Tài liệu Một số giải pháp chỉ đạo việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động trong lớp ở trường mầm non quảng tâm thành phố thanh hóa

1. MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Như chúng ta đã biết giáo dục Mầm non nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nến móng cho giáo dục và đào tạo con người trong tương lai. Thực tiễn giáo dục nước ta và giáo dục các nước trên thế giới đã khẳng định không thể đào tạo ra con người theo yêu cầu phát triển xã hội nếu không có cơ sở vật chất, kỹ thuật nhà trường tương ứng, có thể nói cơ sở vật chất trong trường học có ý nghĩa rất lớn đến việc thực hiện thành công mục tiêu giáo dục trong nhà trường. Nó là điều kiện tất yếu của quá trình sư phạm, có đầy đủ giá trị ảnh hưởng đến nhân cách của trẻ, là phương tiện để hình thành những quan điểm, niềm tin về những thói quen tốt cho trẻ. Môi trường bên trong lớp học là cách bố trí, sắp xếp lớp học sao cho an toàn, thuận tiện cho trẻ trong hoạt động và đảm bảo phát huy được tính tích cực của trẻ; trang trí, sắp xếp tạo môi trường giáo dục tại các nhóm, lớp phần lớn tuỳ thuộc vào năng khiếu và khả năng sáng tạo, tính cần cù chịu khó của giáo viên. Vì vậy người quản lí phải trăn trở, quan sát về thực tế khả năng, năng lực của giáo viên để khai thác, động viên khuyến khích, gợi mở để họ xác định, mục tiêu, nội dung chủ đề tạo môi trường cho trẻ hoạt động đảm bảo an toàn, phù hợp và thu hút trẻ trong tất cả các hoạt động, đồng thời phát huy được tính chủ động sáng tạo của giáo viên trong quá trình tổ chức trang trí, sắp xếp phòng nhóm và tổ chức các hoạt động. Song thực tế cơ sở vật chất trang thiết bị ở các trường Mầm non tỉnh Thanh Hóa nói chung và trong Thành phố nói riêng còn thiếu thốn nhiều, có trường ở vùng nông thôn còn học ở nhiều điểm trường, còn có lớp học nhờ ở các nhà văn hoá thôn. Việc xây dựng môi trường học tập cho trẻ Mầm non để trẻ được hoạt động vui chơi cũng như học tập trong một môi trường an toàn, lành mạnh đang là vấn đề nan giải của các nhà trường, địa phương và ngành. Do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan như chưa hiểu hết tầm quan trọng của việc tạo môi trường đối với sự phát triển của trẻ, có giáo viên chưa thực sự quan tâm đến việc tạo môi trường, cách sắp xếp phòng, nhóm còn mang tính hình thức, chứ chưa thực sự tạo cho trẻ có môi trường để hoạt động ngay tại góc chơi, tại lớp. Hơn nữa môi trường giáo dục trong các trường Mầm non hiện nay chưa phản ánh được toàn bộ nội dung chủ đề, chưa kích thích sự tò mò, hiếu động để phát huy tính tích cực trong hoạt động, khám phá, lĩnh hội và củng cố kiến thức nhằm phát triển về các mặt giáo dục; Môi trường giáo dục chưa được đa dạng, chưa phong phú về các chủng loại để khích lệ trẻ hoạt động, chưa tận dụng được hết các nguồn nguyên vật liệu sẵn có, các phế liệu ở địa phương để trẻ khám phá, lựa chọn và trải nghiệm. Hơn thế, có những nhà trường còn viện lí do chưa có trường, lớp còn học nhờ, học tạm do đó chưa thực sự quan tâm đến vấn đề này. Bởi tạo môi trường bên ngoài lớp học phải có sân vườn, có đồ chơi; Môi trường trong lớp phải có phòng học kiên cố, có trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, có nguyên học liệu…, đặc biệt là phải tạo được các biểu bảng phục vụ cho trẻ được hoạt động, đồng thời phải thường xuyên thay đổi theo chủ đề chủ điểm, tốn kém về kinh phí và thời gian. Là một cán bộ quản lí nhà trường tôi rất trăn trở, suy nghĩ, cùng với những lý do trên mà tôi chọn đề tài “Một số giải pháp chỉ đạo việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động trong lớp học tại trường Mầm non Quảng Tâm Thành phố Thanh Hóa” 1.2. Mục đích nghiên cứu . Đề tài này nhằm tổng kết “Một số giải pháp chỉ đạo việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động trong lớp học tại trường Mầm non”. Giúp cho giáo viên có thêm kiến thức, nâng cao trình độ, năng lực trong việc tạo môi trường trong lớp học, góp phần nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trong trường Mầm non. Giúp cho cán bộ quản lí trường Mầm non cũng cố kiến thức, chuyên đề “Giáo dục bảo vệ môi trường trong trường Mầm non”; “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” 1.3. Đối tượng nghiên cứu . Một số giải pháp chỉ đạo việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động trong lớp tại trường Mầm non Quảng Tâm Thành phố Thanh Hóa 1.4. Phương pháp nghiên cứu. + Phương pháp nghiên cứu lý luận Nghiên cứu các văn bản, kế hoạch của ngành Nghiên cứu các tài liệu về chương trình chăm sóc trẻ mầm non, chuyên đề, tài liệu bồi dưỡng thường xuyên, Tạp chí giáo dục mầm non. + Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát quá trình thực hiện nhiệm vụ của giáo viên - Phương pháp phân tích vận dụng các tài liệu chuyên đề - Phương pháp đánh giá chất lượng đội ngủ giáo viên tạo môi trường trong lớp . - Phương pháp tổng kết rút kinh nghiệm với giáo viên 1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm. - Một số văn bản qui định của Bộ Giáo dục và Đào tạo về kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường mầm non; Văn bản hợp nhất ban hành về Danh mục Đồ dùng - Đồ chơi - Thiết bị dạy học tối thiểu dùng cho giáo dục mầm non. - Một số thay đổi về thực trạng nhà trường (Về số lượng trẻ, đội ngũ giáo viên…) - Bổ sung giải pháp: Lập kế hoạch xây dựng môi trường trong lớp học. - Tiếp tục hoàn thiện các giải pháp mà chưa hoàn thiện ở lần trước thực hiện. 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiêm 2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm 2 Giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Nó làm nền móng trong việc hình thành nhân cách con người mới phát triển một cách toàn diện trong tương lai. Để từng bước đưa giáo dục Việt Nam hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới. Chính vì vậy trường Mầm non phải có đủ điều kiện cần thiết để chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ có chất lượng, có hiệu quả phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của đất nước. Việc xây dựng môi trường cho trẻ học tập an toàn, lành mạnh, hiệu quả, phát huy tính chủ động tích cực tham gia vào các hoạt động không những đáp ứng với nhu cầu phát triển tất yếu của ngành học mà còn là một trong những giải pháp tổng thể có tính quyết định trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ, tạo điều kiện để giáo dục - đào tạo nguồn nhân lực đủ mạnh cho việc xây dựng đất nước. Thông tư số 19/2018/TT-BGDĐT ngày 22/8/2018 của Bộ Giáo dục Đào tao về việc Ban hành Quy định về kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường mầm non; Văn bản hợp nhất số 01/VBHN-BGDĐT ngày 23/3/2015 của Bộ GD&ĐT ban hành về Danh mục Đồ dùng - Đồ chơi - Thiết bị dạy học tối thiểu dùng cho giáo dục mầm non. Nhằm định hướng cho các địa phương, nhà trường tăng cường xây dựng cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong các trường Mầm non. Để thực hiện và thực hiện có hiệu quả, trước hết người hiệu trưởng phải có quyết tâm cao, bền bỉ, linh hoạt, nhạy bén với nhiều biện pháp, biết tranh thủ sự quan tâm của lãnh đạo địa phương để tham mưu xây dựng cơ sở vật chất, biết phối kết hợp với các cấp các ngành, các đoàn thể và biết vận động phụ huynh và nhân dân đầu tư ủng hộ cho nhà trường, có như vậy mới có thành công trong việc xây dựng trường lớp cũng như môi trường giáo dục. Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi có các nguồn thông tin phong phú, khuyến khích tính tích cực hoạt động độc lập của trẻ (Đây là môi trường do giáo viên và trẻ tự xây dựng là môi trường sẵn có xung quanh trường lớp). Cụ thể đó là môi trường trong lớp và môi trường ngoài lớp, tạo không gian để trẻ hoạt động. Môi trường giáo dục trong trong lớp ở trường mầm non nó phải phản ánh toàn bộ nội dung chủ đề kích thích trẻ tích cực hoạt động trải nghiệm, khám phá, nhằm phát triển về các mặt giáo dục. Thông qua môi trường giáo dục giúp trẻ tìm tòi, khám phá và phát hiện điều mới lạ hấp dẫn trong cuộc sống nhằm củng cố và bổ sung kiến thức, kỹ năng của trẻ, đồng thời trẻ được lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ khả năng của mình. Hơn thế môi trường phù hợp, đa dạng sẽ gây hứng thú cho trẻ, góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện tự tin giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với những người xung quanh. Không những thế việc tạo môi trường tại các nhóm, lớp là công việc trong công tác quản lí, chỉ đạo của người hiệu trưởng, nhìn vào cách trang trí, sắp xếp phòng nhóm ta có thể đánh giá được khả năng sư phạm của giáo viên, 3 đồng thời đây là cách để tuyên truyền đến các bậc phụ huynh học sinh một cách thực tế về những kiến thức, kĩ năng mà trẻ được học tại trường. Khi thực hiện dạy trẻ đến chủ đề nào thì môi trường bên trong phải phản ánh chủ đề đó, giáo viên và trẻ hoàn toàn sáng tạo trong việc thiết kế môi trường tương ứng với chủ đề tuỳ thuộc vào khả năng và hoàn cảnh cụ thể. (Bố trí dưới dạng góc mở cho trẻ hoạt động). 2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.2.1. Thuận lợi : Nhà trường đã đạt Tiêu chuẩn chất lượng Giáo dục cấp độ 3, trường Chuẩn Quốc mức độ 2 và là đơn vị kiểu mẫu cấp tỉnh năm 2019 cơ sở vật chất nhà trường khá khang trang, phòng học được trang bị đèn, quạt, điều hòa, giá góc… và một khu nhà bếp 1 chiều theo qui định trường chuẩn quốc gia, phòng ban giám hiệu, văn phòng, khu hiệu bộ có đủ tiện nghi như: bàn ghế, máy vi tính, ti vi, tủ … khuôn viên nhà trường với diện tích 6527m 2, có sân, vườn sạch sẽ thoáng mát có vườn hoa, cây cảnh tươi tốt, có đu quay, cầu trượt … phục vụ cho học sinh vui chơi. - Tổng số học sinh là: 610 cháu = 22 nhóm, lớp (trong đó có 4 nhóm trẻ và 18 lớp mẫu giáo). Đội ngũ CBGV gồm : 38đ/c được bố trí như sau : BGH : 3 đ/c, Giáo viên đứng lớp : 35 đ/c, Nhân viên : 1 đ/c Nhà trường liên tục được công nhận là trường tiên tiến cấp thành phố, tập thể lao động xuất sắc cấp tỉnh được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá tặng Bằng khen; được Bộ GD&ĐT tặng bằng khen, toàn trường có 22 giáo viên giỏi cấp thành phố và 5 giáo viên giỏi cấp tỉnh, 01 cán bộ quản lý được Thủ tướng chính phủ tặng Bằng khen. Nhà trường liên tục đạt các giải trong các hội thi của trẻ tại Thành phố. Đó là một thành tích đáng ghi nhận của trường trong những năm học vừa qua. Thực trạng của việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động của giáo viên tại nhóm, lớp. Trong những năm qua dưới sự chỉ đạo tận tình, khoa học và có hiệu quả của Lãnh đạo, chuyên viên phòng GD&ĐT, cùng với sự nổ lực hết mình trong công tác quản lí, chỉ đạo tại nhà trường đã góp phần biến đổi tình hình nhà trường theo hướng khích lệ, phấn khởi. Đội ngũ giáo viên nhà trường như được thay đổi, phát huy được khả năng làm chủ công việc, khả năng sáng tạo của đội ngũ sư phạm. 2.2.2. Khó khăn Nhìn chung trong những năm qua nhà trường đã không ngừng cải tiến và bổ sung để việc tạo môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học ngày càng hoàn thiện hơn. Song nó vẫn còn bộc lộ một số tồn tại như: Giáo viên chưa hiểu được tác dụng của việc tạo môi trường trong nhóm lớp, chưa khai thác hết các biểu bảng, đồ dùng hiện có, trẻ được hoạt động ở góc chơi còn ít, hoạt động còn mang tính thụ động theo yêu cầu của giáo viên chứ trẻ chưa thực sự chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động, chưa có ý thức cao trong việc bảo quản đồ dùng, đồ chơi. Chính vì vậy tôi rất trăn trở, tìm hiểu nguyên 4 nhân, tìm ra các biện pháp để khắc phục những tồn tại nói trên, nhằm làm cho việc tạo môi trường ngày càng hoàn thiện, phong phú và luôn thay đổi theo từng chủ đề, chủ điểm, phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ tại nhà trường. 2.2.3. Những kết quả thực hiện việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động của giáo viên tại nhóm, lớp trước khi sửa dụng những giải pháp mới. - Thống kê chất lượng giáo viên TT Năm học 1 2 2018- 2019 2019- 2020 Tổng số giáo viên 35 35 Kết quả GVG các cấp Trường Thành phố Tỉnh 17 3 0 20 Ghi chú - Thống kê kiểm tra, đánh giá việc tạo môi trường trong và ngoài lớp học của giáo viên. TT Năm học 1 2 3 2017- 2018 2018- 2019 2019-2020 Tổng số Nhóm lớp 22 22 22 Kết quả xếp loại trong lớp A B C D 3 13 6 0 4 14 4 0 5 13 4 0 Ngoài lớp học Xanh , sạch, đẹp. Xanh , sạch, đẹp, phù hợp Xanh , sạch, đẹp, phù hợp - Kết quả thực hiện mục tiêu năm học. Năm học Mục tiêu Tổng huy động trẻ đến trường Huy động trẻ 5 tuổi đi học Kỹ năng sống: - Trẻ mạnh dạn, tự tin trong hoạt động và giao tiếp. -Trẻ tích cực cùng cô tạo môi trường Chất lượng chăm sóc giáo dục: - Trẻ đạt - Chưa đạt 2017-2018 2018-2019 2019-2020 601 100% 618 100% 610 100% 28,8 30,8 34,8 11,3% 15,5% 17,5% 85% 15% 90% 10% 95,1% 4,9% Từ thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên cũng như chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, tôi đã không ngừng tìm tòi, suy nghĩ tìm ra một số biện pháp chỉ đạo các nhóm lớp thực hiện tạo môi trường bên trong lớp học nhằm phát huy tính tích cục và tự tin cho trẻ trong năm học 2019 – 2020. 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 5 2.3.1. Nâng cao nhận thức, năng lực cho đội ngũ cán bộ giáo viên về việc tạo môi trường cho trẻ được hoạt động tích cực . Nắm bắt được tâm lý chung của đa số chị em là rất ngại thay đổi các biểu bảng, cho rằng làm như vậy sẽ tốn nhiều công sức và tiền của, trong khi chế độ đãi ngộ của các cấp chưa đảm bảo nhu cầu cuộc sống, hơn nữa thời gian ở trường đã nhiều. Do đó hiệu trưởng đã rất quan tâm đến vấn đề giải quyết khâu tư tưởng cho cán bộ giáo viên bằng cách thông qua hội nghị cán bộ giáo viên, qua đại hội công đoàn, các buổi sinh hoạt chuyên môn, phân tích rõ vị trí, vai trò của việc thực hiện tạo môi trường trong nhóm lớp đó là nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục, mà môi trường trong lớp thể hiện rõ nét để các cấp lãnh đạo hiểu rõ về bậc học, tạo được dấu ấn đối với các bậc phụ huynh học sinh trong giờ đón và trả trẻ, không những thế việc tạo môi trường trong lớp học còn là thước đo để đánh giá khả năng và năng lực sư phạm của giáo viên, nhấn mạnh cho giáo viên hiểu yêu cầu đối với giáo viên mầm non trong giai đoạn hiện nay. Tổ chức cho toàn thể cán bộ giáo viên nhà trường tập huấn chuyên đề “Xây dựng môi trường Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”, sau đợt tập huấn cho giáo viên viết bài thu hoạch nêu rõ việc áp dụng vào thực tế công tác nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ sẽ được những gì và có những khó khăn gì, theo đồng chí để khắc phục những khó khăn đó thì chúng ta (BGH – GV…) cần phải làm gì. Từ đó để họ hiểu được việc tạo môi trường trong lớp học là nội dung chuyên đề “Xây dựng môi trường Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”, đồng thời cũng là nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” mà Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã phát động các nhà trường thực hiện trong nhiều năm nay. Đồng thời giúp cho giáo viên hiểu đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường trong năm học 2019 - 2020. 2.3.2. Lập kế hoạch xây dựng môi trường trong lớp học: Trước khi lập kế hoạch xây dựng môi trường trong lớp học, người phó hiệu trưởng phải nắm bắt thông tin, xử lý thông tin từ kết quả của năm học trước làm căn cứ để lập kế hoạch và kế hoạch phải phù hợp với thực tế tình hình nhà trường, địa phương. Việc xây dựng môi trường trong lớp được lập kế hoạch cụ thể hàng năm và cụ thể hoá ở từng học kỳ, từng chủ điểm, chủ đề, từng nhóm, lớp và theo độ tuổi. Chỉ đạo, lựa chọn và xây dựng điểm để nhân ra đại trà. Thành lập ban chỉ đạo xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động trong trường Mầm non là những người có năng lực, có trách nhiệm kiểm tra, định hướng, bổ sung, đánh giá toàn bộ công việc, hoạt động, mối quan hệ, kết quả của toàn bộ quá trình thực hiện xây dựng môi trường trong nhóm, lớp của giáo viên và những điều kiện, phương tiện, không loại trừ mặt nào. Bước 1: Xây dựng kế hoạch: 6 Dự thảo kế hoạch phải tìm hiểu thu thập, nắm vững các thông tin, dữ liệu từ đó nghiên cứu tìm tòi, tham khảo ý kiến của các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên ngành cấp trên để xây dựng kế hoạch dự thảo chi tiết cụ thể, chất lượng và có tính khả thi. Kế hoạch dự thảo được thông qua báo cáo trong chi bộ và các tổ chức đoàn thể trong nhà trường (Chi bộ + Công đoàn + Đoàn TN và nhà trường) để mọi người đóng góp ý kiến bổ sung cho kế hoạch và thông qua hội nghị cán bộ giáo viên đầu năm để thảo luận và thống nhất thực hiện. Bước 2: Tổ chức thực hiện kế hoạch: Hiệu trưởng phải thường xuyên quan sát việc hoạt động của trẻ, cách giáo viên cho trẻ hoạt động tại nhóm lớp ở tất cả các thời điểm trong ngày. Chỉ đạo trực tiếp, gặp gỡ, trao đổi, định hướng cụ thể với giáo viên phụ trách lớp để cùng nhau thực hiện và tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện. Bước 3: Kiểm tra, đánh giá: Kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện kế hoạch để quản lý và điều chỉnh. Trong bước chỉ đạo, người hiệu trưởng phải thực hiện theo chu trình hoạch định kiểm soát. Kiểm tra định kỳ để đánh giá tiến độ thực hiện kế hoạch. Kiểm tra theo từng chủ đề, chủ điểm, có đánh giá rút kinh nghiệm cho từng nhóm, lớp, đánh giá tổng thể kế hoạch và đây là một trong những cứ liệu để xây dựng kế hoạch cho chu trình mới và bổ sung kế họach khi cần thiết. Trên thực tế kiểm tra - đánh giá việc xây dựng môi trường trong lớp học thông qua các hoạt động sư phạm giáo viên, cần tập chung vào các nội dung chính không tách rời nhau, mà liên quan chặt chẽ với nhau bao gồm 4 nội dung cơ bản. - Việc sắp xếp phòng nhóm, đồ dừng, đồ chơi (Gọn gàng, khoa học, vệ sinh và an toàn) - Thực hiện các thời điểm trong ngày của giáo viên, trẻ. - Các biểu bảng trong lớp học (Tính thẩm mĩ, tính khoa học, môi trường mở cho trẻ hoạt động). - Kết quả chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. - Các nề nếp thói quen và các kĩ năng thực hành của trẻ. * Cách thực hiện 1. Chuẩn bị: Tập hợp những thông tin về về tạo môi trường trong nhóm lớp, cách sử dụng các biểu bảng, trang thiết bị và thực hành của trẻ thông qua các hoạt động để dự kiến những nội dung cần kiểm tra, đánh giá. Lập kế hoạch kiểm tra cho từng chủ đề, chủ điểm, đưa ra những nội dung, yêu cầu và phương pháp đánh giá Thông báo cho giáo viên (trừ kiểm tra đột xuất) Quyết định thành lập ban kiểm tra nội bộ, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng người 7 Chuẩn bị biểu mẫu thống kê, phiếu dự giờ, biên bản và các điều kiện thực hiện cuộc kiểm tra. 2. Tiến hành kiểm tra: - Dự giáo viên tổ chức các hoạt động cho trẻ (mỗi giáo viên dự 2- 3 hoạt động) - Quan sát các kĩ năng thực hành, kĩ năng giao tiếp, ứng xử của trẻ. - Cách trang trí, sắp xếp phòng nhóm, các đồ dùng, đồ chơi, lưu giữ sản phẩm của trẻ. - Việc giáo viên sử dụng các biểu bảng này khi tổ chức các hoạt động. - Vệ sinh phòng nhóm và đảm bảo an toàn. 2.3.3. Lựa chọn và xây dựng lớp điểm: Do chất lượng đội ngũ cán bộ giáo viên không đồng đều, đa dạng về loại hình đào tạo, khả năng và năng lực sư phạm còn có mặt hạn chế nhất định, do đó việc lựa chọn và xây dựng lớp điểm, chủ đề điểm là vấn đề cần thiết trong việc chỉ đạo xây dựng môi trường trong lớp học, bởi vì trăm nghe không bằng một thấy, thấy không bằng trực tiếp được thực hành trải nghiệm. Chọn lớp để xây dựng điểm là chọn những lớp có giáo viên phụ trách là những người tâm huyết với nghề, có năng lực chuyên môn, linh hoạt trong việc vận dụng phương pháp tổ chức các hoạt động cho trẻ, đồng thời có năng khiếu về hội hoạ. Rút kinh nghiệm từ những hạn chế của năm học trước ngay từ đầu tháng 08/2017 là thời gian chưa có trẻ đang tổng hợp điều tra trẻ trong độ tuổi, tôi đã lựa chọn 4 lớp ở 4 độ tuổi để xây dựng chủ đề “Trường Mầm non” đó là: - Khối Mẫu giáo lớn: Lớp A2: Do cô Lê Thị Thu phụ trách - Khối Mẫu giáo Bé: Lớp B1: Do cô Nguyễn Thị Diệp phụ trách - Khối Mẫu giáo Nhỡ: Lớp C2: Do cô Lê Thị Hằng phụ trách - Khối Nhà trẻ: Lớp Họa My 2: Do cô Đào Thị Hằng phụ trách. Trước tiên là kiểm tra lại các đồ dùng, đồ chơi, lựa chọn để vứt bỏ những đồ dùng đã bị hỏng, không đảm bảo an toàn đối với trẻ. Định hướng cho họ về cách sắp xếp, tạo môi trường trong lớp học, đầu tư các nguyên vật liệu để làm các biểu bảng như bạt, các loại giấy đề can, xốp mềm… Các đồng chí trong ban chỉ đạo được phân công cho 4 khối lớp xây dựng điểm, mỗi nhóm lớp có từ 2 – 3 giáo viên ở trong khối cùng tham gia trực tiếp làm các biểu bảng cũng như sắp xếp phòng nhóm. Trong quá trình thực hiện làm các biểu bảng, thường xuyên thảo luận, bàn bạc về mẫu mã sao cho đẹp, ngộ nghĩnh, thu hút sự chú ý của trẻ, đồng thời có sự khác biệt giữa các độ tuổi, các nhóm lớp theo ý tưởng và sự sáng tạo của trẻ. Ví dụ: Bảng chủ điểm chính “Một số phương tiện giao thông” độ tuổi 24 – 36 tháng tuổi 8 Từ việc trang trí các bảng chính và bảng phụ và thay đổi các họa tiết hình ảnh theo chủ đề chủ điểm (Hình ảnh trên là các bé đang chơi trò chơi vận động theo nhạc) trẻ hứng thú hơn khi tham gia các hoạt động. Hay đối với lớp lá A1 đối tượng 5 – 6 tuổi: Thể hiện trên bảng hình ngoài mảng chính còn có các mảng phụ ở các góc vừa với tầm nhìn của trẻ. (Đây là hình ảnh các bé đang hoạt động ở góc Xây dựng) 9 Đây là hình ảnh bé đang chơi ở góc học tập Hay đối với lớp B1 đối tượng 4 – 5 tuổi: Thể hiện trên bảng hình là cái ô lớn, kích cỡ cao không quá 1,35m vừa với tầm nhìn của trẻ. Chia bảng làm 3 phần sao cho phần phía trên (1/3) là để cho giáo viên gắn các hình ảnh về trường mầm non như ảnh chụp của trường, lớp, các hoạt động trong ngày của cô và trẻ, các đồ dùng đồ chơi trong lớp và ngoài trời…Còn lại (2/3) phần còn lại dành cho trẻ thực hiện ở các hoạt động trong ngày. Sau khi hoàn hành xong bảng chủ đề chính, ta căn cứ vào diện tích phòng nhóm để bố trí sắp xếp các góc sao cho phù hợp. Sau khi lựa xây dựng được môi trường chủ đề “Trường Mầm non” cho 4 đối tượng, chúng ta phải nghĩ đến việc khai thác, sử dụng các biểu bảng 10 này như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất. Việc này phụ thuộc vào khả năng của giáo viên trực tiếp phụ trách tại nhóm lớp. Ví dụ : Đối với giờ đón trẻ đầu chủ điểm yêu cầu trẻ phát hiện điều gì khác trong lớp (gợi mở Phần trang trí của cô); Sau đó hỏi trẻ về những nội dung liên quan chủ đề nhánh, đồng thời để trẻ cùng cô lựa chọn tranh lô tô phục vụ chủ đề, sắp xếp phòng nhóm… 2.3.4. Tổ chức cho cán bộ giáo viên rút kinh nghiệm: Để rút kinh nghiệm cho giáo viên trong việc thực hiện tại nhóm lớp, cho giáo viên hiểu rõ vai trò, vị trí và sự cần thiết trong việc tạo môi trường. Để làm điều này mang lại hiệu quả thiết thực nhất. Tôi đã chỉ đạo như sau: Xây dựng, tổ chức dạy đối chứng chuyên đề tại 4 nhóm, lớp, sau khi tổ chức xong hoạt động, cho giáo viên phụ trách nêu cách sử dụng các biểu bảng tại nhóm lớp ở các hoạt động trên ngày -> các giáo viên dự có cách sử dụng khác nêu lên (nếu có), hoặc cho vài giáo viên nêu lên cách sử dụng các biểu bảng của mình -> Ban giám hiệu nhà trường bổ sung và kết luận chỉ rõ để giáo viên biết được những ưu điểm, tồn tại của các biểu bảng trong sử dụng các hoạt động khác nhau. Ví dụ: Bảng chủ đề chính có thể thực hiện rất nhiều hoạt động trong ngày như: Đón trẻ cô và trẻ cùng sắng xếp các góc, trang trí tranh lớn (Phần của cô), trò chuyện với trẻ về hình ảnh trong tranh; Hoạt động học có chủ định: phần luyện tập như phân nhóm, phân loại, gắn tranh theo yêu cầu…; Đối với hoạt động góc dùng bảng chính để chơi Cô giáo, kể chuyện sáng tạo…; Hoạt động chiều: Trò chơi theo nhóm trẻ luyện tập ôn kiến thức đã học, dùng bảng để gợi ý, giới thiệu một số nội dung sắp học cho trẻ; Trả trẻ: trẻ được chơi với các loại lô tô, thu dọn đồ chơi tranh ảnh, lô tô… Trao đổi, thảo luận, nêu lên chính kiến của mình về việc sử dụng các loại biểu bảng giữa các thành viên trong tổ, giữa tổ này với tổ khác để rút kinh nghiệm trong quá trình trẻ thực hiện sử dụng. Sau việc được dự hoạt động và nghe, chứng kiến việc trẻ được thực hành trải nghiệm thông qua các biểu bảng tại các nhóm lớp, yêu cầu giáo viên thực hiện tại nhóm, lớp mình phụ trách. 2.3.5. Triển khai đại trà tất cả các nhóm lớp trong nhà trường: Sau khi đã được triển khai về lí thuyết và thực tế được lắng nghe, chứng kiến, quan sát giáo viên, học sinh trong nhà trường thực hiện, mỗi cán bộ giáo viên phải có ý tưởng trong việc tạo môi trường tại nhóm, lớp mình phụ trách, là trưởng ban chỉ đạo tôi tiến hành phân công các thành viên trong ban chỉ đạo cùng BGH nhà trường phụ trách các khối lớp cùng với giáo viên để chỉ đạo thực hiện và yêu cầu, cách trang trí, sắp xếp các nhóm, lớp không giống nhau và phải thể hiện rõ nét riêng của nó. Trong quá trình giáo viên thực hiện, phải kiểm tra, giám sát thường xuyên, giải quyết và giúp đỡ họ khi họ cần như: giáo viên không có năng khiếu về hội hoạ họ cần giúp đỡ để tạo dáng các con vật, hình ảnh, hoặc giải quyết những vướng mắc trong việc họ làm như: cách sắp xếp các góc sao cho phù hợp với diện tích phòng học và thuận tiện cho trẻ khi hoạt động. 11 2.3.6. Thông qua hội thi, hội thảo: *. Thông qua hội thi: Phát động phong trào thi đua trang trí, tạo môi trường trong lớp học lập thành tích chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam (20/11): Sau hơn 2 tháng đầu năm trẻ mới vào trường việc hình thành các nề nếp thói quen cho trẻ đã ổn định, các chủ đề trước đã được sự chuẩn bị đầu năm, chúng tôi phát động đợt thi đua này nhằm nâng cao ý thức vai trò trách nhiệm của giáo viên, đồng thời để giáo viên học hỏi lẫn nhau kinh nghiệm trong việc sắp xếp phòng nhóm, cách sử dụng các biểu bảng một cách hiệu quả thiết thực nhất. Tổ chức thi triển lãm đồ dùng, đồ chơi: Để làm phong phú về đồ dùng đồ chơi tại các góc chơi, nhà trường phối hợp với Công Đoàn tổ chức thi chấm triển lãm đồ dùng đồ chơi theo các nhóm lớp vào 20/10 và ngày 08/3. Đây là biện pháp giúp cho giáo viên nắm vững hơn về chuyên môn vì trong khi giới thiệu cách sử dụng đồ dùng, đồ chơi, giáo viên phải biết được đồ dùng, đồ chơi này phục vụ cho hoạt động gì và vào thời điểm nào. Thông qua hội thi “Bé khỏe – Bé khéo tay” “Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm” thực hành các kĩ năng tô màu, xé, cắt dán…Qua đó đánh giá việc hình thành các kĩ năng thực hành cho trẻ của giáo viên, đánh giá các kĩ năng ứng xử, giao tiếp, sự linh hoạt, sáng tạo của trẻ thông qua hội thi. * Thông qua tổ chức sinh hoạt chuyên môn và hội thảo: Cứ thông qua 2 chủ đề ban giám hiệu nhà trường tổ chức sinh hoạt theo các tổ để thảo luận đánh giá việc thực hiện tạo môi trường trong nhóm lớp như: Việc trang trí phòng lớp có đảm bảo tính thẩm mỹ, thân thiện và phù hợp với chủ đề không? Các loại đồ dùng, đồ chơi có được bổ sung thường xuyên (Sản phẩm của cô và trẻ), có phong phú và hấp dẫn trẻ không? đồng thời có tiện lợi cho trẻ khi hoạt động không?; Sắp xếp góc hoạt động có phù hợp, linh hoạt mang tính mở, có hấp dẫn trẻ, có phù hợp với diện tích phòng học và đảm bảo an toàn không?, Có đảm bảo tính thẩm mỹ và đáp ứng mục đích giáo dục, phát huy được tính tích cực của trẻ không?. Thông qua việc giáo viên được thảo luận các vấn đề đã nêu trên, mọi người sẽ nâng cao được hiểu biết về cách trang trí, sắp xếp phòng nhóm, cách bố trí góc chơi phù hợp, trẻ được hoạt động khám phá thiên nhiên và khoa học đồng thời phát huy được tính sáng tạo khi hoạt động tại các góc chơi. Qua việc thảo luận sẽ làm rõ những vấn đề mà giáo viên còn vướng mắc trong chuyên môn, trong thực hiện tạo môi trường trong lớp học. Từ đó để người quản lí tìm ra giải pháp trong việc chỉ đạo ở chủ đề sau. Thông qua hội thảo vào các ngày lễ như 20/10, 20/11, 08/3, 26/3 là những ngày giáo viên tạo môi trường đạt chất lượng cao trình bày những kinh nghiệm trong công tác quản lí trẻ, việc chăm sóc, giáo dục và tạo môi trường trong lớp. Từ đó mà giáo viên ngày càng được tranh bị hành trang kiến thức chuyên môn, nâng cao đạo đức nghề nghiệp… 2.3.7. Công tác phối kết hợp: 12 “Đảng lãnh đạo toàn diện và tuyệt đối” Chi bộ Đảng trong nhà trường có nhiệm vụ lãnh đạo nhà trường hoàn thành nhiệm vụ chính trị của đơn vị, lãnh đạo các tổ chức đoàn thể trong nhà trường hoàn thành tốt các chương trình công tác của tổ chức mình. Là Đảng viên thông qua nghị quyết tháng, năm đối với từng tổ chức đoàn thể trong nhà trường như Đoàn Thanh niên, Công Đoàn để phối kết hợp trong việc xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ. Ngoài nhiệm vụ chuyên môn ra đối với các đoàn thể phân công cụ thể như Đoàn thanh niên phụ trách công tác vệ sinh môi trường; Công đoàn chịu trách nhiệm chăm sóc các bồn hoa cây cảnh, các tổ chức đoàn thể chia ra cho đoàn viên của mình ở từng tổ khối từng khu vực và công việc cụ thể hơn. Công tác phối kết hợp với các tổ chức chính trị ở địa phương, với phụ huynh học sinh là việc làm không thể thiếu, nó mang lại thành công cao bởi như lời Bác Hồ của chúng ta đã dặn dò: "Dễ trăm lần không dân cũng chịu Khó vạn lần dân liệu cũng xong" Bởi vậy mọi chủ trương, việc làm, hành động phải hợp ý Đảng lòng dân. Sự thống nhất đồng tình đoàn kết tạo nền móng vững chắc cho mọi thành công. Một biện pháp tuyên truyền có hiệu quả nhất, một dẫn chứng sinh động nhất đó là bằng những việc làm hàng ngày của tập thể cán bộ giáo viên trong nhà trường đó chính là nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Điều này đã làm cho các doanh nghiệp, các tập thể, cá nhân quan tâm và tài trợ các đồ dùng có giá trị như (ti vi, đồ chơi) cho nhà trường vào các ngày khai giảng năm học, hội thi. Một số cảnh quan nhà trường do các nhà hảo tâm và PHHS góp phần xây dựng nên: 13 Từ việc mà cán bộ giáo viên nhà trường làm đã tạo được niềm tin đối với lãnh đạo địa phương, với phụ huynh học sinh, tạo được thương hiệu cho chính mình, phụ huynh đưa trẻ đến trường ngày một đông, không những thu hút được trẻ ở địa phương mà còn thu hút được trẻ ở các xã lân cận; địa phương ngày một quan tâm hơn đến cơ sở vật chất trang thiết bị, Phụ huynh học sinh quan tâm hơn đến chế độ sinh hoạt của trẻ và tạo các điều kiện cho trẻ học tập cùng với nhà trường nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ đạt kết quả. 2.3.8. Xác định mức độ khen thưởng sau khi kiểm tra - đánh giá. 14 Trong kiểm tra - đánh giá xếp loại khen thưởng là việc làm quan trọng và cần thiết. Để động viên kịp thời cho nhóm, lớp, giáo viên cần có khen thưởng thích đáng, chính vì vậy song song với việc xây dựng tiêu chuẩn kiểm tra - đánh giá các hoạt động thì nội dung tạo môi trường trong lớp là một tiêu chuẩn trọng tâm được đánh giá theo chủ đề và xếp loại theo tháng, Ban giám hiệu nhà trường xây dựng định mức khen thưởng, sau kiểm tra - đánh giá một cách cụ thể trông qua hội đồng trường trong hội nghị cán bộ viên chức đầu năm để đưa vào nghị quyết thực hiện trong cả năm. Về phía nhà trường: Được xây dựng theo qui định. Thưởng theo học kỳ và theo năm. Tất cả cán bộ giáo viên đều đánh giá xếp loại theo tháng và lấy kết quả các tháng để tính cho cả học kỳ và năm học. Mức khen thưởng như sau: Nhóm, lớp có từ 7 chủ đề trở lên/năm xếp loại tốt, còn lại xếp loại khá. Xếp loại chung là tốt, mức thưởng là: 200.00đ/ lớp Nhóm, lớp có từ 8 chủ đề trở lên/năm xếp loại tốt, khá, 01 chủ đề xếp loại trung bình. Xếp loại chung là khá, mức thưởng là: 100.00đ Ngoài ra còn có khen thưởng đột xuất vào các ngày lễ như 20/10; 20/11; 08/3… - Công đoàn: Nhóm, lớp xếp loại tốt, đoàn viên phụ trách nhóm, lớp thưởng : 100.000đ/người Nhóm, lớp xếp loại khá, đoàn viên phụ trách nhóm, lớp thưởng : 50.000đ/người Tuy mức khen thưởng sau kiểm tra còn ít ỏi, chưa xứng đáng với công sức của chị em bỏ ra. Song do điều kiện kinh tế còn hạn hẹp, nhà trường đã cố gắng động viên khích lệ kịp thời tinh thần phấn đấu của mỗi cán bộ giáo viên trong nhà trường. Qua việc thực hiện các biện pháp trên, năm học 2019 - 2020 tôi đã chỉ đạo thành công việc xây dựng môi trường trong nhóm lớp, qua đánh giá của Ban giám hiệu về kiểm tra toàn diện nhà trường đã khảng định được việc làm của bản thân và nội dung đổi mới việc tạo môi trường trong nhóm, lớp. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm - Đối với hoạt động giáo dục Thống kê chất lượng giáo viên Kết quả GVG các cấp Tổng số TT Năm học Ghi chú giáo viên Trường Thành phố Tỉnh 1 2018- 2019 35 17 3 0 2 2019- 2020 35 20 4 (ĐK) 0 - Thống kê kiểm tra, đánh giá việc tạo môi trường trong và ngoài lớp học của giáo viên. TT Năm học Tổng số Nhóm lớp Kết quả XL tạo môi trường trong lớp A B C D Ngoài lớp học 15 1 2 3 2017- 2018 2018- 2019 2019- 2020 22 22 22 3 13 4 14 12 10 6 4 0 0 0 0 Xanh , sạch, đẹp Xanh , sạch, đẹp, phù hợp Xanh , sạch, đẹp, phù hợp - Kết quả thực hiện mục tiêu năm học. Năm học 2017-2018 2018-2019 2019-2020 Mục tiêu Tổng số học sinh điều tra: 601 618 610 Tổng huy động trẻ đến trường 100% 100% 100% Huy động trẻ 5 tuổi đi học 100% 100% 100% Kỹ năng sống: - Trẻ mạnh dạn, tự tin trong hoạt 28,8% 37,8% 58,3% động và giao tiếp. - Trẻ tích cực cùng cô tạo môi 11,3% 31,3% 72,7& trường Chất lượng chăm sóc giáo dục: - Trẻ đạt 85% 90% 100 % - Chưa đạt 15% 10 % 0% Tập thể đạt giải hội thi cấp thành phố Xuất sắc Giải nhất Giải nhất - Đối với bẳn thân cần phải cố gắng học tập các trường bạn, đồng nghiệp, tài liệu để chỉ đạo giáo viên tạo môi trường trong nhóm, lớp đạt hiệu quả cao hơn. - Đối với đồng nghiệp nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ giáo viên nhà trường về vị trí vai trò, tác dụng và sự cần thiết của việc tạo môi trường trong nhóm lớp đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. 3. Kết kuận, kiến nghị - Kết kuận Người quản lí khi làm bất kì làm một việc gì dù nhỏ hay lớn, thời gian ngắn hay dài đều cần phải xây dựng kế hoạch cụ thể, kế hoạch phải đảm bảo tính pháp lí, tính thực tiễn và có tính khả thi. Việc thực hiện phải bám sát kế hoạch, phải kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức cho giáo viên thực hiện, đồng thời phải đánh giá, khảng định thành quả mà giáo viên đã làm được. Đây là việc làm thường xuyên, cần thiết và rất quan trọng của người quản lí, khi đánh giá đúng hay sai đều ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công việc của nhà trường, đồng thời giúp họ giải quyết những vướng mắc trong quá trình thực hiện tạo môi trường và khai thác, sử dụng các biểu bảng trong các hoạt động trong ngày. Nếu đánh giá đúng sẽ có tác dụng tích cực, cũng cố đội ngũ giáo viên, làm cho họ phấn khởi hoàn thành tốt nhiệm vụ, công việc được giao và ngược lại. Phải làm cho giáo viên hiểu được việc tạo môi trường trong nhóm, lớp không những nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ, mà 16 nó còn tạo nên vị thế của giáo viên trước PHHS, trước lãnh đạo địa phương, đồng thời đó là bộ mặt của nhóm, lớp và nhà trường Đổi mới việc tạo môi trường trong nhóm lớp ở đơn vị tôi phụ trách đã đạt được những kết quả là do trong quá trình tổ chức thực hiện tôi đã vận dụng một cách linh hoạt các biện pháp như sau. - Hiệu trưởng nhà trường phải căn cứ vào khả năng của từng thành viên trong nhà trường để trên cơ sở đó phát huy tính tích cực tự chủ của mỗi thành viên để phân công đúng người đúng việc nhằm nâng cao hiệu quả công việc. Đặc biệt người quản lí phải biết tranh thủ ý kiến của lãnh đạo, chuyên viên ngành cấp trên ở mọi lúc, mọi nơi - Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ giáo viên nhà trường về vị trí vai trò, tác dụng và sự cần thiết của việc tạo môi trường trong nhóm lớp đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. - Người quản lí phải luôn bám sát quá trình thực hiện tạo môi trường trong nhóm lớp để bổ sung các nguyên vật liệu, đồ dùng trang thiết bị, giải quyết kịp thời những vướng mắc của giáo viên trong quá trình thực hiện. - Phải biết cách khích lệ, gợi ý động viên để cán bộ giáo viên tự giác thực hiện các nhiệm vụ, công việc một cách hiệu quả. Đây là nghệ thuật của người quản lí. - Tổng kết rút kinh nghiệm về việc tạo môi trường trong nhóm, lớp và xác định được mức khen thưởng sau kiểm tra - đánh giá xếp loại sát, đúng và công bằng. Qua thực hiện các giải pháp trên, trong các năm học vừa qua, đặc biệt là năm học 2019 - 2020 trường chúng tôi đã đạt được những kết quả cao, góp phần vào việc nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ. Là một cán bộ quản lý tôi rất trăn trở trong công tác quản lý chỉ đạo, đặc biệt chú trọng đến những vấn đề còn tồn tại hạn chế ở những năm học trước, vì vậy trong những năm qua tôi đã không ngừng học hỏi, nghiên cứu tìm ra những giải pháp trên và đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Song rất mong được sự góp ý, bổ sung của đồng nghiệp, của hội đồng khoa học các cấp để bản thân có thêm những kinh nghiệm trong công tác quản lý chỉ đạo đạt kết quả cao hơn. * Kiến nghị: Việc tạo môi trường trong lớp học đối với độ tuổi Mầm non nó không theo một khuôn mẫu nào, không có một sơ đồ, bản vẽ nào cụ thể. Do vậy đòi hỏi phải có sự quan tâm giúp đỡ của các cấp quản lý giáo dục. Do vậy với cá nhân là quản lí một trường mầm non tôi có một số đề nghị sau: - Đề nghị Phòng GD&ĐT tham mưu cho UBND Thành phố đầu tư hoặc có văn bản gửi về các địa phương yêu cầu thực hiện bổ sung các trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi đảm bảo mức tối thiểu cho từng độ tuổi theo Văn bản hợp nhất số 01/VBHN-BGDĐT ngày 23/3/2015 của Bộ GD&ĐT ban 17 hành về Danh mục Đồ dùng - Đồ chơi - Thiết bị dạy học tối thiểu dùng cho giáo dục mầm non. Xác nhận của thủ trưởng đơn vị Thanh Hóa, ngày 27 tháng 5 năm 2020 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người thực hiện Nguyễn Thị Hương 18