Tài liệu Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã ba đồn, tỉnh quảng bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ ĐẶNG THẾ ANH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ HUẾ, 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ ĐẶNG THẾ ANH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 83 40 410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HÀ XUÂN VẤN HUẾ, 2018 LỜI CAM ĐOAN Luận văn thạc sĩ “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình” do học viên Đặng Thế Anh thực hiện dưới sự hỗ trợ, hướng dẫn của thầy giáo TS. Hà Xuân Vấn. Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tôi. Các nội dung nghiên cứu và số liệu trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu chưa từng được công bố trong bất cứ công trình khoa học nào trước đây. Nguồn số liệu thứ cấp, sơ cấp và một số ý kiến đánh giá, nhận xét của các tác giả, cơ quan và tổ chức được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo. Tôi xin chịu trách nhiệm hoàn toàn trước Hội đồng về tính trung thực của Luận văn, đảm bảo không có sự gian lận nào. Huế, ngày 01 tháng 02 năm 2018 Tác giả luận văn Đặng Thế Anh i LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của Ban giám hiệu, các thầy, cô giáo trường Đại học Kinh tế Huế. Đặc biệt, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc nhất đến thầy giáo, TS.Hà Xuân Vấn – người hướng dẫn khoa học – đã quan tâm tận tình, giúp đỡ hết lòng để tôi hoàn thành quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn. Nhân đây tôi cũng xin chân thành cảm ơn Phòng Nội vụ thị xã Ba Đồn, Chi cục Thống kê thị xã Ba Đồn đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian nghiên cứu, điều tra, phỏng vấn và thu thập số liệu. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Huế, ngày 01 tháng 02 năm 2018 Tác giả luận văn Đặng Thế Anh ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN Họ và tên học viên : ĐẶNG THẾ ANH Chuyên ngành : Quản lý kinh tế; Niên khóa:2016 - 2018 Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ XUÂN VẤN Tên đề tài:“NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH” 1. Tính cấp thiết của đề tài: Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã là lực lượng tiếp xúc trực tiếp, gần nhất với nhân dân, tiếp thu và phản ánh những tâm tư, nguyện vọng của nhân dân tới các cấp có thẩm quyền, là cầu nối giữa nhân dân địa phương với Đảng, Nhà nước. Song, trên thực tế chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã vẫn còn tồn tại nhiều bất cập: trình độ, năng lực chuyên môn còn hạn chế, hầu hết chưa được đào tạo cơ bản, đúng chuyên ngành... Vì vậy, nâng cao chất lượng cán bộ, công chức cấp xã ở địa phương là đòi hỏi cấp thiết trong thời gian tới. Với thực tiễn trên tôi chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ của mình. 2. Nguồn số liệu và phương pháp nghiên cứu: Luận văn đã sử dụng nguồn số liệu thứ cấp được thu thập từ nguồn số liệu của Phòng Nội vụ thị xã Ba Đồn, Chi cục Thống kê thị xã Ba Đồn, số liệu báo cáo của các xã, phường, niên giám thống kê thị xã Ba Đồn. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng số liệu sơ cấp là kết quả phỏng vấn 70 CBCC cấp xã, 70 doanh nghiệp và 100 người dân trên địa bàn. Số liệu được tổng hợp, xử lý, phân tích bằng phần mềm SPSS, Microsoft Excel. 3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp của luận văn: Đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình trong giai đoạn 2014 - 2016 và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn trong 10 năm tới, từ đó nâng cao ảnh hưởng của các chính sách và chủ trương của nhà nước đối với địa phương, thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển, góp phần giải quyết các vấn đề mà nền kinh tế xã hội ở địa phương đang đặt ra. iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CB Cán bộ CBCC Cán bộ, công chức CBCM Cán bộ chuyên môn CBCT Cán bộ chuyên trách CCCM Công chức chuyên môn CMNV Chuyên môn nghiệp vụ CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế DN Doanh nghiệp ĐTNCSHCM Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh HĐND Hội đồng nhân dân HLHPN Hội Liên hiệp Phụ nữ LLCT Lý luận chính trị LHPN Liên hiệp phụ nữ QLNN Quản lý nhà nước THPT Trung học phổ thông THCS Trung học cơ sở TK Tiểu khu UBND Uỷ ban nhân dân UBMTTQ Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN........................................................................................... iii MỤC LỤC .....................................................................................................................iv DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................................ix DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH, BIỂU ĐỒ................................................................xi MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài...............................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................3 5. Kết cấu luận văn ..........................................................................................................4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ ................................................................................................5 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ .........5 1.1.1. Khái niệm ..............................................................................................................5 1.1.2. Vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã .........................................10 1.1.3. Nội dung và đặc điểm của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã.............................16 1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cán bộ, công chức cấp xã......................21 1.1.5. Tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ........................26 1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ ............................................................................................................28 1.2.1. Kinh nghiệm của huyện An Dương, thành phố Hải Phòng.................................29 1.2.2. Kinh nghiệm của thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh...............................................30 1.2.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho thị xã Ba Đồn ....................................................31 v CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH ............................33 2.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH .............................................................................................................................33 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên................................................................................................33 2.1.2. Kinh tế - xã hội ....................................................................................................34 2.2. TÌNH HÌNH ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH.........................................................................................38 2.2.1. Tình hình biên chế, số lượng cán bộ, công chức cấp xã......................................38 2.2.2. Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở Thị xã Ba Đồn.........................48 2.2.3. Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã thông qua đánh giá của các đối tượng điều tra.................................................................................................................60 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ THỊ XÃ BA ĐỒN ........................................................................................................................81 2.3.1. Kết quả đạt được..................................................................................................81 2.3.2. Hạn chế ................................................................................................................82 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH .............................................................................................................................87 3.1. QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ ................................................................................................87 3.1.1. Những định hướng về công tác cán bộ của tỉnh Quảng Bình và TX.Ba Đồn .....87 3.1.2. Mục tiêu về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình....................................................................................................................88 3.2. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CBCC CẤP XÃ TẠI THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH....................................................................88 3.2.1. Hoàn thiện công tác phân loại đội ngũ CBCC cấp xã .........................................88 3.2.2. Tăng cường quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBCC cấp xã ....................89 vi 3.2.3. Thực hiện thi tuyển một số chức danh CBCC; đổi mới việc thực hiện chế độ chính sách thu hút người có bằng cấp c.môn nghiệp vụ cao về công tác cấp xã ..........90 3.2.4. Thực hiện chính sách nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc...................................92 3.2.5. Đổi mới và nâng cao chất lượng đánh giá, phân loại CBCC ..............................92 3.2.6. Cụ thể hóa tiêu chuẩn các chức danh cán bộ, công chức; xây dựng tiêu chuẩn đánh giá cán bộ, công chức cấp xã ................................................................................93 3.2.7. Hoàn thiện chế độ, chính sách về quyền lợi cán bộ, công chức cấp xã ..............94 3.2.8. Tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn của ngành dọc cấp trên đối với cán bộ, công chức cơ sở thực hiện nhiệm vụ .......................................................................95 3.2.9. Tăng cường vai trò giám sát của nhân dân, đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát đối với cán bộ, công chức ................................................................96 3.2.10. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc ....................................................96 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.....................................................................................98 1. Kết luận......................................................................................................................98 2. Kiến nghị ...................................................................................................................98 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................101 PHỤ LỤC ...................................................................................................................106 Quyết định Hội đồng chấm luận văn Biên bản của Hội đồng chấm luận văn và nhận xét phản biện Bản giải trình chỉnh sửa luận văn Xác nhận hoàn thiện luận văn vii viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Tiêu chuẩn cụ thể của cán bộ, công chức cấp xã .........................................13 Bảng 2.1: Giá trị và cơ cấu giá trị sản xuất theo ngành kinh tế của thị xã Ba Đồn qua các năm.........................................................................................................35 Bảng 2.2: Dân số, lao động, số hộ và mật độ dân số thị xã Ba Đồn ............................37 Bảng 2.3: Tình hình biên chế CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn năm 2016 ...................39 Bảng 2.4: Số lượng CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn theo vị trí công việc...................42 Bảng 2.5: Số lượng CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn theo giới tính .............................43 Bảng 2.6: Số lượng CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn theo độ tuổi ...............................46 Bảng 2.7: Số liệu về khám sức khỏe định kỳ cho đội ngũ CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn qua các năm..........................................................................................48 Bảng 2.8: Tỷ lệ nghỉ phép của đội ngũ CBCC cấp xã tại TX. Ba Đồn qua các năm ...49 Bảng 2.9: Trình độ văn hóa của CBCC thị xã Ba Đồn qua các năm............................51 Bảng 2.10: Trình độ chuyên môn của CBCC thị xã Ba Đồn qua các năm ....................53 Bảng 2.11: Trình độ lý luận chính trị của CBCC cấp xã tại TX. Ba Đồn qua các năm.55 Bảng 2.12: Trình độ quản lý nhà nước của CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn qua các năm ......................................................................................................................57 Bảng 2.13: Trình độ ngoại ngữ và tin học của CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn qua các năm...............................................................................................................58 Bảng 2.14: Kết quả đánh giá cán bộ, công chức cấp xã của CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn qua các năm..........................................................................................59 Bảng 2.15: Số lượng CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn bị kỷ luật qua các năm ..............60 Bảng 2.16: Cơ cấu đối tượng điều tra theo giới tính, trình độ học vấn, độ tuổi.............62 Bảng 2.17: Kiểm định độ tin cậy đối với các biến điều tra ............................................63 Bảng 2.18: Phân tích nhân tố đối với các biến điều tra ..................................................65 Bảng 2.19 : Ý kiến đánh giá của đối tượng điều tra về phẩm chất đạo đức CBCC ........68 Bảng 2.20 : Ý kiến đánh giá của đối tượng điều tra về thái độ tinh thần phục vụ CBCC ......................................................................................................................69 ix Bảng 2.21 : Ý kiến đánh giá của đối tượng điều tra về hiệu quả công việc ....................70 Bảng 2.22: Ý kiến đánh giá của đối tượng điều tra sức khoẻ CBCC .............................70 Bảng 2.23: Ý kiến đánh giá của đối tượng điều tra về trình độ chuyên môn nghiệp vụ CBCC ...........................................................................................................71 Bảng 2.24: Ý kiến đánh giá của đối tượng điều tra về điều kiện công tác của CBCC...72 Bảng 2.25: Ý kiến đánh giá của đối tượng điều tra về quyền lợi của CBCC.................73 Bảng 2.26: Ý kiến đánh giá của đối tượng điều tra về chính sách CBCC .....................73 Bảng 2.27: Bảng Test of Homogeneity of Variances theo đối tượng điều tra ...............74 Bảng 2.28: So sánh ý kiến đánh giá giữa cán bộ, người dân và doanh nghiệp ..............76 Bảng 2.29: Kết quả phân tích hồi quy các nhân tố ảnh hưởng đến đánh giá các đối tượng về chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã tại thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình .......80 x DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH, BIỂU ĐỒ Hình 2.1. Bản đồ hành chính thị xã Ba Đồn..................................................................33 Biểu đồ 2.1: Số lượng CBCC cấp xã của thị xã Ba Đồn qua các năm..........................43 Biểu đồ 2.2: Tỷ lệ nam, nữ CBCC cấp xã của thị xã Ba Đồn qua các năm ..................45 Biểu đồ 2.3: Số lượng CBCC tại thị xã Ba Đồn theo độ tuổi qua các năm ..................47 Biểu đồ 2.4: Phân loại sức khỏe CBCC tại thị xã Ba Đồn qua các năm .......................50 Biểu đồ 2.5: Tỷ lệ trình độ chuyên môn của CBCC thị xã Ba Đồn qua các năm .........54 xi MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong hệ thống chính trị ở Việt Nam, chính quyền cấp xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) có một vị trí rất quan trọng, là cầu nối trực tiếp của hệ thống chính quyền nhà nước với nhân dân, thực hiện hoạt động quản lý nhà nước trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh trật tự, an toàn xã hội ở địa phương theo thẩm quyền được phân cấp, đảm bảo cho các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước được triển khai thực hiện trong cuộc sống. Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã là lực lượng tiếp xúc trực tiếp, gần nhất với nhân dân, tiếp thu và phản ánh những tâm tư, nguyện vọng của nhân dân tới các cấp có thẩm quyền, là cầu nối giữa nhân dân địa phương với Đảng, Nhà nước. Chính vì vậy, những chính sách, chế độ của Đảng và Nhà nước có đến được tay nhân dân hay không đều dựa vào kết quả thực hiện công việc của đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở này. Việc lựa chọn đúng người thật sự có tâm, có tài, có đủ tiêu chuẩn chính trị và việc bố trí, sắp xếp, sử dụng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng. Làm sao để cán bộ, công chức không chỉ phát huy được năng lực, sở trường của mình mà còn là tấm gương để người khác noi theo. Thực tiễn chỉ ra rằng cán bộ cấp xã, phường luôn phải đối đối diện với một khối lượng công việc rất lớn, đa dạng và phức tạp, liên quan đến tất cả mọi mặt của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng. Vì vậy, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có tác động đến lớn đến hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện các chủ trương chính sách của nhà nước. Đây cũng là lý do nguyên nhân vì sao trong những năm qua, đội ngũ công chức cấp xã phường ở trên cả nước đã được chú trọng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Nhờ đó, năng lực cán bộ, công chức cấp xã đã được cải thiện đáng kể, góp phần tích cực vào quá trình đổi mới của đất nước, tác động hiệu quả lên quá trình phát triển kinh tế địa phương và cải thiện cuộc sống cho người dân. Ba Đồn là một thị xã trẻ của tỉnh Quảng Bình, có 16 đơn vị xã, phường trên địa bàn với số lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã khá đông đảo. Song, trên thực tế chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã vẫn còn tồn tại nhiều bất cập: trình độ, 1 năng lực chuyên môn còn hạn chế, hầu hết chưa được đào tạo cơ bản, đúng chuyên ngành; ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong lề lối làm việc chưa thật chuyên nghiệp; một bộ phận cán bộ, công chức còn vướng vào một số thói hư, tật xấu: uống rượu trong giờ làm việc, nhũng đoạn, sách nhiễu, gây phiền hà cho nhân dân, nhiều trường hợp còn hối lộ cấp trên… đặc biệt khi Nghị quyết Hội nghị Trung ương VI khoá XII của Đảng đi vào cuộc sống thì vấn đề nâng cao chất lượng chất lượng cán bộ, công chức cấp xã ở địa phương là đòi hỏi cấp thiết trong thời gian tới. Nhận thức được tầm quan trọng của chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước, với thực tiễn trên tôi chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn, rút ra kết quả đạt được, những hạn chế và những vấn đề đặt ra cần giải quyết từ đó đưa ra những giải pháp có tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng nguồn nhân lực và chất lượng cán bộ, công chức cấp xã. - Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng cán bộ, công chức cấp xã của thị xã Ba Đồn hiện nay, xác định các nhân tố và vai trò của các ảnh hưởng đến chất lượng cán bộ, công chức cấp xã, rút ra những kết quả đạt được, những hạn chế và những vấn đề cần giải quyết. - Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của kinh tế địa phương trong giai đoạn mới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: 2 Đối tượng nghiên cứu của đề tài được xác định là chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, mà cụ thể là chất lượng cán bộ, công chức cấp xã của thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình. - Phạm vi nghiên cứu: Về nội dung: căn cứ vào mục tiêu nghiên cứu, đề tài đi sâu vào phân tích quá trình phát triển của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình, tập trung đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã thị xã Ba Đồn trong thời gian vừa qua và các giải pháp để nâng cao chất lượng cán bộ công chức cấp xã trong thời gian tới. Về thời gian: số liệu thứ cấp được thu thập từ năm 2014 đến năm 2016 và sơ cấp thu thập vào năm 2017, đề xuất giải pháp trong 10 năm tới. Về không gian: 16 xã, phường thuộc thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình. 4. Phương pháp nghiên cứu Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu đã nêu ở trên, luận văn sử dụng kết hợp các phương pháp thu thập và phân tích số liệu khác nhau cụ thể như sau: 4.1. Phương pháp thu thập số liệu - Số liệu thứ cấp: Nguồn số liệu thứ cấp liên quan đến đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã được thu thập từ nguồn số liệu của Phòng Nội vụ thị xã Ba Đồn, Chi cục Thống kê thị xã Ba Đồn, số liệu báo cáo của các xã, phường, niên giám thống kê thị xã Ba Đồn. Các thông tin liên quan đến cơ sở lý luận về cán bộ, công chức xã được thu thập từ các văn bản quy phạm pháp luật như: Luật, Nghị định, Thông tư, quy định, hướng dẫn về cán bộ, công chức cấp xã, các nghiên cứu và các tài liệu chuyên ngành liên quan. - Số liệu sơ cấp: Số liệu sơ cấp được xác định là nguồn thông tin quan trọng của đề tài để phân tích thực trạng chất lượng cán bộ, công chức và thực trạng nâng cao chất lượng cán bộ công chức cấp xã thời gian qua. Bên cạnh đó, số liệu sơ cấp cũng tìm hiểu và đánh giá mức độ đáp ứng công việc của cán bộ cấp xã trên quan điểm của các đối tượng liên quan. Việc thu thập nguồn số liệu sơ cấp được thực hiện qua nhiều bước. Thứ nhất, dựa vào kết quả của phương pháp tổng hợp tài liệu ở phần cơ sở lý luận của luận văn, 3 bảng câu hỏi được thiết kế trước và được điều tra thử. Trên cơ sở đó, điều tra thực tế các đối tượng liên quan gồm 70 CBCC cấp xã, 70 doanh nghiệp và 100 người dân. Sau khi điều tra, kết quả điều tra sẽ được kết hợp với kết quả điều tra sâu để làm sạch số liệu trước khi tiến hành phân tích. 5.2. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu - Sử dụng phương pháp cụ thể như phân tích thống kê (số tương đối, số tuyệt đối, số bình quân, tỷ trọng, so sánh), phương pháp mô tả, phân tích tổng hợp thông tin thông qua phần mềm Excel. - Sử dụng phần mềm SPSS 11.5 để tổng hợp dữ liệu điều tra, thông qua các số liệu đã được tổng hợp, tiến hành phân tích nhân tố Factor Analysic về đánh giá, cảm nhận của các đối tượng điều tra về tác động của các nhóm nhân tố đối với chất lượng đội ngũ CBCC, Phương pháp thống kê kiểm định độ tin cậy, phương phân tích ANOVA để kiểm định sự khác biệt giữa 03 nhóm đối tượng (cán bộ, người dân, doanh nghiệp). 6. Kết cấu luận văn Ngoài mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 03 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng cán bộ, công chức cấp xã. Chương 2: Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình. Chương 3: Định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình. 4 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1.1. Khái niệm 1.1.1.1. Chính quyền cấp xã Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013) đã dành toàn bộ chương IX quy định về chính quyền địa phương. Trong đó, Khoản 1 Điều 110 Hiến pháp quy định: “Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được phân định như sau: Nước chia thành tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Tỉnh chia thành huyện, thị xã và thành phố thuộc tỉnh; Thành phố trực thuộc trung ương chia thành quận, huyện, thị xã và đơn vị hành chính tương đương; Huyện chia thành xã, thị trấn; thị xã và thành phố thuộc tỉnh chia thành phường và xã; quận chia thành phường …[42]. Tiếp đó, Điều 111 Hiến pháp quy định: Chính quyền địa phương được tổ chức ở các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân được tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt do luật định [42]. Từ đó, có thể khái quát khái niệm chính quyền xã - phường - thị trấn (gọi chung là cấp xã) như sau: Chính quyền cấp xã bao gồm HĐND và UBND thực hiện quyền lực nhà nước ở địa phương, có chức năng thay mặt nhân dân địa phương, căn cứ vào nguyện vọng của nhân dân địa phương, quyết định và tổ chức thực hiện những vấn đề có liên quan đến phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng và đời sống của nhân dân địa phương, theo Hiến pháp, pháp luật và các mệnh lệnh, quyết định của cấp trên. Chính quyền cấp xã là cấp chính quyền gần dân nhất, là cầu nối trực tiếp giữa hệ thống chính quyền cấp trên với nhân dân, là đơn vị nắm bắt và phản ánh tâm tư 5 nguyện vọng của nhân dân, là đơn vị tổ chức, vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. - Đặc điểm của chính quyền cấp xã Với đặc điểm là chính quyền cấp thấp nhất trong hệ thống chính quyền nhà nước, chính quyền cấp xã có những đặc điểm sau: Thứ nhất, chính quyền cấp xã có HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương và UBND do HĐND bầu ra là cơ quan chấp hành của HĐND, cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Thứ hai, khác với chính quyền cấp huyện và tỉnh, tổ chức bộ máy chính quyền cấp xã chỉ bao gồm cơ quan quyền lực nhà nước là HĐND là cơ quan đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân ở địa phương và UBND là cơ quan chấp hành của HĐND và là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, không có các cơ quan tư pháp: Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân. Thứ ba, chính quyền cấp xã là nơi trực tiếp tiếp xúc với nhân dân; cán bộ chính quyền cấp xã là người hàng ngày trực tiếp giải quyết những vấn đề liên quan đến mọi quyền lợi và nghĩa vụ của nhân dân đảm bảo theo đúng đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, các văn bản pháp luật của cấp trên. Thứ tư, hoạt động của chính quyền cấp xã khó tách biệt nhau giữa HĐND và UBND. Chính quyền cấp xã được coi là một cấp chính quyền hoàn chỉnh, bao quát toàn diện đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng ở địa bàn cơ sở. Nội dung các nghị quyết của HĐND và quyết định của UBND nhìn chung là giống nhau, chỉ khác ở chỗ: HĐND quyết định biện pháp, còn UBND tổ chức thực hiện. Trong khi đó, tổ chức bộ máy của HĐND không đủ sức hoạt động độc lập mà chủ yếu dựa vào bộ máy của UBND để soạn thảo các nghị quyết. Thứ năm, các đơn vị hành chính cấp xã, được hình thành trên nền tảng những địa điểm quần cư, nó liên kết dân cư trong một khối liên hoàn thống nhất. Mọi vấn đề của địa phương đều liên quan chặt chẽ với nhau và cần phải được giải quyết trên cơ sở kết hợp hài hòa các lợi ích: Nhà nước, dân cư và giữa dân cư với nhau. - Phân loại các đơn vị hành chính cấp xã 6