Tài liệu Một số kinh nghiệm chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả tại trường mầm non thạch bình

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ PHÒNG GD& ĐT THẠCH THÀNH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM ĐẠT HIỆU QUẢ TẠI TRƯỜNG MẦM NON THẠCH BÌNH” Người thực hiện: Tào Thị Lan Chức vụ: Phó Hiệu trưởng Đơn vị công tác: Trường mầm non Thạch Bình SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý THẠCH THÀNH, NĂM 2019 MỤC LỤC TT NỘI DUNG I. Mở đầu 1.1 Lý do chọn đề tài 1.2 Mục đích nghiên cứu 1.3 Đối tượng nghiên cứu 1.4 Phương pháp nghiên cứu 2. Nội dung 2.1 Cơ sở lý luận 2.2 Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.3 Các giải pháp đã sử dụng để chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả ở Trường mầm non Thạch Bình. 2.3.1 Xây dựng kế hoạch đề ra các biện pháp chỉ đạo giáo viên tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. 2.3.2 Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục trong lớp và tạo góc thiên nhiên ngoài lớp học 2.3.3 Thiết kế các khu vực chơi ngoài trời, chỉ đạo giáo viên tạo môi trường giáo dục ngoài lớp học 2.3.4 Phối hợp với tổ chức công đoàn phát động cán bộ giáo viên, nhân viên thi đua tạo môi trường giáo dục cho trẻ trong dịp 20/10 và 08/03. 2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục trong nhà trường 3. Kết luận, kiến nghị 1 Kết luận 2 Kiến nghị TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC SKKN ĐƯỢC XẾP LOẠI CẤP HUYỆN, TỈNH Trang 1 2 2 2 3 4 7 7 8 13 15 16 18 19 1. Mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài. Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, chịu trách nhiệm giáo dục trẻ từ 0 - 6 tuổi. Mục tiêu của Đảng ta đặt ra cho ngành học mầm non đó là: “Giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, hiểu biết, thẩm mỹ hình thành các yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị tốt cho trẻ bước vào lớp 1”[1]. Sứ mệnh mà Đảng ta giao cho nghành giáo dục trong nghị quyết số 29 NQ/ TW hội nghị lần thứ XIII ban chấp hành trung ương khóa XI ngày 4 tháng 11 năm 2013 đó là. “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả. Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; đảm bảo các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục việt nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực” [1]. Như chúng ta đã biết việc học và việc dạy không tự nó diễn ra mà giáo viên cần tạo ra các điều kiện để thực hiện việc học và dạy và môi trường giáo dục là một yếu tố quan trọng tạo cơ hội học tập của trẻ. Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Môi trường giáo dục rất quan trọng trong hình thành và phát triển các kỹ năng cho trẻ. [2]. Đi cùng với vấn đề đổi mới giáo dục việc chỉ đạo đưa chuyên đề vào thực hiện trongc năm học đã được quan tâm trú trọng và phát triển mạnh, trong đó có “Chuyên đề xây dựng Trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”. Việc xây dựng Trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm vô cùng quan trọng đối với trẻ. “Lấy trẻ làm trung tâm” là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị trí của trẻ em và vai trò của giáo viên trong trường mầm non, quan điểm này đã định hướng cho giáo viên mầm non trong việc xây dựng, sử dụng hiệu quả môi trường giáo dục, lập kế hoạch giáo dục và tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ trong trường mầm non, trong đó “Hoạt động chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo” [2]. Vui chơi không chỉ là hoạt động giúp trẻ giải trí, thư giản mà còn giúp trẻ cảm nhận và khám phá thế giới xung quanh một cách tự nhiên, thuận lợi, nhanh chóng. Tất cả các trò chơi đều có tiềm năng hỗ trợ cho việc học của trẻ. Bởi vậy chỉ có xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đẩm bảo các tiêu chí trong bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục tại trường mầm non mới đáp ứng nhu cầu hứng thú chơi của trẻ tạo điều kiện cho trẻ “Chơi mà học, học bằng chơi”. Nhưng thực tế việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non còn tồn tại nhiều khó khăn bất cập trong các nhà trường; 1 việc tạo môi trường giáo dục trong và ngoài nhóm lớp của giáo viên hiệu quả chưa cao. Môi trường vật chất trong và ngoài lớp chưa đáp ứng được nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ, chưa tạo được điều kiện cho tất các trẻ có thể “Chơi mà học, học bằng chơi”; phù hợp với điều kiện thực tế. Các khu vực trong nhà trường việc tận dụng các không gian để cho trẻ hoạt động chưa phù hợp, đa dạng, phong phú, các góc hoạt động trong lớp và ngoài lớp chưa mang tính mở, chưa tạo điều kiện cho trẻ dễ dàng tự lựa chọn và sử dụng sự vật, đồ vật, đồ chơi để thực hành, trải nghiệm. Chưa tạo điều kiện, cơ hội cho trẻ hoạt động, trải nghiệm, khám phá dưới nhiều hình thức khác nhau. Trẻ chưa có cơ hội, tận dụng hoàn cảnh, tình huống thật để hoạt động trải nghiệm, khám phá. Việc tạo môi trường của giáo viên chưa được đồng đều, tính thẩm mỹ chưa cao, chưa có tính sáng tạo, còn một số giáo viên chưa thực sự đầu tư suy nghĩ tìm tòi, sáng tạo trong việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ. Là một cán bộ quản lý hàng ngày trực tiếp chỉ đạo giáo viên thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, điều mà tôi trăn trở phải làm sao mà tất cả trẻ em trong độ tuổi đến trường đều được chăm sóc giáo dục tốt, có một môi trường giáo dục tốt nhất, có đầy đủ các điều kiện vật chất trong lớp, ngoài lớp đáp ứng các nhu cầu hoạt động của trẻ. Chính vì vậy mà tôi đã trăn trở suy nghĩ nghiên cứu tài liệu để tìm ra “Một số kinh nghiệm chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả”. Đưa vào áp dụng thực hiện tại trường mầm non Thạch Bình 1.2. Mục đích nghiên cứu. - Giúp đội ngũ giáo viên trong nhà trường nâng cao nhận thức và năng lực chăm sóc giáo dục trẻ, thực hiện tốt công tác giáo dục trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, phù hợp với điều kiện thực tế của nhóm lớp và của địa phương để nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. - Giúp đội ngũ giáo viên có kỹ năng xây dựng được môi trường giáo dục mang tính mở, kích thích trẻ tham gia vào các hoạt động, phát huy khả năng tư duy sáng tạo của trẻ, thúc đẩy trẻ tham gia hiệu quả vào các hoạt động chơi và trải nghiệm đa dạng. - Tạo cho trẻ có cơ hội học tập thông qua chơi bằng nhiều cách khác nhau phù hợp với nhu cầu, hứng thú và khả năng của từng trẻ. - Huy động sự tham gia của nhà trường, gia đình và xã hội, tạo sự thống nhất trong cộng đồng cùng quan tâm xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong trường mầm non, cải thiện về môi trường giáo dục góp phần thực hiện có hiệu quả chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao. Giúp trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động ở trường mầm non Thạch Bình. 1.4. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết. + Nghiên cứu các tài liệu có liên quan để lấy cơ sở lý thuyết nhằm khảng định cho sáng kiến của mình đưa ra hoàn toàn đúng và cấp thiết, mang lại hiệu quả cao. - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế thu thập thông tin. + Quan sát thực tiễn việc xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục lấy trẻ làm 2 trung tâm của giáo viên trong trường. + Quan sát quá trình tham gia xây dựng môi trường giáo dục và hoạt động của trẻ. + Đàm thoại trực tiếp với giáo viên và trẻ + Đàm thoại qua những buổi sinh hoạt chuyên môn, các buổi triển khai chuyên đề - Phương pháp thống kê sử lý số liệu + Thống kê và sử lý những số liệu để thấy được thực trạng vấn đề nghiên cứu và có những giải pháp hữu để nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường. 2. Nội dung 2.1. Cơ sở lý luận. Theo tiến sỹ Phan Thị Thu Hiền chuyên gia giáo dục đầu đời Việt Nam cho rằng: “Cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ từ 0-11 tuổi là lấy trẻ làm trung tâm và áp dụng các phương pháp dạy học tích cực để thúc đẩy tính chủ động, khả năng tư duy, phản biện và giải quyết vấn đề ở trẻ”[3]. Tiến sỹ củng khẳng định rằng; “Chương trình giáo dục mầm non tốt là một chương trình lấy trẻ làm trung tâm. Có nghĩa là nó được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm và khả năng của trẻ. Chương trình này sẽ tạo cơ hội cho trẻ được phát triển toàn diện, không trú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Một chương trình tốt nhất là chương trình không chỉ quan tâm tới trẻ “Học được gì” mà còn trú trọng “Học như thế nào”, tức là cho trẻ những trải nghiệm học tập tích cực để phát triển đam mê ham học hỏi của trẻ và khả năng tự học”[3]. Môi trường giáo dục đa dạng phong phú sẽ kích thích tính tích cực, chủ động của trẻ từ việc lựa chọn góc chơi, đồ chơi đến việc tự quyết định và tìm cách giải quyết nhiệm vụ. Trẻ sẽ dần biết tự chịu trách nhiệm với hành động của mình và biết đánh giá những thành công hay thất bại trong quá trình chơi, trẻ sẽ dần rút ra những bài học cho bản thân mình. Trong quá trình hoạt động trẻ sẽ phối hợp chơi cùng nhau như cùng chơi xây dựng, cùng chơi trò chơi gia đình, bác sỹ...trên cơ sở đó giúp trẻ tái hiện lại mối quan hệ gia đình, cộng đồng. Qua đó trẻ học được cách làm việc với người khác, học cách lắng nghe và chia sẻ suy nghĩ của bản thân với bạn bè, là cơ sở để hình thành tính tự lập, tính tập thể và tinh thần đoàn kết ở trẻ. Một môi trường sạch sẽ an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp, ngoài trời phù hợp, thuận tiện, có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giáo dục cởi mở, thân thiện giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giải bày tâm sự, nguyện vọng mong ước của trẻ với giáo viên, với bạn bè, nhờ vậy mà giáo viên hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu giáo viên và bạn bè hơn [4]. Vì vậy chúng ta có thể khẳng định rằng môi trường giáo dục có tính chất quyết định đến sự phát triển của trẻ kể về nhận thức, thể chất cũng như tinh thần, trẻ được sống và học tập trong môi trường giáo dục tốt sẽ có một cơ thể khỏe mạnh, một tinh thần vui vẻ thoải mái, có trí thông minh, nhanh nhẹn, nhân cách được hình thành và phát triển tạo tiền đề cho sự phát triển sau này của trẻ. 3 2.2 Thực trạng việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non Thạch Bình trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Trường mầm non Thạch Bình là một trường miền núi đóng trên địa bàn xã Thạch Bình, huyện Thạch Thành. Nhà trường có 27 cán bộ giáo viên, có 20 nhóm lớp và 430 học sinh. Trong quá trính xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung nhà trường có những thuận lợi, khó khăn sau. 2.2.1. Thuận lợi: - Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm của các cấp lảnh đạo, sự chỉ đạo trực tiếp sát sao của phòng giáo dục và đào tạo huyện Thạch Thành. Cơ sở vật chất trang thiết bị của nhà trường đã cơ bản đầy đủ đạt tối thiểu theo quy định. - Đội ngũ cán bộ giáo viên trong nhà trường có trình độ chuẩn 100% trong đó có 81,5% cán bộ giáo viên có trình độ trên chuẩn, giáo viên trẻ, khoẻ, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao, có một số giáo viên có năng khiếu trong việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ. - Tỷ lệ huy động trẻ ra lớp đạt 80% trong đó trẻ mẫu giáo ra lớp đạt 98%, trẻ đi học chuyên cần đạt 97%; Trẻ đến trường được ăn ở bán trú tại trường nên thuận tiên cho việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục của nhà trường. 2.2.2. Khó khăn - Là một trường miền núi của huyện Thạch Thành chưa phải là trường chuẩn quốc gia, tuy cơ sở vật chất cơ bản đủ theo mức tối thiểu nhưng vẫn còn nhiều thiếu thốn. phòng học thiếu, đồ dùng đồ chơi chưa đáp ứng được nhu cầu học tập của trẻ. Trẻ đến trường đông lớp học quá tải nên ảnh hưởng không nhỏ đến việc tổ chức các hoạt động cho trẻ, đặc biệt là các góc hoạt động trong lớp. - Môi trường vật chất trong và ngoài lớp chưa đáp ứng được nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ, chưa tạo được điều kiện cho tất các trẻ có thể chơi mà học, học bằng chơi. Các khu vực trong nhà trường chưa được tận dụng các không gian để cho trẻ hoạt động phù hợp, đa dạng, phong phú, các góc hoạt động trong lớp và ngoài lớp chưa mang tính mở, chưa tạo điều kiện cho trẻ dễ dàng tự lựa chọn và sử dụng sự vật, đồ vật, đồ chơi để thực hành, trải nghiệm bằng nhiều cách khác nhau. - Trang thiết bị đồ dùng đồ chơi; môi trường giáo dục ngoài lớp học còn nhiều hạn chế chưa phong phú đa dạng, trẻ chưa có cơ hội, tận dụng hoàn cảnh, tình huống thật để hoạt động trải nghiệm, khám phá. - Khu vực hoạt động của trẻ đã được quy hoạch song còn quá chật hẹp so với số trẻ ra lớp. - Việc tạo môi trường giáo dục trong và ngoài nhóm lớp của giáo viên hiệu quả chưa cao. Kỹ năng tạo môi trường của giáo viên chưa được đồng đều, nhiều đồng chí làm đồ dùng đồ chơi tính thẩm mỹ còn hạn chế, chưa có tính sáng tạo, còn một số giáo viên chưa thực sự đầu tư suy nghĩ tìm tòi, sáng tạo trong việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ còn dập khuôn máy móc, chưa có khả năng tạo ra môi trường và tận dụng môi trường để tổ chức các hoạt động đáp ứng các nhu cầu hoạt động của trẻ. - Kinh phí để mua sắm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hạn chế nên việc mua sắm, bổ xung đồ dùng đồ chơi cho trẻ hàng năm không nhiều cũng ảnh hưởng 4 đến việc tổ chức các hoạt động cho trẻ. - Giáo viên đứng lớp trong nhà trường còn thiếu so với qui định của Điều lệ trường mầm non. Giáo viên phải dạy cả ngày đêm về soạn bài nên không có thời gian để làm đồ dùng đồ chơi, trang trí tạo môi trường hoạt động cho trẻ. - Phụ huynh cũng như mọi người trong cộng đồng chưa thực sự quan tâm đến việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ, việc góp sức để cùng giáo viên làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ chưa được trú trọng. - Một số phụ huynh còn nuông chiều con thường để cho con tiếp cận nhiều với điện thoại, chơi nhiều trò chơi điện tử, ở gia đình nhiều bậc phụ huynh còn mua những loại đồ chơi điện tử không đúng quy định cho trẻ chơi nên cũng ảnh hưởng rất lớn đến viêc thu hút trẻ vào những hoạt động trải nghiệm bằng đồ dùng đồ chơi tự làm của giáo viên. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc giáo dục trẻ theo quan điểm dạy học lấy trẻ trung tâm của giáo viên. 2.2.3. Kết quả của thực trạng việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên trường mầm non Thạch Bình trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Từ thực trạng trên của trường mầm non Thạch Bình bản thân tôi nhận thấy rằng mặc dù công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của nhà trường đã được thực hiện nhưng vẫn còn mang tính hình thức, chưa phát huy hết khả năng sáng tạo của giáo viên, chưa tạo được động lực để giáo viên tích cực trong các hội thi, các phong trào thi đua còn thiếu tính sáng tạo chưa có tính thẩm mỹ cao, chưa thu hút được trẻ tham gia vào các hoạt động tích cực, cụ thể được thể hiện qua việc khảo sát, đánh giá việc tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên và khả năng tham gia vào các hoạt động của trẻ trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Bảng khảo sát viêc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên trong các nhóm, lớp năm học 2017 - 2018 (Trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm) TT Số Mức độ đạt được lớp Đạt Chưa đạt Tiêu chí khảo sát được Tốt Khá TB khảo SL % SL % SL % SL % sát 1 Môi trường vật chất trong lớp, ngoài lớp đáp ứng nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ, tạo điều kiện cho tất cả các 11 0 0 1 9,1 3 27,3 7 63,6 trẻ có thể chơi mà học, học bằng chơi, phù hợp với điều kiện thực tế. 2 Các khu vực được quy hoạch theo hướng tận dụng các không gian cho trẻ hoạt động phù hợp, linh hoạt, đa 11 1 9,1 2 18,2 3 27,3 5 45,6 dạng, phong phú, các góc 5 hoạt động trong lớp và ngoài lớp mang tính mở, tạo điều kiện cho trẻ dễ dàng tự lựa chọn và sử dụng sự vật, đồ vật, đồ chơi để thực hành, trải nghiệm. 3 Môi trường mở khuyến khích trẻ hoạt động trải nghiệm, khám phá dưới nhiều hình thức khác nhau, 11 1 9,1 2 18,2 3 27,3 5 45,6 phát triển toàn diện. Bảng khảo sát mức độ tham gia vào các hoạt động của trẻ trong môi trường giáo dục (Trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiêm). TT Tổng số Kết quả khảo sát Tiêu trí khảo sát trẻ được Đạt Chưa đạt khảo sát SL % SL % 1 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia tạo môi trường giáo dục cùng 430 180 41,9 250 58,1 với cô và các bạn 2 Trẻ tích cực, chủ động tham gia vào các hoạt động vui chơi, 430 160 37,2 270 62,8 học tập theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 3 Trẻ biết thể hiện mối quan hệ thân thiện với cô giáo, với các 430 150 34,9 280 65,1 bạn và mọi người xung quanh, Từ kết quả khảo sát trên bản thân tôi nhận thấy rằng việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tuy đã được nhà trường trú trọng nhưng mới chỉ thể hiện ở bề rộng, chưa có chiều sâu do đó hiệu quả mang lại chưa cao, chưa đáp ứng được nhu cầu giáo dục theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm . *Nguyên nhân: - Việc xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục trong trường còn chung chung, chưa có kế hoạch cụ thể cho từng nhóm lớp, từng bộ phận. Vai trò của người quản lý trong công tác chỉ đạo chưa sát sao trong đánh giá, góp ý giáo viên thực hiện nên hiệu quả chưa cao - Chưa biết tận dụng thế mạnh của những giáo viên có năng khiếu trong việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ - Việc xây dựng tạo môi trường giáo dục cho trẻ của giáo viên chưa có tính sáng tạo, chưa tạo được góc mở cho trẻ hoạt động nên chưa khuyến khích trẻ hoạt động trải nghiệm, khám phá dưới nhiều hình thức khác nhau, - Các khu vực chơi ngoài trời chưa có, các đồ chơi phát triển vận động cho trẻ còn nghèo nàn. - Chưa phối hợp được với các đoàn thể trong nhà trường để tạo thêm động lực thúc đẩy giáo viên tích cực hơn trong việc tạo môi trường giáo dục. 6 2.3. Các giải pháp, chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả tại trường mầm non Thạch Bình. 2.3.1. Xây dựng kế hoạch đề ra các biện pháp chỉ đạo giáo viên tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Để công tác chỉ đạo đạt hiệu quả cao người quản lý phải có kế hoạch cụ thể để điều hành công việc một cách khoa học theo đúng kế hoạch đề ra, đồng thời có những điều chỉnh linh hoạt trong quá trình triển khai công việc. Căn cứ vào kế hoạch triển khai chuyên môn của phòng giáo dục và đào tạo huyện Thạch Thành trong năm học 2017–2018 sẽ tổ chức Hội thi “ Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” cấp huyện.. Căn cứ vào kết quả khảo sát thực tế về chất lượng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của các nhóm, lớp và hứng thú tham gia vào các hoạt động của trẻ trong trường mầm non Thạch Bình đầu năm học 2017 - 2018. dựa trên các tiêu chí trong bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục tại trường mầm non tôi xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho năm học 2017 2018 để tham mưu với hiệu trưởng. Được hiệu trưởng thống nhất và giao trách nhiệm cho tôi chỉ đạo chính. tôi thông qua kế hoạch tới các tổ chuyên môn và bắt tay ngay vào chỉ đạo giáo viên thực hiện theo đúng kề hoạch đề ra. Kế hoach cụ thể như sau: Thời gian Nội dung công việc Biện pháp chỉ đạo Tháng - Trang trí tạo môi - Tham mưu với hiệu trưởng tìm chọn 7 trường trong lớp. một số giáo viên có năng khiếu mỹ, có - Ươm hoa, rau để trồng kinh nghiệm trong việc trang trí tạo môi trong vườn, bồn hoa và trường trong lớp cho trẻ trong thời gian các góc thiên nhiên. hè. - Ươm rau, hoa giống trong hè để năm học mới có cây trồng. Tháng - Phát động giáo viên - Triển khai, đôn đốc giáo viên làm đồ 8, 9 làm đồ dùng dạy học dùng, dạy học. -Trồng và chăm sóc cây - Tham mưu với hiệu trưởng hàn giá trong góc thiên nhiên, trồng hoa ở các góc thiên nhiên các lớp vườn hoa, cây cảnh - Chỉ đạo giáo viên trồng và chăm sóc xung quanh trường. góc thiên nhiên, vườn hoa,cây cảnh. Trồng và chăm sóc Phối hợp với ban chấp hành công đoàn Tháng 10 vườn rau sạch nhân dịp phát động các tổ công đoàn trồng và 20/10 chăm sóc vườn rau của bé. Chỉ đạo giáo viên xây - Định hướng cho giáo viên cách tạo Tháng dựng môi trường giáo môi trường ngoài lớp học cho trẻ hoạt 11,12 dục ngoài lớp học động trong các buổi sinh hoạt chuyên theo quan điểm lấy trẻ môn và phân công nhiệm vụ tạo môi trường cụ thể cho từng khối lớp làm trung tâm Tháng 2 Phối hợp với công Phối hợp với ban chấp hành công đoàn phát động các tất cả đoàn viên trong 7 đoàn phát động thi công đoàn thi làm đồ dùng dạy học lấy làm đồ dùng dạy học thành tích chào mừng ngày 8 tháng 3 Tháng 3 Thi làm đồ dùng đồ đồ Phối hợp với ban chấp hành công đoàn dùng đồ chơi tổ chức thi làm đồ dùng dạy học lấy - Tham gia thi “ Xây thành tích chào mừng ngày 8 tháng 3 dựng môi trường giáo - Chỉ đạo giáo viên chỉnh sửa lại môi dục lấy trẻ làm trung trường trong và ngoài lớp học, Quay tâm” cấp huỵên video nộp dự thi Tháng -Tiếp tục kiểm tra đánh - Thăm lớp dự giờ để đánh giá việc tạo 4;5 giá việc tạo môi trường môi trường và sử dụng môi trường giáo trong và ngoài lớp học dục của giáo viên trong từng nhóm lớp. cho trẻ ở các lớp, các tổ. Để thực hiện có kết quả kế hoạch đã xây dựng tôi phối hợp với tổ trưởng, tổ phó các tổ chuyên môn chỉ đạo giáo viên thực hiện theo đúng kế hoạch Ví dụ: Kế hoạch tháng 7 trang trí môi trường trong lớp học. Vì đây là tháng giáo viên đang được nghỉ hè nên không thể huy động giáo viên đến trang tri nhóm lớp được nên tôi cùng với các tổ chuyên môn tìm chọn một số giáo viên có năng khiếu mỹ, có kinh nghiệm trong việc trang trí tạo môi trường đến trang trí môi trường trong lớp cho trẻ trong thời gian hè và tham mưu với Hiệu trưởng trích một phần kinh phí trong hoạt động chuyên môn để hỗ trợ cho số giáo viên tham gia trang trí trong hè. Như vậy đến tháng 8 giáo viên sẽ không phải lo vào trang trí môi trường bên trong nhóm lớp nữa mà tiến hành làm đồ dùng đồ chơi phục vụ các hoạt động của trẻ đến khi đón trẻ vào lớp, trẻ có môi tường trong lớp để hoạt động và có đồ chơi để chơi ở các góc. 2.3.2. Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục trong lớp và tạo góc thiên nhiên ngoài lớp học. Môi trường giáo dục trẻ bao gồm môi trường xã hội và môi trường vật chất. Môi trường xã hội chính là bầu không khí giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ nó được tạo ra trong quá trình tương tác. Môi trường vật chất bao gồm môi trường bên trong và bên ngoài lớp học, cả hai môi trường này đều rất quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến việc dạy và học của cô và trẻ trong trường mầm nọn. Trẻ sẽ tham gia vào các hoạt động và các trò chơi như thế nào? hứng thú hay không hứng thú đều phụ thuộc vào môi trường giáo dục bên trong và bên ngoài nhóm, lớp mà giáo viên tạo ra cho trẻ tham gia hoạt động. Có một môi trường vật chất tốt phù hợp thì sẽ giúp cho mối quan hệ tương tác giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với người lớn xung quanh sẽ được hình thành và phát triển từ đây môi trường xã hội được phát triển tốt hơn. Vì vậy tôi đã chỉ đạo giáo viên tận dụng triệt để những không gian, điều kiện thực tế của trường, lớp mình để tạo được môi trường vật chất tốt nhất cho trẻ hoạt động theo từng việc làm cụ thể như sau. a. Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường thiên nhiên ngoài lớp học. Môi trường thiên nhiên ngoài lớp học là khoảng không gian rộng mở. Trẻ được tự do khám phá, sử dụng các giác quan để hòa mình vào thế giới thiên nhiên, cỏ cây hoa lá, giúp trẻ có nhiều cơ hội chơi mà học. Để trẻ có nhiều cơ 8 hội trải nghiệm với thiên nhiên. Vườn cổ tích, góc thiên nhiên và bồn hoa cây cảnh xung quanh trường là môi trường mà trẻ rất thích hoạt động khám phá. Tôi đã tham mưu với hiệu trưởng cải tạo lại không gian vườn cổ tích của nhà trường trước đây chưa có khuôn viên, chỉ có một số hình ảnh nhân vật cổ tích, chưa có đường đi, lối lại và chưa có cây xanh, cây hoa cho trẻ quan sát, hoạt động hàng ngày. Diện tích bên ngoài của các lớp hẹp không có đất để trồng hoa tạo góc thiên nhiên. Tôi tham mưu với hiệu trưởng chặt bỏ những loại cây không cần thiết trong vườn cổ tích, tạo đường đi, lối lại trong khuôn viên, trồng các hàng cây xanh xung quanh những con đường để có màu xanh, tận dụng những mảng đất nhỏ để tạo nên những bồn hoa cho trẻ quan sát trải nghiệm hàng ngày. Được sự nhất trí cao của hiệu trưởng, tôi đã huy động tất cả các đồng chí đoàn viên trong công đoàn nhà trường tham gia cải tạo, trồng cây, hoa trong khu vườn. Trong hè tôi tham mưu với hiệu trưởng phát động giáo viên tìm kiếm những mảnh đá xẻ nhỏ của các công trình lầm nhà bỏ đi nhặt về để lát vào các đường trong vườn cổ tích, tự cải tạo xây dựng lại khuôn viên khu vườn theo ý tưởng của mình, phù hợp với tâm sinh lý của trẻ. Khi giáo viên được tận tay tạo nên môi trường cho trẻ hoạt động họ rất có tâm huyết với trường và luôn cố gắng cùng nhau cải thiện giữ gìn những gì mình làm ra cho ngôi trường ngày càng đẹp hơn. Giáo viên luôn xem trường như nhà của mình. Theo đúng kế hoạch trong hè tôi đã chỉ đạo giáo viên tiến hành ươm bầu hoa và chăm sóc hoa vào đầu năm học có giống hoa và rau để trồng. Đầu tháng 8 tôi huy động tất cả giáo viên trong trường quyên góp phân mục tơi xốp để trồng hoa và rau, quy hoạch theo từng khu vực cho phù hợp với khả năng sinh trưởng của từng loại cây. Phân chia từng khu vực, vườn hoa, cây cảnh xung quanh trường cho từng lớp để có trách nhiệm chăm sóc, hàng tháng tôi chỉ đạo các tổ trưởng tổ chuyên môn kiểm tra đánh giá việc chăm sóc vườn hoa, cây cảnh, các góc thiên nhiên của từng lớp để lấy cơ sở đánh giá xếp loại giáo viên hàng tháng, tổng hợp kết quả để cuối năm khen thưởng. Qua cách chỉ đạo như vậy vườn hoa, cây cảnh của trường tôi luôn xanh tốt và nở hoa rực rỡ. (Hình ảnh vườn hoa, cây cảnh ở sân trường sau khi đã cải tạo lại) 9 Với khuôn viên các lớp học không có chỗ đề trồng cây tạo góc thiên nhiên, tận dụng hiên phía ngoài cửa của các lớp học tôi đã tham mưu với hiệu trưởng hàn cho mỗi lớp một giá có tầng để giáo viên trồng hoa vào chậu và đặt vào giá tạo góc thiên nhiên cho các lớp, vừa có hoa đẹp và cũng là nơi cho trẻ cùng nhau chăm sóc cây hoa trong góc thiên nhiên, rèn luyện cho trẻ kỹ năng lao động nhóm, biết cách chăm sóc cây hoa và hình thành ở trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu lao động, biết bảo vệ những thành quả lao động của mình làm ra.có những giáo viên rất sáng tạo đã dùng những chiếc lốp xe thải loại thiết kế thành những hình thù khác nhau để đặt các chậu hoa trong góc thiên nhiên rất đẹp mắt .( Hình ảnh góc thiên nhiên của các lớp) b. Chỉ đạo giáo viên trang trí môi trường bên trong lớp học Đối với môi trường trong lớp học không thể thiếu những góc chơi của trẻ. Để lớp học thêm lôi cuốn trẻ, các cô giáo cần tạo nên một môi trường lớp học với những màu sắc sặc sỡ, sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh. Những hình ảnh đẹp mang tính thẩm mỹ cao. Nhận thức rõ điều này và rút kinh nghiệm từ những năm học trước, trang trí lớp theo kiểu đại trà giao cho giáo viên các lớp tự trang trí hiệu quả mang lại chưa cao nhiều giáo viên không có năng khiếu trong việc trang trí lớp nên dẫn đến nhiều lớp chưa đẹp chưa có tính sáng tạo, nên chưa thu hút được trẻ tham gia vào các hoạt động mà lại còn lảng phí nguyên vật liệu, công sức trong khi làm rất nhiều. Hơn nữa vào đầu năm học giáo viên bận trang trí lớp không có thời gian làm đồ dùng dạy học dẫn đến đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động không có nhiều. Bởi vậy tôi đã tham mưu với hiệu trưởng lựa chọn một số đồng chí có năng khiếu về trang trí lớp để tham ra trang trí cho cả trường trong thời gian hè để đầu năm học mới giáo viên không phải trang trí lớp mà tập trung vào dạy trẻ và làm đồ dùng dạy học. Để việc tạo môi trường trong lớp đạt được hiệu quả cao tôi đã trực tiếp làm cùng các cô trong thời gian hè và nghiên cứu tìm ra các ý tưởng để trang trí các góc cho trẻ hoạt động mang tính mở tích hợp được nhiều lĩnh vực giáo dục, thu hút trẻ vào các hoạt động. Để tạo cơ hội cho trẻ được chơi, được thử nghiệm bằng nhiều cách khác nhau và xử dụng xuyên suốt cả năm học nhưng nó vẫn phù hợp, hấp dẫn, đa dạng không làm cho trẻ nhàm chán, làm cho lớp học thông thoáng, hài hòa, có không gian hợp lý cho trẻ chơi chúng tôi đã trang trí các góc chính cho mỗi lớp gồm; góc chủ đề; góc phân vai; góc tạo hình; góc xây dựng; Góc văn học; góc trao đổi với phụ huynh. …. Trang trí cho tất cả các lớp trong trường đầy đủ các góc như vậy nhưng những hình 10 ảnh của các lớp khác nhau không dập khuôn theo một mẫu nên rất đa dạng phong phú và đẹp mắt. ( Hình ảnh trang trí các góc mở trong lớp). Sau khi trang trí xong các góc mở trong lớp cho tất cả các lớp trong nhà trường, tôi tổ chức họp chuyên môn và hướng dẫn cho giáo viên cách sử dụng các góc mở khi cho trẻ hoạt động và cách làm đồ dùng đồ chơi phục vụ các góc, phù hợp với từng chủ đề. Trong cuộc họp chuyên môn tôi cho giáo viên tham khảo những những hình ảnh đồ dùng đồ chơi tôi làm và sưu tầm để giáo viên tham khảo, tự làm đưa vào các góc theo chủ đề cho trẻ hoạt động phù hợp với đặc điểm tâm lý, khả năng của trẻ trong mỗi lớp (Hình ảnh Góc phân vai lớp 4 – 5 tuổi theo hướng mở có đồ dùng để trẻ hoạt động) Khi sử dụng các góc mở để giáo viên tổ chức các hoạt động cho trẻ khám phá trải nghiệm theo hướng dẫn của tôi bước đầu đã thu được những kết quả rất tốt, trẻ tích cực tham gia các hoạt động Với từng độ tuổi, từng chủ đề giáo viên chuẩn bị đồ dùng và có cách tổ chức cho trẻ hoạt động khác nhau Ví dụ; Với trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi các hình ảnh trang trí lên góc chủ đề to rõ ràng để trẻ dễ sử dụng Với chủ đề: Tết mùa xuân giáo viên chuẩn bị các hình ảnh được làm từ giấy dạ có gắn giấy nhám ở phái sau có thể gắn lên khi đến chủ đề và bóc ra khi hết chủ đề rất thuận tiện cho trẻ sử đụng và đáp ứng được yêu càu của quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 11 Khi áp dụng dạy trẻ trong chủ đề tết và mùa xuân; với hoạt động choi làm quen với chủ đề nhánh: ngày tết quê em cô chuẩn bị rất nhiều các hình ảnh chuẩn bị cho trong ngày tết cho trẻ làm quen, trò chuyện với trẻ các hoạt động chuẩn bị cho ngày tết và yêu cầu trẻ gắn những hình ảnh chuẩn bị trong ngày tết lên mảng chủ đề như Mâm ngũ quả, mẹ gói bánh chưng, ông treo câu đố … Với việc làm quen và được hoạt động trên mảng chủ đề sẽ hiểu đượcác hoạt động và không khí chuẩn bị cho ngày tết ….. ( Hình ảnh cô cùng trẻ 3 – 4 tuổi trò chuyện về nội dung của chủ đề nhành ngày tết quê em và trẻ qắn các hình ảnh hoạt động chuẩn bị cho ngày tết lên mảng chủ đề ) Ở lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi yêu cầu hoạt động cao hơn trẻ đã học chữ và số nên tôi chỉ đạo giáo viên phải trang trí góc học tập thật sự mở để trẻ được hoạt động đa dạng hơn trên góc. Với chủ đề nào thì cô giáo chuẩn bị đồ dùng theo yêu cầu đề tài trong chủ đề đó trẻ sẽ lên chọn và gắn đồ dùng theo đúng theo số lượng hoặc chữ cái đã học Ví dụ: Với hoạt động làm quen với toán. Cô chuẩn bị các ống có gắn thẻ số từ 1 – 10 khi học đến số 9 trong chủ đề quê hương, đất nước với tiết nhận biết số 9 trẻ sẽ lên chọn 9 lá cờ và cắm vào ống có gắn chữ số 9… còn với tiết tách gộp trong phạm vi 9 ở các ống chính cô cắm 9 lá cờ có gắn số 9 trẻ sẽ lên chia 9 lá cờ vào 2 ống theo ý của trẻ, khi trẻ chia xong sẽ tìm số tương ứng gắn vào ống cờ theo cách trẻ chia, cho trẻ nhận xét để củng cố các cách chia trong phạm vi 9. Hoặc với hoạt động làm quen với chữ cái, ôn chữ cái nào thì trẻ tìm những đồ vật mang chữ cái đó gắn lên bảng; ôn chữ C trong chủ đề thế giới động vật trẻ tìm các con vật có chữ C như con cua, con cá gắn lên bảng..... Bất kỳ một lĩnh vực nào cũng có thể sử dụng dạy trẻ được trong góc chơi này bởi vậy tôi gọi đây là góc đa năng. 12 (Hình ảnh Góc học tập trang trí theo hướng mở để trẻ chơi với hoạt động làm quen với toán và chữ cái của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi) Với cách chỉ đạo như vậy giáo viên rất tích cực trong việc tạo môi trường học tập cho lớp mình. kết quả các lớp đều tạo được các góc mở và có đầy đủ đồ dùng đồ chơi cho trẻ đẹp hấp dẫn, thu hút trẻ tham gia hoạt động hàng ngày trong trường. 2.3.3. Thiết kế các khu vực chơi ngoài trời, chỉ đạo giáo viên tạo môi trường giáo dục ngoài lớp học Thực hiên kế hoạch tổ chức “Hội thi xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” của phòng giáo dục và đào tạo huyện Thạch Thành trong năm học 2017 - 2018 đã chỉ đạo, nắm bắt thực tế việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ trong nhà trường tôi nhận thấy môi trường giáo dục trong lớp đã tương đối đầy đủ nhưng môi trường giáo dục ngoài lớp học chưa thực sự đa dạng phong phú, các góc cho trẻ hoạt động ngoài trời còn hạn chế, đồ chơi vận động còn thiếu nhiều, sân vận động chưa đáp ứng yêu cầu. Kinh phí để tạo môi trường ngoài lớp học lại gặp rất nhiều khó khăn về mặt tài chính cũng như thời gian...Tôi băn khoăn suy nghĩ để tìm ra giải pháp làm thế nào để tham mưu với Hiệu trưởng có kinh phí xây dựng môi trường ngoài lớp học để có được những góc hoạt động đáp ứng với nhu cầu của trẻ trong nhà trường và chuẩn bị cho tham gia hội thi cấp hyện vào tháng 2/2018 đạt kết quả tốt. Tôi đã đưa ra kế hoạch để tham mưu với hiệu trưởng như sau: Để tránh sự dàn trải, trùng lặp trong thiết kế các khu vực chơi ngoài lớp học và có đủ kinh phí để tạo môi trường, căn cứ vào diện tích sân chơi ngoài lớp học tôi chia khu vực và giao cụ thể các phần việc cho từng khối, mỗi khối sẽ có nội dung làm khác nhau để nhà trường có đa dạng các khu vực chơi và đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động. Cụ thể - Khối 5 tuổi: làm một nhà chòi để tạo một góc phân vai chợ quê có những mặt hàng chủ đạo khác nhau để đa dạng góc chợ quê và thiết kế khu vực chơi với cát và nước. Khối 4 tuổi; Làm góc chơi dân gian và góc âm nhạc; và mỗi lớp 1 loại đồ chơi vận động. - Khối 3 tuổi và nhà trẻ; mỗi lớp một đồ chơi vận động - Nhà trường sẽ thiết kế sân chơi phát triển vận động và kẻ vẽ môi trường bên ngoài lớp học 13 Ngoài những phần việc được giao tôi khuyến khích giáo viên có thể làm thêm nhiều chủng loại đồ chơi bán hàng, đồ chơi phát triển vận động … càng đa dạng phong phú càng tốt, nhưng yêu cầu các góc chơi, các khu vực chơi của các khối phải toát lên sản phẩm chính của mình và phù hợp với trẻ. Để việc thiết kế môi trường ngoài lớp học thực sự trở thành hoạt động thu hút cộng đồng tham gia tạo môi trường giáo dục cho trẻ bớt đi những khó khăn mà nhà trường đang gặp phải, trong ngày trưng bầy sản phẩm của các khối nhà trường sẽ tổ chức hội chợ quê cho trẻ và phụ huynh cùng tham gia nhằm thu hút nhiều người tham dự để nhà trường có cơ hội tuyên truyền cộng đồng chung tay cùng nhà trường tạo môi trường giáo dục cho trẻ. Khi đưa ra kế hoạch tham mưu, được hiệu trưởng nhất trí cao tôi tiến hành họp các tổ trưởng tổ phó chuyên môn để triển khai kế hoạch và chỉ đạo giáo viên tiến hành họp phụ huynh để bàn với phụ huynh các khối cùng nhau thực hiện các phần việc mà nhà trường giao cho lớp, sau khi giáo viên triển khai kế hoạch của nhà trường thì nhận được sự ủng hộ rất nhiệt tình của phụ huynh, phụ huynh đã tự nguyện đóng góp mỗi phụ huynh ít nhất 50.000 gia đình có điều kiện thì nhiều hơn tùy khả năng, hội trưởng phụ huynh đứng ra thu để cùng với giáo viên mua vật liêu làm đồ dùng ở các khu vực chơi. Các bậc phụ huynh làm thợ mộc thì làm nhà chòi, bập bênh… các cô kiếm lốp xe sơn lại làm những đồ chơi phát triển vận động cho trẻ Sản phảm của iaos viên và phụ huynh khối lớp 5 tuổi Được sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh, sự sáng tạo của các cô giáo nhà trường đã hoàn thành việc xây dựng sân chơi phát triển vận động cho trẻ và thiết kế các khu vực chơi ngoài lớp học theo quan điểm xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Ngày trưng bày sản phẩm của các khối lớp 100% các bậc phụ huynh có con đi học đều tham gia cùng giáo viên trang trí làm đẹp hơn khu vực chơi của khối mình, có rất nhiều người dân cũng như các ban ngành đoàn thể địa phương cũng như các trường bạn đến dự. Nhà trường đã thực hiện thành công ngày hội chợ quê với rất nhiều các khu vực như khu vực chơi phát triển vận động cho trẻ như khu vực chơi dân gian, khu vực chơi với cát và nước, khu vực hoạt động âm nhạc ….một sân bóng đá mi ni được lát cỏ nhân tạo cho trẻ chơi đá bóng và tổ chức các hoạt động vui chơi tập thể cho trẻ. 14 (Hình ảnh sân chơi phát triển vận động lát cỏ nhân tạo an toàn cho trẻ chơi) Để thiết kế được một sân chơi có các khu vực chơi như trên nhà trường đã làm tốt công tác phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh huy động các phụ huynh trong nhà trường ủng hộ đóng góp về vật chất, ngày công.. Cũng từ những chiếc lốp xe cũ, các đồ dùng, vật dụng trong gia đình đã qua sử dụng… với tinh thần lao động hăng say và sáng tạo của các cô giáo và các bậc phụ huynh đã làm nên một sân chơi phát triển vận động được lát cỏ nhân tạo với rất nhiều các loại đồ dùng, đồ chơi tự làm để trẻ hoạt động, tạo cơ hội cho trẻ khám phá, trải nghiệm đáp ứng được nhu cầu giáo dục theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 2.3.4. Phối hợp với tổ chức công đoàn phát động cán bộ giáo viên, nhân viên thi đua tạo môi trường giáo dục cho trẻ trong dịp 20/10 và 08/03. Để tất cả cán bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trường đều chung tay tạo môi trường giáo dục cho trẻ, có thêm động lực cho giáo viên trong việc tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, tôi đã tham mưu với bí thư chi bộ, phối hợp với ban chấp hành công đoàn phát động các phong trào thi đua vào dịp 20/10 và 08/03 trong năm học 2017-2018 với những nội dung cụ thể sau; thi trồng chăm sóc vườn rau sạch cho trẻ hoạt động, quan sát, đồng thời cung cấp cho nhà bếp để gây quỹ cho công đoàn vào dịp 20/10; thi làm đồ dùng dạy học; thi trồng hoa để tạo góc thiên nhiên vào dịp 8/3. Tất cả các đợt phát động thi đua công đoàn đều có cùng nhà trường trao thưởng cho đoàn viên tuy không nhiêù nhưng cũng giúp giáo viên có thêm động lực trong thi đua và cũng là tiêu chí để bình xét thi đua cuối năm cho mỗi cán bộ, giáo viên. Để trẻ được hoạt động, trải nghiệm thực hành những công việc của người làm vườn, đồng thời có rau sạch cung cấp cho nhà bếp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tôi đã phối hợp với ban chấp hành công đoàn phát động các đoàn viên trồng, chăm sóc vườn rau sạch để gây quỹ cho công đoàn. Tôi họp các tổ trưởng tổ công đoàn để triển khai kế hoạch thống nhất với các tổ trưởng phân chia đất cho từng tổ sau đó các tổ lại chia theo lớp để các lớp thi đua, các tổ thia đua chăm sóc rau, cuối tháng ban chấp hành công đoàn cùng các tổ trưởng tổ công đoàn kiểm tra đánh giá xếp loại để cuối năm bình xét thi đua và khen 15 thưởng. Với cách làm như vậy cô và trẻ trong trường rất tích cực tham ra trồng và chăm sóc vườn rau để cung cấp rau sạch trong cả năm học cho nhà trường. (Hình ảnh vườn rau của công đoàn nhà trường) Để duy chì và phát huy hơn nữa việc tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong nhà trường tôi đã tham mưu với hiệu trưởng, phối hợp với ban chấp hành công đoàn phát động và tổ chức thi đồ dùng đồ chơi lấy thành tích chào mừng ngày 8/3, hội thi đã thu hút được tất cả các đoàn viên trong công đoàn tham gia thi các lớp có thêm rất nhiều đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động. Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non đáp ứng yêu cầu của chuyên đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” là thực sự cần thiết và rất quan trọng. Thông qua chơi, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Một môi trường sạch sẽ, an toàn với các khu vực chơi trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo là phương tiện, điều kiện để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, khả năng thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội, tạo tiền đề vững chắc cho trẻ mầm non vào học lớp 1, phù hợp với phương châm "Học bằng chơi, chơi mà học". 2.4. Hiệu quả của sáng kiến. 2.4.1. Bảng khảo sát việc xây dựng trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên (Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiêm). Đa số giáo viên trong trường đã có kỹ năng trang trí tạo môi trường, tích cực học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp, hăng say trong việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ, guan hệ giữa giáo viên với giáo viên, giáo viên với phụ huynh, giáo viên với trẻ ngày càng thân thiện hơn, giáo viên đã chủ động, sáng tạo hơn trong việc tạo môi trường và tổ chức các hoạt động trong môi trường giáo dục cho trẻ. Được thể hiện qua kết quả khảo sát. TT Số lớp Mức độ đạt được được Đạt Chưa Tiêu chí khảo sát khảo đạt Tốt Khá TB sát SL % SL % SL % SL % 1 Môi trường vật chất trong lớp, 16 ngoài lớp đáp ứng nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ, tạo điều kiện cho tất cả các trẻ có thể 11 10 90 1 10 0 0 0 0 chơi mà học, học bằng chơi, phù hợp với điều kiện thực tế. 2 Các khu vực được quy hoạch theo hướng tận dụng các không gian cho trẻ hoạt động phù hợp, linh hoạt, đa dạng, phong phú, các góc hoạt động 11 11 100 0 0 0 0 0 0 trong lớp và ngoài lớp mang tính mở, tạo điều kiện cho trẻ dễ dàng tự lựa chọn và sử dụng sự vật, đồ vật, đồ chơi để thực hành, trải nghiệm. 3 Môi trường mở khuyến khích trẻ hoạt động trải nghiệm, khám phá dưới nhiều hình 11 thức khác nhau, phát triển 11 100 0 0 0 0 0 0 toàn diện. 2.4.2. Bảng khảo sát mức độ tham gia các hoạt động của trẻ trong môi trường giáo dục (Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiêm). Có một môi trường giáo dục với các góc chơi, đồ dùng chơi ở trong lớp và các khu vực chơi ngoài sân trường đa dạng các chủng loại đồ chơi, trẻ được vui chơi học tập trong một môi trường giáo dục hoàn toàn mở, phù hợp với độ tuổi, trẻ được khám phá trải nghiệm nên trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động vui chơi, trẻ thân thiện với cô với bạn hơn, khả năng giao tiếp của trẻ được phát triển, từ đây nhân cách của trẻ được hình thành, tư duy, kỹ năng sống của trẻ được phát triển. chất lượng giáo dục của nhà trường được nâng lên rõ rệt. Thể hiện trên bảng khảo sát. TT Tổng số Kết quả khảo sát Tiêu chí khảo sát trẻ được Đạt Chưa đạt khảo sát SL % SL % 1 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia tạo môi trường giáo dục cùng 430 430 100 0 0 với cô và các bạn 2 Trẻ tích cực, chủ động tham gia vào các hoạt động vui chơi, học 430 430 100 0 0 tập theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 3 Trẻ biết thể hiện mối quan hệ thân thiện với cô giáo, với các 430 430 100 0 0 bạn và mọi người xung quanh, Từ bảng khảo sát trên cho thấy các biện pháp tôi áp dụng vào chỉ đạo giao viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm mang lại hiệu quả cao. 17 2.4.3. Đối với nhà trường: Từ khi áp dụng các biện pháp trên vào chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhà trường đã có một môi trường giáo dục cho trẻ hoạt động đa dạng, phong phú, các lớp có đầy đủ đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động, môi trường giáo dục bên trong và bên ngoài lớp học đáp ứng được yêu cầu giáo dục theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Quá trình xây dựng môi trường giáo dục đã thu hút được sự tham gia của các bậc phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã hội trong việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ trong nhà trường. Đặc biệt qua hội thi xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhà trường đạt giải nhì cấp huyện năm học 2017 - 2018, 2.4.4. Đối với bản thân và đồng nghiệp: sau khi áp dụng các biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm bản thân càng có thêm được nhiều kinh nghiệm chỉ đạo hơn, chuyên môn nghiệp vụ được cũng cố vững chắc hơn. Giáo viên biết cách xây dựng môi trường theo hướng mở và hướng dẫn trẻ được thực hành trải nghiệm để củng cố các kiến thức đã học và bước đầu hình thành những khái niệm mới sẽ được làm quen khám phá trong các hoạt động tiếp theo 3. Kết luận, kiến nghị 3.1. Kết luận: Từ thực tiển công tác quản lý chỉ đạo, kết hợp với việc áp dụng những biện pháp chỉ đạo giáo viên trường mầm non Thạch Bình xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, tôi nhận thấy chất lượng của việc tạo môi trường giáo dục cho trẻ trong nhà trường được nâng lên một cách rõ dệt, góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường nói riêng và chất lượng giáo dục mầm non của huyện nhà nói chung. - Giáo viên hiểu rõ hơn việc tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, hiểu rõ tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ, chủ động và biết tạo ra những góc chơi hấp dẫn để thu hút trẻ vào các hoạt động đạt hiệu quả cao. - Trẻ chủ động tích cực hứng thú tham gia vào các hoạt động, mở rộng sự hiểu biết về thế giới xung quanh cho trẻ đồng thời giúp trẻ phát triển toàn diện. Chất lượng chăm sóc giáo dục của nhà trường đã có những bước phát triển nhảy vọt, được Phòng Giáo dục và Đào tạo Huyện đánh giá cao. Từ những kết quả đạt được trong việc áp dụng các giải pháp trên vào chỉ đạo giáo viên tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non Thạch Bình tôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm sau: - Căn cứ vào tình hình cụ thể của trường, khảo sát thực tế việc tạo môi trường giáo dục của giáo viên để xây dựng kế hoạch chỉ đạo một cách linh hoạt, sáng tạo, khoa học. - Người cán bộ quản lý chỉ đạo chuyên môn phải trực tiếp tham gia làm với giáo viên thì mới nắm bắt được kịp thời những khó khăn, hạn chế của từng giáo viên để có hướng chỉ đạo kịp thời. - Khi phân công công việc cụ thể cho giáo viên phải nắm bắt được những năng khiếu sở trường riêng của từng đồng chí giáo viên, phát huy thế mạnh của mỗi cá nhân để có một tập thể hoàn hảo. 18