Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Một vài kinh nghiệm dạy bài giới thiệu “ nhật kí trong tù” của hồ chí minh...

Tài liệu Một vài kinh nghiệm dạy bài giới thiệu “ nhật kí trong tù” của hồ chí minh

.DOC
6
96
65

Mô tả:

MỘT VÀI KINH NGHIỆM DẠY BÀI: GIỚI THIỆU “ NHẬT KÍ TRONG TÙ” CỦA HỒ CHÍ MINH Trong ch¬ng tr×nh v¨n häc líp 8 chØ cã 2 t¸c phÈm ®îc dµnh thêi gian 1 tiÕt ®Ó giíi thiÖu ®ã lµ t¸c phÈm (t¾t ®Ìn) cña Ng« TÊt Tè lµ t¸c phÈm" NhËt ký trong tï" cña Hå ChÝ Minh. §iÒu ®ã cho ta thÊy vÞ trÝ quan träng cña t¸c phÈm" NhËt ký trong tï" ®èi víi ch¬ng tr×nh v¨n häc cña líp 8. Tõ nhËn thøc ®ã khi d¹y tiÕt giíi thiÖu t¸c phÈm" NhËt ký trong tï" cña Hå ChÝ Minh ta ph¶i d¹y nh thÕ nµo ? §Ó sau 45 phót häc sinh n¾m ®îc nh÷ng gi¸ trÞ lín cña t¸c phÈm. Tõ ®ã c¸c em sÏ cã kiÕn thøc t×m hiÓu vµ tiÕp thu nh÷ng bµi th¬ cô thÓ trong t¸c phÈm. §Ó giíi thiÖu ®îc t¸c phÈm tríc hÕt cho häc sinh n¾m ®îc cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cña B¸c - VÞ l·nh tô kÝnh yªu cña d©n téc ViÖt Nam . B»ng sù hiÓu biÕt cña c¸c em , C¸c em sÏ nh¾c l¹i Hå ChÝ Minh sinh ra trong mét nhµ nho nghÌo Lµng Sen - Nam §µn - NghÖ An. B¸c ®· ra ®i t×m ®êng cøu níc t¹i bÕn Nhµ Rång. B¸c ®· sang Ph¸p vµ nhiÒu níc kh¸c. LuËn c¬ng cña Lª Nin vµ Chñ nghÜa M¸c ®· soi ®êng cho B¸c t×m thÊy con ®êng cøu níc cho d©n téc ViÖt Nam. Sau kho häc sinh ®· nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc trªn gi¸o viªn cÇn nhÊn m¹nh hai ý lín. - Hå Chñ TÞch suèt c¶ cuéc ®êi cèng hiÕn cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng ViÖt Nam cho nªn B¸c ®· nãi" T«i chØ cã mét mong muèn, mong muèn tét bËc lµm sao cho níc nhµ ®îc thèng nhÊt d©n ta ®îc tù do ®ång bµo ta ai còng cã c¬m ¨n ¸o mÆc' - Hå Chñ TÞch còng lµ mét nhµ th¬ lín cña d©n téc. B¸c ®· ®Ó l¹i cho chóng ta nhiÒu t¸c phÈm cã gi¸ trÞ mµ trong ch¬ng tr×nh v¨n häc THCS ®· ®îc häc r¶i r¸c tõ n¨m líp 6, líp 7 nh c¸c bµi th¬: C¶nh khuya, r»m th¸ng riªng. giê ®©y chóng ta l¹i ®îc t×m hiÓu mét t¸c phÈm lín cña B¸c ®ã lµ "NhËt ký trong tï ". §Ó giíi thiÖu ®îc t¸c phÈm gi¸o viªn ph¶i giíi thiÖu ®îc hoµn c¶nh ra ®êi cña t¸c phÈm. PhÇn nµy s¸ch gi¸o khoa ®· giíi thiÖu cho nªn gi¸o viªn d¹y nªn ®Æt c©u hái cho c¸c em tù t×m hiÓu ®Ó c¸c em nhí s©u h¬n "NhËt ký tron tï" ®îc B¸c s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nh thÕ nµo? Häc sinh cã thÓ tr¶ lêi NhËt ký trong tï" ®îc B¸c s¸ng t¸c trong trong chuçi ngµy b× tï ®Çy gian khæ t¹i nhµ tï "Tëng Giíi Th¹ch" Gi¸o viªn tiÕp tôc cho häc sinh t×m hiÓu qu¶ng thêi gian ho¹t ®éng cña B¸c tõ th¸ng 8 n¨m 1942 ®Õn th¸ng 9 n¨m 1943. B¸c tõ Cao B»ng sang Trung Quèc ®Ó tranh thñ sù viÖn trî Quèc tÕ vµ liªn hÖ víi c¸c lùc lîng chèng NhËt cña ngêi ViÖt ë Trung Quèc nhng ®Õn ThÞ TrÊn Tóc Vinh tØnh Qu¶ng T©y Trung Quèc bÞ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng b¾t gi÷. Ngêi bÞ giam cÇm vµ bÞ ®Çy ®o¹ v« vµn cùc khæ, thêng xuyªn bÞ gi¶i tíi, gi¶i lui kh¾p tØnh Qu¶ng T©y h¬n mét n¨m trêi. Do ®ã th¬ng xãt cho nh÷ng ngµy B¸c bÞ giam cÇm nhµ th¬ Tè H÷u ®· viÕt: "L¹i th¬ng nçi ®oa ®Çy th©n B¸c. Mêi bèn tr¨ng tª t¸i g«ng cïm. ¤i ch©n yÕu m¾t mê tãc b¹c. Mµ th¬ bay c¸nh h¹c ung dung" ThÊy ®îc gi¸ trÞ to lín cña t¸c phÈm gi¸o viªn ph¶i gi¶i thÝch ®îc nhan ®Ò cña t¸c phÈm "NhËt ký trong tï" lµ ghi chÐp l¹i nh÷ng viÖc ë trong tï. Gi¸o viªn ®Æt c©u hái ®Ó cho häc sinh suy nghÜ ®ã lµ nh÷ng viÖc g×? B»ng sù hiÓu biÕt häc sinh cã thÓ kÓ ra mét sè viÖc ®îc thÓ hiÖn qua c¸c bµi th¬ B¸c viÕt trong tï "NhËt ký trong tï" nh "Kh«ng ngñ ®îc", "Ng¾m tr¨ng", "§i ®êng". Gi¸o viªn cã thÓ bæ sung thªm nh "L¹i H÷u NhÊt ChÝnh Nha", Rông mÊy mét chiÕc r¨ng" hay “§ªm l¹nh”, “D©y trãi”, “Gi¶i ®i sím”, “CÊm hót thuèc”, “häc ®¸nh cê”, ®ã lµ nh÷ng viÖc ë trong nhµ tï Tëng Giíi Th¹ch ®îc B¸c viÕt th«ng qua c¸c bµi th¬. Gi¸o viªn cÇn nhÊn m¹nh quan ®iÓm lµm th¬ cña B¸c kh«ng ph¶i ®Ó trë thµnh mét nhµ th¬ lín mµ quan ®iÓm cña B¸c thËt râ rµng ! "Ng©m th¬ ta vèn kh«ng ham Nhng ë trong ngôc biÕt lµm sao ®©y ? Ngµy dµi ng©m ngîi cho khu©y Võa ng©m võa ®îi ®Õn ngµy tù do" Khao kh¸t ®îc tù do mµ trong suèt tËp th¬ B¸c ®· nh¾c ®Õn 14 lÇn tù do. Tõ nhan ®Ò t¸c phÈm gi¸o viªn cÇn gi¶i thÝch râ cho häc sinh hiÓu toµn bé t¸c phÈm ®îc B¸c viÕt b»ng tiÕng H¸n. Gi¸o viªn cã thÓ ®äc mét sè bµi nguyªn t¸c cho häc sinh nghe nh bµi: "Thuþ bÊt tríc" kh«ng ngñ ®îc hoÆc bµi "Väng NguyÖt". Ng¾m tr¨ng, tõ ®ã cho häc sinh thÊy ®îc h¹n chÕ cña bµi dÞch. MÆc dï nhiÒu b¶n dÞch ®· dÞch ®óng víi nguyªn b¶n H¸n, cßn cã nh÷ng b¶n dÞch cha s¸t nh bµi "Väng NguyÖt". C©u thø 2 trong bµi th¬ B¸c viÕt: "§èi thö l¬ng tiªu n¹i nhîc hµ" §©y lµ mét c©u hái ®Ó diÔn t¶ t©m tr¹ng cña B¸c hiÓu lµm nh thÕ nµo? hoÆc c©u 3 vµ c©u 4 cÊu tróc ng÷ ph¸p cña bµi th¬ mµ B¸c muèn diÔn ®¹t gi÷a ngêi vµ tr¨ng ®îc chuyÓn ®æi cho nhau lóc ngêi lµm chñ ng÷ th× tr¨ng lµm bæ ng÷ vµ ngîi l¹i nh vËy th× ta míi thÊy ®îc tr¨ng lµ ngêi b¹n tri kû khi ®äc l¹i bµi th¬ trªn th× ta kh«ng thÊy bøc têng chËt hÑp cña nhµ tï mµ hiÖn lªn tríc m¾t chóng ta mét kh«ng gian réng lín chØ cã ng¬× vµ tr¨ng. Còng gièng nh bµi Väng NguyÖt, bµi Kh«ng ngñ ®îc "tr»n träc b¨n khu¨n" còng kh«ng diÔn t¶ ®îc t©m tr¹ng cña B¸c lóc bÊy giê mµ nguyªn b¶n ch÷ h¸n lµ "Tuyªn chuyÓn, båi håi tiÕn chuyÓn lµ xoay ®i xoay l¹i, lËt bªn nµy lËt bªn kia míi ®óng víi tÊm tr¹ng cña B¸c lóc bÊy giê. Nh vËy b»ng sù hiÓu biÕt cña m×nh gi¸o viªn cÇn cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n gi÷a b¶n h¸n vµ b¶n dÞch tõ ®ã c¸c em míi thÊy ®îc gi¸ trÞ néi dung cña t¸c phÈm . Bªn c¹nh ®ã gi¸o viªn ph¶i cho häc sinh biÕt ®îc sè lîng c¸c bµi th¬ trong tËp "NhËt ký trong tï" gåm cã 133 bµi, Bµi sè 1 "Ngôc trung nhËt ký ®Ò tù, bµi sè 133 "Tøc c¶nh" ngoµi ra nh÷ng bµi ®îc häc trong ch¬ng tr×nh, "Kh«ng ngò ®îc" bµi sè 68 " Ng¾m tr¨ng" sè 21 "§i ®êng" sè 30 ®Ó lµm ®îc viÖc trªn gi¸o viªn ph¶i cã t¸c phÈm " NhËt ký trong tï" ë trong tay lÇn lît giíi thiÖu cho häc sinh thÊy mét sè bµi th¬ chó ý nh÷ng bµi ®· häc trong ch¬ng tr×nh. Gi¸o viªn cã thÓ ®äc ©m h¸n cho häc sinh nghe, ngoµi 133 bµi nh s¸ch gi¸o khoa in gi¸o viªn cÇn giíi thiÖu cho häc sinh hiÓu biÕt thªm hai bµi ®îc in trong tËp th¬ "NhËt ký trong tï" ®ã lµ bµi th¬ sè 134, kÕt luËn bµi th¬ sè 135 míi ra tï "TËp leo nói". Tãm l¹i: §Ó d¹y ®îc tiÕt giíi thiÖu t¸c phÈm "NhËt ký trong tï" cña Hå ChÝ Minh ngêi gi¸o viªn ph¶i cã tµi liÖu trong tay, c¸i tèi thiÓu nhÊt ®ã lµ "NhËt ký trong tï" vµ ph¶i cã mét chót am hiÓu vÒ vèn tõ H¸n ViÖt tõ ®ã míi ®èi chiÕu so s¸ng tõ nguyªn b¶n ®Õn víi b¶n dÞch, chç nµo ®îc, chç nµo cha ®îc, tõ ®ã míi truyÒn ®¹t cho häc sinh nh÷ng tinh hoa cña t¸c phÈm . Trong tiÕt d¹y giíi thiÖu t¸c phÈm "NhËt ký trong tï" gi¸o viªn cÇn lµm næi bËt gi¸ trÞ néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. PhÇn nµy s¸ch gi¸o khoa cã tr×nh bµy, song néi dung trong s¸ch kh«ng râ rµng do ®ã gi¸o viªn ph¶i lµm râ tõng néi dung b»ng c¸ch ®Æt ra nh÷ng c©u hái cho häc sinh suy nghÜ vµ t×m néi dung trong s¸ch gi¸o khoa. TËp th¬ ®· ph¶n ¸nh chÕ ®é x· héi nµo ? §ã lµ nhµ tï cña Tëng Giíi Th¹ch. Qua ®ã ta hiÓu ®îc chÕ ®é x· héi Trung Quèc thêi bÊy giê rÊt thèi n¸t, nh c¶nh tï ®Çy cña mét em bÐ ë nhµ lao T©n D¬ng ®ã lµ ngêi tï ®ñ c¸c lo¹i, cê b¹c trèn lÝnh, ®ã lµ c¶nh bÊt c«ng trong nhµ tï nh ®¸nh b¹c, ®ãi rÐt, bÞ ®¸nh ®Ëp. §©y chÝnh lµ h×nh ¶nh thu nhá cña x· héi Trung Quèc lóc bÊy giê. Bªn c¹nh ®ã gi¸o viªn ph¶i cho häc sinh t×m hiÓu s©u s¾c vÏ ®Ñp cña t©m hån B¸c mÆc dï bÞ giam cÇm tï ®Çy ®ãi rÐt nhng tÊm lßng yªu níc cña B¸c vÉn canh c¸nh th«ng qua bµi "Kh«ng ngò ®îc" häc tiÕt sau. TËp NhËt ký cßn cho ta thÊy tÊm lßng nh©n ¸i bao la cña B¸c, B¸c sãt th¬ng cho biÕt bao nh÷ng con ngêi ®ã lµ ngêi tï cê b¹c h«m qua cßn ngñ bªn nay ®· vÒ n¬i suèi vµng ®ã lµ nh÷ng em bÐ, nh÷ng vî th¨m chång hoÆc mét tiÕng s¸o vang lªn trong nhµ tï tÊt c¶ ®Òu ®îc B¸c nãi ®Õn b»ng mét t×nh yªu th¬ng v« h¹n, T×nh yªu Êy ®· vît ra khái biªn giíi ®Õn víi nh÷ng sè phËn nh÷ng con ngêi ®au khæ bÞ ¸p bøc bäc lét. Cïng víi tÊm lßng nh©n ¸i NhËt ký trong tï" cßn thÓ hiÖn tinh thÇn kiªn cêng bÊt khuÊt cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng Hå ChÝ Minh. B¸c ®· chñ ®éng vît lªn trªn hoµn c¶nh sím ®ãn nhËn nh÷ng gian khæ. B¸c ®· viÕt: " Chinh nh©n dÜ t¹i chinh ®å thîng Nghªnh diÖn thu phong trËn trËn hµn" (T¶o gi¶i) Tinh thÇn kiªn cêng bÊt khuÊt Êy cßn thÓ hiÖn ë tiÕng cêi cît víi nh÷ng cùc khæ cña m×nh bÞ trãi ®Êy: BÞ gi¶i ®i ®Çy nhng B¸c vÉn thÊy ®©u ®©y tiÕng ngäc rung hay lµ rång quÊn ®ã lµ sù ung dung tù t¹i, tinh thÇn l¹c quan cña B¸c, cùc khæ nh vËy nhng B¸c vÉn vît lªn trªn ®Ó thëng thøc thiªn nhiªn ®Ó ng¾m tr¨ng ®Ó ng¾m lµng xãm ®Ó ngöi thÊy h¬ng råi vui say ai cÊm, chØ cã nh÷ng con ngêi vÜ ®¹i nh Hå Chñ TÞch míi lµm chñ ®îc tÊt c¶ ®Ó vît lªn trªn ®Ó thëng thøc c¶nh ®Ñp cña thiªn nhiªn. Nh vËy d¹y tiÕt giíi thiÖu t¸c phÈm "NhËt ký trong tï" cña Hå ChÝ Minh kh«ng chØ ®¬n thuÇn b¸m theo s¸ch gi¸o khoa cho häc sinh t×m hiÓu nh÷ng néi dung trong s¸ch lµ ®ñ mµ ngêi gi¸o viªn ph¶i cïng häc sinh t×n hiÓu nh÷ng néi dung trong s¸ch ®Ó bæ xung nh÷ng kiÕn thøc ®¬n thuÇn mµ s¸ch cha ®Ò cËp ®Õn, Bªn c¹nh ®ã chóng ta ph¶i biÕt ch¾t läc tõng néi dung ®Ó cung cÊp cho c¸c em sao cho phï hîp víi tr×nh ®é cña häc sinh líp 8. Tr¸nh sù tham lam «m ®ån chØ cã 45 phót mµ ta quªn ®i néi dung chÝnh cña t¸c phÈm, néi dung ®ã sÏ ®îc lµm râ, ®îc bæ sung trong tõng bµi d¹y cô thÓ ë nh÷ng tiÕt sau. §óng nh nhµ th¬ Hoµng Trung Th«ng cã viÕt: "Con ®äc tr¨m lêi tr¨m ý ®Ñp M¸i ®Çu to¶ réng m¸i ®Çu xanh VÇn th¬ cña B¸c vÇn th¬ thÐp Mµ vÉn mªnh m«ng b¸t ng¸t t×nh". D¹y tËp NhËt ký lµ chóng ta ph¶i ®äng l¹i trong tõng häc sinh chÊt thÐp vµ chÊt t×nh trong th¬ B¸c ®ã chÝnh lµ nh÷ng suy nghÜ cña b¶n th©n qua tiÕt d¹y trªn./.
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan