Kinh nghiÖm d¹y - häc v¨n häc níc ngoµi
Mét vµi kinh nghiÖm trong
d¹y-häc v¨n häc níc ngoµi ë trung häc c¬ së
PhÇn I
®Æt vÊn ®Ò
V¨n ch¬ng níc ngoµi lµ mét bé phËn quan träng trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n trung häc
c¬ së ,gåm nh÷ng s¸ng t¸c d©n gian, v¨n th¬ cæ ®iÓn, v¨n th¬ hiÖn ®¹i ®îc chän vµ bè trÝ
song song víi ch¬ng tr×nh v¨n häc d©n téc. Cïng víi v¨n häc d©n téc, v¨n ch¬ng níc ngoµi
®· gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh më réng tÇm nh×n vµ kh¶ n¨ng c¶m thô tinh hoa v¨n
ho¸ nh©n lo¹i, hiÓu biÕt thªm vÒ cuéc sèng vµ tµi n¨ng s¸ng t¹o cña c¸c d©n téc tõ ®ã hiÓu râ
h¬n ®Êt níc, d©n téc vµ v¨n ho¸ d©n téc ®ång thêi ph¸t triÓn tinh thÇn quèc tÕ vµ ý thøc vÒ
céng ®ång v¨n ho¸ nh©n lo¹i.
§ã lµ nh÷ng s¸ng t¸c ®îc chän läc trong kho tµng v¨n häc cña c¸c d©n téc. Nãi réng
ra ®ã lµ tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i ®ñ søc vît qua sù thö th¸ch kh¾c nghiÖt cña thêi gian,
cña kh«ng gian ®Õn víi chóng ta h«m nay. Ta b¾t gÆp ë ®©y nh÷ng t¸c phÈm ®· thµnh mÉu
mùc cña v¨n häc thÕ giíi tõ c¸c chuyÖn cæ tÝch nh :C©y bót thÇn (Trung Quèc), ¤ng l·o
®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng (Nga ) cho ®Õn c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng næi tiÕng cña c¸c nhµ v¨n
lín cña c¸c d©n téc còng lµ cña thÕ giíi nh §«n- ki-h«-tª” cña (XÐc-van-tÐt), C« bÐ b¸n
diªm cña (An-®Ðc-xen), ChiÕc l¸ cuèi cïng cña (OHen-ry), th¬ cña Lý B¹ch, §ç Phñ;
TruyÖn cña Lç TÊn, A. T«n-xt«i, M«-pa-x¨ng, Gi¾c L¬n-®¬n, Ai-ma-tèp, c¸c trÝch ®o¹n kÞch
cæ ®iÓn Ph¸p, Anh cña M«-li-e, SÕc-xpia.
Nh×n chung, ®ã lµ nh÷ng t¸c phÈm rÊt giµu gi¸ trÞ nh©n b¶n, giµu tinh thÇn d©n téc cã
t¸c dông rÊt lín trong viÖc gi¸o dôc t×nh c¶m cao ®Ñp, båi dìng t©m hån trong s¸ng vµ ý
thøc v¬n tíi ®iÒu thiÖn ®Ó ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn nh©n c¸ch cho häc sinh. §ã cßn lµ nh÷ng
t¸c phÈm cã gi¸ trÞ nghÖ thuËt lín, ®¹t tr×nh ®é mÉu mùc ®îc viÕt ra bëi tµi nghÖ bËc thÇy
cña c¸c nhµ v¨n xuÊt s¾c.
Tuy nhiªn, trong thùc tÕ d¹y vµ häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi ë trung häc c¬ së
hiÖn nay gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n mµ tríc hÕt khã kh¨n lín nhÊt lµ kho¶ng c¸ch kh¸ lín vÒ
kh«ng gian vµ thêi gian, vÒ lÞch sö vµ t©m lý. §øng tríc nhiÒu t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc
ngoµi, nhiÒu gi¸o viªn nhÊt lµ häc sinh c¶m thÊy v« cïng xa l¹. NÕu kh«ng ®îc gi¶i thÝch, híng dÉn th× trong tiÕp cËn khã mµ hiÓu, c¶m næi.
Khã kh¨n lín thø hai lµ chóng ta d¹y vµ häc v¨n ch¬ng níc ngoµi trong ®iÒu kiÖn tµi
liÖu, s¸ch vë phôc vô cho tham kh¶o cßn khan hiÕm. NhiÒu t¸c phÈm ,gi¸o viªn míi ®îc
nghe lÇn ®Çu tiªn. NhiÒu t¸c phÈm ,gi¸o viªn nghe tªn nhng cha ®îc mét lÇn ®îc nh×n tËn
m¾t. HÇu hÕt t¸c phÈm ®îc ®a vµo ch¬ng tr×nh gi¸o viªn chØ biÕt ®îc qua s¸ch gi¸o khoa,
qua tãm t¾t, qua trÝch ®o¹n. khã kh¨n nµy kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu mµ kh¾c phôc ®îc.
Tríc nh÷ng thùc tr¹ng khã kh¨n trong viÖc tiÕp cËn, viÖc d¹y vµ häc c¸c t¸c phÈm v¨n
ch¬ng níc ngoµi nh vËy, víi tÊm lßng yªu nghÒ, yªu bé m«n vµ trong thùc tÕ gi¶ng d¹y ,t«i
®· cïng nhiÒu ®ång nghiÖp t×m ra nh÷ng híng d¹y, bµn c¸ch kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trªn
®Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c giê häc ng÷ v¨n. Trong khu«n khæ cña ®Ò tµi nµy, t«i
xin m¹nh d¹n gãp thªm " Mét vµi kinh nghiÖm trong d¹y- häc v¨n häc níc ngoµi ë
THCS".
PhÇn II
Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
I, §iÒu tra thùc tr¹ng tríc khi nghiªn cøu:
Gi¸o viªn : D¬ng ThÞ Tè Loan - Trêng THCS Hång Thuû
4
Kinh nghiÖm d¹y - häc v¨n häc níc ngoµi
Tríc khi nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm ®Ò tµi nµy t«i ®· cïng víi c¸c ®ång nghiÖp trong
nhãm Ng÷ v¨n cña nhµ trêng tiÕn hµnh kh¶o s¸t c¸c tiÕt d¹y vµ häc phÇn v¨n häc níc ngoµi
trong ch¬ng tr×nh ®èi víi c¸c khèi líp 6, 7, 8,9 trong n¨m häc: 2009- 2010
1. H×nh thøc vµ néi dung kh¶o s¸t:
TËp trung vµo m¶ng kiÕn thøc thuéc phÇn v¨n häc níc ngoµi ®· d¹y thùc tÕ trong ch¬ng
tr×nh ë c¸c khèi 6, 7, 8, 9 cña n¨m häc: 2009-2010.
+ Th«ng qua c¸c buæi sinh ho¹t tæ, nhãm chuyªn m«n, qua dù giê ®ång nghiÖp, th¨m líp
rót kinh nghiÖm vµ ®¸nh gi¸ chÊt lîng, kÕt qu¶ cña c¸c tiÕt d¹y vµ häc tõ ®ã rót ra nh÷ng ph¬ng ph¸p vµ biÖn ph¸p chung trong d¹y vµ häc c¸c lo¹i thÓ v¨n häc níc ngoµi.
+ Sö dông phiÕu häc tËp víi nh÷ng c©u hái tr¾c nghiÖm ®Ó kiÓm tra viÖc n¾m kiÕn thøc
bµi häc, sù hiÓu biÕt cña häc sinh vÒ c¸c t¸c gi¶, t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi.
+ TiÕn hµnh cho häc sinh lµm c¸c bµi kiÓm tra viÕt ®Ó ®¸nh gi¸ tæng qu¸t kh¶ n¨ng c¶m
thô, ph©n tÝch nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi dung cña c¸c t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi.
2, KÕt qu¶ kh¶o s¸t:
Khèi
Líp
SÜ sè
6
6B
6D
36
35
SL
01
02
7
7A
7B
40
38
01
0
2.5
0
15
16
37.5
42.1
8
8A
8B
34
38
01
01
2,9
2.6
17
16
50
43.2
9A
9D
35
35
1
0
2,9
0
20
17
9
Giái
(%)
2.8
5.7
SL
13
16
Kh¸
(%)
36.1
45.7
57.1
48.6
SL
18
12
TB
YÕu
(%)
11.1
14.3
(%)
50
34.3
SL
4
5
21
20
52.5
52.6
3
2
7,5
5.3
13
13
38.2
35.1
3
8
8.8
21
03
2
8.6
5.7
11
16
31.4
45.7
Qua thùc tÕ vµ kÕt qu¶ kh¶o s¸t t«i nhËn thÊy r»ng:
+ Sù hiÓu biÕt cña häc sinh vÒ c¸c t¸c gi¶ còng nh c¸c t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi ®îc
häc trong ch¬ng tr×nh cßn rÊt h¹n chÕ.
+ Kh¶ n¨ng tiÕp thu vµ c¶m nhËn nh÷ng t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi cha cao.
+ Kü n¨ng ph©n tÝch vµ c¶m thô nh÷ng gi¸ trÞ ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung c¸c t¸c
phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi cßn hêi hît vµ cha s©u s¾c. V× vËy sè bµi ®¹t ®iÓm kh¸ cha cao..
+ ë mét vµi gi¸o viªn sù hiÓu biÕt vÒ phong tôc, tËp qu¸n sinh ho¹t, quan niÖm thÈm mÜ
cña d©n téc ®ã s¶n sinh ra t¸c phÈm cha thËt s©u s¾c, cha cã ®iÒu kiÖn ®äc trän vÑn c¸c t¸c
phÈm cã ®o¹n trÝch ®îc d¹y.
II, Nh÷ng c«ng viÖc thùc tÕ ®· lµm vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc.
1. Nh÷ng nguyªn t¾c chung:
1a. Muèn d¹y tèt c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi ph¶i trùc tiÕp tiÕp xóc víi t¸c phÈm:
Cã thÓ coi ®©y lµ mét yªu cÇu nghiªm ngÆt ®èi víi gi¸o viªn vµ häc sinh khi d¹y häc
t¸c phÈm v¨n ch¬ng. Nhng víi c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi th× ®©y lµ mét yªu cÇu kh¸
cao, song ph¶i t×m mäi c¸ch mµ thùc hiÖn cho ®îc. Cã thÓ tæ chøc cho tæ, nhãm chuyªn m«n
chia nhau t×m ®äc, trao ®æi víi nhau. Còng cã thÓ tæ chøc b¸o c¸o trong sinh ho¹t chuyªn
m«n hoÆc cã thÓ tæ chøc ngo¹i kho¸ cho häc sinh. NÕu kh«ng ®äc ®îc t¸c phÈm th× còng
ph¶i ®îc nghe, ®îc kÓ, ®îc th¶o luËn vÒ t¸c phÈm mµ m×nh ph¶i d¹y vµ häc.
1b. T×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn t¸c phÈm:
Sù hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶, vÒ thêi ®¹i, vÒ ®Êt níc ®ã s¶n sinh ra t¸c phÈm, nh÷ng ®Æc s¾c
vÒ thiªn nhiªn, vÒ tËp tôc x· héi nhÊt lµ vÒ t©m lý d©n téc sÏ gióp ta hiÓu vµ c¶m t¸c phÈm
Gi¸o viªn : D¬ng ThÞ Tè Loan - Trêng THCS Hång Thuû
5
Kinh nghiÖm d¹y - häc v¨n häc níc ngoµi
v¨n ch¬ng níc ngoµi rÊt nhiÒu. Nh÷ng ®iÒu ®ã kh«ng dÔ g× cã ®¬c nÕu chóng ta kh«ng t×m
tßi häc hái.
Chóng ta sÏ kh«ng c¶m vµ hiÓu tèt ®o¹n trÝch " §¸nh nhau víi cèi xay giã"trong §«nki h« tª cña XÐc-van-tÐt nÕu ta kh«ng hiÓu biÕt g× vÒ ®Êt níc T©y Ban Nha thêi trung cæ, sù
tan gi· cña ý thøc hÖ phong kiÕn vµ sù h×nh thµnh cña ý thøc hÖ t s¶n.
V× vËy viÖc t×m ®äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan trªn c¸c t¹p chÝ, c¸c s¸ch b¸o rÊt cÇn thiÕt
®èi víi gi¸o viªn vµ häc sinh nhÊt lµ gi¸o viªn trong viÖc d¹y häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng, nhÊt
lµ t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi.
1c. Muèn d¹y tèt t¸c phÈm cÇn hiÓu ®óng t¸c phÈm:
Muèn d¹y tèt v¨n b¶n th× ph¶i hiÓu ®óng nã, t×m hiÓu nã ®óng trong vÞ trÝ t¸c phÈm,
hiÓu ®îc toµn bé t¸c phÈm vµ dông ý nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ ,tõ ®ã míi lùa chän ®îc vÊn ®Ò
vµ c¸ch híng dÉn häc sinh t×m hiÓu, kh¸m ph¸ vµ lÜnh héi cho phï hîp víi tr×nh ®é häc sinh.
§©y lµ mét yªu cÇu cao song víi t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi th× viÖc hiÓu ®óng t¸c phÈm
lµ mét yªu cÇu quan träng.
HÇu nh gi¸o viªn chØ míi biÕt ®îc nhµ v¨n Gi¾c-l¬n-®¬n vµ "TiÕng gäi n¬i hoang d·"
qua mét ®o¹n trÝch kh«ng trän vÑn trong s¸ch gi¸o khoa. Còng v× vËy mµ cha hiÓu ®îc tinh
thÇn cña v¨n b¶n còng nh cha hiÓu s©u s¾c t¸c gi¶ vµ néi dung toµn bé t¸c phÈm. Thùc ra,
®©y chØ lµ mét ®o¹n trÝch trong t¸c phÈm
' TiÕng gäi n¬i hoang d·"cña Gi¾c-l¬n-®¬n, mét nhµ v¨n Mü næi tiÕng thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû
XX. “TiÕng gäi n¬i hoang d·" lµ mét kiÖt t¸c cña nhµ v¨n nh»m chøng minh: m©u thuÉn
gi÷a sù t¹n b¹o d· man cña c¸i gäi lµ v¨n minh vµ sù tù do cña loµi vËt sèng hoang d· trong
thiªn nhiªn. KiÖt t¸c nµy ®îc nhµ v¨n viÕt tõ 1903.
TruyÖn kÓ vÒ sè phËn cña con chã BÊc bÞ b¾t cãc mang ®i khái trang tr¹i cña mét ngêi
chñ giµu cã ë Ca-li-phoãc-ni-a, vµ bÞ nÐm vµo vïng B¾c cùc hoang d· trong cuéc s¨n vµng
cña con ngêi. Thiªn nhiªn nguyªn thuû, sù nghiÖt ng· tµn b¹o cña m«i trêng ®· ®¸nh thøc vµ
lµm ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong ®¸y s©u th¼m cña nã nh÷ng b¶n n¨ng thó d÷ cña tæ tiªn nã.
Nã ®· sèng víi ®ñ h¹ng ngêi phÇn lín hä lµ nh÷ng kÎ ®éc ¸c, tµn b¹o ®èi víi thó vËt. ChØ cã
mét ngêi lµ chiÕm ®îc thiÖn c¶m cña nã b»ng lßng nh©n ®¹o vµ t×nh th¬ng yªu réng lín. §ã
lµ Gi«n Thoãc T¬n.
TruyÖn to¸t lªn mét nh©n sinh quan râ rÖt: Lßng th¬ng yªu loµi vËt, «ng cho r»ng chØ cã
trªn c¬ së mét t×nh th¬ng yªu v« h¹n ®èi víi loµi vËt míi chiÕn th¾ng ®îc nh÷ng con vËt,
thËm chÝ lµ nh÷ng con vËt d÷ tîn.
T×nh yªu th¬ng thùc sù vµ nång nµn ®Õn møc cuång nhiÖt dÊy lªn trong lßng con chã
BÊc th× ®Õn Gi«n Thoãc T¬n míi kh¬i dËy ®îc nh÷ng ®iÒu ®¸ng t×m hiÓu lµ v× sao mµ BÊc
yªu th¬ng Gi«n Thoãc T¬n ®Õn møc cã nh÷ng hµnh ®éng ®ep ®Ï thÕ? Bëi v× con ngêi nµy ®·
cøu sèng nã. Nhng h¬n thÕ n÷a, con ngêi nµy lµ mét «ng chñ lý tëng. Anh ch¨m sãc chã cña
m×nh nh thÓ chÝnh nã lµ con c¸i cña anh vËy.
Cã ®äc toµn bé t¸c phÈm ta míi thÊy hÕt t×nh th¬ng yªu thùc sù cña Gi«n Thoãc T¬n
®èi víi loµi vËt mµ cô thÓ lµ ®èi víi con chã BÊc trong sù so s¸nh víi bao nhiªu «ng chñ tríc
®ã, trong bèi c¶nh khèc liÖt cña cuéc hµnh tr×nh dai d¼ng dµi dÆc trªn nh÷ng con ®êng ngËp
tuyÕt, trong c¬n tuyÖt mÖnh cña ®µn chã. ChÝnh ®©y míi lµ phÇn cèt yÕu cña t¸c phÈm, míi
lµ dông ý nghÖ thuËt cña t¸c gi¶. ChØ cã trªn c¬ së t×nh yªu v« h¹n ®èi víi loµi vËt míi chiÕn
th¾ng ®îc nh÷ng con vËt. Néi dung cña t¸c phÈm lµ thÕ, t tëng cña t¸c phÈm còng lµ thÕ nhng nÕu chØ dùa vµo tªn cña v¨n b¶n, qua hai chiÕn c«ng cña con chã, nhiÒu ngêi chØ thÊy næi
lªn h×nh ¶nh “Con chã BÊc” mµ th«i.
2, Nh÷ng c«ng viÖc thøc tÕ ®· lµm:
D¹y häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi còng lµ d¹y-häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng nãi
chung. §ã còng lµ t¸c phÈm v¨n ch¬ng d©n gian, v¨n ch¬ng cæ ®iÓn vµ v¨n ch¬ng hiÖn ®¹i.
§ã còng lµ t¸c phÈm tr÷ t×nh vµ tù sù. D¹y häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi còng ®Õn ph¶i
vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p vµ biÖn ph¸p d¹y häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng nãi chung nhng víi t¸c
Gi¸o viªn : D¬ng ThÞ Tè Loan - Trêng THCS Hång Thuû
6
Kinh nghiÖm d¹y - häc v¨n häc níc ngoµi
phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi, do nh÷ng ®Æc ®iÓm, nh÷ng khã kh¨n nh ®· nãi ë trªn nªn ta cÇn
vËn dông nh÷ng h×nh thøc, biÖn ph¸p sao cho hîp lý vµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ giê d¹y.
2a. T×m hiÓu bèi c¶nh lÞch sö vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c t¸c phÈm:
T¸c phÈm v¨n ch¬ng bao giê còng mang trªn m×nh dÊu Ên cña mét thêi lÞch sö nhÊt
®Þnh. V× vËy viÖc t×m hiÓu bèi c¶nh lÞch sö vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c bao giê còng lµ mét yªu
cÇu cã tÝnh nguyªn t¾c. D¹y häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi th× viÖc t×m hiÓu bèi c¶nh
lÞch sö vµ viÖc s¸ng t¸c thËt lµ viÖc v« cïng quan träng. V× ®©y lµ nh÷ng ®iÒu rÊt xa l¹ ®èi
víi häc sinh. Sù phô thuéc cña t¸c phÈm v¨n ch¬ng vµo hoµn c¶nh lÞch sö sÏ rÊt khã gi¶i
thÝch cho häc sinh nÕu nh kh«ng g¾n liÒn víi nh÷ng ®iÓm ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chung víi
hoµn c¶nh cuéc sèng vµ ho¹t ®éng s¸ng t¸c cña nhµ v¨n. Cã nh thÕ míi gióp häc sinh cã
®iÒu kiÖn t×m hiÓu s©u t¸c phÈm.
VÝ dô: D¹y häc bµi: “Th¹ch Hµo l¹i”( KÎ l¹i ë th¹ch hµo) cña §ç Phñ mµ kh«ng ®¶ ®éng
g× ®Õn hoµn c¶nh x· héi, ®Õn sù biÕn An Léc S¬n vµ Sö T Minh (755-763) vµ sù phøc t¹p cña
c¸c m©u thuÉn trong x· héi ®¬ng thêi cña Trung Quèc th× còng khã mµ hiÓu ®îc mét c¸ch
®óng ®¾n bµi th¬ nµy.
2b. T×m hiÓu phong tôc, tËp qu¸n sinh ho¹t, quan niÖm ®¹o ®øc, thÈm mÜ cña d©n
téc ®· s¶n sinh ra t¸c phÈm trong mèi t¬ng quan víi v¨n ho¸ d©n téc.
§Ó hiÓu c¶m ®óng t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi, gi¸o viªn cÇn gióp häc sinh hiÓu ®îc phong tôc, tËp qu¸n sinh ho¹t còng nh quan niÖm ®¹o ®øc, thÈm mÜ cña d©n téc mµ t¸c
phÈm ph¶n ¸nh trong mèi t¬ng quan víi nÒn v¨n ho¸ d©n téc m×nh.
§Æt t¸c phÈm v¨n häc vµo mèi t¬ng quan v¨n häc cña hai d©n téc lµ ®Ó khai th¸c ®Õn
c¹n kiÖt nh÷ng t tëng h÷u dông cho ®êi sèng tinh thÇn c«ng d©n t¬ng lai, kÝch thÝch nh÷ng
truyÒn thèng tèt ®Ñp hiÖn t¹i, ®Ó hiÓu s©u s¾c h¬n nh©n lo¹i.
Cho ®Õn nay, d¹y häc v¨n häc phôc hng Anh hay T©y Ban Nha trong nhµ trêng vÉn lµ
vÊn ®Ò khã víi thÇy vµ trß. Thêi ®¹i phôc hng ë Ch©u ¢u, tõ ý qua Ph¸p råi ®Õn nhiÒu níc.
ë mçi níc l¹i cã mµu s¾c riªng. V× sao chµng §«n- ki-h«-tª l¹i nãi nhiÒu lêi cã c¸nh? Nhng
chÝnh chµng l¹i lµ mét hiÖp sÜ ®¹o kh«ng hîp thêi, h×nh ¶nh hiÖp sÜ ®¹o ë ViÖt Nam häc sinh
khã h×nh dung ra. §«n Ki-h«-tª yªu tù do, c«ng b»ng, nh©n ®¹o, Xan-tr«-pan-xa th× thùc tÕ,
l¹c quan, lµnh m¹nh, yªu ®êi. C¶ hai nh©n vËt chung ®óc l¹i ®· lµm næi bËt truyÒn thèng ®¹o
®øc cña nh©n d©n T©y Ban Nha.
C¸i mª s¶ng vµ c¶ c¸i tØnh t¸o ®Õn siªu viÖt cña §«n-ki-h«-tª chøng tá XÐc-van-tex
t¸n thµnh lý tëng nh©n ®¹o lµ tuyÖt vêi nhng khã thùc hiÖn ®îc trong thêi ®¹i mµ tÇng líp
quý téc l¹i toan lµm c¸i ®ã lµ m¬ hå ¶o tëng. T¸c phÈm cã nh¹o b¸ng s¸ch hiÖp sÜ nhng c¬
b¶n vÉn lµ kh¼ng ®Þnh kh¸t väng, lý tëng nh©n v¨n cao c¶ cña nh÷ng con ngêi khæng lå
trong mét x· héi ®Çy ®en tèi xÊu xa. NÕu kh«ng c¶nh gi¸c, ®Êy chØ lµ mét ¶o tëng, mét trß
cêi lÞch sö.
HoÆc c¸i lèi “vÏ tr¨ng thÊy m©y”, “ý ë ngoµi lêi”, “ý ®Õn mµ bót ch¼ng cÇn ®Õn”, hay
viÖc sö dông vÇn (nhÊt, tam, ngò bÊt luËn; nhÞ , tø, lôc ph©n minh), nh÷ng kiÓu ®èi: §èi
thanh, ®èi ý (24 lo¹i), nh÷ng bót ph¸p lÊy“®éng” t¶ “tÜnh”; “cao” t¶ “thÊp”; “qu¸ khø” t¶
“hiÖn t¹i”. trong th¬ §êng còng cÇn ®îc häc sinh hiÓu biÕt tríc khi ®i s©u vµo t×m hiÓu
nh÷ng bµi th¬ cña Lý B¹ch, §ç Phñ, H¹ Tri Ch¬ng.
§Æt t¸c phÈm trong mèi t¬ng quan v¨n ho¸ cña hai d©n téc sÏ gióp cho viÖc nghiªn
cøu t¸c phÈm cô thÓ nhËn ra vµ lµm phong phó h¬n ®êi sèng t©m hån vµ t×nh c¶m d©n téc
cña mçi ngêi khi tiÕp xóc víi t¸c phÈm. Trªn thùc tÕ trong qu¸ tr×nh tiÕp xóc víi t¸c phÈm
dï thÕ nµo còng vÉn gîi ra sù liªn tëng so s¸nh nhÊt ®Þnh nhng trong ch¬ng tr×nh v¨n häc níc ngoµi ë Trung häc c¬ së, cã rÊt nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau, thËm trÝ tr¸i ngîc nhau trong c¸ch
c¶m, c¸ch nghÜ vµ c¸ch diÔn ®¹t bëi thÕ, ®Ó häc sinh hiÓu c¶m ®óng t¸c phÈm, cÇn ph¶i gióp
häc sinh rót ng¾n kho¶ng c¸ch nµy l¹i.
2c. T×m hiÓu mèi quan hÖ gi÷a v¨n b¶n ng«n tõ vµ v¨n b¶n h×nh tîng.
Gi¸o viªn : D¬ng ThÞ Tè Loan - Trêng THCS Hång Thuû
7
Kinh nghiÖm d¹y - häc v¨n häc níc ngoµi
V¨n ch¬ng níc ngoµi ®Õn víi gi¸o viªn vµ häc sinh ®Òu qua lêi dÞch cña c¸c dÞch gi¶.
V¨n b¶n t¸c phÈm mµ gi¸o viªn vµ häc sinh ®îc d¹y-häc lµ v¨n b¶n dÞch chø kh«ng ph¶i lµ
nguyªn t¸c. Nh thÕ ngêi dÞch ®· ph¶i thùc thi mét ho¹t ®éng rÊt phøc t¹p lµ:
- ChuyÓn dÞch mét t¸c phÈm tõ mét ng«n ng÷ kh¸c.
- ChuyÓn dÞch mét t¸c phÈm tõ mét thêi gian nµy (thêi gian lich sö xuËt hiÖn nguyªn
b¶n) sang mét thêi gian kh¸c (thêi gian lÞch sö cña b¶n dÞch) vµ,
- ChuyÓn dÞch mét t¸c phÈm tõ mét kh«ng gian v¨n ho¸ nµy sang mét kh«ng gian v¨n
ho¸ kh¸c.
Nh vËy, dÞch b¶n lµ v¨n b¶n h×nh tîng. D¹y häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi chñ yÕu
lµ d¹y häc trªn v¨n b¶n h×nh tîng gÆp ph¶i nh÷ng bµi th¬ níc ngoµi tõ nguyªn b¶n ®Õn b¶n
dÞch nghÜa, sang ®Õn b¶n dÞch th¬ th× vÒ mÆt ng«n tõ ®· cã sù kh¸c nhau rÊt xa nh÷ng bµi th¬
cña §ç Phñ, Lý B¹ch trong th¬ §êng ®Òu n»m trong trêng hîp ®ã. ThÕ lµ viÖc b¸m lÊy ng«n
tõ ®Ó khai th¸c nh víi trêng hîp th¬ nãi chung lµ kh«ng thÓ ®îc. Nhng c¸c ®Æc ®iÓm kh¸c
cña thi ph¸p bµi th¬ l¹i cã thÓ gióp ta hiÓu c¶m bµi th¬ th× l¹i ph¶i khai th¸c. Tuú tõng bµi
mµ cã c¸ch vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao trong c¸c tiÕt d¹y vµ häc t¸c
phÈm. §ã lµ ®iÒu cÇn ®îc qu¸n triÖt trong d¹y häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi. Ta cã thÓ
thÊy, biÖn ph¸p so s¸nh, ®èi chiÕu lµ biÖn ph¸p ®Æc trng, ®¾c dông trong qu¸ tr×nh d¹y häc
t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi. BiÖn ph¸p ®ã ®îc thùc hiÖn trong viÖc ®èi chiÕu b¶n dÞch víi
nguyªn t¸c, so s¸nh c¸c chi tiÕt, c¸c h×nh ¶nh cïng mét phong c¸ch, mét giäng ®iÖu ®Ó gióp
häc sinh hiÓu c¶m t¸c phÈm s©u s¾c h¬n.
VD: Khi d¹y v¨n b¶n "T×nh d¹ tø"(C¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh) cña Lý B¹ch, qua
biÖn ph¸p ®èi chiÕu, so s¸nh b¶n dÞch th¬ víi nguyªn t¸c ta thÊy:
Trong nguyªn t¸c ta thÊy nhµ th¬ viÕt lµ "minh nguyÖt quang", b¶n dÞch th¬ dÞch lµ
"¸nh tr¨ng räi", dïng tõ "räi" (®éng tõ), thay cho "s¸ng' (tÝnh tõ) ®· lµm nh¹t mèi liªn tëng
trong bµi th¬ v× tr¨ng ph¶i s¸ng nhµ th¬ míi nhÇm lµ s¬ng, h¬n n÷a, tr¨ng räi vµ s¬ng phñ
lµm cho bµi th¬ t¨ng thªm hai chñ thÓ, lµm mê ®i c¸i chñ thÓ c« ®éc, nhí quª. Trong nguyªn
t¸c chØ cã mét chñ thÓ lµ Lý B¹ch. Trong b¶n dÞch viÖc thªm hai chñ thÓ n÷a ®ang ho¹t ®éng
lµm gi¶m ®i c¸i thanh tÜnh, yªn ¾ng cña ®ªm khuya.
Do ®ã ®Ó häc sinh c¶m nhËn ®îc s©u s¾c h¬n hai c©u th¬ ®Çu:
Sµng tiÒn minh nguyÖt quang,
Nghi thÞ ®Þa thîng s¬ng.
DÞch:
§Çu giêng ¸nh tr¨ng räi,
Ngì mÆt ®Êt phñ s¬ng.
Gi¸o viªn cÇn ®Æt c©u hái cã tÝnh chÊt gîi më ®Ó dÉn d¾t häc sinh khi t×m hiÓu:
B¶n dÞch nghÜa theo nguyªn t¸c lµ dÞch "quang" lµ "s¸ng". Nhng c©u th¬ dÞch ®æi
thµnh "räi". Em thÊy "s¸ng" vµ "räi" còng nh "chiÕu" kh¸c nhau nh thÕ nµo?
Em cã thÝch tõ "räi" trong b¶n dÞch nµy kh«ng? t¹i sao?
T¹i sao nhµ th¬ l¹i xóc c¶m tõ mét ¸nh tr¨ng ®Çu giêng?
Trong hai c©u, c©u nµo lµ miªu t¶, c©u nµo lµ biÓu c¶m? Quan hÖ gi÷a t¶ vµ c¶m cã
hîp lý kh«ng?
Víi thÓ lo¹i t¸c phÈm tù sù th× h×nh tîng nh©n vËt trong c¸c b¶n dÞch cÇn ®îc t×m hiÓu,
khai th¸c ®óng møc. NÕu kh«ng sÏ khã lßng ®¹t ®îc hiÖu qu¶ nh mong muèn.
Ch¼ng h¹n ,víi "chiÕc l¸ cuèi cïng" cña O.Henry trong ng÷ v¨n 8. H×nh tîng “chiÕc l¸
cuèi cïng” kh«ng chØ gîi l¹i ë ®ã mµ cßn gîi ta ®Õn tÊm lßng cña ngêi nghÖ sÜ nghÌo cña níc MÜ mµ ®Æc biÖt lµ tÊm lßng cña b¸c B¬- men ®· t¹o lªn kiÖt t¸c “chiÕc l¸ cuèi cïng”. C©u
chuyÖn ngîi ca t×nh c¶m trong s¸ng, cao ®Ñp cña nh÷ng nghÖ sÜ ch©n chÝnh, ca ngîi sù hy
sinh quªn m×nh cña cô B¬- men ®Ó vÏ chiÕc l¸, cøu sèng Gi«n- xy.
Gi¸o viªn : D¬ng ThÞ Tè Loan - Trêng THCS Hång Thuû
8
Kinh nghiÖm d¹y - häc v¨n häc níc ngoµi
Nh÷ng chiÕc l¸ trêng xu©n , theo qui luËt sinh tån cña t¹o ho¸, tõng chiÕc l¸ mét theo
mïa ®«ng rÐt mít qua ®i. chiÕc l¸ cuèi cïng sãt l¹i kh«ng ph¶i bëi c©y Êy lµ c©y trêng xu©n,
kh«ng ph¶i bëi l¸ c©y lµ l¸ trêng xu©n mµ bëi nÐt vÏ tµi hoa cña «ng l·o B¬-men lµm trêng
xu©n l¸ Êy. C©y tuy lµ trêng xu©n còng kh«ng gi÷ ®îc l¸ cña m×nh. Ngêi tuy h÷u h¹n nhng
l¹i gi÷ ®îc l¸.
VËy ra ®iÒu duy nhÊt ®Ó gi÷ ®îc l¸ kia l¹i trªn d¬ng thÕ nµy lµ tÊm lßng. TÊm lßng ®·
th¨ng hoa thµnh nghÖ thuËt. Vµ nghÖ thuËt ®· mang thiªn chøc cøu ngêi. Víi O.Henry nghÖ
thuËt ph¶i phông sù c¸i ®Ñp, ph¶i phông sù cuéc sèng. Mµ cuéc sèng, tån t¹i trong ý nghÜ
cao ®Ñp nhÊt, lµ ph¶i biÕt hi sinh. Cã thÓ nãi, nh©n lo¹i tån t¹i trong ý thøc cao ®Ñp nhÊt, lµ
ph¶i biÕt hi sinh.Vµ cã thÓ nãi, nh©n lo¹i tån t¹i vµ ph¸t triÓn lµ nhê sù hi sinh kÕ tôc cña c¸c
thÕ hÖ tiÕp nèi. XÐt ë gãc ®é nµy, O.Henry ®Æt vÊn ®Ò vÒ ý nghÜa tån t¹i vµ kh¶ n¨ng duy tr×
sù sèng cña con ngêi.
Cuéc sèng lµ ®¸ng quÝ, nhng theo B¬-men, nÕu cÇn, l·o s½n sµng hi sinh tÝnh m¹ng cña
m×nh v× nh÷ng ®iÒu cao quÝ h¬n. ®Õn ®©y ta thÊy râ h¬n dông ý nghÖ thuËt t¹o ®é c¨ng cña
O.Henry: sö dông thñ ph¸p t¨ng cÊp nhng khi truyÖn ph¸t triÓn lªn ®Õn ®Ønh ®iÓm th× khÐo
lÐo ®an cµi t tëng, chñ ®Ò kh¸c vµo, ®©y míi lµ chñ ®Ò chÝnh cña t¸c phÈm. VËy ra, c¶ hai c«
g¸i, b¸c sÜ, bøc têng g¹ch, d©y trêng xu©n kia vµ c¶ c¸ch tù sù duyªn d¸ng tõ ®Çu t¸c phÈm
®Õn ®©y tÊt c¶ ®Òu lµ nÒn ®Ó «ng l·o B¬-men xuÊt hiÖn. Víi kÜ thuËt tù sù nµy, t¸c gi¶ t¹o
dùng ®îc ®é hÉng thÈm mÜ trong t©m lÝ tiÕp nhËn. §©y lµ nÐt ®éc ®¸o cña "ChiÕc lµ cuèi
cïng" bëi ®é hÉng thÈm mÜ th× dÔ ®îc thùc hiÖn ë thi ca chø v¨n xu«i th× qu¶ lµ rÊt khã. VËy
nªn ta cã thÓ vÝ "ChiÕc l¸ cuèi cïng" nh mét bµi th¬- tranh ®Æc biÖt.
XÐt ë gãc ®é kh¸c, "ChiÕc l¸ cuèi cïng" ®îc xem nh lµ mét truyÖn ng¾n cã kÕt cÊu
mÉu mùc vµo h¹ng bËc nhÊt. Cèt truyÖn, nh©n vËt, giäng ®iÖu, trÇn thuËt, ®èi tho¹i. §Òu cã
thÓ ®îc xem nh lµ mét trong nh÷ng khu«n mÉu cña thÓ lo¹i nµy ë thÕ kØ XIX
2d. T×m hiÓu nh÷ng dÊu hiÖu thi ph¸p cña t¸c phÈm theo ®Æc trng lo¹i thÓ.
Mçi t¸c phÈm v¨n häc xuÊt hiÖn bªn c¹nh ®éng lùc lín, c¶m høng chñ quan cña nhµ
v¨n cßn bÞ chi phèi trùc tiÕp bëi trµo lu v¨n ho¸ trong khu vùc ¶nh hëng cô thÓ ®Õn d©n téc.
V× vËy, chóng ta ®Æt yªu cÇu nµy ra lµ ®Ó t×m kiÕm nh÷ng ®iÒu kiÖn lý t ëng khi d¹y vµ häc
còng nh nghiªn cøu t¸c phÈm.
VÝ dô: Víi th¬ §êng th× dï bót ph¸p hiÖn thùc nh §ç Phñ, l·ng m¹n nh Lý B¹ch ®Òu
bÞ chi phèi bëi triÕt häc §¹o gi¸o vµ PhËt gi¸o kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ Nho gi¸o. Mµu s¾c
cña §¹o gi¸o trong th¬ Lý B¹ch rÊt râ, ë V¬ng Duy chÊt phËt râ h¬n cßn §ç Phñ th× chÊt
nh©n v¨n tõ hiÖn theo ®êi sèng lµ chñ ®Ò chÝnh.
Ta thÊy th¬ ®êng cã mµu s¾c rÊt riªng, cã lÏ khã gÆp ë mét trµo lu v¨n häc Ph¬ng t©y
nµo cã mét lo¹i th¬ nh thÕ. C¸i t«i víi tÝnh chÊt “phi c¸ thÓ”, íc lÖ trong th¬ ®êng kh¸ phæ
biÕn. Tuy vËy, ta vÉn kh«ng lo¹i trõ nh÷ng ngo¹i lÖ. Dï nh vËy ta còng vÉn ph¶i gäi ra mÊy
nÐt cã tÝnh chÊt thi ph¸p cña §êng thi:
- §Ò tµi thêng trang träng, thi ý thêng nhiÒu tÇng nghÜa gîi mét mµu s¾c trÝ tuÖ.
- Ng«n ng÷ §êng thi thêng mang tÝnh kh¸i qu¸t cao chø rÊt Ýt ®i vµo miªu t¶ chi tiÕt.
- Trong qu¸ tr×nh thÓ hiÖn, th¬ §êng thêng thÓ hiÖn nh÷ng nguyªn t¾c rÊt chÆt chÏ t¹o sù
hµi hoµ k× thó. MÆt kh¸c, nã l¹i sö dông vÇn (nhÊt, tam, ngò bÊt luËn; nhÞ, tø, lôc ph©n
minh), trªn c¬ së nh÷ng tiÓu ®èi: §èi thanh, ®èi ý.
- ThÓ c¸ch luËt trong th¬ §êng lµ qui t¾c kÕt hîp luËt b»ng tr¾c ®Ó t¹o ra mét sù hµi ©m,
“niªm” lµ sù kÕt dÝnh hµng däc t¹o ®îc s ªm ¸i, chÊt trÝ tuÖ vµ “nçi buån thiªn cæ” trong th¬
§êng.
V× vËy, khi d¹y vµ häc th¬ §êng nÕu chóng ta ®Æt ®îc t¸c phÈm vµo nh÷ng nÐt tiªu biÓu
cña thi ph¸p th¬ §êng th× rÊt cã thuËn lîi khi khai th¸c gióp häc sinh tiÕp nhËn, c¶m vµ
hiÓu nã mét c¸ch s©u s¾c h¬n.
Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m nhÊt cña d¹y vµ häc ph¸t triÓn hiÖn nay lµ ®i “tõ
kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ”. Tríc ®Õn nay d¹y vµ häc th¬ §êng chóng ta thêng chñ yÕu kh¸m ph¸
Gi¸o viªn : D¬ng ThÞ Tè Loan - Trêng THCS Hång Thuû
9
Kinh nghiÖm d¹y - häc v¨n häc níc ngoµi
cÊu tróc: ®Ò, thùc, luËn, kÕt (®èi víi thÓ thÊt ng«n b¸t có) hoÆc: khai, thõa, chuyÓn, hîp (®èi
víi thÓ thÊt ng«n tø tuyÖt). Nhng trªn thùc tÕ cña khèi lîng ®å sé nh÷ng bµi th¬ ®êng, nã thÓ
hiÖn c¶ mét trµo lu th¬ ca ®éc ®¸o: ý tø, ®Ò tµi cña trµo lu nµy thÓ hiÖn c¶ mét ý chÝ s¸ng t¹o.
Thi ý thêng nhiÒu tÇng nghÜa. LuËt b»ng tr¾c: 1-8, 2-3, 4-5, 6-7. Sù ®èi ngÉu thêng diÔn ra ë
c¸c c©u 3-4, 5-6 ngoµi ®èi thanh “b»ng”, “tr¾c”, cßn cã tíi 24 lo¹i ®èi thuËn, nghÞch, t¬ng
thµnh, t¬ng ph¶n… mµ ngêi gi¸o viªn d¹y v¨n cÇn quan t©m khai th¸c trong d¹y vµ häc,
gióp häc sinh hiÓu ®Õn c¹n kiÖt nh÷ng tÇng ý nghÜa trong thi tø vµ thi ý cña tõng c©u th¬ §êng theo ®Æc trng thi ph¸p, thÓ lo¹i.
3, KÕt qu¶ ®¹t ®¬c:
Sau khi vËn dông nh÷ng kinh nghiÖm nµy vµo thùc tÕ gi¶ng d¹y, t«i ®· m¹nh d¹n thùc
nghiÖm ®èi víi khèi 6 (ë líp 6B vµ 6C), khèi 8 (líp 8A vµ 8B), cßn ë khèi 7 vµ khéi 9 t«i cha cã ®iÒu kiÖn ¸p dông. §Ó biÕt ®îc kÕt qu¶ cña viÖc vËn dông “kinh nghiÖm trong d¹y-häc
c¸c thÓ lo¹i v¨n häc níc ngoµi”. T«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t ë c¸c tiÕt v¨n häc cña khèi 6, khèi
8 . C¸ch kh¶o s¸t ®îc tiÕn hµnh nh ë phÇn: §iÒu tra thc tr¹ng tríc khi nghiªn cøu.
KÕt qu¶ kh¶o s¸t nh sau:
Khèi
Líp
SÜ sè
36
35
SL
2
3
Giái
(%)
5.5
8.6
7
6B
6D
8
8A
8B
34
38
02
02
5.9
5,3
SL
19
17
19
18
Kh¸
(%)
52.8
48.6
55.9
47.4
SL
13
13
12
16
TB
(%)
36.1
37.1
SL
02
02
35.3
42.1
01
02
YÕu
(%)
5.5
5.7
2.9
5.3
Víi kÕt qu¶ kh¶o s¸t nh trªn, t«i nhËn thÊy r»ng nh÷ng biÖn ph¸p vµ h×nh thøc d¹y-häc
c¸c t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi ®· gãp phÇn phôc vô h÷u Ých vµ gãp phÇn n©ng cao hiÖu
qu¶, chÊt lîng cña c¸c giê d¹y-häc t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi.
PhÇn lín häc sinh n¾m ch¾c vµ n¾m s©u kiÕn thøc bµi hoc, hiÓu vµ c¶m thô s©u s¾c
nh÷ng gi¸ trÞ ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt, néi dung cña c¸c t¸c phÈm v¨n, th¬ níc ngoµi.
Cã kü n¨ng t×m hiÓu, kh¸m ph¸, ph©n tÝch nh÷ng t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi theo
®Æc trng, thÓ lo¹i.
III, Bµi häc kinh nghiÖm.
Qua thêi gian nghiªn cøu cïng c¸c ®ång nghiÖp cña m×nh ¸p dông ®Ò tµi nµy vµo
gi¶ng d¹y phÇn v¨n häc níc ngoµi trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 7 vµ 8, t«i thÊy ®©y lµ nh÷ng
kinh nghiÖm tèt ®Ó gióp ngêi gi¸o viªn d¹y v¨n khi ®øng tríc nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc níc
ngoµi cã thÓ tù tin vµ chñ ®éng trong khai th¸c, ph©n tÝch vµ tiÕp cËn c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng ®ã ®Ó ngµy cµng n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ cña c¸c tiÕt d¹y-häc v¨n. §Ó cã ®îc kÕt
qu¶ cao khi thùc hiÖn ®Ò tµi nµy, b¶n th©n t«i rót ra mét sè kinh nghiÖm sau:
+ Víi gi¸o viªn:
- Gi¸o viªn ph¶i thùc sù lµ ngêi yªu nghÒ, yªu v¨n ch¬ng, cã kiÕn thøc s©u s¾c vÒ lÞch sö,
v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n, quan niÖm thÈm mü cña c¸c d©n téc ®· s¶n sinh ra nh÷ng t¸c
phÈm mµ m×nh sÏ trùc tiÕp gi¶ng d¹y.
- Cã ý thøc t×m ®äc vµ hiÓu ®óng, hiÓu trän vÑn c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi ph¶i
d¹y.
- N¾m ch¾c hÖ thèng ph¬ng ph¸p d¹y-häc t¸c phÈm v¨n ch¬ng theo lo¹i thÓ, ®Æc biÖt lµ
c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi.
+ Víi häc sinh:
- C¸c em ph¶i lµ nh÷ng b¹n ®äc thc sù say mª, yªu thÝch v¨n häc ®Æc biÖt lµ c¸c t¸c phÈm
v¨n ch¬ng níc ngoµi.
Gi¸o viªn : D¬ng ThÞ Tè Loan - Trêng THCS Hång Thuû
10
Kinh nghiÖm d¹y - häc v¨n häc níc ngoµi
- Mçi häc sinh lu«n cã ý thøc ®äc tríc t¸c phÈm, tù t×m hiÓu hÖ thèng c©u hái qua phÇn
®äc hiÓu v¨n b¶n.
- Mçi häc sinh lu«n cã ý thøc tù rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng ph©n tÝch, t×m hiÓu c¸c yÕu tè
ng«n ng÷, nh©n vËt trong c¸c t¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi.
VËn dông tèt nh÷ng kinh nghiÖm trªn, theo t«i kÕt qu¶ c¸c giê häc v¨n phÇn v¨n häc níc
ngoµi míi cã kÕt qu¶ cao. §ång thêi kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng lêi häc, ch¸n häc vµ ng¹i häc
bé m«n do quan niÖm phÇn v¨n häc nµy lµ khã cña häc sinh.
IV. Nh÷ng vÊn ®Ò kiÕn nghÞ.
HiÖn nay chÊt lîng d¹y vµ häc v¨n ®ang thu hót s chó ý quan t©m cña d luËn x· héi vµ
c¸c bËc phô huynh häc sinh. Trong ch¬ng tr×nh v¨n häc ®îc gi¶ng d¹y ë tÊt c¶ c¸c trêng
THCS, phÇn v¨n häc níc ngoµi chiÕm mét khèi lîng kh«ng nhá bao gåm c¸c t¸c gi¶ t¸c
phÈm cña nhiÒu nÒn v¨n häc kh¸c nhau trªn thÕ giíi. ViÖc gi¶ng d¹y phÇn v¨n häc níc ngoµi
thêng gÆp khã kh¨n vÒ nguån t liÖu, vÒ c¸ch tiÕp nhËn vµ viÖc khai th¸c t×m hiÓu c¸c gi¸ trÞ
thÈm mÜ cña c¸c t¸c phÈm v¨n häc. V× vËy ®Ó n©ng cao chÊt lîng c¸c giê d¹y vµ häc v¨n,
®Æc biÖt lµ phÇn v¨n häc níc ngoµi. T«i m¹nh d¹n nªu mét sè kiÕn nghÞ sau:
+T¨ng cêng båi dìng kiÕn thøc lÞch sö v¨n ho¸, v¨n häc, ngo¹i ng÷ cho gi¸o viªn d¹y v¨n.
+ KhÈn tr¬ng bæ sung nguån t liÖu míi cã liªn quan ®Õn t¸c phÈm (cho ®Õn nay rÊt Ýt thÇy
c« ®îc ®äc t¸c phÈm trän vÑn, nhng ®· d¹y ®o¹n trÝch mÊy n¨m nay).
+ Nªn giíi thiªu c¸c t¸c phÈm trän vÑn ®Ó minh ho¹ b»ng ®o¹n trÝch chø kh«ng nªn trÝch
gi¶ng. Tõ ®ã tiÕn tíi ph©n tÝch minh ho¹ tiªu biÓu.
+ Víi c¸c gi¸o viªn ®øng líp cÇn t¹o cho viÖc chiÕm lÜnh th¬, v¨n níc ngoµi b»ng nh÷ng
biÖn ph¸p kh¸c nhau víi tõng lo¹i cô thÓ cña tõng t¸c gi¶ kh¸c nhau, tr¸nh sù ¸p ®Æt
PhÇn III
KÕt luËn
T¸c phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi lµ tiÕng nãi t©m t×nh, lµ cuéc ®êi cña nh÷ng con ngêi
sèng rÊt xa ta vÒ kh«ng gian vµ thêi gian nhng lai cã cïng mét nhÞp ®Ëp tr¸i tim víi chóng
ta. Ta ph¶i vËn dông c¶ nh÷ng t×nh c¶m vµ hiÓu biÕt nhiÒu khi tëng nh kh«ng dÝnh d¸ng ®Õn
t¸c phÈm mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o ®Ó ®a c¸c em ®Õn nh÷ng bÕn bê xa l¹ cña thÕ giíi v¨n
häc nh©n lo¹i, ®Ó n©ng cao tÇm nh×n, tÇm suy nghÜ cña c¸c em. Cã nh thÕ, viÖc d¹y häc t¸c
phÈm v¨n ch¬ng níc ngoµi míi cã hiÖu qu¶ vµ gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng bé m«n.
§Ó d¹y - häc tèt phÇn v¨n häc nµy, gi¸o viªn cÇn ph¶i cã mét vèn hiÓu biÕt réng r·i,
vèn sèng, vèn ngo¹i ng÷, sù am hiÓu c¸c nÒn v¨n minh, v¨n ho¸ thÕ giíi vµ ®Æc biÖt lµ tÊm
lßng say mª v¨n ch¬ng ®Ó cã thÓ kh¸m ph¸ nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ thÕ giíi.
Gi¸o viªn : D¬ng ThÞ Tè Loan - Trêng THCS Hång Thuû
11
Kinh nghiÖm d¹y - häc v¨n häc níc ngoµi
PhÇn I:
Môc lôc
§Æt vÊn ®Ò
phÇn II:
Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
I. §iÒu tra thùc tr¹ng tríc khi nghiªn cøu.
1. H×nh thøc vµ néi dung kh¶o s¸t .
2. kÕt qu¶ kh¶o s¸t.
II. Nh÷ng c«ng viÖc thøc tÕ ®· lµm vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc.
1. Nh÷ng nguyªn t¾c chung.
2. Nh÷ng c«ng viÖc thùc tÕ ®· lµm.
3. KÕt qu¶ ®¹t ®îc.
III. Bµi häc kinh nghiÖm.
IV. Nh÷ng vÊn ®Ò kiÕn nghÞ.
PhÇn III
KÕt luËn
Tµi liÖu tham kh¶o
Gi¸o viªn : D¬ng ThÞ Tè Loan - Trêng THCS Hång Thuû
12
- Xem thêm -
.DOC 
9 
320 
66 
