Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Trong lÜnh vùc kinh doanh, tõ nh÷ng «ng trïm cña c¸c tËp ®oµn khæng lå hay
c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia cho ®Õn chñ cöa hiÖu t¹p ho¸ nhá hay nh÷ng cöa hµng
b¸n lÎ ®Òu chó träng ®Õn vÊn ®Ò lµm sao cho c«ng ty cña m×nh cã ®-îc lîi nhuËn
nhiÒu nhÊt. §Ó ®¹t ®-îc môc ®Ých ®ã th× hä sö dông rÊt nhiÒu ph-¬ng ph¸p c¹nh
tranh thu hót kh¸ch hµng: ®Ò xuÊt nh÷ng chiÕn l-îc marketing thÝch hîp, chÕ t¹o
ra nh÷ng s¶n phÈm cã tÝnh n¨ng -u viÖt h¬n cña ®èi thñ, ®Çu t- vµo thiÕt bÞ s¶n
xuÊt, d©y chuyÒn c«ng nghÖ, gi¶m gi¸... vµ tÊt c¶ lu«n lu«n ph¶i g¾n liÒn víi
nh÷ng chi phÝ hîp lý.
Khi chóng ta ®Ò cËp tíi lîi nhuËn lµ ph¶i nh¾c tíi chi phÝ vµ ng-îc l¹i. §èi
víi ViÖt Nam, nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng thÕ giíi, bªn c¹nh
viÖc tho¶ m·n c¸c yªu cÇu kh¾t khe vÒ chÊt l-îng vµ mÉu m· cña kh¸ch hµng th×
mçi s¶n phÈm cña ViÖt Nam ®Òu cÇn t×m ra mäi ph-¬ng ph¸p cã ®-îc chi phÝ s¶n
xuÊt tèi thiÓu lµm nÒn t¶ng cho viÖc ¸p dông c¸c chiÕn l-îc vÒ gi¸ t¹o lîi thÕ víi
c¸c ®èi thñ cña m×nh. Cã thÓ nãi r»ng chi phÝ vµ gi¸ thµnh lµ hai mÆt kh¸c nhau
cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chi phÝ ph¶n ¸nh mÆt hao phÝ cßn gi¸ thµnh ph¶n ¸nh mÆt
kÕt qu¶. Ngoµi ra, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu chÊt l-îng ph¶n ¸nh vµ ®o
l-êng hiÖu qu¶ vÒ viÖc sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo (nguyªn vËt liÖu, lao ®éng, tµi
s¶n...) nªn lµ vÊn ®Ò ®-îc c¸c nhµ qu¶n lý ®Æc biÖt quan t©m tíi. Víi nh÷ng ý
nghÜa nh- trªn, c¸c kÕ to¸n viªn cÇn tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n vÒ chi
phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c, hîp lý, kÞp thêi nh»m cung
cÊp th«ng tin phôc vô cho c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ kinh doanh t¹i c¸c ®¬n vÞ vµ
nh÷ng ®èi t-îng t×m kiÕm th«ng tin.
Víi c¸ch nh×n nhËn cña mét nh©n viªn kÕ to¸n t-¬ng lai, ®-îc sù gióp ®ì tËn
t×nh cña c« gi¸o h-íng dÉn Ph¹m BÝch Chi em ®· hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt
nghiÖp cña m×nh víi ®Ò tµi: “ Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m n©ng cao t¹i c«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n” .
Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn ®Ò tµi cña em ®-îc chia thµnh ba phÇn:
PhÇn I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp.
PhÇn II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
t¹i c«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n.
PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ
n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr-êng.
Do kinh nghiÖm cßn Ýt nªn bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái ®-îc sai sãt, rÊt
mong ®-îc thÇy, c« trong khoa cã ý kiÕn söa ch÷a.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn I
Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n
chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
I. Vai trß, nhiÖm vô cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
§Ó gãp phÇn cho s¶n phÈm mang tÝnh c¹nh tranh cao, cÇn ph¶i xuÊt hiÖn c¸c
ý t-ëng vµ quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý, ®ång thêi thÞ tr-êng vèn ngµy cµng ®-îc
Nhµ n-íc quan t©m th× c¸c th«ng tin ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ
ph¶i ®¸p øng ®-îc vÒ mÆt chÊt l-îng ®èi víi giíi ®Çu t- chuyªn nghiÖp trong vµ
ngoµi n-íc. Th«ng qua nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
do bé phËn kÕ to¸n cung cÊp, nh÷ng ®èi t-îng cÇn th«ng tin míi cã thÓ cã c¸c
quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c.
V× vËy, ®Ó thùc sù lµ c«ng cô qu¶n lý, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau:
- C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña
doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh.
Tõ ®ã lùa chän ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch
hîp lý.
- Tæ chøc tËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®èi t-îng tËp
hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh vµ b»ng ph-¬ng ph¸p thÝch hîp ®· chän, cung cÊp kÞp thêi
nh÷ng sè liÖu tæng hîp vÒ kho¶n môc chi phÝ vµ yÕu tè chi phÝ, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú.
- VËn dông ph-¬ng ph¸p thÝch hîp, thùc hiÖn tÝnh gi¸ kÞp thêi chÝnh x¸c theo
®óng ®èi t-îng, ®óng kú h¹ch to¸n.
- TiÕn hµnh ph©n tÝch ®Þnh kú t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc chi phÝ vµ dù
to¸n chi phÝ, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó
®Ò xuÊt biÖn ph¸p thÝch hîp nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
II. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong doanh nghiÖp
1. Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp
1.1. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt
Kh¸i niÖm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt: chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña
toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra
cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh
Thùc chÊt chi phÝ lµ sù chuyÓn dÞch vèn- dÞch chuyÓn gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè
s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh.
1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt (theo nh÷ng ®Æc tr-ng nhÊt ®Þnh)
- Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ.
- Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Ph©n lo¹i mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ sxkd víi khèi l-îng sp hoµn thµnh.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Ph©n lo¹i theo ph-¬ng ph¸p tËp hîp CFSX vµ mèi quan hÖ víi ®èi t-îng.
- Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng.
- Ph©n lo¹i theo lÜnh vùc kinh doanh.
2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
2.1. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña gi¸ thµnh s¶n phÈm
Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé kho¶n
hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l-îng s¶n
phÈm, lao vô, c«ng viÖc hoµn thµnh trong kú.
Ng-êi ta cho r»ng b¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ sù dÞch chuyÓn gi¸ trÞ
cña c¸c yÕu tè vËt chÊt vµo s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt vµ tiªu thô.
Chøc n¨ng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm:
- Chøc n¨ng th-íc ®o bï ®¾p chi phÝ: Th«ng qua chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc x¸c
®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c doanh nghiÖp sÏ ®¶m b¶o ®-îc kh¶ n¨ng bï ®¾p chi
phÝ ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ thùc hiÖn gi¸ trÞ cña nã.
- Chøc n¨ng lËp gi¸: Khi x©y dùng gi¸ c¶ th× yªu cÇu ®Çu tiªn lµ gi¸ c¶ cã
kh¶ n¨ng bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, ®¶m b¶o cho
doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn b×nh th-êng cã thÓ bï ®¾p ®-îc hao phÝ ®Ó t¸i s¶n
xuÊt. Do vËy, khi x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cña s¶n phÈm ph¶i c¨n cø vµo gi¸ thµnh.
- Chøc n¨ng ®ßn bÈy kinh tÕ: Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp cao hay thÊp phô
thuéc trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n
®Ó t¨ng lîi nhuËn, t¹o tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng.
2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm
- Ph©n lo¹i theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh.
- Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ.
3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
- Gièng nhau: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu lµ biÓu hiÖn b»ng
tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ
doanh nghiÖp ph¶i bá ra trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm.
- Kh¸c nhau:
Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi kú kÕ to¸n (mang trong m×nh yÕu tè thêi gian)
Gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n liÒn víi khèi l-îng s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh.
Mèi quan hÖ ®-îc biÓu hiÖn qua s¬ ®å sau:
Chi phÝ s¶n
xuÊt dë dang ®Çu kú
Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú
Chi phÝ s¶n xuÊt
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh
dë dang cuèi kú
III. §èi t-îng vµ c¸c kü thuËt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm
1. §èi t-îng h¹ch to¸n
1.1. §èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
§èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp cã thÓ lµ:
+ Tõng ph©n x-ëng, bé phËn tæ ®éi s¶n xuÊt hoÆc toµn doanh nghiÖp.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Tõng giai ®o¹n hoÆc toµn quy tr×nh c«ng nghÖ.
+ Tõng ®¬n ®Æt hµng, h¹ng môc c«ng tr×nh.
+ Tõng nhãm s¶n phÈm .
+ Tõng bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm.
§Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm
c¬ b¶n nh-: ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt , ®Æc ®iÓm
tæ chøc s¶n xuÊt, yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ vµ tr×nh ®é tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ...
1.2. §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, yªu cÇu cña ®¬n vÞ ®Ó
x¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp. §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ s¶n
phÈm, b¸n thµnh phÈm.
2. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
2.1. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
Lµ ph-¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph-¬ng ph¸p sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n
lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ.
+ Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm
hay theo chi tiÕt, bé phËn s¶n phÈm.
+ Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph©n x-ëng.
+ Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo giai ®o¹n c«ng nghÖ.
+ Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo ®Þnh møc.
2.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt (gåm 4 b-íc).
2.3. H¹ch to¸n c¸c kho¶n môc chi phÝ
a. H¹ch to¸n chi phÝ NVLTT
b. H¹ch to¸n chi phÝ NCTT
c. H¹ch to¸n chi phÝ SXC
d. H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr-íc
e. H¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶
f. H¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt
+ ThiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng.
+ ThiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt.
2.4. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang
Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang
cuèi kú phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh ë b-íc tiÕp theo. Cã nhiÒu ph-¬ng
ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang.
+ §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l-îng -íc tÝnh t-¬ng ®-¬ng.
+ §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn.
+ §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, chi phÝ
nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hay chi phÝ trùc tiÕp.
+ §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc hay kÕ ho¹ch...
3. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
3.1. Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cïng víi ®Æc ®iÓm, môc tiªu chiÕn l-îc cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp sÏ chän
c¸c ph-¬ng ph¸p vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh sao cho cã hiÖu qu¶ qu¶n lý tèt nhÊt.
KÕ to¸n cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph-¬ng ph¸p sau hoÆc kÕt hîp víi nhau:
- Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n.
- Ph-¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ.
- Ph-¬ng ph¸p hÖ sè.
- Ph-¬ng ph¸p tû lÖ.
- Ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô.
- Ph-¬ng ph¸p liªn hîp.
3.2. C¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ¸p dông trong mét sè
lo¹i h×nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt:
a. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¶n ®¬n ¸p dung ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc
ph-¬ng ph¸p liªn hîp.
b. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng tuú theo tÝnh chÊt vµ sè l-îng
s¶n phÈm sö dông ph-¬ng ph¸p thÝch hîp nh- ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph-¬ng
ph¸p hÖ sè, ph-¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ hay ph-¬ng ph¸p liªn hîp.
c. Doanh nghiÖp ¸p dông hÖ thèng h¹ch to¸n ®Þnh møc.
d. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc
T¹i c¸c doanh nghiÖp nµy quy tr×nh c«ng nghÖ bao gåm nhiÒu b-íc nèi tiÕp
nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, mçi b-íc t¹o ra mét lo¹i b¸n thµnh phÈm vµ b¸n
thµnh phÈm b-íc tr-íc lµ ®èi t-îng chÕ biÕn b-íc sau, Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸
thµnh th-êng lµ ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp kÕt hîp víi ph-¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ
hay hÖ sè (tû lÖ)
- TÝnh gi¸ thµnh ph©n b-íc theo ph-¬ng ¸n cã b¸n thµnh phÈm.
- TÝnh gi¸ thµnh ph©n b-íc theo ph-¬ng ¸n kh«ng cã b¸n thµnh phÈm.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn II:
Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n
I. Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng ty:
C«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n-íc, thuéc
tæng c«ng ty l©m nghiÖp ViÖt Nam (VINAFOR - trùc thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ
Ph¸t triÓn n«ng th«n) ®ãng trªn ®Þa bµn x· Trung V¨n, huyÖn Tõ Liªm, Hµ Néi.
C«ng ty thµnh lËp vµo th¸ng 3/1970 theo QuyÕt ®Þnh cña Tæng côc l©m
nghiÖp lóc ®ã vµ lÊy tªn lµ XÝ nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n I. Gièng nh- mäi ®¬n vÞ
míi thµnh lËp, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c«ng ty cßn nghÌo nµn nªn ngoµi chøc
n¨ng chÝnh chÝnh lµ chÕ biÕn l©m s¶n c«ng ty cßn b¶o qu¶n hµng cho mét sè xÝ
nghiÖp kh¸c. Bëi vËy, ®Õn th¸ng 1/1971, Tæng côc l©m nghiÖp quyÕt ®Þnh ®æi tªn
thµnh C«ng ty chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n l©m s¶n. Thêi kú nµy mÆt hµng chñ yÕu cña
c«ng ty lµ m©y tre vµ chÕ biÕn gç phôc vô cho nh©n d©n, ®ãng bµn ghÕ cho c¸c
tr-êng häc vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm cña c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn ®îi ph©n phèi.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi, c«ng ty còng cã h-íng ph¸t triÓn míi cña
m×nh lµ s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu. §ång thêi, c«ng ty ®-îc s¸p nhËp víi
C«ng ty l©m s¶n Hµ Néi nªn ®æi tªn thµnh XÝ nghiÖp chÕ biÕn l©m ®Æc s¶n Hµ Néi
(1976) thuéc C«ng ty l©m ®Æc s¶n xuÊt khÈu Hµ Néi. MÆt hµng chÝnh cña c«ng ty
khi ®ã ngoµi c¸c s¶n phÈm l©m s¶n trong n-íc cßn s¶n xuÊt mÆt hµng phôc vô
xuÊt khÈu. N¨m 1990, c«ng ty s¶n xuÊt thªm mÆt hµng phôc vô cho quèc phßng.
Th¸ng 2/1993, XÝ nghiÖp chÕ biÕn l©m ®Æc s¶n Hµ Néi ®æi tªn thµnh XÝ nghiÖp
chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n. Th¸ng 6/1995, XÝ nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n Trung
V¨n ®æi tªn thµnh C«ng ty chÕ biÐn l©m s¶n Trung V¨n (TRUVACO) vµ gi÷
nguyªn cho ®Õn nay.
Thêi kú nµy ®¸nh dÊu sù suy tho¸i cña c«ng ty, cã thÓ gäi ®©y lµ giai ®o¹n
khã kh¨n, vÊt v¶ nhÊt cña c«ng ty. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ cïng víi sù ph¸t triÓn
cña chÕ biÕn gç phôc vô ®êi sèng x· héi, phôc vô xuÊt khÈu, quèc phßng th× tÖ
n¹n chÆt ph¸ rõng bõa b·i, bu«n lËu gç quý... gia t¨ng , ¶nh h-ëng nghiªm träng
tíi m«i tr-êng sinh th¸i g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ khñng khiÕp nh- lò lôt, « nhiÔm...
bëi vËy, ChÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh cÊm xuÊt khÈu gç, cÊm chÆt ph¸ rõng nªn vµo
c¸c n¨m 1995-1996 c«ng ty d-êng nh- suy sôp hoµn toµn.
Tuy nhiªn ®Õn cuèi n¨m 1996, ban l·nh ®¹o c«ng ty cïng c¸c phßng, ban
chøc n¨ng ®· ®Þnh ra ph-¬ng h-íng kinh doanh míi nh»m vùc dËy vµ ®-a c«ng ty
®Õn nh÷ng thµnh c«ng. L·nh ®¹o c«ng ty ®· s¾p xÕp l¹i c¬ cÊu nh©n sù, tinh gi¶n
®Õn møc tèi ®a bé m¸y tæ chøc hµnh chÝnh, chØ gi÷ l¹i nh÷ng nh©n viªn thùc sù cã
n¨ng lùc. Ngoµi ra víi ph-¬ng ¸n kinh doanh m¹o hiÓm, c«ng ty ®· vay vèn
kho¶ng 10 tû ®ång ®Çu t- trang thiÕt bÞ, kü thuËt s¶n xuÊt mÆt hµng v¸n sµn tre
xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng n-íc ngoµi.
Qua c¸c n¨m, viÖc s¶n xuÊt v¸n sµn tre còng ®· thu ®-îc mét sè kÕt qu¶:
c«ng ty ®· xuÊt khÈu ra thÞ tr-êng n-íc ngoµi víi tæng gi¸ thµnh 407.381.000
t-¬ng øng víi 1700m2
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
II. H¹ch to¸n c¸c kho¶n môc chi phÝ.
C«ng ty cã 4 xÝ nghiÖp thµnh viªn lµ xÝ nghiÖp Méc I, xÝ nghiÖp V¸n sµn
tre, trung t©m DÞch vô ®êi sèng vµ trang trÝ néi thÊt cïng xÝ nghiÖp cãt Ðp vµ m©y
tre ®an. Hµng n¨m, c«ng ty chØ ®Ò ra c¸c chØ tiªu lîi nhuËn cho mçi thµnh viªn
®ång thêi gióp ®ì vÒ mÆt ph¸p lý cßn l¹i th× kho¸n toµn bé cho c¸c xÝ nghiÖp tù
gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan. V× vËy, ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ cña c«ng ty lµ
c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn.
1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Nguyªn vËt liÖu chÝnh cña c«ng ty th-êng ®-îc khai th¸c trùc tiÕp tõ thiªn
nhiªn ë ViÖt Nam (nh÷ng lo¹i gç quý hiÕm mµ Nhµ n-íc kh«ng cho phÐp chÆt
ph¸ th× ®-îc khai th¸c t¹i rõng cña Lµo nh- lim...), hÇu nh- ch-a tr¶i qua c¸c giai
®o¹n chÕ biÕn, th-êng nhËp nh÷ng lo¹i gç trßn hay míi chØ ®-îc xÎ ra c¸c tÊm lín
®Ó vËn chuyÓn dÔ dµng h¬n. C¸c lo¹i gç ®-îc sö dông chÝnh nh-: lim, chß, dæi,
th«ng, gi¸ng h-¬ng, tre, vÇu, nøa, luång, song, m©y, cãt Ðp mü nghÖ, c¸c lo¹i v¸n
nh©n t¹o nh- v¸n d¨m, v¸n sîi nhËp ngo¹i
Khi nguyªn vËt liÖu ®-îc chuyªn chë vÒ ®Õn n¬i, toµn bé ho¸ ®¬n mua hµng
vµ c¸c chøng tõ gèc ®-îc nh©n viªn mua hµng cña c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn
chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n lËp phiÕu nhËp kho. Dùa vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n vËt
t- ghi vµo sæ chi tiÕt nguyªn vËt liÖu. T¹i kho, thñ kho ghi vµo thÎ kho khi
nguyªn vËt liÖu ®-îc ®-a nhËp kho. ChØ ®èi víi mét sè nguyªn vËt liÖu nh- hµng
m©y, tre, song, nøa... th× ®-îc chuyÓn vµo kho, cßn víi c¸c lo¹i gç lín th× ®Ó t¹i
b·i tËp kÕt nguyªn vËt liÖu, v¸n nh©n t¹o l¹i chuyÓn ngay ®Õn c¸c ph©n x-ëng cña
trung t©m dÞch vô ®êi sèng vµ trang trÝ néi thÊt vµ do nh©n viªn qu¶n lý xÝ nghiÖp
trùc tiÕp qu¶n lý, hµng ngµy dùa vµo møc tiªu hao b¸o c¸o cËp nhËt cho phßng kÕ
to¸n.
Dùa vµo nhu cÇu s¶n xuÊt thùc tÕ, qu¶n lý c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn lËp ®¬n
®Ò nghÞ xuÊt nguyªn vËt liÖu göi lªn phßng kÕ to¸n. Sau khi xem xÐt ®Þnh møc
tiªu hao vµ khèi l-îng cÇn xuÊt kho th× kÕ to¸n tr-ëng duyÖt ®Ò nghÞ vµ giao cho
kÕ to¸n vËt t- lËp phiÕu xuÊt kho (3 liªn). 1 liªn kÕ to¸n giao cho ng-êi lÜnh vËt t-,
thñ kho sau khi nhËn ®-îc phiÕu xuÊt kho th× ghi vµo thÎ kho, giao nguyªn vËt
liÖu cÇn thiÕt cho ng-êi lÜnh vËt t-. Cßn ®èi víi nh÷ng nguyªn vËt liÖu ®Ó ngoµi
b·i nh- c¸clo¹i gç lín th× nh©n viªn qu¶n lý ph©n x-ëng ph¶i ®Ých th©n ®Õn kiÓm
nhËn, lÜnh vµ chuyÓn vµo ph©n x-ëng s¶n xuÊt. Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu, kÕ
to¸n sö dông gi¸ thùc tÕ ®Ých danh cña tõng ®ît (l«) hµng.
KÕ to¸n sö dông TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp - ®Ó theo dâi c¸c
kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt. C«ng ty chi tiÕt
TK 621 theo tõng xÝ nghiÖp thµnh viªn nh- sau:
- TK 6211: XÝ nghiÖp Méc I.
- TK 6212: XÝ nghiÖp V¸n sµn tre.
- TK 6213: Trung t©m dÞch vô ®êi sèng vµ trang trÝ néi thÊt.
- TK 6214: XÝ nghiÖp cãt Ðp vµ m©y tre ®an.
KÕ to¸n ph©n lo¹i phiÕu xuÊt kho theo bé phËn sö dông ®Þnh kú 2lÇn 1 tuÇn,
sau ®ã ghi vµo sæ chi tiÕt nguyªn vËt liÖu cña tõng xÝ nghiÖp thµnh viªn. KÕ to¸n
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
vËt t- lÊy sè tæng céng cña c¸c phiÕu xuÊt kho ®èi chiÕu víi thÎ kho vµ kiÓm tra
trªn sæ chi tiÕt, cuèi kú lËp b¸o c¸o N - X - T kho nguyªn vËt liÖu.
B¶ng 2.1
§¬n vÞ:......
§Þa chØ:.....
phiÕu xuÊt kho
Nî TK 6211
Cã TK 152
Ngµy 6 th¸ng 2 n¨m 2002.
STT
A
1
2
3
4
...
Hä vµ tªn ng-êi nhËn hµng: Lª §×nh Quèc - Bé phËn: XÝ nghiÖp Méc I.
Lý do xuÊt kho: Cho s¶n xuÊt tñ, bµn, gi-êng.
XuÊt t¹i kho:.......
Tªn, nh·n hiÖu, M· sè §¬n
Sè l-îng
§¬n gi¸
Thµnh tiÒn
phÈm chÊt vËt tvÞ
(1000®)
(1000®)
Yªu cÇu Thùc xuÊt
B
Gç chß xÎ
Gç dæi xÎ
S¬n lãt
S¬n phñ mê
.....
C
D
m3
m3
kg
kg
...
1
2
0.061
0.2
12
8
....
0.061
0.2
12
8
....
3
6250
6125
30,309
42,273
.....
Céng
Phô tr¸ch bé phËn sö dông
B¶ng 2.2:
Phô tr¸ch cung tiªu
4
Ng-êi nhËn
381,25
1225
363,708
338,184
....
2737,631
Thñ kho
B¸o c¸o nhËp xuÊt tån kho nvl
Th¸ng 2 n¨m 2002
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
VËt t-
§vÞ
2
V¸n d¨m 15 ly m
2
V¸n sîi 15 ly m
Gç chß xÎ
m3
Gç th«ng xÎ
m3
Gi¸ng h-¬ng xÎ m3
Tre èng 2m
c©y
2
Cãt nan, mª
m
S¬n phñ mê
kg
ChÊt ®«ng cøng kg
S¬n lãt
kg
....
Tæng
Tån ®Çu kú
SL Thµnh tiÒn
41 2665000
35 2086000
1.15 7187500
2.25 12881250
1.32 10296000
37
388500
8474 9745100
12
567276
2
72728
34 1030506
....
125031400
SL
2
2
0.5
1.5
0
19
431
34
48
29
KÕ to¸n tr-ëng
NhËp
XuÊt
Tån cuèi kú
TT
SL
TT
SL
TT
130000 31.8 2067000 11.2 728000
119200
26 1549600
11 655600
3125000 1.008 6300000 0.642 4012500
8587500
1.4 8015000 2.35 13453750
0 1.14 8892000 0.18 1404000
199500
47
493500
9
94500
495650 7432 8546800 1473 1693950
1607282
37 1749101
9 425457
1745472
48 1745472
2
72728
878961
60 1818540
3
90927
....
....
....
689238635
762773279
51496756
Ng-êi lËp
Sæ chi tiÕt xuÊt kho nguyªn vËt liÖu ®-îc më cho tõng ph©n x-ëng vµ ph¶n
¸nh chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm trong ®¬n ®Æt hµng.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ó x¸c ®Þnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho tõng xÝ nghiÖp thµnh
viªn, kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, CCDC b»ng c¸ch dùa vµo sæ chi
tiÕt xuÊt kho nguyªn vËt liÖu vµ phiÕu xuÊt kho ®Ó lÊy sè tæng céng cña tõng ph©n
x-ëng vµ sè liÖu chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm ®-a vµo b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt
liÖu, CCDC.
B¶ng 2.3:
Sæ chi tiÕt xuÊt kho nvl.
Th¸ng 2/2002.
XÝ nghiÖp: Méc I.
Chøng tõ
SH
TK ®èi
øng
§¬n
vÞ
Sè
l-îng
§¬n gi¸
Sè tiÒn
NT
Tªn, phÈm
chÊt vËt t-
3/2
Chß xÎ
6211
6211
6211
....
m3
m2
kg
....
-
0.03
24.55
11.00
6250000
65000
47273
187500
1595750
520003
V¸n d¨m
S¬n phñ mê
6/2
.....
Céng
.....
-
Ng-êi ghi sæ
........
....
Chi tiÕt s¶n phÈm
Tñ
Bµn
....
57500
854000
62530
-
....
5147800
kÕ to¸n tr-ëng
240042191
....
-
B¶ng 2.4:
§¬n vÞ: C«ng ty chÕ biÕn l©n s¶n Trung V¨n.
b¶ng ph©n bæ nvl, ccdc.
Th¸ng 2 n¨m 2002.
Ghi Cã TK
stt
Tk 152
Céng ph¸t sinh
Ghi Nî TK
762773279
240042191
5147800
-
TK 621- Chi phÝ NVLTT.
- 6211: XÝ nghiÖp Méc I.
Tñ th- viÖn
Bµn
GhÕ
...
58500000
- 6212: XÝ nghiÖp V¸n sµn tre.
...
- 6213: TT dÞch vô ®êi sèng vµ
trang trÝ néi thÊt.
269427000
.
...
- 6214: XN cãt Ðp vµ m©y tre ®an.
194804088
...
T¹i c«ng ty, tr-êng hîp nguyªn vËt liÖu mua vÒ cïng trùc tiÕp ngay cho s¶n
xuÊt lµ rÊt h¹n h÷u, th-êng th× toµn bé vËt t- cho mét ®¬n ®Æt hµng ®-îc tËp kÕt
vÒ kho b·i ngay sau khi ®¬n ®Æt hµng ®-îc duyÖt.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¸c sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ vËt liÖu ®-îc sö dông ®Ó ghi vµo B¶ng kª sè
4 (b¶ng sè 2.19), phÇn ghi Nî TK 621 - Cã TK 152. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp ph¸t sinh trong kú, cuèi kú ®-îc kÕt chuyÓn sang TK 154 vµ ®-îc ghi vµo sæ
chi tiÕt TK 154 cña tõng xÝ nghiÖp thµnh viªn. §ång thêi kÕ to¸n c¨n cø sè liÖu ë
B¶ng kª sè 4 ®Ó ph¶n ¸nh trªn NhËt ký chøng tõ sè 7 (b¶ng sè 2.20).
Dùa vµo NhËt ký chøng tõ sè 7, kÕ to¸n tiÕp tôc vµo sæ c¸i TK 621. Sè liÖu
trªn sæ c¸i ®-îc dïng ®Ó lËp c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh. KÕ to¸n tr-ëng
(®ång thêi lµ kÕ to¸n tæng hîp) trÝch dÉn sè liÖu trªn B¶ng kª sè 4 vµNhËt ký
chøng tõ sè 7 ®Ó lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n tõng kú kÕ to¸n.
B¶ng sè 2.5:
§¬n vÞ: C«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n
Sæ c¸i
Tµi kho¶n: 621
Sè d- ®Çu n¨m
Nî
cã
Ghi Cã c¸c TK ®èi øng
Nî víi TK nµy
TK 152 - NKCT sè 7
Céng sè FS Nî
Tæng sè FS Cã
Nî
Th¸ng 1
Th¸ng 2
....
Céng
762773279
762773279
762773279
0
Sè d- cuèi th¸ng
cã
KÕ to¸n ghi sæ
Ngµy th¸ng 02 n¨m 2002
KÕ to¸n tr-ëng
PhÇn gç thõa (phÕ liÖu) lµ l-îng gç ®· ®-îc tÝnh trong ®Þnh møc tiªu hao
còng kh«ng ®-îc nhËp l¹i kho. B×nh th-êng c¸c s¶n phÈm gç ph¶i cã hÖ sè tiªu
hao vËt liÖu, tøc ®Ó cã 1m3 s¶n phÈm th× cÇn h¬n 1m3 gç (bá ®i nh÷ng chç c¾t
c¹nh, c¾t trßn... ), nªn c¸c xÝ nghiÖp lu«n ph¶i ®èi mÆt víi vÊn ®Ò phÕ liÖu thõa.
T¹i C«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n, b¶n th©n c¸c xÝ nghiÖp ®-îc phÐp tù
gi¶i quyÕt b»ng c¸ch b¸n vµo chiÒu thø B¶y hµng tuÇn, c«ng ty kh«ng ®-îc tÝnh
vµo thu nhËp bÊt th-êng cña toµn c«ng ty mµ tÝnh vµo thu nhËp cña c¸c xÝ nghiÖp
kh«ng ph¶n ¸nh vµo sæ s¸ch kÕ to¸n.
2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n-íc, C«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n rÊt
quan t©m ®Õn b¶n th©n ng-êi lao ®éng. VÊn ®Ò tiÒn l-¬ng lµ mét vÊn ®Ò mµ c¶
c«ng ty vµ ng-êi lao ®éng ®Òu rÊt chó träng ®Ó t×m ra ph-¬ng s¸ch hîp lý víi c¶
hai bªn. Toµn bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty ®-îc chia thµnh hai bé phËn: bé
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt (khèi s¶n xuÊt ) vµ bé phËn qu¶n lý (khèi qu¶n lý v¨n
phßng). Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¹i c«ng ty bao gåm mét sè néi dung nh-:
l-¬ng chÝnh, phô cÊp, ¨n ca... lµ c¸c kho¶n trùc tiÕp chi tr¶ cho c«ng nh©n s¶n
xuÊt vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng víi mét tû lÖ nhÊt ®Þnh mµ Nhµ n-íc quy ®Þnh
(BHXH, BHYT, KPC§).
L-¬ng c«ng nh©n ®-îc tÝnh theo sè l-îng s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt. T¹i c¸c
ph©n x-ëng cña c¸c ®¬n vÞ cã sù ph©n c«ng lao ®éng rÊt râ rµng: nh÷ng lao ®éng
qua tr-ênglíp ®µo t¹o, cã tay nghÒ khÐo lÐo, bËc thî cao, nhiÒu kinh nghiÖm...
chñ yÕu lµm ë nh÷ng c«ng ®o¹n cÇn sù tinh x¶o. §èi víi nh÷ng c«ng viÖc ®¬n
gi¶n, kh«ng qu¸ phøc t¹p th× sö dông thî míi vµo nghÒ hay nh÷ng lao ®éng thuª
ngoµi. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông TK 622 - Chi phÝ
nh©n c«ng trùc tiÕp ®ång thêi chi tiÕt tµi kho¶n nµy theo tõng xÝ nghiÖp thµnh
viªn.
- TK 6221: XÝ nghiÖp Méc I.
- TK 6222: XÝ nghiÖp V¸n sµn tre.
- TK 6223: Trung t©m dÞch vô ®êi sèng vµ trang trÝ néi thÊt.
- TK 6224: XÝ nghiÖp Cãt Ðp vµ m©y tre ®an.
Hµng ngµy, nh©n viªn qu¶n lý c¸c xÝ nghiÖp theo dâi gi¸m s¸t ho¹t ®éng s¶n
xuÊt cña ng-êi c«ng nh©n, xem xÐt tiÕn ®é thùc hiÖn tõng hîp ®ång . Nh©n viªn
qu¶n lý ph©n x-ëng dùa vµo b¸o c¸o cña c«ng nh©n vÒ l-îng s¶n phÈm hoµn
thµnh ®èi chiÕu víi sè l-îng s¶n phÈm lµm ra vµ ghi vµo B¶ng chÊm c«ng cuèi
mçi ngµy lµm viÖc. §Õn cuèi th¸ng, bé phËn tÝnh l-¬ng cña xÝ nghiÖp mang b¶ng
chÊm c«ng, b¶ng thanh to¸n l-¬ng cïng víi phiÕu nghiÖm thu vµ nhËp kho s¶n
phÈm lªn phßng kÕ to¸n. Dùa vµo c¸c chøng tõ nµy, kÕ to¸n tiÒn l-¬ng ®èi chiÕu
víi c¸c chøng tõ kh¸c (hîp ®ång lao ®éng, b¶ng thanh to¸n l-¬ng vµ BHXH th¸ng
tr-íc...) ®Ó tr¶ l-¬ng cho c«ng nh©n.
B¶ng 2.6:
§¬n vÞ: C«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n.
Bé phËn: XÝ nghiÖp Méc I.
B¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng
Th¸ng 02 n¨m 2002.
L-¬ng s¶n phÈm
tt
1
2
3
4
5
6
Hävµ tªn SP Sè tiÒn
Lª ThÞ H-¬ng
TrÇn H¶i Lý
Bïi §øc ViÖt
Ph¹m V¨n Xe
NguyÔn Pha
§Æng Ph-¬ng
.....
Tæng
24
28
26
25
26
24
520000
650000
415000
472000
504000
402000
45115000
BHXH (5%) BHYT (1%)
26000
5200
32500
6500
20750
4150
23600
4720
25200
5040
20100
4020
2255750
Tæng T¹m øng kú I Kú II lÜnh
488800
268840 219960
611000
336050 274950
390100
214555 175545
443680
244024 199656
473760
260568 213192
377880
207834 170046
451150 42408100
KÕ to¸n thanh to¸n
23324455 19083645
KÕ to¸n tr-ëng
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ó tÝnh l-¬ng s¶n phÈm ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm,
kÕ to¸n sö dông c«ng thøc:
L-¬ng s¶n
phÈm ph¶i
tr¶
=
Sè l-îng
s¶n phÈm
hoµn thµnh
x
§¬n gi¸
l-¬ng 1 s¶n
phÈm
x
HÖ sè
l-¬ng cña
CNSX
Trong ®ã, hÖ sè l-¬ng cña c«ng nh©n phô thuéc vµo tay nghÒ, bËc thî, kinh
nghiÖm vµ thêi gian c«ng t¸c t¹i c¸c xÝ nghiÖp. §¬n gi¸ l-¬ng cña mét s¶n phÈm
kh«ng cè ®Þnh mµ thay ®æi theo tõng ®ît hµng phô thuéc vµo sù tinh tÕ cña s¶n
phÈm cïng sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn. §Ó cho ®¬n gi¶n, ®èi víi c«ng nh©n thuª
ngoµi lµm nh÷ng c«ng viÖc nh- ph¬i kh«, nhóng keo, phun s¬n, lµm nh½n bÒ mÆt,
mµi bãng s¶n phÈm... th× l-¬ng tr¶ cè ®Þnh theo hîp ®ång thuª lao ®éng. Th-êng
th× c«ng trang søc mÆt bµn (s¬n + vecni): 15000 ®/m2, nhóng ph¬i cãt Ðp
20000®/ngµy.
BHXH trÝch 20% trªn l-¬ng c¬ b¶n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã
15% ®-îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, 5% cßn l¹i do ng-êi
lao ®éng ®ãng gãp bÞ trõ vµo l-¬ng th¸ng. T¹i xÝ nghiÖp, kh«ng kÓ lµ c«ng nh©n
chÝnh thøc cña c«ng ty (trong biªn chÕ) hay c«ng nh©n thuª ngoµi theo hîp ®ång,
ai cã tªn trong danh s¸ch c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¨ng ký tham gia BHXH ®Òu
®-îc ®ãng BHXH vµ chi tr¶ theo quy ®Þnh. Tr-êng hîp cã tai n¹n lao ®éng x¶y ra,
th× b¶n th©n chñ lao ®éng (c¸c G§ cña c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn) ph¶i chÞu tr¸ch
nhiÖm vµ ®Òn bï thiÖt h¹i.
Kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§) ®-îc trÝch 2% trªn tiÒn l-¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶
c¸n bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã 1% nép cho c«ng ®oµn cÊp trªn, 1% ®Ó l¹i c«ng
ty. KPC§ ®-îc tÝnh hÕt vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. BHYT ®-îc
trÝch 3% trªn tiÒ l-¬ng c¬ b¶n, trong ®ã 2% tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh,
1% trõ vµo thu nhËp ng-êi lao ®éng. Thêi h¹n thu nép cho c¬ quan y tÕ lµ 6 th¸ng
1 lÇn, kÕ to¸n vÉn tiÕn hµnh trÝch cho tõng th¸ng vµ thùc hiÖn mua b¶o hiÓm y tÕ
vµo th¸ng T- vµ th¸ng M-êi hµng n¨m.
B¶ng 2.7:
Sæ tæng hîp l-¬ng (CNSXTT)
Th¸ng 2/2002.
TT XÝ nghiÖp L-¬ng s¶n phÈm Phô cÊp
1
2
3
4
Tæng
C¸c kho¶n trõ vµo l-¬ng
BHXH
BHYT
Ph¶i tr¶
XN Méc I
45115000
45115000 2255750 451150 42408100
XN V¸n sµn tre 17928000
17928000 896400 179280 16852320
Trung t©m dÞch 40509000
vô vµ trang trÝ néi thÊt40509000 2025450 405090 38078460
XN cãt Ðp
33857000
33857000 1692850 338570 31825580
Tæng
137409000 6870450 1374090 129164460
Ng-êi lËp
KÕ to¸n tr-ëng.
(Ký, hä vµ tªn)
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Sau khi ®-a vµo b¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng, kÕ to¸n tiÒn l-¬ng tËp hîp l¹i vµ
ghi vµo sæ tæng hîp l-¬ng toµn c«ng ty. Nh©n viªn qu¶n lý ph©n x-ëng thay mÆt
c«ng nh©n lÜnh l-¬ng vµ ký nhËn hé sau khi lÜnh.Sè liÖu trªn sæ tæng hîp l-¬ng
®-îc chuyÓn trùc tiÕp vµo sæ chi tiÕt c¸c TK 334, TK 338 sau mçi lÇn nh©n viªn
kinh tÕ ph©n x-ëng lÜnh l-¬ng.
Dùa vµo b¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng do nh©n viªn qu¶n lý kinh tÕ t¹i c¸c xÝ
nghiÖp cung cÊp, vµo b¶ng tæng hîp l-¬ng, phiÕu nhËp kho vµ nghiÖm thu s¶n
phÈm... kÕ to¸n tiÒn l-¬ng ®-a vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l-¬ng vµ BHXH. B¶ng ph©n
bæ nµy chi tiÕt cho tõng xÝ nghiÖp vµ cho tõng lo¹i s¶n phÈm.
S¬ ®å 2.8:
Sæ chi tiÕt tµi kho¶n tiÒn l-¬ng
Tµi kho¶n: 334
§èi t-îng: XÝ nghiÖp Méc I.
(Lo¹i tiÒn: VND)
Nt
Chøng tõ
Nt
DiÔn gi¶i
Sh
1. Sè d- ®Çu kú
2. Sè FS trong kú
- T¹m øng l-¬ng
- TÝnh l-¬ng t2
- BHXH trõ l-¬ng
- BHYT trõ l-¬ng
TK ®èi
øng
Sè FS
Nî
Sè dCã
Nî
cã
3012000
3500000
111
6221
3383
3384
451115000
2255750
4511150
....
...
...
Céng sè FS
3. Sè d- cuèi kú
451605000
451115000
...
...
2522000
Ngµy 31 th¸ng 01 n¨m 2002
KÕ to¸n thanh to¸n
KÕ to¸n tr-ëng.
PhiÕu nhËp kho vµ nghiÖm thu s¶n phÈm dïng ®Ó ph©n bæ tiÒn l-¬ng cho
tõng ®èi t-îng s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c. PhiÕu nµy theo dâi l-îng s¶n phÈm
cña tõng c«ng nh©n hoµn thµnh nhËp kho. KÕ to¸n lµm c¨n cø tÝnh l-¬ng s¶n
phÈm.
Tõ c¸c chøng tõ trªn, kÕ to¸n ph¶n ¸nh sè liÖu vµo B¶ng ph©n bæ tiÒn l-¬ng
tÝnh chung cho c¶ TK 627. Theo ®ã, tõ sè liÖu trªn B¶ng ph©n bæ tiÒn l-¬ng vµ
BHXH, kÕ to¸n ghi vµo B¶ng kª sè 4 (b¶ng 2.19). Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t
sinh trong kú, cuèi kú ®-îc kÕt chuyÓn sang TK 154 vµ ®-îc ghi vµo sæ chi tiÕt
TK 154 cña mçi xÝ nghiÖp. C¨n cø sè liÖu trªn c¸c chøng tõ gèc vµ B¶ng kª sè 4,
kÕ to¸n chuyÓn vµo NhËt ký chøng tõ sè 7 (b¶ng 2.20), tiÕp ®ã l¹i tõ NKCT sè 7,
kÕ to¸n ghi sæ c¸i TK 621.
C«ng viÖc h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng t¹i c«ng ty cã thÓ nãi lµ t-¬ng ®èi chÆt chÏ,
nhiÒu vÊn ®Ò ®· cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c bªn chøc n¨ng. Tr¶ l-¬ng theo
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
s¶n phÈm kh¸ ®¬n gi¶n trong viÖc tÝnh to¸n, tuy nhiªn ®iÒu nµy thóc ®Èy viÖc t¨ng
n¨ng suÊt vµ chÊt l-îng s¶n phÈm t¹i c¸c xÝ nghiÖp.
S¬ ®å 2.9:
B¶ng ph©n bæ tiÒn l-¬ng vµ bhxh (TrÝch)
tt
Ghi Cã TK
TK 334
TK 3382
TK 3383
TK 3384
§èi t-îng sö dông
1
- TK 622
- TK 6221
Tñ
Bµn
137409000 2748825 20611350 2748825 163538000
45115000 902375 6767250 902375 53687000
720000
....
....
....
....
17928000
358900
2689200
358900
21335000
40509000
810325
6076350
810325
48206000
33857000
687225
5081250
687225
40310000
....
...
- TK 6222
...
- TK 6223
...
- TK 6224
...
3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Chi phÝ s¶n xuÊt chung t¹i c«ng ty lµ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh t¹i ph©n
x-ëng cña c¸c xÝ nghiÖp mang tÝnh chÊt phôc vô vµ qu¶n lý ®ãng vai trß gi¸n tiÕp
s¶n xuÊt s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm
trong cïng ph©n x-ëng, nªn khi ph¸t sinh th× ®-îc tËp hîp theo tõng doanh
nghiÖp thµnh viªn vµ cuèi th¸ng tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm.
C«ng ty sö dông Tµi kho¶n 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó ph¶n ¸nh c¸c
nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. TK 627 ®-îc chi tiÕt thµnh c¸c tiÓu kho¶n:
- TK 6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng
- TK 6272: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph©n x-ëng
- TK 6274: Chi phÝ KHTSC§
- TK 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
- TK 6278: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
Tuy nhiªn c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh chñ yÕu liªn quan tíi chi phÝ nh©n viªn
qu¶n lý ph©n x-ëng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
a. Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x-ëng.
Lµ c¸c kho¶n chi phÝ tiÒn l-¬ng bé phËn qu¶n lý ph©n x-ëng cña mçi xÝ
nghiÖp vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ trÝch theo l-¬ng. C¸c nh©n
viªn nµy hÇu hÕt lµ nh©n viªn cña c«ng ty hoÆc gi¸m ®èc xÝ nghiÖp thuª nh÷ng
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ng-êi cã n¨ng lùc ë ngoµi. L-¬ng cña c¸c lao ®éng nµy ®-îc ®iÒu ®×nh trong hîp
®ång, cã nghÜa lµ tuú tõng xÝ nghiÖp vµ kh«ng cã c¸ch tÝnh l-¬ng cô thÓ cho c¸c
nh©n viªn qu¶n lý xÝ nghiÖp nµy.
C¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng cña nh©n viªn nµy (BHXH, BHYT, KPC§) ®-îc
tÝnh nh- cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. Qu¶n lý c¸c xÝ nghiÖp cã nhiÖm vô ®äc c¸c b¶n
thiÕt kÕ, theo dâi l-îng nguyªn vËt liÖu tiªu hao, chÊm c«ng cho c«ng nh©n, kiÓm
tra chÊt l-îng c¸c s¶n phÈm lµm ra, ®iÒu chØnh tiÕn ®é s¶n xuÊt... ®Ó b¸o c¸o lªn
gi¸m ®èc c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn. Ngoµi ra, khi cÇn thiÕt, hä cßn ph¶i ch¹y
nguyªn vËt liÖu, t×m nh÷ng lao ®éng míi khi thiÕu hôt nh©n c«ng. Sè liÖu ®-îc
chuyÓn trùc tiÕp vµo sæ chi tiÕt c¸c TK 334, 338.
B¶ng sè 2.10:
Nt
Chøng tõ
Nt
Sh
Sæ chi tiÕt tµi kho¶n tiÒn l-¬ng
Tµi kho¶n: 334
§èi t-îng: XÝ nghiÖp Méc I.
(Lo¹i tiÒn: VND)
DiÔn gi¶i
TK ®èi
Sè FS
øng
Nî
Cã
1. Sè d- ®Çu kú
2. Sè FS trong kú
- T¹m øng l-¬ng
111
5457380
- TÝnh l-¬ng t2
6271
9465489
- BHXH trõ l-¬ng
3383
581181
- BHYT trõ l-¬ng
3384
94655
...
....
9788081
Céng sè FS
3. Sè d- cuèi kú
Sè dNî
...
cã
470000
...
...
9465489
147408
KÕ to¸n thanh to¸n
Ngµy 31 th¸ng 01 n¨m 2002
KÕ to¸n tr-ëng
b. Chi phÝ KHTSC§.
Nh÷ng n¨m tr-íc ®©y c«ng ty ®· ®Çu t- vµo mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt v¸n
sµn tre cã gi¸ trÞ rÊt lín, ta cã thÓ ®iÓm danh mét sè lo¹i thiÕt bÞ nh-: m¸y bµo
®Þnh h×nh, m¸y Ðp thuû lùc, bµo cuèn bèn mÆt, m¸y mµi chuyªn dông, m¸y r¸p...
bªn c¹nh ®ã lµ mét lo¹t c¸c hÖ thèng nhµ x-ëng, thiÕt bÞ dïng cho v¨n phßng.
C«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo Q§
166/1999 cña Bé Tµi chÝnh.
§èi víi tµi s¶n cè ®Þnh sö dông l©u dµi (trªn 10 n¨m) th-êng cã gi¸ trÞ lín,
®Ó t¨ng nhanh tèc ®é khÊu hao, thu håi vèn sím, kÕ to¸n c«ng ty chän cËn trªn
trong khung quy ®Þnh tû lÖ khÊu hao cña Nhµ n-íc. Cßn c¸c lo¹i tµi s¶n sö dông
trong thêi gian ng¾n (tõ 5 n¨m trë xuèng), kÕ to¸n chän cËn d-íi ®Ó chi phÝ khÊu
hao kh«ng lín cã t¸c dông h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ trÞ hao mßn vµ sè luü
kÕ ®-îc ghi vµo cuèi mçi n¨m quyÕt to¸n trªn thÎ tµi s¶n cè ®Þnh. Cßn trªn sæ tµi
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
s¶n cè ®Þnh còng cã theo dâi gi¸ trÞ khÊu hao vµ tû lÖ khÊu hao ë cét khÊu hao tµi
s¶n cè ®Þnh.
B¶ng 2.11:
sæ tµi s¶n cè ®Þnh
Lo¹i tµi s¶n: M¸y mãc thiÕt bÞ.
Ghi t¨ng TSC§
...
STT
Tªn, ®Æc ®iÓm
Nguyªn gi¸
Tû lÖ
KhÊu hao
Møc khÊu hao
...
...
...
...
...
8
9
10
11
12
Bµo cuèn 4 mÆt
M¸y s¬n lãt
M¸y r¸p th«
M¸y bµo ®Þnh h×nh
M¸y Ðp thuû lùc
...
664288000
95736210
360557000
114271000
473692000
...
Céng
Ng-êi ghi sæ
Ghi gi¶m TSC§
KHTSC§
...
14%
12%
10%
14%
8%
...
...
...
...
...
...
93000320
11488345.2
36055700
15997940
37895360
...
...
12097000000
KÕ to¸n tr-ëng
B¶ng sè 2.12:
§¬n vÞ: C«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n
b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao
Tµi s¶n cè ®Þnh
N¬i sö dông
t
t
ChØ tiªu
Tû lÖ
(%)
Toµn DN
Nguyªn
gi¸
Møc
KH
37830853
I. KH trÝch
th¸ng tr-íc
II.
KHTSC§
t¨ng trong th¸ng
-
Tk 627 - chi phÝ s¶n xuÊt chung
TT DV§S
Cãt Ðp &
&
TT
néi
m©y tre
Méc I
V¸n sµn
thÊt
®an
tre
11891083
-
3562825
-
12858785
9518160
-
-
-
-
...
III.
KHTSC§
gi¶m
trong
th¸ng
- M¸y cuèn
8%
IV. KH ph¶i
trÝch
...
330853
49628000
-
330853
37500000
330853
330853
11891083
3231972
12858785
9518160
Trªn c¬ së sè liÖu thÎ TSC§ vµ sæ tµi s¶n cè ®Þnh, kÕ to¸n tÝnh to¸n vµ lËp
b¶ng ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cho tõng ®èi t-îng sö dông (xÝ nghiÖp
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thµnh viªn). T¹i c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i n¨m nµo còng mua míi tµi s¶n cè
®Þnh hay thanh lý, nh-ng kÕ to¸n cña c«ng ty dïng c«ng thøc sau ®Ó tÝnh møc
khÊu hao ph¶i trÝch trong kú:
Møc KHTSC§
Møc KHTSC§
= ®· trÝch kú
kú nµy ph¶i
trÝch
tr-íc
+
KHTSC§
t¨ng trong
kú
-
KHTSC§
gi¶m trong
kú
C«ng ty sö dông ph-¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu theo thêi gian ®Ó tÝnh khÊu hao
cho c¸c lo¹i tµi s¶n cña m×nh. Hai n¨m trë l¹i ®©y, xÝ nghiÖp V¸n sµn tre chØ ho¹t
®éng s¶n xuÊt mét c¸ch cÇm chõng, s¶n phÈm kh«ng nhiÒu, d©y chuyÒn thiÕt bÞ
kh«ng ®-îc sö dông hÕt c«ng suÊt, mét vµi lo¹i m¸y mãc ®Ó kh«ng, v« cïng l·ng
phÝ. Sè tµi s¶n cè ®Þnh ®ã kh«ng tham gia s¶n xuÊt nªn c«ng ty ®· kh«ng tÝnh
khÊu hao. Nhµ x-ëng, kho b·i cña c«ng ty ®-îc x©y dùng tõ ®Çu nh÷ng n¨m 70
®-îc coi lµ ®· tÝnh hÕt khÊu hao vµ ®em cho c¸c c«ng ty kh¸c thuª ®Ó dù tr÷ hµng
ho¸ hoÆc më mét sè ph©n x-ëng s¶n xuÊt nhá.
c. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ë c«ng ty bao gåm mét sè kho¶n nh-: n¨ng l-îng
®iÖn phôc vô c¸c lo¹i m¸y mãc ho¹t ®éng, ®iÖn tho¹i giao dÞch, mét sè dÞch vô
ph¸t sinh bÊt kú hoµn toµn do c¸c nhµ cung cÊp bªn ngoµi phô tr¸ch.
B¶ng 2.13:
B¶ng tËp hîp chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
Th¸ng 02/ 2002.
TK ghi Cã
TK 111 NKCT 1
TK 112 NKCT 2
TK 331 NKCT 5
...
Tæng
TK ghi Nî
TK 6277 - Chi phÝ
dÞch vô mua ngoµi
- XÝ nghiÖp Méc I
- XÝ nghiÖp V¸n sµn
tre
- TT DV§S & trang
trÝ néi thÊt
- XÝ nghiÖp cãt Ðp vµ
m©y tre ®an
5382844
22442100
5685710
71016165
1321644
8514600
2451800
22518910
342400
6120594
2891510
24351510
15000
-
3576000
2413500
470200
11514000
-
18025151
B¶n th©n c«ng ty cã kh¶ n¨ng tù cung cÊp n-íc tiªu dïng, s¶n xuÊt b¶o ®¶m
cho c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn kh«ng ph¶i mua ngoµi. Tuy nhiªn, chi phÝ n-íc do
c«ng ty s¶n xuÊt l¹i kh«ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú mµ ®-îc
h¹ch to¸n vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Mçi bé phËn s¶n xuÊt ®Òu ®-îc m¾c
c«ng t¬ ®o ®iÖn ®Ó tÝnh ®iÖn n¨ng mçi xÝ nghiÖp tiªu dïng cho s¶n xuÊt. Gi¸ ®iÖn
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cho s¶n xuÊt lµ 810 ®/ kWh, hµng th¸ng dùa vµo th«ng b¸o cña Së ®iÖn lùc (ho¸
®¬n VAT), c«ng ty b¸o xuèng c¸c xÝ nghiÖp, nh©n viªn phô tr¸ch nép tiÒn ®iÖn
cho phßng kÕ to¸n, sau ®ã c«ng ty nép cho nhµ cung cÊp ®iÖn. TiÒn ®iÖn tho¹i
còng ®-îc thanh to¸n víi ph-¬ng thøc t-¬ng tù.
§Ó h¹ch to¸n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, kÕ to¸n sö dông TK 6277 - Chi phÝ
dÞch vô mua ngoµi. Trªn c¬ së ho¸ ®¬n thanh to¸n cña tõng ph©n x-ëng, kÕ to¸n
ghi vµo c¸c NhËt ký chøng tõ cã liªn quan (NKCT sè 1, 5...), tõ c¸c NhËt ký
chøng tõ ®ã, kÕ to¸n lËp B¶ng tËp hîp chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, sau ®ã kÕ to¸n
tËp hîp chi phÝ trªn B¶ng kª sè 4 (b¶ng 2.19).
d. Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn.
Bao gåm c¸c chi phÝ nh- vÖ sinh, t¹p vô, giao dÞch, thuèc men, n-íc uèng
gi¶i kh¸t khi nghØ gi÷a giê... cña c¸c ph©n x-ëng.
B¶ng 2.14: B¶ng tËp hîp chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
Th¸ng 02 n¨m 2002
TK ghi Cã
NKCT sè 1
(TK 111)
Tæng céng
sè FS
TK ghi Nî
TK 6278 - Chi phÝ kh¸c
b»ng tiÒn
- XÝ nghiÖp Méc I
- XÝ nghiÖp V¸n sµn tre
- TT DV§S & trang trÝ néi
thÊt
- XÝ nghiÖp cãt Ðp vµ m©y
tre ®an
Ng-êi lËp b¶ng
42451300
42451300
13461119
658705
13461119
658705
14556590
14556590
13774886
13774886
KÕ to¸n chi phÝ
Khi cã chi phÝ b»ngtiÒn ph¸t sinh, c¨n cø vµo c¸c phiÕu chi, kÕ to¸n ghi vµo
NhËt ký chøng tõ sè 1. Tõ c¸c sè liÖu trªn NKCT sè 1, kÕ to¸n ph©n lo¹i vµ lËp
B¶ng tËp hîp chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng kho¶n môc cã chi tiÕt cho
tõng xÝ nghiÖp vµ ghi vµo B¶ng kª sè 4 - TK 627. §ång thêi tõ nh÷ng chøng tõ
liªn quan kÕ to¸n tiÕp tôc ®-a vµo NhËt ký chøng tõ sè 7 (b¶ng 2.20).
B»ng c¸c sè liÖu cña NKCT sè 7, kÕ to¸n ghi sæ C¸i TK 627. Sè liÖu trªn sæ
c¸i vµ c¸c NKCT, b¶ng kª ®-îc sö dông lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh.
5. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang.
Sau khi tÝnh to¸n, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c kho¶n môc: chi phÝ
NVLTT, chi phÝ NCTT, chi phÝ SXC vµo B¶ng kª sè 4 (B¶ng 2.19), kÕ to¸n tiÕn
hµnh kÕt chuyÓn c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú vÒ TK 154 ®Ó phôc
vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®ång thêi ghi vµo NhËt ký chøng tõ sè 7
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¨n cø vµo NKCT sè 7, kÕ to¸n ph¶n ¸nh lªn Sæ c¸i TK 154.
B¶ng 2.15:
§¬n vÞ: C«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n Trung V¨n
Sæ c¸i
Tµi kho¶n: 154
Sè d- ®Çu n¨m
Nî
cã
24614760
Ghi Cã c¸c TK ®èi øng
Nî víi TK nµy
TK 621 - NKCT sè 7
TK 622 - NKCT sè 7
TK 627 - NKCT sè 7
Th¸ng 1
Th¸ng 2
-
Céng
762773279
163538000
186489665
Céng sè FS Nî
1118800944
Tæng sè FS Cã
1115388944
Nî
....
31777000
35189000
Sè d- cuèi th¸ng
Cã
Ngµy..... th¸ng 02. n¨m 2002
KÐ to¸n ghi sæ.
KÕ to¸n tr-ëng
- KiÓm kª s¶n phÈm dë dang: s¶n phÈm lµm dë t¹i c«ng ty chÕ biÕn l©m s¶n
Trung V¨n bao gåm c¸c chi tiÕt cña s¶n phÈm, c¸c s¶n phÈm cßn ®ang trong qu¸
tr×nh chÕ biÕn hay thµnh phÈm võa chÕ t¹o nh-ng ch-a nhËp kho cßn n»m t¹i ph©n
x-ëng s¶n xuÊt .
C«ng ty cã nhiÒu lo¹i s¶n phÈm dë dang nh-ng kh«ng tiªu thô b¸n thµnh
phÈm ra ngoµi vµ thay ®æi theo tõng thêi kú, tõng ®¬n ®Æt hµng. V× thÕ, c«ng ty
kh«ng cã ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chung gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cho tõng xÝ
nghiÖp, nh-ng tÊt c¶ c¸c xÝ nghiÖp ®Òu lùa chän ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n
phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh céng chi phÝ nh©n c«ng chÕ
biÕn. Chi phÝ chÕ biÕn t¹i c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n chñ yÕu lµ c¸c chi phÝ ®Ó
trang trÝ bÒ mÆt s¶n phÈm sau khi ®· hoµn thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ trang trÝ phô
thuéc vµo diÖn tÝch bÒ mÆt s¶n phÈm vµ ®¬n gi¸ c«ng viÖc cho tõng m2 s¶n phÈm.
Nh©n viªn qu¶n lý xÝ nghiÖp ph©n chia s¶n phÈm tuú theo møc ®é hoµn thµnh
(ng¨n kÐo, mÆt bµn, cöa sæ... ®-îc mµi nh½n hay ch-a, ®· s¬n xong hay hoµn
thµnh ®Õn ®©u), tÝnh to¸n l-îng nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt, c«ng chÕ t¹o s¶n
phÈm vµ theo ®¬n gi¸ chÕ biÕn tæng céng toµn bé chi phÝ. C«ngviÖc nµy ®ßi hái
mÊt nhiÒu c«ng søc nÕu cã nhiÒu lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh ë c¸c møc ®é kh¸c
nhau. Tuy nhiªn, t¹i c«ng ty c«ng viÖc kh«ng qu¸ phøc t¹p v× s¶n phÈm ®· ®-îc
ph©n lo¹i, tÝnh hÇu hÕt theo ®¬n gi¸ vµ kh«ng nhiÒu c¸c giai ®o¹n chÕ biÕn phøc
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
t¹p, c¸c chi tiÕt s¶n phÈm l¹i dÔ dµng x¸c ®Þnh ®-îc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp
B¶ng 2.16:
b¶ng kiÓm kª s¶n phÈm dë dang vµ b¸n thµnh phÈm
XÝ nghiÖp: Méc I.
Tªn chi
tiÕt, s¶n
phÈm
NVL
chÝnh
1
C¸nh cöa
Dæi
83600
S¬n
9
30650
1028250
2
Ch©n bµn
Th«ng
6670
Méc
12
0
80040
3
Ng¨n kÐo
V¸n d¨m
30500
-
3
0
91500
4
GhÕ s¾t
8
8600
826880
tt
...
...
Tæng
Th«ng
§¬n gi¸
(NVLTT +
NCTT)
Møc ®é
hoµn
thµnh
Sè
l-îng
chi tiÕt
94760 Ch-a s¬n
Chi phÝ chÕ
biÕn
....
....
....
....
....
-
-
-
-
-
Tæng gi¸
trÞ
....
2456470
Th¸ng 02 n¨m 2002.
Nh©n viªn kinh tÕ xÝ nghiÖp
III. Thùc tr¹ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty.
1. §èi t-îng vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
S¶n phÈm cña c«ng ty kh«ng cã nh÷ng chi tiÕt phøc t¹p, cÇu kú, kh«ng tr¶i
qua nhiÒu c¸c giai ®o¹n chÕ biÕn, mçi hîp ®ång l¹i cã c¸c s¶n phÈm kh¸cnhau. V×
vËy, c¸c xÝ nghiÖp chän ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ tõng s¶n phÈm trong
®¬n ®Æt hµng.C¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt phô thuéc vµo c¸c ®¬n ®Æt hµng, ®Ó tÝnh to¸n
tr-íc nh÷ng rñi ro, chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n sö dông c¸c d÷ kiÖn, sè liÖu s¶n xuÊt
c¸c kú tr-íc ®Ó t¹m tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm. Cuèi th¸ng hoÆc khi
hoµn thµnh ®¬n ®Æt hµng th× kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ. Gi¸ thµnh
thùc tÕ chñ yÕu lµ ®Ó x¸c®Þnh l·i lç cßn khi xÝ nghiÖp giao hµng th× vÉn ph¶i giao
theo gi¸ ®· ®-îc tho¶ thuËn tõ tr-íc. Tuy vËy, c«ng ty rÊt coi träng viÖc viÖc tÝnh
gi¸ thµnh thùc tÕ bëi ®©y lµ ®iÒu kiÖn c¬ së ®Ó ®-a ra gi¸ tho¶ thuËn, ®ång thêi
viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý, ph©n tÝch t×nh
h×nh sö dông lao ®éng hay nguån vèn cã hiÖu qu¶ hay kh«ng. Trong qu¸ tr×nh tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo xÝ nghiÖp th× kÕ to¸n ®· chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm
t¹i mçi doanh nghiÖp thµnh viªn, tõ ®ã cã thÓ dÔ dµng ¸p dông ph-¬ng ph¸p tæng
céng chi phÝ trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
2. Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp ®ång.
§©y lµ yªu cÇu quan träng tr-íc khi mçi xÝ nghiÖp thùc hiÖn mét hîp ®ång
víi kh¸ch hµng. Khi n¾m trong tay b¶n thiÕt kÕ hoÆc s¶n phÈm mÉu, kÕ to¸n tr-íc
hÕt ph¶i x¸c ®Þnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu cÇn thiÕt ®Ó chÕ t¹o ra mét s¶n phÈm.
- Xem xÐt c¸c ®Þnh møc tiªu hao gç.
Muèn biÕt chÕ t¹o ra ®-îc 1m3 s¶n phÈm th× cÇn bao nhiªu khèi gç, kÕ to¸n
ph¶i dùa vµo c¸c hÖ sè tiªu hao (l-îng gç cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra 1m3 s¶n phÈm).
20
.PDF 
25 
4205 
16 
