Tài liệu Nâng cao chất lượng công tác tuyển dụng nhân sự tại công ty cổ phần hỗ trợ công nghệ detech

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i Lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Ngµy nay cïng víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc kü thuËt lµ sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi ngµy cµng s©u s¾c trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi, c¸c n­íc ngµy cµng phô thuéc lÉn nhau vµ xuÊt hiÖn qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa. Trong bèi c¶nh ®ã ViÖt Nam còng ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn trªn con ®­êng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa ®em ®Õn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt nhiÒu c¬ héi nh­ng còng ®ång nghÜa víi kh«ng Ýt th¸ch thøc. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Çy biÕn ®éng, c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t khèc liÖt nÕu kh«ng biÕt lµm míi m×nh th× kh«ng thÓ tån t¹i. §Ó cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong hoµn c¶nh ®ã c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt ph¸t huy mäi nguån lùc cña m×nh. Cïng víi vèn, c¬ së vËt chÊt, khoa häc kü thuËt…th× nguån nh©n lùc lµ nguån lùc quan träng nhÊt, quý gi¸ nhÊt cña mäi doanh nghiÖp bëi v× con ng­êi lµm chñ vèn vËt chÊt vµ vèn tµi chÝnh. C¸c yÕu tè vËt chÊt nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu, tµi chÝnh sÏ trë nªn v« dông nÕu kh«ng cã bµn tay vµ trÝ tuÖ cña con ng­êi t¸c ®éng vµo. Thµnh c«ng cña doanh nghiÖp kh«ng thÓ t¸ch rêi yÕu tè con ng­êi. Tr­íc nguy c¬ tôt hËu vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa h¬n bao giê hÕt yÕu tè nh©n lùc cÇn ®­îc c¸c doanh nghiÖp nhËn thøc mét c¸ch ®óng ®¾n vµ sö hiÖu qu¶ h¬n. Tuy nhiªn ë ViÖt Nam hiÖn nay khi x©y dùng vµ ®Þnh vÞ doanh nghiÖp th«ng th­êng c¸c yÕu tè vèn vµ c«ng nghÖ ®­îc xem lµ mÊu chèt cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn trong khi ®ã yÕu tè nh©n sù th­êng kh«ng ®­îc chó träng l¾m nhÊt lµ trong giai ®o¹n khëi ®Çu. Sù thiÕu quan t©m hoÆc quan t©m kh«ng ®óng møc tíi yÕu tè nh©n sù cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng doanh nghiÖp bÞ “ lo¹i khái vßng chiÕn” khi møc ®é c¹nh tranh ngµy cµng gia t¨ng. V× vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®Æt c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù lªn vÞ trÝ sè mét nh»m môc ®Ých cã mét ®éi ngò nh©n sù ®ñ vÒ sè l­îng, cã chÊt l­îng tèt, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c«ng viÖc, lu«n lu«n thay ®æi ®Ó phï hîp víi sù biÕn ®éng cña m«i tr­êng. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhËn thøc cña b¶n th©n vÒ c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù vµ tÇm quan träng cña nã, trong thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ, ®­îc sù gióp ®ì h­íng dÉn tËn t×nh cña c« Mai Thanh Lan, cïng c¸c c¸n bé trong c«ng ty c«ng ty cæ phÇn hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ Detech em ®· chän ®Ò tµi “ N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù t¹i c«ng ty c«ng ty cæ phÇn hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ Detech” cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. NguyÔn ThÞ Thanh V©n -1- K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i 2. §èi t­îng, ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi §èi t­îng nghiªn cøu: ®Ò tµi nghiªn cøu toµn bé c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù. Ph¹m vi nghiªn cøu: §Ò tµi nghiªn cøu vÒ c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù t¹i c«ng ty cæ phÇn hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ Detech trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 2003 ®Õn n¨m 2005. 3. Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi Qua luËn v¨n nµy bªn c¹nh viÖc cñng cè nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tr­êng em muèn øng dông lý thuyÕt vµo thùc tÕ th«ng qua t×nh h×nh tuyÓn dông nh©n sù cña c«ng ty c«ng ty cæ phÇn hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ Detech n¬i em thùc tËp. Tõ ®ã em mong muèn ®ãng gãp mét sè kiÕn thøc cña m×nh vµo viÖc n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù t¹i c«ng ty. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi §Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn b»ng viÖc sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: ph­¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, ph­¬ng ph¸p nghªn cøu thùc tÕ, ph­¬ng ph¸p thèng kª, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ vËn dông lý luËn qu¶n trÞ doanh nghiÖp . 5. KÕt cÊu cña ®Ò tµi §Ò tµi ®­îc kÕt cÊu gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ tuyÓn dông nh©n sù trong doanh nghiÖp. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù t¹i c«ng ty cæ phÇn hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ Detech. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù t¹i c«ng ty cæ phÇn hç trî ph¸t triÓn c«ng nghÖ Detech. NguyÔn ThÞ Thanh V©n -2- K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ tuyÓn dông nh©n sù trong doanh nghiÖp 1.1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña tuyÓn dông nh©n sù trong doanh nghiÖp 1.1.1. Kh¸i niÖm Sù thµnh c«ng cña mét doanh nghiÖp tr­íc hÕt phô thuéc vµo nh÷ng nguån lùc mµ doanh nghiÖp hiÖn cã, trong ®ã nguån nh©n lùc lµ mét trong nh÷ng nguån lùc ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. XÐt cho cïng nguån nh©n lùc lµ nguån lùc quan träng nhÊt, quý gi¸ nhÊt cña mäi doanh nghiÖp bëi v× con ng­êi lµ chñ thÓ cña mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Con ng­êi lµ t¸c nh©n chÝnh t¹o ra vèn, ®Ò xuÊt nh÷ng ý t­ëng míi ®ång thêi còng ®¶m nhËn vai trß lùa chän vµ øng dông c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ thùc thi c¸c chØ tiªu nh»m n©ng cao thµnh tÝch cña doanh nghiÖp. Nguån nh©n lùc lµ mét nguån lùc sèng, b­íc vµo thÕ kû míi chóng ta ®ang ®øng tr­íc th¸ch thøc cña thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc. V× trong thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc vai trß cña lao ®éng trÝ ãc ngµy cµng trë nªn quan träng h¬n, nguån lùc con ng­êi lµ nguån lùc quý nhÊt cña x· héi ngµy nay, lµ nguån lùc mang tÝnh chiÕn l­îc vµ qu¶n lý nguån nh©n lùc ph¶i ®Æt lªn tÇm cao chiÕn l­îc cña nã. §øng tr­íc th¸ch thøc cña thÕ kû míi cÇn ph¶i coi träng ý nghÜa to lín cña nguån nh©n lùc ®èi víi toµn bé ®êi sèng kinh tÕ x· héi vµ sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Sù nghiÖp thµnh hay b¹i ®Òu do con ng­êi. B­íc ®Çu tiªn trong qu¸ tr×nh x©y dùng ­u thÕ c¹nh tranh vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng tån t¹i cña mét doanh nghiÖp lµ x¸c ®Þnh vµ c«ng nhËn vai trß chiÕn l­îc cña nguån nh©n lùc. Mét doanh nghiÖp cã thÓ t¹o ®­îc ­u thÕ c¹nh tranh nhê cã ®éi ngò nh©n sù n¨ng ®éng, kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu nh¹y bÐn, tr×nh ®é chuyªn m«n cao… Nh©n viªn lµ tiÒm lùc, lµ tµi nguyªn kiÕn thøc v« h¹n cña doanh nghiÖp. ChÊt l­îng nguån nh©n lùc sÏ quyÕt ®Þnh n¨ng lùc c¹nh tranh bÒn v÷ng cña mäi doanh nghiÖp. Trªn th­¬ng tr­êng ®Çy sãng giã ®æi thay c«ng ty sÏ thµnh c«ng hay thÊt b¹i, lu«n cã nh÷ng h­íng ®i chiÕn l­îc hay chÞu lµ kÎ theo sau phÇn lín phô thuéc vµo ®éi ngò nh©n viªn. §iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó cã ®­îc mét ®éi ngò nh©n sù cã chÊt l­îng, ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c môc tiªu chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp lµ cÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù. “ TuyÓn dông nh©n sù lµ mét qu¸ tr×nh t×m kiÕm vµ lùa chän nh©n sù ®Ó tháa m·n nhu cÇu sö dông cña doanh nghiÖp vµ bæ sung lùc l­îng lao ®éng cÇn thiÕt nh»m thùc NguyÔn ThÞ Thanh V©n -3- K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i hiÖn c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp ”  TuyÓn dông nh©n sù bao gåm hai néi dung ®ã lµ tuyÓn mé vµ tuyÓn chän nh©n lùc. TuyÓn mé: Lµ qu¸ tr×nh thu hót c¸c øng viªn vÒ phÝa c¸c tæ chøc ®Ó c¸c nhµ tuyÓn dông lùa chän vµ sµng läc nh÷ng ng­êi ®ñ ®iÒu kiÖn vµo lµm viÖc t¹i mét vÞ trÝ nµo ®ã trong tæ chøc. TuyÓn chän: Lµ qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ c¸c øng viªn theo nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau, dùa vµo c¸c yªu cÇu cña c«ng viÖc, trong sè nh÷ng ng­êi ®· thu hót qua tuyÓn mé. Mäi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i thùc hiÖn tuyÓn dông nh©n sù, cã n¬i c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù ®­îc tiÕn hµnh ®¬n gi¶n c¶ vÒ quy tr×nh tuyÓn dông vµ nguån cung øng lao ®éng vµ ng­îc l¹i, cã n¬i c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù ®Æc biÖt quan träng, v× vËy quy tr×nh tuyÓn dông nh©n sù ph¶i ®­îc chÝnh quy hãa vµ thèng nhÊt vÒ quan ®iÓm, ph­¬ng ph¸p… TuyÓn dông nh©n sù ®­îc coi lµ qu¸ tr×nh ®Çu tiªn c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh tæ chøc lao ®éng. §©y lµ kh©u rÊt ®¸ng quan t©m ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý, nh÷ng ng­êi sö dông nguån nh©n lùc, bëi v× sù ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i nh©n sù, sù cÇn thiÕt ®Ó x¸c lËp mét lùc l­îng nh©n sù ®Ó hoµn thµnh c¸c môc tiªu trong ®¬n vÞ chØ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch thuËn lîi vµ cã hiÖu qu¶ khi thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù. §Ó cã qu¸ tr×nh tuyÓn dông cã hiÖu qu¶, tøc lµ t×m ®­îc ®óng ng­êi cho c«ng viÖc ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t­ kinh phÝ, thêi gian, c«ng søc, ®ång thêi ph¶i x©y dùng mét quy tr×nh tuyÓn dông khoa häc vµ hiÖu qu¶. Quy tr×nh nµy gåm hai kh©u c¬ b¶n lµ t×m kiÕm vµ lùa chän nh©n sù, ®©y lµ mét quy tr×nh logic vµ chÆt chÏ, b¾t ®Çu tõ viÖc ph©n tÝch nhu cÇu cÇn ng­êi cña doanh nghiÖp cho tíi khi chÊp nhËn vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi míi tróng tuyÓn hßa nhËp vµo tËp thÓ. Doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh kh«ng ®­îc ®¸nh mÊt thêi c¬ ®Ó cã ®­îc nguån nh©n lùc cÇn thiÕt cho tæ chøc. Khi nguån nh©n lùc trong néi bé kh«ng thÓ tháa m·n ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp th× doanh nghiÖp ph¶i lÊy thªm nh©n tµi tõ bªn ngoµi tøc lµ ph¶i cã kh©u t×m kiÕm, tuyÓn chän nh©n viªn. Dùa vµo quy m« hiÖn cã vµ chiÕn l­îc dµi h¹n cña doanh nghiÖp còng nh­ nh÷ng dù ®o¸n vÒ biÕn ®éng cã thÓ x¶y ra trong t­¬ng lai vÒ khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ, v¨n hãa - x· héi mµ dù ®o¸n nh÷ng nhu cÇu cÇn cã vÒ nh©n sù cña doanh nghiÖp. §Ó cã kÕ ho¹ch tuyÓn dông ®¸p øng ®­îc nhu cÇu, doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ t×nh h×nh nh©n sù  Vò Thuú D­¬ng, Hoµng V¨n H¶i, Qu¶n trÞ nh©n lùc, NXB Thèng kª, 2005 NguyÔn ThÞ Thanh V©n -4- K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i s½n cã vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, c©n ®èi gi÷a lao ®éng thùc tÕ hiÖn t¹i vµ nhu cÇu ®Ó cã quyÕt ®Þnh phï hîp. Qu¸ tr×nh lùa chän nh©n sù ®ßi hái thu thËp nhiÒu th«ng tin vÒ c¸c øng cö viªn, so s¸nh c¸c øng cö viªn víi tiªu chuÈn c«ng viÖc cÇn tuyÓn dông. C¸c tiªu chuÈn tuyÓn dông cÇn ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc nhu cÇu c«ng viÖc, quan ®iÓm tuyÓn dông, chÝnh s¸ch nh©n sù vµ v¨n hãa doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh tuyÓn dông cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ c¸c kü n¨ng, kiÕn thøc vµ c¸c ®Æc ®iÓm c¸ nh©n cÇn thiÕt cho c¶ nhu cÇu tr­íc m¾t cña vÞ trÝ c«ng viÖc vµ môc tiªu t­¬ng lai ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p vµ h×nh thøc tuyÓn dông kh¸c nhau nh­ng c«ng t¸c tuyÓn dông ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: Thø nhÊt viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch tuyÓn dông nh©n sù ph¶i ®­îc xuÊt ph¸t tõ môc tiªu ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, thêi gian, chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch nh©n sù cña doanh nghiÖp. Thø hai viÖc tuyÓn dông ph¶i c¨n cø vµo yªu cÇu cña tõng c«ng viÖc, c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ. Thø ba kÕt qu¶ tuyÓn dông ph¶i tuyÓn chän ®­îc nh÷ng ng­êi phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu, ®ßi hái cña tõng c«ng viÖc: phï hîp vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng, kinh nghiÖm…cã thÓ lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao. 1.1.2. TÇm quan träng cña tuyÓn dông nh©n sù trong doanh nghiÖp C«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù trong doanh nghiÖp cã mét ý nghÜa cùc kú to lín, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña mçi doanh nghiÖp. TuyÓn dông nh©n sù cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn doanh nghiÖp, ®Õn ng­êi lao ®éng vµ xa h¬n cßn t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc. 1.1.2.1. §èi víi doanh nghiÖp Thø nhÊt viÖc tuyÓn dông cã hiÖu qu¶ sÏ cung cÊp cho doanh nghiÖp mét ®éi ngò lao ®éng lµnh nghÒ, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, bæ sung nguån nh©n lùc phï hîp víi yªu cÇu ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. TuyÓn dông cã tÇm quan träng rÊt lín ®èi víi doanh nghiÖp v× nã lµ kh©u ®Çu tiªn cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù, chØ khi lµm tèt kh©u tuyÓn dông míi cã thÓ lµm tèt c¸c kh©u tiÕp theo. Thø hai tuyÓn dông tèt gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu kinh doanh hiÖu qu¶ nhÊt, bëi v× tuyÓn dông tèt tøc lµ t×m ra ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc cã n¨ng lùc, phÈm chÊt ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao. Tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ kinh NguyÔn ThÞ Thanh V©n -5- K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i doanh, ph¸t triÓn ®éi ngò, ®¸p øng yªu cÇu ho¹t ®éng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu hãa. Thø ba chÊt l­îng cña ®éi ngò nh©n sù t¹o ra n¨ng lùc c¹nh tranh bÒn v÷ng cho doanh nghiÖp, tuyÓn dông nh©n sù tèt gãp phÇn quan träng vµo viÖc t¹o ra “ ®Çu vµo ” cña nguån nh©n lùc, nã quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng, n¨ng lùc, tr×nh ®é c¸n bé nh©n viªn, ®¸p øng ®ßi hái nh©n sù cña doanh nghiÖp. Thø t­ tuyÓn dông nh©n sù tèt gióp doanh nghiÖp gi¶m g¸nh nÆng chi phÝ kinh doanh vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån ng©n s¸ch cña doanh nghiÖp. Thø n¨m tuyÓn dông nh©n sù tèt cho phÐp doanh nghiÖp hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch kinh doanh ®· ®Þnh. Nh­ vËy tuyÓn dông nh©n sù cã tÇm quan träng rÊt lín ®èi víi doanh nghiÖp, ®©y lµ qu¸ tr×nh “ ®·i c¸t t×m vµng”, nÕu mét doanh nghiÖp tuyÓn dông nh©n viªn kh«ng ®ñ n¨ng lùc cÇn thiÕt, nh÷ng s¶n phÈm c¸ nh©n theo ®óng yªu cÇu c«ng viÖc th× ch¾c ch¾n sÏ ¶nh h­ëng xÊu vµ trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n trÞ vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng æn ®Þnh vÒ mÆt tæ chøc, thËm chÝ nguån gèc g©y mÊt ®oµn kÕt, chia rÏ néi bé, g©y x¸o trén trong doanh nghiÖp, l·ng phÝ chi phÝ kinh doanh… TuyÓn dông nh©n viªn kh«ng phï hîp sau ®ã l¹i sa th¶i hä kh«ng nh÷ng g©y tèn kÐm cho doanh nghiÖp mµ cßn g©y t©m lý bÊt an cho c¸c nh©n viªn kh¸c. 1.1.2.2. §èi víi ng­êi lao ®éng Thø nhÊt tuyÓn dông nh©n sù gióp cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp hiÓu râ thªm vÒ triÕt lý, quan ®iÓm cña c¸c nhµ qu¶n trÞ, tõ ®ã sÏ ®Þnh h­íng cho hä theo nh÷ng quan ®iÓm ®ã. Thø hai tuyÓn dông nh©n sù t¹o ra kh«ng khÝ thi ®ua, tinh thÇn c¹nh tranh trong néi bé nh÷ng ng­êi lao ®éng cña doanh nghiÖp, tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. 1.1.2.3. §èi víi x· héi ViÖc tuyÓn dông nh©n sù cña doanh nghiÖp gióp cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi: ng­êi lao ®éng cã viÖc lµm, cã thu nhËp, gi¶m bít g¸nh nÆng x· héi nh­ thÊt nghiÖp vµ c¸c tÖ n¹n x· héi kh¸c. §ång thêi viÖc tuyÓn dông nh©n sù cña doanh nghiÖp cßn gióp cho viÖc sö dông nguån lùc cña x· héi mét c¸ch h÷u Ých nhÊt. Tãm l¹i tuyÓn dông nh©n sù lµ mét c«ng viÖc rÊt quan träng, nhµ qu¶n trÞ giái ph¶i trùc tiÕp theo dâi vµ thùc hiÖn nh÷ng c«ng ®o¹n quan träng trong quy tr×nh tuyÓn dông nh©n sù. NguyÔn ThÞ Thanh V©n -6- K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i 1.1.3. Mèi quan hÖ gi÷a tuyÓn dông nh©n sù vµ c¸c néi dung kh¸c cña qu¶n trÞ nh©n sù: Qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp chñ yÕu lµ tËp trung vµo bèn néi dung c¬ b¶n lµ: TuyÓn dông nh©n sù, bè trÝ vµ sö dông nh©n sù, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù, ®·i ngé nh©n sù. Trong ®ã néi dung tuyÓn dông nh©n sù ®­îc coi lµ kh©u ®Çu tiªn, c¬ b¶n cña c¶ qu¸ tr×nh, lµ mét néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù, tuyÓn dông nh©n sù cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi c¸c néi dung kh¸c. C¸c néi dung nµy cã mèi liªn hÖ qua l¹i, bæ sung vµ quy ®Þnh lÉn nhau. 1.1.3.1. Mèi quan hÖ gi÷a tuyÓn dông nh©n sù vµ bè trÝ sö dông lao ®éng TuyÓn dông nh©n sù cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi viÖc bè trÝ, sö dông nh©n sù vµ do ®ã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt cña ng­êi lao ®éng. NÕu tuyÓn dông ®óng ng­êi sÏ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña hä. TuyÓn dông lµ tiÒn ®Ò cña viÖc bè trÝ vµ sö dông nh©n sù, bè trÝ vµ sö dông nh©n sù lµ kh©u tiÕp theo ph¶i cã sau kh©u tuyÓn dông. NÕu tuyÓn dông ®­îc tiÕn hµnh trªn c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn, ®¶m b¶o vÒ mÆt chÊt l­îng sÏ t¹o thuËn lîi cho viÖc tæ chøc lao ®éng khoa häc. ViÖc tuyÓn dông tèt còng sÏ gióp cho c«ng t¸c bè trÝ vµ sö dông nh©n sù ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch hîp lý, ph©n c«ng ®óng ng­êi ®óng viÖc, tr¸nh t×nh tr¹ng d­ thõa nh©n lùc. Ng­îc l¹i th× néi dung bè trÝ vµ sö dông nh©n sù còng sÏ t¸c ®éng ®Õn tuyÓn dông. Th«ng qua qu¸ tr×nh bè trÝ vµ sö dông nh©n sù nhµ qu¶n trÞ sÏ tiÕn hµnh dù b¸o nhu cÇu nh©n sù cña doanh nghiÖp trong nh÷ng n¨m tíi, so s¸nh nhu cÇu ®ã víi thùc tr¹ng ®¸p øng hiÖn nay nh»m t×m ra kho¶ng c¸ch vÒ sù thiÕu thõa nh©n sù tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn néi dung tuyÓn dông. 1.1.3.2. Mèi quan hÖ gi÷a tuyÓn dông nh©n sù víi ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù ViÖc ®µo t¹o mét mÆt ®­îc coi lµ tiªu chuÈn c¬ b¶n trong c«ng viÖc t×m kiÕm nh©n viªn, mÆt kh¸c bÊt kú mét nh©n viªn nµo khi ®· ®­îc tuyÓn vµo doanh nghiÖp ®Òu cÇn ®­îc ph©n cÊp, ph©n lo¹i ®¹o t¹o cho phï hîp víi c­¬ng vÞ tr­íc m¾t, ®Ó tõ ®ã x©y dùng mét quan niÖm nghÒ nghiÖp, quy t¾c nghÒ nghiÖp vµ n¨ng lùc nghÒ nghiÖp t­¬ng øng. V× vËy cã thÓ thÊy r»ng nh©n viªn ®­îc tuyÓn dông lµ ®èi t­îng ®Çu tiªn cña ®µo t¹o, nãi c¸ch kh¸c ph¶i tiÕn hµnh ®µo t¹o cho nh©n viªn tr­íc khi hä b­íc vµo c­¬ng vÞ míi. C«ng t¸c tuyÓn dông tèt sÏ lµ tiÒn ®Ò cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù. Khi doanh nghiÖp cã ®­îc nh©n viªn cã ®Çy ®ñ yªu cÇu thËm chÝ ®¸p øng tèt h¬n so víi yªu cÇu th× doanh nghiÖp sÏ rót ng¾n c«ng t¸c ®µo t¹o nh©n sù, cã thÓ kh«ng ph¶i thùc hiÖn c«ng t¸c nµy. Nh÷ng ng­êi lao ®éng cã tay nghÒ ®ßi hái Ýt ph¶i ®µo t¹o h¬n nh÷ng ng­êi kh«ng cã tay nghÒ, tõ ®ã doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ cho ®µo t¹o. Thùc tÕ cho thÊy c«ng t¸c tuyÓn dông tèt th× ®µo t¹o nh©n viªn còng dÔ dµng, ®ì NguyÔn ThÞ Thanh V©n -7- K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i tèn kÐm chi phÝ vµ thêi gian cña doanh nghiÖp. Ng­îc l¹i nÕu tuyÓn dông kh«ng tèt sÏ g©y ¶nh h­ëng lµm gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt. 1.1.3.3. Mèi quan hÖ gi÷a tuyÓn dông vµ ®·i ngé nh©n sù Khi thùc hiÖn ®·i ngé nh©n sù th«ng qua chÕ ®é ®·i ngé tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, phóc lîi ng­êi ta c¨n cø vµo kÕt qu¶ trùc tiÕp tõ thµnh tÝch c«ng t¸c nh©n viªn. Nh­ vËy tuyÓn dông nh©n sù cã mèi quan hÖ gi¸n tiÕp víi ®·i ngé nh©n sù. Th«ng qua viÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n viªn th× hiÖu qu¶ thµnh tÝch c«ng t¸c sÏ ®­îc n©ng cao, tõ ®ã cã thÓ n©ng cao c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, phóc lîi cña nh©n viªn. Ng­îc l¹i, ®·i ngé nh©n sù lµ ho¹t ®éng lu«n ®i cïng víi tuyÓn dông, nã hç trî ho¹t ®éng tuyÓn dông ®¹t kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao. C¸c chÝnh s¸ch ®·i ngé nh­ chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, phóc lîi, c¸c biÖn ph¸p ®·i ngé tinh thÇn th«ng qua c«ng viÖc vµ m«i tr­êng lµm viÖc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thu hót nh©n viªn vµ n©ng cao kh¶ n¨ng tuyÓn chän nh©n viªn cã chÊt l­îng cao cho doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã møc cung vÒ lao ®éng còng sÏ ¶nh h­ëng ®Õn møc l­¬ng mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc. Tãm l¹i ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n sù lµ c¶ mét qu¸ tr×nh tõ tuyÓn dông nh©n sù cho ®Õn ®·i ngé nh©n sù, c¸c kh©u nµy cã mèi liªn hÖ rµng buéc víi nhau. Muèn lµm tèt nh÷ng kh©u sau th× tr­íc tiªn ph¶i lµm tèt kh©u tuyÓn dông. Khi qu¶n lý tèt bèn kh©u ho¹t ®éng mÊu chèt nµy víi sù hç trî vµ ®ång lßng cña nh©n viªn c¸c cÊp trong mèi liªn hÖ hµi hßa gi÷a nh©n viªn vµ ban gi¸m ®èc trong c«ng ty th× bµi to¸n vÒ nh©n sù coi nh­ ®· ®­îc gi¶i quyÕt tháa ®¸ng: N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng, c¸c chØ tiªu ®­îc thùc hiÖn, kü n¨ng cÇn thiÕt ®­îc ®µo t¹o hîp thêi vµ hîp lý, nh©n viªn ®­îc khÝch lÖ vµ th­ëng t­¬ng xøng, nhiÖt t×nh vµ lßng trung thµnh cña nh©n viªn víi c«ng ty cao, gióp doanh nghiÖp cã thÓ v­ît qua nh÷ng th¸ch ®è g¾t gao cña c¹nh tranh vµ héi nhËp. 1.2. C¸c nguån tuyÓn dông nh©n sù trong doanh nghiÖp Doanh nghiªp cã thÓ tuyÓn dông nh©n sù tõ hai nguån c¬ b¶n ®ã lµ nguån tuyÓn bªn trong doanh nghiÖp vµ nguån tuyÓn bªn ngoµi doanh nghiÖp. 1.2.1. Nguån tuyÓn bªn trong doanh nghiÖp Nguån bªn trong ®­îc giíi h¹n ë nh÷ng ng­êi lao ®éng ®ang lµm viÖc trong doanh nghiÖp nh­ng l¹i cã nhu cÇu thuyªn chuyÓn ®Õn c«ng viÖc kh¸c mµ doanh nghiÖp ®ang cã nhu cÇu tuyÓn dông. §Ó n¾m ®­îc nguån nµy c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cÇn ph¶i lËp c¸c lo¹i hå s¬ kh¸c nhau nh­ hå s¬ nh©n sù, hå s¬ ph¸t triÓn nh©n sù vµ hå s¬ s¾p xÕp l¹i nh©n lùc. Th«ng tin vÒ mçi nh©n viªn ®­îc thu thËp, cËp nhËt d­íi d¹ng c¸c b¶n tãm t¾t vµ trong l­u tr÷ trong hai lo¹i hå s¬ ®Çu. §ã lµ c¸c d÷ liÖu vÒ tr×nh ®é häc vÊn, së thÝch nghÒ nghÞªp còng nh­ c¸c së thÝch c¸ nh©n kh¸c, c¸c kü NguyÔn ThÞ Thanh V©n -8- K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i n¨ng vµ c¸c n¨ng lùc ®Æc biÖt, c¸c líp ®µo t¹o vµ båi d­ìng ®· qua. Nh÷ng th«ng tin nµy sÏ ®­îc c¸c nhµ qu¶n trÞ sö dông ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng ®Ò b¹t hay thuyªn chuyÓn nh©n viªn ®Õn nh÷ng vÞ trÝ c«ng t¸c míi khi cÇn thiÕt. Lo¹i hå s¬ thø ba th­êng ®­îc tr×nh bµy d­íi d¹ng s¬ ®å s¾p xÕp lo¹i nh©n lùc. Nã cho phÐp thÊy ®­îc kh¶ n¨ng th¨ng tiÕn ®èi víi nh÷ng ng­êi sÏ thay thÕ mét sè vÞ trÝ quan träng nµo ®ã trong doanh nghiÖp. §Ó t×m ra nh÷ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¶m nhiÖm nh÷ng chøc danh cßn trèng, ban l·nh ®¹o c«ng ty th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p: Niªm yÕt chç lµm hay c«ng viÖc ®ang cÇn tuyÓn ng­êi gäi t¾t lµ niªm yÕt c«ng viÖc cßn trèng. B¶n niªm yÕt nµy ®­îc d¸n ngay chç c«ng khai ®Ó mäi ng­êi ®Òu biÕt. §ã lµ thñ tôc th«ng b¸o cho c«ng nh©n viªn trong toµn c«ng ty biÕt r»ng hiÖn ®ang cÇn tuyÓn ng­êi cho mét sè c«ng viÖc nµo ®ã. Trong b¶n niªm yÕt nµy th­êng ng­êi ta ghi râ chç lµm cßn trèng, c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ph¶i lµm khi ®¨ng ký, c¸c ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn cô thÓ, kÓ c¶ tuæi t¸c, søc khoÎ, l­¬ng bæng vµ c¸c quyÒn lîi. Trong b¶n yÕt thÞ nµy nhµ qu¶n trÞ khuyÕn khÝch mäi ng­êi héi ®ñ ®iÒu kiÖn ®¨ng ký tham gia, kü thuËt nµy gäi lµ thuËt ®¨ng ký chç lµm cßn trèng. * ¦u ®iÓm H×nh thøc tuyÓn dông c¸c nh©n viªn tõ néi bé doanh nghiÖp th­êng ®­îc ­u tiªn hµng ®Çu do cã c¸c ­u ®iÓm sau so víi tuyÓn øng viªn tõ nguån bªn ngoµi: Thø nhÊt, nã cho phÐp doanh nghiÖp sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n nh©n sù hiÖn cã. Cïng víi thêi gian vµ sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, trong qu¸ tr×nh lao ®éng nh©n viªn cã thÓ thay ®æi vÒ n¨ng lùc, nhê vËy sÏ khai th¸c tèt h¬n n¨ng lùc ®ã. Bªn c¹nh ®ã cßn cã mét bé phËn nh©n sù d­ thõa, v× vËy cÇn bè trÝ, sö dông hä vµo nh÷ng c«ng viÖc phï hîp h¬n. Thø hai, tuyÓn trùc tiÕp tõ nh©n viªn ®ang lµm trong doanh nghiÖp sÏ t¹o c¬ héi th¨ng tiÕn cho mäi ng­êi. Khi lµm viÖc trong doanh nghiÖp mäi ng­êi ®Òu mong cã c¬ héi th¨ng tiÕn. §­îc th¨ng tiÕn nh©n viªn c¶m thÊy nh÷ng thµnh tÝch cña m×nh ®­îc c¸c nhµ qu¶n trÞ biÕt ®Õn vµ ®¸nh gi¸ ®óng møc. B¶n th©n hä cã ®iÒu kiÖn thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ tµi n¨ng ë c­¬ng vÞ c«ng t¸c míi, m«i tr­êng vµ cuéc sèng ®­îc c¶i thiÖn. V× vËy nÕu doanh nghiÖp t¹o ra c¬ héi th¨ng tiÕn cho mäi ng­êi sÏ lµm cho hä nhiÖt t×nh vµ yªn t©m lµm viÖc l©u dµi cho doanh nghiÖp. Thø ba, ®©y kh«ng ph¶i lµ tuyÓn nh©n viªn míi mµ lµ tuyÓn nh©n viªn hiÖn hµnh, nh÷ng ng­êi ®· quen thuéc, th«ng hiÓu c¬ cÊu vµ nh÷ng mèi quan hÖ trong doanh nghiÖp, thÝch øng víi m«i tr­êng lµm viÖc, cã kh¶ n¨ng héi nhËp nhanh chãng. Nh©n viªn cña doanh nghiÖp ®· ®­îc thö th¸ch vÒ lßng trung thµnh, th¸i ®é lµm viÖc, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc. Nh©n viªn cña doanh nghiÖp còng sÏ dÔ dµng, thuËn NguyÔn ThÞ Thanh V©n -9- K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i lîi h¬n trong viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc v× hä hiÓu ®­îc môc tiªu doanh nghiÖp, mau chãng thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc míi vµ biÕt t×m gi¶i ph¸p ®Ó mau chãng ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã. Thø t­, chÝ phÝ tuyÓn dông thÊp. * Nh­îc ®iÓm Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm trªn nguån tuyÓn néi bé cßn cã nh÷ng h¹n chÕ sau: Mét lµ, h¹n chÕ vÒ sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng øng viªn. Hai lµ, g©y ra x¸o trén trong tuyÓn dông. VÞ trÝ ®ang æn ®Þnh cã thÓ trë nªn thiÕu ng­êi do nh©n sù chuyÓn sang c«ng viÖc kh¸c vµ l¹i cÇn ph¶i tuyÓn dông tiÕp tôc. H¬n n÷a nã cã thÓ g©y ra hiÖn t­îng mÊt ®oµn kÕt néi bé do c¸c nh©n viªn c¹nh tranh víi nhau ®Ó vµo ®­îc vÞ trÝ míi, ¶nh h­ëng ®Õn bÇu kh«ng khÝ cña doanh nghiÖp. Ba lµ, viÖc tuyÓn dông nh©n viªn trong doanh nghiÖp cã thÓ g©y ra hiÖn t­îng x¬ cøng do c¸c nh©n viªn nµy ®· quen víi c¸ch lµm viÖc ë c­¬ng vÞ cò, h¹n chÕ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o. Hä dÔ rËp khu«n l¹i theo c¸ch lµm cò, kh«ng dÊy lªn ®­îc bÇu kh«ng khÝ thi ®ua míi. Bốn là, trong doanh nghiÖp dÔ h×nh thµnh c¸c nhãm “ øng viªn kh«ng thµnh c«ng” hä lµ nh÷ng ng­êi øng cö vµo mét chøc vô nµo ®ã cßn trèng nh­ng kh«ng ®­îc tuyÓn chän, tõ ®ã cã t©m lý bÊt hîp t¸c, mÊt ®oµn kÕt, dÔ chia bÌ ph¸i ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng c«ng viÖc. 1.2.2. Nguån tuyÓn dông bªn ngoµi doanh nghiÖp: Lµ tuyÓn dông nh©n viªn tõ thÞ tr­êng lao ®éng. Mét doanh nghiÖp thu hót lao ®éng tham gia tuyÓn dông tõ nguån bªn ngoµi cÇn quan t©m dÕn c¸c yÕu tè nh­ thÞ tr­êng søc lao ®éng, c«ng viÖc cÇn tuyÓn ng­êi, vÞ thÕ cña doanh nghiÖp, chÝnh s¸ch nh©n sù cña doanh nghiÖp vµ cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng n¬i doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Nguån tuyÓn dông lao ®éng tõ bªn ngoµi sÏ gióp doanh nghiÖp bæ sung c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra. XuÊt ph¸t tõ ®èi t­îng tuyÓn dông, nguån tuyÓn bªn ngoµi doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc xem xÐt tõ c¸c lo¹i lao ®éng sau: Nh÷ng lao ®éng ®· ®­îc ®µo t¹o, nh÷ng lao ®éng ch­a tham gia ®µo t¹o, nh÷ng lao ®éng hiÖn kh«ng cã viÖc lµm. §èi víi nh÷ng lao ®éng nµy, ph­¬ng thøc t×m kiÕm, tuyÓn chän, môc ®Ých tuyÓn chän cã sù kh¸c nhau. NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 10 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i * Ng­êi lao ®éng ®· ®­îc ®µo t¹o §Ó tån t¹i, mçi ng­êi ph¶i lµm mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Do ®ã lao ®éng lµ nhu cÇu cña con ng­êi. Mçi con ng­êi v× nh÷ng lý do kh¸c nhau sÏ häc ®Ó lµm viÖc trong nh÷ng lÜnh vùc kh¸c nhau cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi. C¸c c«ng viÖc ®ßi hái nh©n sù ®· ®­îc ®µo t¹o ë mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, trong khi tuyÓn chän c¸c øng viªn nhµ qu¶n trÞ cÇn thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c: - Chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc. §©y lµ yªu cÇu kh«ng chØ cho ng­êi sö dông lao ®éng mµ lµ t¹o thuËn lîi cho ng­êi lao ®éng ph¸t huy ®­îc kiÕn thøc ®· ®µo t¹o mét c¸ch h÷u Ých nhÊt. Thùc hiÖn vÊn ®Ò nµy trong thùc tÕ lµ rÊt khã, nã phô thuéc vµo nhËn thøc cña ng­êi tuyÓn dông vµ c¸i duyªn cña c¶ hai bªn. Trong kinh doanh c¸c doanh nghiÖp lu«n muèn t×m c¸n bé giái, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, nh­ng trong nhiÒu tr­êng hîp doanh nghiÖp ch­a ®­îc ®¸p øng ngay mµ cÇn ph¶i cã lßng kiªn tr×. Trªn thùc tÕ, rÊt khã kiÕm ngay ®­îc ng­êi mµ doanh nghiÖp mong muèn. H¬n n÷a qua tiÕp xóc ban ®Çu chØ thÊy tµi n¨ng béc lé ®Õn chõng mùc nhÊt ®Þnh, sau mét thêi gian lµm viÖc míi nhËn ra gi¸ trÞ thùc sù cña hä, thËt khã n¾m b¾t tõ ®Çu. V× vËy khi t×m ng­êi ph¶i ph¸n ®o¸n b»ng hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm råi tin vµo vËn may trong viÖc t×m vµ dïng ng­êi. - Ng­êi lao ®éng ®· ®­îc ®µo t¹o chuyªn m«n nh­ng lµm viÖc ë doanh nghiÖp lµ tiÕp tôc ®µo t¹o “ tay nghÒ chuyªn s©u”. V× vËy ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i h­íng dÉn, gióp ®ì ®Ó ng­êi lao ®éng cã ®iÒu kiÖn øng dông kiÕn thøc ®· häc, bæ sung nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt vµ ph¸t triÓn trë thµnh lao ®éng giái. T×m kiÕm vµ sö dông nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao lµ mét h­íng ph¸t triÓn quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. HiÖn nay nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao kh¸ phong phó vµo ®a d¹ng nh­ng th­êng héi tô ë nh÷ng n¬i cã tr×nh ®é kinh tÕ - x· héi ph¸t triÓn do t¹i ®ã hä cã thÓ nhËn ®­îc møc l­¬ng cao, ®êi sèng dÔ chÞu. Bëi vËy c¸c doanh nghiÖp muèn tuyÓn dông ®­îc nh©n tµi cÇn ph¶i bá c«ng t×m kiÕm, thu hót còng nh­ sö dông vµ ®·i ngé tháa ®¸ng nh÷ng nh©n tµi hiÖn cã. Muèn cã nh©n tµi trÎ ®Ó sö dông l©u dµi ph¶i ®Õn c¸c c¬ së ®µo t¹o ®Ó ph¸t hiÖn, t×m kiÕm, nu«i d­ìng, thu hót hä tõ khi ®ang cßn ngåi trªn ghÕ nhµ tr­êng, gióp hä g¾n nh÷ng lý luËn khoa häc ®­îc ®µo t¹o víi thùc tiÔn kinh doanh sinh ®éng cña doanh nghiÖp. NÕu c¸c doanh nghiÖp kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c tr­êng ®µo t¹o chuyªn ngµnh ®Ó g¸nh v¸c nhiÖm vô ®µo t¹o tr­íc khi sö dông nh©n sù th× lîi Ých sÏ cao h¬n kh«ng chØ cho c¬ së ®µo t¹o, cho ng­êi häc mµ chÝnh lµ cho doanh nghiÖp sö dông lao ®éng. * Ng­êi ch­a ®­îc ®µo t¹o ViÖc tuyÓn dông nh÷ng ng­êi ch­a ®­îc ®µo t¹o ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã kÕ NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 11 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i ho¹ch ®µo t¹o nghÒ vµ sö dông phï hîp v× toµn bé c«ng viÖc nµy ®ßi hái chi phÝ kh«ng nhá ®èi víi mçi doanh nghiÖp. ThÞ tr­êng lao ®éng rÊt dåi dµo. khi tuyÓn nh©n viªn c¸c doanh nghiÖp th­êng tuyÓn ng­êi trÎ tuæi sau ®ã tiÕn hµnh d¹y nghÒ cho hä ®¹t tr×nh ®é tinh th«ng. NhÊt lµ ®èi víi c¸c c«ng viÖc nghiÖp vô kü thuËt, nh÷ng ng­êi trÎ tuæi lµm quen víi kü thuËt nhanh vµ chÝnh hä sÏ ph¸t triÓn ®Ó trë thµnh nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm. Nh÷ng ng­êi ch­a ®­îc ®µo t¹o th­êng kh«ng ®­îc tuyÓn cho c¸c chøc danh nh©n viªn hµnh chÝnh, th­¬ng m¹i hoÆc c¸c chuyªn viªn lµm c«ng t¸c nghiªn cøu kh¸c. * Ng­êi hiÖn kh«ng cã viÖc lµm Mét sè ng­êi lao ®éng do c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau mµ t¹m thêi hoÆc vÜnh viÔn mÊt viÖc lµm. Hä lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng ®· cã kinh nghiÖm vµ rÊt muèn cã viÖc lµm. V× vËy doanh nghiÖp xem xÐt tuyÓn dông nh÷ng lao đéng nµy vµo c¸c c«ng viÖc phï hîp sÏ tèn Ýt thêi gian vµ chi phÝ cho viÖc ®µo t¹o. Tuy nhiªn tuyÓn dông nh÷ng lao ®éng nµy cÇn nghiªn cøu kü c¸c th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc, n¨ng lùc, së tr­êng, thËm chÝ c¶ tÝnh c¸ch c¸ nh©n ®Ó cã chÝnh s¸ch nh©n sù phï hîp gióp cho viÖc khai th¸c tèt mÆt m¹nh cña nh©n sù cho c«ng viÖc cña doanh nghiÖp, ®ång thêi còng t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n sù cã c¬ héi thÓ hiÖn b¶n th©n. Nguån tuyÓn bªn ngoµi doanh nghiÖp cßn cã thÓ tõ hÖ thèng c¸c c¬ së ®µo t¹o, c¸c c¬ quan tuyÓn dông, sù giíi thiÖu cña nh©n viªn vµ c¸c øng viªn tù nép ®¬n xin viÖc, héi chî viÖc lµm: * HÖ thèng c¸c c¬ së ®µo t¹o C¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng, trung häc chuyªn nghiÖp vµ c¸c c¬ së d¹y nghÒ ngµy cµng trë thµnh n¬i quan träng cung cÊp nh©n sù cã chÊt l­îng cao cho doanh nghiÖp. NhiÒu doanh nghiÖp ®· cö c¸c chuyªn gia phô tr¸ch vÊn ®Ò nh©n sù ®Õn c¸c c¬ së ®µo t¹o ®Ó t×m kiÕm c¸c øng viªn cho doanh nghiÖp m×nh. C¸c c«ng ty th­êng dïng ph­¬ng ph¸p nµy v× c¸c tr­êng th­êng cã c¸c trung t©m hay bé phËn s¾p xÕp sinh ho¹t häc tËp cho sinh viªn rÊt quy m«. C¸c tr­êng lu«n t¹o mäi ®iÒu kiÖn dÔ dµng ®Ó c«ng ty cö ng­êi ®Õn tiÕp xóc, pháng vÊn. C¸c tr­êng ®· ph©n lo¹i sinh viªn dùa vµo kh¶ n¨ng, thµnh tÝch häc tËp nªn c«ng ty dÔ dµng chän läc øng viªn theo yªu cÇu nµy.. Ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp xóc tiÕn viÖc t×m kiÕm c¸c nh©n sù tr­íc khi c¸c sinh viªn tèt nghiÖp khãa häc, thËm chÝ cßn cÊp häc bæng cho nh÷ng häc viªn cã n¨ng lùc hay cho nh÷ng ng­êi míi tèt nghiÖp ®Ó hä tiÕp tôc häc lªn vµ ®i thùc tËp ë nh÷ng c«ng ty cã danh tiÕng. C¸ch lµm t­¬ng ®èi phæ biÕn lµ bé phËn nh©n sù cña doanh nghiÖp liªn hÖ víi c¸c c¬ së ®µo t¹o ®Ó gÆp gì sinh viªn, qua ®ã giíi thiÖu vÒ NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 12 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i doanh nghiÖp còng nh­ nhu cÇu tuyÓn dông. Víi c¸ch lµm ®ã doanh nghiÖp cã thÓ t×m ®­îc c¸c øng viªn cã triÓn väng ngay tõ khi hä cßn ngåi trªn ghÕ nhµ tr­êng. Mét c¸ch t×m ng­êi n÷a nh­ c«ng ty Biti’s ®· lµm lµ ®Õn c¸c tr­êng ®¹i häc t×m nh÷ng sinh viªn cuèi khãa cã ®ñ ®iÒu kiÖn nhËn vµo thùc tËp vµ lµm luËn v¨n tèt nghiÖp. Nh÷ng sinh viªn nµy nÕu thÓ hiÖn ®­îc nh÷ng kh¶ n¨ng cÇn thiÕt phï hîp víi ®iÒu kiÖn lao ®éng cña c«ng ty vµ nÕu cã nguyÖn väng sau khi tèt nghiÖp sÏ ®­îc tuyÓn dông vµo lµm viÖc. * C¸c c¬ quan tuyÓn dông Khi thÞ tr­êng lao ®éng ph¸t triÓn cµng cã nhiÒu tæ chøc chuyªn tr¸ch viÖc tuyÓn dông nh©n sù cho c¸c doanh nghiÖp. ë n­íc ta hiÖn nay c¸c tæ chøc nµy th­êng ho¹t ®éng d­íi d¹ng c¸c doanh nghiÖp hay c¸c trung t©m t­ vÊn vµ giíi thiÖu viÖc lµm. Tïy theo c¸ch thøc ho¹t ®éng mµ nh÷ng trung t©m hay doanh nghiÖp nµy ®¶m nhËn c¸c kh©u t×m kiÕm vµ tuyÓn chän hay chØ cung cÊp c¸c øng viªn cho c¸c doanh nghiÖp kh¸ch hµng. NhiÒu c«ng ty ph¶i nhê ®Õn c¬ quan tuyÓn dông tuyÓn dông dïm, tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy kh¸ tèn kÐm. Th«ng th­êng c¸c c¬ quan nµy t¹i ViÖt Nam chØ thuÇn tuý lµ giÊy tê. Hä yªu cÇu c¸c øng viªn nép s½n lý lÞch, c¬ quan nµo cÇn hä sÏ cung cÊp mét sè danh s¸ch, ®ång thêi göi th­ mêi c¸c øng viªn ®Õn pháng vÊn. NÕu nh©n viªn nµy ®­îc tuyÓn dông hä sÏ ®­îc mét kho¶n thï lao tõ phÝa doanh nghiÖp kh¸ch hµng. * Sù giíi thiÖu cña nh©n viªn Mét sè doanh nghiÖp khi t×m ng­êi vµo nh÷ng chøc vô quan träng hay ®ßi hái nh÷ng kü n¨ng ®Æc biÖt th­êng tham kh¶o ý kiÕn cña ng­êi quen, b¹n bÌ hay nh©n viªn ®ang lµm trong doanh nghiÖp. ThËm chÝ cã nh÷ng doanh nghiÖp coi sù giíi thiÖu cña nh©n viªn lµ mét ®iÒu kiÖn b¾t buéc. Ch¼ng h¹n nh­ doanh nghiÖp W.L. Gore( Mü) ( Chuyªn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng nh­ quÇn ¸o, tói ngñ vµ c¸c s¶n phÈm dïng ngoµi trêi), bÊt kú ai vµo lµm ®Òu ph¶i cã mét ng­êi b¶o trî ®ang lµm cho doanh nghiÖp giíi thiÖu vµ ®¶m b¶o. Mét sè doanh nghiÖp ViÖt Nam còng ¸p dông theo c¸ch nµy, ch¼ng h¹n nh­ c«ng ty FPT mçi øng viªn tham gia dù tuyÓn ph¶i cã hai nh©n viªn cña c«ng ty b¶o l·nh…§©y lµ ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông kh¸ h÷u hiÖu. * C¸c øng viªn tù nép ®¬n xin viÖc NhiÒu tr­êng hîp do biÕt ®­îc nhu cÇu tuyÓn dông cña doanh nghiÖp mµ c¸c øng viªn tù viÕt ®¬n xin vµo lµm viÖc. §©y lµ mét nguån øng viªn ®¸ng kÓ vÒ sè l­îng nh­ng kh«ng ph¶i lóc nµo hä còng lµ øng viªn mµ doanh nghiÖp cÇn t×m. NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 13 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i Khi c¸c øng viªn nép ®¬n xin viÖc ë doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cã thÓ chän ra tõ nguån nµy nh÷ng ng­êi cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®èi víi yªu cÇu cña c«ng viÖc ®ang cÇn tuyÓn dông vµ tuyÓn dông hä vµo lµm viÖc cho doanh nghiÖp. * Héi chî viÖc lµm Ph­¬ng ph¸p thu hót øng viªn th«ng qua c¸c héi chî viÖc lµm lµ ph­¬ng ph¸p míi ®ang ®­îc nhiÒu tæ chøc ¸p dông, ph­¬ng ph¸p nµy cho phÐp c¸c øng viªn ®­îc tiÕp xóc trùc tiÕp víi nhiÒu nhµ tuyÓn dông, më ra kh¶ n¨ng lùa chän réng h¬n víi quy m« lín h¬n. Cïng mét thêi ®iÓm c¸c øng viªn vµ c¸c nhµ tuyÓn dông sÏ nhËn ®­îc nhiÒu th«ng tin h¬n t¹o ra nh÷ng c¨n cø x¸c ®¸ng h¬n ®Ó ®i tíi nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n nhÊt cho c¸c øng viªn vµ nhµ tuyÓn dông. Trªn thÞ tr­êng lao ®éng hiÖn nay, sè l­îng lao ®éng cßn ø ®äng nhiÒu, chÊt l­îng ®µo t¹o ch­a ®­îc chó träng, n¹n thÊt nghiÖp cßn phæ biÕn. Do vËy ®Ó t×m mét nh©n viªn cã ®Çy ®ñ phÈm chÊt vµ n¨ng lùc ®Ó giao phã c«ng viÖc th× kh«ng hÒ ®¬n gi¶n. Nh÷ng ng­êi cã tµi th­êng rÊt khã chiªu mé, nhiÒu khi hä cã nh÷ng ®ßi hái rÊt cao, v× vËy viÖc t×m kiÕm vµ thu hót nh©n tµi lu«n lµ vÊn ®Ò nan gi¶i ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ. * ¦u ®iÓm Nguån tuyÓn dông bªn ngoµi cã c¸c ­u ®iÓm sau ®©y: Thø nhÊt nguån øng viªn phong phó, ®a d¹ng vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. §©y lµ nh÷ng ng­êi ®­îc trang bÞ kiÕn thøc tiªn tiÕn vµ cã hÖ thèng. Thø hai m«i tr­êng lµm viÖc vµ c«ng viÖc míi gióp cho ng­êi lao ®éng thÝch thó, h¨ng say lµm viÖc, thÓ hiÖn n¨ng lùc cña b¶n th©n trong c«ng viÖc. H¬n n÷a nh÷ng ng­êi nµy th­êng cã c¸ch nh×n míi ®èi víi tæ chøc. Thø ba ng­êi sö dông lao ®éng cã ®iÒu kiÖn huÊn luyÖn tõ ®Çu nguyªn t¾c lµm viÖc vµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ c«ng viÖc cã ý ®Þnh giao cho nh©n viªn míi. Thø t­ th«ng th­êng ng­êi lao ®éng míi tuyÓn dông hßa nhËp vµo m«i tr­êng doanh nghiÖp th«ng qua thùc hiÖn c«ng viÖc ®Ó lµm quen víi c¸c nh©n viªn vµ ng­êi qu¶n lý cña doanh nghiÖp. V× vËy hä coi c«ng viÖc lµ tÊt c¶ sù quan t©m. Thø n¨m ®­îc thay ®æi m«i tr­êng lµm viÖc gióp cho ng­êi lao ®éng cã sinh khÝ míi cho ®éng c¬ lµm viÖc. V× vËy mµ hä lµm viÖc h¨ng say, s¸ng t¹o vµ tËn t©m víi c«ng viÖc, ®ã còng lµ ®Ó hä tù thÓ hiÖn b¶n th©n víi ®ång nghiÖp trong m«i tr­êng míi. Thø s¸u kh«ng bÞ ¶nh h­ëng bëi nh÷ng yÕu tè rµng buéc tiªu cùc ( nÕu cã) cña doanh nghiÖp nªn ng­êi lao ®éng h¨ng h¸i lµm viÖc vµ cã tinh thÇn ®æi míi. Hä cã kh¶ n¨ng thay ®æi c¸ch lµm cò cña tæ chøc mµ kh«ng sî nh÷ng ng­êi trong tæ chøc ph¶n øng. NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 14 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i * Nh­îc ®iÓm Thø nhÊt m«i tr­êng lµm viÖc míi g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng nh­ ch­a hiÓu biÕt hoµn c¶nh kh¶ n¨ng chuyªn s©u, thËm chÝ tÝnh c¸ch, c¸ch øng xö v× vËy cã thÓ c¶n trë sù giao tiÕp, khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn hµi hßa môc tiªu cña ng­êi lao ®éng vµ cña doanh nghiÖp. Thø hai tuyÓn lao ®éng tõ nguån bªn ngoµi lµm cho doanh nghiÖp ph¶i bá ra chi phÝ cao h¬n vµ thêi gian nhiÒu h¬n cho viÖc t×m kiÕm, tuyÓn chän vµ héi nhËp nh©n viªn. §ång thêi doanh nghiÖp l¹i kh«ng tËn dông vµ khai th¸c ®­îc nguån lùc cã s½n cña m×nh. Do vËy viÖc gi¶i quyÕt tuyÓn dông nguån nµo phô thuéc vµo quy m«, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh vµ nhiÒu yÕu tè kh¸c cña doanh nghiÖp sao cho phï hîp vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. 1.3. Quy tr×nh tuyÓn dông nh©n sù trong doanh nghiÖp Muèn lµm tèt c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù th× tr­íc hÕt ph¶i cã mét quy tr×nh tuyÓn dông khoa häc vµ hîp lý. Mçi doanh nghiÖp cã thÓ x©y dùng cho m×nh mét quy tr×nh tuyÓn dông riªng tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng lo¹i c«ng viÖc tuy nhiªn quy tr×nh tuyÓn dông nh©n sù trong doanh nghiÖp th­êng ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c b­íc c¬ b¶n nh­ s¬ ®å sau: §Þnh danh c«ng viÖc cÇn tuyÓn dông Th«ng b¸o tuyÓn dông Thu nhËn vµ xö lý hå s¬ Tæ chøc thi tuyÓn §¸nh gi¸ øng cö viªn Ra quyÕt ®Þnh tuyÓn dông Héi nhËp nh©n viªn míi S¬ ®å 1: Quy tr×nh tuyÓn dông nh©n sù trong doanh nghiÖp NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 15 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i 1.3.1. §Þnh danh c«ng viÖc cÇn tuyÓn dông §Þnh danh c«ng viÖc nh»m x¸c ®Þnh ®óng nhu cÇu nh©n sù tr­íc m¾t vµ l©u dµi cho doanh nghiÖp. Nhµ qu¶n trÞ cÇn biÕt râ rµng hä cÇn cã ®óng sè l­îng vµ lo¹i nh©n sù ë c¸c vÞ trÝ c«ng viÖc kh«ng, yªu cÇu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña nh©n sù nh­ thÕ nµo. B­íc nµy ®­îc thùc hiÖn b»ng qu¸ tr×nh ph©n tÝch c«ng viÖc, ph©n tÝch c«ng viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ yªu cÇu, ®Æc ®iÓm cña c«ng viÖc, lµ c¬ së cho viÖc x©y dùng b¶n m« t¶ c«ng viÖc vµ b¶n tiªu chuÈn c«ng viÖc. Ph©n tÝch c«ng viÖc cung cÊp cho nhµ qu¶n trÞ b¶n tãm t¾t vÒ nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc nµo ®ã trong mèi t­¬ng quan víi c«ng viÖc kh¸c. Tõ ®ã gióp nhµ qu¶n trÞ tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: - C«ng viÖc cÇn tuyÓn lao ®éng lµ c«ng viÖc l©u dµi hay t¹m thêi ? - C«ng viÖc ®ã ®ßi hái c¸c kiÕn thøc chuyªn s©u vµ ®Æc biÖt nµo ? - Cã cÇn thiÕt ph¶i tuyÓn thªm ng­êi ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã kh«ng? NÕu cã th× ng­êi ®­îc tuyÓn dông cã kiªm thªm c«ng viÖc nµo n÷a? - Chøc tr¸ch, nhiÖm vô vµ quan hÖ víi tæ chøc nh­ thÕ nµo? - Nh÷ng tiªu chuÈn vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n, søc kháe, kinh nghiÖm…cña c«ng viÖc míi ®ã lµ g×? Sau khi tr¶ lêi chÝnh x¸c c¸c c©u hái nµy doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh b­íc thùc hiÖn tèi ­u lµ tuyÓn dông hay ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c cho phï hîp víi tõng thêi ®iÓm, thêi c¬ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p sau thay thÕ cho tuyÓn dông: Giê phô tréi: Lµ gi¶i ph¸p tæ chøc ng­êi lao ®éng lµm thªm giê ngoµi thêi gian lµm viÖc chÝnh. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ cho phÐp doanh nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ tuyÓn dông, tuyÓn chän, ®µo t¹o nh©n viªn, cßn nh©n viªn cã thªm c¬ héi t¨ng thu nhËp cho m×nh. Song ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy còng g©y khã kh¨n cho nh©n viªn, do lµm thªm giê nªn thêi gian nghØ ng¬i gi¶m, sù mÖt mái do ph¶i lµm thªm kÐo dµi. H¬n n÷a sau khi c«ng viÖc trë l¹i b×nh th­êng kh«ng cßn giê phô tréi n÷a, tiÒn l­¬ng thùc tÕ gi¶m ®i so víi tr­íc, nh©n viªn sÏ ch¸n n¶n lµm gi¶m hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Hîp ®ång gia c«ng: Lµ viÖc thuª c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n, c¬ së s¶n xuÊt hoÆc doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng gia c«ng cho doanh nghiÖp. Gi¶i ph¸p nµy ®­îc thùc hiÖn sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cho c¶ hai bªn. NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 16 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i Thuª lao ®éng thêi vô: Khi nhu cÇu cña c¬ së s¶n xuÊt t¨ng hay gi¶m theo tÝnh thêi vô th× doanh nghiÖp cã thÓ thuª thªm lao ®éng trong thêi gian s¶n xuÊt gia t¨ng vµ cho hä nghØ viÖc khi nhu cÇu lao ®éng gi¶m. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ tiÕt kiÖm chi phÝ tuyÓn dông, tuyÓn chän, v× nh÷ng ng­êi nµy kh«ng cã tªn trong danh s¸ch nh©n sù cña doanh nghiÖp. Thuª l¹i nh©n c«ng cña doanh nghiÖp kh¸c: C«ng nh©n ®­îc thuª cã thÓ ®¶m nhËn mét sè vÞ trÝ c«ng nh©n chÝnh thøc, ph­¬ng ph¸p nµy rÊt phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp nhá. Nã gióp cho doanh nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ tuyÓn dông vµ tr¸nh ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý nh©n sù. Song nã cã h¹n chÕ lµ nh©n viªn c¶m thÊy hä kh«ng ph¶i lµ nh©n viªn chÝnh thøc nªn hä lµm viÖc kh«ng h¨ng h¸i. Sau khi ®Þnh danh c«ng viÖc doanh nghiÖp ph¶i chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh tuyÓn dông tïy thuéc vµo môc ®Ých, ph­¬ng thøc kh¸c nhau. KÕt qu¶ cña ®Þnh danh c«ng viÖc ®­îc thÓ hiÖn b»ng hai tµi liÖu quan träng phôc vô cho tuyÓn dông cña doanh nghiÖp ®ã lµ: B¶n m« t¶ c«ng viÖc vµ b¶n tiªu chuÈn c«ng viÖc. * B¶n m« t¶ c«ng viÖc: Lµ mét tµi liÖu cung cÊp th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c c«ng t¸c cô thÓ, c¸c nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc. B¶n m« t¶ c«ng viÖc bao gåm c¸c néi dung chÝnh sau:  NhËn diÖn c«ng viÖc: Bao gåm c¸c th«ng tin vÒ c«ng viÖc nh­ tªn c«ng viÖc, m· sè c«ng viÖc, cÊp bËc c«ng viÖc, nh©n viªn thùc hiÖn c«ng viÖc, c¸n bé l·nh ®¹o, thï lao c«ng viÖc…  M« t¶ thùc chÊt c«ng viÖc.  C¸c mèi quan hÖ trong thùc hiÖn c«ng viÖc: Mèi quan hÖ cña ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc víi nh÷ng ng­êi kh¸c ë trong vµ ngoµi doanh nghiÖp.  Chøc n¨ng, tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc: LiÖt kª tõng chøc n¨ng, nhiÖm vô chÝnh, gi¶i thÝch c¸c c«ng viÖc cô thÓ cÇn thùc hiÖn trong nhiÖm vô chÝnh ®ã.  QuyÒn h¹n cña ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc: X¸c ®Þnh râ quyÒn h¹n hay ph¹m vi quyÒn hµnh trong c¸c quyÕt ®Þnh vÒ mÆt tµi chÝnh vµ nh©n sù.  Tiªu chuÈn mÉu trong ®¸nh gi¸ nh©n viªn thùc hiÖn c«ng viÖc: ChØ râ ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc cÇn ®¹t râ c¸c tiªu chuÈn g× vÒ sè l­îng s¶n phÈm hay khèi l­îng c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn trong ngµy, doanh sè b¸n hµng, møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, chÊt l­îng s¶n phÈm…  §iÒu kiÖn lµm viÖc: LiÖt kª nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc ®Æc biÖt nh­ lµ ca ba, thªm giê, møc ®é « nhiÔm, tiÕng ån, sù may rñi trong c«ng viÖc… NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 17 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i * B¶n tiªu chuÈn c«ng viÖc: Lµ b¶ng tr×nh bµy ë c¸c ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn tèi thiÓu cã thÓ chÊp nhËn ®­îc mµ mét ng­êi cÇn ph¶i cã ®Ó hoµn thµnh mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh nµo ®ã. B¶n tiªu chuÈn c«ng viÖc liÖt kª tÊt c¶ nh÷ng yªu cÇu chñ yÕu ®èi víi nh©n viªn thùc hiÖn c«ng viÖc còng rÊt ®a d¹ng. Nh÷ng yÕu tè chÝnh th­êng ®Ò cËp ®Õn trong b¶n tiªu chuÈn c«ng viÖc lµ:  Tr×nh ®é v¨n hãa, chuyªn m«n, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ c¸c kü n¨ng kh¸c cã liªn quan ®Õn c¸c c«ng viÖc nh­ ghi tèc ký, ®¸nh m¸y ®èi víi nh©n viªn th­ ký, v¨n phßng, biÕt ®äc b¸o c¸o, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tÕ vµ ®Ò xuÊt ý kiÕn…  Kinh nghiÖm c«ng t¸c, tuæi ®êi, søc kháe, hoµn c¶nh gia ®×nh, tïy theo chøc danh mµ cã yªu cÇu cô thÓ.  C¸c ®Æc ®iÓm c¸ nh©n cã liªn quan ®Õn thùc hiÖn c«ng viÖc nh­ tÝnh trung thùc, kh¶ n¨ng hßa ®ång víi mäi ng­êi, tham väng, së thÝch, nguyÖn väng c¸ nh©n… Khi tuyÓn chän c¸c nh©n viªn ®· ®­îc ®µo t¹o, nh÷ng tiªu chuÈn trªn cã thÓ x¸c ®Þnh th«ng qua nghiªn cøu hå s¬ nh©n viªn, th«ng qua c¸c cuéc thi tr¾c nghiÖm vµ pháng vÊn. B¶n m« t¶ c«ng viÖc vµ b¶n tiªu chuÈn c«ng viÖc lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch c«ng vÞªc cña nhµ qu¶n trÞ. Trªn c¬ së kÕt qu¶ ph©n tÝch, nhµ qu¶n trÞ tiÕn hµnh tuyÓn dông c¸c øng viªn phï hîp cho tõng c«ng viÖc cña doanh nghiÖp, ®ång thêi cã kÕ ho¹ch sö dông, ®¸nh gi¸, ph¸t triÓn nh©n sù nh»m sö dông ®óng ng­êi, ®óng viÖc, kÝch thÝch ®­îc ng­êi lao ®éng ph¸t huy ®­îc tèi ®a kh¶ n¨ng lao ®éng s¸ng t¹o, ®ãng gãp cho doanh nghiÖp vµ b¶n th©n ng­êi lao ®éng còng v× thÕ mµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt. 1.3.2. Th«ng b¸o tuyÓn dông Môc ®Ých cña b­íc nµy nh»m thu hót ®­îc nhiÒu nhÊt øng viªn tõ c¸c nguån kh¸c nhau gióp cho viÖc lùa chän thuËn lîi vµ ®¹t kÕt qu¶ mong muèn. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy cÇn tiÕn hµnh ba b­íc: thiÕt kÕ th«ng b¸o, x¸c ®Þnh ®Ých cÇn th«ng tin, triÓn khai th«ng b¸o th«ng tin tuyÓn dông. ThiÕt kÕ néi dung vµ h×nh thøc th«ng b¸o lµ b­íc quan träng ®Ó ®¶m b¶o thu hót sù quan t©m cña c¸c øng viªn. Trong néi dung th«ng b¸o cÇn cung cÊp mét c¸ch ®Çy ®ñ, râ rµng vµ chi tiÕt c¸c th«ng tin sau: - Qu¶ng c¸o vÒ c«ng ty, c«ng viÖc ®Ó ng­êi xin viÖc hiÓu râ h¬n vÒ uy tÝn, tÝnh hÊp dÉn trong c«ng viÖc. NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 18 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i - C¸c chøc n¨ng, tr¸ch nhiªm, nhiÖm vô chÝnh trong c«ng viÖc ®Ó ng­êi xin viÖc cã thÓ h×nh dung ®­îc c«ng viÖc mµ hä dù ®Þnh xin tuyÓn. - QuyÒn lîi nÕu øng viªn ®­îc tuyÓn nh­ l­¬ng bæng, c¬ héi ®­îc ®µo t¹o, th¨ng tiÕn, m«i tr­êng lµm viÖc… - C¸c h­íng dÉn vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, hå s¬, c¸ch thøc liªn hÖ víi c«ng ty… * C¸c h×nh thøc th«ng b¸o tuyÓn dông: - Th«ng b¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. - Niªm yÕt c¸c b¶n th«ng b¸o t¹i trô së doanh nghiÖp, n¬i ®«ng ng­êi qua l¹i. - Göi th«ng b¸o ®Õn c¸c tr­êng ®µo t¹o chuyªn ngµnh nhê giíi thiÖu c¸c øng viªn phï hîp víi tiªu chuÈn cÇn tuyÓn . - KÕt hîp víi c¸c trung t©m t­ vÊn giíi thiÖu viÖc lµm ®Ó th«ng b¸o, t×m kiÕm vµ thu hót c¸c øng viªn phï hîp. - Th«ng b¸o trªn m¹ng internet, m¹ng internet ®· trë thµnh mét ph­¬ng tiÖn phæ biÕn ®Ó th«ng b¸o nhu cÇu tuyÓn dông vµ viÖc lµm cña doanh nghiÖp. Th«ng b¸o nªn ng¾n gän nh­ng râ rµng, chi tiÕt vµ ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n cho øng viªn nh­ yªu cÇu vÒ tr×nh ®é, kiÕn thøc, phÈm chÊt vµ ®Æc ®iÓm c¸ nh©n… 1.3.3. Thu thËp vµ xö lý hå s¬ B­íc nµy nh»m kiÓm tra sù phï hîp vÒ c¸c tiªu chuÈn cña c¸c øng viªn tham gia tuyÓn dông ®ång thêi lo¹i bá nh÷ng øng viªn kh«ng ®ñ hoÆc kh«ng phï hîp ®Ó gi¶m bít chi phÝ cho doanh nghiÖp vµ c¶ øng viªn. TÊt c¶ mäi hå s¬ xin viÖc ph¶i ghi vµo sæ xin viÖc, cã ph©n lo¹i ®Ó tiÖn cho viÖc sö dông sau nµy. Ng­êi xin tuyÓn dông ph¶i nép cho doanh nghiÖp nh÷ng giÊy tê sau: * §¬n xin tuyÓn dông. * B¶n khai lý lÞch cã chøng nhËn cña ñy ban nh©n d©n x·, ph­êng. * GiÊy chøng nhËn søc kháe do b¸c sü cña c¬ quan y tÕ cã thÈm quyÓn cÊp. * C¸c chøng chØ, b»ng tèt nghiÖp c¸c tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt cña ng­êi lao ®éng. ViÖc nghiªn cøu vµ xö lý hå s¬ nh»m lo¹i bá c¸c øng viªn kh«ng ®¸p øng c¸c yªu cÇu c¬ b¶n cña doanh nghiÖp. Kh©u nµy ®Æc biÖt quan träng khi doanh nghiÖp cã NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 19 - K38-A3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i sè l­îng lín øng viªn dù tuyÓn. ThËm chÝ bé phËn nh©n sù cã thÓ tiÕn hµnh pháng vÊn s¬ bé c¸c øng viªn nh»m kiÓm tra c¸c kü n¨ng vµ thÈm tra tr×nh ®é chÝnh x¸c cña c¸c th«ng tin vÒ øng viªn. Nghiªn cøu hå s¬ cña c¸c øng viªn ®­îc b¾t ®Çu b»ng viÖc nghiªn cøu lý lÞch, hå s¬ c¸ nh©n vµ ®¬n xin viÖc, so s¸nh víi b¶n tiªu chuÈn c«ng viÖc cña øng viªn ®Õn thêi ®iÓm tuyÓn dông. Khi nghiªn cøu hå s¬ h·y t×m nh÷ng ®iÓm kh«ng râ rµng hay kh«ng nhÊt qu¸n ®Ó xem xÐt kü h¬n. VÝ dô: LÞch sö vµ qu¸ tr×nh lµm viÖc kh«ng râ rµng, thêi gian lµm viÖc ng¾t qu·ng, thay ®æi c«ng viÖc liªn tôc hoÆc liªn tôc cã sù thay ®æi ®Þnh h­íng nghÒ nghiÖp…TiÕp xóc c¸ nh©n c¸c øng viªn nh»m kiÓm tra s¬ bé tr×nh ®é häc vÊn, kiÕn thøc chuyªn m«n, kinh nghiÖm… Bé phËn phô tr¸ch nh©n sù chuÈn bÞ b¸o c¸o ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ tõng øng viªn dùa trªn kÕt qu¶ ®iÒu tra vµ nghiªn cøu hå s¬. Sau ®ã sÏ quyÕt ®Þnh danh s¸ch c¸c øng viªn tham gia thi tuyÓn. 1.3.4. Tæ chøc thi tuyÓn Môc ®Ých thi tuyÓn lµ ®Ó lùa chän ®­îc nh©n sù tèt nhÊt cã thÓ ®¶m nhËn c«ng viÖc mµ doanh nghiÖp cã nhu cÇu tuyÓn dông. Thi tuyÓn cã thÓ tiÕn hµnh d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau tïy thuéc vµo tõng lo¹i c«ng viÖc vµ chøc danh cÇn tuyÓn dông. Sau khi xö lý hå s¬, doanh nghiÖp ®· lo¹i bá nh÷ng øng viªn kh«ng phï hîp c¸c tiªu chuÈn tuyÓn dông cña doanh nghiÖp. Sè øng viªn cßn l¹i ®­îc tiÕp tôc tham gia qu¸ tr×nh thi tuyÓn b»ng h×nh thøc thi viÕt, thi vÊn ®¸p hoÆc kÕt hîp c¶ hai víi néi dung c«ng viÖc phï hîp. Thi viÕt ®­îc ¸p dông chñ yÕu víi c¸c néi dung kiÕn thøc ®¸nh gi¸ tr×nh ®é cña øng viªn vÒ c¸c lÜnh vùc nh­: ngo¹i ng÷, kiÕn thøc x· héi, ph¸p luËt… Thi viÕt cã thÓ d­íi h×nh thøc tr¾c nghiÖm hoÆc tù luËn. Thi vÊn ®¸p ®­îc tæ chøc chñ yÕu th«ng qua viÖc pháng vÊn c¸c øng viªn. Pháng vÊn lµ c¬ héi cho c¶ doanh nghiÖp vµ øng viªn t×m hiÓu thªm vÒ nhau, vµ qua ®ã ng­êi pháng vÊn sÏ kiÓm tra trùc tiÕp øng viªn thùc tÕ cã ®ñ kiÕn thøc, tr×nh ®é so víi yªu cÇu c«ng viÖc kh«ng, ®ång thêi ®¸nh gi¸ trùc tiÕp diÖn m¹o, vãc d¸ng, kh¶ n¨ng øng xö cña øng viªn. Khi pháng vÊn cÇn quan s¸t c¸c ph¶n øng cña øng viªn víi nh÷ng c©u hái vµ kh¶ n¨ng giao tiÕp c¸ nh©n, kh¶ n¨ng diÔn ®¹t, øng viªn cã thÓ hiÓu biÕt h¬n vÒ doanh nghiÖp vµ vÞ trÝ c«ng viÖc. Ng­êi pháng vÊn tr­íc khi pháng vÊn cÇn nghiªn cøu kü lý lÞch cña c¸c øng viªn, trªn c¬ së ®ã ph¸t hiÖn c¸c “dÊu hiÖu” cÇn l­u ý vµ dù kiÕn tr­íc ®­îc néi dung cÇn pháng vÊn. NguyÔn ThÞ Thanh V©n - 20 - K38-A3