Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, Ng©n hµng th-¬ng m¹i ®ãng mét vai
trß quan träng trong viÖc cung cÊp tÝn dông vµ c¸c dÞch vô Ng©n hµng kh¸c cho nÒn
kinh tÕ quèc d©n. Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ cã sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ lµ
th-¬ng m¹i quèc tÕ ra ®êi vµ ph¸t triÓn nh- ngµy nay th× chóng ta kh«ng thÓ kh«ng
nh¾c tíi vai trß cña thanh to¸n quèc tÕ. Thanh to¸n quèc tÕ cã vai trß víi ho¹t ®éng
cña mét ng©n hµng th-¬ng m¹i, nã hç trî bæ xung c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n
hµng, t¨ng tÝnh thanh tho¶n, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng
kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn ngµy cµng bÒn v÷ng. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i
NHNo&PTNT Chi nh¸nh Hµ Néi trong thêi gian qua ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng
kÓ vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ thñ ®« vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Sau thêi gian thùc tËp t¹i NHNo&PTNT Chi Nh¸nh Hµ Néi vµ nghiªn cøu
tµi liÖu, do ®¸nh gi¸ ®-îc tÇm quan träng cña ho¹t ®éng TTQT t¹i NHNo&PTNT
Chi nh¸nh Hµ Néi em ®· chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nghiÖp vô
thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNo&PTNT Chi nh¸nh Hµ néi“ cho luËn v¨n tèt
nghiÖp cña m×nh.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, th× bµi luËn v¨n cña em chia lµm ba
ch-¬ng:
Ch-¬ng 1: Tæng quan vÒ thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng th-¬ng m¹i
Ch-¬ng 2:Thùc tr¹ng ho¹t ®éng TTQT t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Hµ Néi.
Ch-¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô TTQT t¹i NHNo&PTNT
chi nh¸nh Hµ Néi.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng 1
Tæng quan vÒ thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng
th-¬ng m¹i
1.1. Ng©n hµng th-¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng
th-¬ng m¹i
1.1.1. Kh¸i niÖm Ng©n Hµng th-¬ng m¹i :
NHTM lµ mét doanh nghiÖp, ho¹t ®éng kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ tÝn
dông. Tæng tµi s¶n cã cña NHTM lu«n chiÕm khèi l-îng lín nhÊt trong toµn bé hÖ
thèng ng©n hµng. Ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc kh¬i nguån vèn
®Õn nh÷ng ng-êi vay tiÒn ®Ó hä cã c¬ héi ®Çu t- sinh lîi vµ hä còng gi÷ vai trß
quan träng trong viÖc ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ.
Tuy cã rÊt nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ NHTM nh-ng nh×n chung c¸c
ng©n hµng ®Òu thèng nhÊt ë chç : Ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh
doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ, ®-îc phÐp nhËn tiÒn uû th¸c víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶
®-îc sö dông tiÒn ký th¸c cña c«ng chóng ®Ó cÊp tÝn dông vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô
tµi chÝnh kh¸c.
1.1.2. Ng©n hµng th-¬ng m¹i trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ.
Nh- chóng ta ®· biÕt ho¹t ®éng th-¬ng m¹i quèc tÕ rÊt cÇn ®Õn sù hç trî
cña c¸c ng©n hµng. Ngµy nay, ng©n hµng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc quèc tÕ vµ hèi
®o¸i ®em l¹i mét sù trî gióp cho kh¸ch hµng ®ång thêi h¹n chÕ rñi ro cho hä.
Trªn th-¬ng tr-êng quèc tÕ, sù vËn ®éng cña hµng ho¸ vµ vèn lu«n diÔn ra
nhÞp nhµng, xuÊt ph¸t tõ viÖc quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ vµ sù liªn kÕt víi nhau b»ng
®ång tiÒn m¹nh, trong lÜnh vùc nµy ng©n hµng gi÷ vai trß quan träng ®èi víi c¸c
doanh nghiÖp b»ng c¸ch t¹o ra cho chóng mét sù gióp ®ì vÒ kü thuËt vµ tµi chÝnh.
Ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng cÇn cã sù can thiÖp cña ng©n hµng, ®ßi hái kü thuËt
®Æc thï vÒ th-¬ng m¹i quèc tÕ, vÝ dô nh- chuyÓn tiÒn, tÝn dông kÌm th- chøng tõ….
B»ng c¸ch b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng-êi b¸n ®èi víi ng-êi mua.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tr-íc xu thÕ héi nhËp vµ c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c ng©n hµng trong vµ
ngoµi n-íc, sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña NHTM ®ãng vai trß hÕt
søc quan träng, nã quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn còng nh- vÞ thÕ cña NHTM trªn thÞ
tr-êng.
1.1.3. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thanh to¸n quèc tÕ
1.1.3.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng TTQT :
Thanh to¸n quèc tÕ ra ®êi vµ ph¸t triÓn trªn nhu cÇu cña th-¬ng m¹i quèc
tÕ ®· xuÊt hiÖn tõ l©u nh-ng nã thùc sù ph¸t triÓn kÓ tõ khi chñ nghÜa t- b¶n ra ®êi
vµ tõ ®ã ®Õn nay ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi khái nÒn kinh tÕ thÕ
giíi. Sù chuyªn m«n ho¸ gi÷a c¸c quèc gia vµ c¸c khu vùc dùa trªn c¬ së lîi thÕ so
s¸nh ®· lµm cho hµng ho¸ ®-îc s¶n xuÊt nhiÒu h¬n, chi phÝ s¶n xuÊt Ýt h¬n, chÊt
l-îng hµng ho¸ ®-îc n©ng cao. C¸c quèc gia ngµy cµng cã nhu cÇu trao ®æi hµng
ho¸, dÞch vô lµm cho quan hÖ kinh tÕ, quèc tÕ ®-îc më réng. Hµng n¨m, mét khèi
l-îng lín hµng ho¸, dÞch vô ®-îc giao l-u trao ®æi trªn thÕ giíi, tån t¹i ®ång thêi
cã quan hÖ mËt thiÕt. Víi qu¸ tr×nh trao ®æi, giao l-u hµng ho¸ lµ sù l-u chuyÓn
tiÒn tÖ nh»m thanh to¸n cho c¸c hµng ho¸ dÞch vô nhËp khÈu. Bªn c¹nh ®ã, sù di
chuyÓn c¸c nguån vèn tõ quèc gia nµy sang quèc gia kh¸c phôc vô cho môc ®Ých
cÊp tÝn dông quèc tÕ,viÖn trî, chuyÓn tiÒn kiÒu hèi, vµ c¸c môc ®Ých phÝ mËu dÞch
kh¸c…còng kÐo theo sù l-u chuyÓn tiÒn tÖ nh»m thanh to¸n gi÷a c¸c quèc gia kh¸c
nhau gäi lµ thanh to¸n quèc tÕ. Do ®ã ph¸t triÓn thanh to¸n quèc tÕ lµ mét ®ßi hái
kh¸ch quan cïng víi sù ph¸t triÓn cña th-¬ng m¹i quèc tÕ. Yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi
thanh to¸n quèc tÕ lµ ph¶i cã nh÷ng ph-¬ng thøc thanh to¸n míi, hiÖn ®¹i, phï hîp
víi xu thÕ ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Ngµy nay, víi sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt,
ph-¬ng tiÖn thanh to¸n ®· ph¸t triÓn víi nhiÒu lo¹i tiÒn nh-: tiÒn chuyÓn kho¶n,
tiÒn thanh to¸n ®iÖn tö, ph-¬ng thøc thanh to¸n ®-îc c¶i tiÕn víi sù hç trî cña m¸y
mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Thanh to¸n quèc tÕ trong thêi ®¹i c«ng nghÖ
th«ng tin ®· xo¸ bá kho¶ng c¸ch vÒ ®Þa lý cã thÓ thanh to¸n ®-îc ë mäi n¬i, thùc
hiÖn theo thêi gian thùc, thóc ®Èy th-¬ng m¹i quèc tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.1.3.2. Kh¸i niÖm thanh to¸n quèc tÕ.
Thanh to¸n quèc tÕ (International setlement) lµ viÖc thùc hiÖn c¸c nghÜa
vô vÒ tiÒn tÖ ph¸t sinh trªn c¬ së c¸c ho¹t ®éng mËu dÞch vµ phi mËu dÞch gi÷a
c¸c tæ chøc hay c¸ nh©n n-íc nµy víi tæ chøc c¸ nh©n cña n-íc kh¸c, hoÆc
gi÷a mét quèc gia víi c¸c tæ chøc quèc tÕ th«ng qua quan hÖ gi÷a c¸c ng©n
hµng cña c¸c n-íc cã liªn quan.
Thanh to¸n quèc tÕ th-êng g¾n liÒn víi viÖc trao ®æi gi÷a ®ång tiÒn cña
quèc gia nµy víi ®ång tiÒn cña quèc gia kh¸c. Khi ký kÕt hîp ®ång th-¬ng m¹i
quèc tÕ c¸c bªn tham gia ph¶i ®µm ph¸n vµ thèng nhÊt vÒ tiÒn tÖ sö dông trong giao
dÞch. §ång tiÒn ®-îc lùa chän cã thÓ lµ ®ång tiÒn cña mét n-íc thø ba, c¸c bªn
ph¶i lùa chän ph-¬ng tiÖn thanh to¸n cho phï hîp cã thÓ lµ: sÐc, hèi phiÕu, lÖnh
phiÕu, hay thÎ thanh to¸n…
Lùa chän ph-¬ng thøc thanh to¸n còng lµ vÊn ®Ò c¸c bªn tham gia ph¶i bµn
b¹c. C¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n phæ biÕn trong thanh to¸n quèc tÕ hiÖn nay lµ:
chuyÓn tiÒn, nhê thu vµ tÝn dông chøng tõ.
1.1.3.3. Vai trß ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ
a. §èi víi kinh tÕ ®èi ngo¹i.
Thanh to¸n quèc tÕ lµ kh©u kÕt thóc mét giao dÞch cuèi cïng cña qu¸ tr×nh
trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô, lµ cÇu nèi gi÷a ng-êi s¶n xuÊt vµ ng-êi tiªu thô th«ng
qua viÖc chi tr¶ lÉn nhau trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thanh to¸n quèc tÕ.
Thanh to¸n quèc tÕ gi¶i quyÕt mèi quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, duy tr× s¶n
xuÊt ®-îc liªn tôc vµ ®Èy nhanh tèc ®é l-u th«ng hµng ho¸. Gióp cho c¸c ho¹t ®éng
ngo¹i th-¬ng thùc hiÖn tèt chøc n¨ng cña m×nh, gi¸n tiÕp më réng l-u th«ng hµng
ho¸ n-íc ngoµi, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. Nh- thanh to¸n ®-îc thùc hiÖn nhanh
chãng chÝnh x¸c, ®óng luËt sÏ gi¶m ®-îc thêi gian chu chuyÓn vèn, thóc ®Èy nhanh
chãng tèc ®é l-u chuyÓn hµng ho¸, gi¶m thiÓu ®-îc rñi ro do sù biÕn ®éng cña tû
gi¸, t¨ng kh¶ n¨ng thanh to¸n… §ång thêi qua viÖc theo dâi ho¹t ®éng thanh to¸n
quèc tÕ, nhµ n-íc cã thÓ biÕt ®-îc c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµ t×nh h×nh
ngo¹i th-¬ng ®ang nhËp siªu hay xuÊt siªu, trªn c¬ së ®ã cã nh÷ng chÝnh s¸ch
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ngo¹i th-¬ng phï hîp víi tõng thêi kú vµ chØnh söa nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý trong hÖ
thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn thanh to¸n quèc tÕ cho phï hîp.
b. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh.
Thanh to¸n quèc tÕ gióp cho quy m« ho¹t ®éng c¸c ng©n hµng thu hót thªm
nhiÒu kh¸ch hµng cã nhu cÇu thanh to¸n v-ît ra khái biªn giíi cña mét n-íc, n©ng
cao uy tÝn c¹nh tranh trªn tr-êng quèc tÕ. Trªn c¬ së ®ã, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n
hµng ph¸t triÓn quan hÖ ®¹i lý, hoµn thiÖn vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô kinh doanh
nh- kinh doanh ngo¹i to¸n quèc tÕ, kinh doanh ngo¹i tÖ, nghiÖp vô b¶o l·nh vµ c¸c
dÞch vô kh¸c nh»m ®¸p øng ngµy cµng tèt nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ, t¹o niÒm tin cho
kh¸ch hµng, trªn c¬ së ®ã n©ng cao uy tÝn cña ng©n hµng.
Do ®Èy m¹nh ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ mµ c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i
®· ®Èy m¹nh ®-îc ho¹t ®éng tÝn dông quèc tÕ, tµi trî xuÊt khÈu còng nh- t¨ng
c-êng ®-îc nguån vèn huy ®éng cña kh¸ch hµng ký quü khi tham gia thanh to¸n
quèc tÕ.
Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ khai th¸c ®-îc nguån vèn tµi trî cña ng©n
hµng n-íc ngoµi vµ nguån vèn trªn thÞ tr-êng tµi chÝnh quèc tÕ ®¸p øng ®-îc nhu
cÇu tÝn dông trong n-íc. Thu ®-îc c¸c kho¶n phÝ dÞch vô thanh to¸n nh- phÝ thanh
to¸n L/C, nhê thu, phÝ chuyÓn tiÒn kiÒu hèi, phÝ b¶o l·nh gãp phÇn kh«ng nhá vµo
doanh thu vµ lîi nhuËn cña ng©n hµng.
c. §èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu.
C¸c doanh nghiÖp cã tham gia xuÊt nhËp khÈu, thanh to¸n quèc tÕ lµ kh©u
cuèi cïng cña hîp ®ång ngo¹i th-¬ng khÐp l¹i mét chu tr×nh mua b¸n hµng ho¸
dÞch vô. §©y lµ mét nghiÖp vô phøc t¹p, Èn chøa nhiÒu rñi ro cã thÓ xÈy ra do
nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan hoÆc nh÷ng yÕu tè bÊt kh¶ kh¸ng. Do ®ã yªu cÇu
®Æt ra cho thanh to¸n quèc tÕ lµ ph¶i ®¶m b¶o an toµn cho c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp
khÈu, thu tiÒn hoÆc nhËn hµng ®Çy ®ñ, ®óng hîp ®ång t¹o lîi nhuËn trong kinh
doanh.
Qua ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ víi c¸c b¹n hµng n-íc ngoµi, c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn n¾m b¾t c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr-êng,
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hiÓu biÕt c¸c th«ng tin vÒ ®èi t¸c. Trªn c¬ së ®ã c©n ®èi vÒ tiÒm lùc ®Ò ra c¸c chiÕn
l-îc kinh doanh thÝch hîp ng¨n ngõa ®-îc rñi ro.
1.2. §iÒu kiÖn ¸p dông trong thanh to¸n quèc tÕ.
Do cã sù c¸ch biÖt vÒ ®Þa lý gi÷a ng-êi xuÊt khÈu vµ ng-êi nhËp khÈu, sù
biÕn ®éng vÒ tû gi¸ tiÒn tÖ, l·i suÊt n¨ng lùc tµi chÝnh cña c¸c chñ thÓ tham gia c¸c
quan hÖ th-¬ng m¹i quèc tÕ buéc hä ph¶i ®èi phã víi c¸c rñi ro ¶nh h-ëng tíi lîi
Ých cña c¸c bªn. Tõ ®ã c¸c chñ thÓ ph¶i quan t©m ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n ®Ó
b¶o vÖ quyÒn lîi cho c¸c bªn tham gia thanh to¸n quèc tÕ c¸c ®iÒu kiÖn ®ã ®-îc
x¸c ®Þnh trong hîp ®ång kinh doanh ngo¹i th-¬ng bao gåm :
1.2.1. §iÒu kiÖn vÒ tiÒn tÖ
Mçi quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu cã ®ång tiÒn riªng trong khi môc tiªu tiÒn tÖ
cña ng-êi xuÊt khÈu vµ ng-êi nhËp khÈu còng kh¸c nhau. Do vËy, trong hîp ®ång
ngo¹i th-¬ng ®iÒu kho¶n vÒ tiÒn tÖ lu«n ®-îc c¸c bªn quan t©m. §iÒu kiÖn ngo¹i tÖ
lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ hai bªn tho¶ thuËn ®-a ra bao gåm viÖc lùa chän ®ång tiÒn
tÝnh to¸n vµ ®ång tiÒn thanh to¸n còng nh- quy ®Þnh c¸ch xö lý khi cã sù biÕn ®éng
søc mua cña c¸c ®ång tiÒn ®ã.
§ång tiÒn tÝnh to¸n lµ ®ång tiÒn ®-îc sö dông ®Ó thÓ hiÖn gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch
vô vµ tÝnh to¸n tæng gi¸ trÞ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng.
§ång tiÒn thanh to¸n lµ ®ång tiÒn ®-îc sö dông ®Ó chi tr¶ trong hîp ®ång ®ã.
§ång tiÒn thanh to¸n còng cã thÓ lµ ®ång tiÒn tÝnh to¸n, nÕu trong hîp ®ång quy
®Þnh tiÒn tÖ tÝnh to¸n vµ tiÒn tÖ thanh to¸n cïng lµ mét ®ång tiÒn.
Nguyªn t¾c lùa chän ®ång tiÒn :
Cã thÓ chän ®ång tiÒn cña n-íc xuÊt khÈu hoÆc cña n-íc nhËp khÈu hay cña
mét n-íc thø ba, nh-ng trªn thùc tÕ chñ yÕu ng-êi ta sö dông c¸c ®ång tiÒn cã gi¸
trÞ t-¬ng ®èi æn ®Þnh cã kh¶ n¨ng tù do chuyÓn ®æi, cã gi¸ trÞ trªn thÕ giíi nh- :
USD, JPY, EURO…
Tuy vËy còng cã tr-êng hîp trong thanh to¸n mçi bªn ®Òu muèn dïng ®ång
tiÒn n-íc m×nh ®Ó cã thÓ n©ng cao uy tÝn cña n-íc m×nh trªn thÞ tr-êng thÕ giíi,
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nh»m tr¸nh ®-îc rñi ro ngo¹i tÖ bÊt ngê. Do vËy, viÖc lùa chän ®ång tiÒn lµ mét néi
dung quan träng trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n.
1.2.2. §iÒu kiÖn vÒ thêi gian thanh to¸n
§iÒu kiÖn thêi gian thanh to¸n cã ý nghÜa quan träng v× nã liªn quan chÆt
chÏ tíi tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, l·i suÊt, tû gi¸ hèi ®o¸i. V× vËy, viÖc quy ®Þnh thêi
h¹n tr¶ tiÒn phô thuéc vµo mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn, ®èi t-îng hµng ho¸ , møc æn
®Þnh cña ®ång tiÒn thanh to¸n, v...v…
Cã 3 c¸ch thøc thanh to¸n th-êng ®-îc ¸p dông :
Tr¶ tiÒn tr-íc khi giao hµng
Tr¶ tiÒn ngay khi giao hµng
Tr¶ tiÒn sau khi giao hµng
1.2.3. §iÒu kiÖn vÒ ®Þa ®iÓm thanh to¸n
§Þa ®iÓm thanh to¸n lµ n¬i thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n, cã thÓ lµ n-íc
xuÊt khÈu, nhËp khÈu hay lµ n-íc thø ba. HÇu hÕt c¸c bªn ®Òu muèn ®Þa ®iÓm
thanh to¸n lµ n-íc m×nh. Th«ng th-êng, ®Þa ®iÓm thanh to¸n ë ®©u th× ®ång tiÒn
n-íc ®ã sÏ ®-îc chän lµm ®ång tiÒn thanh to¸n.
1.2.4. Ph-¬ng tiÖn thanh to¸n
Ph-¬ng tiÖn thanh to¸n vµ ph-¬ng thøc thanh to¸n lµ hai vÊn ®Ò cèt lâi nhÊt
trong TTQT. Mét trong nh÷ng ®Æc thï cña TTQT lµ sö dông ph-¬ng tiÖn thanh
to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®-îc ®iÒu chØnh bëi hÖ thèng ph¸p luËt quèc tÕ nh- sÐc,
hèi phiÕu vµ lÖnh phiÕu, thÎ thanh to¸n.
SÐc : lµ mét tê mÖnh lÖnh v« ®iÒu kiÖn cña chñ tµi kho¶n ra lÖnh cho ng©n
hµng phôc vô m×nh trÝch tõ tµi kho¶n cña m×nh ®Ó tr¶ cho ng-êi cÇm sÐc hoÆc
ng-êi ®-îc chØ ®Þnh mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh b»ng tiÒn mÆt hay b»ng chuyÓn kho¶n.
Hèi phiÕu : Lµ mét tê mÖnh lÖnh tr¶ tiÒn v« ®iÒu kiÖn do mét ng-êi ký ph¸t
cho mét ng-êi kh¸c yªu cÇu ng-êi nµy khi nh×n thÊy hèi phiÕu ngay lËp tøc hoÆc
vµo mét ngµy nhÊt ®Þnh ph¶i tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ng-êi cÇm hèi phiÕu hay
ng-êi ®-îc chØ ®Þnh. §©y lµ ph-¬ng tiÖn ®-îc sö dông nhiÒu nhÊt trong TTQT. Hèi
phiÕu kh«ng chØ lµ mét ph-¬ng tiÖn thanh to¸n mµ cßn lµ mét c«ng cô tÝn dông.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LÖnh phiÕu : Lµ mét phiÕu cam kÕt tr¶ tiÒn v« ®iÒu kiÖn do ng-êi lËp phiÕu
ph¸t hµnh ra høa sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ng-êi thô h-ëng ®-îc chØ ®Þnh
trªn lÖnh phiÕu ®ã. Trong TTQT lÖnh phiÕu Ýt ®-îc sö dông v× nã cÇn cã sù b¶o
l·nh cña ng©n hµng ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n.
ThÎ thanh to¸n : ThÎ thanh to¸n lµ s¶n phÈm dÞch vô t-¬ng ®èi míi cña
ng©n hµng. Cã thÓ hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n nhÊt, thÎ thanh to¸n lµ mét lo¹i giÊy tê
cã gi¸ trÞ ®Æc biÖt ®-îc lµm b»ng chÊt dÎo tæng hîp, ®-îc nhµ ph¸t hµnh Ên ®Þnh
gi¸ trÞ, dïng ®Ó chØ tr¶ tiÒn hµng ho¸, dÞch vô hay ®Ó rót tiÒn mÆt th«ng qua c¸c
m¸y mãc ®äc thÎ.
1.3. C¸c h×nh thøc thanh to¸n quèc tÕ chñ yÕu
Ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ lµ toµn bé qu¸ tr×nh nhËn vµ tr¶ tiÒn hµng
trong giao dÞch mua b¸n ngo¹i th-¬ng gi÷a ng-êi xuÊt khÈu vµ ng-êi nhËp khÈu..
ViÖc lùa chän ph-¬ng thøc nµo phu thuéc vµo môc tiªu, kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ mèi
quan hÖ gi÷a c¸c bªn.
Cã 3 ph-¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu ®-îc sö dông nhiÒu nhÊt hiÖn nay lµ :
ph-¬ng thøc chuyÓn tiÒn, ph-¬ng thøc nhê thu vµ ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ.
1.3.1. Ph-¬ng thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn ( Remittance/ Transfer)
Ph-¬ng thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ mµ
kh¸ch hµng (ng-êi tr¶ tiÒn) yªu cÇu ng©n hµng phôc vô m×nh chuyÓn mét sè tiÒn
nhÊt ®Þnh cho ng-êi kh¸c (ng-êi thô h-ëng) ë mét ®Þa ®iÓm, trong mét thêi h¹n
nhÊt ®Þnh b»ng ph-¬ng thøc chuyÓn tiÒn theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng.
S¬ ®å 1.1 : Quy tr×nh ngiÖp vô thanh to¸n chuyÓn tiÒn
Ng©n hµng chuyÓn tiÒn
(Remitting bank)
Ng©n hµng tr¶ tiÒn
(Paying bank)
(3)
(2)
Ng-êi nhËp khÈu
(Remitter)
(4)
(1)
8
Ng-êi xuÊt khÈu
(Beneficiary)
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong ®ã:
(1)
Ng-êi xuÊt khÈu chuyÓn hµng vµ giao bé chøng tõ hµng ho¸ cho ng-êi nhËp
khÈu
(2)
Ng-êi nhËp khÈu sau khi kiÓm tra hµng ho¸ (hoÆc bé chøng tõ hµng ho¸),
nÕu thÊy phï hîp yªu cÇu theo tho¶ thuËn ®«i bªn, lËp thñ tôc chuyÓn tiÒn göi ng©n
hµng phôc vô m×nh.
(3)
Ng©n hµng chuyÓn tiÒn lµm thñ tôc chuyÓn tiÒn qua ng©n hµng ®¹i lý (chi
nh¸nh) ng©n hµng tr¶ tiÒn .
(4)
Ng©n hµng tr¶ tiÒn thanh to¸n tiÒn chi tr¶ ng-êi thô h-ëng .
Cã 2 h×nh thøc chuyÓn tiÒn: chuyÓn tiÒn b»ng th- (Mail transfer-MT) vµ
b»ng ®iÖn chuyÓn tiÒn (Telegraphic transfer-TT). §©y lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n
®¬n gi¶n nhÊt vÒ mÆt thñ tôc vµ thùc hiÖn nhanh chãng. Ph-¬ng thøc nµy ®-îc thùc
hiÖn trùc tiÕp gi÷a ng-êi chuyÓn tiÒn vµ ng-êi nhËn tiÒn, ng©n hµng ®ãng vai trß
trung gian thanh to¸n theo uû nhiÖm vµ h-ëng hoa hång. V× vËy, khi ¸p dông
ph-¬ng ph¸p nµy yªu cÇu c¸c bªn ph¶i cã sù tÝn nhiÖm cao.
1.3.2. Ph-¬ng thøc thanh to¸n nhê thu (collection of payment)
Nhê thu lµ ph-¬ng thøc mµ ng-êi b¸n (ng-êi xuÊt khÈu) sau khi ®· hoµn
thµnh nghÜa vô giao hµng, hoÆc cung øng dÞch vô tÝn dông cho ng-êi mua (ng-êi
nhËp khÈu), uû th¸c cho ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé sè tiÒn ë ng-êi nhËp khÈu
n-íc ngoµi trªn c¬ së hèi phiÕu do ng-êi xuÊt khÈu kÝ ph¸t.
a. Nhê thu phiÕu tr¬n (clean collection)
Nhê thu phiÕu tr¬n lµ ph-¬ng thøc khi ng-êi b¸n hoµn thµnh nghÜa vô giao
hµng hoÆc cung øng dÞch vô, ng-êi b¸n uû th¸c cho ng©n hµng m×nh thu hé sè tiÒn
ë ng-êi nhËp khÈu chØ c¨n cø vµo hèi phiÕu do nhµ xuÊt khÈu lËp ra. C¸c chøng tõ
hµng ho¸ th× göi th¼ng cho ng-êi mua th«ng qua ng©n hµng.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
S¬ ®å 2.1 : Qui tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n nhê thu phiÕu tr¬n
Ng©n hµng chuyÓn
chøng tõ
(Remitting bank)
(2)
22
22
22
Ng-êi
)
(3)
Ng©n hµng thu tiÒn
(Collecting bank)
(6)
(7)
xuÊt khÈu
(Drawer)
(4)
(1)
Hợp đồng
(5)
Ng-êi nhËp khÈu
(Drawee)
Trong ®ã:
(1) Ng-êi xuÊt khÈu giao hµng ho¸, ®ång thêi chuyÓn giao chøng tõ hµng ho¸ cho
ng-êi nhËp khÈu.
(2) Ng-êi xuÊt khÈu lËp hèi phiÕu vµ giÊy tê nhê thu, göi tíi ng©n hµng phôc vô
m×nh nhê thu hé sè tiÒn cña ng-êi nhËp khÈu.
(3) Ng©n hµng phôc vô ng-êi xuÊt khÈu chuyÓn hèi phiÕu sang ng©n hµng phôc vô
ng-êi nhËp khÈu ®Ó nhê thu.
(4) Ng©n hµng phôc vô ng-êi nhËp khÈu chuyÓn hèi phiÕu ®ßi tiÒn tíi ng-êi nhËp
khÈu.
(5)
Ng-êi nhËp khÈu thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
(6) Ng©n hµng phôc vô ng-êi nhËp khÈu chuyÓn tiÒn thu ®-îc hoÆc hèi phiÕu ®·
ký chÊp nhËn cho cho ng©n hµng phôc vô ng-êi xuÊt khÈu.
(7) Ng©n hµng phôc vô ng-êi xuÊt khÈu thanh to¸n tiÒn hµng cho ng-êi xuÊt
khÈu.
Ph-¬ng thøc nhê thu phiÕu tr¬n chØ ®-îc ¸p dông trong c¸c tr-ßng hîp sau:
Ng-êi b¸n vµ ng-êi thu tin cËy lÉn nhau hoÆc cã quan hÖ liªn doanh víi nhau
gi÷a c«ng ty mÑ, c«ng ty con hoÆc c«ng ty chi nh¸nh cña nhau.
Thanh to¸n vÒ c¸c dÞch vô cã liªn quan tíi xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, v× viÖc
thanh to¸n kh«ng cÇn kÌm chøng tõ.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ph-¬ng thøc thanh to¸n nhê thu kh«ng ¸p dông nhiÒu trong thanh to¸n mËu dÞch,
v× nã kh«ng ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng-êi xuÊt khÈu. ViÖc nhËn hµng cña ng-êi
mua t¸ch rêi khái kh©u thanh to¸n. Ng-êi mua cã thÓ nhËn hµng mµ kh«ng tr¶ tiÒn
hoÆc tr¶ tiÒn chËm. §èi víi ng-êi mua còng cã ®iÒu bÊt lîi nÕu hèi phèi ®Õn sím
h¬n chøng tõ th× ng-êi mua ph¶i tr¶ tiÒn ngay mµ ch-a biÕt ng-êi b¸n cã giao hµng
®óng hîp ®ång hay kh«ng.
b. Nhê thu kÌm chøng tõ (Documentary collection)
Nhê thu kÌm chøng tõ lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ng-êi xuÊt khÈu uû
nhiÖm cho ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé sè tiÒn ë ng-êi nhËp khÈu, kh«ng chØ
c¨n cø vµo hèi phiÕu mµ cßn c¨n cø vµo bé chøng tõ göi kÌm theo, yªu cÇu ng©n
hµng chØ trao bé chøng tõ hµng ho¸ cho ng-êi nhËp khÈu sau khi hä ®· thanh to¸n
hoÆc kÝ chÊp nhËn thanh to¸n.
S¬ ®å 3.1 : Quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n nhê thu kÌm chøng tõ
Ng©n hµng chuyÓn
chøng tõ
(Remitting bank)
(2)
(3)
Ng©n hµng thu tiÒn
(Collecting bank)
(7)
(8)
Ng-êi xuÊt khÈu
(Drawer)
(6)
(1)
(5)
(4)
Ng-êi nhËp khÈu
(Drawee)
Hợp đồng
Trong ®ã:
(1) Ng-êi xuÊt khÈu giao hµng ho¸ cho ng-êi nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn cña hîp
®ång .
(2) Ng-êi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ thanh to¸n theo quy ®Þnh vµ viÕt giÊy tê nhê
thu, göi tíi ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé sè tiÒn ë ng-êi nhËp khÈu.
(3) Ng©n hµng nhËn uû th¸c thu chuyÓn bé chøng tõ thanh to¸n vµ giÊy nhê thu
sang ng©n hµng phôc vô ng-êi nhËp khÈu ®Ó nhê thu tiÒn.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
(4) Ng©n hµng thu tiÒn b¸o cho ng-êi nhËp khÈu vµ ®Ò nghÞ hä thanh to¸n.
(5) Ng-êi nhËp khÈu thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
(6) Ng©n hµng trao toµn bé chøng tõ hµng ho¸ cho ng-êi nhËp khÈu ®Ó hä ®i nhËn
hµng.
(7) Ng©n hµng thu tiÒn chuyÓn sè tiÒn thu ®-îc (hoÆc tê hèi phiÕu ®· ®-îc ký
chÊp nhËn) sang ng©n hµng phôc vô ng-êi xuÊt khÈu .
(8) Ng©n hµng thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc trao tê hèi phiÕu ®· ®-îc ký chÊp nhËn
cho ng-êi xuÊt khÈu.
Ph-¬ng thøc thanh to¸n nhê thu kÌm chøng tõ th-êng kh«ng dïng vËn ®¬n
theo lÖnh ®Ó ng-êi mua ph¶i tr¶ tiÒn cho NH hay chÊp nhËn tr¶ tiÒn th× míi ®-îc
nhËn hµng.
Khi ng-êi mua tr¶ tiÒn, ng©n hµng ký hËu vËn ®¬n, ng-êi mua míi nhËn ®-îc hµng
(®Ò phßng ng-êi mua nhËn hµng kh«ng tr¶ tiÒn hay kÐo dµi tr¶ tiÒn).
1.3.3. Ph-¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. (L/C).
1.3.3.1. Kh¸i niÖm:
TÝn dông chøng tõ lµ mét v¨n b¶n cam kÕt dïng trong thanh to¸n, trong ®ã
mét ng©n hµng theo yªu cÇu cña mét kh¸ch hµng (ng-êi yªu cÇu më tÝn dông) sÏ
tr¶ tiÒn cho ng-êi thø ba hoÆc tr¶ cho bÊt kú ng-êi nµo theo lÖnh cña ng-êi thø ba
(ng-êi thô h-ëng) hoÆc sÏ tr¶, chÊp nhËn, chiÕt khÊu hèi phiÕu do ng-êi thô h-ëng
ph¸t hµnh hoÆc cho phÐp ng©n hµng kh¸c tr¶ tiÒn chÊp nhËn hay chiÕt khÊu hèi
phiÕu ®ã, khi xuÊt tr×nh ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ ®· quy ®Þnh vµ mäi ®iÒu kho¶n ®iÒu
kiÖn cña th- tÝn dông ®· ®-îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ.
Ph-¬ng thøc thanh to¸n TDCT lµ sù tho¶ thËn, trong ®ã ng©n hµng më
th- tÝn dông (ng©n hµng bªn n-íc mua hµng) theo yªu cÇu cña ng-êi mua hµng
sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ng-êi kh¸c ng-êi (ng-êi h-ëng lîi, ng-êi
b¸n hµng) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu ng-êi b¸n ®· ký ph¸t khi ng-êi b¸n xuÊt
tr×nh cho ng©n hµng mét sè chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi néi dung, ®iÒu
kiÖn ®· ghi trong th- tÝn dông..
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.3.3.2. Néi dung cña L/C
Sè hiÖu cña L/C: Mçi L/C cã sè hiÖu kh¸c nhau, cã t¸c dông ®Ó trao ®æi th- tõ,
®iÖn tÝn liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn L/C. Sè hiÖu nµy cßn ®-îc dïng ®Ó ghi vµo
c¸c chøng tõ cã liªn quan trong bé chøng tõ thanh to¸n cña L/C.
§Þa ®iÓm vµ ngµy më L/C:Lµ n¬i ng©n hµng më L/C viÖc cam kÕt tr¶ tiÒn cho
ng-êi xuÊt khÈu. Ngµy më L/C lµ ngµy b¾t ®Çu tÝnh thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C
(ngµy mµ ng©n hµng më L/C chÝnh thøc chÊp nhËn ®¬n xin më L/C cña ng-êi nhËp
khÈu)
Lo¹i L/C: §iÒu khiÓn tÝnh chÊt, nhiÖm vô quyÒn lîi cña c¸c bªn tham gia (c¸c
lo¹i L/C, L/C cã thÓ huû ngang, kh«ng thÓ huû ngang, tuÇn hoµn øng tr-íc, gi¸p
l-ng, ®èi øng, thanh to¸n dÇn).
Tªn ®i¹ chØ cña nh÷ng ng-êi cã liªn quan ®Õn L/C.
Sè tiÒn cña L/C: Võa ®-îc ghi b»ng ch÷ , ®-îc ghi b»ng sè vµ thèng nhÊt víi
nhau, tªn cña ®¬n vÞ tiÒn tÖ ph¶i ®-îc râ rµng.
Thêi h¹n cña L/C: thêi h¹n hiÖu lùc, thêi h¹n giao hµng.
C¸c néi dung vÒ hµng ho¸: tªn hµng, sè l-îng, quy c¸ch phÈm chÊt, gi¸ c¶ bao
b×.
C¸c néi dung vÒ vËn t¶i, giao nhËn hµng ho¸ (FOB, CIF, CFR)…
1.3.3.3. C¸c lo¹i th- tÝn dông.
Th- tÝn dông cã thÓ huû ngang (Revocable L/C)
Th- tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang (Irrevocable L/C)
Th- tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang cã x¸c nhËn (Confirmed irrevocable L/C)
Th- tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang miÔn truy ®ßi (irrevocable without recourse
L/C)
Th- tÝn dông chuyÓn nh-îng (Transferable L/C)
Th- tÝn dông ®iÒu kho¶n ®á (Red clause credit)
Th- tÝn dông tuÇn hoµn (Revoling L/C)
Th- tÝn dông gi¸p l-ng (Back to back L/C)
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Th- tÝn dông ®èi øng (Reciprocab L/C)
Th- tÝn dông dù phßng (Stand-by L/C)
Th- tÝn dông thanh to¸n dÇn dÇn (Deferred payment L/C)
Tham gia vµo ph-¬ng thøc thanh to¸n TDCT cã c¸c chñ thÓ sau: Ng-êi xuÊt
khÈu, nhËp khÈu, ng©n hµng ph¸t hµnh, ng©n hµng th«ng b¸o, ng©n hµng thanh
to¸n…
S¬ ®å 4.1 : Quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n TDCT
Ng©n hµng chuyÓn
Chøng tõ
(Remitting bank)
(3)
(5)
(8)
Ng©n hµng thu tiÒn
(Collecting Bank)
(7)
(2)
(6)
(1)
(9)
(10)
(4)
Ng-êi xuÊt khÈu
(Drawer)
Ng-êi nhËp khÈu
(Drawee)
(hîp ®ång)
Trong ®ã :
Tr-íc hÕt ng-êi xuÊt khÈu vµ ng-êi nhËp khÈu ph¶i ký kÕt hîp ®ång th-¬ng
m¹i, lùa chän ®iÒu kho¶n thanh to¸n lµ TDCT.
(1). Ng-êi nhËp khÈu c¨n cø vµo hîp ®ång th-¬ng m¹i, viÕt ®¬n ®Ò nghÞ më TDCT
th- cho ng-êi xuÊt khÈu h-ëng, göi tíi ng©n hµng phôc vô m×nh.
(2). Ng©n hµng phôc vô ng-êi nhËp khÈu c¨n cø vµo ®¬n xin më th- tÝn dông, nÕu
®¸p øng c¸c yªu cÇu, ng©n hµng sÏ ph¸t hµnh th- tÝn dông vµ th«ng qua ng©n hµng
phôc vô ng-êi xuÊt khÈu ®Ó th«ng b¸o tíi ng-êi thô h-ëng.
(3). Ng©n hµng th«ng b¸o khi nhËn ®-îc th- tÝn dông sÏ khÈn tr-¬ng th«ng b¸o,
chuyÓn giao th- tÝn dông nµy cho ng-êi xuÊt khÈu.
(4). Ng-êi xuÊt khÈu nÕu chÊp nhËn néi dung th- tÝn dông ®· më tiÕn hµnh giao
hµng theo ®iÒu kiÖn hîp ®ång.
(5). Sau khi ®· hoµn thµnh viÖc giao hµng, ng-êi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ thanh
to¸n th- tÝn dông, göi tíi ng©n hµng phôc vô m×nh ®Ò nghÞ thanh to¸n.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
(6). Ng©n hµng nµy chØ ®Þnh lµ ng©n hµng thanh to¸n, tiÕn hµnh kiÓm tra bé chøng
tõ nÕu thÊy phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n trong th- tÝn dông th× tiÕn hµnh thanh to¸n
cho ng-êi xuÊt khÈu.
(7). Sau khi ®· thanh to¸n ng©n hµng chuyÓn bé chøng tõ sang ng©n hµng ph¸t
hµnh vµ ®ßi tiÒn.
(8). Ng©n hµng ph¸t hµnh kiÓm tra bé chøng tõ nÕu thÊy ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn cña
th- tÝn dông th× hoµn tiÒn cho ng©n hµng ®· thanh to¸n.
(9). Ng©n hµng ph¸t hµnh b¸o cho ng-êi nhËp khÈu biÕt bé chøng tõ ®· ®Õn, ®Ò
nghÞ hä lµm thñ tôc thanh to¸n.
(10). Ng-êi nhËp khÈu kiÓm tra bé chøng tõ, nÕu thÊy phï hîp th× tiÕn hµnh tr¶ tiÒn
(hoÆc chÊp nhËn) ng©n hµng sÏ trao chøng tõ ®ã ®Ó hä ®i nhËn hµng. Trong tr-êng
hîp ng-êi nhËp khÈu kh«ng thanh to¸n th× ng©n hµng kh«ng trao bé chøng tõ ®ã
cho hä.
Thùc tÕ khi c¸c bªn mua b¸n ch-a cã sù tÝn nhiÖm nhau th× thanh to¸n L/C
lµ ph-¬ng thøc phæ biÕn, ®-îc c¸c bªn than gia hîp ®ång ngo¹i th-¬ng -a chuéng
v× nã b¶o vÖ quyÒn lîi b×nh ®¼ng cho c¸c bªn : Ng-êi mua, ng-êi b¸n vµ ng©n
hµng.
Tuy nhiªn chi phÝ sö dông ph-¬ng thøc TDCT kh¸ cao. Kh¸ch hµng th-êng
ph¶i tr¶ c¸c kho¶n phÝ : phÝ më L/C, phÝ th«ng b¸o L/C, phÝ x¸c nhËn. Ngoµi ra ®Ó
më ®-îc L/C kh¸ch hµng ph¶i chøng minh ®-îc n¨ng lùc tµi chÝnh cña m×nh vµ cã
thÓ ph¶i ký quü.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng 2
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i
NHNo&PTNT Chi nh¸nh hµ néi.
2.1. Kh¸i qu¸t vÒ NHNo&PTNT chi nh¸nh Hµ Néi
2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.
NHNo&PTNT chi nh¸nh Hµ Néi (Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn
n«ng th«n Hµ Néi) ®-îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 51-Q§/NH/Q§ ngµy
27/6/1988 cña Tæng Gi¸m ®èc Ng©n hµng Nhµ n-íc ViÖt Nam (nay lµ Thèng ®èc
NHNN ViÖt Nam).
Chi nh¸nh NHNo&PTNT Thµnh phè Hµ Néi (nay lµ NHNo&PTNT Hµ
Néi) trô së chÝnh t¹i sè 77 phè L¹c Trung QuËn Hai Bµ Tr-ng, Hµ Néi.
NhËn râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ®æi míi ®Êt
n-íc, mµ träng t©m lµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp, gãp phÇn ®æi míi n«ng th«n
ngo¹i thµnh Hµ Néi. NHNo&PTNT Hµ Néi ®· nhanh chãng khai th¸c nguån vèn
®Ó ®Çu t- cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ mµ tr-íc hÕt lµ ®Çu t- cho N«ng nghiÖp. Nhê
cã nh÷ng quyÕt s¸ch t¸o b¹o ®æi míi nhËn thøc kiªn quyÕt kh¾c phôc ®iÓm yÕu
nhÊt lµ thiÕu vèn, thiÕu tiÒn mÆt, nhê vËy chØ sau h¬n hai n¨m ho¹t ®éng tõ n¨m
1990 trë ®i NHNo&PTNT Hµ Néi ®· cã ®ñ tiÒn mÆt vµ nguån vèn tho¶ m·n c¬
b¶n c¸c nhu cÇu tÝn dông vµ tiÒn mÆt cho kh¸ch hµng.
Th¸ng 9 n¨m 1991, 7 Ng©n hµng huyÖn thÞ: Mª Linh, Hoµi §øc, §an
Ph-îng, Th¹ch ThÊt, Ba V×, Phó Thä, ThÞ x· S¬n T©y ®-îc bµn giao vÒ VÜnh Phó
vµ Hµ T©y.
TiÕp theo ®ã thùc hiÖn m« h×nh hai cÊp tõ th¸ng 10/1995 NHNo&PTNT Hµ
néi ®· bµn giao 5 Ng©n hµng Sãc S¬n, §«ng Anh, Thanh Tr×, Tõ Liªm, Gia L©m vÒ
NHNo&PTNT ViÖt Nam. Lóc nµy NHNo&PTNT Hµ Néi l¹i ®øng tr-íc mét thö
th¸ch míi ®ã lµ mang tªn Ng©n hµng N«ng nghiÖp nh-ng l¹i phôc vô c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ kh«ng mang d¸ng dÊp cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ngay gi÷a néi ®«
Thµnh phè Hµ Néi.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ó ®øng v÷ng, tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr-êng, NHNo&PTNT
Chi nh¸nh Hµ Néi ®· chñ ®éng më réng m¹ng l-íi ®Ó huy ®éng vµ ®¸p øng nhu
cÇu vèn tÝn dông cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn ®Þa bµn néi thµnh.
2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña NHNo&PTNT Hµ
Néi
a. Chøc n¨ng
Trùc tiÕp kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông, dÞch vô Ng©n hµng ho¹t ®éng kinh doanh
v× môc tiªu lîi nhuËn.
Tæ chøc ®iÒu hµnh kinh doanh vµ kiÓm tra, kiÓm to¸n néi bé.
Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c ®-îc giao.
b. NhiÖm vô
Huy ®éng vèn
Khai th¸c vµ nhËn tiÒn göi cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n vµ c¸c tæ chøc tÝn dông.
C¸c h×nh thøc tiÒn göi kh«ng kú h¹n, cã kú h¹n, tiÒn göi thanh to¸n.
Ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi, kú phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ kh¸c ®Ó huy ®éng vèn.
TiÕp nhËn vèn tµi trî, tÝn th¸c, uû th¸c ®Çu t- tõ ChÝnh phñ cho c¸c ch-¬ng tr×nh
kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi t¹i ViÖt nam cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ
n«ng th«n.
§-îc phÐp vay vèn c¸c tæ chøc tµi chÝnh.
C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn kh¸c theo quy ®Þnh cña NHNo&PTNT ViÖt Nam
huy ®éng vèn b»ng ®ång ViÖt Nam, ngo¹i tÖ, vµng vµ c¸c c«ng cô kh¸c theo quy
®Þnh.
Cho vay
Cho vay ng¾n h¹n, cho vay trung h¹n, dµi h¹n ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸
nh©n nh»m thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t- ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, ®êi
sèng.
§ång tiÒn cho vay: néi tÖ (VN§), ngo¹i tÖ (USD) vµ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c theo
quy ®Þnh cña NHNo&PTNT ViÖt Nam.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Kinh doanh ngo¹i hèi
Huy ®éng vay vèn, mua, b¸n ngo¹i tÖ, thanh to¸n quèc tÕ, b¶o l·nh, t¸i b¶o
l·nh, chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu.
Cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n vµ ng©n quü:
Ph-¬ng tiÖn thanh to¸n, dÞch vô thanh to¸n trong n-íc cho kh¸ch hµng, c¸c
dÞch vô thu hé, chi hé.
Kinh doanh c¸c dÞch vô kh¸c
Cho vay tµi trî c¸c ch-¬ng tr×nh, dù ¸n v× môc tiªu nh©n ®¹o, v¨n ho¸ x· héi.
Thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ, më th- tÝn dông (L/C) cho kh¸ch hµng.
Thùc hiÖn nghiÖp vô cÇm cè tµi s¶n.
Kinh doanh ngo¹i hèi: Mua b¸n ngo¹i tÖ, kinh doanh vµng b¹c, kim khÝ quý, ®¸
quý. Kinh doanh b¶o hiÓm, t- vÊn vÒ kinh doanh tiÒn tÖ.
c. M« h×nh tæ chøc cña NHNo&PTNT Chi nh¸nh Hµ Néi bao gåm.
Ban gi¸m ®èc: ®øng ®Çu lµ gi¸m ®èc, tiÕp theo ®ã lµ c¸c phã gi¸m ®èc cã
tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, chØ ®¹o ho¹t ®éng kinh doanh, tiÕp n÷a lµ tr-ëng, phã c¸c
phßng ban cã tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh.
C¸c phßng ban bao gåm: Phßng tæ chøc c¸n bé - ®µo t¹o, Phßng hµnh
chÝnh, Phßng kÕ to¸n ng©n quü, phßng thÈm ®Þnh, phßng vi tÝnh, phßng nguån vèn
KHTH, phßng kinh doanh ngo¹i tÖ vµ thanh to¸n quèc tÕ, phßng tÝn dông, tæ kiÓm
tra kiÓm to¸n néi bé, tæ tiÕp thÞ, tæ nghiÖp vô thÎ.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.1.3. KÕt qu¶ kinh doanh cña NHNo&PTNT Hµ Néi
2.1.3.1. KÕt qu¶ kinh doanh
B¶ng 1.2: KÕt qu¶ kinh doanh t¹i NHNo&PTNT HN
§¬n vÞ: Tû ®ång
ChØ tiªu
N¨m
2004
N¨m 2005
So s¸nh 05/04
N¨m
So s¸nh 06/05
ST
%
2006
ST
%
Tæng thu nhËp
844
1828
984
116,5
2552
724
39,6
Tæng chi phÝ
754
1718
964
127,8
2376
658
38,3
Lîi nhuËn
89
110
21
23,5
176
66
60
(Nguån b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh NHNo&PTNT Hµ Néi 2006)
Nh×n vµo b¶ng tæng hîp trªn, ta thÊy n¨m 2006 NHNo&PTNT Hµ Néi ®· cã
nh÷ng bøc t¨ng tr-ëng ®¸ng kÓ trong mäi lÜnh vùc. Lîi nhuËn ®¹t ®-îc c¶ n¨m
2006 lµ 176 tû, t¨ng 66 tû so víi n¨m 2005 (t¨ng 60%). Cã ®-îc kÕt qu¶ nh- vËy lµ
do NH ®· chó träng ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông, thu chi tiÒn mÆt, më
réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c.. Sù t¨ng tr-ëng tÝch cùc nµy
thÓ hiÖn sù nh¹y bÐn cña ban l·nh ®¹o ng©n hµng trong viÖc thay ®æi thÝch nghi víi
c¬ chÕ thÞ tr-êng trong vµ ngoµi n-íc.
2.1.3.2. Ho¹t ®éng chñ yÕu
a. Huy ®éng vèn
Nguån vèn t¨ng tr-ëng qua c¸c n¨m lµ thµnh c«ng vµ còng lµ thÕ m¹nh cña
NHNo&PTNT chi nh¸nh Hµ Néi. Tõ 18 tû tõ khi thµnh lËp, ®Õn 31/12/2006, nguån
vèn huy ®éng cña chi nh¸nh NHNo&PTNT Hµ Néi ®¹t:12.845 tû ®ång (bao gåm
c¶ ngo¹i tÖ quy ®æi), t¨ng 713 lÇn, b×nh qu©n t¨ng gÇn 38% mçi n¨n, trong ®ã
nguån vèn ngo¹i tÖ còng chiÕm tû träng lín, ®Õn nay cã thÓ ®¸p øng c¸c nhu cÇu
tÝn dông néi, ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp.
C¬ cÊu nguån vèn ®-îc thÓ hiÖn d-íi b¶ng sau:
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B¶ng 2.2: KÕt qu¶ ho¹t ®éng huy ®éng vèn t¹i NHNo&PTNT HN
§¬n vÞ: Tû ®ång
ChØ tiªu
N¨m 2004
N¨m 2005
So s¸nh 05/04
N¨m 2006
So s¸nh 06/05
ST
ST
ST
ST
ST
TT
(%)
Tæng vèn huy 9276
TT
(%)
TL
TT
(%)
(%)
TL
(%)
100
11601
100
2325
25,1
12845 100
1244
10,7
42,7
4915
42,36
955
24,1
3854
30
-1061
-21
27,3
2965
25,57
437
17,3
3633
28,3
668
22,5
3. TG tæ chøc TD 660
7,1
403
3,47
-257
38,9
1873
14,6
1470
364,7
4. TG kh¸c
2128
22,9
3318
28,6
1190
55,9
3485
27,1
167
5
1. TG kh«ng kú 1344
14,5
4661
40,2
3317
246,8
5217
40,6
556
11,9
®éng
I. Ph©n theo ®èi
t-îng
kh¸ch
hµng
1.
TG
doanh 3960
nghiÖp
2. TG d©n c-
2528
II. Ph©n theo kú
h¹n
h¹n
2. TG cã kú h¹n
7932
85,5
6940
59,8
-992
-12,5
7628
59,4
688
9,9
- TG < 12 th¸ng
4622
58,2
3457
51,1
-1165
-25,2
4105
53,9
648
18,7
- TG > 12 th¸ng
3310
41,7
3483
50,1
173
5,2
3523
46,1
40
1,1
1. VN§
8357
90
10485
90,4
2128
25,5
11487 89,4
1002
9,5
2. Ngo¹i tÖ
919
10
1116
9,6
197
21,4
1358
242
21,7
III.
Ph©n
theo
lo¹i tiÒn tÖ
10,6
(Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT HN)
20