Tài liệu Nâng cao chất lượng dạy học các môn lý luận chính trị ở trường cao đẳng sư phạm khang khai, tỉnh xiêng khoảng lào​

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHANHHA DAOLASOUK NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG - LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN, NĂM 2017 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHANHHA DAOLASOUK NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG - LÀO Chuyên ngành: LL&PPDH Bộ môn Lý luận chính trị Mã số: 60.14.01.11 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THI ̣ KHƯƠNG THÁI NGUYÊN, NĂM 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Thị Khương - giảng viên Khoa Giáo du ̣c Chính tri,̣ Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên. Các kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Mọi thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 4 năm 2017 Tác giả Chanhha DAOLASOUK i LỜI CẢM ƠN Luận văn của em hoàn thành và đươ ̣c phép bảo vê ̣ là nhờ sự quan tâm, giúp đỡ của nhiều tổ chức và cá nhân. Trước tiên, em xin trân trọng cảm ơn các nhà khoa học trong hội đồng bảo vệ luận văn đã có những góp ý về mặt khoa học để tôi hoàn thiện luâ ̣n văn. Em cũng xin được tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các Thầy, Cô giáo khoa Giáo dục Chính trị, trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã giảng dạy, giúp tôi có nề n tảng kiế n thức cơ sở để thực hiêṇ luâ ̣n văn. Đặc biệt, em xin trân trọng cảm ơn Cô giáo hướng dẫn luận văn - TS Nguyễn Thị Khương - người đã dành nhiề u trí tuệ, thời gian để giúp đỡ em trong quá trình thực hiê ̣n luâ ̣n văn. Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, các phòng ban Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên; các thầy cô giáo và các em sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai đã giúp đỡ và ta ̣o điề u kiê ̣n thuâ ̣n lơ ̣i để tôi có thời gian học tập, nghiên cứu, khảo sát và thực nghiê ̣m. Sau cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã luôn động viên, khuyế n khić h và tạo điề u kiện thuâ ̣n lơ ̣i, giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ khóa học. Thái Nguyên,ngày 20 tháng 4 năm 2017 Tác giả Chanhha DAOLASOUK ii MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU....................................................................... iv MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài...........................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................................3 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của đề tài ............................................3 5. Ý nghĩa thực tiễn và đóng góp của đề tài ........................................................ 4 6. Kết cấu của đề tài............................................................................................. 4 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG .................... 5 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài ............................. 5 1.1.1. Các công trình nghiên cứu nước ngoài ...................................................... 5 1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước ...................................................... 8 1.1.3. Giá trị của các công trình nghiên cứu liên quan đến luận văn và những vấn đề luận văn cần tiếp tục làm sáng tỏ ............................................................ 12 1.2. Một số vấn đề lý luận của việc nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị................................................................................................. 13 1.2.1. Các khái niệm chung ............................................................................... 13 1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới việc nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở Lào hiện nay ............................................................... 23 1.3. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng .................... 31 iii 1.3.1. Xuất phát từ các biểu hiện tiêu cực đã và đang xuất hiện trong đất nước trong những năm gần đây................................................................................. 31 1.3.2. Xuất phát từ thực trạng công tác dạy và học các môn Lý luận chính trị trong trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai.................................................. 33 Kết luận chương 1.............................................................................................. 34 Chương 2. THỰC TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG ....................................... 35 2.1. Khái quát chung về trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ..................... 35 2.2. Thực trạng dạy và học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai hiện nay .......................................................................... 39 2.2.1. Thực trạng giảng dạy các môn Lý luận chính trị của giảng viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ............................................................ 39 2.2.2. Thực trạng học tập các môn Lý luận chính trị của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ........................................................................ 48 2.2.3. Chương trình, nội dung, học liệu phục vụ dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ........................................... 56 2.2.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của nhà trường ................................................... 63 Kết luận chương 2.............................................................................................. 65 Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG ............. 66 3.1. Xây dựng chương trình, học liệu phục vụ dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng theo hướng đổi mới phù hợp với yêu cầu nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ................................................................................................. 66 3.1.1. Phát triển chương trình các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai theo hướng hoàn thiện và đổi mới ................................. 66 3.1.2. Phát triển các nguồn học liệu phục vụ công tác dạy và học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ............................. 70 iv 3.2. Đổi mới phương pháp dạy và học các môn Lý luận chính trị của giảng viên và sinh viên ở trường cao đẳng Khang Khai ............................................. 72 3.2.1. Đổi mới phương pháp giảng dạy các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ........................................................................ 72 3.2.2. Đổi mới phương pháp tự học, tự bồi dưỡng các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ..................................................... 77 3.2.3. Đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ......................................................... 81 3.3. Tăng cường điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ việc nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai ........................................................................................................ 83 Kết luận chương 3.............................................................................................. 86 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 87 DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN VĂN.... 89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 90 v DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Trang Thống kê trình độ của giảng viên Lý luận chính trị, trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai .................................................... 40 Bảng 2.2. Kết quả lấy ý kiến phản hồi của người học đối với hoạt động giảng dạy của giảng viên ............................................................... 43 Bảng 2.3. Tình hình sử dụng phương pháp dạy học của giảng viên .............. 44 Bảng 2.4. Tình hình sử dụng giáo án điện tử và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy của giảng viên bộ môn Lý luận chính trị .......................................................................................... 45 Bảng 2.5. Kết quả học tập các môn Lý luận chính trị của sinh viên khối Xã hội khóa 2013 - 2017 ............................................................... 46 Bảng 2.6. Nhận xét của sinh viên về tính thiết thực của các môn Lý luận chính trị .......................................................................................... 51 Bảng 2.7. Nhận xét của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai về độ khó và trừu tượng của các môn Lý luận chính trị ....... 52 Bảng 2.8. Mức độ hứng thú học tập các môn Lý luận chính trị của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai................................. 52 Bảng 2.9. Nhận xét của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai về phương pháp giáo viên sử dụng chủ đạo trong dạy học .............. 53 Bảng 2.10. Phương pháp học tập các môn Lý luận chính trị của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai......................................... 54 Bảng 2.11. Ý thức tự học các môn Lý luận chính trị của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai .................................................... 55 Bảng 2.12. Các môn Lý luận chính trị dạy ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai .................................................................................... 57 iv MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngay từ khi mới thành lập (22-3-1955), Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hoạt động của mình. Công tác tư tưởng luôn được Đảng xác định giữ tầm quan trọng đặc biệt trong mọi thời kỳ lãnh đạo cách mạng. Trong thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng và toàn diện trên mọi lĩnh vực, được sự giao phó của Đảng và Chính phủ, Bộ Giáo dục và Thể thao đã rất chú trọng tới công tác bồi dưỡng và giáo dục thế hệ trẻ về lập trường tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Các trường đại học, cao đẳng ở Lào trong thời gian qua luôn đề cao việc nghiên cứu lý luận và đẩy mạnh công tác tư tưởng, chính trị. Qua đó, làm sáng tỏ và luận chứng một cách khoa học những luận điểm nền tảng của chủ nghĩa Mác - Lênin, góp phần thúc đẩy công cuộc xây dựng và phát triển đất nước bền vững. Thời gian qua, đội ngũ giảng viên làm công tác nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị ở các trường đại học, cao đẳng ở Lào đã luôn bám sát các điểm nóng của thực tiễn xã hội; đào sâu các vấn đề lý luận, thường xuyên tìm tòi, đổi mới phương pháp, chương trình, giáo trình, nội dung giảng dạy cho phù hợp với điều kiện thực tiễn, gắn với định hướng và chiến lược phát triển chung của Đảng và Nhà nước. Việc học tập lý luận chính trị trong các trường đại học và cao đẳng đã có những chuyển biến tích cực: người học đã chủ động tiếp thu bài giảng, tích cực tương tác với giảng viên, thể hiện sáng tạo trong việc tiếp nhận và xử lý thông tin, qua đó nâng cao trách nhiệm công dân của mình đối với sự phát triển của đất nước. Tuy nhiên, do những nguyên nhân chủ quan và khách quan tác động từ nhiều phía, gần đây công tác giảng dạy, học tập các môn Lý luận chính trị ở các trường đại học, cao đẳng có phần sa sút; chất lượng giảng dạy còn nhiều vấn đề nổi cộm, cần làm sáng tỏ. Tính bền vững trong giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin ở bậc đại học, cao đẳng đang dần bị mất đi, việc tổ chức giảng dạy 1 và học tập các môn Lý luận chính trị còn mang tính hình thức, làm cho người học thiếu hứng thú, dẫn đến coi nhẹ, đánh giá không đúng tầm quan trọng của các môn Lý luận chính trị. Trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng là trường đào tạo giáo viên trung học. Trong bối cảnh đổi mới và hội nhập quốc tế, việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, chất lượng giảng dạy, học tập lý luận chính trị ở nơi đây cũng cần phải đặt lên như là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu nhằm thực hiện tốt Nghị quyết lần thứ X mà Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đề ra. Để thực hiện nhiệm vụ đó, bên cạnh việc biên soạn, thiết kế lại chương trình; biên soạn giáo trình, tài liệu theo hướng cơ bản, hiện đại phù hợp với thực tiễn của đất nước; kết hợp các tri thức hàn lâm với tri thức ứng dụng, đa dạng hóa nguồn học liệu các môn Lý luận chính trị dùng chung cho đào tạo các chuyên ngành, thì việc đổi mới phương pháp giảng dạy là vô cùng quan trọng. Giảng viên phải không chỉ là người giỏi về kiến thức mà phải là người có phương pháp dạy học giỏi, phải giới thiệu được những tinh túy của các môn khoa học đến sinh viên. Giảng viên phải làm cho các môn học đó trở nên hấp dẫn hơn, thúc đẩy tính sáng tạo của sinh viên. Từ những lý do trên, tôi mạnh dạn chọn vấn đề: “Nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng - Lào” làm đề tài luận văn thạc sỹ. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 2.1. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng của việc nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai nói riêng và các trường đại học, cao đẳng ở Lào nói chung. 2 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận chung về dạy học và dạy học các môn Lý luận chính trị ở Lào. - Phân tích thực trạng chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng, Lào. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng, Lào. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các giải pháp góp phần nâng cao chất lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị ở trường cao đẳng Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoáng, Lào. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị là một vấn đề rộng. Tuy nhiên, trong khuân khổ của đề tài thạc sỹ, luận văn chỉ giới phạm vi nghiên cứu ở một số mặt có ý nghĩa quyết định nhất tới việc nâng cao chất lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng trong giai đoạn từ năm 2011 đến nay. 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của đề tài 4.1. Cơ sở lý luận của đề tài Đề tài dựa trên: - Cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. - Lý luâ ̣n về da ̣y ho ̣c và dạy học các môn Lý luận chính trị. - Kế thừa các công trình nghiên cứu về nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị. 3 4.2. Phương pháp nghiên cứu của đề tài - Phương pháp nghiên cứu lý luận: Sử dụng các phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử kết hợp các phương pháp phân tích; phương pháp tổng hợp; phương pháp so sánh, đối chiếu; phương pháp lịch sử, lôgic… - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: phương pháp điều tra, phương pháp khảo sát, phương pháp quan sát, phương pháp thống kê… 5. Ý nghĩa thực tiễn và đóng góp của đề tài - Đề tài hoàn thành góp phần làm sáng tỏ hơn thực trạng về nâng cao chất lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị trên cả nước Lào nói chung và ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai nói riêng. - Đề tài còn làm tài liệu tham khảo cho học viên cao học, sinh viên các ngành khoa học chính trị và những người có quan tâm đến việc nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị ở Lào hiện nay. 6. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương, 7 tiết. 4 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM KHANG KHAI, TỈNH XIÊNG KHOẢNG 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài 1.1.1. Các công trình nghiên cứu nước ngoài Nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy các môn học Lý luận chính trị là một trong những nội dung quan trọng mà các quốc gia theo định hướng chính trị xã hội chủ nghĩa đặt ra trong hệ thống giáo dục quốc dân. Tùy thuộc vào hệ thống chính trị và giáo dục đặc thù mà mỗi quốc gia có định hướng riêng cho các môn học Lý luận chính trị. Việt Nam là một trong những quốc gia theo đuổi mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Do đó, ở Việt Nam có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến vấn đề nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị, tiêu biểu là các công trình sau: - Cuốn sách “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về dạy và học môn Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong trường đại học” (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Hà Nội, 2004) do tác giả Nguyễn Duy Bắc chủ biên. Cuốn sách là một tập hợp những bài viết của nhiều nhà nghiên cứu lý luận chuyên sâu, trong đó các tác giả đã tập trung phân tích chất lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới [4]. - Cuốn sách “Phương pháp giảng dạy lý luận chính trị” (Nhà xuất bản Lao động Xã hội, Hà Nội, 2008) do tác giả Ngô Văn Thạo (Chủ biên) đã khái quát chung về lý luận chính trị và giáo dục lý luận chính trị cũng như một số vấn đề tâm lý và giáo dục học trong giảng dạy học lý luận chính trị, phẩm chất nghề nghiệp, nghệ thuật diễn giảng, kiểm tra, đánh giá trong dạy học lý luận chính trị ở các trường Chính trị huyện trên đất nước Việt Nam [2929]. 5 - Trong cuốn sách “Một số vấn đề về phương pháp giảng dạy lý luận chính trị” (Nhà xuất bản Thông tấn, Hà Nội, 2009), tác giả Vũ Ngọc Am đã trình bày nhiều vấn đề liên quan phương pháp giảng dạy lý luận chính trị ở Việt Nam [1]. - Tác giả Phạm Huy Kỳ trong cuốn sách “Lý luận và phương pháp nghiên cứu, giáo dục lý luận chính trị”, (Nhà xuất bản Chính trị - Hành chính quốc gia, Hà Nội, 2010), đã trình bày một số vấn đề lý luận và phương pháp dạy học lý luận chính trị ở Việt Nam [19]. - Tác giả Trần Thị Anh Đào (Chủ biên) trong cuốn “Công tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên Việt Nam hiện nay” (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2010 đã giới thiệu với độc giả một số vấn đề chung về công tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên Việt Nam; thực trạng công tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên và qua đó đề xuất những phương hướng cơ bản và giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa [11]. Đề tài KX 10-08 “Đổi mới phương pháp giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin ở Việt Nam- Những vấn đề chung” do GS.TS Nguyễn Hữu Vui làm chủ nhiệm (2002) đã đánh giá thực trạng sử dụng phương pháp trong giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin và đề ra những giải pháp cơ bản để đổi mới phương pháp giảng dạy các môn khoa học ở Việt Nam [37]. Đề tài cấp Bộ mã B.09-27 do PGS.TS Trần Thị Anh Đào (Chủ nhiệm đề tài), (2009) “Giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên Việt Nam hiện nay” đã làm rõ những khái niệm liên quan đến môn học lý luận chính trị, phân tích vai trò của giáo dục lý luận chính trị đối với sinh viên, qua đó đưa ra những nhận đinh, đánh giá, đề xuất một số giải pháp, định hướng nâng cao giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên ở Việt Nam [12]. 6 Luận án tiến sĩ triết học của Nguyễn Tiến Thủ (2003), "Quan hệ biện chứng giữa chủ thể và khách thể nhận thức với việc phát huy vai trò chủ thể trong học tập của sinh viên Việt Nam hiện nay", Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Tác giả luận án đã phân tích quan hệ chủ thể và khách thể của quá trình nhận thức, mối quan hệ giữa chủ thể - khách thể trong quá trình học tập bậc đại học của sinh viên Việt Nam, trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp nhằm phát huy vai trò chủ động, tích cực, sáng tạo của sinh viên trong quá trình nhận thức [322]. Trong luận án Tiến sĩ Triết học với tiêu đề “Giáo dục lý luận Mác Lênin với việc hình thành và phát triển nhân cách của sinh viên Việt Nam trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay”, (Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2002), tác giả Hoàng Anh đã khái quát có hệ thống các vấn đề lý luận về giáo dục lý luận Mác - Lênin, sự hình thành và phát triển nhân các của sinh viên, kinh tế thị trường. Thông qua việc khảo sát thực tế việc học tập các môn Lý luận chính trị của sinh viên ở các trường đại học ở Thủ đô Hà Nội, tác giả đã chỉ ra thực trạng và những vấn đề đặt ra trong giáo dục lý luận Mác - Lênin cho sinh viên ở Việt Nam [2]. Luận văn Thạc sĩ Triết học của Hoàng Thị Hương, “Vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lê nin cho sinh viên các trường cao đẳng sư phạm ở các tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam hiện nay” (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, 2005) đã phân tích một cách khái quát bức tranh toàn cảnh của việc giáo dục lý luận Mác - Lênin cho sinh viên ở các tỉnh miền núi phía Bắc ở Việt Nam. Trong đó tác giả khẳng định, việc giáo dục các môn khoa học Mác - Lênin cho sinh viên ở khu vực miền núi phía Bắc ở Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn nhất định, chất lượng học và tập còn nhiều yếu, kém. Để nâng cao chất lượng dạy và học các môn khoa học Mác - Lênin, tác giả cho rằng cần chú trọng vào nhiều khâu, trong đó quan trọng nhất phải là đổi mới nội dung và phương pháp dạy học [18]. 7 Ngoài các công trình trên, ở Việt Nam, nhằm nâng cao chất lượng dạy và học các môn Lý luận chính trị, các nhà khoa học trên cơ sở phân tích thực trạng công tác giáo dục lý luận chính trị trong hệ thống giáo dục quốc dân ở Việt Nam đã đề xuất nhiều giải pháp khả quan, như các bài viết của: PGS.TS Đào Duy Quát với bài viết: “Đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị trong tình hình mới”, Tạp chí Tư tưởng - Văn hoá số 6 năm 2006 [24]; Bài viết của TS. Nguyễn Công Hưng, “Để thực hiện tốt chương trình đổi mới giáo dục lý luận Mác - Lênin ở trường Đại học và cao đẳng”, Tạp chí Tuyên giáo, số 6 năm 2010 [17]; TS. Đặng Thị Nhiệt Thu với bài: “Đổi mới phương pháp giảng dạy lý luận chính trị trong các trường đại học và cao đẳng”, Tạp chí Khoa học chính trị, số 3 năm 2010…[31] Các công trình này đã luận giải một các sâu sắc các khái niệm: Lý luận, Lý luận chính trị, giáo dục lý luận chính trị… đưa ra thực trạng công tác giảng dạy các môn Lý luận chính trị và đưa ra các giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị ở Việt Nam. 1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước Từ khi bắt đầu sự nghiệp đổi mới đến nay, các Nghị quyết Đại hội Đảng, các Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương của các Hội nghị công tác chính trị - tư tưởng của nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào đều đánh giá cao về công tác tư tưởng, chính trị. Các Nghị quyết: Hội nghị lần thứ 8 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IV) về công tác chính trị - tư tưởng trong tình hình mới (năm 1989); Nghị quyết của Bộ Chính trị Trung ương Đảng số 13/BCHTW (ngày 31/4/1995) về công tác chính trị - tư tưởng trong giai đoạn mới; Nghị quyết của Bộ Chính trị Trung ương (tháng 7/1997) về những nhiệm vụ chủ yếu của công tác tư tưởng và Nghị quyết số 60 của Bộ Chính trị Trung ương (tháng 7/2003) về phương hướng nhiệm vụ và giải pháp chung của công tác chính trị - tư tưởng trong tình hình mới đều khẳng định công tác tư tưởng, chính trị và giáo dục tư tưởng, chính trị cho nhân dân có một tầm quan trọng đặc biệt trong việc phát triển kinh tế - xã hội. 8 Trong những năm qua, việc nghiên cứu và quán triệt tầm quan trọng của công tác tư tưởng được tiến hành thường xuyên liên tục. Đặc biệt ở vào các thời điểm bước ngoặt của lịch sử, nhất là từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV trở lại đây, đã có nhiều hội thảo, báo cáo của các ban ngành và nhiều bài báo được đăng trên những Tạp chí như: Xây dựng Đảng, Tuyên truyền, A Lun May với mong muốn kế thừa và nhằm làm rõ những luận cứ trong các Nghị quyết về công tác tư tưởng chính trị của Đảng. Với định hướng chính trị xã hội chủ nghĩa, ở nước Lào, các môn Lý luận chính trị có một vị trí và vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Việc nghiên cứu và giảng dạy các môn học này trong thời gian qua đã được Đảng và Nhà nước đặc biệt chú ý. Liên quan đến việc nâng cao chất lượng giảng dạy các môn Lý luận chính trị, ở Lào có các công trình nghiên cứu tiêu biểu theo các hướng sau: - Về công tác tư tưởng, công tác lý luận có các công trình: Luận án tiến sĩ của tác giả Xắc - Xa - Vắt Xuân Thếp - Phim - Ma - Son về: "Công tác tư tưởng của Đảng Nhân dân cách mạng Lào" (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2002) [38]; luận án của tác giả Phăn - Đuông - Chít - Vông Sa: "Công tác lý luận của Đảng Nhân dân cách mạng Lào trong thời kỳ đổi mới" (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2002) [23]; luận án “Chất lượng công tác tư tưởng của các Đảng bộ tỉnh đồng bằng miền Trung nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào trong giai đoạn hiện nay” (2013) của Bun Đuông Cay Xỏn [7]; luận án “Đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay của Khămphăn Vông Phachăn”… Các luận văn thạc sĩ của tác giả Bun Đuông Cay Xỏn: "Nâng cao chất lượng công tác tư tưởng của Đảng bộ tỉnh Xa Van Na Khệt Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào trong giai đoạn hiện nay" (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2002) [6] và tác giả Chăn - Tha Vông Phun - Thị - Bua Thoong: "Đổi mới công tác chính trị - tư tưởng của Đảng Nhân dân cách mạng Lào trong giai đoạn hiện nay", (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2003) [8]... 9 Các công trình trên chủ yếu đề cập đến việc đổi mới, nâng cao công tác tư tưởng, chính trị và đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong hệ thống chính trị ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Mặc dù vậy, trong các công trình đó, đã ít nhiều đã đề cập đến việc cần thiết phải nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo nói riêng và cho công dân nói chung. - Về nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị, giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học sinh, sinh viên có các công trình tiêu biểu sau: Luận văn cao học “Nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên ở Trường Đại học Công an nhân dân Lào hiện nay”. Trong luận văn, tác giả đã giải thích tầm quan trọng của giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên ở Trường Đại học Công an nhân dân Lào; trình bày những yếu tố tác động đến việc giáo dục lý luận chính trị và thực trạng, nguyên nhân của thực trạng công tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên ở trường Đại học Công an nhân dân Lào hiện nay. Từ đó, luận văn chỉ ra phương hướng và một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên ở Trường Đại học Công an nhân dân Lào. Luận án “Vấn đề giáo dục lý luận Mác-Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường chính trị và hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay” của tác giả Sai Kham Moun Ma Ni Vong. Luận án đã khẳng định giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp là bộ phận rất quan trọng trong hệ thống giáo dục, đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào, tạo nên sự hình thành thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa và trang bị phương pháp luận khoa học, biểu hiện chủ yếu ở nội dung, chương trình và phương thức đào tạo nhằm đáp ứng những đòi hỏi về chất lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay. Luận án cũng đánh giá những vấn đề đặt ra đối với giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay: Mâu thuẫn giữa yêu cầu phải có đội ngũ giảng viên 10 chuyên nghiệp giỏi chuyên môn, có phương pháp sư phạm tốt với thực tế đội ngũ này còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng; Mâu thuẫn giữa yêu cầu phải có chương trình, nội dung giáo dục lý luận Mác - Lênin đa dạng, linh hoạt, phù hợp thực tiễn Lào với hiện trạng chương trình, nội dung còn nhiều bất cập; Mâu thuẫn giữa đòi hỏi tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo trong học tập của đội ngũ học viên hệ cao cấp với thực tế còn chưa tích cực, tự giác, chủ động và sáng tạo trong học tập. Mâu thuẫn giữa lý tưởng trong giáo dục lý luận Mác - Lênin với đời sống thực tế còn nhiều trái ngược. Từ đó, luận án đề xuất bốn giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cho học viên hệ cao cấp là: 1) Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý luận Mác - Lênin và nâng cao nhận thức về vai trò của giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp; 2) Từng bước xây dựng đội ngũ giảng viên các bộ môn khoa học Mác - Lênin đủ về số lượng, bảo đảm về chất lượng; 3) Đổi mới nội dung chương trình, giáo trình, phương pháp giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin và tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất cho công tác giáo dục lý luận Mác - Lênin; 4) Phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học viên trong việc tự giáo dục lý luận Mác - Lênin. Gần đây nhất có công trình luận văn thạc sỹ khoa học Giáo dục của Vilayseng NOUXAYLOR “Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Triết học Mác - Lênin ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” (Trường Đại học Vinh, 2012). Đề tài đã nghiên cứu thực trạng chất lượng giảng dạy môn Triết học Mác - Lênin cho sinh viên ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng và khẳng định trong nhiều năm qua việc giảng dạy môn Triết học ở đây đã được nâng cao về chất lượng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế về chương trình, phương pháp dạy và học. Để nâng cao chất lượng giảng dạy môn Triết học Mác - Lênin ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai, tỉnh Xiêng Khoảng, đề tài cho rằng cần tập trung vào các giải pháp như đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá, tăng cường phương tiện, cơ sở vật chất cho dạy học các môn Lý luận chính trị trong đó có môn Triết học Mác - Lênin… 11 Ngoài các công trình dưới dạng luận văn, luận án, còn có nhiều bài viết đăng trên các báo, tạp chí mà nội dung đã đề cập đến công tác giáo dục lý luận chính trị cũng như nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị nói chung ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Tuy nhiên, các công trình này mới chỉ dừng lại ở bước đầu nghiên cứu chứ chưa đi sâu nghiên cứu một cách công phu, có hệ thống. 1.1.3. Giá trị của các công trình nghiên cứu liên quan đến luận văn và những vấn đề luận văn cần tiếp tục làm sáng tỏ * Giá trị của các công trình nghiên cứu liên quan đến luận văn: Thứ nhất, với các cách tiếp cận và các quan điểm khác nhau, các nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều vấn đề liên quan đến luận văn như các khái niệm: giáo dục, giáo dục lý luận chính trị, giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên, sinh viên… Thứ hai, dưới nhiều góc độ khác nhau các công trình cũng đã khẳng định được thực trạng công tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên còn gặp nhiều khó khăn và trở ngại. Do có sự tác động của nhiều nhân tố khác nhau nên chất lượng dạy học các môn khoa học Mác - Lênin còn chưa cao. Thứ ba, các nhà nghiên đã đề xuất nhiều giải pháp khác nhau cho việc nâng cao chất lượng giáo dục LLCT cho cán bộ, đảng viên, sinh viên... và khẳng định, để nâng cao chất lượng giáo dục lý luận cho sinh viên cần phải đổi mới nhiều yếu tố, đặc biệt là chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học các môn lý luận chính trị. Thứ tư, mặc dù có nhiều công trình nghiên cứu về lý luận chính trị cũng như công tác giáo dục lý luận chính trị, nhưng với tính cách là một công trình nghiên cứu chuyên sâu về nâng cao chất lượng dạy học các môn Lý luận chính trị cho sinh viên ở trường Cao đẳng Sư phạm Khang Khai thì cho đến thời điểm hiện tại, chưa có một công trình nào bàn luận tới một cách công phu và có hệ thống. 12