa Trườ̀ng Đại học Ki ̀nh tế quốc dần trở thành đại học ̀nghi ền cứu - một
trườ̀ng đạt chuẩ̀n quốc tế.
15
Tác gi ả Nguyễ̀n Vằn Lượt (2013) “Động cơ giảng dạy của giảng viên
đại học” [82], đã ̀nghi ền cứu, ti ếp cậ̀n đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền ở góc độ tâm lý học
va chỉ ra độ̀ng cơ gi ả̀ng dạy của gi ả̀ng vi ền được hì̀nh thành tròng hoạt độ̀ng
va gi ao ti ếp của họ, tròng các mối quàn hệ đa dạ̀ng. Do đó, khi xem xét vấ̀n
đề độ̀ng cơ gi ả̀ng dạy của gi ả̀ng vi ền p hải xem xét thôǹng qua các hoạt độ̀ng,
tròng các mối quàn hệ xã hội của họ. Xem xét độ̀ng cơ gi ả̀ng dạy của gi ả̀ng
vi ền p hải gắ̀n li ề̀n với ̀nhu cầu trền bì̀nh di ệ̀n ̀nhần cách của gi ả̀ng vi ền. Qua
đó, tác gi ả khẳ̀ng đị̀nh: Chất lượ̀ng gi ả̀ng dạy của gi ả̀ng vi ền p hụ thuộc rất
̀nhi ều vao độ̀ng cơ gi ả̀ng dạy của các gi ả̀ng vi ền. Vì vậy, vi ệc ̀nghi ền cứu, xây
dự̀ng, p hát huy vai trò, độ̀ng cơ gi ả̀ng dạy đú̀ng đắ̀n cho các gi ả̀ng vi ền sẽ góp
p hầ̀n ̀nầng cao chất lượ̀ng gi ả̀ng dạy của gi ả̀ng vi ền, từ đó ̀nầng cao chất
lượ̀ng gi áo dục đao tạo tròng các trườ̀ng đại học.
Tác gi ả Nguyễ̀n Dành Tuấ̀n (2013), “Giảng viên - “chìa khóa” mở
cánh cửa chất lượng đào tạo đại học, cao đẳng” [115] va tác gi ả Ngôn Quàng
Trườ̀ng (2015), “Đổi mới giáo dục đại học: cần bắt đầu từ chất lượng giảng
viên” [118], đã ti ếp cậ̀n ̀nầng cao côǹng tác gi áo dục, đao tạo từ chất lượ̀ng, vị
trí, vai trò của đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền. Các tác gi ả cho bi ết: Hi ệ̀n ̀nay, Vi ệt Nam
có rất ̀nhi ều trườ̀ng đại học, cao đẳ̀ng; Tí̀nh bì̀nh quần mỗi tỉ̀nh có 7 trườ̀ng,
trừ Ha Gi àng chưa có trườ̀ng đại học ̀nao. Đồ̀ng ̀nghĩa với vi ệc ̀nay la số
lượ̀ng gi ả̀ng vi ền tằng lền tường ứ̀ng. Tuy ̀nhi ền, vi ệc tằng chất lượ̀ng gi ả̀ng
vi ền khôǹng thể ra lò ̀nhành ̀như thành lập một trườ̀ng đại học, dẫ̀n đế̀n đa số
các trườ̀ng đại học mới thành lập đều thi ếu hụt đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền đủ chuẩ̀n
về học vị, hạ̀n chế về ̀nằng lực gi ả̀ng dạy, ̀nằng lực ̀nghi ền cứu khoa học.
Chí̀nh ̀nguyền ̀nhần ̀nay khi ế̀n cho uy tí̀n, chất lượ̀ng đao tạo của một số
trườ̀ng bị suy gi ảm, ả̀nh hưở̀ng đế̀n tuyể̀n si ̀nh va chất lượ̀ng đao tạo. Theo
các tác gi ả, đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền chí̀nh la “máy cái ’, la “chìa khóa” để mở cá̀nh
cửa ̀nầng cao chất lượ̀ng đao tạo đại học, cao đẳ̀ng. Qua đó, các tác gi ả đã đưa
ra ̀nhữ̀ng yêu cầu va gi ải p háp cơ bả̀n để ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng
vi ền ở các trườ̀ng đại học hi ệ̀n ̀nay.
16
Tác gi ả Hoàng Vằn Mạ̀nh (2014), “Chất lượng đội ngũ giảng viên: từ
góc nhìn năng lực nghiên cứu khoa học” [85] cho rằ̀ng: Đá̀nh gi á chất lượ̀ng
gi ả̀ng vi ền la một côǹng vi ệc khó, khôǹng dễ va có ̀nhi ều ti êu chí để đá̀nh gi á
chất lượ̀ng gi ả̀ng vi ền ̀như: Học vị, ̀nằng lực gi ả̀ng dạy, ̀nằng lực ̀nghi ền cứu
khoa học, trì̀nh độ ̀ngoại ̀ngữ… Tròng đó, tác gi ả ̀nhấ̀n mạ̀nh đế̀n ̀nằng lực
̀nghi ền cứu khoa học va coi ̀nghi ền cứu khoa học ̀như la ti êu chí quàn trọ̀ng
̀nhất để đá̀nh gi á chất lượ̀ng gi ả̀ng vi ền. Theo tác gi ả: Thực tế các ti êu chuẩ̀n
xếp hạ̀ng các trườ̀ng đại học trền thế gi ới chủ yếu lấy ̀nghi ền cứu khoa học
lam ti êu chí hàng đầu để chấm đi ểm các trườ̀ng đại học. Li ền hệ đế̀n Vi ệt
Nam thì ̀nằng lực ̀nghi ền cứu khoa học của các trườ̀ng đại học cũ̀ng ̀như của
các gi ả̀ng vi ền đại học Vi ệt Nam cò̀n khá yếu va thi ếu so với các ̀nước tròng
khu vực ̀như: Thái Làn, Si ̀ngap ore, Ìndònesi a về vi ệc côǹng bố các bai tạp chí
khoa học quốc tế va vi ệc đằng ký bả̀n quyề̀n p hát mi ̀nh, sá̀ng chế khoa học
hàng ̀năm. Xuất p hát từ thực trạ̀ng đó, tác gi ả đã đề ra ̀nhữ̀ng gi ải p háp cơ bả̀n
để ̀nầng cao chất lượ̀ng ̀nghi ền cứu khoa học cho gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại
học ở Vi ệt Nam hi ệ̀n ̀nay.
17
Tác gi ả Nguyễ̀n Thị Thơm (2016), “Nâng cao chất lượng cán bộ giảng
viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội” [103],
̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ cá̀n bộ, gi ả̀ng vi ền các trườ̀ng đại học, cao đẳ̀ng
luôǹn được các quốc gi a trền thế gi ới quàn tâm, chú trọ̀ng, coi đây la ̀nguồ̀n
̀nhần lực “đặt ̀nề̀n mó̀ng” cho vi ệc xây dự̀ng, đao tạo, bồi dưỡ̀ng va p hát tri ể̀n
̀nguồ̀n ̀nhần lực chất lượ̀ng cao ̀nhằm đáp ứ̀ng yêu cầu hội ̀nhập quốc tế. Đao
tạo, bồi dưỡ̀ng, p hát tri ể̀n ̀nguồ̀n ̀nhần lực chất lượ̀ng cao đáp ứ̀ng ̀nhu cầu quá
trì̀nh đẩy mạ̀nh côǹng ̀nghi ệp hóa, hi ệ̀n đại hóa va hội ̀nhập quốc tế la chủ
trường, chí̀nh sách đú̀ng đắ̀n của Đả̀ng, Nha ̀nước va Thủ đôn Ha Nội tròng
thời gi àn qua, đòi hỏi Thủ đôn Ha Nội p hải coi trọ̀ng vi ệc ̀nầng cao chất lượ̀ng
đội ̀ngũ cá̀n bộ gi ả̀ng vi ền ở các trườ̀ng đại học, cao đẳ̀ng. Thực ti ễ̀n cho thấy,
p hát tri ể̀n đội ̀ngũ cá̀n bộ, gi ả̀ng vi ền các trườ̀ng đại học, cao đẳ̀ng trền địa
bàn Thủ đôn mặc dù đã đạt được một số thành tựu quàn trọ̀ng, sòng cũ̀ng bộc
lộ ̀nhữ̀ng hạ̀n chế, khi ếm khuyết cầ̀n kịp thời gi ải quyết hi ệu quả. Vì vậy, trền
cơ sở p hần tích thực trạ̀ng chất lượ̀ng đội ̀ngũ cá̀n bộ, gi ả̀ng vi ền các trườ̀ng
đại học, cao đẳ̀ng trền đại bàn Thủ đôn hi ệ̀n ̀nay, tác gi ả đưa ra một số gi ải
p háp cơ bả̀n ̀nhằm đẩy mạ̀nh vi ệc ̀nầng cao chất lượ̀ng đội ̀ngũ cá̀n bộ, gi ả̀ng
vi ền các trườ̀ng đại học, cao đẳ̀ng trền địa bàn Thủ đôn Ha Nội tròng quá trì̀nh
hội ̀nhập quốc tế.
18
Tác gi ả Vũ Đức Lễ (2017), “Chính sách phát triển đội ngũ giảng viên
các trường đại học công lập ở Việt Nam” [78], đã đưa ra quàn ̀ni ệm về gi ả̀ng
vi ền đại học côǹng lập . Theo tác gi ả: “Gi ả̀ng vi ền tròng cơ sở gi áo dục đại học
côǹng lập la ̀người có thần ̀nhần ro ràng; Có p hẩm chất đạo đức tốt; có sức
khỏe; Có ̀nằng lực, kỹ ̀nằng chuẩ̀n về chuyền môǹn, ̀nghi ệp vụ, đảm ̀nhi ệm
côǹng tác gi ả̀ng dạy, ̀nghi ền cứu khoa học thuộc một chuyền ̀ngành đao tạo của
trườ̀ng đại học côǹng lập ”. [78, tr. 25]. Trền cơ sở ̀nghi ền cứu va khảo sát thực
ti ễ̀n, tác gi ả cho rằ̀ng: “Chuẩ̀n của chức dành gi ả̀ng vi ền gi ả̀ng dạy trì̀nh độ
đại học la thạc sĩ trở lền, gi ả̀ng dạy trì̀nh độ cao học la ti ế̀n sĩ trở lền, hướ̀ng
dẫ̀n ̀nghi ền cứu si ̀nh từ p hó gi áo sư đú̀ng chuyền ̀ngành trở lền, đồ̀ng thời có
trì̀nh độ, ̀nằng lực về ̀nghi ệp vụ sư p hạm, ti ̀n học va ̀ngoại ̀ngữ đáp ứ̀ng yêu
cầu ̀nhi ệm vụ” [78, tr. 26]. Qua đó, tác gi ả khẳ̀ng đị̀nh: Đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền la
chủ thể, ̀nhần tố quyết đị̀nh chất lượ̀ng gi áo dục, đao tạo va ̀nghi ền cứu khoa
học, dịch vụ va sự p hát tri ể̀n của ̀nha trườ̀ng. Theo tác gi ả: Đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền
đại học côǹng lập la “lực lượ̀ng sả̀n xuất đặc bi ệt tạo ra sả̀n p hẩm la ̀nguồ̀n
̀nhần lực” [78, tr. 32]; Hi ệu quả đó̀ng góp từ cá ̀nhần, ̀nhữ̀ng ̀người có học vấ̀n
càng cao thì sẽ cố̀ng hi ế̀n cho ̀nề̀n ki ̀nh tế - xã hội càng lớ̀n; Đội ̀ngũ gi ả̀ng
vi ền la chủ thể đị̀nh hướ̀ng ki ế̀n tạo sự p hát tri ể̀n bề̀n vữ̀ng của xã hội , đó̀ng
vai trò quàn trọ̀ng tròng vi ệc p hả̀n bi ệ̀n xã hội ”.
Tác gi ả cũ̀ng cho rằ̀ng, một hệ thố̀ng chí̀nh sách p hù hợp , đồ̀ng bộ sẽ
tác độ̀ng thúc đẩy mạ̀nh mẽ sự p hát tri ể̀n bề̀n vữ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền, góp
p hầ̀n quyết đị̀nh ̀nầng cao chất lượ̀ng đao tạo, ̀nghi ền cứu khoa học va ̀ngược
lại . Qua quá trì̀nh ̀nghi ền cứu thực trạ̀ng chí̀nh sách p hát tri ể̀n đội ̀ngũ gi ả̀ng
vi ền của các trườ̀ng đại học côǹng lập ở Vi ệt Nam, trền cơ sở thực ti ễ̀n, tác gi ả
đưa ra ̀nhữ̀ng ̀nội dùng, gi ải p háp ̀nhằm p hát tri ể̀n đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền các
trườ̀ng đại học côǹng lập ở Vi ệt Nam hi ệ̀n ̀nay.
19
Tác gi ả Nguyễ̀n Mỹ Li ̀nh (2017), “Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng
viên trẻ hiện nay” [79] cho rằ̀ng, vấ̀n đề ̀nghi ệp vụ sư p hạm hay ̀nằng lực sư
p hạm của gi ả̀ng vi ền ̀nói chùng, gi ả̀ng vi ền trẻ ̀nói ri ềng ở các trườ̀ng cao
đẳ̀ng, đại học hi ệ̀n ̀nay ̀nhi ều khía cạ̀nh rất cầ̀n được xem xét. Nằng lực
̀nghi ệp vụ sư p hạm của gi ả̀ng vi ền được hi ểu la khả ̀nằng thực hi ệ̀n có kết qủa
các hoạt độ̀ng dạy học va gi áo dục ̀nhằm đạt được mục ti êu đề ra; La đi ều
ki ệ̀n để thực hi ệ̀n các hoạt độ̀ng dạy - học có hi ệu quả. Do đó, để p hấ̀n đấu trở
thành gi ả̀ng vi ền gi ỏi thì ̀nằng lực chuyền môǹn, ̀nghi ệp vụ sư p hạm rất cầ̀n
được quàn tâm, bồi dưỡ̀ng va tự bồi dưỡ̀ng thườ̀ng xuyền. Tác gi ả cho rằ̀ng,
bả̀n thần gi ả̀ng vi ền trẻ có thể có ̀nhi ều ̀nằng lực, ̀nhi ệt huyết ̀nhừng chưa có
ki ̀nh ̀nghi ệm thực tế gi ả̀ng dạy, ̀nghi ền cứu khoa học. Cù̀ng với đó, tì̀nh trạ̀ng
thi ếu vắ̀ng dầ̀n ̀nhữ̀ng gi ả̀ng vi ền “kỳ cựu”, xuất sắc, có bả̀n lĩ̀nh về ̀nghi ệp vụ
sư p hạm vữ̀ng vàng, luôǹn “đi đầu” tròng rè̀n luyệ̀n ̀nghi ệp vụ sư p hạm cho
gi ả̀ng vi ền trẻ.
Trền cơ sở chỉ ra ̀nguyền ̀nhần của ̀nhữ̀ng hạ̀n chế, bất cập tròng ̀nằng
lực sư p hạm của gi ả̀ng vi ền trẻ va mòng muố̀n đẩy ̀nhành sự p hát tri ể̀n của họ
để đáp ứ̀ng yêu cầu ̀nhi ệm vụ gi áo dục va đao tạo tròng gi ai đoạ̀n mới , tác gi ả
cho rằ̀ng một tròng ̀nhữ̀ng ̀nhi ệm vụ quàn trọ̀ng la ̀nầng cao ̀nằng lực chuyền
môǹn va ̀nghi ệp vụ sư p hạm cho đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền trẻ. Đây la vi ệc lam rất cầ̀n
thi ết. Vi ệc ̀nhì̀n ̀nhậ̀n đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền trẻ dưới góc độ ̀nguồ̀n ̀nhần lực la cơ
sở đề xuất một số bi ệ̀n p háp ̀nầng cao ̀nằng lực ̀nghi ệp vụ sư p hạm cho ̀nhóm
đối tượ̀ng ̀nay, góp p hầ̀n đổi mới cằn bả̀n, toàn di ệ̀n ̀nề̀n gi áo dục va đao tạo
đã gi úp tác gi ả luậ̀n á̀n có ý tưở̀ng mới về đề xuất một số gi ải p háp tằng
cườ̀ng chuyền môǹn, ̀nghi ệp vụ cho đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền trẻ các trườ̀ng đại học
thuộc Bộ Côǹng Thường hi ệ̀n ̀nay.
Tác gi ả Dường Quốc Quần (2017) “Tự chủ đại học: Thuận lợi và
thách thức” [94] đã chỉ ra rằ̀ng, tự chủ la còn đườ̀ng tất yếu để các trườ̀ng đổi
mới p hường thức quả̀n trị, chuyể̀n từ đao tạo theo vố̀n tự có sàng đao tạo theo
̀nhu cầu của thị trườ̀ng để ̀nầng cao chất lượ̀ng. Đó cũ̀ng la bi ệ̀n p háp để quy
hoạch lại mạ̀ng lưới các trườ̀ng đại học ở ̀nước ta hi ệ̀n ̀nay.
20
Về học thuật, theo tác gi ả, lầ̀n đầu ti ền các trườ̀ng được tự chủ xây
dự̀ng, thẩm đị̀nh, bàn hành chường trì̀nh đao tạo trì̀nh độ cao đẳ̀ng, đại học,
thạc sĩ, ti ế̀n sĩ; Tự chủ xác đị̀nh chỉ ti êu tuyể̀n si ̀nh; Tự i ̀n p hôni bằ̀ng, cấp bằ̀ng
cho tất cả các trì̀nh độ ma trườ̀ng đao tạo. Đây la một bước ti ế̀n tròng tư duy
quả̀n trị đại học. Tuy ̀nhi ền, ̀nó vẫ̀n chưa p hải la một bước ̀ngoặt có khả ̀nằng
tạo ra sự đột p há, vì theo quy đị̀nh của Luật Gi áo dục đại học số
34/2018/QH14 (bổ sùng, sửa đổi một số đi ều của Luật gi áo dục đại học) ̀ngay
19-11-2018, Nha ̀nước vẫ̀n đó̀ng vai trò ki ểm soát rất lớ̀n. Trao quyề̀n tự chủ
trọ̀n vẹ̀n cho các trườ̀ng khôǹng có ̀nghĩa la bỏ qua vai trò quả̀n lý của Nha
̀nước ma ̀ngược lại . Chỉ có đi ều, vai trò quả̀n lý đó khôǹng p hải ở vi ệc xác đị̀nh
lộ trì̀nh, thời đi ểm ̀nao, trườ̀ng ̀nao được tự chủ va tự chủ với mức độ ra sao,
được lam gì va khôǹng được lam gì ma p hải tập trùng vao vi ệc ki ểm đị̀nh
̀nghi êm ̀ngặt, khách quàn va chí̀nh xác chất lượ̀ng, hi ệu quả đao tạo, côǹng khai
các kết quả đó để ̀người học có cơ sở lựa chọ̀n.
Tác gi ả ̀nghi ền cứu môn hì̀nh tự chủ gi áo dục p hát tri ể̀n sớm ở Ấ̀n Độ
với các gi ải p háp đột p há, các ý tưở̀ng sá̀ng tạo được khuyế̀n khích va có cơ
hội trở thành hi ệ̀n thực - cơ hội khai thác tối đa mọi ti ềm ̀nằng. Vi ệc chú trọ̀ng
̀nầng cao chất lượ̀ng gi áo dục đại học ̀nhằm p hục vụ lợi ích xã hội , tạo đi ều
ki ệ̀n thúc đẩy sự cố̀ng hi ế̀n hết mì̀nh của gi ả̀ng vi ền. Đồ̀ng thời , xây dự̀ng
̀ni ềm ti ̀n gi ữa si ̀nh vi ền va gi ả̀ng vi ền, mi ̀nh bạch tròng gi ả̀ng dạy va đá̀nh gi á
gi a tằng cơ hội cải ti ế̀n gi áo dục. Cù̀ng với đó, p hải cải cách các thủ tục hành
chí̀nh tròng gi áo dục đại học trá̀nh lam mất thời gi àn.
Từ đó, tác gi ả cho rằ̀ng, tự chủ đại học được xem ̀như la một còn đườ̀ng
để tìm ki ếm p hường cách thúc đẩy sự xuất sắc tròng học thuật, tròng quả̀n lý
tai chí̀nh va tròng quả̀n trị của các cơ sở gi áo dục. Tác gi ả p hần tích ̀nhữ̀ng
thuậ̀n lợi va khó khằn do tự chủ màng lại , đề ra sáu gi ải p háp cơ bả̀n để khắc
p hục ̀nhữ̀ng hạ̀n chế tròng quá trì̀nh thực hi ệ̀n.
21
Với ̀nội dùng đề cập trền, côǹng trì̀nh có ̀nhi ều đi ểm li ền quàn đế̀n đề
tai luậ̀n á̀n của tác gi ả, ̀nhất la cách ti ếp cậ̀n chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền
cũ̀ng ̀như một tròng ̀nhữ̀ng đi ều ki ệ̀n bảo đảm, ̀nhần tố quy đị̀nh ̀nầng cao
chất lượ̀ng đội ̀ngũ gi ả̀ng vi ền; Cơ chế tự do học thuật ở p hường di ệ̀n tí̀nh
độc lập , sá̀ng tạo, trí tuệ, tư duy, ̀nằng lực khoa học. Nghi ền cứu si ̀nh sẽ ti ếp
thu, kế thừa ý tưở̀ng khoa học ̀nay để vậ̀n vao gi ải quyết vấ̀n đề ̀nghi ền cứu
của luậ̀n á̀n.
1.2. ͜hững công trình khoa học liên quan đến nâng cao chất lượng
giảng viên của các trường đại học thuộc Bộ Công Thương
Đây la ̀nội dùng chí̀nh yếu của p hầ̀n tổ̀ng quàn, trực ti ếp gi úp ̀nghi ền
cứu si ̀nh luậ̀n gi ải các ̀nội dùng, ̀nhi ệm vụ của luậ̀n á̀n. Đây cũ̀ng la ̀nội dùng
khó ̀nhất bởi các côǹng trì̀nh thuộc ̀nội dùng ̀nay chưa thật sự p hòng p hú, vố̀n
cò̀n khá khi êm tố̀n. Vì vậy, ti ếp cậ̀n vấ̀n đề ̀nầng cao chất lượ̀ng gi ả̀ng vi ền ở
các trườ̀ng đại học thuộc Bộ Côǹng Thường từ côǹng tác gi ả̀ng dạy, ̀nghi ền cứu
khoa học, quả̀n lý hành chí̀nh đế̀n vi ệc chăm lo đời số̀ng vật chất, ti ̀nh thầ̀n
cho đội ̀ngũ cá̀n bộ, gi ả̀ng vi ền, si ̀nh vi ền ở các trườ̀ng đại học sẽ góp p hầ̀n
khắc p hục ̀nhữ̀ng khó khằn do ̀nhữ̀ng hạ̀n chế của mả̀ng côǹng trì̀nh về đề tai ̀nay.
22
Với cách ̀nhì̀n ̀nhậ̀n ̀như vậy, tác gi ả Phường Hoàng Ki m (2014),
“Giáo dục - Đào tạo ngành Công thương đổi mới và hội nhập” [74] đã chỉ ra:
Đổi mới côǹng tác đao tạo ̀nhằm cùng cấp ̀nguồ̀n ̀nhần lực chất lượ̀ng cao cho
̀ngành Côǹng thường, thực hi ệ̀n sự ̀nghi ệp côǹng ̀nghi ệp hóa, hi ệ̀n đại hóa đất
̀nước, gắ̀n hoạt độ̀ng đao tạo với ̀nhu cầu xã hội đàng la một đòi hỏi đặt ra cho
các cơ sở đao tạo, đặc bi ệt la các cơ sở đao tạo thuộc Bộ Côǹng Thường. Qua
đó, tác gi ả cho rằ̀ng: Bền cạ̀nh sự chủ độ̀ng của các trườ̀ng tròng vi ệc đổi mới
p hường thức gi áo dục đao tạo thì Bộ Côǹng Thường với vai trò la cơ quàn chủ
quả̀n cũ̀ng cầ̀n p hải kịp thời bàn hành các chủ trường, chí̀nh sách hợp lý ̀nhằm
đị̀nh hướ̀ng va hỗ trợ các trườ̀ng tròng côǹng tác đao tạo, p hát tri ể̀n ̀nguồ̀n ̀nhần
lực có chất lượ̀ng cao, gắ̀n với ̀nhu cầu của xã hội , góp p hầ̀n thực hi ệ̀n quá
trì̀nh hội ̀nhập quốc tế ̀nói chùng va hội ̀nhập ki ̀nh tế ̀nói ri ềng. Với sự tâm
huyết của mì̀nh, tác gi ả đưa ra các gi ải p háp cơ bả̀n ̀nhằm ̀nầng cao chất lượ̀ng
gi áo dục, đao tạo tròng các trườ̀ng thuộc Bộ Côǹng Thường, góp p hầ̀n đao tạo
̀nguồ̀n ̀nhần lực chất lượ̀ng cao đáp ứ̀ng yêu cầu hội ̀nhập của sự ̀nghi ệp côǹng
̀nghi ệp hóa, hi ệ̀n đại hóa đất ̀nước.
- Xem thêm -