Tài liệu Nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố cẩm phả, tỉnh quảng ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐINH NGỌC CHIẾN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC TẠI THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2018 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐINH NGỌC CHIẾN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC TẠI THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN VĂN ĐỨC THÁI NGUYÊN - 2018 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn được thực hiện nghiêm túc, trung thực và mọi số liệu trong này được trích dẫn có nguồn gốc rõ ràng. Tác giả Đinh Ngọc Chiến ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện viết Luận văn, mặc dù còn gặp rất nhiều khó khăn về thời gian, thông tin, tư liệu, song được sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy giáo, cô giáo Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh, Phòng Đào tạo cũng như các đồng chí trong các phòng, ban, ngành của UBND thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh mà học viên đã hoàn thành Luận văn: “Nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh” theo đúng thời gian và yêu cầu của Trường. Với tình cảm trân trọng nhất, học viên xin cảm ơn tới: - Ban Giám hiệu, các thầy cô giáo khoa sau Đại học và các Khoa, Phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh. - Đặc biệt Học viên xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với TS. Trần Văn Đức, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài đúng thời gian quy định. - Cùng các đồng nghiệp công tác tại Văn phòng HĐND&UBND, Cơ quan Tổ chức - Nội vụ thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh đã nhiệt tình thu thập, cung cấp tài liệu, số liệu giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu này. Trong quá trình làm đề tài, bản thân học viên đã cố gắng tìm hiểu tài liệu, học hỏi kinh nghiệm để tổng hợp, đánh giá. Tuy nhiên, do sự hiểu biết còn hạn chế, kinh nghiệm thực tế chưa nhiều vì vậy không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự góp ý của thầy cô giáo và đọc giả. Trân trọng! Tác giả Đinh Ngọc Chiến iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... vi DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................... ix MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3 4. Đóng góp của Luận văn ................................................................................ 3 5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC ....... 5 1.1. Cơ sở lý luậnnâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước ........................................................................................ 5 1.1.1. Một số khái niệm..................................................................................... 5 1.1.2. Vị trí, vai trò công chức cơ quan hành chính nhà nước .......................... 8 1.1.3. Đặc điểm công chức cơ quan hành chính nhà nước ............................. 10 1.1.4. Nội dung nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước ................................................................................................ 10 1.1.5. Những nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước ............................................................... 14 1.2. Cơ sở thực tiễn và bài học kinh nghiệm nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh .................................................................................... 18 1.2.1. Kinh nghiệm của một số cơ quan hành chính nhà nước ....................... 18 1.2.2. Bài học cho cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh .................................................................................... 28 iv Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................. 30 2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................... 30 2.2. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 30 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 30 2.2.2. Phương pháp tổng hợp và phân tích thông tin ...................................... 33 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................ 36 2.3.1. Các chỉ tiêu chất lượng công chức tại các cơ quan hành chính thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh .................................................. 36 2.3.2. Các chỉ tiêu phản ánh kết quả nâng cao chất lượng công chức tại các cơ quan hành chính thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh ........... 37 Chương 3. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC TẠI THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH .................................................... 39 3.1. Khái quát về thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh............................. 39 3.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................ 39 3.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội ...................................................................... 42 3.2. Thực trạng nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh ............................. 43 3.2.1. Thực trạng công tác nâng cao thể lực công chức.................................. 43 3.2.2. Thực trạng công tác nâng cao trí lực công chức ................................... 44 3.2.3. Thực trạng thái độ, phẩm chất chính trị và đạo đức công chức ............ 51 3.3. Các nhân tố ảnh hưởng nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh .............. 52 3.3.1. Nhân tố chủ quan .................................................................................. 52 3.3.2. Nhân tố khách quan............................................................................... 67 3.4. Đánh giá chungcông tác nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh ............... 69 3.4.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 69 3.4.2. Những tồn tại, hạn chế .......................................................................... 70 3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 71 v Chương 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC TẠI THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH ................................ 74 4.1. Quan điểm, phương hướng và mục tiêu nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả........... 74 4.1.1. Quan điểm ............................................................................................. 74 4.1.2. Định hướng ........................................................................................... 75 4.1.3. Mục tiêu................................................................................................. 76 4.2. Các giải pháp nâng cao chất lượng công chức các cơ quan HCNN tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh ............................................. 77 4.2.1. Nâng cao công tác tuyển dụng, sử dụng công chức .............................. 77 4.2.2. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức ............................ 79 4.2.3. Đổi mới kết quả đánh giá, phân loại công chức.................................... 80 4.2.4. Đẩy mạnh công tác khen thưởng, kỷ luật công chức ............................ 81 4.2.5. Hoàn thiện chế độ đãi ngộ..................................................................... 82 4.2.6. Tăng cường công tác quy hoạch và luân chuyển cán bộ ...................... 83 4.2.7. Áp dụng các công cụ nâng cao chất lượng hoạt động công vụ............. 85 4.2.8. Xây dựng và nâng cao vai trò của văn hoá công sở trong việc phát huy tính tích cực lao động của cán bộ, công chức ................................ 87 4.3. Kiến nghị .................................................................................................. 87 4.3.1. Đối với Nhà nước, Chính phủ ............................................................... 87 4.3.2. Đối với tỉnh Quảng Ninh....................................................................... 88 4.3.3. Đối với cán bộ công chức thành phố Cẩm Phả ..................................... 89 KẾT LUẬN .................................................................................................... 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 93 PHỤ LỤC ...................................................................................................... 96 vi DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CBCC : Cán bộ công chức CCHCNN : Công chức hành chính nhà nước CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CQĐT : Chưa qua đào tạo CQHCNN : Cơ quan hành chính nhà nước HCNN : Hành chính nhà nước NNL : Nguồn nhân lực TTHC : Thủ tục hành chính THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông HĐND : Hội đồng nhân dân UBND : Ủy ban nhân dân vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp ..................................... 30 Bảng 2.2: Đối tượng và mẫu điều tra .......................................................... 32 Bảng 2.3: Thang đo Likert .......................................................................... 33 Bảng 3.1: Thể lực của cán bộ công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả ....................................................... 44 Bảng 3.2: Trình độ chuyên môn của cán bộ công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả qua các năm 2015-2017.... 45 Bảng 3.3: Trình độ lý luận chính trị của cán bộ công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả qua các năm 2015-2017 ................................................................................... 46 Bảng 3.4: Trình độ tin học, ngoại ngữ của cán bộ công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả qua các năm 2015-2017 ........................................................................... 48 Bảng 3.5: Độ tuổi của cán bộ công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả qua các năm 2015-2017 ............... 49 Bảng 3.6: Kết quả khảo sát những kỹ năng cơ bản của cán bộ công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả ......... 50 Bảng 3.7: Kết quả khảo sát thái độ, hành vi và đạo đức của CBCC thuộc cơ quan HCNN trên địa bàn thành phố Cẩm Phả ............. 51 Bảng 3.8: Công tác sử dụng cán bộ công chức tại cơ quan HCNN thành phố Cẩm Phả ............................................................................... 52 Bảng 3.9: Kết quả đánh giá công tác tuyển dụng của cán bộ công chức tại cơ quan HCNN thành phố Cẩm Phả ...................................... 53 Bảng 3.11: Kết quả đánh giá công tác ĐTBD của cán bộ công chức tại cơ quan HCNN thành phố Cẩm Phả ................................................ 56 Bảng 3.12: Kết quả đánh giá CBCC tại cơ quan HCNN trên địa bàn thành phố Cẩm Phả qua các năm 2015-2017 ............................. 57 Bảng 3.13: Nhận thức của CBCC thuộc các cơ quan HCNN về công tác đánh giá công chức ..................................................................... 57 viii Bảng 3.14: Bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ đối với cán bộ, công chức trong các cơ quan Nhà nước .............................................. 59 Bảng 3.15: Kết quả đánh giá chính sách tiền lương và chế độ đãi ngộ của cán bộ công chức tại cơ quan HCNN thành phố Cẩm Phả......... 61 Bảng 3.16: Kết quả công tác khen thưởng đối với CBCC thuộc cơ quan HCNN trên địa bàn thành phố Cẩm Phả qua các năm 2015-2017.... 62 Bảng 3.17: Kết quả đánh giá công tác khen thưởng và kỷ luật của cán bộ công chức tại cơ quan HCNN thành phố Cẩm Phả .................... 63 Bảng 3.18: Kết quả đánh giá môi trường làm việc của cán bộ công chức tại cơ quan HCNN thành phố Cẩm Phả ...................................... 65 Bảng 3.19: Thống kế cán bộ luân chuyển tại cơ quan HCNN thành phố Cẩm Phả qua các năm 2015-2017 .............................................. 66 Bảng 3.20: Kết quả đánh công tác quy hoạch và luân chuyển của cán bộ công chức tại cơ quan HCNN thành phố Cẩm Phả .................... 67 Bảng 4.1: Bản mô tả công việc.................................................................... 78 Bảng 4.2: Kế hoạch về số lượng CBCC tham gia đào tạo và bồi dưỡng thành phố Cẩm Phả giai đoạn 2018-2020 ................................... 79 ix DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 3.1: Bản đồ thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh................................ 39 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Công chức là nguồn nhân lực quan trọng của bộ máy nhà nước từ Trung ương đến địa phương. Công chức là nguồn lực có giá trị nhất, quyết định thành bại của các chủ trương, chính sách, kế hoạch công tác. Năng lực, trách nhiệm, tinh thần làm việc của công chức có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị. Với vai trò và ý nghĩa quan trọng như vậy, việc phát triển nhân lực luôn được Chính phủ các nước quan tâm với những chiến lược, chủ trương, chương trình khác nhau. Với mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có số lượng, cơ cấu hợp lý, đủ trình độ, năng lực và phẩm chất thi hành công vụ, phục vụ nhân dân và phục vụ sự nghiệp phát triển của đất nước. Xây dựng, bổ sung và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về chức danh, tiêu chuẩn nghiệp vụ của cán bộ, công chức, viên chức, kể cả cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý; xây dựng cơ cấu cán bộ, công chức, viên chức hợp lý gắn với vị trí việc làm trên cơ sở xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị; hoàn thiện quy định của pháp luật về tuyển dụng, bố trí, phân công nhiệm vụ công chức, viên chức. Thực hiện nhiệm vụ đó, những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, công tác xây dựng đội ngũ công chức hành chính ở nước ta đã đạt được những kết quả tích cực, đội ngũ công chức hành chính nhà nước được xây dựng cả về số lượng và chất lượng, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Song trên thực tế việc xây dựng và phát triển đội ngũ công chức hành chính nhà nước đã và đang đặt ra nhiều vấn đề mới, cần tiếp tục nghiên cứu. Nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) cho công dân và tổ chức trên địa bàn thành phố Cẩm Phả, bên cạnh đầu tư đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, thành phố đang đẩy mạnh các biện pháp chấn chỉnh đội ngũ cán bộ, công chức, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính trong 2 cán bộ, công chức; nỗ lực thực hiện nghiêm túc kỷ cương của cán bộ, công chức vừa vững về chuyên môn, nghiệp vụ, vừa có phẩm chất đạo đức tốt và trên hết là nhiệt tình, tận tuỵ với công việc bám sát với chủ trương của thành phố là “1 tăng, 2 xây” (tăng cường kỷ luật kỷ cương hành chính; xây dựng chính quyền phục vụ, xây dựng thành phố nghĩa tình). Hiện nay CBCC cơ quan HCNN thành phố Cẩm Phả có trình độ học vấn cao hơn so với tiêu chuẩn chung theo quy định; Thể lực của cán bộ công chức cơ quan HCNN trên địa bàn thành phố tương đối đảm bảo; Phần lớn công chức thuộc cơ quan HCNN được trang bị kiến thức về trình độ lý luận chính trị; Tinh thần thái độ phục vụ và thái độ hành vi ứng xử của công chức cấp nhìn chung có sự chuyển biến rõ rệt nhưng CBCC còn hạn chế như: khả năng vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo, có hiệu quả những kiến thức tin học vào trong thực tiễn công tác chưa tốt do đó hiệu quả làm việc chưa cao; Một số kỹ năng trong thực thi công vụ của công chức còn hạn chế… Xuất phát từ thực tế đó, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh” nhằm cung cấp thêm bằng chứng khoa học về thực trạng nâng cao chất lượng công chức thành phố Cẩm Phả, góp phần cải cách nền hành chính nhà nước. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Nghiên cứu thực trạng chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh góp phần xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiệu quả. 3 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước; - Đánh giá thực trạng nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. - Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. - Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian:Luận văn được nghiên cứu tạithành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. - Về thời gian:Luận văn tập trung nghiên cứu số liệu từ năm 2015-2017. - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. 4. Đóng góp của Luận văn * Ý nghĩa khoa học: Đề tài sẽ cung cấp hệ thống cơ bản những vấn đề lý luận về nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước. * Ý nghĩa thực tiễn Đề tài sẽ phân tích, đánh giá công tác nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, đề xuất các giải pháp quan trọng và có ý nghĩa nhằm nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. 4 Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo cho sinh viên khối ngành kinh tế, các học viên cao học và các nghiên cứu sinh trong quá trình hoạt tập và nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực đề tài. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, luận văn được kết cấu thành 4 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh Chương 4: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước tại thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. 5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC 1.1. Cơ sở lý luậnnâng cao chất lượng công chức các cơ quan hành chính nhà nước 1.1.1. Một số khái niệm 1.1.1.1. Khái niệm và phân loại công chức a.Khái niệm Theo Luật công chức số 22/2008/QH12 ngày 13/11/2008. “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc được bảo đảm quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật, làm việc trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị quy định tại Nghị định: các cơ quan của Đảng cộng sản Việt Nam; Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, Kiểm toán nhà nước; Bộ, cơ quan ngang bộ và các tổ chức khác do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thành lập; Cơ quan hành chính cấp tỉnh, cấp huyện; Hệ thống Tòa án nhân dân; Hệ thống Viện Kiểm sát nhân dân; Cơ quan của tổ chức chính trị - xã hội; Cơ quan, đơn vị của Quân đội nhân dân và Công an nhân dân; Bộ máy lãnh đạo, quản lý đơn vị sự nghiệp công lập”. [10] b. Phân loại Theo quy định của Luật công chức số 22/2008/QH12 ngày 13/11/2008, cán bộ công chức được phân loại như sau: * Căn cứ vào ngạch được bổ nhiệm, công chức được phân loại như sau: - Loại A gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên cao cấp hoặc tương đương; - Loại B gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên chính hoặc tương đương; - Loại C gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên hoặc tương đương; 6 - Loại D gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch cán sự hoặc tương đương và ngạch nhân viên. * Căn cứ vào vị trí công tác, công chức được phân loại như sau: - Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý; - Công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý. [10] 1.1.1.2. Khái niệm công chức cơ quan hành chính nhà nước Trong quản lý nhà nước, hành chính nhà nước (HCNN) là hoạt động phục vụ nhân dân và công chức (nhà hành chính) thực hiện các chính sách, pháp luật do người khác (nhà chính trị) ban hành. Hành chính nhà nước liên quan đến các thủ tục, biên chế các chính sách, quy định pháp luật thành hành động và quản lý công sở. Như vậy, HCNN là hoạt động thực thi quyềnhành pháp của nhà nước, đó là hoạt động chấp hành và điều hành của hệ thống hành chính nhà nước trong quản lý xã hội theo khuôn khổ pháp luật nhà nước nhằm phục vụ nhân dân, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội. Từ khái niệm HCNN đã nêu ở trên, tác giả hiểu khái niệm cơ quan hành chính nhà nước (CQHCNN) như sau: CQHCNN là một bộ phận của bộ máy nhà nước, do Nhà nước lập ra để thực hiện chức năng quản lý HCNN, bao gồm các cơ quan: Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các cấp và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND. Cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương nằm trong bộ máy chính quyền địa phương được tổ chức quản lý theo lãnh thổ hành chính. Như vậy, công chức hành chính nhà nước (CCHCNN) là những người hoạt động trong các cơ quan hành chính Nhà nước đảm nhiệm chức năng quản lý Nhà nước. [12] 1.1.1.3. Khái niệm chất lượng công chức Chất lượng công chức là một chỉ tiêu tổng hợp và phụ thuộc vào nhiều yếu tố cơ bản gắn liền với người lao động như: thể lực, trình độ văn hóa, trình độ chuyên môn kỹ thuật và kỹ năng làm việc. Ngoài ra còn các phẩm chất khác của công chức như kỹ năng mềm: đạo đức, khả năng sáng tạo, tác phong làm việc và ý thức kỷ luật…[12] 7 Bảng 1.2: Khung năng lực CBCC tại cơ quan hành chính nhà nước tại Việt Nam Mức độ cấp độ năng lực Mức 5 Quy định cấp độ của từng năng lực Có thể áp dụng thành thạo năng lực này để hoàn thành công việc được giao ở tầm định hướng chiến lược, tầm nhìn dài hạn cho cả cơ quan, đơn vị, ngành, lĩnh vực, địa phương…; Được xem như “chuyên gia” trong và ngoài cơ quan, đơn vị về năng lực này; Có thể hướng dẫn cho người khác hoàn thiện hơn năng lực này. Mức 4 Có thể áp dụng thành thạo năng lực này để hoàn thành công việc được giao ở tầm xác định mục tiêu, kế hoạch của một lĩnh vực và/hoặc mảng chuyên môn phụ trách…; Được xem như “người tư vấn” trong cơ quan, đơn vị khi có những vấn đề, tình huống khó phát sinh liên quan đến năng lực này; Có thể hướng dẫn cho người khác phát triển năng lực này. Mức 3 Có thể áp dụng năng lực này để hoàn thành công việc được giao ở tầm xác định kế hoạch, chương trình của phòng (tương đương) và/hoặc mảng chuyên môn phụ trách…; Có thể hỗ trợ hướng dẫn cho người khác phát triển năng lực này. Mức 2 Có thể áp dụng năng lực này để hoàn thành công việc được giao theo mục tiêu, quy định, tiêu chuẩn đã xác định và/hoặc ở tầm xây dựng kế hoạch, triển khai nghiệp vụ chuyên môn của một nhóm, bộ phận; Tập trung áp dụng và trau dồi năng lực; đôi lúc cần thêm sự hướng dẫn. Mức 1 Có thể áp dụng năng lực này để thực hiện những công việc đơn giản hoặc sự vụ theo quy trình, chỉ định được hướng dẫn trước; Tập trung học hỏi, phát triển năng lực này; cần hướng dẫn, giám sát từ người khác. (Nguồn: Thông tư số 05/2013/TT-BNV ngày 25/6/2013 của Bộ Nội vụ hướng dẫn thực hiện Nghị định số 36/2013/NĐ-CP) 8 Lưu ý: Nhằm tạo thuận lợi cho các cơ quan, đơn vị trong việc áp dụng khung năng lực trong việc mô tả vị trí việc làm, tuyển dụng, đánh giá, đào tạo…, mức độ các cấp của năng lực chung và năng lực chuyên môn chủ yếu sẽ được phân chia mức độ theo hệ thống ngạch, bậc trong khi việc phân chia mức độ của năng lực quản lý chủ yếu dựa vào cấp bậc vị trí, chức vụ. Tuy nhiên, việc phân chia này chỉ mang tính chất tương đối và cần có sự linh hoạt trong quá trình áp dụng tùy theo những trường hợp cụ thể. Hình 1.1: Tham chiếu khung năng lực CBCC các cơ quan HCNN (Nguồn: Thông tư số 05/2013/TT-BNV ngày 25/6/2013 của Bộ Nội vụ hướng dẫn thực hiện Nghị định số 36/2013/NĐ-CP) 1.1.2. Vị trí, vai trò công chức cơ quan hành chính nhà nước Nền hành chính Nhà nước gồm 4 yếu tố cấu thành là: (1) hệ thống thể chế để quản lý xã hội theo Luật pháp bao gồm : Hiến pháp, Luật, Pháp lệnh và các văn bản pháp quy của cơ quan hành chính ; (2) cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy hành chính các cấp, các ngành từ Chính phủ trung ương tới chính quyền cơ sở ; (3) đội ngũ công chức hành chính Nhà nước ; (4) tài chính công. Các yếu tố cấu thành nên nền hành chính Nhà nước có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Nhà nước không thể thực hiện được chức năng, nhiệm vụ của mình trong việc quản lý, điều hành các lĩnh vực của đời sống xã 9 hội theo luật pháp nếu không có một nền hành chính hiệu quả và hiệu lực với đội ngũ công chức có trình độ, phẩm chất và được tổ chức khoa học. Đội ngũ CCHCNN là người đại diện cho Nhà nước và chính quyền thực hiện chức năng quản lý Nhà nước theo đúng chính sách và thẩm quyền được giao. CCHCNN là những người hàng ngày trực tiếp tiếp xúc với dân, đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống và biến thành hành động cách mạng của quần chúng.CCHCNN là cầu nối giữa Đảng - Nhà nước với nhân dân. Thông qua đội ngũ này, Đảng, Nhà nước ta đánh giá được tính đúng đắn của đường lối, chính sách, kịp thời phát hiện được những thiếu sót của bản thân chính sách và những nhu cầu mới phát sinh từ thực tế khách quan để bổ sung và hoàn thiện chính sách. CCHCNN đóng vai trò chủ đạo trong công cuộc đổi mới và xây dựng đất nước. Đội ngũ công chức đầy đủ phẩm chất chính trị, có trình độ chuyên môn và năng lực, có tinh thần trách nhiệm cao là một đội ngũ sẵn sàng cống hiến cho sự nghiệp xây dựng đất nước trở nên mạnh, có sức cạnh tranh cao. Bởi vì, đội ngũ CCHCNN chính là lực lượng nòng cốt, luôn đóng vai trò chủ đạo thực hiện các nhiệm vụ quan trọng trong mỗi giai đoạn phát triển của đất nước đó. CCHCNN là lực lượng nòng cốt trong hệ thống chính trị, có nhiệm vụ đưa các chính sách và thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước trở thành thực tiễn và tiếp thu nguyện vọng của nhân dân, nắm bắt những yêu cầu thực tiễn của cuộc sống để phản ảnh kịp thời với cấp trên. Giúp cho Đảng và Nhà nước đề ra được những chủ trương, chính sách sát với thực tiễn. CCHCNN là nguồn nhân lực quan trọng có vai trò quyết định trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy hành chính, là một trong những nguồn nhân lực quan trọng trong việc thực hiện công cuộc phát triển kinh tế xã hội của đất nước. [9]